Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
06-07-2025
HET VERHAAL VAN FRANS - 10
HET VERHAAL VAN FRANS – 10
Afscheid van Sint Jacobus Gits.
Ik ben niet goed in afscheid nemen want afscheid nemen is altijd loslaten en achterlaten. Er is veel wat je gemakkelijk kan achterlaten: je stoelen en je tafels, je huisraad, je auto. Dat is allemaal niet zo belangrijk. Waar ik ga, hebben ze dat ook allemaal: stoelen, tafels en auto’s, een beetje minder luxueus dan hier, maar wat geeft dat?
Maar eigenlijk neem ik veel meer mee dan dat dat ik achterlaat. Anton Van Duinkerken heeft daar een mooi gedicht over gemaakt over die missionaris: “Je draagt niets mee dat je niet hebt ontvangen, over de bergen en over de zee.. “
Wat draag ik mee naar Brazilië van wat ik hier in Gits ontvangen heb? Heel veel heb ik hier gekregen. Ik heb hier geleerd hoe je pastoor moet zijn, want dat wist ik niet voor ik naar Gits kwam. Ik was een schoolmeester. Ik had altijd in het onderwijs gestaan, maar parochiewerk dat is nog heel wat anders. Dat is eerst en vooral: meeleven met de vreugde en het verdriet van zoveel mensen. Meeleven met vreugde en verdriet. Dat mogen doen is een grote genade.
Nu denk je misschien: meeleven met de vreugde ja, maar met het verdriet, wat is daar de genade van, is dat niet ontzettend moeilijk. Natuurlijk is meeleven met verdriet heel moeilijk, maar als mensen je in hun verdriet toelaten, is het ook omdat je hun vertrouwen krijgt, dat je een stuk met hen mag meegaan en deelgenoot mag worden van hun leven.
Ik draag een stuk van Gits mee naar Ruy Barbosa. Wat zal het mooiste zijn dat ik meedraag? Ik weet het zo niet. Misschien de vrolijkheid van de kinderen hier, de twinkeling in hun ogen en hun soms wat rare vragen: Mijnheer pastoor eet gij ook niet graag spinazie? Meneer pastoor slaapt gij ook in een bedde? Krijgt gij ook op uw oren van uw mama en meneer pastoor zijn er in Brazilië daar vette slangen? en tijgers en leeuwen die u bijten? Die spontaneïteit, die twinkeling van kinderen, neem ik wel zeker mee.
Of ik neem ik de vragen mee van jonge mensen die het moeilijk hebben met die kerk en dat geloof, die zich afvragen waarom steekt de wereld zo onrechtvaardig in elkaar? Waar is die God en wat heeft hij nog te betekenen? Die diepe vragen van jonge mensen neem ik zeker ook mee want de toekomst van veel jonge Brazilianen is toch ook heel broos en breekbaar.
In mijn valies zit ook heel veel muziek van onze parochiekoren, van ‘Zing de Heer’ en ‘Molengalm’. Er zitten heel veel diep doorleefde liederen in. Mijn favoriet lied:
“ Uit Sion juiche nu de Heer
alle dagen van uw leven
Maar onderaan in de bodem zitten ook van alle soorten grappen en grollen waarmee ze je voortdurend liggen hebben.
De bewegingen, die neem ik ook mee, ze bewaren de band tussen mensen door hun grote waaier van activiteiten. Ze zijn de ziel van ons dorp, door de bewegingen blijft Gits leven. Zonder de inzet van al die vrijwilligers valt het dorp wel stil.
Ik neem ook de herinnering mee aan zoveel lieve mensen die mij gesteund hebben op moeilijke momenten, die mij nabij geweest zijn in vreugde en verdriet: vreugde toen ik hier mijn 25 jarig priesterjubileum heb mogen vieren, verdriet toen mijn moeder hier te Gits is overleden.
Ja, mijn moeder, die was zo niet al te content toen ik hier in Gits werd benoemd. Ge weet hoe moeders zijn. Ik was directeur en inspecteur van het onderwijs en dan benoemd in Gits, zo’n boerendorp, zei ze eerst, en het was niet wel.
Maar als ze hier een paar keer bij mij kwam logeren zei ze: en de mensen zijn hier vriendelijk en ze salueren, zei ze. In Oostende doen ze dat niet, daar ben ik niemand, daar kent niemand mij, maar hier, het is hier anders. En ze liet haar testament veranderen, ze wilde in Gits begraven worden en niet in een stad waar niemand nog naar haar omkeek, want ze was daar alleen, een oud madameke. Hier was ze de mama van onze paster, en dat betekende heel veel voor haar.
Al die heerlijke mensen neem ik mee in mijn valies, en zo te zien zal mijn valies met alles wat er hier van Gits al insteekt al heel zwaar gaan worden, en ik kan niet ophouden er nog meer van Gits in te stoppen …
Waarom doe je dat? Welk een gedacht, zeggen mensen mij, en het is hier zo goed. Waarom ga je daar nu toch naartoe, blijf hier!
Om dat te snappen moet je eens luisteren naar de eerste lezing. De apostelen zijn bang, ze hebben zich opgesloten. Dan komt de Geest. Meteen vliegt alles open en ze moeten spreken. Ze staan in vuur. Ze kunnen niet zwijgen. Ik denk dat het dat is, het is niet zozeer een jeugdroom, het is niet het verlangen van je zelf, maar de Geest van God die je leidt naar waar je gezonden wordt.
Dat is misschien een ouwerwets pastersgedacht, die roeping en die zending maar ik geloof er heel sterk in.
We zijn misschien te gewend geworden aan de gedachte dat wij het allemaal doen. Misschien zal dat ook wel zo zijn, maar voor mij is het God die roept en zendt en stuurt en leidt en vooral ook u zijn kracht geeft, zijn vuur om te leven naar zijn woord..
Daarom stuurt Jezus zijn leerlingen uit met alleen een stok en een paar sandalen, niets meer, geen dubbele kleding, geen reisbeurs, geen verzekering voor onderweg, alleen een stok en een paar sandalen maar vooral zijn Woord dat veel sterker is dan het woord van mensen, zijn vuur dat nooit dooft en altijd weer opnieuw mensen in beweging brengt.
Voilá, mijn valies zit vol, vol met goede herinneringen aan Gits. Dank aan iedereen die mij zendt en met mij meegaat. Naar waar de Geest mij voert: Het bisdom Ruy Barbosa in Bahia, Brasil
Vandaag lezen we in het evangelie dat Jezus zijn leerlingen op weg zendt, maar ze gaan niet op vakantie, ze vertrekken om zijn Woord te verkondigen en te vertellen over de komst van het Rijk van God. Opvallend daarbij is de povere uitrusting waarmee ze op weg moeten: geen beurs, geen reistas en geen schoenen …. Maar ze hebben iets bij dat al het andere overbodig maakt: de boodschap van de Heer, zijn Geest die de wereld een ander gezicht geeft.
Dat komt terug in alle zendingsverhalen. Geloof in de kracht van de blijde boodschap, die je verkondigt en voorleeft. Altijd zullen er wel mensen zijn, die openstaan voor het goede en bij hen zal jullie woord ingang vinden .
Maar Jezus zegt ook! Wees niet verbaasd, als je soms niet welkom bent. Niet iedereen zal zo blij zijn met het Woord dat je uitdraagt. Als je Jezus verkondigt mag je tegenwind verwachten. Zoals Hij zelf vaak tegenstand kreeg.
Maar waar Gods Woord, wel ingang vindt, verdwijnt de geest van al wat kwaad is en blijft alleen het verlangen naar wat goed en edel is.
Laten we hopen dat er altijd mensen zullen zijn die woorden blijven spreken vol hoop en verwachting. Woorden van Jezus, opdat wij leven zouden hebben, leven in overvloed.
Veel vooruitzichten had ze niet toen ze geboren werd, Amandinha. Haar moeder was ondervoed en niet helemaal wijs volgens de mensen van de roça. Vader was verslaafd aan ‘cachaça’, dubieuze rum gestookt uit suikerriet. En er waren nogal wat andere kinderen die het lage huis vulden met honger en ruzie. Waar van alles ontbreekt zijn geen lieve woorden.
Het onvermijdelijke gebeurde. Amandinha werd slecht gevoed, slecht verzorgd, de zwakste in de strijd om te overleven. Volgens Darwin moest ze verdwijnen, plaats maken voor iemand die sterker is. ‘Survival of the fittest’.
Gelukkig voor Amandinha was er ook nog een andere wetenschap in de buurt, die van het Evangelie. ‘Ik had honger en gij hebt mij te eten gegeven’.
En zo gebeurde het dat Amandinha langs pastorale wegen bij Padre José Floren terecht kwam, totaal ondervoed, ziek en gedeshydrateerd, stervend bijna … Ze kon nauwelijks nog enig geluid voortbrengen. Ze huilde heel zwakjes als een kleine bange kat. Met veel geduld en toewijding werd er voor het hoopje ellende gevochten.
Voorzichtig werd er voedsel en vocht naar binnen gelepeld, dagen aan een stuk. Darwin haalde het niet met zijn wetten. Amandinha nam toe in gewicht en bleek een hemels kind te zijn, alert, mooi, en begiftigd met alle kwaliteiten die volwassenen zo graag aan kleine kinderen toekennen, uit heimwee naar het eigen verloren paradijs.
Amandinha werd de parel van de pastorie. Iedereen wou het bundeltje knuffelen en vertroetelen. De vrouw van de eierboer verlikte het wicht met overdadige kleverige kussen. Ze meende het goed met Amandinha want tijdens het drukke weekend mocht het baby’tje bij haar thuis te gast zijn. De meisjes uit de buurt maakten ruzie om de papfles te mogen geven. Over de luiers werd niet getwist.
Dit alles was niet erg naar de zin van Zèta. Zèta was de ‘dona de casa’, het dagelijks bestuur van padre José. Zèta probeerde met veel ijver wat orde in de pastorie te brengen, vaak tevergeefs. Ze was als achtjarig schoolkind bij padre José binnengebracht, door kinderverlamming getroffen aan beide benen. Nu verbleef ze al vijfentwintig jaar bij de padre en was ze doorheen de jaren bevorderd tot huishoudster, dona de casa.
Zèta had de kunst geleerd om mensen te onthalen en de ‘casa paroquial’ leefbaar te houden met een brede glimlach. Zèta, één uit de duizend, een genade voor padre José. Ondanks haar handicap een lieve en innemende jonge vrouw, boordevol leven en hartelijkheid, dienstbaar zonder overdreven onderdanigheid.
Zèta beschermde de kleine Amandinha tegen overmatige betutteling. Een lief kind mag je niet verprutsen met geknuffel. Kinderen hebben ruimte nodig om de wereld te verkennen.
Omdat ik padre José al jaren ken uit mijn seminarietijd en omdat ik duidelijk genade vond bij Zèta mocht ik Amandinha ook vasthouden.
En daar zit ik dan met Amandinha op mijn schoot, op het strand van de ‘Baia da Traição’, onder de kokospalmen, genietend van de zee en van een korte vakantie in Paraiba. Bij iedere aankomende golf wordt er enthousiast geschreeuwd. Schrik heeft ze niet, Amandinha. Ze wroetelt en huppelt en ik moet haar stevig vasthouden want anders wordt ze wellicht weggespoeld door de kracht van het water. Ik voel mij wat onwennig. Hoe stevig mag je dit kleine wriemelende ding tegen je aandrukken zonder haar pijn te doen?
De zee trekt terug en zuigt het zand onder ons weg.Ik voel de zon steken op mijn schouders. Straks ben ik ongetwijfeld verbrand, de ‘branco’ met het onmogelijk tere vel. Amandinha voelt niets, ze is een kleine ‘negra’ en geschapen om onder een tropische zon te leven. Daarmee haalt Darwin dan ook zijn gelijk. Plots komt er een wat grotere golf opzetten en pletst een hoop zeewater in haar gezicht. Nu gaat ze luidop wenen denk ik, nu is het gedaan, einde van het spel.
Maar nee, ze likt behaaglijk het zout van haar kin. Lekker, heerlijk zout van de zee. Ze steekt haar tong uit zover ze kan, een kleine wapperende roze lap midden in het donkere snoetje, heel lief . Ze blijft begerig wachten op de volgende portie zeewater.
Zèta komt er aan. ‘Eten isse klaar padre’, zegt ze, petattefriette mette de maionaize.
Ze lacht omwille van de verbazing van de padre, petattefriette in Paraiba als het blakend heet is, vijfendertig graden. In België eten ze altijd petattefriette, weet Zèta. Ondanks de hitte waardeer ik de attentie. Vlaams geleerd van padre José. ‘Ikke al in Belgie eweest en spreke de Vlams een beetch, Anteweirpen, Bruuge en Ossetende.’ Ja, de padre kent Oostende, daar heeft hij jaren gewoond bij een andere zee, kouder en grijzer maar niet minder indrukwekkend.
Ineens een hoop herinneringen, mijn collegetijd, voetballen op het strand, tegen de stormwind in optornen op het staketsel. De ferryboten die met moeite de haven binnen varen. Een beetje saudades, heimwee naar de Noordzee.
We zijn op een zijspoor geraakt. Zèta vindt België boeiend maare de veele koud. En dan weer over Amandinha. Zes maand verblijft ze nu al op de pastorie. Binnen enkele dagen gaat ze terug naar haar ouders in de roça.
Amandinha mag slapen in de hangmat die door de zeewind zacht gestreeld wordt. Zèta kijkt bezorgd terwijl ze het kleine kind in de grote hangmat even makkelijker schikt. Ik ben er niet gerust in, padre. Amandinha is nu zo mooi en gezond. Wat gebeurt er als ze straks weer thuiskomt?
Een paar dagen later rijden we naar de roça van Amandinha. Het kleine huis staat op een heuvel. Naast het terrein loopt een riacho, een heldere beek. Er is dus water en dat is al goed. Minder geruststellend is de grond, waar nauwelijks iets geplant wordt. Wie verwaarloost er nu een stuk kostbare grond vlak naast een beek?
Normaal moeten hier volop maïs en bonen te zien zijn. Wie het voorrecht heeft naast een beek te wonen lijdt geen gebrek en kan wortelen, aardappelen en al wat je maar wil op de markt verkopen, tomaten, kool, sla, in overvloed. Grond en water, een gegarandeerd bestaan in deze streek .
Het onthaal van Amandinha is matig, geen melk in huis en vader slapend op een stromat, zat. Het afscheid is kort, tot ziens dan maar. Zèta heeft het moeilijk. Er werd niet eens bedankt voor de zorgen. Amandinha lijkt een pakket dat door de postbode afgeleverd wordt. Dat loopt mis, padre, morgen is Amandinha weer ziek.
‘s Avonds is het stil in de pastorie. Ja, als je een kind al zolang in huis hebt. Padre José opent een fles wijn om de stilte te breken. Het huis lijkt leeg zonder Amandinha. Morgenvroeg gaan we terug, zegt Zèta beslist.
De volgende morgen rijden we weer naar de roça, met een benepen hart. Zèta heeft nog wat spullen voor Amandinha bij elkaar gescharreld want daar is niets. Ze wil ook niet de indruk geven dat ze op controle komt.
Van beneden zien we Amandinha al op de schoot van haar zwakke moeder zitten. Ze zwaait naar de auto. Het onthaal is minder stroef dan de dag voordien. Amandinha heeft goed geslapen en er werd voor melk gezorgd.
Zèta geeft raad zonder te bruskeren. Er zal zeker gewerkt moeten worden op het land want er moet voedsel in huis komen voor Amandinha en de andere kinderen. Er is zaaigoed in huis. Zèta is opgelucht … maar of ze zo nu en dan even langs mag komen voor het geval er iets tekort zou zijn. Het mag, en ze is welkom.
Meer moet Zèta niet weten en er wordt snel afscheid genomen om emoties te sparen. Até, tot ziens en volta sempre, kom maar altijd terug, wordt er gewenst.
De andere kinderen wuiven ons na. Heb je die zweren op hun lichaam gezien, vraagt Zèta bezorgd. Daar doe ik de volgende keer zalf op.
