Soms kom je schrijven van anderen tegen dat je ineens raakt. Vanmorgen struinde ik met Susan rond op de boekenafdeling van Het Goed, onze vaste stek. Ik vind daar een dun boekje, gedrukt ter gelegenheid van het afscheid van machinist Harm Otten bij de NS, een boekje met leuke èn voor mij herkenbare verhalen, van zijn hand. De titel is: Dat leg ik je later wel uit. Dat moest hij als kind vaak horen. Wie niet..?
Ik wil jullie laten meegenieten met deze eerste. Ik kort het hier en daar wat in, als Harm het niet erg vindt…

Afscheid

Fier liep hij vroeger bij ons in het weiland, de stoere Fries met zijn lange manen. Twee maal per dag trok hij de zware melkwagen door de modderige zandweg en hij wist precies bij welke boer hij even moest stoppen. In het voorjaar trok hij de ploeg door de zware vastzittende grond, zonder problemen en in de zomer de maaimachine door het natte gras.

Het was zwaar werk maar dat kon hij aan, de grote zwarte. Als het gras droog was, moest hij er met de hooimachine door. Dat was een stuk lichter. Och een keer een gemakkelijk dienstje was nooit weg. Nee hij maakte geen onderscheid. Met gemak liep hij voor de mestkar en eens per week haalde hij het huisvuil op bij de rijkere mensen. Hij kreeg dan schillen en het oude brood, de grote zwarte.
Nee, hij had kennis van zaken. De aardappelen en bieten van het land halen, de rogge en haver maaien in het najaar en in de winter de knollen binnen halen. Het voordeel van de oogst binnenhalen was dat hij nog wat te eten kreeg onderweg. Dat kon hij bij de mestkar wel vergeten.

Hij was mak en beleerd, zoals ze dat noemen. Zodoende trok hij zo nu en dan de lijkkoets, een koets met grote zwarte slangen aan de zijkant en zwarte gordijnen met zilverkleurige franjes. Een groot zwart kleed droeg hij dan, met over zijn hoofd een grote zwarte kap met daarin twee gaten voor zijn ogen en op zijn hoofd een zwarte pluim. Als er iemand in het dorp ernstig ziek was, zei men:”De zwarte zal binnenkort de pluim weer dragen.” En hij deed het met toewijding, langzaam sjokkend bracht hij de laatste eer. Velen heeft hij naar de laatste rustplaats gebracht. Zo ook opa die overal een antwoord op wist. En het leek of de zwarte nog langzamer liep dan anders, omdat hij wist dat het kleine joch achter de koets hem bij moest houden! Op het kerkhof moest hij even wachten, dan stond hij te dromen met het achterbeen wat gekromd, sabbelend op een paar suikerklontjes. Een makkelijke dienst vandaag.

Maar de oude werd oud en aftands zoals ze dat noemen en op een morgen kwam de veewagen het erf op rijden. “Hij gaat weg”, zei vader. “Ik kan er ook niets aan doen”, en hij wreef zich met z’n dikke vingers in de ogen. Hij vloekte, iets wat hij normaal alleen maar deed als hij de belastinginspecteur van het erf schopte en hem de vijf-tandige mestvork nagooide. Nee, hij kon er ook niks aan doen, zo gaat het op de boerderij. Moeder schoof het gordijn opzij en zette de bril af, iets wat ze normaal ’s avonds deed bij het naar bed gaan. De zwarte ging onwennig de auto in en had moeite zijn evenwicht te bewaren. Nog eenmaal keek hij door de spijlen van de auto en hinnikte. Langzaam liep ik naar de stal waar het hooi in de ruif zat en de haver in de krib. Het paardentuig hing aan de spijker en uit onmacht en woede schopte ik het stro door elkaar.
Nooit is me verteld waar de zwarte naar toe is gegaan, maar ik denk waar alle aftandse paarden heen gaan, naar Italië. Ik hoop dat hij niet geleden heeft en ik hoop dat hij zo’n Italiaan nog even een flinke trap in zijn ballen heeft gegeven. Nee, paardenvlees eet ik niet en als een Italiaan me op het perron iets vraagt laat ik een wind en stuur hem de verkeerde kant op. En zelfs nu, als ik een Fries paard in de wei zie lopen denk ik terug aan de zwarte, met zijn enorme ervaring.
Na een week kwam er een nieuw paard, een jong ding, lastig, eigenwijs en onbeleerd. “Zo etterbak”, zei ik tegen hem,”zal ik eens flink in je kruis trappen? Denk maar niet dat wij ooit vrienden worden.”

Met dank aan Harm Otten

04-02-2011 om 16:20 geschreven door hetty  

Een paar jaar geleden hadden we veel te veel hanen en moest er ingegrepen worden.

“De mande steet al in 't kippenhok”, klonk het toen Wim vanmorgen thuis kwam na het zingen. Het haantje heeft dus geluk en mag bij ons de vrijheid proeven. Er zullen niet veel kippen zijn die zo lekker vrij rond kunnen lopen. “En vanavond haal ik ok nog een kippe bie-j Jans”. Het is toch ook veel leuker om een stelletje te hebben dan één zo’n kip die helemaal in z’n eentje loopt te scharrelen.
Nu zitten de beide nieuwelingen samen in het hok. De eigen kip zit vannacht nog hoog in de struiken zoals ze gewend is, maar misschien voegt ze zich morgen bij de nieuwe als er gevoerd wordt..

Verder was het voor ons doen een druk dagje. Frank was ook jarig en de gouden voetbal, die we meebrachten, werd in dank aanvaard. Het is er altijd gezellig in een huis met kinderendie enthousiast op je af stormen en een kat die bij je in de nek gaat liggen. De rest van de dierenpopulatie is buiten, kippen, katten, pauwen, pony’s en een oud paard.
 
Op de fiets gingen we daarna het dorp in richting Scheperziekenhuis. De ziekenhuispredikant, Wim de Groot die ons kent van het bedden rijden, ontmoetten we in de gang. “Zijn jullie op bezoek”, vraagt hij voorzichtig. Nee we komen voor een lezing van een diëtiste over goede voeding, speciaal bij hartproblemen. Er is voor ons niet veel nieuws bij, alleen over dieetmargarine en de goede en slechte vetten.
 
Rick heeft weer geluk vandaag. Bareld is geweest met een nieuw modem, een rauter en heeft skype voor hem op de computer gezet. Het was minder dat we hierdoor laat op Mark z’n verjaardag kwamen, want Rick reed met ons mee en we moesten natuurlijk wachten tot de pc weer compleet was.
 
Het was een gezellig samenzijn aan de Schaapstreek. Mark was echt jarig. Eva verraste ons nog met zang. Ik wist wel dat ze aardig kan zingen, maar nu ze les heeft gaat haar stem met sprongen vooruit. We waren allemaal blij verrast. De volgende jarige in de familie is Eva, maar ja… als het een beetje meezit zitten we 2000 km zuidelijker.

03-02-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

“Spannend hè?” Mark kijkt me verbaasd aan. “Heb ik iets gemist?” Hij komt gisteravond Queeny halen en wil weer weggaan. “Nou…. nog één nachtje slapen toch?” Dan schiet hij in de lach.
Vandaag is hij jarig en wordt… 41. Ik kan het zelf ook bijna niet geloven… 41. Nu hebben we drie kinderen die alledrie al aan een midlife crisis toe zijn, al merk ik daar tot nu toe niet veel van. Het is wel een lekker gevoel dat je niet meer hoeft op te voeden. Adviseren mag af en toe, maar dat proberen we te beperken tot er om gevraagd wordt. Bij Rick gaan we nog wel eens de fout in. Die moet je niet zeggen: Breng je even iets voor me mee als je morgen toch komt? Zelfs voorzichtig zeggen: Als ik jou was zou ik uit het werk meteen even lekker douchen. Fout fout… helemaal fout. Het is dat hij nu een nieuwe badkamer heeft, maar douchen doet hij op zìjn tijd en hij zegt niet wanneer.
Mark z’n vragen om advies heeft te maken met spijkerbroeken die zo lekker zitten en slijtage vertonen. "Als je nog even tijd over hebt?" Of de vraag of je Eva ergens vandaan wilt halen. Dat is geen straf. Zo zie je haar weer wat vaker.
En Gerhard en Judith zijn in de ban van hun komende verbouwing. Het huis krijgt wat meer ruimte, een werkplek en een ruimere hal en een schuur waar nu de carport is. Judith weet precies hoe het worden moet en Gerhard heeft de financiën keurig op een rij en weet precies wat wel en niet kan.
Wat dat betreft kunnen we rustig een paar weken op stap.
Alleen…. Nu heeft buurman Jans een haantje over. Hij kan niet bij de haan en kippen in het hok want ze staan elkaar naar het leven… die hanen dan. Broer Wim had hem in Assen in de nieuwbouw en dat was geen succes. De buren werden te vroeg wakker. Nu zit hij in een te kleine kooi bij Jans in het stookhok te wachten of er bij ons een plekje is of…. tja….
‘Zullen wij… dan is ons kippetje niet meer zo alleen’? Maar Wim heeft zijn veto al uitgesproken. Hij ziet de boom bij het kippenhok al weer vol nakomelingen zitten en natuurlijk zullen dat allemaal haantjes zijn. Och Wim… het is wel een leuk haantje… en anders moet hij geslacht??
Wordt vervolgd.

02-02-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Wat is dat leuk om zo maar een paar extra veulentjes in de wei te hebben. Ze moesten nu echt bij hun moeders weg omdat die dragend zijn en geen lebberend jong van vorig jaar kunnen hebben. Bij één merrie was het al te laat. Daarbij was zomaar een piepklein veulentje los gekomen, veel te vroeg. 't "Was net een klein hondtien", zei de eigenaar. "Ik had ze ok eerder mott'n breng'n", voegde hij er aan toe.
Ze zijn nu mooi met z’n vieren en die kleintjes zijn koddige dingen. Alle vier zitten ze dik in hun wintervacht. De kou deert ze niet.
Voor het eerst ben ik weer naar schilderles geweest, een nieuwe groep want ik ga nu om de week, 5 keer in totaal. Maar nu moest ik gelijk al bekennen dat ik wat lessen ga missen wanneer we eind van de maand op zwerftocht gaan. Ik kreeg meteen adviezen: Heb je een goede caravan waarin je het warm kunt stoken? Weet je dat niet alle campings open zijn in de winter enz. Wanneer kom je terug? Op dat laatste kon ik geen antwoord geven. Gewoon als we er genoeg van hebben gaan we terug. Ook wel eens lekker om niks op tijd te moeten. We zien wel.
Het was geen groot probleem want morgenvroeg kan ik al een les inhalen bij mijn oude schildersgroep. Ik ben begonnen om de deel met koeien zoals dat vroeger was te schilderen, koeien met horens en lekker in het stro. Het lijkt nog niet erg, maar dat is altijd in het begin. Pas na een derde poging denk ik: het kan nog wel wat worden en als het dan nog een keer lekker gaat zie ik: het wordt wat. En àls het wat wordt mogen jullie het zien.

01-02-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Het was koud zaterdag, heel koud, maar dat mocht Mark en Wim niet deren. Er lag nog een stapel hout dat gezaagd moest worden en afgevoerd naar Sleen, want ja… als je twee houtkachels brandend wilt houden heb je wel wat nodig. Er werd in elk geval weer goed samengewerkt. De kettingzaag had een onderhoudsbeurt gehad en ging er door als boter. Want deze mannen willen wel werken maar hun apparatuur moet voor elkaar zijn.
Op de site van Wim Harwig las ik dat hij zijn notenboom had moeten omzagen omdat die ziek was en bij de verwerking van al die takken had hij een hiep gebruikt. Een ‘iepe’ zol opa Bieënhof zeggen maar opoe had et altijd over et ‘iepken’. Die gebruikte zij ook voor een heel ander doel n.l. het kippen slachten. Af en toe was er een kip die er aan toe was, meestal werd het eieren leggen minder en dan ‘ging de kippe in de pot’ zoals opoe dat noemde. Er was op ‘de Haar’ ook een speciaal paaltje waar het arme kippenekje opgelegd werd en met één klap was het dan gebeurd. Als kind vond het gemeen dat ze die kip zonder kop dan rond lieten fladderen... en nog! Bah! Daar zal de uitdrukking: ‘Je kletst als een kip zonder kop’ wel vandaan komen.
Buurman Jans heeft een veel betere methode. Terwijl hij de kip aan de poten ophangt gaat de rest snel en zonder spektakel, diervriendelijk als je dit zo mag noemen.
Wim Harwig had goed gebruikt gemaakt van zijn hiep en als hij alle takken zo fijn heeft gemaakt als deze is hij wel even bezig geweest.
Deze middag kwamen er nieuwe logées voor de rest van de winter, een paar veulens van vorig jaar. Amber en Julia hoorden de aanhanger met inhoud al aankomen en al hinnikend vlogen ze naar het hek. De beide kleinen werden met open armen ontvangen. Zo kun je zien dat paarden kuddedieren zijn. Leuk hoor om wat meer leven in de wei te hebben.

31-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

De nieuwe halsketting die ik kreeg van Wim voor onze 45 jarige trouwdag is mooi. De hanger is van zilver op glas en dan nog geëmailleerd een ontwerp van de Italiaan Daniel Vior. Het verving, dacht ik, het zilveren hangertje dat ik 40 jaar geleden kreeg. Dat was zo lelijk geworden en vertoonde slijtage. Toch lieten we het aan de juwelier/ zilversmid zien. O… geen probleem, hij zou het kleinood even onder handen nemen. En zowaar, het hangertje is als nieuw. Het lijkt op een rammelaartje. Ik denk dat ik er op gevallen ben omdat onze no 3 net geboren was en ja… dan zit je nog op de roze, in ons geval lichtblauwe wolk. Toch vind ik het nog steeds mooi en heb het in die 40 jaar bijna dagelijks gedragen, ook onder mijn kleding.
Ik heb veel hangers en kettingen, geen kostbare, maar allemaal met een verhaal.
Een van mijn leukste heeft allemaal gekleurde keramieken kralen. Ik heb hem om op de foto op de website waar ik pup Queeny vasthoudt. Gisteren was ik even bij Anja en de beide kleinsten Tim en Daan kwamen bij me zitten en natuurlijk grepen ze meteen naar de ketting. Ze kozen de mooiste kleur uit en toen nog een en nog een.
Toen ik vijftien jaar op het, toen nog, KDC De Zuidoosthoek was, kreeg ik een waardebon. Vlak erop gingen we met alle collega’s een dagje naar Schiermonnikoog en daar ontdekte ik in een apart winkeltje een bijzondere hanger, bestaand uit allemaal slierten metaal. Daar besteedde ik het bedrag. Ik draag het veel.
Van onze kinderen kreeg ik een zilveren snoertje met handgemaakte blauw- met- groene glazen kralen, gecombineerd met zilveren Pandora kralen met speciaal voor mij uitgezocht: een lieveheersbeestje, een uiltje èn twee hartjes. Je ziet het… bij elk stuk hoort een verhaal.
Ook bij die ene die ik niet draag en nooit zal dragen. In Nieuw Zeeland kocht ik als souvenir voor mezelf een grote ivoorkleurige paarlemoeren hanger in een museumshop. Ik zag al voor me waarbij ik die zou kunnen dragen. Toen we echter thuis kwamen heb ik alle bagage op de kop gezet, alle ritsen geopend, alle zakken omgekeerd. Nergens te bekennen. Het moet wel in de gehuurde camper achtergebleven zijn net als de dubbel cd van Paul van Vliet die we na 6 weken trekken door Nieuw Zeeland helemaal uit ons hoofd kenden. Net als de indrukken die we daar opgedaan hebben. Het is een land dat je altijd bijblijft…. zo mooi!

30-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Mijn lievelingsplekje.

We hebben één hele luie stoel. Die staat bij het raam in de achterkamer. Vanuit die stoel kun je lekker tv kijken of zoals nu telefoneren. Anda heb ik aan de lijn en we moeten héél lang bijpraten. Ze is druk. Druk met klussen voor haar werk en met Dick gaat ze een weekendcursus moderne kunst volgen. Ze is vrijwilligster bij de Schouwburg, houdt alle contacten met vriendinnen bij, past regelmatig samen met Dick op Britt en Lynn. Ze gaan straks nog weer naar hun pied à terre in la douce France. Bovendien staat er een huttentocht door Noorwegen op stapel. En bij dit alles blijft ze de rust zelve.
Suze heeft zich intussen bij mij op schoot genesteld. Van hieruit heb ik goed zicht op de muur tussen de beide benedenkamers met openingen voor een brede doorgang en een raam zonder glas, beiden omrand door zware bruine balken. Ik vertel Anda dat zwager Ben en zus Diny hier waren met Wims verjaardag en Ben onze benedenverdieping eens aan een kritische blik onderwierp. We hadden wel eens gezegd dat de trap niet zo handig is als je ouder wordt en de keuken… nou ja. Ben keek nog eens en kwam spontaan met een verbouwingsplan. “As ik oele was en ik wol iets veranderen… dan ging de hele schosteenmantel met de bozem d’r af. Den gebruuk ie-j toch niet. En dan maken ik de kökken tegen de mure van de kamer an. Ie-j mot es zien wat een ruumte da-j dan kriegt. En…. a-j niet wet wa’j dan met dee tegeltjes an mot die d'r noe inemetseld zit dan heb ik d’r nog wel een plaetsken veur.”
Ben is van het antiek en weet er ook veel van. In het Drents museum hebben ze deze tegeltjes ook in dezelfde kleur. Behalve de schrijfmachine van vader Hendrik Jan en een koperen olielampje van de Kringloop is dit het enige wat je onder antiek kunt rekenen in dit huis.
Maar ja…. ik heb een gruwelijke hekel aan verbouwen. In Hengelo ging er eens één muurtje weg tussen benedenkamer en keuken. Je wilt niet weten wat dat een puinhoop was.
Nee…de keuken wordt stukje bij beetje voorzien van nieuwe apparatuur. Verder vind ik het goed zoals het is. Maar… Ben z’n plannetje onthoud ik wel.

29-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Als Eva toch bij jullie is, kun je haar dan ik even helpen met wiskunde? Eva was een paar dagen ziek en moet nog een proefwerk wiskunde inhalen. Nou ja… wiskunde. Het is wel erg lang gelden dat ik me daarmee bezighield. De wiskunde in de IVBO klassen timmeren waren echt op de praktijk gericht. De stelling van Pythagoras, door de leerlingen meteen Piet Hazegras genoemd, was zo’n beetje de top. De MMS die ik vroeger bezocht bood ook een minimum aan exacte vakken. Daar tegenover stonden veel vakken die met algemene ontwikkeling te maken had. En als je je niet genoeg inzette dreigde onze leraar Nederlands met een baantje als dweilen in het postkantoor.
Maar Wim heeft meer affiniteit met het vak. Als Eva er is wordt de wiskunde tevoorschijn gehaald en gaat ze aan het werk. Even later klinkt het:”Oma…. doe ik dit zo goed”. Ik werp een blik op de algebrasommen. Zolang het om cijfers gaat of een x als grote onbekende, kom ik er uit, maar als er a's en b's aan te pas komen wordt het minder. Ik slaak een zucht en laat Wim de boel verder controleren. Ik laat het bij wat tips om de sommen wat overzichtelijker op te schrijven. Dan gaat het verder met Nederlands. Je merkt dat het Havo/ Atheneum nivo wat meer van de zelfwerkzaamheid vraagt dan het VBO. “In welke landen wordt er allemaal Arabisch gesproken?” Daar moeten we zelfs even bij googlen.
Na het eten is het tijd om met Queeny naar de behendigheid te gaan in Noord Sleen. Ze horen al bij de gevorderden. ’t Gaat goed met die twee. We moeten maar gauw weer eens gaan kijken.

28-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

De dialectenkaart van Nederland.

In het Dagblad van het Noorden gaan er bijna van uit dat ze het alleenrecht hebben op een aantal streektaalwoorden die in het hier gebruikte Nederlands geslopen zijn. Zo worden er hier veel wonings verkocht en dropjes zitten in een puutie. Ze houden hier rekenschap met elkaar, terwijl er rekening houden wordt bedoeld. Als er veel troep van een boom dwarrelt zeggen ze hier wel:’Wat geurt die boom’. Dan zal een westerling antwoorden:’Ja die ruikt lekker’. Ik herken de mensen van hier ook als ze zeggen: Ben je dat nodig, terwijl we in de rest van Nederland juist zeggen: Heb je dat nodig?
Een ras- Rotterdammer had net in Schoonebeek zijn nieuwe woning betrokken en kreeg het bijna met de buurman aan de stok. Deze van oorsprong Drent had verteld dat hij na een feestje vrij had genomen. De gewezen Randstedeling noemde dat slim. Hij kreeg meteen de wind van voren. ‘Dat is helemaal niet slim’, gromde de Drent, die dit woord gebruikt als iets erg gevonden wordt. Dit laatste voorbeeld wordt natuurlijk in heel oostelijk Nederland gebruikt, net als de deur die los staat i.p.v. een open deur.
Mijn Achterhoeks heeft langzamerhand ook wat aanpassingen gekregen, wat Hattems en een tikje Drents. Geen Twents, gek eigenlijk, maar in Hengelo heb ik mijn eigen moedertaal, behalve tegen Wim, bijna niet gebruikt. Bij Stork kwam Wim wel in aanraking met het Twents en moest al gauw horen: ‘Geef mie-j die kuierdraod es an’.
Soms valt me het ineens op als ik in een supermarkt in Vorden loop en naar de taal om me heen luister. Ik voel me weer helemaal thuis en denk: Hier praot ze teminste weer gewoon.

27-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Net of die taxus er altijd al geweest is.

Afgepeigerd lig ik in een luie stoel bij te komen. Gerald is wezen helpen met de tuin. Zijn adviezen zijn geweldig en zijn tempo ligt hoog. Die man heeft inzicht in alles wat met de tuin, natuur en dieren in de natuur te maken heeft. Bovendien hebben we nogal diepzinnige gesprekken tussendoor. Wij laten ons natuurlijk ook niet onbetuigd en zorgen voor de afvoer van takken en afval. De grote taxus voor het huis die in de breedte groeide staat nu op een plek waar de mensen van de riolering een gat in de struiken bij de weg achtergelaten hebben. Het is of het nooit anders geweest is. Op de oude plek komt straks een zuilvormige taxus. “Wat vind je er van om hier langs het pad een stuk of tien rozen te planten”, stelt Gerald voor. Hij ziet het voor zich hoe het kan worden. En zo zit ik snel in de auto om de Rosa Iceberg bij tuincentrum Noordbarge te scoren. Natuurlijk moet er rozenaarde bij en wat koemest. Ze hebben bij het tuincentrum achter in de kas een plek voor de ezels. Twee ezelmerries met hun veulens komen nieuwsgierig op me af en willen best geaaid worden. “Wat een liefjes”, zeg ik. “Nou, zeg dat maar niet te hard”, zegt de man van het tuincentrum. “Als je je omdraait bijten ze je in je kont en niet zo zachtzinnig, dat voel je.” Als ik achter hem aan loop zie ik dat hij al 'niet veel kont in de bokse hef', maar of dat de schuld van zijn ezels is?

Tussendoor ga ik ‘s middags even een uurtje naar Sleen. Eva is ziek, wat grieperig, misselijk en een beetje duizelig. We drinken samen een kopje thee en na een rondje door de tuin met Queeny ga ik gauw weer kijken bij Gerald en Wim. Het was een lange dag en ik vind dat we de rest van de dag languit mogen.

26-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Ik besef ineens dat door mijn ontmoeting met Jacek er een heel nieuw stuk herinneringen boven komt, een belangrijk stuk. Mijn hart lag en ligt nog bij deze kinderen. En eigenlijk bij alle kinderen die dat beetje extra aandacht zo nodig hebben.

In de jaren 90 kwamen de stromen asielzoekers ook naar Emmen. Het was niet meer voldoende om op school de kinderen apart te nemen of in groepjes. Iedere school kreeg zo een toeloop van verschillende culturen. Er kwam een taalbeleid en samen met de directies van de verschillende scholen voor voortgezet onderwijs en de begeleiders werd er een plan gemaakt.
Er kwam een aparte opvang voor alle nieuwkomers in Emmen. Die kregen eerst grondig les in de Nederlandse taal en cultuur door zeer kundige taalklasonderwijzers. Pas wanneer ze de grondbeginselen onder de knie hadden kwamen ze een paar halve dagen op de school van hun keuze, in de voor hen geschikte klas en daarna steeds meer dagdelen. Er waren een paar goede methodes met dvd’s, en cd roms. Nu waren het niet meer alleen Turkse of Marokkaanse kinderen, maar vluchtelingen uit de Afrikaanse landen, Iran en Afghanistan. De meeste zaten in het asielzoekerscentrum, maar ook waren er de AMA’s, alleenstaande minderjarige asielzoekers. Dat was een verhaal apart. Gevlucht uit Somalie, soms kon maar één uit een gezin weg en dan werd vaak degene gekozen die de meeste kans op overleven had. Ze woonden hier met een heel stel , vaak uit verschillende culturen in één huis. Dat gaf nog wel eens problemen. Er was wel ambulante begeleiding maar die mensen hadden zoveel jongeren onder hun hoede dat het beslist onvoldoende was.
Ik herinner me ook een Irans gezin, vader moeder met twee dochters 16 en 14 jaar en een zoon van 12. Vader had een hoge functie gehad in Iran, maar was vanwege zijn politieke voorkeur in gevaar en had zijn gezin al naar Pakistan gebracht. Maar ook hier waren ze niet veilig net zo min als in Rusland. Ze moesten weg en moeder verkocht al haar gouden sierraden om de reis naar het westen te kunnen betalen. Het ging een stuk per vliegtuig daarna met een busje waarin niet gesproken mocht worden. Bij Zevenaar gingen ze de grens met Nederland over tot de chauffeur stopte langs de kant van de weg en zei dat ze verder moesten lopen naar het aanmeldcentrum verderop om asiel aan te vragen. Zo kwamen ze uiteindelijk tijdelijk in Emmen. Het waren pientere kinderen, alledrie zeer gemotiveerd om hier wat te bereiken en in heel korte tijd konden ze al op havo/ atheneum meedraaien.
Met de Ama’s ging het minder, moeilijk om ze te motiveren, kwamen vaak niet op school, kauwden quad wanneer er weer wat aangekomen was. En werd er gecontroleerd dan hadden ze er vaak een zootje van gemaakt.

25-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

In 1992 fuseerde de r.k. lts De Zuidoosthoek met het KDC. Nu heet de brede scholengemeenschap Carmelcollege Emmen.

Jacek was niet m’n eerste buitenlandse leerling in de begeleiding. Er waren nog meer Poolse leerlingen, een Chineesje en een aantal Turkse leerlingen. Het was de tijd voor de grote stroom asielzoekers. Een van de Turkse leerlingen was Hassan, 13 jaar oud. Zijn ouders woonden in een klein dorpje in het binnenland van Turkije, maar een paar ooms van hem woonden en werkten  in Nederland. Eén oom had zelf geen kinderen en wilde Hassan wel adopteren en zo kwam hij bij ons op school. Hij volgde trouw mijn programma en had goede contacten met de leraren tot het ineens minder met hem ging. Tijdens onze gezamenlijke uurtjes vertelde hij over zijn familie. De oom waar hij in huis was, had een relatie met een wat oudere Nederlandse vrouw, een LAT relatie anders was zij haar uitkering kwijt. En… waar hij onderste boven van was… zijn oom dronk nogal veel alcohol wat in zijn Turkse moslim ogen èrg slecht was. Bovendien kwam hij erachter dat zijn andere oom behalve zijn eigen gezin ook een kind in Duitsland had wonen. Nee… dit had hij nooit gedacht. Hassan werd dwars en koppig en opstandig, nee niet bij mij, ik was een uitlaatklep. Ik had hem gezegd wanneer het helemaal niet meer ging thuis, hij me altijd mocht bellen.
Dat gebeurde en ik haalde hem van de trein na een fikse ruzie. Wat te doen? Hij was al wel eens bij ons thuis geweest, maar het leek mij, en Wim zeker niet, verstandig dit blijvend te doen. Onze teamleider op school gaf me het telefoonnummer van de Turkse gemeenschap en ik ging er even later met Hassan heen, naar een soort Turks koffiehuis. Wij werden heel gastvrij ontvangen, Hassan vertelde zijn verhaal. Op zijn aanraden bracht ik Hassan even later gewoon weer naar huis waar ze helemaal niet begrepen waarom hij weggelopen was.
Uiteindelijk is via school hulp gezocht en kon Hassan kiezen voor een internaat of terug naar zijn eigen ouders. Hij had intussen al veel verteld over zijn thuis en het leek me een arm maar liefdevol gezin. Ik heb aangeraden om terug naar huis te gaan. En nadat we cadeautjes voor de hele familie hadden gekocht ging Hassan terug naar Turkije, een illusie armer.
Telkens wanneer ik een reis door Turkije zie met als onderdeel de zoutpannen van Pammukele, denk ik weer even terug aan dat kleine opdondertje, want daar dichtbij in een klein dorpje woont Hassan.

24-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

“Bent u niet mevr. Van der Kolk?” Een stevige jongeman spreekt me aan. Ik kijk nog eens goed en zie een bekend gezicht. Het is één van mijn buitenlandse leerlingen, Jacek. Jacek kwam zo’n 18 jaar geleden vanuit Polen met zijn moeder naar Nederland, toen 13 jaar oud. Zijn moeder was een Poolse bruid. Jacek is een opgewekt type, stoer, niet dom en praktisch ingesteld. Het was nog de tijd dat er taalklassen kwamen in Emmen om de asielzoekerskinderen de eerste tijd op te vangen en zo snel mogelijk nederlands bij te brengen.Ik had de taak om de nieuw binnengekomen buitenlandse leerlingen binnen school te ondersteunen. De taalklassen vingen de buitenlandse leerlingen in het begin alle dagen op en pas als ze redelijk nederlands konden volgen, kwamen ze op de school van hun keuze. Eerst een paar dagen per week en daarna volledig. Jacek kwam al snel bij ons en is autotechniek gaan doen. Een paar keer per week kwam hij bij mij om de vakken, die hij moeilijk vond, door te praten omdat het vaak een taalprobleem was. Jacek is er trots op dat hij al 13 jaar aan het werk is als automonteur. Hij is intussen getrouwd. We vinden het beiden zó leuk om elkaar weer te zien. Even later rijdt hij weg in een dikke BMW, dat wel! En glimlachend kijk ik hem na.

23-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Ziezo… de plannen zijn er. Veel anderen plannen in deze tijd hun zomervakantie, maar deze senioren zoeken ook in de wat triestige wintertijd vertier. Vandaag waren we bij Ben en Riet, je weet wel, uit Luttenberg. Toen ze bij ons waren begin december hebben we al even samen gebrainstormd. Zullen we…. ? We kennen elkaar al vanaf onze gezamenlijke zwerftocht door Nieuw Zeeland in 2007 toen we met de ANWB een prachtige reis maakten. Met ons vieren noemden ze ons al het Oostblok omdat wij als enigen van deze kant van het land kwamen. Ieder jaar nadien hebben we camping De Boomgaard bezocht en hebben heel wat kilometertjes gefietst, naar Bronckhorst, De Wiersse en de Molendijk in Eefde. Ben heeft intussen een nieuwe knie en die functioneert goed. Wat let ons?
Met een nieuwe camper voor de deur is het niet moeilijk te raden dat zij er zin in hebben. En wij…?
Onze caravan is nagekeken, heeft nieuwe banden en is er ook helemaal klaar voor. Huis en haard kunnen we met een gerust hart achter laten onder de hoede van de kinderen en de buurt. De boeken en kaarten komen voor de dag. Ben en Riet zijn er al vaker geweest met de Camper Club en hebben de campings en ideeën al op papier. We drinken koffie, natuurlijk met iets lekkers, we eten, we wandelen in Luttenbergs dreven en dan bespreken we de laatste details. Hoever we gaan zien we wel. “Wie-j gaot niet jagen”, zegt Riet. “Wie-j doet kalm an.” Helemaal mee eens!
Eh... waarheen vraag je je af? Naar het warme zuiden... Spanje wordt het!
De tijd wordt besproken, om 8 uur vertrek, de eerste overnachting in het uiterste zuiden van Luxemburg. Het duurt nog wel even en .. ...ja ja….,  beide laptopjes gaan mee.

22-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Ik heb een tic. Heb ik nooit in de gaten gehad, maar het is zo. Ik heb n.l. iets met stoelen… oude stoelen, nieuwe stoelen. Ze moeten alleen wel goed zitten en ze moeten wel iets hebben.
In winkels let ik er altijd op. Alleen in zaken met nieuwe meubelen kan je ze wel uitproberen, maar kopen doe je ze niet wanneer je er al genoeg in je huis hebt.
Maar ja als ik op ons wekelijks rondje door het Goed naast de saaie banken en oubollige stoelen een vlot makkelijk zittend model stoel tegen kom ga ik die meteen uitproberen. Mijn struunmaatje Susan moet er wel om lachen en zo zitten we wel eens een tijdje te kletsen in een paar op het eerste oog gemakkelijke zitmeubelen. Soms raak ik helemaal weg van eentje en ik bedenk waar die bij ons mooi zou kunnen staan. Ooit kocht ik er een prachtige maisgeel leren moderne fauteuil, ik meen voor € 37,50. Wim werd meegesleept en de stoel ging mee… achterop de aanhanger. Maar hoe het toch kon gebeuren…? Ik vermoed dat hij niet goed vast gestaan heeft. Midden op het viaduct dat over de rondweg gaat komt er een harde vlaag wind en hup daar ging ons stoeltje. Natuurlijk een beschadiging op de leuning. We hebben hem nog een paar jaar hebben staan. En toen kwam er dat leuke Artifort stoeltje en hebben we de gele weer ingeleverd. Want in ons huis is geen plaats voor extra stoelen.
Zo kwam ik vandaag een bijzonder stoeltje tegen, leuk handzaam modelletje. In ons huis passen ook eigenlijk geen forse meubels. Ik probeer hem, Susan probeert hem. Zit goed. Maar eerst gaan we aan de cappuccino in het café. Daarna nog even proberen… hij is echt leuk en dat voor € 17.
Tja en zo komt het dat er weer een stoel bij is aan het Schoolpad. Maar welke er weggaat… dat weet ik nog niet.

21-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

”Hé wat is dat voor christelijke muziek? Zitten jullie nog in kersttijd?” Als Mark Queeny komt halen kijkt hij dan ook wat verwonderd om zich heen. De cd staat op hard, behoorlijk hard. En Wim staat in de keuken mee te zingen. Gisteren na het zingen in De Opgang met Valerius bracht hij de cd mee waarop het Kerstconcert van Valerius met het Jongenskoor uit Poznan te horen is.
Nu hebben we net een nieuwe dvd recorder, in mijn ogen een heel ingewikkelde. Er zitten onnoemelijk veel knopjes met afkortingen op de afstandsbediening waar ik in elk geval al niks mee kan. Maar ook Wim en Rick komen er die eerste avond niet uit. Nu belt Rick iedere avond hoever het is met dat ding.
Na lang bestuderen van de gebruiksaanwijzing en dat nog eens stap voor stap uitproberen kan Wim er mee opnemen, en ook het afspelen van kant en klare dvd’s en cd’s gaat nu van een leien dakje.
Maar het bekijken wat je net hebt opgenomen…? Nee dat is niet te vinden.
“Oh… het is makkelijk zat”, had ‘Hennie van Expert’ gezegd. Maar na 5 dagen experimenteren zonder het gewenste resultaat mag Hennie het a.s maandag bij ons thuis proberen . Dus Rick hoeft er niet meer wakker van te liggen. Komt allemaal goed.
En nu… na het eten kijk ik in de achterkamer naar mijn geliefde Man bijt hond terwijl Wim op de bank in de voorkamer zit waar de cd met het Kerstconcert nog eens helemaal beluisterd wordt en met de ogen dicht meegezongen.
Nee... de buren zullen hier geen opmerkingen maken, want die hebben we zo dichtbij niet.

20-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Een nieuw jaar, een nieuwe kalender. Allereerst natuurlijk de Achterhoekse spreukenkalender. Wanneer ik ’s morgens wat duffig beneden kom en ik kom op de wc, dan klaart mijn humeur meteen op als ik lees:


Stark waen is neet hard houwen,
Maor ráák houwen.
Of:
De zunne wil ok wal ’s deur kleine raemkes schienen.
Of:
Veur lastige leu bunt ‘r gin gemakkelijke steule.
Of:
'n Vriejgezel is ene die van jagen hölt,
maor et wild neet op et.

Vooral die laatste... daar knap ik van op.
Maar ook op onze werkplek hoort een kalender en die wisselt nogal eens. Twee jaar terug hing er een prachtige bordercolliekalender, gekregen van het bazinnetje van Tessa jr, één van de pups uit het laatste nestje van Scott en Tessa. Vorig jaar een spiritueel getinte kalender, gekregen van de sint. Maar dit jaar hebben we een kalender meegebracht uit Canada van de brandweer van Red Deer County Protective Services. Deze bestrijkt de plaatsen Bowden, Sylvan Lake, Innisfail, Red Deer County en Spruce View. En net in Spruce View is ons nichtje Gera een gewaardeerd medewerkster bij het team van de vrijwillige brandweer. Wij waren er eind augustus net toen tijdens een open dag van de Brandweer deze kalenders werden verkocht om de kas wat te spekken en wat meer bekendheid èn waardering te krijgen voor hun werk. Gera heeft ons, toen we terug waren van onze campertocht, in september alles laten zien: de brandweerauto’s, waaronder een Rescue-wagen en reddingsmateriaal. Ze is nu ook helemaal klaar als ambulance verpleegkundige, een hele studie was het. Ze komt er nu even van bij maar zal dan een baan in de buurt gaan zoeken. De grote foto bij de maand februari is die van Spruce View. Op de pasfoto rechtsonder is Gera te zien en als ik het goed heb de tweede van rechts op de onderste grote foto.

19-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Het was een beetje of de tijd had stil gestaan. Tim en Daan zijn een dagje bij ons. Hun ouders, onze buren Alle en Anja, hebben een begrafenis. Ze zijn al aan ons gewend omdat we al vaker een uurtje voor oppas gespeeld hebben, maar dit keer wordt dat iets langer. Het eerste wat Tim doet is de kist met speelgoed die we nog steeds hebben, naar de kamer te slepen. Daan kent het ook al en sleept een beetje mee. En dan begint de bouw van het treinencomplex van 40 jaar geleden, de trein die Gerhard kreeg toen zijn amandelen geknipt waren op 4 jarige leeftijd. Er zijn maar 4 wagonnetjes over, geen locomotiefje meer en we binden die wagentjes maar met een draadje aan elkaar vast. Ach wat spelen die twee er mooi mee. Ze willen wel een pakje drinken, biscuitjes, maar een boterham met hagelslag of leverworst… nee het ziet er blijkbaar anders uit dan thuis. Het zit er niet in met die twee. Tim wil wel een mandarijn, maar Daan niet, ook geen appel.  Die wil wel een ‘naan’, maar laat ik nu net geen banaan meer hebben. Ach.. in één dag zullen ze niet verhongeren.

Dan is de grote puzzel aan de beurt en samen wordt de grote vloerpuzzel met de letters van het alfabet in elkaar gezet. Ze zijn er trots op.

Met z’n drieën zitten we nog een poosje in de grote stoel naar Kabouter Plop te kijken. Als we dan de pony’s gevoerd hebben is het tijd om op te ruimen en net als de grote kist vol is piept de deur open en zijn Alle en Anja er weer. “Frank wil ook graag bij jullie komen”, zegt Anja als ze weer op huis aan gaan. Frank was vandaag na school met een vriendje mee, maar komt hier ook graag.
Er zit wel een hele tijd tussen, maar eventjes .....was het weer net als vroeger.

18-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

Op weg naar de brunch bij van der Valk kregen we een smsje van Mark: Eta 11.40. “Snap jij dat”, vroeg ik Wim: “Eta 11.40.” Dat 11.40 kon ik nog wel raden. Ze zouden 10 minuten later zijn dan gepland. “Natuurlijk wel”, zei Wim:”dat is Estimate Time of Arrival.” Dat moet je maar net weten.
De brunch bij van der Valk was mooi en lekker. ‘Het smaakt mooi’, zeggen ze hier wel.
De formule van het brunchen bij van der Valk is blijkbaar : een zeer gevarieerd aanbod in buffetvorm met service gerichte bediening, maar in het groot…. alles in het groot.. Ik denk dat er wel 250 man zat in die zaal, wel allemaal met eigen gezelschap aan tafel.
We werden door de kinderen, aanhang en de ouders van Jennifer en Judith, verwend met bloemen en wat mooie flessen met het een en ander lekkers. Wel bijzonder om met een complete groep te zijn: zes grootouders. We hebben allemaal wat mankementen, maar iedereen functioneert nog naar behoren. Met twee kleinkinderen is wel wat zuinigjes, maar we zijn er maar wat blij mee. Klaas wees me op prachtig geschilderde wolven. Hij schatte in dat ze in het begin van de vorige eeuw geschilderd zijn. Niet fotografisch weergegeven. Op de achtergrond en voorgrond zie ie al een begin van het impressionisme, maar we konden geen signatuur ontdekken.
Heel tevreden gaat iedereen naar huis. Dom eigenlijk dat we niet meteen zijn gaan wandelen, maar we komen samen op de bank terecht met een mooie dvd van de Bieb.
We bellen onze Luttenbergse vrienden en maken een afspraak om hen volgende week op te zoeken. En dan…. gaan we spijkers met koppen slaan.
We houden jullie op de hoogte! Ha!

17-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty  

“Daar krijg ik nou de zeurderitis van.” Ik zit klaar om naar “Op zoek naar Zorro” te kijken. “Ik dacht dat jij zo van muziek hield”, probeer ik nog even bij Rick. “Die lui van die jury… dààr ben ik allergisch voor…. De zeurderitis ja..!.” Rick had vanmiddag met ons afgesproken bij ons stamcafeetje Mickey voor een kop koffie. Ik mag zijn telefoon hebben, want hij heeft na 2 jaar abonnement recht op een nieuwe. Maar nu moet die oude toch nog simlockvrij gemaakt worden. Wij gaan dus samen met dat toestel en mijn simkaartje naar de Vodafoonshop. Dan blijkt dat je dat thuis achter de pc moet doen. Wim maakt van de gelegenheid gebruik om Rick mee te nemen naar Expert. Hij heeft zijn zinnen gezet op een dvd recorder waar je mee kunt opnemen èn afspelen. En Rick mag adviseren.
Heel tevreden zit Wim wat later op me te wachten op het bankje midden in de Weiert. Hij heeft een groot pak bij zich en zit te glunderen. Hij is zo blij dat hij me mee sleept naar Klazienaveen om een nieuwe zilveren hanger uit te zoeken, nog vanwege ons 45 jarig huwelijk dat we morgen nog eens gaan vieren. 3 maart was eigenlijk de datum, maar toen zat ik te wachten op een oproep voor de galoperatie. De zilveren hanger die we uitzoeken, vervangt de 40 jaar oude die ik bijna dag en nacht heb gedragen en slijtage vertoont.
We gaan het straks nog eens dunnetjes overdoen met de kinderen. We gaan brunchen bij Motel van der Valk. Dat belooft wat!

16-01-2011 om 00:00 geschreven door hetty