Uit alle verschillende soorten zuring selecteerde ik de heerlijk fris en zurig smakende veldzuring of zurkel. De brede vlezige bladeren van deze gemakkelijk te telen plant is een groente en keukenkruid dat tal van bereidingen , een extra dimensie kan geven. Bovendien stimuleert het de vertering van al het lekkers dat je samen met deze zuring naar binnen werkt.
Tegenwoordig wordt veldzuring, waarvan enkel de jonge bladeren worden gebruikt, aanzien als een voedzaam lentegewas. Net zoals spinazie bevat deze plant een flinke dosis ijzer en vitamine C. De bladeren werken in zekere mate bloedzuiverend, waterafdrijvend en laxerend. Vette maaltijden verteren beter als je er wat veldzuring bij geeft. Wie gebrek heeft aan eetlust, kan die wat aanzwengelen met zurkel. Tenslotte kan zurkel ook van pas komen bij zweren en allerhande andere huidproblemen Gebruik het aftreksel van 25 gram bladeren op één liter water als lotion of maak een kompres met het kruid. Let op: overdrijf nooit met het eten van zurkel. Dit kan immers leiden tot nierstenen. Zuring is daarom af te raden voor reuma-, artritis- en jichtlijders. Ook wie last heeft van zijn ademhaling, maag, longen of lever kan dit gewas beter van zijn menu schrappen. Gebruik zuring nooit in combinatie met mineraalwater.
TIPS
Netelprikken: ben je toegetakeld door netels? Wrijf de netelprikken in met vers gekneusde bladeren van zuring.
Inktvlekken: inktvlekken op linnen verwijder je door ze in te wrijven met gekneusde zuringbladeren. Was daarna de behandelde vlek met zeep uit en spoel het linnen grondig uit.
Bereiden: gebruik voor het bereiden van zuring uitsluitend potten in roestvrij staal. Het sap van het kruid kan immers inwerken op metalen als ijzer, aluminium en koper waardoor er giftige stoffen kunnen ontstaan.
Als familielid van de ui is bieslook een kruid dat zijn culinaire talenten al bewezen heeft. Het kruid is niet alleen delicieus, het bevat ook een flinke dosis vitamine C, wekt de eetlust op en zorgt voor een goede vertering. En als je dan nog weet dat bieslook kweken kinderspel is, dan kan niets je nog tegenhouden.
Hoe rijk bieslook ook mag zijn van smaak, wat de geneeskundige krachten betreft is het plantje niet echt een haantje de voorste. Toch zijn er een aantal licht heilzame eigenschappen die je niet over het hoofd kunt zien. Zo heeft bieslook niet alleen een eetlustopwekkend effect, bovendien zorgt het kruid voor een goede vertering van de vetten achteraf. Let op: zeer gevoelige magen moeten voorzichtig zijn met het overdadig gebruik van bieslook. Ook het positieve effect van bieslook op de cholesterol en de bloeddruk mag niet worden vergeten. Bieslook heeft verder een gunstige invloed op de doorbloeding en houdt de aders elastisch. Net als de andere leden van de uienfamilie is het kruid waterafdrijvend. Bieslook wordt ook weleens de papaja van het westen genoemd. In warmere oorden gebruikt men papaja als een middeltje tegen wormen. Ook bieslook heeft deze eigenschap. Het verdrijft parasieten uit de darmen en is geschikt voor baby's en kinderen. Nog even vermelden dat bieslook vluchtige olie bevat met zwavelhoudende bestanddelen die voor de typische uiengeur zorgen. Daarnaast mogen we het aandeel aan vitamine A en C niet vergeten. Een glaasje bieslooksap stimuleert niet alleen de maag en de gal, het is ook nog best versterkend.
TIPS
Mooi met bieslook: Voor een stralende huid is een masker met bieslook een echte aanrader. Laat twee eetlepels bieslook gedurende tien minuten trekken in een liter kokend water. Meng twee eetlepels yoghurt onder dit aftreksel. Op het gezicht uitstrijken en tien minuten laten inwerken. Afspoelen met een geconcentreerd bieslookaftreksel (één eetlepel bieslook gedurende twee uur laten trekken in twee eetlepels kokend water). Herhaal dit elke week voor een stralende en gezonde huid.
Te diep in het glas gekeken: Volgens het volksgeloof zou bieslook met zijn ontnuchterende werking je er snel weer bovenop helpen.
Rozen en bieslook: Wie bieslook in de nabijheid van rozen plant, behoedt deze mooie bloemen voor zwarte vlekken.
Tofu is de Japanse naam voor blokken sojakaas. Het wordt gemaakt door 11/2 liter sojamelk te laten stremmen waardoor het water in de melk wegloopt. In Japan wordt de tofu vaak in duimdikke plakken gesneden die vervolgens in tamari, een soort ketjap, gedrenkt worden. Daarna worden de plakken met de daarin opgezogen tamari gebakken. U moet tofu in plastic verpakt in water bewaren. Op die manier is het in de koelkast enkele dagen houdbaar.
remoudou of fromage fraîche -komijnzaad of kummel -verse kaas/platte kaas-fijne kristalsuiker
Bakken in de römertopf'
Een römertopf is een diepe ovenschaal van aardewerk met een hoge deksel.
Deze bijzondere schaal wordt in maar weinig keukens gebruikt
Dit is jammer want een römertopf is uitermate geschikt voor een makkelijke maar toch gezonde manier van bakken.
Door de speciale structuur van het aardewerk in combinatie met de lucht- en waterdampcirculatie binnenin de römertopf, bakt of stooft het gerecht zichzelf gaar in eigen vet en/ of vocht
U hoeft dus geen of heel weinig vet toe te voegen.
Bovendien blijven smaak en vitaminen beter behouden.
U kunt de schaal zó op tafel zetten.
Bakken met rum
Als u een verfijnd aroma wilt toevoegen aan uw gebak, is rum een dankbaar ingrediënt.
Rum laat zich goed verwerken bij hoge temperaturen en veel heeft u niet nodig.
Meestal heeft u aan 1 of 2 eetlepels per recept genoeg.
Van rumaroma (in flesjes verkrijgbaar bij de supermarkt) zijn enkele druppels al voldoende.
U kunt rum op meerdere manieren verwerken: toegevoegd aan het deeg of beslag, vermengd met poedersuiker voor glazuur of als vocht om rozijnen in te wellen die vervolgens in het gerecht worden meegebakken. .
Basisrecept natuur zuurdesem
In Nederland is dit zeer moeilijk verkrijgbaar.
Maar wist u dat u zuurdeeg zeer eenvoudig zelf kunt maken?
Hier volgt het recept.
Kneed 100 gram roggemeel en 1/2 dl lauwwarm water tot een deeg.
Doe het deeg in een kom, dek het af met een vochtige schone doek en laat het minimaal 48 uur op een warme plaats gisten.
De doek moet steeds vochtig worden gehouden.
Roer het deeg regelmatig om.
Als er belletjes ontstaan op het mengsel, heeft u zuurdeeg.
U kunt de hoeveelheid die nodig is in het recept afmeten en de rest bewaren.
In de koelkast blijft het ongeveer 10 dagen goed, in de vriezer zeker een half jaar.
Basisrecept schuimgebakjes
Hier volgt het recept.
Verwarm de oven voor op 140 °C.
Klop 2 eiwitten met 40 gram suiker stijf.
Roer 100 gram suiker erdoor en klop dit alles gedurende +/-10 min.
Het schuim op bakpapier in cirkels van 5 cm uitstrijken en midden in de oven +/-45 min. bakken.
Daarna in de uitgeschakelde oven laten afkoelen.
Bowl maken
Voor een goed gevulde vruchtenbowl met alcohol maakt u 1 à 2 kilo vruchten van het seizoen schoon en snijdt ze in stukjes.
Gebruik zacht en hard fruit en stem de kleuren op elkaar af.
U strooit 100 à 200 g witte basterdsuiker over de vruchten en laat ze in de bowlkom een paar uur afgedekt staan.
Voeg dan 1 à 2 flessen fruitige, (mousserende) wijn, wat spuitwater, en citroensap toe naar smaak.
Voor een (kinder) bowl zonder alcohol leegt u 3 liter blikken vruchten op zware siroop in de bowlkom.
U voegt stukjes appel, banaan, hele partjes mandarijn en citroensap toe.
U brengt de bowl op smaak met limonadesiroop en water.
Eetbare bloemen
Eeuwen geleden was het populair om sommige bloemen te eten.
U kunt heel eenvoudig eetbare bloemen of bloemblaadjes uit uw eigen tuin plukken.
Viooltjes, rode of oranje Oostindische kers, wit-roze kersebloesem en de blauwe bloemen van het komkommerkruid kunt u zo op een salade leggen.
De blaadjes van rozen, viooltjes en de hele bloemen van komkommerkruid kunt u konfijten door de blaadjes of de bloemen als ze droog zijn te plukken.
Doe ze in een zacht kokende suikerstroop. Na 1 minuut uit de pan halen met een schuimspaan, bestrooien met poedersuiker en snel op een warme plaats laten drogen.
Heerlijk bij ijs of pudding.
Garneren met groen en vruchten
Veel gerechten die u op lage platte schalen opdient, lenen zich voor decoratie met groene groentes en kruiden. Een wat grotere schaal met een brede rand is ideaal. Sla en peterselie zijn bekend, maar het kan origineler.
Neemt u eens een andere slasoort of een combinatie van verschillende bladvormen zoals verse spinazieblaadjes of het blad van bleekselderij; sprietjes bieslook (iets over de rand van de schaal laten steken), takjes dille bij vis of verse basilicum bij tomatensalade.
Op ijs of ijstaart gebruikt u muntblaadjes of heerlijke verse vruchten.
Bent u in het bezit van een tuin?
Een groot druiveblad staat heel mooi onder een tros druiven en Hosta.bladeren (niet giftig) passen goed onder een met vruchten gevuld half meloentje.
Geef kleur aan uw gerechten
Er zijn kleurstoffen die het uiterlijk van een gerecht verfraaien, zonder dat de smaak verandert.
Hiervoor zijn onschadelijke stoffen in de handel, zoals plantekleurstof (verkrijgbaar bij goed gesorteerde supermarkten en drogisterijen).
Sommige essences geven behalve kleur ook smaak aan het gerecht.
U kunt uw gerechten zelf kleuren met vruchtensap (kersen-, bessen- en sinaasappelsap), het sap van groene kruiden of spinazie, koffieextract, cacao, karamel en tomatenpuree.
Knoflook
Knoflook groeit in zuidelijk Europa en is lid van de uienfamilie.
Het is een zeer smaakbepalend kruid, dat in elk hartig gerecht past.
De knoflookbol bestaat uit dicht op elkaar gegroeide teentjes, elk met een wit vliesje omkleed.
Hoe gebruikt u knoflook?
Voor een 'vleugje' smeert u de schaal van tevoren in met een opengesneden teentje.
Voor wat meer smaak perst u knoflook uit met de knoflookpers.
Echte liefhebbers, ten slotte, eten in heel dunne plakjes gesneden rauwe knoflook op bijvoorbeeld tomaat of ham.
Rauw is de smaak scherp: bij meekoken of -bakken echter verdwijnt het scherpe en blijft juist hetaroma aanwezig.
Kruiden uit eigen tuin
In een bescheiden hoekje van de (moes)tuin kunt u op een eenvoudige manier een aardig assortiment kruiden kweken.
Kruiden staan graag wat beschut en houden van vochtige grond.
Maak voor elk kruid een eigen vakje. Omdat u van kruiden nooit veel tegelijk nodig zult hebben, is het raadzaam het kweken over de verschillende maanden van het jaar te verdelen.
In een kruidentuintje staan in ieder geval peterselie en selderij (niet naast elkaar zetten, want zij verdragen elkaar niet), dille, bieslook, kervel, dragon, munt, bonekruid en salie.
Basilicum heeft een extra warm plekje nodig.
Als bolgewasje kunt u knoflook proberen.
Tijm groeit ook heel goed in potten, die u als decoratie op het terras of balkon kunt zetten.
En tuinkers kan u, vanwege haar fijne structuur, beter binnen in een bakje kweken.
Dit kruid wil licht staan, maar liever niet in de zon.
Luxe rabarbermoes
Rabarbermoes kunt u verfijnen van smaak met eiwit, roomkaas of room.
U doet de moes in de schaal waarin u haar wilt opdienen.
Als u kiest voor eiwit, slaat u de moes met suiker stijf.
Roer vervolgens een paar keer een volle lepel eiwitschuim in de vorm van een cirkel
door de moes, zodat de roze rabarber met mooie witte lijnen wordt versierd.
Als u room of roomkaas wilt toevoegen, kunt u slagroom of mascarpone gebruiken.
De slagroom slaat u stijf met suiker, de mascarpone roert u alleen wat los met poedersuiker of witte basterdsuiker.
Verwarm de melk met de kaneelpoeder (of koekkruiden) en laat deze zonder te koken zachtjes trekken. Klop de eidooiers, suiker en amandellikeur 5 minuten met de mixer licht en luchtig. Roer de melk in een dun straaltje door het dooiermengsel. Giet het mengsel weer in de pan en verwarm het, onder goed roeren en weer zonder het te laten koken, tot er een lichtgebonden vla ontstaat. Zet de pan in een laagje koud water en laat hem afkoelen, maar blijf door roeren. Breek de speculaas in stukjes. Bekleed de cakevorm met huishoudfolie. Klop de slagroom stijf en spatel deze met de speculaaskruimels door de afgekoelde vla. Schep het mengsel in de vorm. Zet de vorm goed afgedekt met huishoudfolie in de vriezer en laat het minimaal 6 uur bevriezen.
Zet de parfait 20 minuten voor het serveren in de koelkast. Stort de parfait daarna uit de vorm en snijd er plakken van.
Voor de crostini met limoenboter en gerookte zalm :
100 g gerookte zalm -100 g boter -limoensap -basilicum -zout, peper -stokbrood
Voor de tonijntapenade :
1 blikje tonijn op olie -kappertjes -6 gedroogde tomaatjes -100 g zwarte olijven zonder pit -citroensap Bereiding: Tomaatjes gevuld met avocado en grijze garnalen : Halveer 6 kleine, stevige tomaten, hol ze uit en laat ze omgekeerd uitlekken op keukenpapier. Schil 1 avocado en snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Schep de avocado met 100 g Hollandse garnalen en 1-2 eetlepels mayonaise door elkaar. Breng op smaak met een snufje chilipoeder en zout. Vul de tomaatjes met de garnalensalade. Crostini met limoenboter en gerookte zalm : Vermeng 100 g zachte boter met 1 eetlepel limoensap, 1 eetlepel heel fijngehakte basilicum en zout en peper naar smaak. Snijd een klein voorgebakken stokbrood in dunne plakjes en rooster ze onder een hete grill goudbruin. Bestrijk de crostini met limoenboter. Snijd 100 g gerookte zalm in repen van 4 cm en leg ze losjes op de crostini. Tonijntapenade : Pureer 1 blikje tonijn op olie met 2 eetlepels kappertjes, 6 gedroogde tomaatjes, 1 eetlepel citroensap en 100 g zwarte olijven zonder pit in de keukenmachine tot een grove pasta. Voeg zout en peper naar smaak toe en doe de tapenade over in een mooi schaaltje. Lekker op een stukje stokbrood.
Voor 4 personen: 2 dikke rijpe avocado's (of 3 kleine)1limoen- 125 g gepelde grijze garnalen- 40 g boter- 40 g bloem- 1/2 L melk- 1 blokje gevogeltebouillon- croûtons- cayennepeper- zout en peper
. Laat de boter zachtjes smelten in een pan. Bestrooi met bloem en meng met een garde. Voeg er beetje bij beetje de melk bij terwijl u blijft roeren. Voeg er eveneens 1/2 L water bij en het bouillonblokje. Breng aan de kook en laat zacht sudderen.
. Intussen snijdt u de avocado's in twee. Haal de pit eruit en snij het vruchtvlees in kleine blokjes.
Besprenkel met een vleugje limoensap en mix alles tot u een glad mengsel krijgt.
. Giet een lepel soep over de avocadoroom en meng. Giet zo heel de soep, beetje bij beetje, over de room tot u een homogene roomsoep krijgt. . Zet de pan terug op het vuur en doe er de grijze garnalen bij. Breng op smaak en kruid extra met een mespuntje cayennepeper.
Voor 4 personen: 4 steaks- 1 sjalot- 150 g Roquefortkaas- 2 soeplepels gehakte gepelde noten- 3 dl room- 1 dl witte wijn- 30 g boter- peper en zout
Bijgerecht:
frieten- eikenbladsla
. Fruit de fijngehakte sjalot in een pan met gesmolten boter. Wanneer ze glazig is, overgiet u ze met de witte wijn en brengt u dit mengsel aan de kook.
. Laat de wijn helemaal inkoken en voeg dan de verkruimelde Roquefort, de room en de gehakte noten toe.
. Alles zachtjes laten pruttelen zodat de kaas helemaal smelt.
. Ondertussen braadt u de steaks, zoals u ze graag hebt. Peper en zout strooien.
. Breng de saus weer op smaak en dien de steaks, overgoten met de Roquefortsaus, op samen met frietjes en eikenbladsla.
Pepermunt (Mentha piperita) is een zich snel verbreidende meerjarige winterharde plant. Pepermunt bloeit van juli t/m september met kleine violette bloempjes. De bladeren zijn mint groen en staan kruisgewijs tegenover elkaar op de stengel. De bladeren zijn langwerpig, eivormig en gezaagd en hebben een opvallende mentholgeur
Volgens een oud Grieks godenverhaal is de pepermuntplant ontstaan door een ruzie tussen twee vrouwen. Hades, de Griekse god van de onderwereld, werd verliefd op een mooi meisje dat Mentha heette. Hierdoor maakte de vrouw van Hades hevig ruzie met Mentha. Hades probeerde de ruzie te sussen, maar dit lukte niet. Toen had hij besloten het meisje Mentha te veranderen in een mooi plantje, die de naam kreeg van het meisje.
Munt is in de geschiedenis erg gewaardeerd en de waarde ervan blijkt onder andere uit verwijzingen in de bijbel, waarin de Farizeeën tienden inden van munt, dille en komijn. De joden legden het op de synagoge vloer en dit gebruik werd eeuwen later in Italiaanse kerken overgenomen, waar het kruid Erba Santa Maria wordt genoemd. Munt als symbool van gastvrijheid wordt door de Romeinse dichter Ovidius beschreven. Hij vertelt over twee boeren, Baucis en Philemon, die hun dienblad met munt insmeerden voordat ze de gasten bedienden. De Romeinen brachten ook hun wijnen en sauzen met munt op smaak. Toen echter vrouwen die wijn dronken met de dood bedreigd werden, camoufleerden stiekeme wijn drinksters hun adem door op een mengsel van munt en honing te kauwen. In Japan werd de verfrissende, heilzame geur van munt zo hoog geprezen dat de Japanners reukballen met muntbladeren droegen. Veel muntsoorten werden in de negende eeuw in Europa ingevoerd. Een monnik uit die tijd schreef dat er zo veel soorten waren dat hij nog liever de vonkjes uit de vuurhaard van de Vulcanus zou willen tellen. Met meer dan zeshonderd soorten en bastaardvormen, kan men een goede plant beter met de neus dan afgaande op de naam kiezen. Volgens Vogel werd de wilde munt door de Missouri-Valley stammen gebruikt als windverdrijvend middel en door andere stammen om koorts te verlagen.
Als geneeskruid gebruikt men de bladeren en de etherische olie.
Werking en karakter. Krampwerend, tegen winderigheid, zweetafdrijvend, menstruatie opwekkend, antidepresief. Uitwendig verkoelend en antiseptisch. Uitwendig. - Als kompres bij "warme" hoofdpijn en neuralgie. - Als spoeling bij hete en jeukende huidaandoeningen. De thee geeft verkoeling wanneer hij verdampt.
De olie wordt verkregen door waterdamp distillatie van de bladeren en bloeitoppen. Het is een kleurloze tot lichtgele olie, die dikker wordt als hij veroudert. Pepermunt kan gebruikt worden bij o.a. ringworm, scabiës, dermatitis, zenuwpijn, hartkloppingen, maagklachten, hik, verkoudheid, koorts, spastische hoest, astma, flauw vallen, vertigo, slijmvliesontsteking, wintervoeten, gebrek aan eetlust, ingewandsklachten, vermoeidheid, tand en kiespijn, misselijkheid, diarree, reisziekte, sinusitis, slechte adem, shock, acne, verstopte poriën, hoofdpijn en migraine.
Bij een slechte adem 1 druppel Pepermunt op een tandenborstel doen en 2 maal per dag poetsen. Of 5 druppels Pepermunt hydrolaat in een glas water en dit op drinken. Bij hoofdpijn of migraine 2 druppels Pepermunt op de slapen smeren. Bij muggenoverlast Voor het slapen 2 tot 3 druppels Pepermunt op het kussen sprenkelen. Bij tand- en kiespijn 1 druppel Pepermunt op de pijnlijke tand/ kies smeren. Verdampen Enkele druppels Pepermunt in de auto, verhoogd de concentratie tijdens het autorijden. Bij astma De ontkrampende werking van Pepermunt maakt het tot een waardevol dampbad bij astma. Meng 6 druppels Pepermunt in een schaaltje heet water en damp hier dagelijks 10 minuten mee.
ANIJS: Een van de oudste specerijen, verwant met dille, venkel, karwijzaad en komijn. Wordt in alcoholische dranken gebruikt. Gebruik het ook in brood, gebak, rijst en pudding, koekjes, Oosterse gerechten, salades, koffiekoeken en snoepgoed.
BASILICUM: Verse of gedroogde (afgeritste) blaadjes. Ook in poedervorm. Past bij vlees (kalf, varken, lam), allerlei salades en vis. Ook voor Italiaanse gerechten, b.v. pizza. Zuinig gebruiken.
BERNAGIE: Verse blaadjes en bloesems (gedroogd minder geurig). Past bij sauzen (b.v. tomatensaus), allerlei salades en groenten (kool).
BIESLOOK: Uiensmaak, vers gebruiken en nooit meekoken. Fijngesneden bij soepen, sausen, salades, vlees, vis en aardappelen. Gemengd met aardappelpuree of in boter bij geroosterd vlees of visschotels.
BONENKRUID: Verse takjes of gedroogde blaadjes. Ook in poedervorm. Past bij (lams)vlees, salades en groenten (vooral peulvruchten), paddestoelen en aardappelen. Bij vis, speciaal bij forel. Voor salades uitsluitend malse, verse bladtoppen gebruiken.
CAYENNEPEPER: Gedroogd en gemalen pepertjes van de Capsicum frutescens soort. Past bij vlees (rund, varken), vis, groenten (vooral stoofschotels) en allerlei salades. Spaarzaam gebruiken.
CITROENMELISSE: Kruid met een frisse citroengeur en smaak; niet meekoken. Verse bladeren gebruiken soepen, sausen, vlees- en vooral visbereidingen waar citroen een rol speelt, bij thee, vruchtensappen en ijsthee, bij vruchtensalades.
CITROEN: Het meest aromatische deel van deze vrucht zit in de schil (waar de citrus-olie in zit).
DILLE: Vers of gedroogd blad. Ook gedroogd dillezaad (in vijzel fijn stampen). Past bij vlees (rund, lam), vis (o.a. paling), groenten (peulvruchten, komkommer), salades, sauzen, eieren, kwark, zure room, yoghurt en lichte sauzen. Verse dille niet met gerecht meekoken.
DRAGON: Vers blad en jonge scheuten, ook gedroogd en verpulverd (dan minder sterk). Past bij vlees (kalf, lam, wild en gevogelte), allerlei groenten, salades, sauzen en soepen. Zuinig gebruiken. Er bestaat ook azijn en mosterd met dragon-aroma.
FOELIE: De isolatie-laag van de nootmuskaat vrucht. In stukjes of poedervorm. Past bij vlees (ragout), allerlei groenten (spinazie, bloemkool, doperwtjes, aardappelen), soepen (bouillon), sauzen en kaasgerechten.
GEMBER: Vers of gemalen, of ingelegd in siroop. Past bij gevogelte, groenten, fruit en gebak.
HYSSOP: Scherpe, vrij bittere muntachtige smaak; spaarzaam gebruiken; verse of gedroogde blaadjes gebruiken (blaadjes en bloemen plukken voor de bloei om te drogen); niet meekoken.
JENEVERBES: Gedroogde bessen van de jeneverbesstruik. Past bij vlees (marinades van wild), vis (b.v. mosselen) en zuurkool. Niet consumeren!
KANEEL: Stokjes of poeder. Stokjes met gerecht meekoken en daarna verwijderen. Wordt gebruikt voor zoete gerechten (pudding, compote) en gebak.
KAPPERTJES: In azijnoplossing ingelegd. Passen bij vis, vlees (kalf) en gevogelte. Ook bij salades (met worst of kaas) en sauzen.
KARWIJZAAD: Gedroogd. Past bij vlees (suddergerechten), groenten (kool, zuurkool, aardappelen), soepen, sauzen en pikant gebak; is moeilijk met andere kruiden te combineren.
KERRIE: Een kruidenmengsel uit de Indiase keuken, meer of minder scherp. Past bij vlees (kalf, lam, kip, ragout), bij vis (o.a. garnalen) en groenten (b.v. tomaten). Kerrie is gevoelig voor licht: donker bewaren.
KERVEL: Verse of gedroogde blaadjes; ook in poedervorm. Past bij vis (gebakken), vlees, gevogelte, groenten (spinazie), allerlei salades, soepen en sauzen. Niet met gerecht meekoken.
KNOFLOOK: Teentjes (fijngehakt en met wat zout gewreven), poeder, knoflookzout, vloeibaar. Past bij vlees (varken, lam), groenten, salades (slakom met teentje inwrijven) en kaasfondue. Verliest scherpe geur tijdens koken of braden. Handig is een knoflookpersje.
KOMIJN: Zaden of gemalen. Een essentieel onderdeel van de keukens van Mexico, het Midden-Oosten en Oost-India. Wordt gebruikt in gerechten zoals curries, stoofschotels, chili en couscous.
KORIANDER: Gedroogde zaden; ook in poedervorm. Past bij vlees (rund), gehakt, pasteien en allerlei gebak.
KRUIDNAGEL: Gedroogde bloemknoppen. Ook in poedervorm. Past bij vlees (varken, lam, wild), groenten (b.v. rode kool), soepen, sauzen, compote, gebak en dranken. Bloemknoppen in hun geheel meekoken, eventueel op ui gestoken, en VOOR het serveren verwijderen.
KRUIZEMUNT: Lichte pepermuntsmaak maar minder pikant; meer gebruikt dan pepermunt; verse of gedroogde blaadjes gebruiken, bij vele sausen, bij soepen en groenten, bij kruidenboter en kruidenazijn, bij appelmoes, meloen, ijs, jam, fruitsalades, ...maar beter is pepermunt
LAURIER: Gedroogde bladeren in hun geheel verwerken (1-2 tegelijk). Past bij vlees (marinade, ragout, kalf, gevogelte, wild), bij vis (marinade, pocheervocht), soepen en sauzen.
MAJORAAN: Verse of gedroogde bladeren, ook afgeritst en in poedervorm. Past bij vlees (varken, gehakt, ragout, gevogelte, konijn), groenten (stoofschotels, aardappelen), soepen (b.v. aardappelsoep) en bij sauzen. Zeer geurig.
MIERIKSWORTEL: Verse wortel (met gladde schil: zoet van smaak; met ruwe schil: zeer scherp). Raspen. Ook in tube of potje verkrijgbaar. Past bij vlees (gekookt rundvlees, rosbief, ham, worstjes), bij salades (komkommer, tomaat, vlees, vis) en bij gekookte vis. Koken maakt de smaak milder.
MOSTERDZAAD: Mosterdzaad bestaat in vele kleuren en smaken. Gebruikt bij roereieren, kaasgerechten, aardappelen, sauzen, salades, dressings en kool.
NOOTMUSKAAT: Nootmuskaat en foelie (isolatie-laag van de vrucht) zijn gelijk van smaak en geur. Raspen of in poedervorm gebruiken. Foelie in stukjes of poedervorm. Past bij vlees (ragout), allerlei groenten (spinazie, bloemkool, doperwtjes, aardappelen), soepen (bouillon), sauzen en kaasgerechten.
OREGANO: Vers of gedroogd blad. In Italiaanse gerechten veel gebruikt. Past bij vlees (varken), groenten (tomaten, doperwten), bij soepen, vleessauzen en pizza.
PAPRIKAPOEDER: In diverse soorten verkrijgbaar van zeer scherp tot scherp en mild. Past bij vlees (gevogelte, ragout, goulash, schnitzels), bij groenten, salades, vis, soep en sauzen. Niet in heet vet bakken!
PEPER: Groen (in potjes verkrijgbaar), zwart en wit (gedroogde bessen). Bij voorkeur vers gemalen gebruiken (in pepermolen). Past bij vlees, groenten, salades, vis, bij soepen, sauzen en in marinades.
PEPERMUNT: Laat een gevoel van koelte na in de mond; verse of gedroogde blaadjes gebruiken bij salades, soepen, sausen en kruidenazijn. Bij paling in 't groen, bij jams en fruitsalades, vooral voor thee.
PETERSELIE: Gladde of krulpeterselie. Ook de wortels worden gebruikt. Vers of diepvries (gedroogd nauwelijks enige smaak). Past bij vlees, groenten, salades, vis en eieren. De wortel mag meegekookt worden, het blad niet.
ROZEMARIJN: Verse of gedroogde blaadjes/naaldjes (in vijzel fijnwrijven). Past bij vlees (varken, lam, kalf, wild), bij soepen, sauzen en marinades.
SAFFRAAN: De stempel van een bloeiende krokus. In bouillabaisse en paella, ook bij vis, gevogelte en brood.
SALIE: Wrange, bittere smaak; verse of gedroogde blaadjes gebruiken. Vooral bij vlees- en visgerechten, bij kaasbereidingen, bij gekookte groenten, bij pizza's en deegwaren , bij soepen en bij tomatensap, bij de inmaak in azijn.
SESAMZAADJES: In Afrikaanse en Indische gerechten. Op brood, in halvah, tahini, met rijst en groenten.
SINAASAPPEL: Het meest aromatische deel van deze vrucht is de schil, (waar de citrus-olie in zit).
THIJM: Verse of gedroogde blaadjes; ook in poedervorm. Past bij vlees, groenten, groene salades, vis (gebakken), kreeft, mosselen, sauzen en soepen. Neutraliseert vet.
UIEN: Er zijn honderden soorten in allerlei smaken en kleuren. Hoe milder het klimaat is, hoe zoeter de ui. Uien kunnen bij praktisch elk gerecht gebruikt worden.
VANILLE: Zwarte hulzen, waaruit merg geschraapt wordt. Vanillesuiker en -extract zijn slechts tot op zekere hoogte een acceptabele imitatie. Past bij zoete gerechten (pudding, compote e.d.) en gebak.
VENKEL: Gedroogd. Smaak doet aan die van karwijzaad denken. Verse knollen als groente. Gedroogd voor vismarinade, salades (b.v. komkommer of tomaat) en bij paddestoelen. Vers venkelblad en stengels voor salades en mayonaise (voor vis). Smaakt kruidig zoet, zuinig gebruiken.
- Bak de koekoek aan alle kanten mooi bruin, breng op smaak en laat 3 kwartier verder garen met het deksel op de pan.
- Snijd het groen van de prei in stukken, was ze en frituur ze tot preifrietjes
- Snijd de rest van de prei in rondjes en stoof deze;aan in wat boter. Kruid met peper en zout. Blus het geheel met de azijn. Werk op met de rest van de boter tot een gebonden saus.
Serveerde prei en de saus met de Mechelse koekoeken schik er een sneetje ganzenlever op.
In het Latijn is mater moeder. In de oudheid werd het kruid vooral bij vrouwenziekten gebruikt, vandaar ook de naam moederkruid. Kamille is een typisch zonnekruid. De bloem is samengesteld uit een geel hartje omgeven door witte straalbloempjes. Deze gaan 's avonds omlaag en als de zon weer opkomt richten ze zich weer op. Zo richt de kamille zich direct naar de zon als bron van licht, warmte en liefde en geeft deze ook weer door aan de mens. De holle bloembodem verwijst naar lucht in het buikgebied (verkramping, gasvorming) en de gele kleur ervan verwijst naar lever, gal en hart. Het wit van de straalbloemen geeft een rustgevende, harmoniserende werking aan op het zenuwstelsel en ontstekingen. Kamille werkt dus kalmerend en rustgevend bij allerlei klachten die door stress en verkramping zijn ontstaan. Verder werkt ze kalmerend op de spijsvertering. Kamille remt ontstekingen en is pijnstillend. Het helpt goed bij snel opkomende infectieziektes met koorts, vooral bij kinderziektes. Ze kan ook uitwendig gebruikt worden bij ontstekingen en slecht helende wonden, in stoombaden en als kompres bij vermoeide ogen en oogontsteking. Kamilleolie is te gebruiken bij zenuwpijnen en zonnebrand. We gebruiken alleen de bloemen
Spijsvertering; Spijsverteringsbevorderend, positief voor de lever bij maagpijn, verzachtend, windverdrijvend, stimulerend, buikpijn, diarree, constipatie, krampen
Zenuwstelsel; bij stress en verkramping. zenuwstillend, Bij vermoeidheid, antidepressief, gebrek aan levenskracht, slapeloosheid, hoofdpijn, overspanning, heimwee en nachtmerries.
Ontstekingen; bij griep, verkoudheid, holteontstekingen, blaasontsteking, oogontsteking, huidontstekingen, verschillende allergieën tegengaand, pijnstillend en antiseptisch.
Gebruik: SPIJSVERTERINGSSTELSEL Verbetert de eetlust, en geeft verbetering bij aanhoudende slechte spijsvertering. Geeft verlichting bij overgeven als gevolg van gastritis en brandend maagzuur.
URINEWEGEN
Geeft verlichting bij nier en blaasontsteking. Bevordert de urinestroming en zorgt dat minder vocht wordt vastgehouden.
VOORTPLANTINGSSTELSEL
Goed tegen vele klachten, inclusief pijnlijke, infrequente of onregelmatige menstruatie en overgangsproblemen. Geeft verzachting bij pijnlijke tepels.
ZENUWSTELSEL
Vermindert nerveuze opwinding en wordt als middel tegen hysterische en nerveuze aandoeningen gebruikt. Verzacht zenuwpijn.
SPIERSTELSEL
Goed tegen spierpijn in het algemeen.
SKELET
Heilzaam bij pijnlijke artritische gewrichten.
HUID
Goed bij droge, gevoelige of rode huid; nuttig tegen uitslag als dermatitis, eczeem, psoriasis, acne of uitslag en jeuk als gevolg van allergie. Ook een uitstekend middel tegen ontstoken wonden, zweren, littekenvorming en brandwonden.
EMOTIE
Voor overgevoeligheid, rusteloosheid, nerveuze irritatie, depressie, ongeduldigheid en alle vormen van woede en agitatie. Verdrijft nostalgie, spanning en angst, en vergroot de emotionele stabiliteit; bevrijdt van zorgen. Werkt ontspannend en bezorgt mensen die aan slapeloosheid lijden een vredige nachtrust.
KINDEREN
Kamille is in een lage dosering een veilig middel voor allerlei kwalen bij kinderen, zoals koliek, diarree, stuipen en zelfs driftbuien.
1 konijn in stukken gesneden- 20 kleine uien- 100 g spekblokjes- 1soeplepel tomatensap 2 dl room- 1soeplepel honing- 1 dessertlepel Worcestershiresaus - 1 citroen- 1tuiltje basilicum- 1,5 dl witte wijn- 1blokje gevogeltebouillon- 40 g boter bloem- zout en peper
Bijgerecht: verse deegwaren
. Rol de stukken konijn in de bloem en laat ze vlug kleuren in een stoofpan met de gesmolten boter. Wanneer het vlees mooi bruin is, doet u er de witte wijn en het tomatensap bij, aangelengd met 1 dl water. Voeg er het verkruimelde bouillonblokje bij, doe het deksel op de pan en laat een twintigtal minuten sudderen.
. Intussen bakt u de spekblokjes zonder vetstof in een pan met antikleeflaag. Laat ze uitlekken en laat in de plaats ervan de gesnipperde uien fruiten.
. Na twintig minuten sudderen voegt u bij het konijn de spekjes en de uien, de honing aangelengd met het sap van een halve citroen, de room, de Worcestersaus en de helft van de gehakte basilicum. Laat nog twintig minuutjes pruttelen.
. Breng op smaak en voeg er de rest van de gehakte basilicum bij. Dien goed warm op met verse deegwaren.
Snij uit bladerdeeg repen van 2 cm. Leg ze wat van elkaar op de bakplaat Bestrijk ze met gesmolten boter. Bestrooi ze met grof zeezout en sesam-, dille-, komijn-, maanzaadjes... Bak 7 tot 17 minuten in de oven op 190° C. Laat afkoelen op een rooster.
Hysop is zo een van die kruiden die je tuin voorzien van geur en kleur, elke zomer opnieuw. Bovendien bezit het gewas tal van bijzondere eigenschappen waar men zelfs al in de oudheid dankbaar gebruik van maakte. Hysop betekent zoveel als 'heilig kruid' en zo'n naam moet je verdienen. Herontdek hysop met zijn pikante, peperige smaak als genees- en keukenkruid.
Al van in de oudheid was men zich bewust van de genezende eigenschappen van hysop. Zo raadde Hippocrates het kruid al aan voor gevallen van pleuritis.
Ook bij astma, bronchitis en slijmvliesontsteking werd hysop in vervlogen tijden al gebruikt.
De bovengrondse delen, die de bittere stof marrubine bevatten, werken inderdaad slijmverdunnend en zijn dus aan te raden bij problemen met de luchtwegen. Voel je een verkoudheid of griep opkomen? Drink dan drie kopjes hysopthee per dag. Laat 30 gram verse, bloeiende toppen gedurende tien minuten trekken in een liter water. Ook aan te raden bij een vervelende hoest. Bij heesheid kan je gorgelen met een meer geconcentreerd aftreksel. Overgiet 80 gram bloeiende plant met een liter kokend water en laat 50 minuten trekken. Bovendien helpt dit drankje als je maag overstuur is. Na de maaltijd steekt het de spijsvertering een handje toe. Verder is hysop, samen met zestien andere planten, een ingrediënt van Zwitserse thee, een veel gebruikt bloedzuiverend middel. Ten slotte werd het afkooksel vroeger weleens uitwendig gebruikt om blauwe plekken en dito ogen sneller te genezen.
Let op: niet overdrijven met dit kruid, want een te hoge dosis kan juist buikkrampen veroorzaken. Zwangere vrouwen vermijden beter het gebruik van hysop, aangezien het kruid de menstruatie kan opwekken.
TIPS
Dorst: door op hysopblaadjes te knabbelen wordt je dorst gelest.
Stralende en zachte huid: je krijgt een zachte huid door je gezicht te verzorgen met een lotion op basis van hysop. Deze lotion maak je door 50 gram bloeiende toppen gedurende tien minuten in kokend water te laten trekken.
Druivenoogst: sommige kruiden zouden de groei van planten in de buurt stimuleren. Zo staat hysop ervoor bekend de druivenoogst positief te beïnvloeden. .
Honing is een zoete stof die de bijen bereiden op basis van de nectar of het sap dat ze respectievelijk uit bloemen en bomen halen. De honing wordt van de raat verwijderd en gefiltreerd. Na rijping wordt het product in potten verpakt. Enkel accaciahoning blijft vloeibaar. Alle andere soorten kristalliseren min of meer vlug, behalve wanneer ze gepasteuriseerd worden.
De juiste keuze
Om ten volle van de smaak te genieten, kiest u best honing in een glazen pot. De grote verscheidenheid in planten en bloemen verklaart meteen het ongelooflijk groot aanbod in honingsoorten. De kwaliteit van honing op basis van uitsluitend bloemen varieert naargelang de herkomst. De honing moet voor minstens 90 % afkomstig zijn van één bepaalde plantensoort vooraleer de oorsprong van bloemen vermeld wordt.
Bewaring
Honing behoudt z'n smaak en kwaliteit wanneer u hem in het donker bewaart bij kamertemperatuur. U eet de honing best tijdens het jaar waarin hij bereid werd.
Gebruik
U gebruikt honing zoals suiker, meer bepaald om yoghurt, kwark, een drank of ontbijtgranen te zoeten. Honing vindt ook z'n weg in gebak. In de keuken gaat hij uitstekend samen met gevogelte of met ham in zoet-zuur bereidingen, zoals b.v. warme geitenkaas met honing.
Tips/Weetjes
Honing is een voedingsmiddel met direct resultaat (dus prima voor sportlui). Het product heeft ook een heilzame werking op hoest, keel infecties en bronchitis.
1 kalfsgebraad- zout en zwarte peper uit de molen- 1 el roomboter- 250g wortels- 200 ml kippenbouillon- 200 ml water- 100 ml schenkroom- cayennepeper- citroensap- 8 à 12 basilicumblaadjes
Bereiding
1 Verwarm de oven voor op 80°C. Zet er meteen een dienschaal in.
2 Bestrooi het kalfsgebraad met zout en peper. Braad het aan weerskanten 6 à 7 minuten in de hete boter aan. Leg het gebraad meteen op de voorverwarmde schaal en laat het verder gaar worden in de oven gedurende 1u15 à 2u.
3 Schil de wortels en steek er met een klein uitsteeklepeltje balletjes uit. Kook deze beetgaar in de kippenbouillon. Zet ze in de bouillon weg.
4 Snijd de rest van de wortels in stukjes en kook die in een kleine pan water in 12 minuten gaar. Draai ze dan met hun kooknat en de bouillon van de balletjes tot een puree. Doe de puree terug in de pan. Voeg de room toe en breng de saus op smaak met zout, een snufje cayennepeper en een paar druppels citroensap.
5 Snijd de basilicum in sliertjes en doe die in de saus met de wortelballetjes. Laat nog een keer aan de kook komen.
6 Snijd het kalfsgebraad in plakjes en serveer het met de wortelsaus.
.Schik de heilbotfilets in een ovenschotel, kruid met zout en peper. Besprenkel met de witte wijn en het sap van 1/2 citroen. Bedek met alufolie en laat 15 min bakken in een warme oven (voorverwarmen op T°7 210° C).
.Intussen laat u de gesnipperde sjalotten fruiten op een zeer zacht vuurtje in een grote pan met 30 g boter. Schil, ontpit en snij de tomaten in dobbelsteentjes.
. Als de vis gaar is, laat u hem uitlekken en even afkoelen. Doe de visjus in een pan en laat op een hoog vuur tot 2/3 inkoken. Voeg er dan de room bij, de tomatenblokjes, 1 soeplepel boter gemengd met de bloem, de peterselie, zout en peper.
. Laat twee minuten sudderen en voeg de vis erbij. Laat nog enkele minuten pruttelen, breng op smaak en dien onmiddellijk op met gekookte aardappelen.
. U kunt eventueel bij de saus 1 geplet teentje knoflook doen.
