1964 Maart 12. Pater Frans ten Bosch schrijft aan nicht Adele. Bidden om genezing en geduldig dragen. Aalmoezenier. Te veel werk en werkeloosheid. Tekorten en konijnen fokken.
Stanleyville 12 Maart 1964.
Beste Adele, Gisteren ontving ik van Jos en Tiny (ten Bosch Rijntjes red.) een brief waarin ze me schreven dat je in het ziekenhuis ligt. Daarom eens gauw een klein briefje. Hoe gaat 't ermee? Hopelijk voel je, je niet al te beroert. Ziek zijn is niet iets wat men wenscht, maar O.L.H. zendt ons vaak iets waar we tegen in opstand zouden willen komen als we geen geloof hadden. In alle geval, ik zal je dagelijks insluiten in mijn memento in de H. Mis, en God bidden om genezing en 't geduldig dragen van dit ziek-zijn.
Nu iets over hier. Na mijn terugkomst, Juni vorig jaar, ben ik eerst 7 maanden aalmoezenier (zoals dat hier heet) van 't Groot Stadsziekenhuis geweest. Ik weet nu wel een beetje wat ziek zijn is en ik heb met Gods hulp de mensen goed kunnen doen, geestelijk maar ook veel op materieel gebied. Sinds half Januari van dit jaar zit ik nu in een grote parochie. We zijn hier met 2 priesters voor een 13 duizend christenen. Gelukkig komt er nu een tweede parochie bij. Dit stadsgedeelte heeft tussen de 50 à 70 duizend mensen. We hebben hier jongens en meisjesscholen elk met een 1500 leerlingen. Verder nog een gedeelte rimboe, een 40 km. maar, met wat dorpen en plantages. Werk is er genoeg en we zouden hier minstens met vier priesters moeten zijn. We zitten hier aan de linkeroever van de Congostroom. Aan de rechteroever zijn 7 parochies. Er wonen een driehonderdduizend mensen. We hebben hier reeds een tiental inlandse priesters. Er heerst een ontzettende werkeloosheid en er is gebrek aan alles.
Vooral oude mensen hebben 't hard te verduren en we helpen zoveel we kunnen. Een honderdtal krijgt geregeld hulp maar ze zouden veel meer moeten kunnen doen. De eenvoudigste dingen zijn niet meer te krijgen en de prijzen zijn schrikbarend duur. Hoe de mensen nog geregeld aan voedsel komen is een raadsel. Wij fokken nu konijnen en eenden. Konijnen kan men gemakkelijk voeden met inlandse wilde bladsoorten die er in overvloed zijn. Verder hebben we veel fruitbomen, sinaasappelen, citroenen, papajas, ananas en andere soorten, in Europa onbekend. Gelukkig helpt de Caritas-Congo, een katholieke instelling ook zodat we daardoor de mensen wat meer kunnen steunen. Beste Adele, een gebedje dagelijks voor ons en ons werk. Draag je lijden een beetje op voor de missie hier, doe je dat? Ik schrijf nog wel eens.
Hartelijke groeten aan heel de familie, en jij bijzonder van je, je toegenegen Frans.
De heer Van der Heiden start met een nieuwe lagere school voor jongens en meisjes in de Patronaatstraat 8: de Pius X school. In de jaren 50 en 60 steeg ook in Lichtenvoorde de bevolking explosief. In die jaren was 57% van de bevolking jonger dan 21 jaar. Het groeiende aantal jongeren kon niet meer op de toenmalige jongensschool, St. Jozef, en de meisjesschool, St. Jozef, geplaatst worden. Gezien de uitbreiding van Lichtenvoorde, het bestemmingsplan 't Veld, besloot het kerk- schoolbestuur van de St. Bonifatiusparochie een nieuwe school op 't Veld op te richten. Er was geen grond, geen gebouw en geen hoofd.
Begin 1962 werd A. van der Heiden als hoofd aangetrokken en de oude jongensschool werd in een wat bruikbare staat gebracht.Met een klas 1, 2 en 3 werd op 28 augustus 1962 gestart. Mevrouw Rots-Durville gaf les in klas 1; Mevrouw Bonnes-Venhoven in klas 2 en het hoofd in klas 3. Tot 1965 werd de school telkens uitgebreid met 1 leerjaar. In 1966 kreeg men de beschikking over de oude C.V.O. school aan de Dijkstraat, het huidige Den Diek. De oliekachels (ont)ploften daar met regelmaat.
Begin 1967 werd met de bouw van de huidige school begonnen. In totaal 6 lokalen. Op 1 december 1967 werd er naar de nieuwe school verhuisd. De school groeide hard. In 1968 kwam er een lokaal bij en in 1977 werd de school vastgebouwd aan de kleuterschool "Spring in 't Veld", die in 1969 achter de Frans ten Boschschool gebouwd was. Ofschoon de school na de vorming van de basisschool ook al lang Frans ten Boschschool heet prijkt het naambord nog steeds aan de muur. Dinie Marneth, hoofdleidster van de kleuterschool, ging met de V.U.T. en ook Arie van der Heiden vond de komst van de basisschool in 1985 een mooi moment een stapje terug te doen.
Toen in 1967 het nieuwe gebouw een feit was werd er een nieuwe naam bedacht. In die tijd was pater Frans ten Bosch, een Lichtenvoordenaar, in Belgisch Kongo, nu Zaïre, vermoord door opstandelingen. Frans ten Bosch was een voorbeeldig missionaris. Om hem te eren en nooit te vergeten werd gekozen voor zijn naam.
Brussel, 30 nov.- Het Kongolese drama brengt steeds meer droevige berichten. De Kongolese rebellen hebben weer vier Nederlandse missionarissen van de congregatie der priesters van het heilig hart vermoord. Reeds eerder vonden een broeder montfortaan en twee Nederlandse technici in Kongo de dood. De missionarissen zijn dit weekeinde te Stanleystad begraven. Over eenendertig andere Nederlandse leden van dezelfde congregatie maakt men zich ernstige zorgen op de missieprocuur van de priesters van het heilig hart te Brussel.
Luxemburger overleefde massa-slachting. Volgens de laatste berichten waarover men daar gisteravond beschikte zouden de 19 Nederlandse missionarissen van het bisdom Wamba gevangen zijn genomen, terwijl twaalf Nederlanders van het aartsbisdom Stanleystad als gijzelaar zouden zijn weggevoerd naar Bafwazende. Ook de kruisheren van het bisdom Bondo en de montfortanen hebben missionarissen in het rebellengebied. De vier Nederlandse missionarissen vielen allen in een massaslachting waarbij 31 religieuzen en leken het leven lieten. Zij vonden de dood in een buitenwijk van Stanleystad, aan de overzijde van de Kongorivier. Dit stadsgedeelte is thans weer in handen van de rebellen. De Nederlandse slachtoffers zijn: Pater Frans Ten Bosch (51) geboren te Lichtenvoorde, die sinds 1946 in Kongo verbleef; Pater Hendrik van der Vecht (55) geboren te Enschede en sinds 1939 in Kongo; Pater Hendrik Verberne (40) geboren te Asten en missionaris in Kongo sinds 1956; Broeder Damianus Brabers (59) geboren te Breda en werkzaam in Kongo sinds 1931.
Zij werden allen op afschuwelijke wijze vermoord samen met vijf andere paters elf zusters en elf leken voor de missiekerk van de H. Martha, die aan de paters van het H. Hart toebehoort. De laaghartige moord gebeurde daags na de landing van de Belgische parachutisten te Stanleystad. Pater van der Vecht, overste van de missiepost van Yanonge was samen met pater Verberne uit deze plaats gevlucht naar de missiepost tegenover Stanleystad, waar hij de dood vond. Slechts één missionaris overleefde het bloedbad, de Luxemburgse pater Schuster, die een schot in de long kreeg. Twee dagen lang lag hij roerloos tussen de opeengestapelde lijken. De minste beweging zou ook zijn einde hebben betekend.
Congregatie in angst De grote zorg van de congregatie van de priesters van het H. Hart gaat nu uit naar hun 51 missionarissen in het bisdom Wamba, in het hartje van het rebellengebied, ten noordwesten van Stanleystad. Hier zijn 31 Nederlanders. In hetzelfde bisdom werken ook 50 zusters, maar onder hen zijn geen landgenoten. Volgens geredde vluchtelingen uit het naburige Paulis, dat na een korte parachutistenactie weer in handen van de rebellen is achtergelaten, zouden er ook gijzelaars terecht zijn gesteld in Wamba. Men noemt een getal van 40, onder wie acht missionarissen. Dit zou donderdag gebeurd zijn. Het betreft hier echter geruchten, die men te Brussel met de grootste voorzichtigheid beoordeelt. In Paulis zelf hebben de rebellen vijf paters dominicanen vermoord. ... vermoord. ...
Zie ook TV uitzending 12 Oktober 2006 VPRO/NPS geschiedenis Moord op missionarissen Categorie "Reportage - Oproep"
Hapert - Pastoor Zijlmans en Pater Frans ten Bosch.
Pastoor Zijlmans en Pater Frans ten Bosch van de priesters van het H. Hart. Pater ten Bosch werd op 19 juli 1942 tot priester gewijd. Tijdens de oorlogsjaren assisteerde hij dikwijls in Hapert. Vanwege de oorlogstoestand was het niet mogelijk naar de missie te vertrekken. In 1946 ging Pater ten Bosch's ideaal in vervulling toe hij naar de toenmalige Belgische Congo kon vertrekken.
Detty ten Bosch werd geboren te Lichtenvoorde 26-11-1916. Zij trouwde met Hennie Schoonenbeek. Zij werd 63 jaar.
Uit brief van 7 September 1944 Lichtenvoorde.
Oma (Johanna Geertruide ten Bosch) viert feest met haar broers in Lichtenvoorde.
Zij reist met de trein in gezelschap van pater Thomas (Frans ten Bosch) en broer Bernard (Johannes Bernardus Franciscus ten Bosch) via Arnhem, waar ook broer Heeroom (Franciscus Antonius Josephus, Pater Eusebius) en de verloofde van Detty (ten Bosch) zich bij hen voegen, naar Lichtenvoorde. Daar staat aan het station een versierd rijtuig klaar met twee prachtig opgetuigde paarden ervoor, met witte pluimen op de kop. Daarin neemt het gezelschap plaats. De verloofde van Detty, (Henny Schoonebeek) heeft klaarblijkelijk het nakijken. Er is een prachtig feest, eerst in de kerk en daarna in het hotel, en dat bevalt oma uitstekend. Het corset moet wat ruimer. Er is overvloed van alles, zooveel dat je het toch niet gelooft als ik het vertel, het is den heelen dag eten en drinken en van het allerbeste. Hier is het dorp vol Duitschers, verder doen ze niets. De burgervader heeft zijn vrouw met acht in veiligheid gebracht in Duitschland. Is er nog wat bijzonders gebeurd in Eindhoven of het vliegveld nog gebombardeerd? Nu, het doet mij toch nog eens goed dat ik weer in mijn eigen dorp ben. De jonge priester Frans is zoon vlotten en zoo aardig en hartelijk voor mij, trouwens allemaal, zo weet oma te vertellen. Ze hebben per rijtuig zuster Modesta in Groenlo bezocht die erg blij was met het bezoek. Oma stuurt bonnen van tante Hedwig, (de vrouw van haar broer Bernard) aan dochter Marie. Als de treinen weer lopen komt ze samen met heerbroer weer terug, zo is het voornemen.
Hedwig Josephina Antonia ten Bosch werd geboren te Lichtenvoorde 06-03-1903, zij verliet Lichtenvoorde op 8-9-1925 naar Hoogeloon, ze trouwde met veearts Maarten de Groot. (Bladel Hapert)
De ouders van Hedwig zijn Johannes Bernardus Franciscus ten Bosch en Sophia Hedwig Schäpers
Johanna ten Bosch werd geboren te Bocholt 21-05-1901, ze trouwde met Hendrikus Antonius Schröer geboren te Lichtenvoorde 06-05-1899 Of en hoeveel kinderen zij kregen is niet bekend.
De ouders van Johanna zijn Johannes Bernardus Franciscus ten Bosch en Sophia Hedwig Schäpers
In februari 1990 deed Johanna Schroer-ten Bosch indertijd wonende Pronsweide Winterswijk als grafrechthouder afstand van het graf van Johannes Bernardus Franciscus ten Bosch en Hedwig ten Bosch-Schape
Karl (Carl) ten Bosch werd geboren te Bocholt 17-08-1899 en overleed te As (België) 18-10-1983, hij trouwde met Maria Joanna Hermans geboren te 's Gravenhage 05-04-1898 en overleden te As (België) 02-12-1980
De ouders van Karl zijn Johannes Bernardus Franciscus ten Bosch en Sophia Hedwig Schäpers.
Karl (Carl) Aloysius Antonius verlaat voor de eerste keer het ouderlijk huis op 4-1-1913 en gaat naar Eibergen. Op 22-3-1913 komt hij al snel terug uit Eibergen. Op 3-12-1914 vertrekt hij naar Ambt-Doetinchem. Op 1-5-1918 komt hij weer thuis wonen vanuit Winterswijk. Het ouderlijk huis heeft dan nummer A228. Op 22-7-1920 komt Carl wonen op huis F19 in Harreveld bij het echtpaar Johannes Bernardus Penterman en Berendina Johanna Kock. als beroep vermeld landbouwarbeider. Hij komt dan van huis A228 (ouderlijk huis). Op 9-5-1922 verlaat hij F19 in Harreveld en gaat naar Boxmeer.
Karl en Maria kregen drie kinderen Bennie, Karel en Aldegonde Huibertina Maria
Johannes Lodewijk Antonius ten Bosch (Johann) slager, werd geboren te Lichtenvoorde 31-08-1884. Hij vertrok op 14-06-1905 uit Lichtenvoorde naar Ahrweiler Duitsland waar hij twee jaar werkzaam was bij de zusters Ursulinen. In augustus 1907 krijgt Johann een getuigschrift.
Mogelijk van hieruit of in ieder geval later ging hij naar Franrijk . Hij werd erebuger van een stadje nabij Parijs.
Burgerlijke Stand Lichtenvoorde Heel opmerkelijk was dat in de kolom aanmerkingen, met een blauwe balpen was bijgeschreven: 14-10-1967 overleden te 57----Racrange (Fr). Of dat door een ambtenaar van Lichtenvoorde is gedaan of iemand anders die zich in het verleden al eens in ten Bosch heeft verdiept is mij niet duidelijk, aldus Bennie Schilderink. Wie weet komen we dat nog eens te weet via deze weblog.
De 80 jarige Johann ten Bosch, kwam op 28 Augustus 1964 op de motor uit Parijs naar Urmond om het 60 jarig priesterfeest van zijn broer Franciscus Antonius Josephus (Pater Eusebius) bij te wonen. Hij had een tentje bij zich en weigerde in het klooster te slapen. Hij bracht de nacht door in zijn tentje.
In die laatste jaren bezocht de bejaarde Johann samen met zijn chauffeur nog verschillende familieleden in en rond Einhoven. De chauffeur wist te vertellen dat hij regelmatig met zijn hengel op pad gestuurd werd om verse forellen te vangen voor Johann.
De ouders van Johannes Lodewijk Antonius zijn Antonius Aloysius Maria (voorheen Salomon) en Johanna Hulshof
1948 December 24. Johanna Geertruide ten Bosch schrijft aan haar broer Johann.
24 December 1948 Meerveldhoven.
Zeer beminde Broer.
Ja, daar ben ik al weer. Ik moet zoo veel aan je denken nu toch op den vooravond van Kerstmis. Ik kan wel niet meer in de kerk komen, maar heb hier in de kamer toch een stalletje en zal je bijzonder aan t kindje aanbevelen. Dan wensch ik u nog een gelukkig en voorspoedig nieuw jaar, en ik hoop zoo zeer dat wij u dit jaar eens bij ons zien. Dat zoude voor ons en bijzonder voor mij eene groote vreugde zijn. Ik hoop toch zoo zeer dat ik U bij mijn leven nog eens zie. Vroeger heb ik U aangeraden naar Duitschland te gaan, en daar heb ik nu nog altijd spijt van. Nu wilt gij niet meer in ons mooie Holland zijn. Wilt gij nog niet naar ons toekomen? Wij zullen zoo goed voor je zijn. Wij hebben hier ook slagerij en ons Leo waar ik bij ben heeft een Weensche vrouw getrouwd. Het is toch zoo n heel goed mensch. Ik ben toch haar schoonmoeder, maar zij is net zoo goed voor mij als of ik haar eigen Moeder was. Nu Johan, ge bent toch ook een eindje in de 60 jaar. Wees nu toch wijzer en voeg u bij ons, dan hebt ge tenminste een goeden ouden dag. Antonie uit Essen is dezen zomer met Herbert hier geweest en zij maken het beiden best. En Heer broer Frans weegt 200 en 10 (pond. Red.) dus ook best in orde en Bernard wordt in Maart 82 jaar en ziet er uit als eene van 70 jaar. Kan nog goed loopen en fietsen. Kan wel 100 jaar worden. Zoo beste broer, nu weet U weer zoo n beetje van alles af. Als U nu weer gaat verhuizen hoop ik toch zeker dat u mij Uw adres geeft. Schrijven daar heeft U zoo n hekel aan, maar ik schrijf U toch zo nu en dan. Ontvang veel hartelijke groeten van Annie en Leo en vooral van mij, Uwe U innig liefh. Zuster Johanna
Antonius Aloysius Maria ten Bosch (Antony) werd geboren te Lichtenvoorde 12-06-1881 en overleed te Essen 16-04-1962. Hij trouwde met Adele ... overleden ±00-08-1960
De ouders van Antonius Aloysius Maria (Antony) zijn Antonius Aloysius Maria (voorheen Salomon) en Johanna Hulshof
10. Franciscus Antonius Josephus ten Bosch (Pater Eusebius)
Franciscus Antonius Josephus ten Bosch (Pater Eusebius) werd geboren te Lichtenvoorde 17-02-1880 en overleed te Urmond 31-08-1966
Burgerlijke stand Lichtenvoorde
1880 Februari 17 Lichtenvoorde.Geboren, Franciscus Antonius ten Bosch uit het huwelijk van Antonius en Johanna ten Bosch Hulshof.
No. 15. Op heden den negentienden der maand Februarij een duizend acht honderd tachtig, is voor ons Johannes Hendrikus Antony van Barten Batenburg, Burgemeester en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der Gemeente Lichtenvoorde, in het huis der gemeente verschenen: Antonius Aloijsius Maria ten Bosch oud veertig jaren, van beroep Koopman wonende binnen deze gemeente, wijk B no, 217, (er zou hier sprake kunnen zijn van een verschrijving van het huisnummer Wijk B No 172 a) welke ons heeft verklaard, dat op dinsdag den Zeventienden der maand Februarijdezes jaars, des middags ten een ure, ten zijne woonhuize is geboren, een kind van het mannelijk geslacht, uit Zijne Huisvrouw Johanna Hulshof zonder beroep bij hem wonende, welk kind genaamd zal worden Franciscus Antonius Joseph. Waarvan wij deze acte hebben opgemaakt in tegenwoordigheid van Gerrit Jan IJdink ? Ikink ? oud twee en zeventig jaren, van beroep landbouwer en van HendrikusJohannes Jacobus Frank, oud vijf en twintig jaren, van beroep Kleermaker beide wonende binnen deze Gemeente, door den Comparant als getuigen ten deze medegebrcht, welke acte wij, na in de twee daartoe bestemde Registers ingeschreven en voorgelezen te zijn, hebben geteekend met den Comparant en de getuigen. A.A.M ten Bosch,G.J. IJdink ? Ikink ?, H.J.J. Frank. Nadere informatie: Pater Eusebius.roepnaam Heeroom, overleden te Urmond 31 Augustus 1966
Tekst bidprentje In de H. Missen der priesters en in de gebeden der gelovigen wordt aanbevolen de ziel van onze beminde confrator Pater EUSEBIUS TEN BOSCH O.F.M. Conv.
Hij werd geboren te Lichtenvoorde, 17 februari 1880, deed zijn eenvoudige geloften op 5 novem- ber 1899, zijn plechtige op 11 november 1902 en werd priester gewijd op 28 augustus 1904. Hij heeft zijn lang priesterleven besteed in een bewonderenswaardige diensbaarheid aan de gelovi- gen en medebroeders. Een onvermoede werk- zaamheid ontplooide hij in de biechtstoel, waar geen tijd hem ongelegen kwam om de zielen te sterken en te troosten in het Sacrament van Boetvaardigheid. Maar daarbuiten, in een har- telijk, van wijsheid getuigend gesprek, wist hij de beproefde zielen de raad te geven die zij zozeer in hun omstandigheden nodig hadden. Ook achtte hij het nooit beneden zijn waardig- heid om iedereen, wie dan ook, te helpen bij zijn stoffelijke noodwendigheden. Hij, wiens doopnaam Franciscus luidde, heeft zich altijd een waardige zoon van de H. Orde- stichter van Assisië getoond, door een echte, ongekunstelde vroomheid, die hij echt naar het voorbeeld van de Serafijnse Vader beleefde in vrolijkheid. Na aanvankelijk veel pijn geleden te hebben, is hij 31 augustus 1966 van ons heengegaan, zon- der pijnlijke doodstrijd is hij in alle rust over- gegaan naar het Eeuwige Leven. Zijn lichaam verwacht nu de jongste dag op het kloosterhof te Urmond (L), waar wij het aan de aarde toevertrouwden op 3 september 1966. Door hem, onze Heer Jezus Christus, mogen wij roemen on de hoop op de heerlijkheid Gods (Romeinen 5,2)
