Fabiola wordt 80 (1): intimi over de koningin-weduwe

   (foto: Belga)

'Fabiola is niet fanatiek. Ze is enthousiast'

'De vijf miskramen zijn het grote verdriet van haar leven.' Koningin Fabiola wordt 80: een intiem portret.

Tachtig wordt Dona Fabiola de Mora y Aragón woensdag. Maar wie dat wil vieren, zal het zonder haar moeten doen: de koningin van België, zoals haar officiële eretitel luidt, heeft een reisje naar het buitenland geboekt, en sowieso verkiest ze gewijde stilte boven luidruchtig feestgedruis.Tenminste, dat is haar imago: de mystica van Laken. De intimi met wie Humo sprak, borstelen een levendiger portret: een vrouw die tien boeken tegelijk leest, drieduizend ideeën per dag heeft en topwetenschappers zonder mededogen doormidden vraagt. Fabiolala, deel één: 'Ze heeft Boudewijn uit zijn eenzaamheid gehaald.'

Ultramontaans, diepreligieus en aartsconservatief: dat is het beeld dat de buitenwacht van Fabiola heeft. Luc Tayart de Borms - afgevaardigd bestuurder van de Koning Boudewijnstichting en zelf vrijzinnig - erkent het imagoprobleem.

Luc Tayart de Borms «Dat is grotendeels het gevolg van een boek dat grootmaarschalk Herman Liebaers ooit heeft geschreven. Liebaers verafgoodde Boudewijn: in zijn ogen kon de koning niks verkeerd doen. Dus toen hij het wetsvoorstel voor de legalisering van abortus weigerde te ondertekenen, moest daar volgens Liebaers een kwade genius achterzitten. En hij kwam uit bij Opus Dei, waarvan Fabiola zogezegd lid was. Nu is Fabiola gelovig, heel gelovig zelfs, maar lid van Opus Dei? Zijzelf zegt van niet. In haar grote Spaanse familie heb je leden van Opus Dei, maar net zo goed republikeinen.

»In de abortuskwestie is Boudewijn niet over één nacht ijs gegaan. Voor hij besliste het wetsvoorstel niet te tekenen - en dat was een fout van hem - heeft hij een dag lang samen gezeten met Simone Veil, de Franse politica die de eerste abortuswet in Europa heeft laten stemmen. Dat getuigt toch van enige openheid? Hetzelfde geldt voor Fabiola, wat men ook moge beweren: ze hééft een sterke geloofsovertuiging, maar ze is niet fanatiek of intolerant. Ze is enthousiast. Berg je maar als ze vragen begint te stellen: álles wil ze weten. Ze volgt de wetenschappelijke evolutie op de voet, net als Boudewijn vroeger. En ze is ook bijzonder empathisch. Toen aids nog volop als een duistere besmettelijke ziekte uit de schemerzone gold, kuste zij voor het oog van de camera al aidspatiënten.»

Benoît Cardon de Lichtbuer bevestigt het ongebreidelde enthousiasme van de koningin. Tien jaar lang, van '79 tot '89, was hij haar secretaris. 'Timing was onmogelijk met haar: altijd en overal eindigden we uren te laat. Toen we weer eens later dan gepland terug op het paleis verschenen, gaf de koning daarover een opmerking. 'Sire,' zei ik, 'uw vrouw stelt zoveel vragen, en ze praat met iedereen.'

Benoit Cardon de Lichtbuer «Het was ondoenbaar, maar we hebben véél gelachen: de koningin heeft een groot gevoel voor humor. En u zou eens bij haar thuis moeten komen: de vloer is bezaaid met stapels boeken - literatuur, geschiedenis, religie, Spanje, alles leest ze door elkaar. Meestal is ze in tien boeken tegelijk bezig.»

Tayart «Ik herinner me een tentoonstelling in het psychiatrisch centrum Dr. Guislain in Gent. Iedereen was zenuwachtig omdat er enkele tekeningen van Félicien Rops hingen en hier en daar een blote penis te zien was. Maar de koningin lachte om al die opwinding. En in plaats van om acht uur stonden we pas om tíén uur weer buiten.»

Cardon «Als het om public relations gaat, is ze onovertroffen. Ze kan het uit zichzelf, met mensen spreken. En vooral: ze laten spreken. Want dat appreciëren mensen het meest: als je naar hen luistert. Fabiola heeft een natuurlijk contact met Belgen van alle rangen en standen, jong en oud, Vlamingen en Walen. Voor elk bezoek wist ik: 'Het zal lukken vandaag.' Ze kón het, zonder dat ze ervoor was opgeleid. Maar als ze terug op het paleis kwam, zette ze alles van zich af. Dan werd ze weer 'de vrouw van Boudewijn'.»

Het volledige artikel leest u vanaf dinsdag 10 juni in Humo 3536. Dat koningin Fabiola op haar tachtigste nog steeds een kranige tante is ontdekt u in onderstaand videofragment, waarin u haar ziet swingen tijdens een optreden van Mint. Ons doet het alvast vermoeden dat ook haar verjaardagsfeest zal swingen als een tiet... 

Koningin Fabiola swingt op Mint