Sinclair Lewis, de man die momenteel op een vierde plaats staat in mijn literaire toplijst. “Hoofdstraat” is inderdaad op enkelen na het beste boek dat ik ooit gelezen heb. Babbitt heeft hij onmiddellijk na dat meesterwerk geschreven. Op internet staan (bijna, er zijn altijd maloten in de wereld) alleen positieve reviews. In het Engels. Want dit vermoede meesterwerk heeft zijn laatste Nederlandse druk gekend in 1944. Moeilijk te vinden dus…

Geschreven in 1922. Ongeveer de periode die ook gecovered wordt door John Steinbeck met zijn Dustbowl Trilogy. Maar oh wat een verschillende wereld. Lewis gaat bij de rijken kijken. Ver weg van de miserie van de werkende kleine slaaf uit die tijd. George F. Babbitt is een redelijk rijk vastgoedmakelaar in de verzonnen maar oh zo typisch Amerikaanse stad Zenith. Op zich is dit reeds een aanklacht op de eenheidsworst die vele Amerikaanse steden zijn, in vergelijking met de historisch en cultureel rijke steden in Europa.  In een cartooneske stijl die reeds in “De Hoofdstraat” zichtbaar is schets Lewis de hypocriete leegheid van een rijk bestaan. Babbitt is het typevoorbeeld van de conservatieve conformistische Amerikaan. Leuk getrouwd, leuke kinderen, leuk huis, leuke wagen en leuke job. Hij is zo’n man vanhet jaar nul waar zelfs de nulmeridiaan door zijn achterste loopt. Arbeiders hebben hun domme idiote positie in de maatschappij aan zichzelf te danken omdat ze te weinig gedreven zijn hogerop te komen. Ethisch – Moreel moeten naar buiten uit de hoogste standaarden worden voorgewend maar vooral zichzelf wijsgemaakt. In de praktijk zijn er altijd wel (drog)reden om toch maar af te glijden. De drooglegging is natuurlijk een fantastisch gegeven voor een schrijver die hypocresie wil blootleggen. Gow…zo slecht is dat niet dat drankverbod voor de lagere slaven om tegen zichzelf te beschermen. Goed denkende mensen op niveau (van Babbitt dus) mogen toch wel een glaasje ?

George (georgie..ome george…) zit dus in een langgerekte midlife crisis. Hij rebeleert tegen zijn statisch leven. Zijn materialisme gaat voor alles en hij dient dat doel door een “mijn naam is haas” houding. De groepscultuur van “de boys onder elkaar” wordt gekoesterd. Zowel in de kring van de vastgoedmakelaar, de genootschap van de ondernemers, de club als in zijn persoonlijke vriendschap  druipt Babbitt van de olijke jongens onder elkaar mentaliteit. Ook zijn morele zekerheden wankelen, en hij gaat driftig op zoek naar een maîtresse. Die hij dan ook lijkt te vinden in zijn femme fatale Tanis Judique. Zijn beste vriend breekt zijn hart (verwijzing naar homo-liefde ?) door een vreselijke daad te stellen en in de gevangenis te belanden.

Natuurlijk moet er een arbeidersstaking bij komen. Babbitt is eerst een grote tegenstander van zulke werkonderbreking en verkettert de stakers tot het crapuulschap. Maar toch…Babbitt rebeleert en gaat “liberaal” denken. Hierdoor zet hij een ganse machinerie in gang tegen zichzelf. Maar alles loopt goed af. Er is wel een klein gezondheidsprobleempje voor nodig, maar Babbitt blijft Babbitt….een man van het jaar nul.

De eerste 100 bladzijden zijn magistraal goed. Zulk een karaktersschepping is in de literatuur zeldzaam. De zelfingenomen blaaskaak is zo echt, u haat hem en krijgt toch alweer wat sympathie op dezelfde bladzijde. Een man van vlees en bloed. Dan zakt het boek een beetje weg in te karikaturale schetsen…en alle te stereotype toestanden moeten de revue passeren. De laatste 100 bladzijden rijst het niveau terug naar het betere nobelprijzenwerk. Alleen het einde is zo teleurstellend…amerikaans dat het afbreuk doet aan de rest van het boek. Ondanks dat…toch een dikke 7/10.

20-05-2012 om 13:56 geschreven door De Rode Willem

Een dun tussenwerpsel. Genomen, inderdaad, voor zijn dikte. Op internet is weinig van dit boek te vinden. Het is geschreven in 1955, in de literaire hoogtijd van Böll. Zoals steeds bij Böll speelt het verhaal zich af in het net-naoorlogse Duitsland. Niet overheersend aanwezig hier maar toch een belangrijk decorum. Een jonge man leeft alleen in een stad. Werkt daar. Is verloofd. En op een dag vraagt zijn vader een meisje op te vangen aan het station en naar haar studentenkamer te brengen. De rest van het verhaal speelt zich af op de dag dat het meisje aankomt. Hij wordt op slag verliefd. Tot over zijn oren ! Wij komen een aantal dingen over zijn leven te weten, breekt met zijn verloofde…en …ja wat en ? Hier stopt het verhaal.

Een echte Böll. Solide. Goed geschreven door een scherpe observator. Zeker geen tegenvaller. Maar in een oeuvre als Böll misschien maar een “gewoon” boekske. Een dik verdiende 6/10.

20-05-2012 om 11:51 geschreven door De Rode Willem