Czeslaw
Milosz, nog nooit iets van gelezen. De prijs gekregen in 1980. Het werd Het
Dal van de Issa. Geboortegrond zal nog een hele tijd kunnen wachten. Want ik
ben niet zo laaiend enthousiast over het dal van de Issa.
Het verhaal
is redelijk eenvoudig. Een jongetje, Tomasz, groeit op, wachtend op zijn moeder die ooit
eens komen zal. Ergens in Polen, het plaatsje Ginie, zeer dicht bij de Litouwse
grens. Het verhaal wordt opgebouwd door het brengen van een aantal los van
elkaar staande gebeurtenissen die het reconstrueren van het verhaal van Tomasz
mogelijk maken. Prachtige beschrijvingen van het toenmalige plattelandsleven en
van de natuur. Ook wordt op een subtiele manier de achterdocht en wantrouwen
tussen verschillende bevolkingsgroepen (Polen Litouwers maar ook Joden) in
beeld gebracht. Nationalisme lijkt een vreselijk ding dat de geesten van mensen
zodanig vergiftigd rationeel denken niet meer mogelijk is. Tiens, waar maken we
dat nog mee. Nationalisme is zelfs zodanig slecht dat het zelfs aanzet tot
poging tot kindermoord. Mochten wij de pest van de NVA niet kennen het zou een
leerzaam boek zijn.
De karakters
zijn echter minder uitgewerkt. Behalve van Tomasz krijgt men van de andere
belangrijke personages geen diepgaand beeld. Dit wordt mede in de hand gewerkt
door de zeer vele nevenpersonages die opgevoerd worden, en de verschillende
namen die voor één personage worden gebruikt. Deze laatste opmerkingen maken
het boek eigenlijk niet gemakkelijk om volgen.
Wat mij
echter verschrikkelijk tegen de borst stootte in het dal van de Issa is de
verheerlijking van de jacht. De opgroeiende Tomasz vindt zichzelf een geboren
jager en wordt in deze debiele activiteit gesteund en gepromoot door een rokkenjagende
nietsnut. De beschrijvingen van het doden van zeldzame en minder zeldzame
dieren is degoutant. Het genot dat de personages in dit doden vinden is
pervers. Ook al heeft Tomasz op een bepaald moment enkele twijfels over dat
jagen, het ganse boek is een ode aan het zinloos doden van dieren. Gewoon uit
tijdverdrijf. Omdat men niets anders te doen blijkt te hebben. Weerzinwekkend.
Czeslaw Milosz
komt met zijn Dal van de Issa dus niet verder dan een 5 op tien.
|