Waarom De Vreemdeling ? Omdat het op één staat in de lijst van de eeuw van Le Monde. http://fr.wikipedia.org/wiki/Les_100_livres_du_si%C3%A8cle en zeer hoog staat in Les 100 meilleurs livres de tous les temps http://fr.wikipedia.org/wiki/Les_100_meilleurs_livres_de_tous_les_temps
Eens iets anders dan de Engelse of Angelsaksische lijstjes. En vooral het is een dun boek.

Het leest als een sneltrein. Meursault is het hoofdpersonage. Men komt in zijn leven als zijn moeder is gestorven in een rusthuis. Hij moet naar de begrafenis. Onmiddellijk wordt duidelijk dat die man een hoek af is. Heel normaal gedraagt die zich niet echt. Na de begrafenis beslommert zijn verhaal rustig verder. Hij leert een lief kennen en krijgt een vriend bij. Die vriend verdient hij door het schrijven van een brief in diens opdracht. Uit deze brief vloeien een aantal gebeurtenissen met een vrouw en uiteindelijk met haar broer. Meurseult komt ertoe deze broer dood te schieten. Het tweede deel van het boek zijn de mijmeringen van Meurseult vanuit de gevangenis en tijdens zijn proces. Het proces dat zich vooral toelegt op “het hoek af zijn” van Meursault. De misdaad staat vast maar het non-conformistische karakter van het hoofdpersonage maakt alles veel erger. Hij wordt dankzij zijn rare karakter ter dood veroordeeld. Ook daarna blijft hij zichzelf, de rare. Na een eigenaardig “gesprek” met de aalmoezenier komt het einde. Een einde dat net zoals bij Marquez’ zijn “generaal krijgt nooit post” een statement is…en culminatie van het ganse verhaal.

Ondanks zijn dunheid is het boek aanleiding tot oeverloze en talrijke beschouwingen. Er zou veel filosofie inzitten. Existensialisme… en zo. Nihilisme en absurdisme ?!  Meursault is geen rationeel wezen. Het is een mens. Een beperkt mens die de ernst van situatie moeilijk (of niet) kan inschatten door een emotionele handicap. De omgeving is het hoofdpersonage niet echt goed gezind…maar ook niet echt vijandig. Meursault twijfelt (neen is zeker) dat menselijke daden enig doel hebben. Het nihilisme ligt echt op de loer doch is niet alles overheersend aanwezig.

Ik vind het vooral een leesboek…geen filosofeerboek. Toegegeven dat de eigenaardigheden van het hoofdpersonage worden gebruikt door Camus om een hoop van zijn filosofische inzichten te spuien. Zeker in het tweede deel. En neen dat maakt de leesbaarheid van het boek niet groter. De laatste 5 pagina’s zijn echt een tirade van Camus om zijn denkwijze over te brengen. De moeilijkste uit het ganse boek…drie keer moeten lezen.  En dan komt de laatste zin…de enig mogelijk logische geniale laatste zin van het boek.