Vandaag gaan we eens GEEN mediterraan recept uit de doeken doen.

Iedereen weet natuurlijk dat de Spaanse (en Europese keuken) sterk

is veranderd na de Spaanse omzwervingen in Zuid- en Midden-Amerika.

Talrijke nieuwe ingrediënten werden geïntroduceerd in het oude continent.

Nu wil ik me (tijdelijk) richten op een land dat van de “splendid isolation”

zijn handelsmerk heeft gemaakt, en niet onder de invloed stond van al de

overzeese lekkernijen.

Ze wilden (nu nog trouwens) het allemaal, met inbegrip van het culinaire

op eigen houtje doen: Engeland.

Tot op vandaag volharden ze bijvoorbeeld in hun afschuwelijke “kidney pie”.

Stel je voor; een taart, met daarin een nier.

Of “haggis”, het nationaal gerecht van  de Schotten! Schapenmaag, walgelijk!

We komen hier in Spanje dagelijks in contact met Engelsen, en echt,

je ziet het er aan dat ze niet eten.

Een recept afkomstig uit Engeland heeft dus een heel andere achtergrond,

en moet benaderd worden met de nodige voorzichtigheid.

Ik heb iets bereid dat heel bekend is (in Engeland weliswaar) uit Lancashire.

Het graafschap Lancashire is de plaats waar de industriële revolutie

als eerste is begonnen.

Was deze streek in het noordwesten van Engeland vóór 1770 vooral

een duister en vochtig moeras, daarna bracht de katoenindustrie er

ontwikkeling en welvaart (voor de eerder zeldzame rijken).

De bevolking vertienvoudigde tussen 1770 en 1840 en er ontstonden

in het graafschap enkele grote en een reeks middelgrote industriesteden.

Rond 1830 werd 85% van de katoenproductie in de wereld afgeleverd

door Lancashire.

Het Graafschap Lancashire was heel belangrijk, tot in 1972 grote steden,

zoals Liverpool en Manchester administratief werden afgesplitst. 

Over het recept zelf: het stamt uit de tijd van de industrialisatie.

De gewone mensen moesten toen 60 uur per week zware arbeid uitvoeren,

en hadden geen tijd meer over om te koken.

Daarbij konden ze een stevige maagvuller goed gebruiken.

Zo ontstond de Lancashire Hotpot, een eenpansgerecht, dat eigenlijk

de hele dag kon staan pruttelen in een zware pot op een laag vuur.

Hotpot staat eigenlijk gewoon voor “stoofpot”.

Oorspronkelijk was het gebaseerd op lam of schaap, ui en aardappelen.

Het basisrecept bevatte ook oesters, die toen spotgoedkoop te krijgen waren.

Tijd om het smakelijke en super simpele recept eens van naderbij te bekijken:

Here we go: Lancashire Hotpot.

Een eenpansgerecht is een uitstekende keuze voor een schamele amateurkok

zoals ik, want je moet geen rekening houden met verschillende onderdelen

die dan tegelijkertijd klaar moeten zijn.

.

Hieronder zie je de onderdelen gesneden, opeen gestapeld in een ovenschotel

en met een beetje (vloeibare) boter erbovenop.

Heel belangrijk!

Het mag geen smakeloze troep worden zoals bij de katoenbewerkers destijds.

Wat er zeker in moet naast allerlei kruiden is cayennepeper en Worcestersaus.

Een van de weinige gunstige bijdragen van de Engelsen aan de culinaire wereld

 is dit donkere product in een hoog smal flesje.

De echte naam is eigenlijk Worcestershire saus, uit de gelijknamige streek,

maar de naam is zo al moeilijk genoeg.

Worcestersaus is een gefermenteerde vloeistof gemaakt met moutazijn, stroop,

 maïssiroop, water, chilipepers, sojasaus, peper, tamarinde (pulp van de vruchten),

 ansjovis, uien, sjalotjes, kruidnagels en knoflook.

Iets ingewikkelder dan ketchup, maar Engelsen maken het graag moeilijk.

De saus wordt als smaakmaker gebruikt in gekookte en ongekookte gerechten,

en vooral met rundvlees. Het is een belangrijk ingrediënt in Caesar salad,

Filet américain, Carpaccio en in de cocktail Bloody Mary.

De kruiding mag dus nogal straf zijn, en dan is het echt lekker.

Hier komt de hotpot uit de oven.

Na het lange sudderen zijn de groenten en het vlees volledig harmonisch

op elkaar afgestemd.

Onderschat dit gerecht niet, want zelfs superkok Gordon Ramsey,

bekend van TV heeft zijn eigen recept op het internet gezet.

Hij gebruikt wel wat extraatjes, zoals lamsniertjes en andere rariteiten.

Als aardappels schrijft hij voor: “2 large King Edward potatoes,

about 350g each, peeled”. Alsjeblieft!

Wat er zoal speciaal is aan de piepers van Koning Edward mag Joost weten.

Je moet ze dan nog snijden ter dikte van een stuk van 1£. Die Engelsen toch!

Dit recept komt nu op het geschikte moment, want het is echte winterkost.

Na een volledige portie kan je de regen, vorst en wind gemakkelijk trotseren.

Enjoy your meal!

Bereid naar Groot Fontein Kookboek, Eenpansgerechten, pag. 323

11-12-2009, 00:00 geschreven door grob  

Een ophaalbrug verder en een militaire binnenplaats later gaan we er in.

De eerste zaal na de ingang bevat enkele ridders in volle wapenuitrusting.

Om het paard eten te geven moest men een sardineblik opener gebruiken.

Dit veerkrachtige mannetje heeft als model gestaan voor de latere sportdiscipline

 polsstokspringen. Het paard heeft men dan gelukkig terzijde gelaten.

Ook het voetvolk(je) werd soms stevig verpakt.

De soldaatjes waren in de 15^de eeuw nog niet helemaal uit de kluiten gewassen.

Hier heb ik al mijn hele leven op gewacht.

Ik heb me altijd afgevraagd hoe de ridders uit de middeleeuwen hun

sanitaire stop regelden.

Stel je voor dat tijdens een zwaardgevecht een van de twee kemphanen zegt:

“Kan je een ogenblik stoppen met op mij in te hakken, want ik moet even?”

Eindelijk weet ik nu hoe de vork in de steel zit (bij manier van spreken),

maar ik geef geen uitleg. Je moet zelf maar gaan kijken.

Het portret van Koningin Isabella de Katholieke neemt

in deze zaal een hele wand in beslag.

Het schilderij werd gemaakt ter gelegenheid van de kroning

tot koningin van Castilla-Leon, op 13 november 1474 in Segovia.

Deze kamer wordt de “dennenappel” zaal genoemd, wegens de gelijkenis

van het plafond met deze conische boomvruchten.

De wanden zijn bekleed met Vlaamse wandtapijten uit de 15^de en 16^de eeuw,

maar we wisten het niet en Greta heeft ze niet vereeuwigd.

De troonzaal is indrukwekkend, en bedoeld om gezag uit te stralen.

Ook de zoldering in deze zaal is een zetelende koning waardig.

De Moren waren nog niet lang uit de buurt, dat zie je.

 Intussen zijn ze terug.

Het brandglasraam toont een beeld van koning Henri IV (Enrique IV),

om de veldslag rond Ximena in herinnering te brengen, naast een 20eeuwse

bezoeker die Ximena zelfs niet weet liggen. Is het een stad of een vrouw?

Van daar gaan we naar de Koninklijke Kamer, waar ook allerlei activiteiten

van nationaal belang werden ontplooid door de vorstjes.

Hier, in deze hoek bijvoorbeeld vind je het koninklijke bureau, waar de vorst

zijn laptop stond, en waar alle randapparatuur netjes in de kastjes en laden

kon worden weggeborgen.

Nog een andere prachtige locatie is de zaal van de Monarchen.

Destijds was het de belangrijkste plaats in het Alcázar. De fries rondom

toont alle 52 vorsten van Asturië, Castilla en Léon, allemaal netjes gezeten

voor de foto.

Een doorgang leidt naar de Cordonzaal. 

De naam komt van een absoluut waargebeurde anekdote.

Het gevolg is dat er een koord rond heel de kamer loopt, want…

Koning Alfonso de Wijze (??) had een voorkeur voor Segovia

en in de laatste jaren van zijn leven hield hij er zijn hofhouding.

Volgens een overlevering beweerde hij op een dag dat hij God tijdens

 de schepping graag van advies had willen voorzien.

Als straf voor deze godslastering vloog dezelfde dag nog het kapsel

van zijn echtgenote in brand, wat hem ertoe bracht de volgende dag

zijn woorden openlijk terug te nemen en bij wijze van penitentie de gordel van

de Heilige Franciscus als versiering in zijn kamer aan te brengen.

Hieraan hebben we de naam Sala de Cordón, zoals zijn kamer nu

nog genoemd wordt, te danken.

Dan komt de Koninklijke kapel, maar de batterijen laten het afweten,

en als ze vervangen zijn, hebben we al via een binnenplaats

de volgende zaal ontdekt: de wapenkamer.

Het krioelt hier van antieke wapens en dito uitrustingen.

Hier zie je bijvoorbeeld een dikke Bertha (op de voorgrond).

Of een Duitse houten jachtkruisboog van Keizer Karel V met inlegwerk.

Verder nog talloze mortieren, musketten, kruisbogen, hellebaarden,

klakkebuizen en de fameuze militaire helmen, die wel gekend waren

in de Nederlanden tijdens de Spaanse aanwezigheid in de 16^de eeuw.

Zie bijvoorbeeld ook in Suske en Wiske: “Het Spaanse Spook”.

Af en toe loont het de moeite even uit het raam te kijken.

Op deze plaats kunnen we genieten van het uitzicht op de noordelijk gelegen

Huerto del Rey, een beboste helling buiten de stadsmuren en de bosachtige

weg langs de oever van de Eresma.

Hier moet zich een afschuwelijk drama afgespeeld hebben.

Het schijnt dat een Koninklijke baby de moederlijke armen van een kamermeisje

ontglipte en langs de kasteelmuren in de diepe gracht te pletter viel.

Er onmiddellijk van doordrongen wat voor gruwelijke straf haar te wachten stond,

is het kamermeisje de baby seconden later wanhopig achterna gesprongen.

De kathedraal tekent zich af als een Russische ruimteraket tegen het gebergte.

Je kunt ook buiten op de uiterste punt, en dan kan je de tuin zien vanuit de hoogte.

Dit besluit het bezoek aan het Alcázar. Een andere grote attractie is het aquaduct.

Deze Romeinse waterleiding van Trajanus, uit de 1e eeuw, loopt ca 28 m hoog

door een deel van het centrum.

De enorme constructie bestaat uit 160 bogen, deels in twee verdiepingen,

van granieten blokken.

De lengte van het aquaduct is 728 m, en maakte onderdeel uit van de

16 km lange waterbevoorrading tussen Ríofrío en Segovia

Hier zie je het overdag, maar wijzelf zien het ‘s avonds schitterend verlicht,

terwijl we langs de gezellige straatjes de weg naar beneden vinden.

Morgen kammen we de omgeving uit, en bezoeken een grote, speciale kristalfabriek.

02-12-2009, 00:00 geschreven door grob  

In het jaar 1128 bouwde de Heilige Norbertus in de Brabantse gemeente

Grimbergen een abdij voor de kloosterorde der Norbertijnen.

Naast het vervullen van godsdienstige taken, legden de paters zich ook toe

op de kunst van het brouwen van gerstenat.

Dit bracht veel meer leven in de brouwerij (letterlijk). 

De abdij was gekend voor haar gastvrijheid en gaf pelgrims en reizigers

in vaak woelige tijden een veilig onderkomen, en een schuimend glas nat.

Met de grootste zorg en precisie werd het recept voorbeeldig op punt gezet.

De abdij van Grimbergen is verscheidene malen verwoest door branden,

maar elke keer opnieuw uit de as herrezen, na bluswerken met schuimend nat.

De Fenix, net boven het woord Grimbergen op het etiket van de fles,

symboliseert deze wederopstanding.

Samen met de afschaffing van het klooster tijdens de Franse Revolutie

verdween ook jammerlijk de brouwerij.

De Fransen zagen uiteraard liever wijnverbruik dan bierconsumptie.

Bij de latere heroprichting van de abdij werd er geen brouwerij meer voorzien.

!! Toch intussen even terug nu naar het gerecht, want naast bier

bevat het toch nog enkele andere interessante onderdelen.

Als bijgerecht komt er een traditionele salade op tafel.

Samen met wat geraspte wortels vormt dat een kleurrijk geheel.

Terug nu naar het belangrijkste element: de Grimbergen.

Met evenveel oog voor traditie en kwaliteit worden de bieren van hoge gisting

van Grimbergen vandaag door Alken-Maes gebrouwen in Alken, Limburg.

Hoe wijzelf de kans kregen als primeur de nieuwe Grimbergen Goud

te proeven wordt toevallig ook op deze weblog uit de doeken gedaan.

!! Zeker lezen: klik hiernaast rechts onder Archief per Maand op “03-2009”,

en kijk onder “Olaba: fietsen door de Limburgse Mijnstreek (deel 2)

voor een live verslag over een exclusief live bezoek aan de fameuze  brouwerij.

Het Grimbergen bier laat zich perfect combineren met alle typisch Belgische

 gerechten, zoals waterzooi, mosselen friet of de fameuze tomaat garnaal.

Dankzij zijn uitgebreide gamma, van Blond over Dubbel, Tripel en Optimo Bruno

tot Cuvée de l’Ermitage, vindt u ook altijd de ideale Grimbergen

voor bij streekgerechten of zelfs meer exotische schotels.

De soorten Grimbergen bier zijn:

Dubbel - 6,5% vol.

Blond - 6,7% vol.

Cuvée de l'Ermitage - 7,5% vol.

Goud - 8% vol.

Tripel - 9% vol.

Optimo Bruno - 10% vol.

In Spanje koop ik Grimbergen in supermarkt Alcampo

Wat ontbreekt op de vorige foto: een Grimbergen Optimo Bruno natuurlijk,

dezelfde als waarmee het gerecht bereid is.

Het bereiden van dit gerecht is zo spotgemakkelijk, dat ik me ruimschoots kan

 veroorloven al vooraf te genieten van deze heerlijke Optimo Bruno.

Wie meer wil weten over Grimbergen bier: zie www.grimbergenbier.be.

Voor mijn talrijke Nederlandse lezers heb ik: www.grimbergenbier.nl.

Terloops: Heineken heeft de brouwerij Alken-Maes gekocht, en is dus in feite nu

de brouwer van Grimbergen. De goede (gastronomische) smaak is zich duidelijk

naar het noorden aan het verplaatsen.

Tijd om het smakelijke en super simpele recept eens van naderbij te bekijken:

Here we go: Vlaamse Karbonaden met Grimbergen.

Ik kan nog net genoeg concentratie opbrengen om er frieten bij te bakken.

 Hier komt het geheel, met de stoverij, op tafel, en het eetfestijn kan beginnen.

Bereid naar een recept uit Libelle, met tips van SOS Piet

26-11-2009, 00:00 geschreven door grob  

Goed uitgeslapen, en volledig gereed voor de korte autorit van vandaag.

Het weer doet het weer goed.

Segovia is een stad in het zuidelijke deel van het autonome gebied

Castilla y León (letterlijk: kasteel en leeuw) en hoofdstad van

de gelijknamige provincie Segovia, hier bijgekleurd in het rood.

De stad ligt op een hoogte van 1005 m.

Het wapenschild van Segovia bestaat, zoals in veel gevallen,

uit een geparelde kroon, maar het bevat ook (en dat is uitzonderlijk)

de afbeelding van het historisch Romeinse aquaduct van keizer Trajanus

uit de eerste eeuw.

We zitten en staan nog altijd in het centrum van Spanje, in een omgeving

waar het historische machtige koninkrijk zich heeft ontplooid.

De stad ligt 87 km van Madrid, het gewezen boerengat dat pas 15 eeuwen

later onder impuls van koning Philips II in beeld kwam, als hoofdstad.

De oude stad ligt boven op een rots waar de rivieren de Eresma en Clamores

 samenvloeien aan de voet van de bergketen Sierra de Guadarrama.

Halverwege naar het hoogste punt van de stad is de ‘Plaza Mayor ’,

een plein waar ook de prachtige kathedraal staat.

Dat is niet de enige kerk, er staan nog 20 Romaanse kerken in de stad.

Weer verder naar boven naar een volgend plein en eindigt in het machtige Alcazar.

Het hooggelegen deel van de stad is geheel ommuurd.

In de stad zijn veel Romeinse en middeleeuwse monumenten te zien.

We zijn op weg naar boven, naar het Alcazar.

Greta is tevreden dat ze de voorkant van het prachtige gebouw

al te zien krijgt, na al dat klimwerk.

Ikzelf heb in Segovia nog geen echte Emilio gevonden zoals in Burgos,

en troost mezelf voorlopig dan maar met deze reusachtige nepgids,

waarschijnlijk een ex-basketbalspeler.

Qua verschijning lijkt hij tamelijk goed op Emilio, hij is alleen (nog) wat

minder beweeglijk.

Via de Puerta de San Andres lopen we de historische stad binnen.

Via een open ruimte krijgen we het Alcazar nu van dichtbij te zien.

Dit is het kasteel van Philips II, zoon van keizer Karel, of als je wil Karel V,

geboren in 1500 in Gent.

De Spanjaarden kennen deze laatste onder de naam Don Carlos.

Het dateert uit de 11^de eeuw, zit vol met Moorse invloeden, die in de 15^de eeuw

 getemperd werden door aanpassingen in het dak en de torens.

Philips II baseerde zich hiervoor op de Vlaamse conische leistenen,

die hij had gezien in Vlaanderen, tijdens zijn jeugd in de omgeving van

zijn vader Karel V.

Ook op twee postzegels staat het Alcazar afgebeeld in al zijn pracht.

Vanuit het Alcazar heb je een mooi uitzicht over het omliggende land.

Het is een intiem en tegelijk romantisch kasteel.

Het complex heeft trouwens model gestaan voor het Cinderella kasteel

in Disney World.

Rechtsonder op de foto zie je een driehoekige structuur, als de boeg van een schip.

Deze architecturale constructie werd later nog gebruikt.

Het is zelfs gekopieerd in een bouwwerk dat nog beroemder is:

het Alhambra van Granada.

Dit kasteel is de historische plek waar na Philips II later nog diverse

Spaanse koningen gehuisd hebben.

Een bezichtiging binnen is gelukkig mogelijk.

We staan hier voor een prachtig onderhouden paleis met veel vertrekken

die volledig ingericht zijn, een binnenplein waar de soldaten hebben geoefend,

 wapenkamers, enz.

Maar, veel meer informatie daarover in de volgende sessie.

22-11-2009, 00:00 geschreven door grob  

Tomaten hebben we te danken aan de Spanjaarden, die dit sappig roodhuidje

uit de Andes meebrachten, zo'n vijfhonderd jaar geleden al.

Het lekkere bolletje heeft wel wat wijzigingen ondergaan, maar later daarover meer.

Nu wil ik alleen een woordje kwijt over een feest, met de rode tomaat in de glansrol:

La Tomatina in het dorpje Buñol in de buurt van Valencia.

Het is een jaarlijks terugkerend vreedzaam tomatengevecht op de laatste

woensdag van augustus. Dit evenement trekt altijd enorm veel toeristen.

Samen met de San Fermín feesten en de bijbehorende stierenrennen

in Pamplona behoort het tot de internationaal bekendste feesten van Spanje.

In 2009 deden 38000 mensen mee en er werd 132 ton tomaten gebruikt.

Hoe is deze happening ontstaan ? (in het kort)

In 1944 zochten enkele jongeren ruzie (toen waren er al hooligans!)

omdat ze deel wilden nemen aan een typische lokale optocht van

"gigantes y cabezudos" (reuzen en groothoofden).

Omdat ze zich in de buurt van een groentenkraam bevonden, stalen ze

tomaten om die naar de optocht te gooien.

De oproerpolitie kwam en liet de jongeren de schade vergoeden.

Het jaar daarna deden de jongeren hetzelfde met tomaten die ze

meebrachten van thuis.

Het feest werd enkele jaren verboden, maar uiteindelijk werd het toch toegestaan

en naast het gooien van tomaten werden andere gebruiken ingevoerd.

Zo werd men met water overgooid en werden er waterstralen

op de tegenstander gericht.

In 1957 werd het feest weer verboden en stond op de overtreding

een gevangenisstraf.

Dat jaar besloten omwonenden om een lijkwade met een grote tomaat

door het dorp te dragen, "om hem te begraven".

Deze processie werd bijgestaan door bands die begrafenismuziek speelden.

In 1959 werd Tomatina definitief toegestaan en sinds 1980 deelt de gemeente

 jaarlijks tomaten uit aan de steeds talrijker wordende bezoekers.

We gaan ter ere van dit feest onze eigen super kleine mini Tomatina maken,

en we sleuren er een onschuldig lammetje bij.

Van contrast gesproken!

Tijd om het smakelijke recept eens van dichterbij te bekijken:

Here we go: Lamsvlees in tomatensaus.

Heel gemakkelijk te maken.

 Hier komt het geheel op tafel.

Een close up van het gerecht, dat nog warm in de pan ligt, en de dampende

 tuinboontjes houden zich al gereed om het gehemelte te verwennen.

En zo ziet mijn bord eruit voor het aan mijn maag wordt toevertrouwd.

En lekker smaken doet het.

Bereid naar een recept uit Libelle

15-11-2009, 13:47 geschreven door grob  

Hieronder zie je de kaart van Spanje, met de autonome gebieden in vette druk,

en daarin telkens de provincies.

Wij gaan dus naar Andalusië, helemaal onderaan in het zuiden.

Nu moet je toch de Spaanse kaart eens aandachtig bekijken.

Ze lijkt sterk op een verfrommelde polo, met twee korte mouwen en een kraag.

Het is alsof de nonchalante polodrager een druppel rode wijn heeft gemorst,

net onder de kraag. Dat is de plaats waar Burgos ligt.

De partnerstad van Brugge is er trots op dat ze de hoofdstad is van Castilla

(zie het kasteel in het wapenschild), en ook de streek van El Cid, schrik der Moren.

Vandaag moeten we het doen zonder Emilio, en we bezoeken hoofdzakelijk

de kathedraal. Volgens de meeste echte kathedralenkenners heeft Burgos

de tweede mooiste kathedraal van Spanje. Die van Sevilla is natuurlijk onklopbaar.

Deze kathedraal is Gotisch, heeft drie beuken, dwarspanden, veel kapellen

en een zware middentoren uit de 16^de eeuw. Er steken acht torentjes boven uit.

De hoofdingang is aan de westkant, met twee klokkentorens.

Die torens staan rechts hieronder op de maquette.

Het gebouw is helemaal niet gebouwd volgens de traditionele Spaanse stijl,

en doet vooral denken aan de Franse kathedralen, zoals die van Reims.

Aan de noordzijde (deze kant van de maquette) ligt het straatniveau veel hoger.

Hier situeert zich aan de binnenkant de “escalada dorada” of gouden trap

uit de Renaissancetijd. 

We maken ons gereed om binnen te gaan aan de zuidkant.

Hier is een gezellig pleintje waar ook het toeristische treintje vertrekt.

De wacht wordt opgetrokken door een bedevaarder van de Camino

de Santiago de Compostella.

Van al dat staan word je natuurlijk moe, en de bedevaarder komt zich naast Greta

 op de bank neervlijen.

Je weet natuurlijk al lang dat voetballers, rugbyspellers, en beoefenaars van

ruwe sporten ter bescherming, een preventieve schelp dragen.

Voor wie het toch nog niet weet, zou ik wat uitleg kunnen geven,

maar een beeld zegt meer dan 1000 woorden.

Greta wijst dus nu even (op een discrete manier) de bewuste plek aan.

Maar de bedevaarders naar Compostella dragen ook een grote schelp,

aan een touwtje rond de hals maar wel met een ander doel.

Het is een soort diploma, om aan te tonen dat je de Camino hebt gedaan.

Je ziet ze hier (een beetje moeilijk) op de foto boven de linkerelleboog van Greta.

Hetgeen verwarring schept in heel deze situatie is dat (Sint) Jakob in het Spaans

“Santiago” heet. Vandaar spreekt men ook van “Santiago de Compostella”.

In feite heet deze heilige, die aan de grondslag ligt van de bedevaart gewoon “Jakob”.

Vandaar dat diegenen die de Camino vervolledigen, zichzelf tot het einde

van hun leven mogen tooien met een Sint Jakobsschelp rond hun nek,

én met de typische wandelstaf. Zoals het exemplaar naast Greta.

We stappen nu de kathedraal binnen, onder een portiek met Bijbeltaferelen.

We hebben geen Emilio, maar wel een audiogids, die ons binnen laat stoppen

aan alle interessante plaatsen, en uitstekende informatie verstrekt.

Onverwachts komt een pittoresk figuur even om de hoek,

of beter van de balustrade af kijken, in het gezelschap van een paar klokken.

De meeste kapellen puilen uit van extreme pracht en praal, met bladgoud overdekt.

 Waarschijnlijk is dit het goud dat Columbus uit Amerika heeft ontvreemd.

Dit zijn beelden van bovenaan deze kapel. Ze zijn tot in het kleinste detail uitgewerkt. 

Nog een ander voorbeeld van een kapel.

Omdat in de tijd dat deze kerken gebouwd werden (bijna) niemand kon lezen,

was de Kerk verplicht de Bijbelverhalen te illustreren. Strips avant la lettre.

Dit is dan de ingang, gans bovenaan, aan de noordzijde, met de gouden trap.

Rolstoelfaciliteiten bestonden toen nog niet…

… want naast de trap staat geen rolwagen, zoals je zou denken, maar een

praalwagen om de stad rond te rijden met gouden en zilveren ornamenten.

Het sublieme hoofdaltaar van de kathedraal bulkt van de Bijbelse

verhalen, vier verdiepingen hoog en zeven gouden panelen breed.

Sommige plaatsen zijn zo (ongewild) fotogeniek dat je er stil van wordt.

Dit is de fameuze en oogverblindende koepel, waarboven aan de buitenkant

acht torentjes in de hoogte steken.

Hieronder is de Spaanse nationale held El Cid en zijn gade, Doña Jimena begraven.

Trouwens, hoe kwam hij aan deze naam, want zijn echte naam was Rodrigo Diaz de Vivar? 

Welnu: 'Cid' is de Spaanse verbastering van “sayyid” (Arabisch voor 'heer').

Voor de filmrol van El Cid werd Charlton Heston gekozen, niet om zijn

artistieke talenten, maar omdat hij zulke grote handen had.

Dat was nodig om zijn zwaard “La Tizona” te kunnen hanteren

waarmee hij de gewoonte had dagelijks enkele Moren te neutraliseren

en in de Valenciaanse paellapan te hakken.

Wegens de grote handen van de filmacteur, koos men ook voor Sophia Loren

als zijn filmgemalin Jimena.

Naast Morenvertrapper, ridder van de koning en heerser van Valencia,

mag men El Cid ook beschouwen als de eerste bancaire specialist van Europa.

Ziehier waarom.

Om zijn soldaten te kunnen betalen bezocht hij, met een grote kist,

een prominente geldschieter.

El Cid stelde zich op een buitengewoon vriendelijke manier voor en vertelde

wat hij deed (de financier wist dit maar al te goed).

De financier kreeg een genereus aanbod als hij een pak geld aan El Cid zou lenen.

Als onderpand bood El Cid de kist aan, die volgens hemzelf vol zat met

goudgeel slijk der aarde.

Jammer genoeg was de kist op slot en had hij de sleutel verloren.

Maar El Cid was immers een man van eer, en gaf zijn woord dat hij

het geld met rente terug zou betalen.

De financier slikte even, bedacht wie hij voor zich had en leende het geld.

Toen El Cid weg was zette hij de kist weg en schreef het geld als verloren af.

Op de afgesproken dag kwam El Cid weer op bezoek en betaalde het geld met

rente terug (een paar kleine plunderingen brengen altijd wat aarde aan de dijk).

Nu werd het de financier te machtig. Hij wilde weten wat zich in de kist bevond.

El Cid opende de kist en de inhoud was duinzand.

De kist hangt nu in de kathedraal van Burgos, in de buurt van zijn graf.

Dit was de eerste bancaire crisis in Europa, maar in dit geval liep ze nog goed af.

Zo komen we tot het einde van ons bezoek aan Burgos.

We gaan zeker nog terug voor een volgend bezoek, misschien zelfs vóór 2016.

We zijn nu klaar om op weg te gaan naar Segovia.

À propos, het is zeker niet verboden een reactie te plaatsen op dit blogje.

Zo kan ik het blogje verbeteren, en mogelijk aanpassen aan je wensen.

Het zou me veel plezier doen je eens te lezen.

Gewoon klikken op “reageer” hieronder rechts.

Dank bij voorbaat beste lezer.

05-11-2009, 00:00 geschreven door grob  

Kip op jagersmanier! Poulet Chasseur. Traditioneel, en duimenlikkend lekker.

De naam is eeuwenoud, en geeft aan dat het seizoen van de jagers

en de (wilde) champignons samenviel.

Vandaag kan je natuurlijk 365 dagen per jaar paddenstoelen verkrijgen,

maar in de tijd dat bovenstaande foto genomen werd (1909!) was dat wel anders.

Het is een heel klassieke bereiding die elke kok met plezier zal maken, en

zelfs voor een amateurkok als ik, is het een koud kunstje (hoewel het toch

best warm wordt geserveerd).

De stukken kip worden heerlijk op smaak gebracht met rookspek in blokjes.

Een geslaagde groentecombinatie blijft natuurlijk ook wortelsnippertjes met ui.

Een geut rode wijn en een slok kippenboeljon maakt de smaak volledig.

Intussen komen ook de champignons in de pan terecht, en kunnen de piepers

aan hun kookproces beginnen.

De zure room houdt zich klaar om de smaak nog voller te maken.

Tijd dus om het recept eens van dichterbij te bekijken:

Here we go: Kip op jagersmanier.

Hier zit alles bijeen, en kan het gerecht nog vijf minuutjes rustig borrelen.

Gelukkig laat het weer toe om dit heerlijke gerecht in openlucht te smaken.

Op het bordje leggen, met de gekookte piepers, en genieten maar!

Bereid naar het Groot Fontein Kookboek, pag. 95.

30-10-2009, 00:00 geschreven door grob  

We knopen terug aan met onze verplaatsing van België naar Andalusië,

bij het verlaten van Zuidwest Frankrijk.

Niet ver van Bayonne gaan we de Spaanse grens over,

en via San Sebastian en Bilbao bereiken we moeiteloos Burgos.

Burgos is een vrij grote, propere stad met 172000 inwoners.

Het is een partnerstad van Brugge en Valencia.

Als men Brugge vertaalt in het Spaans, komt men eigenlijk op Burgos.

De historische band met Valencia komt hier wat verder nog aan bod.

De stad ligt op een hoogte van 860 m aan de rivier de Arlanzon.

Acht bruggen verbinden de stad. Rond het jaar 1000 wordt Burgos gesticht

en het wordt later de hoofdstad van Castilië.

Het wapenschild van Castilië herken je altijd aan de afbeelding van een kasteel.

In 1200 wordt de eerste brug over de Arlazon gelegd ten behoeve van de pelgrims

naar Santiago de Compostella, op de drukste weg van de Middeleeuwen.

Kort daarop wordt er begonnen met de bouw van de prachtige kathedraal.

Onderweg naar ons hotel “El Cordon” stoppen we even onwettig in het centrum

op een halte van een lijnbus.

Nog geen halve minuut later tikt een Guardia Civil agent op onze ruit.

We melden hem en zijn collega dat de smalle straat van het hotel

ontoegankelijk is door de aanwezigheid van een metalen paaltje.

Ze maken ons duidelijk met een schets hoe we terug snel aan het hotel geraken,

en een van de agenten zal ter plaatse op een knop gaan duwen,

zodat het paaltje voor een minuut in de grond verdwijnt. Dank u wel agenten.

Een uur later zien we ze opnieuw, en ze groeten ons hartelijk.

Inchecken in het gezellige hotel, en dan rustig op stap is ons motto.

Vlakbij vinden we een Plaza met  een prachtig gebouw, waar boven de poort

een enorme koord (cordon) versteend is.

In 1495, drie jaar na de ontdekking van Amerika, ontvangen de katholieke koningen

 Ferdinand en Isabella Columbus in de “Casa del Cordon” na zijn tweede reis.

Dat is dus hier.

Even verder komen we aan de Plaza Mayor.

Erachter zien we al de overbekende kathedraal, waar we ook naartoe zullen gaan.

Het plein is niet zo indrukwekkend, maar wel uitnodigend en gezellig.

Dezelfde fonteinen komen regelmatig terug, Greta daarentegen blijft uniek.

We plannen een rondrit met het toeristische treintje, maar

er komt iets anders uit de bus…

Terwijl ik me buig over het stadsplan, komt een inboorling me spontaan vragen

of ik iets wil weten.

Geen twee minuten later is Emilio met ons op weg, en toont hij ons

de interessante plaatsen van het stadscentrum. Gemakkelijk, zo’n lokale gids.

Een vriend voor het leven!

De bekendste historische figuur van Burgos is zeker El Cid. Over zijn leven werd

 trouwens een speelfilm gemaakt met Charlton Heston in de hoofdrol.

El Cid was een veldheer, die vele malen de Moren heeft verslagen.

Men heeft zelfs nog eens zijn gebalsemde lijk uit de doodkist gehaald

en in volle wapenuitrusting op zijn strijdros gezet.

Begeleid door ridders en getrouwen reed hij zo de stadspoort van Valencia uit.

De Moren bestierven het van angst en schrik toen zij de herrezen vijandige held zagen.

Hij heette eigenlijk Don Rodrigo Diaz en werd in 1040 in Burgos geboren. 

Toen hij 10 jaar was kwam bij reeds aan het hof van de koning van Castilië 

in Burgos en werd op zijn 17de tot ridder geslagen.

In 1094 veroverde El Cid Valencia op de Moren en vijf jaar later, is hij daar gestorven.

Vandaar de historische band met zusterstad Valencia.

Hij werd begraven in het klooster van San Pedro te Gardena,

vanwaar de tuinsproeiers afkomstig zijn.

In 1842 werd hij en zijn vrouw Jimena herbegraven in de kathedraal van Burgos.

In 1955 richtte Burgos een ruiterstandbeeld op.

Hij is uitgebeeld met een geweldige baard, een wapperende mantel,

en zijn zwaard houdt hij schuin naar boven gericht, gereed om hoofden te hakken

en aardappelen te schillen.

Als je bedenkt hoe lang je vandaag met de wagen onderweg bent van Burgos

naar Valencia, moest El Cid wel over een paard met zes versnellingen

beschikken om die verplaatsingen te maken.

Vandaar natuurlijk dat hij er zo gehaast uitziet, om de Moren mores te leren.

Let nu eens goed op het gebouw achter El Cid. Het is het Teatro Principal.

Men is bezig de buitengevel te reinigen en te restaureren.

De complete gevel is overgeschilderd op een stuk textiel, waarachter men

de eigenlijke stenen gevel reinigt.

Met andere woorden, je ziet de gevel niet, maar wel een kopie op doek!

Hetzelfde procédé hebben we gezien in de kathedraal van de Mesquita in Cordoba.

Even verder worden we geconfronteerd met de lijfspreuk van de Burgodezen,

of zijn het Burgo(n)diërs?

De vlieg tegen de kikker: “Het is beter te sterven in de wijn dan te leven in het water”.

Vanaf het theater (achteraan) strekt zich langs de rivier (rechts)

een aangenaam wandelpad uit.

Het apparaat hieronder is een middeleeuws foltertuig, ontworpen door El Cid,

om de Moren te kraken. De vraag is maar: figuurlijk of letterlijk? 

De proefpersoon werd naakt vóór dit toestel gezet, met zijn polsen vastgeklonken

in de handbeugels.

Wat er dan verder via dit apparaat gebeurde, heeft Emilio ons duidelijk gemaakt,

maar ik zwijg erover in alle talen, en ik laat de interpretatie aan de lezer over.

De foto zegt genoeg.

Aan het einde van deze promenade langs de rivier komen we aan een van de

vroegere stadspoorten: de Puerta Santa Maria, een prachtige constructie!

In de avond doen we opnieuw een stapje in de stad, en belanden in een tapabar

waar Greta een primeur krijgt: een totaal nieuwe tapa wordt er gecreëerd

en Greta mag hem testen als wereldprimeur, maar wat er in zit weet ze niet meer.

We zullen dus terug moeten gaan.

Voor we ons ter ruste leggen, neem ik de plicht op mij om nog even

de neus schoon te maken van een omstaander.

Een jongedame met een bloemige paraplu wuift ons uit.

Slaapwel.

25-10-2009, 00:00 geschreven door grob  

We zijn drie dagen langs en in Valencia geweest, en dat is prima meegevallen.

Behalve het gebrek aan verse sinaasappels. Die zijn er pas begin december,

wanneer Sinterklaas van hier vertrekt met zijn stoomboot naar de lage landen.

De avonturen zullen binnenkort volledig uit de doeken worden gedaan.

Een paar goede en minder goede herinneringen schieten me nu al door het hoofd:

1/ echte originele Paella Valenciana eten aan het meer van Albufera.

2/ met de taxi naar het centrum van Valencia rijden vorige zaterdagavond om 20u30,

zonder te weten dat in dat zelfde centrum een betoging doorgaat tegen abortus,

en dat om 21u30 de voetbalwedstrijd Valencia-Barcelona begint.

Deze aflevering is nog een light versie, want we zijn nog te moe van de

verplaatsing, maar we zijn toch terug op onze winterbasis in het zuiden van Andalucia.

Zeer binnenkort meer nieuws.

PS. Bedankt iedereen die, op mijn vraag, gestopt was met e-mails te sturen.

Degenen die mails zijn blijven sturen, zoals J.D. en A.VdZ, zal ik, net als vorig jaar

 maar met de mantel der liefde bedekken.

20-10-2009, 22:33 geschreven door grob  

Vandaag om ongeveer 18u30 zijn we aangekomen in Playa d’Aro, Costa Brava .

Hier moet je natuurlijk zeggen Platja d’Aro, want we bevinden ons in Catalonië Territory.

We werden opgewacht door onze lieve vrienden Dani en Luc, die we meer in Spanje

tegen het lijf lopen dan in België.

We waren uitgenodigd voor het aperitief, en een paar flesjes Cava gaan er dan zo in.

Dan zijn we naar een restaurantje gegaan, waar naast enkele lekkere brokjes

nog een paar flesjes tinto en een digestief op het programma stonden.

Voldaan, en tevreden zijn we nu in het hotel.

Het is nu ruim na middernacht en de thermometer neigt nog altijd naar de 20°.

Wat een verschil met gisteren en vandaag in de Franse Auvergne.

Gisteren waren we op de middag op de top van de Puy Mary,

de hoogste der Franse vulkanen, ongeveer op 1550 m.

Er blies een zotte wind en de thermometer hield het op 2°.

De foto’s die Greta nam zijn nog altijd bevroren, maar binnenkort  

kunnen jullie zeker alle avonturen lezen.

Ook hoe ik maandag in het midden van de nacht, bijna naakt in de tuin rondliep

van de Bed en Breakfast in Montoldre, bij Mike en Sue.

Nu kruip ik onder de dekens, want morgen vertrekken we met Dani en Luc

voor een City Trip van drie dagen naar Valencia.

Hasta la proxima.

15-10-2009, 00:00 geschreven door grob  

"Een malse borst tussen het groen." 

Denk nu niet dat je hier een licht erotische tekst voorgeschoteld krijgt.

Vandaag staat wel “Kalfsborst met dille” op het kookprogramma.

Wat is de betekenis van dille als kruid?

Dille is al eeuwenlang zowel als kruid als vanwege zijn geneeskrachtige

werking geliefd en wordt al in oude Egyptische teksten en in de Bijbel vermeld.

Vers geplukte dille gaat snel slap hangen, dit is nadelig voor de garnering,

maar aan de fijne anijsachtige smaak verandert dat niets.

Net als de meeste kruiden moet ook dille op het laatste moment aan warme

 gerechten worden toegevoegd omdat het anders zijn smaak verliest.

Het blad kan de hele zomer worden afgeknipt en meteen vers worden gebruikt.
Het is het meest aromatisch bij oogsten na zonnige dagen.
Dille laat zich goed drogen of invriezen, maar verliest dan wel aan kracht.

Dille kan je kweken in volle grond of in een bloempot.

. 

Het kruid speelt een belangrijke rol in de keukens van de Scandinavische

 en Baltische landen, Duitsland, Polen en Rusland.

Dille wordt niet gecombineerd met andere kruiden, omdat het dan

zijn smaak verliest. Het wordt hoofdzakelijkgebruikt in soepen en sauzen.

Ook gaat verse dille bijzonder goed samen met zalm en andere vis.

Het gedroogde dillezaad wordt gebruikt voor het wecken of inleggen

van komkommers en augurken.

Ook kan er azijn mee worden gearomatiseerd.

Dille is rijk aan vitamine C. Thee getrokken van dillezaadjes kan een (licht)

 slaapverwekkend effect hebben en kan daardoor een goede nachtrust bevorderen.

 Door het gebruik van dille kan ook de vorming van overtollig darmgas

worden tegengaan, zodat men minder last kan hebben van winderigheid.

Dille blijft maximaal 2 dagen in een vochtige doek in de koelkast mooi.

Het recept van vandaag komt weer uit een land dat ik moet ontdekken op culinair

 vlak: Zweden. Daar draagt het de naam “Dillköt”.

Gelukkig staat er geen “s “ achter.

Hier wordt het vlees gesneden, en dan mag het nog 5’ trekken in de saus.

Here we go: Kalfsborst met dille.

Alles bij elkaar kost het wat tijd, maar het is wel lekker.

Het wordt geserveerd met een gekookt aardappeltje en een salade.

Laat het smaken!

Bereid naar TimeLife, Europese keukens, pag.37.

Zondag 11/10 vertrekken we naar zuid Spanje, via de Auvergne, Playa d’Aro

en drie dagen Valencia, de opkomende ster.

Ik hoop onderweg een live verslagje te kunnen geven.

Kom dus regelmatig kijken naar dit blogje!

Hasta la Proxima!

09-10-2009, 23:13 geschreven door grob  

* Baskische  uitdrukking voor Welkom. Hoe schattig ! Je spreekt nu je eerste Baskische woordjes ! 

Vorige keer zaten we hoog in de wolken, te wachten op het tandradje dat ons

terug naar beneden brengt. Op de foto hieronder is dat bij punaise nummer 3.

Om de rondrit af te maken rijden we direct naar het badstadje Saint Jean de Luz .

We voelen bijna lichamelijk de Spaanse grens, tussen Hendaye (Frankrijk)

en Irun (Spanje). Zie foto.

Vanaf de bergtop La Rhune kan je trouwens diep in Spanje kijken

(als er geen wolken zijn, zoals tijdelijk in ons geval).

Later bollen we dan terug richting Bayonne, via Biarritz, helemaal de kust langs.

Saint Jean de Luz is een aangename kustplaats waar je oergezellig  kan

rondkuieren, en tot in oktober is de vakantiesfeer nooit ver weg.

Vanaf hier kan je de berg La Rhune, waar we vandaan komen, goed zien liggen.

De stad werd bekend en welvarend door de walvisvangst, maar ook vanwege

de trouwpartij van de Franse Zonnekoning Louis XIV en de Spaanse prinses

Maria-Teresa, die in deze stad werd voltrokken in 1660.

Deze 17^de -eeuwse Franse Jean-Marie Pfaff heeft natuurlijk hier zijn

ruiterstandbeeld gekregen, in een mooi kader.

Place Louis XIV is hét centrale plein in St Jean de Luz.

Aan dit plein bevindt zich ook het Maison Louis XIV, het huis waar Lodewijk XIV

woonde voor hij in het huwelijk trad met Maria-Teresa. Lodewijk XIV staat trouwens

 bekend als een van de gangmakers van het voorhuwelijks(s)paren.

Het is een mooi en autovrij plein waar het soms lastig is om een leeg plekje

op het terras te veroveren. Logisch, want na het strand is dit de meest

populaire plek om neer te strijken voor een koele verfrissing.

In elk geval zijn we daar vrij goed in geslaagd, zodat Greta de belevenissen

op de grote hoogten en in de wolken snel kan verwerken.

Greta showt hier haar meest mysterieuze Mona Lisa glimlachje.

Bij nadere beschouwing is dat uit dankbaarheid voor de heerlijke Leffe

die op haar (en op mij) wacht.

Ook de Fransen beginnen met zekerheid de Belgische bieren te begrijpen.

Slechts 50 meter verder klotst het zeewater tegen de boeg van de vissersbootjes.

De kleine vissersbootjes zijn zeker niet meer bestemd voor de walvisvangst,

en ze lijken eerder op pleziervaartuigjes voor een havenrondvaart.

San Juan de Luz, op zijn Spaans, bezit ook een oogstrelend zandstrand

en een nogal smalle hoge dijk, waar alleen maar pittoreske huisjes achter staan.

Geen sprake van hoogbouw, geen verstikkende drukte hier.

Ik vermoed dat eerst de huizen er stonden, en dan pas de dijk is aangelegd.

Dat zou verklaren waarom elk huisje op de verdieping verbonden is met de dijk

via een smal gekleurd bruggetje.

Er zijn prachtige havenpanden te bezichtigen (waaronder Nederlandse),

die toebehoorden aan de welstellende vissers, en de kerk werd grondig vernieuwd

voor het koninklijke huwelijk. Het beste barokbeentje werd voorgezet.

St Jean de Luz ademt nog altijd een authentieke sfeer uit. Het letterlijk

kleurrijke stadje kent talloze pittoreske straatjes, die vragen om verkend te worden.

Bekender dan Saint Jean is zeker Biarritz, de volgende bestemming op onze rondtrip.

Het lijkt wat op Knokke, maar dan in het kwadraat.

De stijl van de gebouwen die de skyline bepalen is ietwat pompeus,

maar in tegenstelling tot de badplaatsen aan de Belgische kust staat het

toch niet volgepropt met hoogbouw tot op het strand.

De oorspronkelijke naam van de stad is Béariz.

In het stadsschild staat een boot afgebeeld van een walvisvaarder,

die tot op heden het symbool van de stad is.

Het was tevens het eindpunt van de Duitse 'Atlantikwall'.

Biarritz is een bekende badstad sinds de negentiende eeuw.

Het was een klein dorpje toen Victor Hugo het ontdekte in 1834.

Biarritz kwam echter vlug in de belangstelling toen keizerin Eugénie besloot

om er haar vakantieoord van te maken.

De hotels ademen vandaag nog altijd een koninklijke grandeur uit.

Het wordt stilaan schemerig en de zon zakt weg achter de kerk van Biarritz.

Voor half oktober valt dat wel mee.

Een Casino mag hier natuurlijk niet ontbreken.

Dit deel van de uitgebreide badstad heeft (letterlijk) zijn hoogtes en laagtes.

Het zandstrand wordt afgewisseld met kleine fraaie rotspartijen,

waardoor het geheel iets exotisch krijgt.

De vroegere adellijke dames moesten tot aan de zee kunnen komen

zonder risico op contact met zand of zeewater.

Dus legde men maar wandelbruggen aan die tot aan de zee reikten,

om de lange rokken netjes te houden.

Vanaf keizer Napoleon III en Eugénie  werd Biarritz een centrum voor

de Europese adel en gekroonde hoofden, wat haar de titel «la reine des plages

 et la plage des rois» (de koningin van de stranden en het strand der koningen) opleverde.

Het resultaat was dit geheel.

Niet mis, maar Saint Jean de Luz is veel gezelliger.

Volgende keer gaan we de grens over, richting Burgos.

03-10-2009, 11:46 geschreven door grob  

Het avondmaal komt vandaag uit de Noordzee.

Gepelde grijze garnalen doen hun best om hun rol van decoratie ten volle

uit te spelen, maar het hoofdstuk, het belangrijke stuk zeg maar, is een vis.

Deze platte knaap plaatst me een beetje voor een dilemma.

Hier ter plaatse noemen we dat een “pladijs”, maar net dezelfde bodemzwemmer

 geeft men in Nederland de naam “schol”.

Voor de Nederlanders: in Belgie betekent schol: “op je gezondheid”,

bij het ledigen van een of ander lekker (vloeibaar) goedje.

Ik ben even naar de statistieken van mijn blog gaan kijken, en al 36.5 %

van de regelmatige lezers komen uit Nederland.

Na rijp zelfberaad heb ik het volgende uitgedacht: ik noem de vis een “schladijs”.

De twee landen kunnen zich in deze naam vinden, en het grootste deel

van de naam is Belgisch, maar daar hebben deze laatste recht op,

met meer dan 50% van het lezersaantal.

Het recept komt uit een kookboek over Europese keukens,

en ik had nog nooit iets gemaakt uit Denemarken.

Dat is met deze dan weer rechtgezet.

Ik vind de naam van deze schladijs in het Deens ook maar niks.

Het is “rødstæte”. Alsof de vis al een beetje rot is.

Geef mij dan maar schladijs.

Laten we nu toch maar overgaan tot de bereiding, eenvoudig als altijd.

De vis is lekker vers, net uit de viswinkel tussen Sluis en Knokke.

De heer Van Dale, die ons heeft opgescheept met zijn groen woordenboek,

is trouwens afkomstig van Sluis.

Ik zie hem regelmatig als ik langs het Walplein kom, waar zijn standbeeld

in het middelpunt van de belangstelling staat.

Hij moet er maar eens over denken dit woord neer te pennen

in de volgende uitgave.

Wie weet hoeveel zich verbergende schladijzen we nog zullen ontdekken,

wanneer de Nederlanders ooit de Schelde uitdiepen?

Here we go: Schladijsfilet met grijze garnalen.

Dat is al. Eenvoudig hé.

De foto uit het kookboek hieronder spreekt me helemaal niet aan.

Als je de foto’s vergelijkt ziet mijn vis er wel beter uit.

Dit receptje dateert van augustus. De reden om dan een paar schladijzen

in de pan te kwakken, is ingefluisterd door een lokale visser:

De schladijzen (toen noemde hij het nog pladijzen) zijn nu het lekkerst en het dikst.

 Het is een echte zomervis.

In de winter kan je hem ook aanschaffen, maar wie eet er nu graag een anorexia schladijs?

Met een frisse salade er bij kan de dag weer niet meer stuk.

Laat het je smaken!

26-09-2009, 00:00 geschreven door grob  

De eerste dag (of avond) Bayonne was enkel voor de aankomst,

de tweede dag hebben we de stad verkend, en nu de derde dag maken we

een wijde cirkelvormige bocht in de grote en hoge omgeving.

We maken de blauwe lus, vertrekkend uit Bayonne waar het vlaggetje staat,

naar het zuiden, in de richting van de bergen.

We werpen een laatste blik vanuit onze hotelkamer in de richting van de stad,

en we zien dat het weer goed zit.

Slechts twee dagen na mijn vorig verslagje over Bayonne, met onder meer

de overstromingen in februari jl., zag ik op het Tv-nieuws beelden uit Bayonne,

met opnieuw grote waterellende in het stadscentrum.

Voor alle zekerheid gaan we nog even in de kathedraal een schietgebedje

prevelen, om vandaag goed weer af te smeken voor het Baskenland.

Op het fotokaartje bovenaan dit blad stoppen we een tijd waar nummertje 2 staat,

in Espelette.

Het toeval wilde dat ik eens een lekkere bereiding had gemaakt uit het kookboek

 “Frankrijk, het zuiden” van Timelife. Het gerecht was Thon à la Basqaise.

Hierin gebruikt men piment d’Espelette, en dat was me onbekend.

Klik hiernaast in de rechterkolom, bij "archief per maand" op "11-2008", 

en daar is het gerecht en de Espeletten uit de doeken gedaan,

met  inbegrip van een aantal merkwaardige foto's.

Nu we hier ter plaatse voorbijkomen, moet ik het fijne ervan weten.

We stoppen dus bij een van de grotere peperboeren, en worden al direct

geconfronteerd met een quiz.

Quizzen doe ik graag en misschien winnen we wel een stenen pijp of zoiets.

De antwoorden op de quizvragen zijn te vinden in de gronden

waar de pimentjes groeien van groen naar rood.

We bekijken natuurlijk ook de pepertjes, die bijna tot rijpheid zijn gekomen.

Ze zijn nu bijna allemaal rood, met een lengte tot 12 cm.

Dit pepertje werd door een missionaris uit India meegebracht, en werd toen

Indische peper genoemd (maar dan in het Baskisch).

De rode pepers worden ook gedroogd en gemalen en dienen als smaakmakers.

Goed om weten: niet ver van Espelette ligt de prachtige Aldudesvallei,

befaamd voor de kweek van het Baskische varken.

Bij de beste hammen ter wereld horen inderdaad Serrano, Parma en Bayonneham.

Aan het Espelettepoeder heeft de Bayonneham zijn rode kleur,

aangenaam aroma en conservering te danken.

De pepers zijn bij verkoop beschermd, zoals de Franse wijnen, door een AOC-label,

Appelation d’Origine Contrôlée.

Overal zijn ze, met etiket, in trossen en guirlandes te koop op de lokale markten

in het Baskenland. We hebben er ook een gekocht van ongeveer 20 stuks.

De eerste twee maanden zijn ze niet pikant, wel zeer aromatisch, en kan je ze

gebruiken als groente. De volgende 2 à 3 jaar drogen ze verder, en zijn ze HOT.

Daarna kan je de tros nog 10 jaar laten hangen als versiering.

Wie meer wil weten, kopieer dit naar de adresbalk van je internetbrowser, of klik:

http://het.gastronomen.net/CMArticles/ShowArticle127.asp?id=28989

We gaan hoger de bergen in, op zoek naar een tandradbaan.

Vrij makkelijk komen we terecht in een klein stationnetje…

Het is middag en het personeel van de “Chemin de Fer de la Rhune” is onzichtbaar.

Greta kan soms toch wel geduldig zijn, want je ziet ze hier rustig zitten

wachten op het bankje, voorzien van haar rugzakje.

Na enige tijd komt het treintje er aan gepuft. Het bakje moet honderd jaar oud zijn.

Er is een tandradbaantje met twee sporen en een hou-vast-spoortje,

want een gewone trein raakt hier niet boven.

Ik houd mijn ticketje klaar, maar er is enkel een virtuele kaartjesknipper te zien.

De Basken zijn natuurlijk goed vertegenwoordigd.

Onder elke zwarte muts vind je er een.

Het is bloedheet. De datum staat op 16 oktober, de thermometer op 26°,

en we staan op grote hoogte, aan de enkels van de Pyreneeën.

Het treintje is nu gestopt met puffen, en het is de beurt aan de passagiers.

Langzaam loopt het vehikeltje vol.

Terwijl ik nog een laatste foto neem vóór het vertrek, knoopt Greta een gesprek aan

met Jean-Luc Dehaene.

We tsjoeken door een verlaten landschap met veel varens en wat bomen.

Het treintje ratelt als een kudde verloren gelopen kettingen.

Af en toe lopen wilde pony’s langs het traject.

Na een kwartier klimmen, zien we de Golf van Gascogne

en alles wat ertussenin ligt.

Ook half wilde paarden vinden het hier goed.

Je kan de toestand vergelijken met de Galloway runderen die ze bij ons

uitzetten in natuurgebieden.

Ze hebben de mens niet nodig en zorgen voor het korthouden van de begroeiing.

Een win-win situatie.

Boven op de berg zijn verschillende panoramapunten en een paar tavernes.

Greetje geniet, maar achter haar zijn de wolken in aantocht.

Hier zit je niet ver meer van de echte Pyreneeën.

Terloops gezegd: denk niet dat dit een licht erotische foto is,

met aan de rechterkant zicht op een stuk blote vrouwenborst of een tepel.

Het is een stomme elleboog van een toerist.

Het leeggelopen treintje, gezien van op de berg.

Het gaat vertrekken om een nieuwe lading Basken naar boven te sleuren.

Er rijden altijd twee treintjes tegelijk die elkaar kruisen in het midden.

Dat geeft ons tijd om boven goed rond te neuzen en visueel te genieten

van Frankrijk (en Spanje).

Wat gebeurt er hier?

Op tien minuten tijd is de helderblauwe lucht gecamoufleerd door wolkenpartijen.

Te laat om nog in te stappen. Het hobbeltreintje gaat al de berg af.

In de bergen kan het weer snel en onverwacht veranderen.

Alles wordt met grote snelheid onzichtbaar.

We zullen er intussen het beste van maken en op het volgend knarsertje wachten...

22-09-2009, 00:00 geschreven door grob  

 De Victoriabaars of Nijlbaars is zilver van kleur, met een blauwe glans.

Deze zwemmer heeft uitgesproken zwarte ogen, met een heldergele buitenste ring.

Hij is één van de grootste zoetwatervissen met een maximum lengte

van bijna twee meter, en een gewicht tot 200 kg.

Volwassen nijlbaarzen kunnen eender waar in een meer overleven als er

genoeg zuurstof aanwezig is, jongere exemplaren overleven alleen

in de meer ondiepe gebieden dicht bij de kusten.

De nijlbaars is een geduchte roofvis die zich onder meer voedt met vis

(zijn eigen soort inbegrepen).

Van alle baarsachtigen is het de enige zoetwatervis.

De nijlbaars werd in de jaren ‘50 uitgezet in het Victoriameer.

De introductie had een catastrofaal effect op het lokale visbestand.

Vele honderden plaatselijke soorten zijn nu uitgestorven in het meer.

Hoewel de nijlbaars op korte termijn wel nuttig was voor de grote visbedrijven,

is het voordeel op langere termijn veel minder duidelijk, omdat de nijlbaars

momenteel overbevist wordt.

Bovendien is de nijlbaars moeilijk te drogen, omdat het een vettere vis is

dan de lokale soorten. Daardoor stijgt de vraag naar brandhout, en komt er

meer ontbossing, waardoor het meer dan weer te lijden krijgt van vervuiling

door de erosie.

De komst van de nijlbaars in het Victoriameer is een veel geciteerd voorbeeld

van de negatieve invloed die de introductie van vreemde diersoorten

kunnen hebben op ecosystemen en op de bevolking die daarvan afhangt.

Na zoveel slecht nieuws moet ik deze trend keren en zal ik nu overgaan

op het goede nieuws: het recept.

Achteraf gezien heb ik een eigenaardig gerecht gemaakt.

Het is een typisch Russisch recept, namelijk “Baars in zure room”

in het Russisch genaamd “Okun v smetanje”, bereid met een vis uit Afrika!

De baars zag er bij aanschaf heel baarsachtig uit, en daarmee was

de Victoriakous voor mij af. Ziehier, hoe het beestje behandeld werd:

ingrediënten voor 2	bereiding
2 filets Victoriabaars, ong. 400g	schil de aardappelen, snijd ze in schijven van ½ cm dik
sap van ½ citroen	kook ze met zout en zet ze apart
pezo	dep de vis droog, bedruppel hem met citroensap
400g aardappelen	bestrooi hem aan de 2 zijden met pezo
1 grote ui	pel de ui en snijd hem in ringen
30g boter	verhit 50% van de boter in een pan, bak de ui hierin
2 el bloem	voeg de champignons toe en plaats een deksel
12.5 cl zure room	laat de ui in 5’ glazig worden
200g champignons	verwarm de oven op 180°
1 glas witte wijn	haal ui en champignons + vocht uit de pan en zet ze opzij
	bestuif de vis rondom met bloem en bak hem in de pan
	met een bodempje boter is hij na 2x 3 à 4’ goudgeel
	leg de vis in een beboterde of geoliede ovenschaal (of 2)
	bedek de bodem van de schaal met de aardappelschijven
	leg de vis in het midden van de schaal
	verdeel de uiringen rond de vis en strooi er pezo over
	verwarm de wijn en 10cl zure room, en schenk over de vis
	laat de vis, afgedekt met Alu-folie, 20’ in de oven staan
	serveer met komkommersla:
	snijd een halve komkommer in schijfjes
	meng de rest van de zure room erdoor

Je ziet hier de ovenschotel met het resultaat.

 Deze intercontinentale combinatie heb ik nog een extra accent gegeven

door een beetje toverkunsten. De bereiding ligt op de vorige foto in een

rechthoekige schaal, en nu ineens in een ovale. Pure magie.

Tenzij je goed kijkt...

 Omdat het zo’n dorstig weer is kan daar best een fris Australisch

Chardonnay wijntje bij. Bijna alle wereldcontinenten staan nu op tafel!

18-09-2009, 00:00 geschreven door grob  

Drie dagen blijven we in Bayonne.

Bayonne is een middelkleine stad van 40000 inwoners, niet ver uit de kust,

meer bepaald dicht aan de Golf van Biskaje (of Viscaya).

Om hotel Loustau te bereiken moeten we de rivier Adour oversteken.

Deze foto is genomen uit de hotelkamer, in de richting van het centrum.

Volgende foto is een schaalmodel van de stad in de tijd van Napoleon.

De Adour is hier, bijna aan zee, een tamelijk brede rivier geworden.

Zijn bron ontspringt in de Pyreneeën, op de fameuze col du Tourmalet.

In Bayonne komt de Nive, als laatste zijrivier de Adour vervoegen.

Hij gaat uiteindelijk de Golf van Biskaje in en de Atlantische Oceaan.

Het huidige stadscentrum ligt rechts op de foto, en ons hotel ligt helemaal links,

bijna op de brug, maar de ingang ligt wel onder de waterspiegel.

Via het model kan je zien hoe kwetsbaar Bayonne is voor overstromingen

(zie verder).

Het hotel zelf is een oud klassiek Frans *** hotel, dat wat vernieuwing kan gebruiken.

Het is een dag in de week, de toeristen zijn vertrokken, en een wandeling

in het oude centrum doet deugd.

De stad bulkt van de statige huizen met een aparte stijl.

Sommige gevels lijken scheef te staan, maar het kan ook aan

het aperitief van de fotograaf liggen.

Er zijn enkele winkelwandelstraten, die kleurig bevlagd zijn.

Het zijn enkel Baskische vlaggen en kleuren die de toon zetten.

Ook hier  komt het nationalistisch gevoel van de Baskjes naar boven.

Voor deze beer zal dit worst wezen.

Het enige dat hij interessant vindt is zeepbellen de straat in blazen.

De restaurantjes en eettentjes lokken, maar we houden ons in,

want in het hotel verwachten ze ons voor half pension.

De kathedraal is niet te groot, maar wel mooi en stemmig,

met prachtige glasramen.

En dit is dan het kanon van Bayonne.

Ik geef geen verdere commentaar om insinuaties te vermijden.

Na een flinke wandeling belanden we uiteindelijk op de kaden van de Adour,

waar half oktober de bloemetjes nog worden buiten gezet en gehangen.

De kaden zijn zo goed als leeg, maar dat is goed, want dan hebben we meer plaats.

Dit is een andere brug, waar iemand zijn palmboom vergeten heeft.

We hebben hem laten staan, want in Spanje is daaraan geen tekort.

Het taaltje van de Vasken of Basken (zie ook het stukje van 16-04-09

over deze materie!!) is moeilijk te doorgronden.

De tekst wordt al enigszins duidelijker als je hem achterstevoren leest.

En zo gaan we naar rechts opnieuw de brug over naar het hotel.

Het restaurant heeft een afzonderlijke naam: “Le Clos Saint Esprit”.

Dat klinkt heel chic. Het ontbijtbuffet is okidoki, en het diner eet men

in een mooi kader met hielklakkende obers, maar er is te weinig volk

om het gezellig te maken.

Onze wagen is geparkeerd rechts, naast de witte.

Je ziet me daar staan, terwijl ik het portier dichtgooi.

Vóór de hoteldeur kan men alleen parkeren op de openbare weg,

mits gebruik van een ticket uit een parkeermeter.

Het betalend parkeren start om 8u30 ’s morgens, wanneer een normaal mens

voor de eerste keer zijn ogen opent!

Ik heb op de drie dagen dat we er verblijven één parkeerboete

onder de ruitenwisser gevonden, en ze direct weggegooid.

Op het TV nieuws in Spanje kregen we Bayonne opnieuw in beeld

op 12 februari 2009.

Wegens enorme Baskische stortvloeden staat het stadscentrum blank.

Ziehier, een gedownloade foto van het internet op de plaats waar we eerder waren.

Bericht uit de pers van 12-02-09:

Certaines rues de Bayonne dans les Pyrénées-Atlantiques, notamment

du quartier historique, ont été partiellement inondées jeudi matin.

En cause : la conjugaison de fortes pluies et d'importantes marées

qui a provoqué des débordements de l'Adour et de la Nive.

Une dizaine de personnes y ont été évacuées par hélicoptère.

L'eau est montée par endroits de deux à trois mètres.

Des véhicules ont été emportés et des maisons inondées.

Het was 60 jaar geleden dat het water zo hoog stond.

Er vallen drie doden.