Welkom op 9 december 2010 in de zoetste stad van het ganse land.
08-12-2010
Trein naar huis - lichte avondmaaltijd
Van Tienen naar Leuven hebben jullie tussen 18:00 en 20:00 niet minder dan zes treinen. De trein vertrekt in Tienen om 18:04, om 18:10, 18:50, 19:04, 19:10 en 19:50 (zie tweede bijlage) Ook de volgende paar uren (tot 10:00) blijft dezelfde frequentie nog gewaarborgd
Van Tienen naar Brussel hebben jullie tussen 18:00 en 20:00 vijf treinen. De trein vertrekt in Tienen om 18:10, 18:50, 19:10, 19;50 en 20:10 (zie eerste bijlage) Ook de volgende paar uren (tot 10:00) blijft dezelfde frequentie nog gewaarborgd
Vanuit Leuven en Brussel zijn de meeste andere stations van het land vlot bereikbaar.
In het zwembad kunnen diegenen die dat wensen een lichte maaltijd gebruiken. Leden die hiervoor interesse hebben dienen hun bestelling dan wel direct door te geven aan de obers direct na aankomst in de cafetaria van het zwembad. Zo kan het personeel nog alles op tijd klaar maken want we blijven daar slechts één uur.
Ook
in het station is er 's avonds mogelijkheid om een broodje (2,70 tot
3,5) en een drankje te verorberen of mee te nemen op de trein. Diegenen die hiervoor interesse zouden hebben gelieve dit 's morgen kenbaar te maken. Zodoende kunnen de uitbaters van het stationsbuffet 's avonds alles snel klaar maken.
Op onze wandeling van het station naar de suikerfabriek zullen we voor een groot deel het traject volgen waar aan het begin van onze jaartelling de
Romeinse weg van Boulogne-sur-Mer naar Keulen liep. (zie tweede bijlage) Waar deze Romeinse heirweg een rivier kruiste ontstonden handelsnederzettingen die door de eeuwen uitgroeiden tot de huidige steden. Daar waar de Romeinse weg bijvoorbeeld de Zenne dwarste is Brussel ontstaan. Waar de Dijle de weg kruiste ontstond Leuven en waar de Grote Gete over het traject van de Romeinse weg stroomde is Tienen ontstaan.
Tot
op de dag van vandaag is de traject van de Romeinse weg nog duidelijk in het stratenpatroon van onze stad
te onderkennen, wat nog maar eens een bewijs is van de hoge ouderdom van
de suikerstad. (zie eerste bijlage)
Dus gesp
jullie sandalen (caligea) dicht, trek uw maliënkolder (lorica hamata) aan, sla uw borstharnas (lorica segmentata) rond uw karkas,.zet jullie helm
(cassis) op het hoofd, neem uw schild (scutum) mee en trek uw riem
(balteus) aan, want morgen gaan we de Romeinen achterna.
Goed opletten bij het binnensporen van het station van Tienen (2)
De treinreizigers vanuit Leuven zorgen best dat zij bij
de les zijn als hun trein het station van Tienen zal binnen rijden. Enkele
honderden meters voordat de trein het station binnenkomt best eens goed naar rechts
kijken.
U zult daar een heuvel zien liggen die de Wijngaardberg
genoemd wordt. Nu ligt op deze heuvel het industrieterrein Grijpenveld en is volgebouwd met industriële gebouwen. Doch zes eeuwen voor de geboorte van Christus was hier de eerste prehistorische
Tiense nederzetting uit de IJzertijd. Hier stond dus de wieg van de eerste Tienenaar.
Als hulpje heb ik een luchtfoto toegevoegd met de aanduiding van het treintracé en de omcirkelde Wijngaardberg. De wieg van de eerste Tienenaar is net niet te zien op deze luchtfoto.
Goed opletten bij het binnensporen van het station van Tienen (1)
Vermoedelijk zullen de meesten leden van de mailgroep toekomen in Tienen met de trein
die vanuitLeuven zal komen.Enkele kilometer voordat de trein het station van Tienen zal binnen sporen, zullen jullie vlak voordat de trein door Kumtich
(deelgemeente van Tienen) rijdt aan weerszijden van het spoor een hoge aarden talud
zien liggen.
Hier werd in 1837 de eerste spoorwegtunnel op het
Europese vasteland gebouwd. De ingenieurs hadden blijkbaar toen de techniek van de tunnelbouw nog onvoldoende onder de knie want de tunnel heeft het
slechts een paar jaar volgehouden. Mogelijk door de trillingen van de voorbij denderde
treinen stortte de tunnel een paar jaar na zijn voltooiing reeds in. Na de
instorting van de tunnel en het ruimen van het puin kozen de spoorbazen hier niet
meer voor een tunnel doch voor een open spoorbedding.
Om alles wat aanschouwelijker te maken heb ik in bijlage een luchtfoto toegevoegd met de aanduiding van de juiste locatie waar de tunnel ooit geweest is.
Programma van het bezoek aan Tienen op 9 december 2010
1.Aankomst te Tienen
Iedereen
wordt verwacht om 10:00 aan het station van Tienen.
De vroege
vogels kunnen een koffie drinken (op eigen kosten) in de cafetaria van het
station.
2.Wandeling van het station naar het centrum
Vanaf het
station tot het centrum is het iets meer dan één kilometer wandelen.
We gaan het
rustig aan doen en geregeld even halt houden om een woordje uitleg te geven
over wat we allemaal zullen tegenkomen onderweg. Rond 10:45 zullen we toekomen
bij het Suikermuseum.
3.Bezoek aan het Suikermuseum
Het
suikermuseum is gelegen vlak bij de Grote Markt van Tienen. Voor diegenen die
al wat moe zijn van de wandeling kunnen wat rusten in de cafetaria van het
Suikermuseum en er eventueel (op eigen kosten) een koffie drinken.
De anderen
kunnen gewapend met een audiogids het Suikermuseum bezoeken.
Rond 11:45
verzamelen we op het Torekensplein (= de uitgang van het Suikermuseum) en
wandelen een paar honderd meter verder tot bij de hotelschool van de PISO.
4.Middagmaal in de hotelschool van de PISO
Om 12:00
worden wij verwacht in het didactisch restaurant van de hotelschool voor het
middagmaal.
Er zal ons
het volgende menu aangeboden worden:
·Roomsoep van gevogelte met venkel en
geparfumeerd met steranijs
·Hazenpeper met wintergarnituur en aardappel in
veldkleed.
·Carpaccio van ananas, zwarte peper en tijm-limoensorbet
·Koffie
De
leerlingen van de hotelschool zorgen voor de bediening, en het zou dus kunnen
dat er hier en daar een kleinigheid misloopt. We hopen dat u daarvoor het
nodige begrip zult kunnen opbrengen.
De dranken
aan tafel zijn niet inbegrepen en dient dus ieder apart af te rekenen.
Rond 14:00
zijn we klaar met de maaltijd en zetten onze wandeling verder naar de
Suikerfabriek.
5.Bezoek aan de Suikerfabriek van Tienen
Van de PISO
tot aan de Suikerfabriek is het ongeveer 1,2 km wandelen. Het parcours loopt
geleidelijk af tot we bij het diepste punt van Tienen terecht komen, daar waar
de Grote Gete door de fabriek stroomt.
Wij worden om
15:00 verwacht in de Suikerfabriek. Iedereen zal een witte helm
(veiligheid) krijgen om de fabriek te bezoeken. Het bezoek aan de fabriek zal
ongeveer 1,5 uur duren zodat we rond 16:30 de fabriek verlaten en terug kunnen
wandelen in de richting van het station.
6.Koffiestop in het zwembad De Blycaert
Vlak bij de
suikerfabriek is het recent gebouwde zwembad van Tienen gelegen. Inde cafetaria van het zwembad zal er ons een
koffie (àvolonté) met een tattepoem(appelflap) aangeboden
worden.Rond 18:00 zullen we vertrekken vanuit
het zwembad om terug naar het station van Tienen te wandelen.
Diegenen die
vroeger naar huis wensen te gaan kunnen de groep verlaten en op eigen houtje
naar het station wandelen. Gelieve dan wel een seintje aan de verantwoordelijke
van de groep te geven.
7.De wandeling terug naar het station
Vanaf de
Suikerfabriek tot aan het station is het ongeveer 2,3 km wandelen. De weg loopt
gestaag bergop met hier een daar een wat nijdige helling . Want de
Suikerfabriek ligt op 40 m boven zeeniveau en het station van Tienen op 58 m
boven zeeniveau. Ook hier gaan we het rustig aan doen en nu en dan even halt
houden om wat uitleg te geven over wat we onderweg allemaal tegenkomen.
Rond 19:00
zullen we dan terug aan het station van Tienen zijn en kan iedereen huiswaarts
sporen.
8.Het te wandelen parcours (zie bijlage)
·Rood parcours : 1,1 km (dalend)
·Groen parcours:0,4 km (vlak)
·Blauw parcours: 1,2 km (licht dalend)
·Lila parcours: 2,3 km (stijgend)
Voorzie goed
schoeiselwant er valt heel wat te
stappen (ongeveer 5 km). Begin
december zijn de dagen kort en kan het weer erg guur zijn, dus ook daarvoor de
nodige voorzieningen treffen.
Nog enkele eerder praktische bemerkingen betreffende jullie
bezoek aan Tienen.
Voor de autorijders een plannetje hoe jullie best de grote parking achter het station vlot kunnen bereiken vanaf de afrit 25 van de autoweg E40 (zie eerste bijlage)
En verder hoe er geparkeerd kan worden in de omgeving van het station (zie tweede bijlage)
Wij zijn in december in de donkerste tijd van het jaar. De
kans is groot dat u in het donker zult vertrekken en ook in het donker zult
terug thuis komen. Ook het weer kan dan erg guur zijn. Gelieve hier dus rekening mee te houden..
We zullen heel wat dienen te wandelen, ongeveer 5 km in
totaal. In het begin is het gestaag bergaf tot bij de suikerfabriek. Doch bij
het terugkeren naar het station is het steeds bergop. Zorg dus dat jullie
gemakkelijke wandelschoenen aan hebben.
Het laatste en ook zwaarte stuk van onze wandeling door
Tienen is ongeveer 2,5 km lang en continue stijgend. Het zal rond 18:00 zijn en
dus volledig donker. Op de terugweg naar het station zijn de meeste straten voldoende
verlichtdoch hier en daar kan het wel
wat donkerder zijn
Op de wandeling door Tienen zijn er op geregelde tijdstippen
wel mogelijkheden om wat uit te rusten.
09:30 10:00
Bij aankomst kunnen jullie al even uitrusten in de cafetaria van het
station en eventueel iets consumeren. De prijzen zijn er zeer democratisch.
Om 10:00 vertrekken we aan het station voor de eerste wandeling naar het centrum van de stad. We zullen voor het grootste deel de oude Romeinse weg volgen die tot op heden nog steeds goed in het stadsbeeld te zien is.
10:45 11:45
Rond 10:45 komen we aan in het suikermuseum in het centrum van de stad. Vlak naast het suikermuseum is het museumcafé (foto links) gelegen
waar eventueel ook nog kan gerust worden. Het bezoek aan het suikermuseum zal dan wel
wat korter zijn of misschien wel helemaal wegvallen. In bijlage de prijslijst
van het museumcafé. Rond 11:45 vertrekken we voor een korte wandeling naar de hotelschool.
In het centrum kan vlot betalend geparkeerd worden, het kan echter ook gratis. (zie derde bijlage). Enkel de parking van de kazerne, dicht bij het centrum kan gratis geparkeerd worden, doch opgelet het deel dat het dichtst bij het centrum (Minderbroederstraat) is gelegen, is wel betalend. Enkel het deel rond de "Manege" is gratis.
12:00-14:00
Wij zullen dan in het restaurant van de hotelschool zitten.
Iedereen heeft dan een paar uurtjes om terug op krachten komen van de geleverde
inspanningen in de voormiddag.
Rond 14:00 verlaten we de hotelschool en volgen weer de oude Romeinse weg doorheen de stad tot we rond 15:00 bij de suikerfabriek zullen aankomen.
15:00- 16:30
Rond 15:00 start het bezoek aan de suikerfabriek van Tienen..In de fabriekshallen kan het hier en daar wat minder
proper zijn. De campagne is volop aan de gang en de opkuis komt dan al eens in
de verdrukking. Trek dus zeker niet jullie beste plunje aan want en zouden
anders wel eens een paar spatten modder op kunnen terecht komen.
Bij aankomst in de suikerfabriek zullen jullie
eerst een film over de fabriek te zien krijgen. Daarna zal iedereen een
witte helm krijgen om op te zetten tijdens het bezoek aan de
verschillende productie installaties.Ook hier zullen gemakkelijke
wandelschoenen goed van pas komen, want in de suikerfabriek zijn heel
wat trappen te doen omdat de
installaties erg hoog zijn.
Voor diegenen die al dat wandelen wat te zwaar is
kunnen met hun auto tot bij de suikerfabriek rijden. Er
is zelfs een mogelijkheid om te parkeren binnen de fabriek zelf.(vlak bij de filmzaal) indien u
daarvoor toestemming vraagt bij de weegbrug (ingang 2) van de fabriek. Ook bij de
hoofdingang (administratie) is er een kleine parking en een grotere aan de overzijde
van de weg (zie vijfde bijlage)
17:00-18:00
Na ons bezoek aan de suikerfabriek gaan we koffie drinken en
een tattepoem eten in de cafetaria van het zwembad De Blyckaert. Voor de leden die hun auto in de omgeving van het zwembad willen parkeren nog een luchtfoto van de parkeermogelijkheden vlak bij het zwembad (zie vierde bijlage)
Voor
diegenen die het wensen kan in het zwembad een licht avondmaaltijd besteld worden aan
zeer democratische prijzen. Voor een Croque Monsieur dienen jullie 5 te
betalen. Indien jullie een Spaghetti Bolognaise zouden willen bestellen zal
dit 5,6 voor een kleine portie en 8,1 voor een grote portie gaan kosten. Ik heb de
volledige prijslijst beschikbaar doch de uitbaters hadden liever niet dat ik ze
op het internet publiceerde. Indien jullie de prijslijst van De Blycaert
zouden willen hebben kan ik jullie deze wel privé overmaken. Voor diegenen die een lichte maaltijd willen bestellen, doen dit best direct na aankomst in het zwembad zodat er nog voldoende tijd is om de maaltijd te bereiden en te verorberen.
De laatkomers (na 10:00) kunnen 's morgens op eigen kracht langs een kortere weg vanaf het station naar het centrum en het suikermuseum wandelen (zie zesde bijlage)
"De Tiense Straatmuzikanten" geraken stilaan uitgezongen. Vandaag doen ze echter toch nog een "efforke" en zingen "As ich tàchetig zèn" (Als ik tachtig ben)
Zoals ieder innoverend en dynamisch bedrijf is de Tiense Suikerraffinaderij
(T.S.) voortdurend op zoek naar
expansiemogelijkheden. Het beheer van de innovatie is een van de steunfuncties
binnen de T.S. Groep. De opdracht van deze afdeling is een innovatiecultuur op
lange termijn te verwezenlijken en de ontwikkeling te bevorderen van nieuwe
ideeën om beter de behoeften van de markt te anticiperen.
Naast haar interne onderzoeksactiviteiten, werkt de T.S. samen
met talrijke binnen- en buitenlandse universiteiten en researchinstituten,
onder meer in het kader van Europese onderzoeksprogrammas. In totaal besteedt
de Tiense Suikerraffinaderij per jaar ongeveer 8 miljoen EUR aan onderzoek en
ontwikkeling.
De T.S. ontwikkelde eveneens nieuwe voedingsingrediënten uit
de cichorei wortel. Inuline en oligofructose leveren een unieke combinatie van
technologische eigenschappen (smaak en textuur verbetering) en nutritionele
voordelen (zoals stimulering van de goede darmflora, verbeterde calcium opname
en regulatie van de darmtransit).
De afdeling Onderzoek & Ontwikkeling
Deze afdeling ontwikkelde specifieke koolhydraten, onttrokken
uit de cichorei wortel. Dankzij hun nutritionele voordelen was de T.S. in staat
de nieuwe behoeften van de consument inzake voeding en gezondheid te
anticiperen.
Een volledig nieuw productieproces werd op labo en piloot schaal
uitgewerkt en vervolgens toegepast op industriële schaal. Ook de technologische
kenmerken en potentiële toepassingen van deze nieuwe ingrediënten werden
nauwgezet bestudeerd om er de unieke voordelen van te bepalen.
Nog steeds blijft het onderzoek naar de nutritionele eigenschappen
van inuline en aanverwante producten een belangrijke pijler. Talrijke onderzoeken
over hun voordelen op gebied van humane en ook dier voeding zijn lopende in
samenwerking met befaamde internationaal erkende teams. Er werd ook geïnnoveerd
in de ontwikkeling van gemodificeerde inulines voor gebruik buiten de
voedingssector, o.a. in cosmetica en de chemische industrie.
Innoverende suikerspecialiteiten
TiLight® (foto links) was het eerste caloriearme suikerklontje ter
wereld. Wit of bruin (op basis van rietsuiker) en met hetzelfde zoetende vermogen
als het traditionele klontje maar met viermaal minder calorieën. TiLight®
bestaat ook in poedervorm.
Daarnaast heeft de T.S. TiFlora® en TiCalcium® op de markt
gelanceerd. TiFlora® biedt de unieke combinatie van bietsuiker en actieve
voedingsvezels die uit de cichorei wortel zijn onttrokken (inuline) en niet
alleen de goede darmflora herstellen maar ook de transit doorheen het
spijsverteringsstelsel verbeteren. TiCalcium®, op basis van suiker, inuline en
calcium onderhoudt het beendergestel.
De T.S. en Douwe Egberts ontwikkelden samen Momenti. Deze
suikerklontjes verrijkt met heerlijke aromas bestaan in vier verschillende smaken
(chocolade, amaretto, irish cream en praliné). Smaken die perfect passen bij
koffie. Meer recent werd TiChef op de markt gebracht. TiChef is suiker met
aroma (citroen of vanille) ) en geeft aan pannenkoeken, gebak en desserten een
verrassend lekkere smaak.
De testfabriek
Binnen de suikerfabriek van Tienen is er ook aparte kleinere installatie, die de testfabriek (zie bijlage) genoemd wordt. Daar worden nieuwe productieprocedés uitgetest op semi-industriële schaal. Nadat een nieuw meestal deelprocedé op punt is gesteld op laboratoriumschaal wordt het procedé opgeschaald in deze testfabriek omdat bij opschaling soms nog onverwachte problemen kunnen opduiken. Als ook de resultaten van de testfabriek bevredigend verlopen kan begonnen worden het verder opschalen naar industrieel niveau. Meestal doet men dan een investering in één van de fabrieken en als ook dit goede resultaten geeft wordt het nieuwe procedé in de overige fabrieken van de groep overgenomen.
Sterktes en zwaktes van de suikernijverheid - suiker is een halffabricaat
De Tiense suikerraffinaderij heeft een verpakkingsafdeling ,
waar tal van suikersoorten die allemaal in de winkelrekken te vinden zijn,
geproduceerd worden. Dit is echter minder dan 10% van haar productie. Jaar per
jaar verminderd zelfs de verkoop van pure suikeraan de verbruiker.
Desondanks neemt het suikerverbruik in België nog steeds
toe. Wij verorberen met zijn allen ieder jaar meer suiker zonder dat wij het
goed beseffen. Drinken we een glas cola dan hebben we een equivalent van 7
suikerklontjes onbewust naar binnen gewerkt. Suiker zit in enorm veel
voedingsmiddelenverwerkt, zoals in
koekjes en tal van andere zoetigheden.
Hierdoor produceert de Tiense Suikergroep voor meer dan 90%
een halffabricaat dat nog verder dient verwerkt te worden door andere
industrieën.Hierdoor komt de prijs die
de fabriek krijgt voor haar half afgewerkt eindproduct onder druk te staan.De Tiense suikerfabriek heeft in het verleden
talloze pogingen ondernomen om een hoogwaardiger eindproduct te produceren
zoals de Tilight producten en de
vezelrijke suikers welke men een caloriearm of darmtransit bevorderendaureool trachtte toe te dichten, doch meestal zonder het
gewenste succes. Suiker is decalorie
leverancier bij uitstek en is moeilijk te verzoenen met een caloriearme
voeding.
Ook de recente pogingen op hightech landbouw en voeding
gerelateerde nieuwe industrieën aan te trekken in het kielzog van de Tiense
Suikerraffinaderij is tot op heden eerder dode letter gebleven.
Sterktes en zwaktes van de suikernijverheid - A, B en C suiker
De boeren mogen gecontingenteerd een vast en vooraf afgesproken aantal hectare suikerbieten per jaar telen die door de Europese Unie gesubsidieerd zullen worden. De opbrengst in ton
suikerbietenper hectare en per jaar is eveneens vastgelegd in regels.
Voor de suikeropbrengst van deze oppervlakte krijgen de
bietentelers bovenop de wereldprijs een vaste subsidie per ton bieten. De
gesubsidieerdebietenprijs per ton wordt
de A-suikerprijs of gewoon de suikerprijs genoemd.
Omdat de opbrengst in ton en per hectare van jaar tot jaar
kan verschillen kan de boer er in slagen op zijn vast gecontingenteerd areaal
bietengrondentoch meer ton bieten
teelten dan het vast gesubsidieerde aantalton. Voor deze meer productie krijgt de boer ook een lagere subsidie per
ton. De suiker geproduceerd op deze wijze wordt de B-suiker genoemd.
De boer kan indien hij dit wenst ongelimiteerd suikerbieten
planten. Doch de prijs die hij hiervoor zal ontvangen van de suikerfabriek is
de wereldprijs. De prijs die de boer kan krijgen op de wereldmarkt wordt de C-suikerprijs genoemd.De productie van C-suiker is niet rendabel
en gebeurd dus in de praktijk quasi nooit.
In essentie is de niet gesubsidieerde suikerteelt dus niet
rendabelen kan dus enkel bestaan door
de landbouwsubsidies. Dit is natuurlijk één van de achilleshielen van de Belgische
maar ook van de Europese suikerindustrie. De suikerbieten teelt ( A en B suiker) geldt
als één van de rendabelste landbouwteelten, doch is in essentie is deze teelt aan wereldprijzen (C suiker) totaal niet
rendabel.
Sterktes en zwaktes van de bietsuikernijverheid - onstaan uit noodzaak
De suikerindustrie is in het begin van de 19de
eeuw in onze streken ontstaan uit noodzaak.De Engelsen, als heersers over de zeven wereldzeeën, hadden alle havens
op het Europese vasteland geblokkeerd om de aanvoer van grondstoffen naar het
Frankrijk van Napoleon te blokkeren.
Door deze blokkade kon geen rietsuiker meer ingevoerd worden
en zocht men op het Europese vasteland naar alternatieven. Zo kwam de
suikerbiet en de vruchtbare gronden van Haspengouw in beeld en groeide de
suikerindustrie in het Tiense als kool. Ook de afschaffing van de slavernij waardoor rietsuikerproductie een heel stuk duurder werd zorgde dat de suiker uit bieten een hoge vlucht nam in het oude continent.
Door de intussen geautomatiseerde rietsuikerteelt, met in sommige streken tot drie oogsten
per jaar, is rietsuikerteelt in essentie veel rendabeler als de bietsuikerindustrie die het moet stellen
met slechts één oogst per jaar. Op de wereldmarkt kan de suiker gewonnen uit
bieten momenteel niet concurreren met de suiker gewonnen uit suikerriet. Het gevolg was dat de
Europese Unie al kort naar haar oprichting de bietsuiker heeft gesubsidieerd om
de eigen suikerproductie te beschermen tegen de veel goedkopere rietsuiker. Zo is de A, de B en de C suikerprijs ontstaan.
De electrische krachtcentrale van de suikerfabriek
De suikerfabriek is een enorme slokop van energie. In de
bietencampagne verbruikt de fabriek meer elektriciteit dan de ganse stad Tienen
te samen. Deze enorme hoeveelheid elektriciteit kan het normale elektriciteitsnet
niet aanleveren. Omdat er ook grote fluctuaties op het elektriciteitsverbruik
van de fabriek zitten zou dit het normale elektriciteitsnet en van de stad al
te zeer verstoren.
Vandaar dat de suikerfabriek altijd al een eigen elektrische
centrale heeft gehad. Hierdoor werkt de fabriek totaal onafhankelijk van het elektriciteitsnet
en heeft de werking van de fabriek totaal geen invloed op de toevoer van elektriciteit
aan de stad.
De drie hoge schouwen die reeds van ver in het landschap
zichtbaar zijn staan midden in de elektrische centrale en vormen het hart van
de fabriek.
Het elektriciteitsverbruik enerzijds en de energieprijzen
anderzijds worden door de fabriek dag na dag nauwgezet opgevolgd. Volgens de
evolutie van de energieprijzen kan de elektrische centrale van de suikerfabriek
erg gemakkelijk overschakelen van energiebron.
De elektrische turbine van de centrale kan aangedreven
worden door zowel steenkool, gas als door mazout en dit afhankelijk van de
evolutie van de energieprijzen. Op een paar uur tijd kunnen de technici de centrale
omschakelen op een andere voedingsbron.
Op het einde van het proces is er ook nog heel wat
koeling nodig. Vroeger zorgde daar de SEM-toren voor. Doch deze koeltechniek
werd verlaten en vervangen door een andere modernere technieken. De SEM-toren
stond er de laatste jaren werkloos bij en werd zelfs wat bouwvallig. Een paar
jaar geleden is onze SEM-toren afgebroken waardoor de "skyline" van de stad wel
wat werd aangetast.
In bijlage kunnen jullie een luchtfoto vinden van een deel van de suikerfabriek met de aanduiding van de hierboven besproken elementen.
Op
het einde van het proces blijft een dikke stroperige zwarte massa over waar
nog heel wat restsuiker in zit. De nog aanwezige restsuiker kan er niet meer op een economische manier uitgehaald worden
Deze zwarte restmassa wordt melasse genoemd
en wordt verder verwerkt in de nabijgelegen fabriek Citrique Belge, een
spin-off van de suikerfabriek doch nu een zelfstandig bedrijf onder de koepel van DSM (=De StaatsMijnen) een Nederlands bedrijf.
In de Citrique brengt men de melasse in grote
cirkelvormige pannen en laat daarop op een gecontroleerde manier bacteriën
groeien. Door deze bacteriële werking worden de restsuikers in de melasse
omgezet tot citroenzuur dat vlot een afnemer zal vinden in de frisdrankenindustrie.
De afgewerkte melasse wordt op het einde van de citroenzuurcyclus (ook de Krebs
cyclus genoemd) als grond-verbeteraar terug naar de velden van Haspengouw gebracht. Zo
is de cirkel volledig rond.
In bijlage een grondplan van Tienen, waar de locatie van zowel de suikerfabriek als van de citroenzuurfabriek "Citrique" op vermeld staan
De geboorte van de suiker - de kristallisatie, verpakking en opslag
De kristallisatie vertrekt van het diksap dat naast
suiker en water nog heel wat onzuiverheden bevat. Deze onzuiverheden worden er
in verschillende productiestappen geleidelijk aan uitgehaald. De onzuiverheden worden
in verschillende stappen gebonden aan toegevoegde actieve kalk. In het jargon
spreekt men van de eerste carbo, de tweede carbo en derde carbo. De
bedoeling is witte suiker te bekomen, want het zijn de onzuiverheden die de
witte kleur van suiker maskeren. Al deze zuiveringsstappen worden nauwgezet
opgevolgd in het productielabo dat midden in de kristallisatie is gelegen. Het
productielabo neemt op geregelde tijdstippen meerdere keren per dag stalen op
verschillende kritische punten van de productie-installaties. Al deze stalen
worden geanalyseerd en dag per dag bijgehouden. De productieverantwoordelijke
kan zo de productie perfect volgen. Indien nodig, of bij afwijkende cijfers van
het productielabo, kan het proces zo tijdig worden bijgestuurd
Nadat het diksap voldoende gezuiverd is wordt het
verder ingedikt totdat de suiker begint uit te kristalliseren. Met grote
centrifuges worden de suikerkristallen opgevangen volgensde gewenst grootte; Zo ontstaan de
verschillende suikervormen, zoals kristalsuiker, fijne suiker, poedersuiker,
In het grondplan van de Tiense Suikerraffinaderij (zie bijlage) staan de installaties van de kristallisatie, de verpakking en de opslag van de afgewerkte suikers in het blauw omrand.
Om ook vandaag weer de ludieke noot niet te vergeten op deze blog, zingen "De Tiense Straatmuzikanten" nog maar eens één van hun liedjes. Ze gaan de Argentijnse toer op met hun lied "Argèntinsen tango"
In het lied bezingt de zanger hoe hij indertijd zijn huidige vrouw versierde.
De bieten worden gelost is grote silos en vervolgens met grote
waterstralen in de "zwemgoten" geduwd. De bieten worden zo gewassen en zwemmen de
rasperij binnen.In de "zwemgoten" wordt de grond welke nog aan de bieten kleeft verwijderd. Ook de stenen en
anderen ongerechtigheden blijven achter in de "zwemgoten" want zij zouden de raspen kunnen beschadigen.
De bieten worden in de rasperij door een grote rasp gehaald
waardoor er een soort frietjes ontstaan. Deze frietjes gaan in één van de
twee grote horizontale cilinders van ongeveer 45 m lang en 10 m hoog. Zij worden in het jargon de continus genoemd. De continus zijn twee grote
diffusors waar de bietenfrietjes in heet water terecht komen en hun suiker
afgeven aan het warme water. Aan de ene zijde van de continu" komt het suikerwater te
voorschijn en aan de andere kant van de continu de uitgeloogde bietenfrietjes
die nu de naam pulp krijgen. Iedere "continu" kan ongeveer 5.000 tot 6.000 ton bieten per dag verwerken. Dit is ongeveer 14 vrachtwagens bieten van elk 30 ton per uur en dit 24 uur per dag en zeven dagen per week.
De pulp gaat naar de pulpdrogerij om eerst het restwater eruit te persen en daarna verder te drogen. Door de boeren wordt de "pulp" terug opgehaald naar ratio van het aantal geleverde bieten om als diervoeder voor de winter te worden ingekuild.
Het suikersap wordt verder ingedikt in de verdampers tot
de gewenste dikte en krijgt dan de naam diksap. Dit diksap (=65% suiker) zal dan de rest
van het jaar verder verwerkt worden tot allerlei suikerproducten in de kristallisatie afdeling.Tot in de jaren zeventig van vorige eeuw dikte men het suikersap nog verder in tot er ruwe vaste suiker bekomen werd. Omdat dit procedé erg arbeidsintensief en ren ook meer productieruimte opslorpte werd de oude werkwijze om tot ruwe vaste suiker te gaan tijdens de campagne ongeveer dertig jaar geleden verlaten.
Op het grondplan van de Tiense Suikerraffinaderij in bijlage, staan de verschillende onderdelen van de suikerfabriek welke draaien in de bietencampagne rood omrand.
Een klassieke suikerfabriek bestaat uit twee grote delen,
de rasperij en de kristallisatie. In de rasperij worden de bieten in een eerste productiegang verwerkt naar
dik suikersap met ongeveer 65% suiker. In het vakjargon wordt dit suikersap diksap genoemd. Het "diksap" wordt ik grote
citernes gestockeerd voor later verdere verwerking in de kristallisatie afdeling.
In de kristallisatie wordt het diksap verder verwerkt
tot verschillende suikerproducten. Op het grondplan van de Tiense
Suikerraffinaderij (zie bijlage) is de rasperij, rood omrand. Het rood omrande deel van de installaties
draaien enkel tijdens de bietencampagne in de herfst, De krachtcentrale
en de onderhoud en administratieve diensten werken zowel voor de rasperij als
voor de kristallisatie. De ganse fabriek van Tienen is momenteel ongeveer 30 hectare groot (800 m lang en 400 m breed). Vroeger, zowat 40 jaar geleden toen men in de campagne nog tot vaste ruwe suiker ging, was de oppervlakte van de fabriek nog ongeveer één vierde groter. De verschillende onderdelen waren toen met spoorlijnen met elkaar verbonden.
Voor 1980 was de fabriek zelfs nog heel wat groter in oppervlakte dan nu omdat er toen een ander productieproces gevolgd werd. De campagne zette de suiker toen om niet naar "diksap" zoals nu doch produceerde vaste ruwe suiker die dan verder in het jaar verder uitgekristalliseerd werd naar de verschillende suikersoorten, en dit volgens een gans ander productieprocedé Dit proces was enerzijds merkelijk arbeidsintensiever en had anderzijds heel wat meer fabricageruimte en gebouwen nodig dan het huidig productieprocedé dat compacter en met hogere productiehallen werkt Kort na de tweede wereldoorlog werkte de fabriek met 4.000. personeelsleden, vandaag door ver doorgedreven automatisering nog met amper 200 vaste personeelsleden..
Iedere grote suikerfabriek zoals de fabriek van Tienen er ook
eentje is, heeft nog een reeks satelliet fabrieken die enkel een rasperij
hebben en de plaatselijke bieten tot "diksap" verwerken. Deze satelliet fabrieken
kunnen hun geproduceerd diksap tijdelijk opslaan voor later vervoer en verwerking naar de
hoofdfabriek waar wel een kristallisatie afdeling is
In België zijn er naast de fabriek in Tienen nog twee andere grote
suikerfabrieken. Eentje in Wanze (bij Hoei) en een tweede in Brugelette (bij Ath
in de provincie Henegouwen) .Van deze drie suikerfabrieken verwerkt Wanze de
grootste tonnages. Doch Tienen staat hiërarchisch boven de twee andere
suikerfabrieken en is het het hoofd van de Belgische tak van het Duitse
moederbedrijf Südzucker dat Europees gestructureerd is.(zie kaartje van de suikerfabrieken van België in bijlage)
De rasperij van de suikerfabriek start eind september op, en
blijft 24 op 24 continu draaien tot eind december. Dan zijn alle bieten
verwerkt en valt de rasperij terug stil. De periode dat de rasperij draait
wordt de bietencampagne genoemd. De rest van het jaar ligt de rasperij stil er
worden er enkel onderhoudswerkzaamheden verricht.
De
bieten komen gecontingenteerd toe op wat de Plein genoemd wordt (zie grondplan in bijlage). Bij het oprijden
van de Plein worden de camions automatisch gewogen. Vooraleer de bieten mogen
gelost worden, wordt van elke vracht een staal genomen. Dit staal wordt
onmiddellijk geanalyseerd in wat het Receptielabo genoemd wordt en ook op de
Plein gelegen is. Bij deze analyse wordt het suikergehalte en de tarra
(=grond dat nog aan de bieten kleeft) bepaald. Op basis van de gegevens die
ingezameld worden op de Plein wordt de prijs die de fabriek zal betalen voor
de vracht bepaald. Alles is volledig geautomatiseerd en verloopt erg snel.
Per
dag verwerkt de suikerfabriek van Tienen ongeveer 10.000 ton bieten dit zijn iedere dag 350
camions van ongeveer 30 ton. Om de 4 minuten lost één camion zijn bietenvracht. Dit gaat
zo 24 uur per dag verder en dit tussen 70 en 80 dagen kalenderdagen lang. Per bietencampagne verwerkt de
suikerfabriek van Tienen dus ongeveer 750.000 ton bieten tot diksap.Hieruit puurt de fabriek tussen 100.000 tot 130.000 ton pure suiker afhankelijk van hoe suikerrijk de bietencampagne dat jaar was. Dus voor iedere Belg, groot of klein produceert de Tiense Suikerraffinaderij ieder jaar alleen al 10 tot 12 kg pure suiker.
Hierna een link naar een YouTube filmpje hoe de ontvangst van de bieten in de fabriek verloopt.
Om het geheel goed verteerbar te houden gieten de "De Tiense Straatmuzikanten" nog een ludiek sausje over het geheel (zie bijlage). Deze keer hebben ze het over minirokjes in hun liedje "Miniraîske"
Ook de regionale pers schijnt de blog ontdekt te hebben want zij hebben er vandaag een artikel aan gewijd.
