Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
04-03-2017
ZONDAG 5 MAART 2017
1ste VASTENZONDAG A – 5 MAART 2017 VANUIT OUDE DROMEN HET NIEUWE LEVEN IN
Elk jaar vertelt de eerste zondag van de vasten ons het verhaal van Jezus, die 40 dagen in de woestijn vertoeft in vasten en gebed …, alleen bij God, alleen vóór God. Zijn ervaring in die kale woestijn is een leidraad voor ons leven: los van alles wat ons dag aan dag inpalmt en gevangen houdt, los van alles wat ballast is voor een schoonmenselijke ontplooiing, roept deze vasten ons op om in volle geestelijke vrijheid uit te groeien tot de mens, die God voor ogen had, toen Hij ons schiep naar zijn beeld en gelijkenis …
‘We mogen de vruchten van alle bomen eten,’ zei de vrouw, ‘behalve die van de boom in het midden van de tuin. God heeft ons verboden van de vruchten van die boom te eten of ze zelfs maar aan te raken; doen we dat toch, dan zullen we sterven.’ ‘Jullie zullen helemaal niet sterven,’ zei de slang. ‘Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad.’ (Uit Genesis 3)
In die tijd werd Jezus door de Geest naar de woestijn gebracht om door de duivel op de proef gesteld te worden. De beproever kwam naar Hem toe en zei: `Als U de Zoon van God bent, zeg dan dat deze stenen brood worden.' Toen nam de duivel Hem mee naar de heilige stad, zette Hem op de rand van de tempel, en zei: `Als U de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Weer nam de duivel Hem mee, nu naar een zeer hoge berg. Hij liet Hem alle koninkrijken van de wereld zien met al hun pracht, en zei: `Dit alles zal ik U geven, als U voor mij in aanbidding neervalt.' (Uit Matteüs 4,1-11)
‘DE KENNIS VAN GOED EN KWAAD’
‘Wat niet eenvoudig kan gezegd worden, is de waarheid niet’. Deze wijsheid is van toepassing op die boom in het midden van de tuin. De boom van de kennis van goed en kwaad wordt hij genoemd, en ook: de boom van het leven. Na een paradijselijk begin loopt alles mis in de tuin van Eden, als de mensen van de verboden boom gaan eten. Het verbod om van die éne boom te eten, en de straf, die dan volgt, het lijkt willekeur van een tirannieke god, die zijn wil oplegt aan slaven, die naar zijn pijpen moeten dansen. We vatten de zin niet van het eenvoudige verhaal, omdat we wijsheid zoeken in ver gezochte theorieën en langs spitsvondige kronkelwegen. Maar bij God is geen sprake van gezochte spitsvondigheid. Zijn Woord is eenvoudig en helder. Zo is het ook met goed en kwaad, met leven en dood. Leven vinden we niet we als we hoogmoedig zelf willen bepalen wat mag en kan. Wat goed en kwaad is, heeft God ingeschreven IN DE NATUUR ZELF EN IN ONS GEWETEN, want Hij heeft ons gemaakt naar zijn beeld en gelijkenis. In natuur en geweten leert HIJ ons wat mag en kan, niet als een tiran, maar als een God van Liefde, die met zijn schepping het beste voorheeft. Als de mens gehoor geeft aan die natuur en als hij luistert naar God, die hem aanspreekt in zijn geweten, zal hij leven vinden; maar dood zal zijn lot zijn, als hij zonder natuur en zonder God zijn eigen wet wil stellen.
De hele geschiedenis toont de waarheid van dit verhaal, vanaf de wreedheid van de oudste tijden tot de – vaak nog grotere wreedheid – in de oorlogen om macht en rijkdom van vandaag: leven vloeit voort uit eerbied voor de natuur der dingen EN uit eerbied voor de medemens. Dat is de nederige, eerbiedige wijsheid, die ingeschreven is in de natuur en ons geweten en die de onbezonnen drift van het recht van de sterkste verre overstijgt. Onze eigen ervaring leert ons diezelfde wijsheid: zoveel leed ontstaat omdat we afwijken van Gods wil, die ingeschreven is in de natuur, zoveel pijn groeit uit vertrapping van de medemens. En zoveel valse dromen lokken ons weg van die éne ware droom van leven, die God inschreef in ons hart en die nog leeft in de ongerepte onschuld van een kind:
Gelukkig kind, dat ligt en laat geworden al ’t geen de mens zo driftiglijk beroert! (Guido Gezelle)
Het enige dat ik aan God vraag, is dat lijden me niet onverschillig zou laten en dat ik niet zou nalaten te doen wat ik moet doen.
Het enige dat ik aan God vraag, is dat onrecht me nooit onverschillig zou laten omdat ik me opsluit in mijn eigen veilige plekje.
Dat oorlog me niet onverschillig zou laten, het monster dat de kleine mens vertrapt in zijn bange onschuld.
Dat bedrog me niet onverschillig zou laten, het veelvuldige bedrog en verraad in deze wereld.
Het enige dat ik God vraag, is dat de toekomst mij niet onverschillig zou laten,
dat ik niet gewoon zou raken aan lijden en honger, aan onrecht en oorlog, aan bedrog en verraad in deze wereld …
en dat ik de hoop niet verlies op een andere wereld.
Wie zal die al te logge structuren afbreken die kinderen van God met miljoenen verpletteren? Wie zal het halen: de sterke of de zwakke?
Ik ken ze allebei, want de zwakke dat ben ik, in mijn trieste macht om de aarde te vermoorden in een oorlog die de laatste zou zijn en het leven te verliezen dat mij gegeven werd. Wie zal het halen?
Ik ken ze allebei. Want ik ben ook de sterke. Ik zou van beide oevers van de aarde verdrukking, honger en razende woede kunnen wegvagen en het recht herstellen dat mij gegeven werd. Wie zal het halen?
Ongetwijfeld leest u een betere, maar in het café waar ik ’s middags mijn boterhammen eet, viel mijn oog op de populairste krant van Vlaanderen en het korte bericht ‘Meer echtscheidingen na nieuwjaar’. Volgens de schrijver blazen Vlamingen na de kerstvakantie massaal hun relaties op, omdat ze nota bene „goede voornemens maken om hun leven een nieuwe wending te geven”. Er wordt naar een website verwezen die in een andere krant wordt aangeprezen onder het kopje ‘Ik wwwil van je af’. De website laat er geen twijfel over bestaan. "Voordelig, snel en gebruiksvriendelijk", zegt hij, en je moet gewoon de knop ‘start echtscheiding’ aanklikken om meteen een lichtjaar van je partner verwijderd te zijn. Het gaat door mijn hoofd wanneer ik tegenover Annelies zit. Vijftien jaar terug zegende ik haar huwelijk in, maar nu is haar verhaal dat Jürgen er van door is met een jong ding. Annelies heeft vier kinderen van Jürgen. Maar kinderen mogen nu eenmaal niet van huis weglopen, ouders wel. Ik ben bang dat ik Annelies niet veel hoop kan geven. De kans dat Jürgen snel terugkeert lijkt minimaal. Daarvoor is hij te onvolwassen. Als pastor heb ik enige ervaring met pijn van mensen. ‘Brutaal gedumpt worden’ rangschik ik daarbij vrij hoog op het lijstje van ‘Groot Zeer’. Iemand verliezen die doodgaat, is ongemeen afschuwelijk, maar moeten rouwen om iemand die springlevend rondloopt, komt er dichtbij. Ik heb me altijd afgevraagd hoe vaak God door dat rouwproces is gegaan. Dat God verdriet heeft om zijn geweigerde liefde, lees je bladzijde voor bladzijde in de Bijbel, waar zijn volk voortdurend "Ik wil van je af" tegen Hem zegt. Bij Amos laat Hij het niet over zich heen gaan en zint op wraak. Bij Hosea maakt God mee dat zijn geliefde, Israël, hem bedriegt en flierefluitend van zijn warme vriendschap wegvlucht. Inderdaad, ook vrouwen dumpen af en toe. Maar God gaat achter haar aan: "En daarom lok Ik haar binnenkort weer naar Mij toe, zorg Ik dat zij naar de woestijn gaat en spreek Ik tot haar hart. Vervolgens geef Ik haar de wijngaarden terug" (Hosea 2, 16). Van grootmoedigheid gesproken. Voor Hosea is bekering en herstel geen fictie. Hij gelooft er steevast in. Hij plaatst er zelfs een datum bij: "Hij redt ons na twee dagen van de dood, de derde dag doet hij ons opstaan: in zijn nabijheid zullen wij leven." (Hosea 6, 2) De plek van de inkeer is volgens Hosea duidelijk de woestijn. Mozes, Elia en Jezus wisten dat. Ze gaan er om beurten in quarantaine, veertig dagen lang. Tijd genoeg om jezelf tegen te komen. Hosea geeft een viervoudig recept mee, nodig om de frequentie te vinden waarop God tot uw hart spreekt om daarna tot bekering te komen: nederigheid, kennis van God, loyaliteit, gerechtigheid. NEDERIGHEID vertaal ik vrij als de kalmte van uw hart hervinden. KENNIS VAN GOD vertaal ik als het gericht zoeken naar Jezus in uw leven, want wie Hem ziet, ziet de Vader. LOYALITEIT is het geheugen van uw hart, de plek waar u zich herinnert hoe diep u door God bemind wordt. GERECHTIGHEID is de houding van diegene die het met God niet tot een breuk laat komen. Na de echtscheiding volgt immers steevast de boedelscheiding. En boedelscheiding is los van Hem heel eigengereid met zijn schepping omgaan. Dan wordt de wereld een puinhoop en verkopen we de arme voor eigen gewin. Daarom horen bij de vasten ook daadwerkelijke solidariteit en broederlijk delen. Vergist u zich echter niet! Vasten is geen periode, het is een houding die er altijd hoort te zijn. Vanaf Aswoensdag net nog iets uitdrukkelijker. Zelf schreef ik die vier woorden op post-itjes en kleefde ze op verscheiden plaatsen in mijn huis. Ik ben zo vergeetachtig en ik wil Hem dit keer niet teleurstellen. Die vergeetachtigheid heeft dan weer te maken met mijn vergankelijkheid. Daarom wil ik dringend as op mijn hoofd. Trouwens tussen Amos en Hosea staat in de Bijbel Joël. Hem gaat u vandaag horen zeggen: "Dit zegt de Heer: ‘Keert tot Mij terug, van ganser harte, met vasten. Scheur uw hart en niet uw kleren, keert terug tot de Heer uw God, want genadig is Hij en barmhartig, lankmoedig en vol liefde’." Nu u sinds enkele Klapstoelen geleden toch weet dat ik af en toe in New York zit, verklapstoel ik nog even hoe ik altijd opnieuw onder de indruk ben van de enorme groep mensen die je er op Aswoensdag met een askruisje op het voorhoofd ziet rondlopen. Vlak om de hoek van de altijd drukke Wall Street staan de rijen bij de kerk van ‘Our Lady of Victory’ zo dik, dat een agent het in goede banen moet leiden. Tegen de avond ziet het in dit deel van de stad ‘zwart’ van het volk. "Life is short", vertelt een Amerikaan me. "Op een dag als deze besef je beter dat je haast moet maken om voor je medemens iets te betekenen!" Zijn woorden zijn nog niet koud, of een reclamewagen rijdt voorbij met dezelfde boodschap maar een andere conclusie: "Life is short, get a divorce". (Het leven is kort, maak nu eindelijk eens werk van die echtscheiding!) Aan u om te kiezen welke goede voornemens u deze vasten maakt om uw leven een andere wending te geven.
Ronald Sledsens. ‘Kerk en Leven’, 6 februari 2008.
