Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
21-01-2011
DE HEENREIS
DE HEENREIS
Zondagmorgen 16 januari was het eindelijk zover! De dag van mijn vertrek was aangebroken. En de lange reis, die doorgaans weinig boeiend is en waar ik nogal tegenop zie, is eigenlijk heel goed verlopen. Ondanks het soms lange wachten in de luchthavens, en ondanks de verre vluchten, eerst een kleine drie uur tot Lissabon, daarna bijna negen uur tot Salvador. Om de tijd wat vlugger te laten verlopen had ik mij ondanks de redelijk gevorderde leeftijd nog een MP3 met oordopjes aangeschaft, om wat mooie muziek te kunnen beluisteren. Een vleugje late nostalgie naar een vervlogen jeugd, voorbij, o, en voorgoed voorbij?
Rond halfnegen zondagmorgen kwamen lieve mensen naar Watervliet het einde van de wereld in Vlaanderen, maar dan wel het zeer mooie uiteinde! en enkele minuten later konden we beginnen aan de eerste etape van een lange reis. Om tien uur in Zaventem, daar eerst ingecheckt en de valies afgegeven. En daarna het laatste ritueel: een leeg tafeltje zoeken en nog rustig een koffietje slurpen. Je kan ook alleen maar even stoppen op de strook van 'kiss-and-ride', maar het is toch heel wat leuker om dit vertrek wat intenser te beleven! En dan de controles. Dit jaar is het allemaal bijzonder vlot verlopen. Als dat voorbij is, nog ongeveer een kwartiertje stappen tot aan 'gate 58' waar het vliegtuig voor Lissabon zal opstijgen.
Op tijd vertrokken, en meteen geluk gehad: mijn naaste buur was een student uit West-Vlaanderen, die eerst in Kortrijk, dan in Gent en Litouwen gestudeerd had, en nu zijn laatste jaar biologie in Leuven deed, om een masters te behalen. De MP3 was meteen overbodig, ruim twee uur hebben we een aangename babbel gehad, niet zomaar over koetjes en kalfjes, maar over filosofie, wetenschap, studeren in het buitenland, leefmilieu, ecologie e tutti quanti ... zelfs heel even over godsdienst. En zon fijne babbel is boeiender dan twee dopjes in je oren!
Een paar uur later de lange vlucht naar Salvador, in zwijgzaam gezelschap, zodat de oordopjes, een boek en een beetje slaap de tijd weer goed lieten voorbijgaan. En om tien uur s avonds, Braziliaanse tijd, werden de lichtjes, niet van de Schelde maar van Salvador de Bahia, zichtbaar in het nachtelijk duister, en kon je de grote lanen van deze miljoenenstad onderscheiden.
Nog even geduld bij de landing en de douane, en daar stond Lene mij op te wachten. Eerst eventjes de benen gestrekt en al wat bijgebabbeld bij een drankske. Er was afgesproken dat we zoals vorig jaar zouden overnachten in een hotel, maar Lene had voor een verrassing gezorgd: er was een vriend meegekomen, Hilton, en niet onbelangrijk! Hilton had een auto! En met die auto zijn we naar zijn huis gereden, ergens aan de rand van Salvador, zeker geen rijke buurt maar ook verre van een favela. Je zou kunnen spreken van moedige, hard werkende mensen uit de opkomende middenklasse, die jaar na jaar een tikkeltje meer welvaart verwerven. Zestien jaar geleden had zijn schoonvader een bouwval gekocht op een stukje grond, en daarna hadden zij samen geleidelijk aan een behoorlijk mooie woning voor twee gezinnen opgetrokken.
Ondanks het gevorderde uur toch nog even een praatje en kennis gemaakt, het huis bewonderd waar zij terecht fier op waren, omdat er zoveel van hun eigen werk in stak ... En de zo mooie kerststal, die nog opgesteld stond! Dan naar bed en eindelijk rusten. Moe, maar overgelukkig omwille van die hartelijke, door en door oprechte gastvrijheid van Hilton en zijn vrouw Viviane.
Maandagochtend een lekker Braziliaans ontbijt, met nogal wat fruit, en dan weer op weg, voor een busrit van ongeveer 350 kilometer, tot Mundo Novo, ... en daar stond Frans ons op te wachten. Nog even rijden, een kilometer ongeveer, en dan kon het eerste vertellement beginnen, een vertellement dat, laten wij bidden, nog enkele weken kan voortgezet worden; een tijd ook waarin ik hoop weer een aantal vrienden van vroeger te ontmoeten.
Zaterdagavond, de valies, de rugzak en de handbagage zijn gemaakt en staan klaar. Ook mentaal lijkt de voorbereiding voor mijn tiende verblijf in het binnenland van Brazilië op punt te staan. Dat is nodig ook, omdat ook deze keer het bezoek aan Bahia niet echt een gewone vakantie is. Bij herhaling heb ik dat trouwens de voorbije dagen gezegd.
Voortdurend krijg je inderdaad te horen: gelukzak, je mag weer in vakantie! En inderdaad voel ik mij een gelukzak, die een buitenkans krijgt om eens te meer in een totaal andere cultuur te mogen leven. Want anders is het wel, en daardoor verzet het ook wel de zinnen als je leven een maand lang zo totaal verschillend is van de gewone dingen, die je anders dagelijks te doen hebt en doet. Maar vakantie, dat is toch wel iets anders. Vandaag zou ik het woord niet meer gebruiken voor mijzelf, maar bij mijn eerste reis naar hier was het meest geschikte woord ongetwijfeld: cultuurschok. En nu kan ik alleen maar zeggen: eigenlijk is het behoorlijk moeilijk om nauwkeurig weer te geven wat er die laatste avond in je omgaat, want de gevoelens op dat ogenblik zijn zo verscheiden en uiteenlopend.
Geen gewone vakantie dus! Als je op vakantie vertrekt overheerst doorgaans de blijheid, de vreugde omdat het gewone alledaagse even doorbroken wordt. Zoals Fransen dat zo bondig en tegelijk zo plastisch kunnen zeggen: voor een maand weg uit de slenter van metro, boulot, dodo. En natuurlijk leeft dat ook sterk in je gemoed, als je weer eens de kans krijgt om voor een maand weg te trekken uit de gewone dagelijkse dingen. Maar een vertrek naar het binnenland van Brazilië is toch iets heel anders dan de auto instappen en vliegensvlug over de autostrades á peage razen, om 14 uur later uit te stappen aan de Azurenkust. Anders ook dan een wat grootsere en luxueuze citytrip naar Salvador, de hoofdstad van Bahia, met over enkele weken weer zijn bruisend carnaval, en met zijn vele niet carnavaleske favelas, krottenwijken of slums, waar honger dagelijkse kost is en de grootste bestaanszekerheid de onzekerheid is, soms zelfs over de dag van morgen.
Het binnenland van Bahia, dat is de armoede, die je aankijkt en bevraagt, het onrecht in de wereld ook, en veel meer nog de dagelijkse moed van gewoon buitengewone mensen, die, in totaal andere omstandigheden dan wij gewend en verwend zijn, bouwen aan hun huizen, aan hun leven en als ze het wat beter hebben ook bonen en maïs verbouwen op een doorgaans minuskuul lapje grond in de roça, de weidse ruimte die je binnenrijdt of wandelt, zodra je het centrum verlaten hebt.
Of het zijn de soms piepkleine huisjes in het centrum zelf, een deur, een raam en een muur in pastelkleur. En in dat raam zonder vensterglas hangt dan veelal iemand naar buiten te kijken, wat er die dag zoal in de wereld, dat is Mundo Novo, gebeurt.
En daarnaast zie je de voorbije jaren toch ook enkele meer positieve ontwikkelingen. Niet alle jonge mensen krijgen hier de kansen, die ze verdienen op basis van manuele of intellectuele vaardigheden, maar er is op dit vlak toch een gunstige ontwikkeling merkbaar. Meer dan vroeger zie je jonge mensen, en niet alleen uit de rijkere klasse, die ietwat meer kunnen studeren. Je ziet ook een aantal moedige jonge mensen, die tijdens de dag uit werken gaan, en dan s avonds door zelfstudie of een soort van open universiteit toch een diploma trachten te bereiken. Alweer een teken van de onvoorstelbare moed die heel wat mensen opbrengen om na eeuwen van armoede, en alles wat daarmee gepaard gaat, aan die afschuwelijke vicieuze cirkel te ontkomen.
En ja, dan is er natuurlijk het weerzien van mijn vriend Frans en zijn werk, en een nieuwe ontmoeting met zoveel andere hartelijke mensen, die deel van mijn leven en mij dierbaar werden.
Hier, in het Noordoosten, leven die mensen bij wie ik behoor en bij wie ik mij het meest thuisvoel!
