Robot Fabio na een week al ontslagen in supermarkt: klanten ontweken hem - HLN.be

Bron: Daily Telegraph

Fabio was onderdeel van een experiment van de Heriot-Watt University voor de BBC-reeks Six Robots & US. De ShopBot werd geprogrammeerd om klanten met vragen te helpen. Zo kende hij de plaats van honderden producten in het grote Margiottafiliaal in Edinburgh.

Aanvankelijk kon Fabio de klanten charmeren met knuffels, high fives en grapjes. Maar de liefde bleef niet duren. Wie naar bier vroeg, kreeg als antwoord: “In de gang met alcohol”. Wie niet wist waar de kaas lag, moest het stellen met: “In de frigo”. Door achtergrondgeluiden begreep Fabio de mensen ook niet altijd goed.

De supermarkt verbande Fabio naar een rayon waar hij enkel nog gerookt varkensvlees mocht laten proeven aan de klanten. Daar viel hij mensen lastig die hem net probeerden te ontwijken. Hij kon in een kwartier tijd ook maar amper twee klanten overtuigen om te proeven, terwijl zijn menselijke collega er twaalf kon verleiden.

Luisa Margiotta van de gelijknamige keten, die naar eigen zeggen altijd openstaat voor vernieuwing, zag dat het ditmaal niet werkte. “Spijtig genoeg deed Fabio het minder goed dan we hadden gehoopt”, zei ze aan de Daily Telegraph. “Een van de problemen was dat hij erg beperkt is in zijn bewegingen. Hij kon zich niet vlot in de winkel verplaatsen om klanten tot bij de gezochte producten te brengen.”

De vader van Luisa, Franco Margiotta, bouwde zijn zaak van niks uit tot een grote supermarktketen. Hij zag zich genoodzaakt het contract van Fabio niet te verlengen. De reactie van de robot was verbazingwekkend. “Zijn jullie boos?” vroeg hij. Sommige collega’s pinkten zelfs een traantje weg, toen Fabio weer ingepakt en weggevoerd werd naar Heriot-Watt. “Dat hadden we niet verwacht, dat werknemers zo gehecht zouden raken aan de robot”, zei Oliver Lemon van Heriot-Watt. “Dat is ergens wel positief, want we dachten dat het tegenovergestelde zou gebeuren omdat ze zich in hun job bedreigd zouden voelen door zijn concurrentie.”

Luisa Margiotta ziet haar personeel nog niet meteen vervangen worden door robots. “Onze klanten hebben graag een persoonlijk contact en ons personeel is daar heel belangrijk in. Onze medewerkers kennen de vaste klanten heel goed en praten er dagelijks mee. Die functie kan een robot niet zomaar invullen.”

{ https://www.hln.be/ }

23-01-2018 om 13:54 geschreven door peter  

Voorlaatste deel van mysterieuze Dode Zeerollen ontcijferd - HLN.be

Bron: BBC, Haaretz, IBT

De 900 rollen werden tussen 1947 en 1956 ontdekt in grotten in Qumran, de ruïnes van een dorpje op de Westelijke Jordaanoever binnen de Palestijnse Gebieden. Een jonge bedoeïenenherder die op zoek was naar verloren schapen zou de eerste ontdekking gedaan hebben.

Lees ook

Grot ontdekt met belangrijke info over duizenden jaren oude manuscripten

De rollen, die vermoedelijk tussen 335 voor Christus en 82 na Christus werden opgesteld, worden beschouwd als de oudst gekende versie van de Bijbel. Wie de auteurs van de oude schriften zijn, is niet met zekerheid geweten, al wijzen verscheidene wetenschappers in de richting van de Essenen, een dissidente ascetische woestijnsekte die zich terugtrok in Qumran en de omliggende omgeving om te ontsnappen aan vervolging door de overheid.

Dr. Eshbal Ratson en professor Jonathan Ben-Dov van de universiteit van Haifa puzzelden de verschillende fragmentjes van de rol bij elkaar. Eerder onderzoek had uitgewezen dat deze fragmenten deel uitmaakten van zes verschillende rollen, waardoor het moeilijk werd om ze in de juiste volgorde samen te stellen.

Ze waren geschreven in een codetaal en sommige stukjes perkament waren kleiner dan één vierkante centimeter. De codetaal had echter niet tot doel om informatie te verbergen. “Het was de gewoonte om te tonen dat de auteur de code kende, terwijl anderen dat niet deden,” aldus de onderzoekers.

De historische documenten handelen over feestdagen die gevierd werden door de oude joodse sekte, die volgens een unieke kalender van 364 dagen volgde. De vermelde feestdagen zijn ‘Nieuwe Tarwe’, ‘Nieuwe Wijn’ en ‘Nieuwe Olie’, die verband houden met het joodse festival Shavuot.

De onderzoekers ontdekten ook dat de sekte het woord ‘Tekufah’, wat in het moderne Hebreeuws “periode” betekent, gebruikte om vier keer per jaar de overgang tussen de seizoenen aan te duiden.

Tijdens het bestuderen van de rollen ontdekten de onderzoekers dat er notities gemaakt waren in de marges die weglatingen van de oorspronkelijke auteur verbeterden. “Wat fijn is aan deze commentaren is dat het hints waren die me hielpen om de puzzel te leggen. Ze toonden me hoe de rol moest samengesteld worden,” vertelde dr. Ratzon aan de krant Haaretz.

Momenteel is er nog één Dode Zeerol die ontcijferd dient te worden.

{  https://www.hln.be/ }

22-01-2018 om 22:00 geschreven door peter  

Nieuwe supercomputer speurt naar mysterieuze ruimteflitsen met snelheid van 20.000 beelden per seconde - HLN.be

Toestel gebruikt onderdelen van spelcomputers

Bron: anp

In Nederland is bijzonder snelle computer in gebruik genomen bij een sterrenwacht in het Drentse Westerbork. De ARTS, zoals de machine heet, heeft een rekencapaciteit van twee petaflops. Dat betekent dat hij 2 biljard (miljoen maal miljard) berekeningen per seconde kan uitvoeren. De bouw van de supercomputer kostte ongeveer een miljoen euro.

Bij Westerbork staan verspreid over drie kilometer twaalf telescoopschotels op een rij die constant beelden maken van de ruimte. De computer moet in die metingen zoeken naar zogeheten snelle radioflitsen, mysterieuze signalen van buiten onze Melkweg. Zo’n flits duurt een paar milliseconden, en de eerste werd ontdekt in 2007. Sindsdien zijn er pas enkele tientallen gezien, hoewel er mogelijk duizenden flitsen per dag plaatsvinden.

Lees ook

Wetenschappers geïntrigeerd: is dit een buitenaardse verkenner of gewoon een rare ruimterots?

Het is niet bekend waar de flitsen vandaan komen en hoe ze worden veroorzaakt. “De flitsen zijn miljarden jaren geleden uitgezonden. In de paar millisecondes verspreiden ze net zo veel energie als onze zon in een dag. Als ze van zo ver nog zo fel kunnen flitsen, moeten ze heel fel zijn geweest”, zegt hoofdonderzoeker Joeri van Leeuwen van het wetenschappelijke instituut Astron.

Probleem

Het probleem is alleen dat wetenschappers niet weten waar ze moeten kijken. Zodra ze uitgerekend hebben dat ergens een flits is geweest, is het al veel te laat. “En als je niet weet waar je moet kijken, grijp je altijd mis. Daarom zal onze computer meteen een alarm sturen bij een signaal. Dan kunnen andere telescopen naar de bron zoeken”, zegt onderzoeksleider Joeri van Leeuwen.

De supercomputer bekijkt 20.000 afbeeldingen per seconde en leert zichzelf om daar flitsen in te herkennen. Daarvoor gebruikt hij tweehonderd grafische processoren uit spelcomputers. Wetenschappers hopen dan één flits per week te ontdekken. 

{ https://www.hln.be/ }

20-01-2018 om 12:13 geschreven door peter  

Groter dan de Burj Khalifa: ‘potentieel gevaarlijke’ asteroïde zal binnenkort langs de aarde scheren - HLN.be

Bron: TIME.com

Het gevaarte kreeg de swingende naam ‘Asteroid 2002 AJ192’ en is maar liefst 1,12 kilometer groot. Groter dus dan de Burj Khalifa - het hoogste gebouw ter wereld telt ‘maar’ 828 meter. Binnen twee weken zal het met een snelheid van bijna 108.000 km/u per uur langs de aarde scheren, op zo’n 4 miljoen kilometer afstand. Dat lijkt ver, maar is voor NASA voldoende om de asteroïde als ‘potentieel gevaarlijk’ te bestempelen.

Ieder object dat dichterbij komt dan 8 miljoen kilometer en groter is dan 30 meter valt immers onder die noemer. Dat wil echter niet zeggen dat de wetenschap zich zorgen maakt. “We weten als sinds de ontdekking in 2002 dat het ding op dit moment voorbij zou vliegen. Het mag dan een erg grote asteroïde zijn, deze gebeurtenis is voor ons vrij routineus. Er vliegen elke dag wel objecten langs de aarde, en vaak komen ze dichter in de buurt dan dit exemplaar.”

100 jaar veilig

Ze houden het ding wel nauwgezet in de gaten. Omdat je natuurlijk nooit weet of ze uit hun baan raken - NASA houdt zo meer dan 1.000 asteroïden en kometen in het oog - maar ook omdat je er veel uit kan leren. “We weten de omvang van het ding bijvoorbeeld niet honderd procent zeker, omdat we dat vanop afstand enkel kunnen berekenen aan de hand van lichtreflectie. We zullen onze schatting dus kunnen bevestigen.”

Volgens wat we nu weten van het heelal zal de komende 100 jaar geen enkel object echt voor problemen zorgen. Maar voor het geval er ineens wel eentje op de aardbol afstevent, werkt NASA aan het DART-project. Dat staat voor Double Asteroid Reflection Test en is een methode om asteroïden of kometen uit hun baan te duwen. De eerste testen met het systeem staan gepland voor 2022.

{  https://www.hln.be/ }

19-01-2018 om 17:02 geschreven door peter  

Dit zijn volgens experts de grootste bedreigingen voor de wereld - HLN.be

Volgende week vindt het World Economic Forum plaats in Zwitserland, een jaarlijkse bijeenkomst van de CEO’s van de grootste bedrijven ter wereld, internationale politici, journalisten en wetenschappers. Ieder jaar wordt daarbij ook een risicorapport uitgegeven, en dat werd vanmorgen alvast voorgesteld. Het Forum baseert zich daarvoor op een enquête die ze bij 1.000 experts heeft afgenomen, de Global Risks Perception Survey. 

In het rapport wordt gewaarschuwd dat de risico’s voor onze samenleving alleen maar stijgen. Zo wordt gevreesd voor een achteruitgang van het geopolitieke landschap: “93% van de ondervraagden verwacht dat politieke en economische confrontaties tussen wereldmachten zullen toenemen, bijna 80% verwacht een verhoogd risico omtrent oorlog waarin wereldmachten zijn betrokken”, klinkt het in een persbericht.

Milieuvervuiling

Maar ondanks de dreigende oorlogen is opnieuw het milieu - net zoals vorig jaar - de grootste bezorgdheid.  “De grote milieurisico’s (extreme weersomstandigheden; verlies aan biodiversiteit en aan economische systemen; grote natuurrampen; man-made milieurampen; en het onvermogen om het hoofd te bieden aan de klimaatverandering) werden alle vijf hoog gerangschikt, zowel naar waarschijnlijkheid als naar impact. Extreme weersomstandigheden werden genoteerd als het allergrootste risico.”

Op de derde plaats staan cyberdreigingen. ”Grootschalige cyberaanvallen zijn nu de derde grootste bedreiging op het vlak van waarschijnlijkheid, terwijl toenemende cyber-afhankelijkheid beschouwd wordt als de tweede belangrijkste driver voor het globale risicolandschap over de komende tien jaar.”

Economie gaat er op vooruit

Op economisch vlak gaat het daarentegen wat beter:  de experts voorspellen een sterke groei. Maar ze vrezen tegelijk dat we hierdoor onze aandacht voor blijvende structurele risico’s in globale economische en financiële systemen zullen laten verslappen. ”Een sterke economische groei biedt wereldleiders een unieke kans om zwakke punten aan te pakken in de complexe systemen die onze wereld onderbouwen, zoals samenlevingen, economieën, internationale relaties en het milieu.”

{https://www.hln.be/ }

17-01-2018 om 16:16 geschreven door peter  

Het is zover: machines kunnen nu officieel beter begrijpend lezen dan mensen (en wat dat betekent) - HLN.be

De test werd gecreëerd door experts van Artificial Intelligence (AI) aan de Amerikaanse Stanford University om de leesmogelijkheden van AI-software te meten. Het wordt gezien als ’s werelds beste in zijn soort. Ook bekende namen als Google, Facebook, IBM, Tencent en Samsung hebben intussen hun AI-modellen bij het Stanford-project ingediend. 

Lees ook

Artificial Intelligence, vriend of vijand? Een gesprek met robot Sophia, die ooit zei dat ze mensen wilde vernietigen

De software van de Chinese online retailer Alibaba was vorige week donderdag de eerste die erin slaagde de mens te kloppen op de test. Het werd een nipte overwinning: Artificial Intelligence: 82.44 punten, mens: 82.304 punten. Een dag later slaagde ook de software van Microsoft erin te winnen, met een score van 82.65. In beide gevallen waren de machines beter in het beantwoorden van vragen over moeilijke net ‘gelezen’ teksten. Pranav Rajpurkar, één van de onderzoekers aan Stanford University die de leestest mee ontworpen heeft, spreekt trots van “een grote start van 2018”. 

“Een ware eer”, noemt Luo Si, hoofdwetenschapper van natuurlijke taalverwerking van de AI-onderzoeksgroep van Alibaba het. Bij ‘Natural language processing’ (NLP) imiteren machines het menselijke bevattingsvermogen van woorden en zinnen. Deze keer gingen de machines dus ‘erop en erover’. 

Jobs

Si erkent in één adem dat de mijlpaal hoogstwaarschijnlijk betekent dat verschillende mensen in de toekomst hun job zullen verliezen aan een machine. De leestechnologie kan immers gradueel toegepast worden op talrijke applicaties zoals klantenservices, tutorials, online antwoorden op medische vragen van patiënten, … “Daardoor daalt de nood aan menselijke input daar op een ongeëvenaarde manier”, aldus Si. Alibaba zette de technologie overigens al eens aan het werk op ‘Singles Day’, ’s werelds grootste shoppingfeest. De technologie werd gebruikt om vragen van klanten te beantwoorden, met succes. 

“Deze tests zijn handige maatstaven om te zien hoe ver we staan op het AI-pad”, stelt Andrew Pickup van Microsoft. “Hoewel AI pas echt een voordeel heeft als het in harmonie met de mens wordt gebruikt”, voegt hij toe. Maar Artificial Intelligence verstoort intussen al wel danig het ‘gewone’ leven van de mens: in verschillende sectoren en processen werden mensen al vervangen door robots, auto’s worden zelfrijdend, … De Russische president Vladimir Poetin voorspelde in september dat wie de leider in AI wordt, ook de heerser van de wereld wordt.

{ https://www.hln.be/ }

16-01-2018 om 20:32 geschreven door peter  

Wetenschappers denken 500 jaar oud mysterie ontrafeld te hebben over hoe Azteken zo plots aan hun einde kwamen - HLN.be

Bron: Nature, The Guardian

‘Cocoliztli’ noemde de lokale bevolking de plaag die hen had getroffen. In het Nahuatl – een taal die de Azteken gebruikten – betekent dat ‘de pest’. Het was een van de dodelijkste epidemieën die de mensheid ooit trof en kwam in de buurt van de Zwarte Dood, de builenpest die in de 14de eeuw naar schatting 25 miljoen mensen het leven kostte in West-Europa, zo wat de helft van de bevolking.

Lees ook

Hij stond bekend als woeste en genadeloze piraat, maar ontdekking in wrak van zijn schip toont andere kant van Zwartbaard

Pest

In de daaropvolgende eeuwen werd gezocht naar wat die pest precies was en dat leidde tot hypothesen als waren het de pokken, de mazelen, de bof of de griep. Maar nergens werd hard bewijs gevonden om dat te staven. Wetenschappers kwamen gisteren met een nieuwe these, nadat ze DNA-materiaal geanalyseerd hadden op tanden van enkele van de slachtoffers van wie het lichaam was bewaard. Ze schreven over hun ontdekking in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Ecology and Evolution. (lees hieronder verder)

“De plaag was een van de vele epidemieën die Mexico overspoelden na de aankomst van de Europeanen op het Amerikaanse continent”, aldus coauteur Ashild Vagene van de universiteit van Tübingen in Duitsland. De kolonisten brachten bacteriën mee die de lokale bevolking niet kende en waartegen ze ook geen resistentie hadden. “Het was de tweede van drie epidemieën die een hoge dodentol eisten. Twee decennia eerder hadden de pokken al eens tussen de 5 en 8 miljoen doden gemaakt en een tweede uitbraak van ‘cocoliztli’ roeide tussen 1576 en 1578 nog eens de helft van de resterende bevolking uit.”

Greppels

Fransiscaans historicus Fray Juan de Torquemada maakte een verslag van de periode en omschreef het zo: “In de steden en grotere dorpen werden diepe greppels gegraven. Priesters deden van ’s morgens tot ’s avonds niets anders dan daar lijken naartoe brengen en ingooien.” (lees hieronder verder)

De wetenschappers van de universiteit van Tübingen onderzochten het DNA van 29 van zulke skeletten en ontdekten er sporen in van de salmonella enterica-bacterie, paratyphi C. Die kan een darminfectie veroorzaken, zoals buiktyfus. “Het is de eerste keer dat er direct bewijs wordt gevonden die naar de oorzaak van de ondergang van de beschaving kan wijzen”, aldus Vagene.

Van salmonella enterica is bekend dat het in de middeleeuwen voorkwam in Europa. Heel wat van de salmonellastammen verspreidden zich via geïnfecteerd voedsel of water en kunnen meegekomen zijn naar Mexico met de dieren die de Spanjaarden bij zich hadden, volgens het researchteam. “We hebben alle bacteriële ziekteverwekkers en DNA-virussen getest waarvan we genetische data hebben en vonden alleen salmonella enterica”, aldus coauteur Alexander Herbig.

Kanttekening

Ze maken zelf echter ook een kanttekening. Het is immers mogelijk dat er ziekteverwekkers zijn die niet meer te detecteren waren of die we gewoonweg niet kennen. “We kunnen niet met 100 procent zekerheid zeggen dat salmonella enterica de oorzaak was van de ‘cocoliztli’-epidemie”, aldus onderzoekster Kirsten Bos. “Maar we denken wel dat het een hele sterke kanshebber is.”

{ https://www.hln.be/ }

16-01-2018 om 19:02 geschreven door peter  

KCE: “3D geprinte implantaten niet beter, veiliger of goedkoper dan klassieke implantaten” - HLN.be

Bron: Belga

Op dit moment is er evenmin bewijs dat 3D-printen besparingen zouden opleveren voor de gezondheidszorgverzekering, aldus het KCE in een dinsdag verschenen studie.

Lees ook

‘Pacemaker’ in hersenen moet depressies onderdrukken

In de medische sector kent 3D-printen de laatste jaren een toenemende belangstelling en groei. Bij die techniek wordt een product in laagjes door een printer opgebouwd, op basis van een computerbestand. 3D-printen wordt vooral in de orthopedie en de tandheelkunde steeds meer gebruikt.

Volgens de voorstanders zou het gebruik van 3D-implantaten de duur van de operatie inkorten, met een minder vermoeid chirurgisch team dat minder fouten maakt. Daarnaast zouden de ziekenhuizen kosten besparen omdat de operatiezalen minder lang worden ingenomen. De KCE-onderzoekers vonden hiervan echter geen unanieme bevestiging. Het is niet aangetoond dat ze beter, veiliger of meer kosteneffectief zijn dan de ‘klassieke’ implantaten. Er is meer evidentie nodig, aldus het KCE in een persbericht. 

Hogere prijs

Het KCE beveelt aan om het gebruik van deze nieuwe hoogrisico-3D-implantaten eerst te beperken tot gespecialiseerde centra en daarbij wetenschappelijke data te verzamelen. “De terugbetaling van een 3D-implantaat aan een hogere prijs dan het bestaande alternatief is in principe enkel mogelijk als de fabrikant kan aantonen dat zijn 3D-hulpmiddel beter is dan dit alternatief. Indien de fabrikant de werkzaamheid nog niet kon aantonen of indien de gevraagde prijs te hoog is, kan het RIZIV de terugbetaling weigeren. 

In dat geval kan de kost van het implantaat aan de patiënt worden aangerekend of is het mogelijk dat het ziekenhuis deze draagt. Dit is ook het geval indien de fabrikant ervoor kiest om (nog) geen terugbetalingsdossier bij de ziekteverzekering (RIZIV) in te dienen.”

Het RIZIV zou de veilige 3D-hulpmiddelen waarvoor de toegevoegde waarde (nog) niet is aangetoond, toch kunnen terugbetalen, maar aan hetzelfde bedrag als dat van het reeds bestaande ‘klassieke’ alternatief.

{ https://www.hln.be/ }

16-01-2018 om 18:56 geschreven door peter  

Wetenschappers ontdekken acht mogelijke plekken voor een kolonie op Mars - HLN.be

Bron: Reuters

Het was al bekend dat ongeveer een derde van het oppervlak van Mars ijs bevat en dat ook op beide polen grote ijsafzettingen aanwezig zijn, maar uit onderzoek dat vandaag werd gepubliceerd in het vakblad Science blijkt nu ook dat er dikke ondergrondse ijslagen blootgesteld zijn op steile hellingen tot 100 meter hoog in zowel de noordelijke als zuidelijke hemisfeer van de planeet.

Lees ook

Kunst uit de ruimte: NASA geeft adembenemende foto van Jupiter vrij

“Het was verrassend om ijs te zien aan de oppervlakte op deze plaatsen. Langs de middelste breedtegraden is het normaal gezien bedekt met een laag stof of regoliet,” losse stenen op een laag grondgesteente, zegt geoloog Colin Dundas van het U.S. Geological Survey’s Astrogeology Science Center in Flagstaff, Arizona, die de studie leidde.

Water en zuurstof

De onderzoekers maakten gebruik van beelden van de Mars Reconnaissance Orbiter, die al sinds 2006 rond de planeet cirkelt. Uit hun bevindingen blijkt dat er meer ijs voorhanden kan zijn op Mars dan aanvankelijk werd aangenomen. Het ijs kan gebruikt worden om water mee te maken en zelfs om eventueel omgezet te worden in zuurstof.

“Mensen hebben water nodig waar ze ook naartoe gaan en het is erg zwaar om met je mee te nemen. Hier hebben we vermoedelijk bijna zuiver waterijs net onder de oppervlakte. Je hebt geen hoogtechnologische oplossing nodig. Je kan gewoon met een emmer en een schop aan de slag en zoveel water verzamelen als nodig,” zegt planetair wetenschapper Shane Byrne van het Lunar and Planetary Laboratory van de universiteit van Arizona. “Ik denk dat het een doorbraak is. Het ligt ook veel dichter bij plaatsen waar mensen waarschijnlijk zouden landen, in tegenstelling tot de poolkappen die erg onherbergzaam gebied zijn,” aldus Byrne, die meewerkte aan de studie.

{ https://www.hln.be/ }

12-01-2018 om 21:11 geschreven door peter  

Proper ijswater net onder oppervlakte Mars ontdekt - HLN.be

Bron: Science

Een ploeg van wetenschappers, onder leiding van de planetaire geoloog Colin Dundas, onderzocht acht regio’s op de planeet Mars waar erosie onderliggende lagen met ijs blootlegde. Ze presenteren die studie in de nieuwste editie van het gerenommeerde blad Science.

Lees ook

Wetenschappers ontdekken acht mogelijke plekken voor een kolonie op Mars

Het belang van die ontdekking ligt in het feit dat wetenschappers nu rechtstreeks aan sommige ijslagen kunnen en er bijgevolg meer onderzoek naar kunnen uitvoeren. Dat was lange tijd onmogelijk, aangezien de ijslagen zich meestal te diep onder de oppervlakte bevinden om aangeboord te kunnen worden door de robots die op Mars landen. De gevonden ijslagen bevinden zich soms maar één meter onder de oppervlakte, soms meer dan honderd meter.

De informatie die de wetenschappers op deze manier konden inwinnen, is van vitaal belang voor toekomstige bewoners van de planeet, zo stellen ze. Eerst en vooral gaat het niet om puur ijs. Volgens de studie zouden de gevonden ijslagen het resultaat zijn van sneeuwregens en verijst zijn samen met stukken stof en ander ‘vuil’. Toch zou het ijs puur genoeg zijn om relatief makkelijk in water te kunnen omzetten.

Minpunt is echter dat de gevonden plekken zich ver van de evenaar van Mars bevinden. Daar is het klimaat niet echt gunstig: het kan er soms stevig vriezen, wat een toekomstige nederzetting op die plek een pak moeilijker maakt. Ook rond de evenaar, waar het klimaat leefbaarder is, is er ijs te vinden. Anderzijds maakt de warmere temperatuur rond de evenaar dan weer dat het water daar dieper in de bodem dringt, stelt de studie.

De onderzoekers concluderen dat ze nog heel wat moeten leren over de ijslagen op de planeet eer menselijk leven er mogelijk is. Aangezien de meest optimistische schattingen de eerste reizen richting Mars ten vroegste tegen de jaren ’30 van deze eeuw schatten, hebben ze wel nog even tijd.

{ https://www.hln.be/ }

12-01-2018 om 20:52 geschreven door peter  

Japanse astronaut bezorgd over groeispurt van zo maar even negen centimeter in drie weken - HLN.be

Bron: ANP, Belga

Norishige Kanai schreef op sociale media dat hij bang is dat hij niet meer in een Sojoezraket past als hij in juni terug naar aarde moet komen, meldt de BBC. Astronauten groeien gemiddeld 2 tot 5 centimeter als ze in de ruimte zijn. Dat komt doordat er geen zwaartekracht is die de rugwervels op elkaar drukt. “Ik groeide als een plant in slechts drie weken. Niet meer sinds de middelbare school”, schreef Kanai. Een Sojoezraket heeft plaats voor acht personen. Als astronauten te lang worden, kan dat een probleem opleveren.

Lees ook

Dit zijn de 17 mooiste ruimtebeelden van 2017

De Amerikaan Scott Tingle, de Rus Anton Tsjkaplerov en de Japanner Norishige Kanai vormen het nieuwe gezelschap van drie ruimtevaarders die al in september zijn vertrokken naar het ISS: de Rus Aleksandr Missoerkin en de Amerikanen Mark Vande Hei en Joseph Acaba. Voor de 52-jarige Tingle en de 40-jarige Kanai is het een eerste missie. Hun 43-jarige Russische collega heeft in totaal al een jaar in de ruimte doorgebracht. 

De drie nieuw aangekomen astronauten zullen naar verwachting ongeveer vier maanden wonen en werken in de spacemeccano. Ze zullen 51 wetenschappelijke experimenten uitvoeren, en maken druk aankomend en vertrekkend verkeer mee. Voor februari staat een ruimtewandeling ten behoeve van het Russisch segment op de agenda.

REUTERS

Norishige Kanai.

{ https://www.hln.be/ }

11-01-2018 om 20:07 geschreven door peter  

Doorbraak: menselijke spieren groeien in labo uit huidcellen en wérken - HLN.be

Bron: WIRED, The Independent

Credit: Pixabay.

Het team wetenschappers van de Duke universiteit in de Amerikaanse staat North Carolina stelt de eersten te zijn die dit klaarspeelt met stamcellen uit huidweefsel dat werd “geherprogrammeerd” naar jeugdig en veelzijdig spierweefsel.

Het gaat om ‘geïnduceerde pluripotente stamcellen’ of iPSC’s. Net als natuurlijke stamcellen in embryo’s kunnen ze eender welk type menselijke cel worden. In dit geval werden de iPSC’s overgehaald om skeletspiercellen te worden, die uitgroeiden tot ‘functionerende menselijke skeletspieren’, meldde het team in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.

Spieren reageren op elektrische en chemische signalen

“Het heeft ons jaren proberen en falen gekost, met kleine stapjes richting functionerend menselijk spierweefsel uit die pluripotente stamcellen”, stelt mede-auteur van de studie Lingjun Rao.

De doorbraak werd mogelijk gemaakt door “unieke celcultuuromstandigheden” in het labo en een 3D-steiger die de cellen toeliet “sneller en langer te groeien” dan bij andere teams gebeurde, stelt Rao.

Het spierweefsel reageert op uitwendige stimuli zoals elektrische pulsen en chemische signalen.

Researchers have grown the first functioning human muscle tissue from skin cells reprogrammed into stem cells.

Credit: Duke University.

In muizen

Ze implanteerden de spiervezels ook in volwassen muizen, waar ze overleefden en gedurende minstens drie weken functioneerden, hoewel ze “niet zo sterk” waren als natuurlijk weefsel.

De vorsers hopen dat hun techniek zal leiden tot het kweken van “een eindeloze hoeveelheid” werkende spieren waarop medicijnen en genbehandelingen voor degeneratieve spierziektes kunnen getest worden. 

{ https://www.hln.be/ }

10-01-2018 om 22:45 geschreven door peter  

Kunst uit de ruimte: NASA geeft adembenemende foto van Jupiter vrij - HLN.be

Bron: NASA

De ruimtesonde Juno legde de atmosfeer van de grootste planeet van ons zonnestelsel vast op de gevoelige plaat. Het onbemande ruimtevaartuig deed er vijf jaar over om het hemellichaam te bereiken en voert nu een jaar lang observaties uit rond Jupiter.

Lees ook

NASA onthult beelden van grote rode vlek op Jupiter

Deze foto werd midden december vorig jaar genomen vanop een afstand van meer dan 13.000 kilometer van de planeet. In de rechterbovenhoek is de overgang van dag naar nacht te zien, legt NASA uit op haar website.

{ https://www.hln.be/ }

09-01-2018 om 12:48 geschreven door peter  

Amerika lanceert geheime spionagesatelliet... en is die nu kwijt - HLN.be

Bron: Belga

Een Falcon-draagraket van de Amerikaanse raketbouwer SpaceX moest de satelliet in een baan om de aarde brengen. De lancering vanaf Cape Canaveral was om technische redenen al eens uitgesteld.

Northrop Grumman is de bouwer van de satelliet, die de codenaam Zuma droeg en miljarden gekost heeft. Waarvoor de kunstmaan precies was bedoeld, is geheim. Een woordvoerder van SpaceX van Elon Musk wil niet ingaan op de missie. Wel laat hij weten dat op basis van de eerste data de Falcon 9 normaal heeft gefunctioneerd.

{ https://www.hln.be/ }

09-01-2018 om 12:41 geschreven door peter  

SpaceX lanceert ultrageheime satelliet van Amerikaanse overheid -  HLN.be

ADN 

Bron: Belga

Een zeventig meter hoge Falcon-9 van SpaceX vertrok vandaag om 02.00 uur Belgische tijd op Cape Canaveral met de ‘Zuma’. De Zuma had al twee maand eerder moeten vertrekken, maar er kwam om technische redenen herhaaldelijk uitstel. Noch de raketbouwer, noch het Pentagon wilden iets kwijt over de aard van de missie die de naam draagt van een album van de Canadese rockster Neil Young en van de Zuid-Afrikaanse president. 

Lees ook

Lancering van SpaceX verward met komst van aliens op sociale media

SpaceX had voorheen voor de Amerikaanse overheid twee keer een geheime lancering verricht. Bijna routinematig liet SpaceX de eerste rakettrap terugkeren. Die landde minder dan acht minuten na de start weer op Cape Canaveral. Daarmee is de raketbouwer aan een 21ste succes toe qua hergebruik van de eerste trap. Dit drukt de lanceerkost. SpaceX boekt ook zijn negentiende succes op rij. Het was de eerste lancering van SpaceX dit jaar, na vorig jaar aan een record van achttien stuks te zijn gekomen. Dit jaar rekent het bedrijf op 25 tot 30 missies.

{ https://www.hln.be/ }

08-01-2018 om 15:26 geschreven door peter  

Oude Mexicaanse site is een ‘miniatuurmodel van het universum’, zeggen archeologen - HLN.be

Bron: The Guardian

Het heiligdom ligt in een vijver aan de rand van de Iztaccihuatl-vulkaan, nabij Mexico-Stad. De constructie behoort tot de archeologische site Nahualac. Sommige Meso-Amerikaanse mythen beschrijven de schepping van de wereld door een krokodil, genaamd Cipactli. Deze dreef op de oerwateren. Uit zijn lichaam werden aarde en lucht geschapen: het mythische begin van het universum.

Mede omdat het heiligdom midden in een vijver ligt, vermoeden archeologen dat het een weergave is van het scheppingsverhaal. Archeoloog Iris Hernández van het Mexicaanse Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis leidde de opgravingen. Zij stelt dat het plaatsen van architectonische elementen in water veel zegt over het Meso-Amerikaanse denken. 

Hernández vermoedt dat de watertoevoer van de vijver uiterst gecontroleerd gebeurde. Zo konden Meso-Amerikanen een effect creëren waardoor het schrijn leek te drijven. 

Nahualac

De opgravingen begonnen in 2016 waarna archeologen snel tekenen van menselijke aanwezigheid aantroffen. Denk daarbij aan keramiek, delen van obsidiaan-messen, steenkool en het mineraal schist, dat mogelijk werd gebruikt bij offers.

De nederzetting Nahualac bestond uit twee delen. Het eerste is het schrijn, dat bestaat uit opeengestapelde stenen. Het twee deel ligt 150 meter verder. Hier vonden archeologen voorwerpen die in verband kunnen worden gebracht met Tlaloc, de god van de regen. Archeologen denken dat de site in zijn geheel in het teken stond van deze god. 

{ https://www.hln.be/ }

07-01-2018 om 18:37 geschreven door peter  

Oude Mexicaanse site is een ‘miniatuurmodel van het universum’, zeggen archeologen - HLN.be

Bron: The Guardian

Het heiligdom ligt in een vijver aan de rand van de Iztaccihuatl-vulkaan, nabij Mexico-Stad. De constructie behoort tot de archeologische site Nahualac. Sommige Meso-Amerikaanse mythen beschrijven de schepping van de wereld door een krokodil, genaamd Cipactli. Deze dreef op de oerwateren. Uit zijn lichaam werden aarde en lucht geschapen: het mythische begin van het universum.

Mede omdat het heiligdom midden in een vijver ligt, vermoeden archeologen dat het een weergave is van het scheppingsverhaal. Archeoloog Iris Hernández van het Mexicaanse Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis leidde de opgravingen. Zij stelt dat het plaatsen van architectonische elementen in water veel zegt over het Meso-Amerikaanse denken. 

Hernández vermoedt dat de watertoevoer van de vijver uiterst gecontroleerd gebeurde. Zo konden Meso-Amerikanen een effect creëren waardoor het schrijn leek te drijven. 

Nahualac

De opgravingen begonnen in 2016 waarna archeologen snel tekenen van menselijke aanwezigheid aantroffen. Denk daarbij aan keramiek, delen van obsidiaan-messen, steenkool en het mineraal schist, dat mogelijk werd gebruikt bij offers.

De nederzetting Nahualac bestond uit twee delen. Het eerste is het schrijn, dat bestaat uit opeengestapelde stenen. Het twee deel ligt 150 meter verder. Hier vonden archeologen voorwerpen die in verband kunnen worden gebracht met Tlaloc, de god van de regen. Archeologen denken dat de site in zijn geheel in het teken stond van deze god. 

{ https://www.hln.be/ }

06-01-2018 om 23:00 geschreven door peter  

Deze 6 uitvindingen zullen de wereld veranderen (volgens Bill Gates)- HLN.be

Tine Kintaert 

Bron: TIME Magazine

1. MetaFridge

Vaccinaties redden talloze levens, maar ze zijn ook vrij fragiel. Worden ze niet op de juiste temperatuur opgeslaan, dan kan je ze weggooien. Een groep uitvinders van Global Good in Seattle hebben nu een nieuwe soort koelkast ontworpen: de MetaFridge. Die houdt de vaccins lange tijd koud, ook als de elektriciteit uitvalt. Momenteel werken ze ook aan een draagbare versie van hun uitvinding, zodat ook mensen in de meest afgelegen gebieden gevaccineerd kunnen worden.

2. Genetische manipulatie

Gates beseft dat de technologie van genetische manipulatie nog in de kinderschoenen staat, en dat er ook heel wat prangende ethische vraagstukken rond het onderwerp hangen. Toch heeft hij een goed oog in de mogelijkheden. “Stel je een toekomst voor waarin we het DNA van zieke mensen kunnen wijzigen, of bijvoorbeeld de genen kunnen verwijderen die het muggen mogelijk maakt om malaria te verspreiden.”

3. Zonnebrandstof

Gates is geen ontkenner van de opwarming van de aarde. “Als we dat willen inperken, moeten we afstappen van fossiele brandstoffen en een andere methode zoeken.” Hij kijkt vol vertrouwen naar Caltech, waar ze in hun labo’s zoeken naar een manier om zonne-energie om te zetten in brandstof. “We zijn nog ver van het moment waarop je zonnebrandstof in je auto kan gooien, maar ik hoop in de nabije toekomst op een energiemirakel.”

4. mRNA vaccins

Momenteel wordt een vaccin ontwikkeld aan de hand van verzwakte of inactieve vormen van het virus in kwestie. Je lichaam g5.aat dan antilichamen produceren, waardoor je beschermd bent tegen de ziekte. Momenteel bekijkt de wetenschap echter hoe we genetisch materiaal kunnen aanwenden om een vaccin te maken, wat het proces een stuk goedkoper en sneller maakt. Zo kan je een lichaam leren om vanzelf natuurlijke antilichamen aan te maken.

5. Betere inname van medicijnen

Van insuline tot de anticonceptiepil: sommige medicijnen moet je op gezette tijden innemen. Niet altijd even gemakkelijk, want je durft dat wel eens vergeten. Het bedrijf Intarcia wil de manier waarop we medicatie nemen nu veranderen. Ze hebben een piepklein apparaatje ontwikkeld dat je onder de huid kan inplanten. Daar geeft het de medicijnen op de gewenste tijdstippen af. Gates vindt vooral de bescherming tegen HIV erg veelbelovend. “Eén implantaat kan een mens tot een jaar lang beschermen tegen het virus.”

6. Artificiële intelligentie

Van al deze ontwikkelingen is artificiële intelligentie degene waarvan Gates zeker is dat het de wereld voor altijd zal veranderen. “Ook al zal AI nieuwe uitdagingen creëren - zoals het heropleiden van mensen die hun job zullen verliezen - denk ik dat het ons leven veel productiever, efficiënter en makkelijker zal maken.”

{ https://www.hln.be/ }

05-01-2018 om 21:16 geschreven door peter  

KAART. Hier werden in 2017 ufo’s gespot in België - HLN.be

rvl 

Bron: Belga, Belgisch UFO-meldpunt

Het grootste aantal meldingen kwam uit de provincie Antwerpen (36), gevolgd door Oost-Vlaanderen (23) en West-Vlaanderen (22). Drie meldingen bleken vals en in 48 gevallen waren er onvoldoende gegevens. Er was in 2017 een uitzonderlijk hoog aantal ufo-waarnemingen die door een meteoor of ruimteschroot verklaard konden worden.

Het meldpunt ontving vorig jaar naar eigen zeggen veel foto- en filmmateriaal. Zo kreeg een video uit de Vlaams-Brabantse gemeente Weerde, gemaakt op 11 januari, in Nederland veel aandacht. Op de beelden is het vurige spoor van een meteoorsteen te zien die teruggevonden werd, nadat hij een gat door het dak van een schuur in het Nederlandse Broek in Waterland had geboord. Hiermee was de zesde meteoriet die ooit op Nederlandse bodem kon worden gerecupereerd een feit.

Sinds de oprichting in 2007 zijn door het meldpunt meer dan 2.000 meldingen verzameld, met als topjaar 2011 (342 waarnemingen). Voor de meeste werd een verklaring gevonden, maar er blijft volgens het meldpunt een handvol goed gedocumenteerde waarnemingen over waarvoor geen uitleg werd gevonden.

{ https://www.hln.be/ }

03-01-2018 om 21:20 geschreven door peter  

Wetenschap verklaart waarom 374 miljoen jaar geleden bijna al het leven uitstierf - HLN.be

Bron: Belga

De vermoedelijke oorzaak van de massa-extinctie was een dramatische daling van het zuurstofgehalte in de oceanen. Die daling werd veroorzaakt door een samenloop van omstandigheden. De aarde kende toen, - in de geologische periode die we het Devoon noemen - een snelle verspreiding van landplanten door een warm en tropisch klimaat. Daardoor kwamen immense hoeveelheden plantenmateriaal in de oceaan terecht. De afbraak van die biomassa slorpte zoveel zuurstof op, dat het oceaanleven quasi onmogelijk werd.

Bovendien viel de massa-extinctie samen met een tijd waarin de aarde in een bijna perfect circulaire baan rond de zon draaide. Hierdoor waren er lange tijd geen extreme seizoenen en vielen verticale zeestromingen grotendeels stil door het gebrek aan temperatuurverschillen. Ook langs die weg kwam er dus geen vers zuurstof in het zeewater terecht.

“De massa-extinctie werd bespoedigd door de circulaire baan van de aarde rond de zon”, verduidelijkt De Vleeschouwer, die nu postdoctoraal vorser aan de universiteit van Bremen is. “Maar de oorzaak van het massaal verdwijnen van soorten is toch met grote waarschijnlijkheid de oververzadiging van de oceanen met plantenmateriaal op datzelfde moment.”

Mooie fossielen

De geologische bewijzen daarvan zijn terug te vinden in twee lagen zwarte schalie, een sedimentair gesteente dat ook in België te vinden is. Er werden geologische lagen bestudeerd in verschillende werelddelen, van Canada over de Verenigde Staten tot in China. Bij ons zijn de bewuste schalies onder meer te vinden in Sinsin, nabij Ciney. De donkere kleur geeft aan dat de gesteenten werden gevormd in een zuurstofarme omgeving. Bovendien zitten de gelaagde schalies vol met goed bewaarde fossielen en ander organisch materiaal, omdat het rottingsproces door gebrek aan zuurstof niet op gang kwam.

“De vorming van de jongste zwarte schalielaag valt volledig binnen een cyclus van 405.000 jaar”, aldus De Vleeschouwer. “Deze laag geeft de zwaarste extinctiegolf aan. Daarna recupereerden de oceanen stilaan. In de laatste 374 miljoen jaar is dezelfde circulaire baan van de aarde al meer dan duizend keer opnieuw voorgekomen, maar telkens zonder een massa-extinctie tot gevolg. Dat betekent volgens mij dat de oorzaak niet in de veranderende aardbaan, noch in de afstand van de aarde tot de zon gezocht moet worden. De astronomische omstandigheden hebben de massa-extinctie wél bevorderd en voor de ideale omstandigheden gezorgd.”

Uitsterfrondes

De massa-extinctie in het Devoon was overigens niet de eerste, noch de laatste die onze planeet te beurt viel. Ook tijdens het Ordovicium, omstreeks 450 miljoen jaar geleden, was er al eens een grote uitsterfronde op aarde. De volgende was de dubbele massa-extinctie in het Devoon, met de zwarte schalies als geologisch bewijs. 250 miljoen jaar geleden, tijdens de overgang van het Perm naar het Trias, volgde er nog eentje. Op het einde van datzelfde Trias kwam er zelfs nog een tweede uitstervingsgolf, zo’n 200 miljoen jaar geleden.

Daarna duurde het tot in het Krijt, ongeveer 66 miljoen jaar geleden, toen een meteorietinslag het einde inluidde van de dinosauriërs. Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen welke rol de baan van de aarde rond de zon gespeeld heeft tijdens deze andere massa-extincties.

{ https://www.hln.be/ }

03-01-2018 om 20:55 geschreven door peter