|
Nieuwsbrief 63. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van mei 2024.
01-05. Een winterkoning heeft een nestje gebouwd op een oud boerenzwaluw nest bij ons in Hollum op Ameland. Vorig jaar heeft ie dat ook geprobeerd, op hetzelfde nest, maar de boerenzwaluwen hebben dat bouwsel toen zonder pardon op de grond gekieperd. Niet dat ze dat nest zelf wilden gebruiken, nee hoor, ze hebben toen even verderop in de schuur een nieuw nestje gemaakt. Ben benieuwd hoe dat dit jaar gaat. Gisteren zagen we de 1e boerenzwaluw weer om de schuur vliegen (Jeroen Lap, Hollum Ameland). Vandaag om 19:15 uur, hoor ik zeker twee fitis op het erf hier in Friens. Ze zijn er dus weer. Heb de indruk dat er tot nu toe minder boerenzwaluwen zijn, al begint er een paartje onze oude nesten in het bûthûs te verkennen (Sybe van der Meulen). Vandaag konden we "onze” grauwe vliegenvangers weer in de tuin begroeten in Ternaard (R. Pekelsma). Vandaag naar het Drents Friese Wold geweest rondgefietst en aan de Friese kant 3 roepende draaihals op verschillende locaties. Veel zingende boomleeuweriken en gekraagde roodstaarten (Jan Oord, Mildam).
Foto © Jan Oord, Mildam.
28-04-2024. De draaihals neemt de laatste jaren weer wat toe in Friesland als broedvogel.
02-05. Vandaag een grauwe vliegenvanger aan het Fermanjepaad in Damwâld (Jan Andries Wagenaar). Vanmorgen en vanavond 2 gierzwaluw hoog boven het huis in de Wiken in Drachten (Dico van Toor). Vandaag zijn de huiszwaluwen teruggekeerd hier in Langezwaag, precies 1 dag later als vorig jaar, ze maken de oude nesten weer op (Joop Petter). Vandaag de 7e boerenzwaluw terug in de stal in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). We hebben er lang op gewacht, maar we hebben in Tijnje sinds twee dagen een paartje boerenzwaluwen in onze schuur. Wij hopen dat er meer komen (Gerda Oosterhof). In de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog 1 spotvogel (Wouter Monster). Op Compagnonsveld in het Fochteloerveen 2 grauwe klauwier (Lineke van Tilburg). Een wielewaal gezien Diepsterbos in het Lauwersmeer (Gert van Amerongen). Op Ameland bij de Kooiduinen 1 hop gezien (Martijn Bot). Twee wespendief in het Ottema Wiersma reservaat (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Hegewiersterfjild bij Harlingen 1 grote grijze snip (Jaap Liefting). Bij Ezumazijl in het Lauwersmeer 22 steltkluut (Barbara Dűsselberg e.a.). In Woudsend 30 gierzwaluw (Dennis Keus). In het Easterskar bij Sintjohannesga 3 sneeuwgans samen met enkele grauwe gans (Wiebe Poppe).
03-05.Vandaag in Groene Stergebied tussen Tytsjerk en Leeuwarden 1 nachtegaal horen zingen (Auke van Eck, Hitsum). Aan het Fermanjepaad in Damwâld is al een aantal dagen een bonte vliegenvanger man bijna de gehele dag druk aan het zingen! Het mannetje heeft daarbij twee leegstaande pvc-nestkasten in bezit genomen. In de buurt van de nestkasten komende kool- en pimpelmezen worden door het mannetje fanatiek weggejaagd (Jan Andries Wagenaar). Twee spotvogel bij Kooiduinen op Ameland (Robert Middelveld). In Gaasterland 1 fluiter in het Rijsterbos (Libbe Zijlstra). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 draaihals en 1 koekoek gezien (Vincent Douwes). Op Ameland in Roosduinen 1 bijeneter (Joost de Jong).
04-05. Vandaag de eerste gierzwaluwen (3 stuks) weer gezien boven Scharnegoutum en vlakbij het spoor bij Scharnegoutum zag ik een bonte vliegenvanger (Pascal Osinga). Vanmorgen hoorde ik voor t eerst weer de koekoek in Franeker omgeving Hitzumerbinnenpad (Wopke Vellinga). Een man spotvogel en 2 kleine karekiet geringd bij Venebuurt Terwispel (ringgroep Menork). Vandaag was ik verheugd om weer 2 gele kwikstaarten te zien op een stuk geploegd maisland bij Scharnegoutum. Vorig jaar broedde hier een paartje, met tenminste 1 overlevend jong. Het is wel bijzonder in deze omgeving, want in de wijde omtrek zijn er al jaren geen gele kwikstaarten te bekennen op intensief gebruikt boerenland (Pascal Osinga).
Foto © Pascal Osinga
04-05-2024. Het mannetje van de gele kwikstaart hield de omgeving in de gaten vanaf een modderbult.
05-05. Vandaagde gierzwaluw gezien hier gezien. Nog niet eerder bij ons waargenomen in Tijnje (Anneke Ziel, Tijnje). Vier noordse kwikstaart op Terschelling in Duinen bij paal 18 (Rob Hoeben). Zes beflijster overvliegend bij Zwanewaterduinen op Ameland (Justin Jansen). Te Buitenpost 1 spotvogel zingend (Arjan Wiersma). In het Lauwersmeer in Diepsterbos tien wielewaal (Joost Vogelzang). Op de Golfbaan op Ameland 1 draaihals (Joop Eerdmans). In Eastermar 2 koekoek (Sipke Hogendorp). In de Stripen bij Wijnjewoude 1 nachtzwaluw baltsend (Roel Oost). Twee gierzwaluw terug in Garijp (Sipke de Jong). In het weekend (4-5 mei) ontdekte ik voor het eerst een bonte vliegenvanger in de tuin bij ons in Oppenhuizen (Hetty Schuil).
Foto © Hetty Schuil, Oppenhuizen.
05-05-2024. In de omgeving van Oppenhuizen wordt de bonte vliegenvanger maar weinig gezien.
06-05. Nu pas de 1e boerenzwaluw bij ons terug in Tijnje (Anneke Ziel). Vandaag een volwassen zeearend boven Oppenhuizen gezien (Herman Postma). Vandaag op de Fluessen ongeveer 100 a 150 zwarte stern laag over het water vliegend insecten vangend (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Veel gele kwikstaarten bij de Blaugerzen in Akmarijp. Aldaar ook 1 lepelaar voedsel zoekend in een slootje en een 12-tal regenwulpen op weiland (Lykele Zwanenburg). Bij Ballum op Ameland 1 man tweede jaars roodmus (Joost de Jong en Justin Jansen). In de Ternaarderpolder 1 paapje gezien (Ingrid van Ek). Bij de Kop van de Afsluitdijk/Zurich 1 graszanger roepend (Jelmer Luyckx). In Polder Deinum 1 spotvogel zingend (Anne Jansma). In Goingarijp een draaihals gezien (Lysanne Valk). Bij De Oosthemmen 1 griel overvliegend naar oost (Sietse Bernardus, Joure). Groep van zeker 80 gierzwaluw in Vossenparkwijk te Leeuwarden (Tjitske Hoekstra). In de Houtwiel bij Veenwouden 1 kleinst waterhoen en porceleinhoen roepend (Erwin Walstra en Arno Hof).
07-05. Vandaag 5 gierzwaluw boven Garijp en bij Burgum 6 geteld (Sipke de Jong). Vorige week eind april, tijdens de koude periode, twee boerenzwaluwen dood gevonden in de schuur te Driesum (Jan Reitsma). Vanochtend om half zes hoorde ik voor het eerst dit jaar de koekoek op Skylge/ Terschelling (Tsjip Westra, Midsland). Vanmiddag om 13.30 de eerste 5 gierzwaluwen gehoord en gezien boven Wolvega! Zoals bijna elk jaar aan eind van de eerste week van mei (Hein Appeldoorn). Vandaag even een uitstapje gemaakt naar het Lauwersmeer. In de vogelkijkhut aan het Jaap Deensgat zaten een vijftal paartjes boerenzwaluwen te broeden. Verder bij Ezumazijl was de steltkluut volop aanwezig. Ik heb er 8 waargenomen (Kor Nijboer, Leeuwarden). Vandaag zeilde ik op de Fluessen vlakbij huis en zag een groep zwarte sterns (ongeveer 100) laag over het water foerageren (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Vandaag drie gierzwaluwen gezien en gehoord boven de binnenstad van Leeuwarden (Jan Altenburg). Tot mijn grote verbazing zag ik vanavond een paar grote canadese ganzen met hun 4 jongen hierbij mij in Kollum in de sloot (Corry Berends de Boer).
Foto © Corry Berends de Boer.
07-05-2024. De grote canadese gans broedt steeds vaker in Friesland.
08-05. Vandaag bij ons in Harkema nog maar twee paar huiszwaluw en twee paar boerenzwaluw hier, het gaat niet zo snel met de terugkomst van de broedvogels (Foppe van der Meer). Vandaag zijn de jongen van het 6 legsel boerenzwaluwen uitgekomen in Langezwaag. Het 2e paar boerenzwaluw heeft vandaag pas het 5e ei gelegd (Joop Petter). Bij de Tjongerdellen 1 man grauwe klauwier (Ep van Hijum). Zeven morinelplevier in de Bantpolder in Lauwersmeer (Frans Nillesen).
09-05. Vanmorgen mijn eerste 1 koekoek gehoord bij Omkromte te Joure richting Broek-Zuid. In de tuin aan de Scheen in Joure 1 bonte vliegenvanger zingend en aan de Wildehornstersingel 1 gekraagde roodstaart zingend (Durk Visser, Joure). Vandaag de eerste koekoek gehoord bij de Drait in Drachten 10.25 uur. Andere jaren tussen 3 en 5 mei! Tot onze verrassing vloog hij even later al roepend over ons huis! (Hans Bijl, Drachten).
10-05. Vandaag zijn de eerst gierzwaluwen bij ons in Franeker weer gearriveerd (Klaas Plat). Vandaag de wielewaal gehoord in het Leeuwarder bos (Jan Altenburg). Wij kijken al vanaf Koningsdag uit naar de terug keer van onze huiszwaluwen bij ons in Koudum. Ik heb 12 kunstnestjes onder de NO-goot hangen. De laatste jaren waren er 6 bezet. Maar het is dit jaar maar wachten, wachten. Ik woon in het Morraplan in Koudum aan het water. Een ideale huiszwaluw plek. In het begin waren er veel huizen met zwaluw nestjes, bij iedereen niet altijd welkom. Ik ben 20 jaar geleden al met kunstnesten begonnen en pas de laatste 6 jaar succes. De gehele populatie in de buurt nam wel elk jaar af. Een paar huizen verder zit nu één paartje in een eigen oud nestje, dat zijn de enigen die ik zie. Ik zie in Koudum ook minder gierzwaluwen (Fedde de Vreeze).
Opmerking; Zijn er op meer plaatsen veel minder huiszwaluwen terug gekomen naar de broedplekken? Door het koude april weer zijn ze op meer plekken wat later dan anders.
Sinds vandaag hebben we (sinds een aantal jaren) weer 2 stel boerenzwaluwen in onze stal in Opende. Ze vliegen af en aan in de stal naar de bestaande oude nesten. Hoop dat ze blijven (Klaas Meindertsma Opende). Vandaag een Sint Helenafazantje in Bolsward gespot en gefotografeerd. Nooit eerder gezien of van gehoord (Henk Rienstra, Bolsward).
Foto © Henk Rienstra.
10-05-2024. Dit sint helenafasantje is kennelijk in de omgeving uit gevangenschap ontsnapt uit de omgeving. Wordt namelijk veel als kooivogel gehouden.
Normaal komt de vogel in een groot deel in Afrika ten zuiden van Sahara en de omliggende eilanden voor. Daarnaast komt de vogel voor in de vorm van verwilderde populaties die zijn ontstaan door ontsnapping uit gevangenschap. Zo komt het Sint-Helenafazantje voor op de Bermuda, Brazilië, Kaapverdië, Frans-Polynesië, Hawaï, Martinique, Mauritius, Nieuw-Caledonië, Puerto Rico, Réunion, Sint-Helena, Ascension, Tristan da Cunha, Seychellen, Trinidad en Tobago, Uruguay en Vanuatu (bron Wikipedia)
11-05. Het gaat snel met de huiszwaluwen, er zijn nu al 7 a 8 paar aan het nestelen bij ons in Langezwaag (Joop Petter). Op Schiermonnikoog nog steeds doortrek van boerenzwaluwen, tijdens trektellen tussen 05:26 – 11:30 uur in totaal 500 geteld (Wouter van der Ham).
12-05. Vanmiddag zagen we de terugkeer van het echtpaar boomvalk hier in Haskerhorne (Henk Bulsing).Vanmorgen, om 11.30 uur, 2 gierzwaluw boven centrum Burgum gezien, druk aan het voedsel zoeken (Herman Hoekstra). Vannacht hielden de huiszwaluwen me uit de slaap, ze kwetterden wat af bij de nesten. Ze zijn er weer bij ons in It Heidenskip. De halve oude nestjes van vorig jaar hangen er nog, ik hoop dat ze goed renoveren kunnen. Gelukkig hebben ze hun broedplek teruggevonden, het is o zo gezellig en ik hoef nu 3 maanden mijn ruiten niet te wassen! (Gerdy Westerdorp).
Foto © Gerdy Westendorp.
12-05-2024. De ramen worden door de huiszwaluwen vaak gemarkeerd. Ramen wassen heeft inderdaad geen zin want de vogels gaan rustig door met het markeren. Soms tot woede en frustratie van bewoners. Een huisvrouw in de Haskerveenpolder (Vegelinsoord) was jaren geleden ten einde raad en meende dat de vogels het met opzet deden om haar te pesten. Dat is niet zo! Dat doen ze om te voorkomen dat ze (en hun jongen) tegen de ruiten van het voor hun onzichtbare glas vliegen. Ook boerenzwaluwen markeren gevaarlijke plekken in de stal (meestal wanden) zodat hun jongen er niet te pletter tegen vliegen.
Vandaag rond 20.00 uur, zag ik een blauwe reiger met een uitzonderlijke witte nek bij Bolsward-oost. De zon was niet fel en scheen achter mij. (Henk Rienstra, Bolsward). Gisteren de eerste gierzwaluw gezien hier in Dronrijp. Vorige week draaide hier een sperwer een snel rondje om een vlinderstruik waarin mezen schuilden (Henk Jukkema). Vandaag zag ik voor de derde keer in de afgelopen week 2 appelvinken overvliegen over onze achtertuin (in Scharnegoutum); het zijn een mannetje en een vrouwtje, dus een koppeltje. Ik vermoed telkens hetzelfde koppeltje, want ze leggen telkens dezelfde route af. Deze soort had ik hier niet verwacht, want het is hier niet bepaald een boomrijke omgeving! (Pascal Osinga).
Foto © Pascal Osinga
07-05-2024. Appelvinken nemen de laatste jaren flink toe als broedvogel in Friesland.
Opmerking Jan de Jong; De appelvink neemt in Friesland vanuit het oosten richting westen nog steeds toe als broedvogel. Rond 1977 waren er nog maar enkele in het oosten van de provincie, rond 2000 al meerdere in Oost-Friesland en enkele gevallen in Zuid-Friesland en tevens schaars aanwezig in NO Friesland. Rond 2015 steeds meer een toename naar het westen van provincie Friesland. Vanuit de omgeving van Scharnegoutum kreeg ik tot nog toe geen meldingen uit het broedseizoen. Ben erg benieuwd of er al op meer plekken (richting Afsluitdijk /Makkum /Harlingen /Bolsward) appelvinken gezien worden in het broedseizoen (begint van eind april/mei).
13-05. Vanmiddag 4 buizerd op thermiek minstens 1 km hoogte (Henk Jukkema, Dronrijp).
14-05. De eerste boerenzwaluw jongen in Oldekerk zijn er alweer 5 stuks ze hebben al veertjes (Maartje en Roel Veenstra). Vandaag in Kollumeroord bij Camping De Pomp 1 spotvogel, 2 wielewalen en 1 Cetti’s Zanger (Rindert Algra, Leeuwarden).
15-05. Vorig jaar was de primeur, maar het is de torenvalk zeker goed bevallen en ze is weer teruggekomen naar de eendenkorf bij Hollum op Ameland, ze hebben tot nu toe 4 eieren (Jeroen Lap). Vandaag de eerste gierzwaluwen gezien aan de H de Withstraat Buitenpost (A. Wiersma). In Zeegse (Drenthe) vandaag de wielewaal gehoord (Auke van Eck, Hitsum). Vandaag wederom 2 grote vossen (vlinders!) bij Fermanjebosk/algemene begraafplaats in Damwâld. Een exemplaar was bijna geheel versleten. Ook 2 wielewalen in Fermanjebosk. Het mannetje zong maandag 13-05 onophoudend. (Jan Andries Wagenaar).
Foto © Jan Andries Wagenaar
15-05-2024. Een van de Grote vos vlinders in het Fermanjebosk in Damwâld.
Joure 19 mei 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van mei 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf mei (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 63 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast daarvoor.
Voor de duidelijkheid meld ik dat de Nieuwsbrief 63 naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien zijn op mijn Blog; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.
19 mei 2024.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen.
Telefoon; 0513-414788.
|
