|
Boerenzwaluwen al op weg naar Europa?
Het is nog maar begin maart en de eerste meldingen van boerenzwaluwen in ons land komen al binnen. In Friesland zijn eind november de laatsten gezien. Op 17 november 2020 zagen Theo Bakker en Gerben ter Haar er nog 1 bij Ternaard ’t Schoor. Twee dagen later zag Hans van Gasteren er nog een bij de vliegbasis Leeuwarden rondvliegen en op 23 november 2020 ontdekte Romke van der Veen er nog een late tussen Veenwouden en de Houtwiel.
Op 24 december 2020 werd de laatste in ons land uitgezwaaid in Serooskerke in Zeeland door Corstiaan Beeke. De hele maand december zijn er zeker nog een 15-tal meldingen in ons land geweest, vooral aan de westkant in de provincies Noord en Zuid-Holland, Zeeland en enkele in Noord-Brabant. Vaak ging het maar meer om één of twee vogels. Mogelijk zelfs om dezelfde vogels die aan het rondzwerven zijn.
De eerste boerenzwaluw in 2021 in ons land was vroeg en werd al gemeld op 18 februari uit de Kwade hoek in Zuid-Holland (Henrik). De eerste boerenzwaluw in Friesland werd enkele dagen later op 21 februari gemeld. Op 20 februari werd er door Stefan Muller en Mark Broeckaert bij Assendelft (Zuid-Holland) een boerenzwaluw gezien. Kees Hendriks zag op diezelfde dag er ook 1 in Gouda bij Slagenbuurt. Op 21 februari zag Erik Jansen er aan het Badstrand op het eiland Schiermonnikoog de eerste vroege in Friesland. Irma Acket zag op 24 februari haar eerste in Mariapeel in Limburg en M. P. Janssen-Willems trof er op 28 februari 1 bij Vlodrop- Roerdal in dezelfde provincie. Jos Hooijmeijer zag in Koudum op 3 maart zijn eerste boerenzwaluw dit jaar.
Met momenteel (4 maart) nog komende nachten met nachtvorsten van -1 tot -4 graden lijkt het toch aan de koude kant voor boerenzwaluwen om hier overdag al genoeg voedsel te kunnen vinden om te overleven. In hoeverre de boerenzwaluwen die in februari in ons land gezien worden vogels zijn uit onze broedgebieden is nog onduidelijk. Mogelijk zijn het boerenzwaluwen die probeerden te overwinteren in Zuid -West Europa (Portugal) en Noord-Afrika. Halverwege en eind februari komen in Portugal soms al de eerste boerenzwaluwen terug op de broedplekken. Dat is veel vroeger dan bij ons in Friesland.
De gemiddelde aankomstdata van 86 boerenzwaluw adressen in Friesland in 2020 was 8 april (8.55). Daarbij valt op dat er van de 86 stallen er ruim 25% (23 stallen) binnen kwam op 6 april.
Zie Grafiek aankomst Friesland onderaan artikel.
De vroegste aankomst in broedschuur of stal in 2020 was 3 april te Harkema (Foppe van der Meer).Laatste was 26 april te Hemrik (Henk F. Harmsma).
Vanuit de andere provincies in ons land kwamen helaas maar weinig meldingen binnen van de eerste aankomst IN broedschuren of stallen. Toch kreeg ik uit Gelderland van Arend Heideman (Gelselaar) een vroege melding binnen van 28 maart. Vroegste was een melding van Roel en Maartje Veenstra uit de Gaarkeuken te Oldekerk (provincie Groningen), daar was de 1e al terug op 24 maart. In de onderstaande tabel zijn alle meldingen per woonplaats alfabetisch op een rij gezet. Mocht U boerenzwaluw aankomst er in 2020 NIET in dit overzicht staan dan zou ik dit graag nog willen weten.
|
Boerenzwaluwen terug IN de stal in 2020
|
|
Plaats
|
Provincie
|
Naam
|
1e terug in stal 2020
|
Aantal
|
1e terug in stal 2021
|
Aantal
|
|
Appelscha
|
Friesland
|
Adrienne Jonker
|
11-apr
|
2
|
|
|
|
Britswert
|
Friesland
|
Afke Hoogland
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Buren Ameland
|
Friesland
|
Janke Nobel
|
10-apr
|
2
|
|
|
|
Burgum
|
Friesland
|
Jaap van Leersum
|
22-apr
|
2
|
|
|
|
Dedgum
|
Friesland
|
Ton en Catharina Westendorp
|
22-apr
|
2
|
|
|
|
De Knipe
|
Friesland
|
Sil Dekker
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
De Knipe
|
Friesland
|
A. Durkstra
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Delfstrahuizen
|
Friesland
|
Nelleke Roos
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Drogeham
|
Friesland
|
Egbert Veenstra
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Eastermar
|
Friesland
|
Arend Timmerman
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Eastermar
|
Friesland
|
Willem Oevering
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Gelselaar
|
Gelderland
|
Arend Heideman
|
28-mrt
|
1
|
|
|
|
Goingarijp
|
Friesland
|
Bloemers I.
|
7-apr
|
3
|
|
|
|
Grou
|
Friesland
|
Maatschap. Wartena- Hoekstra
|
8-apr
|
2
|
|
|
|
Grou
|
Friesland
|
Sjoerd Hoekstra
|
10-apr
|
2
|
|
|
|
Harkema
|
Friesland
|
Foppe van der Meer
|
3-apr
|
1
|
|
|
|
Haskerhorne
|
Friesland
|
Jolanda Hoekstra
|
18-apr
|
2
|
|
|
|
Haulerwijk
|
Friesland
|
Dirk Hiemstra
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Hemrik
|
Friesland
|
T. Algra
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Hemrik
|
Friesland
|
Henk. F. Hansma
|
26-apr
|
2
|
|
|
|
Hitzum
|
Friesland
|
Joki Bakkers
|
7-apr
|
2
|
|
|
|
Hommerts
|
Friesland
|
H.J. van Os
|
7-apr
|
2
|
|
|
|
Jonkerslân
|
Friesland
|
Heleen Achterberg
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Joure
|
Friesland
|
Artina Oppenhuizen
|
6-apr
|
3
|
|
|
|
Jutrijp
|
Friesland
|
Wilbert Boersma
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Jutrijp
|
Friesland
|
I. Groenveld
|
4-apr
|
2
|
|
|
|
Jutrijp
|
Friesland
|
H. Huitema
|
5-apr
|
1
|
|
|
|
Jutrijp
|
Friesland
|
H.J. de Jong
|
10-apr
|
8
|
|
|
|
Katlijk
|
Friesland
|
Hendrik en Atsje de Vries
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Kollum
|
Friesland
|
Anny de Jong
|
9-apr
|
2
|
|
|
|
Kollumerpomp
|
Friesland
|
Menne Osinga
|
11-apr
|
2
|
|
|
|
Kortehemmen
|
Friesland
|
Hilda Mollenhorst
|
10-apr
|
2
|
|
|
|
Koufurderrige
|
Friesland
|
Jan Brouwer
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Koufurderrige
|
Friesland
|
B.de Vries
|
5-apr
|
3
|
|
|
|
Langezwaag
|
Friesland
|
Sietse van der Wal
|
5-apr
|
1
|
|
|
|
Langezwaag
|
Friesland
|
B. de Vries
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Langezwaag
|
Friesland
|
G. J. Fekken
|
11-apr
|
2
|
|
|
|
Lippenhuizen
|
Friesland
|
L. Jager
|
8-apr
|
2
|
|
|
|
Lippenhuizen
|
Friesland
|
Wytse de Jong
|
11-apr
|
4
|
|
|
|
Luxwoude
|
Friesland
|
Maatschap Maat - Fleer
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Makkum
|
Friesland
|
Wietske Visser
|
5-apr
|
6
|
|
|
|
Metslawier
|
Friesland
|
Tjitske Veenstra-van Dijk
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Mildam (brug)
|
Friesland
|
Jan Oord
|
11-apr
|
2
|
|
|
|
Molkwerum
|
Friesland
|
Mineke Bekkema
|
10-apr
|
1
|
|
|
|
Noardburgum
|
Friesland
|
Jan en Froukje van der Veen
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Noardburgum
|
Friesland
|
Johannes van der Veen
|
4-apr
|
1
|
|
|
|
Oldeberkoop
|
Friesland
|
A. Koning
|
6-apr
|
3
|
|
|
|
Oldeberkoop
|
Friesland
|
Dirk Schipper
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Oldekerk, Gaarkeuken
|
Groningen
|
Roel en Maartje Veenstra
|
24-mrt
|
1
|
|
|
|
Oldeouwer
|
Friesland
|
Alkema J.
|
20-apr
|
6
|
|
|
|
Oldeouwer
|
Friesland
|
P. Klompmaker
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Oldeouwer
|
Friesland
|
H. Nijholt
|
16-apr
|
1
|
|
|
|
Oldeouwer
|
Friesland
|
Fokke Stastra
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Ommen
|
Friesland
|
Ton Elzerman
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Oudwoude
|
Friesland
|
Willem en Sietske Jonkman
|
9-apr
|
1
|
|
|
|
Ouwsterhaule
|
Friesland
|
Maatschap Wietsma
|
11-apr
|
2
|
|
|
|
Paesens
|
Friesland
|
Oane Taekema
|
9-apr
|
1
|
|
|
|
Rohel
|
Friesland
|
D.J. Akkerman
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Rotsterhaule
|
Friesland
|
Afke Baas
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Rotsterhaule
|
Friesland
|
J. de Kleijne
|
17-apr
|
1
|
|
|
|
Rotsterhaule
|
Friesland
|
S.F. Venema
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Rottum
|
Friesland
|
H en E. Meester
|
7-apr
|
4
|
|
|
|
Ruigahuizen
|
Friesland
|
Melle van der Goot
|
10-apr
|
2
|
|
|
|
Scharsterbrug
|
Friesland
|
Siebe en Titia Bosma
|
20-apr
|
1
|
|
|
|
Sint Anna Parochie
|
Friesland
|
Sophie Brakelé
|
4-apr
|
1
|
|
|
|
Sint Johannesga
|
Friesland
|
Mulder P.
|
8-apr
|
1
|
|
|
|
Skarl
|
Friesland
|
Peter Jan en Hieke Dijkstra
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Steggerda
|
Friesland
|
Ultsje Jellema
|
23-apr
|
2
|
|
|
|
Suamarreheide
|
Friesland
|
Bareld Storm
|
8-apr
|
2
|
|
|
|
Terband
|
Friesland
|
Trienke en Henk Tjepkema
|
5-apr
|
1
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Bart Berga
|
8-apr
|
2
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Evert Wind
|
16-apr
|
2
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Arie en Ilse Steenwijk
|
14-apr
|
2
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Hannelien Ruijs en Marc van Leuven
|
8-apr
|
2
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Rikus en Tryntsje Veenstra
|
7-apr
|
1
|
|
|
|
Terwispel
|
Friesland
|
Sjoerd Wagenaar
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Tijnje
|
Friesland
|
Harriet van Sleen
|
4-apr
|
2
|
|
|
|
Twijzel
|
Friesland
|
Joke Smidt
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Warga
|
Friesland
|
Keimpe Gerrit de Boer
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Warga
|
Friesland
|
Aafke en Wiebe Kooistra
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Warga
|
Friesland
|
S. Talsma
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Warns
|
Friesland
|
P.J. Dijkstra
|
6-apr
|
1
|
|
|
|
Warns
|
Friesland
|
Bauke Smid
|
8-apr
|
5
|
|
|
|
Welsrijp
|
Friesland
|
Joustra
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Wijnaldum
|
Friesland
|
Sytse Elzinga
|
6-apr
|
2
|
|
|
|
Wijnaldum
|
Friesland
|
Rinze en Maartje Post
|
11-apr
|
4
|
|
|
|
Wommels
|
Friesland
|
Roel Schraa
|
5-apr
|
2
|
|
|
|
Zweins
|
Friesland
|
Anneke de Boer
|
7-apr
|
4
|
|
|
Uit deze lijst met eerste aankomsten in de stallen blijkt dat er toch een grote variatie in aankomst is. Vaak zijn het de mannetjes die als eerste terug zijn (lange staarten!) en snel hun plekje innemen. Soms zitten er grote verschillen in aankomst per woonplaats. Zo was het verschil in aankomst in Hemrik in 2020 groot tussen T. Algra (7 april) en Henk F. Harmsma (26 april). De oorzaken van vroege en late aankomsten kunnen allerlei oorzaken hebben. Soms worden de terugkerende boerenzwaluwen op hun reis verrast door opkomende stof en zandstormen. Een ander keer hebben ze een slecht seizoen in het overwintergebied gehad (weinig voedsel voor de rui van veren) en moesten ze veel naar het zuiden overwinteren of door weersomstandigheden een andere route nemen die veel langer was (b.v. terug over Italie in plaats van via Gibraltar). Ook deze winter 2020-2021 hadden de boerenzwaluwen weer te maken met stof en zandstormen. Op 18 februari 2021 toont het NOAA-20 ruimtevaartuig deze stof en zandstorm in Noordwest Afrika. Net op de route terug voor veel zangers die via Gibraltar ons land weer willen bereiken.
18 februari 2021
Zand en stofstormen in Noord-Afrika in februari 2021.
Terwijl een groot deel van de pluim ten westen van Afrika verschijnt, is een sliert stof te zien die door de wind naar Europa waait. Volgens een verhaal van meteoroloog Marshall Shepherd, drijven sterke en aanhoudende winden uit het zuiden minstens een paar keer per jaar stof uit de Sahara naar Europa. Dit klopte want ik vond op de afvalcontainers achter onze woning dit jaar weet een laagje bruin zand!
Ik ben dan ook erg benieuwd wanneer de eerste boerenzwaluwen dit jaar terugkeren IN de broedstallen. Helpt U mee mijn lijstje met aankomstdata te vullen in 2021. Mocht U naam en woonplaats er niet bij staan, of U wilt voor de eerste keer meedoen dan hoor ik het graag. Stuur U aankomstdata door van 2021, ook oude data van voorgaande jaren is van harte welkom!
Joure 5 maart 2021.
Jan de Jong, E.A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure. Tel. 0513-414788 of email; j.d.jonglc@home.nl Bijlagen:
aankomst boerenzwaluw in de stal 2020-2021.xlsx (14.6 KB)
Grafiek aankomst in stal 2020.xlsx (16.8 KB)
zand en stofstormen in Afrika.jpg (156.7 KB)
|
