Ene zeker Marc Reugebrink mag een kerstessay schrijven in De Standaard. Over de ontmenselijking van de maatschappij. Volgens deze auteur is een deel van deze kwalijke tendens te merken in hoe de maatschappij met kunst, meer bepaald literatuur omgaat. In niet mis te verstane bewoordingen laat deze Nederlander blijken dat hij zichzelf toch wel heel goed vindt.  Maar tussen de lijnen valt te lezen dat het maatschappelijk succes dat hem te beurt valt, een beetje aan de kleine kant is. Natuurlijk ligt dat zeker niet aan zijn kwaliteit, die is hoog. Zeg maar zeer hoog, zegt hij zelf. Maar het zijn de media. Die zoeken boerenlullen om op te voeren. Of aan alles lak hebbende onbenullen zoals een Brusselmans.

Nu is het eerste dat mij opvalt als ik dat kerstessay lees dat Reugebrink 10 woorden nodig heeft om er één te zeggen. Een oeverloos eindeloze  diarree aan woorden. Dat alles in een stijl waar zelfs een leesverslaafde bibliofiel een punthoofd van krijgt. Onbegeesterde en niet geïnspireerde woordenbrij. Woordenkramerij om ter meest. Dat zulke mensen geen breed maatschappelijk succes hebben, is met de ogen toe zonneklaar. Dat zulks in de literaire wereld kan overleven, ja zelfs prijzen bij elkaar schiet,  is alleen mogelijk dank zij de beschermende houding van de inteeltige ons-kent-ons kliek die het literaire kunstwereldje in stand wil houden. Hierin gesteund door een pers die heftig meewerkt aan het zuiver houden van het door de in-crowd aanvaarde paradigma van wat kunst of literatuur zou moeten zijn. Dat hiervoor niet welkome meningen worden gecensureerd en niet conformistische geluiden worden geweerd (bvb Brusselmans) maakt de angstige bloedarmoede, die er in de “ernstige” Nederlandstalige literaire kringen heerst,  alleen maar meer duidelijk. Dat deze Reugebrink zich van wild natrappen moet bedienen ligt overduidelijk gefundeerd in de frustratie door het eigen onvermogen zich schrijvend tot een maatschappelijk relevant niveau op te tillen. Dat literatuur weldegelijk een breed respect krijgt in de maatschappij werd onmiddellijk duidelijk door de vele reactie van mensen omtrent dit onderwerp.

Niet alleen de stijl is ondermaats, hetzelfde geld voor wat voor de inhoud moet doorgaan. Een verzameling open deuren en andere reeds dood beschreven evidenties. Elke individuele verantwoordelijkheid afschuivend naar de maatschappij. Blind voor de realiteit van de belangrijkheid van de economie, maar vooral gefrustreerd door het succes van anderen. De ontmenselijking van de maatschappij is al veel mooier, veel schrijnender, veel literairder, veel boeiender, veel aantrekkelijker beschreven. Ik denk zo maar voor de vuist weg aan Brave New World (Huxley) of 1984 van George Orwell.

De Standaard presenteert hier een mooi voorbeeld van iemand wie reeds veel eerder zou moeten aangeraden zijn iets anders te gaan doen dan schrijven. Te zien aan de kwaliteiten van de pleegsels lijken pareltjes rijgen, bloemschikken of misschien zelfs duivensport nauwer aan te sluiten bij de auteur zijn capaciteiten. Blijven proberen wat men echt niet kan, leidt tot zulke schabouwelijke kerstschrijfsels.  Zo slecht hebben ze het nog nooit gebakken bij de Vlaamse kwaliteitskrant. Door zulke mensen een dergelijk breed forum aan te bieden laat men ze in hun eigenwaan van “goed bezig te zijn”. Erger nog het zou kunnen worden gezien als een aanmoediging verder te krasselen in de wanstaltigheid. Door meningen te censureren laat De Standaard zien dat ze ijverig meewerkt deze mediocere uitwassen tegen alle fatsoen in te willen beschermen.  Als Dylan dan toch bij dit kerstmonster (en Dylan kent wat van kerstmonsters) moet worden gesleurd, dan is zijn “Is there a hole for me to get sick in?” heel wat beter geschikt dan het gebruikte “There must be some way out of here”.