|
Nieuwsbrief 72. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van september 2024.
15-09. Toen we vandaag terugkwamen in Lippenhuizen van vakantie waren de boerenzwaluwen al vertrokken. Dit vond ik opmerkelijk want in Denemarken, waar we op vakantie waren, waren de boerenzwaluwen daar duidelijk nog wel. Dit jaar waren er naar mijn idee ook minder boerenzwaluwen bij ons in de stal (Lute Jager, Lippenhuizen). Zeearend belaagd door twee buizerd te Rotsterhaule (Geert van der Meer). Te Fochteloo een groep van 54 grote canadese gans en 1 paar wilde zwaan met 4 grote jongen (Lieneke van Tilburg).
Foto © Lieneke van Tilburg.
15-09-2024. De wilde zwaan broedt sinds kort ook in ons land.
16-09. In week 37 (op 10 september) twee rupsen van de koninginnenpage in Drachten in mijn groentetuin op de venkel en het wortelloof (Ina Durenkamp uit Drachten). Onze laatste 2 jonge boerenzwaluwen hier op Ballum/Ameland zijn nu weg, vorige week hebben ze nog wel een nachtje bij ons geslapen (Petra Visser). Hier bij ons in Wijnjewoude momenteel nog 3 boerenzwaluwen die hier overnachten (Frans Pool). Helaas zijn bij ons in Metslawier de boerenzwaluw ouders vertrokken en hebben we 4 dode boerenzwaluwen uit het nest gehaald. Gisteren nog een klein aantal boerenzwaluwen hierbuiten. Maar vandaag is het stil in zowel de schuur als in de loods. De laatsten zullen deze week wel vertrekken (Tjitske Veenstra). Ik vond in Franeker thuis een halfdode ligusterpijlstaart vlinder, ik heb hem getracht te redden door hem op een veilig plekje te zetten maar helaas is het beestje doodgegaan (Betty van Dijk). Tot op heden nog wel dagelijks groepjes van 6-10 boerenzwaluwen bij Folgeren in Drachten in de lucht aan het foerageren (Thomas Dijkstra). Vandaag is de laatste boerenzwaluw bij ons in Oldeberkoop vertrokken. Bijzonder dat ze zo lang zijn gebleven. Ik zag in m'n agenda van vorig jaar dat we al na 20 augustus geen boerenzwaluwen meer hadden. Nu kunnen we dan toch gaan schoonmaken (Ieke Schreuder). Bij de Mardyk aan het Sneekermeer 1 koekoek (Jelmer Luyckx). In Bakhuizen 1 koperwiek (Peter van de Beek).
17-09. In het Hoornse Bos op Terschelling 1 bladkoning tussen een groepje tjiftjaf en een vuurgoudhaantje (Arie Ouwerkerk). De boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Hommerts uit de stal vertrokken. Op 10 september zaten er nog 3 jongen in een nest. Deze jongen zijn inmiddels ook uitgevlogen en vertrokken (Elske en Andre Zonderland). Gisteren de schuur bij ons in Kollumerpomp schoon gemaakt en oude (dit jaar niet meer in gebruik zijnde) boerenzwaluw nesten verwijderd. Bleek in het nest waarvan ik dacht, dat er nog jongen in zaten, twee dode jongen zaten. Gisteravond zat er nog 1 boerenzwaluw in de schuur. Zonet niets meer, dus ik denk dat ze per vandaag vertrokken zijn (Menne Osinga). Vanavond weer een telling op de slaapplek bij de Wide Mar te Stiens. Het zijn minimale tellingen want de vogels verdwijnen achter het riet, kon alleen tellen wat er inviel. Geteld; 1 blauwe reiger, 6 ooievaar en 131 grote zilverreiger. Verder het gewone eenden goed; smient, krakeend, slobeend, wintertaling, 16 knobbelzwaan, 1 canadese gans en veel grauwe gans (Gerard Mast, Stiens). Op 12 september rond 17.00 uur bij me in Kollum heel veel huiszwaluwen in de lucht, ze gingen de nesten controleren en daarna vlogen ze weg. De trek van de huiszwaluwen was hier al heel vroeg begonnen (Corry Berends, Kollum). Vandaag een ijsvogel in het Hemmemapark Berlikum en een kolibrievlinder in de tuin (Ita Spoelman, Berlikum). En dan is vanaf vandaag onze stal in Bovensmilde leeg. Ook buiten laat de groep van 15 a 20 boerenzwaluwen zich niet meer zien Het is stil, ze zijn vertrokken hier (Rita Delger). Groep van 50 kleine zilverreiger op slaapplaats bij Westerplas op Schiermonnikoog (Bram Ubbels).
Foto © Kees Bode.
17-09-2024. Kleine zilverreiger komt steeds vaker in grote aantallen in Friesland voor.
18-09. Bij de Horrekooi op Terschelling groep van 55 putter (Jitty Hakkert). Op de strandvlakte te Schiermonnikoog groep van 400 groenpootruiter (Jasper Jansen). Bij Laaksum een groep van 508 graspieper overvliegend (Hessel van der Iest). De jonge boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Oudega SWF uit het schapenhok vertrokken. Volgens ons waren dezen de week ervoor ook al een dag of 2 weg geweest (Wiepkje Hoekstra). Vandaag toch nog een boerenzwaluw bij de stal in Tijnje gehoord (Annemarie van Garderen). Bij Zwarte Haan 1 eerste jaars rose spreeuw (Durk Lautenbag). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 eerste jaars roodpootvalk jagend (Jeroen Breidenbach). Op Ameland bij de Pier 1 overvliegende hop (Marcus Weber). Bij de Peazemerlannen zes groenpootruiter (Klaas Schepers).
Foto ©Klaas Schepers
18-09-2024. De groenpootruiter broedt in Noord-Europa en Rusland en komt in ons land vooral tussen eind maart en half november steeds vaker voor.
Drie bokje in 3e Kroonspolder op Vlieland (Carl Zuhorn). Groep van 30 scholekster op de Steile Bank te Laaxum (Nico de Vries). Een mannetje witoogeend in Groote Noordwolderpolder (Rommert Cazemier).
Foto © Rommert Cazemier
18-09-2024. De Witoogeend is een onregelmatige en zeldzame broedvogel van vooral veenplassen. Een deel van de waarnemingen betreft uit gevangenschap ontsnapte vogels. Ook vogels uit een herintroductieproject in Duitsland kunnen in Nederland aangetroffen worden. Let daarom op de aanwezigheid van kleurringen.
19-09. Bij de Wide Mar te Stiens 30 watersnip (J.de Groot). Bij de Nieuwe Wielen bij Leeuwarden 4 ijsvogel (Arjette Schouten). Nog nooit eerder meegemaakt met boerenzwaluwen bij ons in Bears. Op 29 augustus was de schuur en stal leeg en op 1 september waren ze weer terug, op 3 september weer weg en op 5 september weer 2 terug, zo ging dat een paar dagen, 1 dag weg andere dag weer terug. Maar op 15 september kwam er maar 1 terug op het oude nest, op 16 september weg en vanaf 17 september weer terug. Opmerkelijk. Ik meld me wanneer de laatste voorgoed vertrokken is! (Jochum Rypma, Bears). De laatste boerenzwaluw zijn gisteren vertrokken uit Utanede Bispgården Jämtland Zweden. Nog nooit eerder meegemaakt dat ze zo laat weg vliegen. In tegenstelling tot andere jaren dat ik hier woon (14 jaar) meestal tussen 10 en 15 augustus. Heel bijzonder ook de kraanvogels vlogen vanmorgen nog over voor de overtocht (Lenie Terluin, Zweden). Op Vlieland bij Lange Paal 1 gierzwaluw (Inge van den Heuvel e.a.). De boerenzwaluwen zijn van de een op andere dag vandaag allemaal bij ons in Langezwaag vertrokken, ook de huiszwaluwen (Sietse van der Wal).
20-09. Vandaag een jagende visarend bij de Terkaplester Poelen (Bertus Rijpkema, Joure). Te Woudsend 1 rode wouw overvliegend (Jorrit Zondervan). De boerenzwaluwen zijn weer vertrokken bij ons in Aldtsjerk. 6 april kwamen de eerste binnen. Van het eerste legsel heb ik weinig jongen gezien en gehoord. Tweede legsel meer nesten met jongen. Dit jaar minder boerenzwaluwen in de schuur (Klaske Adema, Aldtsjerk). Vandaag zag ik in de avond nog een boomvalk laag over de huizen scheren in Scharnegoutum Pascal Osinga). Op Vlieland bij de Ruige Plek 1 kleine vliegenvanger (Marcel Stienstra). Op Schiermonnikoog bij Westerplas 117 kleine zilverreiger op de slaapplaats (Peter van Horssen e.a.). Bij Westerse Veld op Vlieland 1 man kokardezaagbek (Marcel Stienstra e.a.).
Foto © Marcel Stienstra
18-09-2024. De kokardezaagbek komt voor van Alaska tot de noordwestelijke Verenigde Staten en van zuidoostelijk Canada tot de zuidoostelijk Verenigde Staten en dan met name in moerasgebieden en bosgebieden met meren. Het is een trekvogel en hij overwintert in het zuiden van de Verenigde Staten. Waarnemingen in ons land moeten beschouwd worden als uit gevangenschap ontsnapte vogels.
21-09. In het Westerschar bij Sint Johannesga 1 paapje (Jitze). In de Groene Glop op Schiermonnikoog 1 eerste jaars kleine vliegenvanger gevangen en geringd ((VRS Schiermonnikoog). Het verrast mij om de tjiftjaf nog steeds te horen en hoe hij zijn hoogste liedje zingt in Oudwoude. Begin van de week (16 september) zijn de laatste boerenzwaluwen vertrokken. Ook nog de groene specht bij ons in de tuin gehad. Geregeld komt de vos hier die zijn "grote boodschap" achterlaat. Zien doen we hem niet. Ook veel vlinders die rondfladderen. Atalanta's, koolwitjes, bruin zandoogje, dagpauwoog en buxusmot. Die laatste is mooi voor de koolmezen deze hadden een maaltijd aan de rupsen. In de lucht wordt het stiller maar het roodborstje doet morgens zijn best (Willem Jonkman). Bij het Eeltsjemar 1 roodborsttapuit (Piet Boersma). Vandaag het laatste nestje boerenzwaluwen bij ons in Wanneperveen (Drenthe) voor het eerst aan het vliegen buiten de paardenschuurtjes. Alle jaren dat we hier wonen, nu achttien jaar, nog nooit zo laat meegemaakt. Waren altijd vertrokken zo rond 10 september. Maar het is inderdaad een vreemd jaar. Heb het wel eens meegemaakt bij een laat nestje dat de ouders vertrokken en de jonge zwaluwen verhongerden in een paar dagen. Maar nu worden ze nog steeds gevoerd. Ook nog alle dagen bezoek van andere boerenzwaluwen. Vanmorgen nog een tiental in en uitvliegend. Vier nestjes zijn uitgekomen bij het eerste legsel. Bij het tweede legsel, twee uitgekomen en 1 verlaten. De eitjes liggen er nog in. Dit is het laatste nestje. Zijn heel laat begonnen, ik dacht dit wordt niets meer. Heb een kunstmatig drinkplaatsje waar de boerenzwaluwen en ook de 4 fjordjes (paarden) kunnen drinken (Jan van der Zee). Bij It Sud te Drachten 1 zwarte roodstaart (Willem Bosma). Op Vlieland 10 zanglijster overvliegen bij Bomenland (Carl Zuhorn).
22-09. Vandaag het roodborstje weer in de tuin gesignaleerd hier in Dokkum. Vorig jaar was hij er 5 oktober. Ik neem aan dat het dezelfde is maar dat weet ik natuurlijk niet zeker (Tjip Oberman). Bij de ijsbaan op Vlieland 1 hop (Merel Zweemer e.a.). We hebben hier in Heerenveen een sperwer die regelmatig in ons tuin zit (Jan en Hilda Haanstra). Vandaag zag ik voor het eerst dit jaar een groepje van 4 sijzen over Scharnegoutum vliegen op najaarstrek; ik hoorde ze al op afstand roepen (Pascal Osinga). De meeste boerenzwaluwen, zo’n 70, zijn 3 september vertrokken uit de stal hier in Jelsum. De laatste is vandaag vertrokken (Marie-christien van Deursen, Jelsum). In de Venebuurt te Terwispel een bladkoning gevangen en geringd weer los (Ringgroep Menork). Vandaag de eerste roodborst hier in Slappeterp in de tuin gezien (Geertje de Vries). Op Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer aan de noordoever van het Tjeukemeer vanmorgen o.a. 1 paapje, 1 roodborsttapuit en 1 tapuit geringd (Gerard en Jacob Westerhuis). In de Noordoosthoek op Vlieland 1 bladkoning (Jorrit Vlot).
Foto © Jorrit Vlot
22-09-2024. De bladkoning wordt elk jaar in flinke aantallen waargenomen in ons land. Veel worden er dan ook aan de Nederlandse kuststrook en op de Waddeneilanden geringd voor onderzoek. Echter vrijwel geen meldingen over de herkomst van de soort.
23-09. Vandaag is de laatste boerenzwaluw vertrokken uit de schuur hier in Makkum. Donderdag 19 september kwamen er zo 20 boerenzwaluwen rond de boerderij vliegen en de ouders van het laatste nest zijn met die groep vertrokken. De drie jongen die nog gevoerd werden bleven achter. Twee vertrokken de dag erop en de laatste dus vandaag. Wat een goed jaar was het hier voor de boerenzwaluwen. Er was hier voldoende eten het hele jaar door. Waarschijnlijk door de ligging zo vlak bij zee. De eerste lichting was een 25 stuks en de tweede keer telde ik 40 stuks. Ze zaten zo mooi op het hekwerk langs de paardenwei. De laatste keer waren er nog ongeveer 10 stuks waarvan de laatste nu dus is vertrokken. Nu kunnen we de vloer weer schoonmaken en de goederen poepvrij maken in afwachting van de lente (Wietske Visser, Makkum). Vandaag trof ik voor het eerst weer een roodborstje in onze tuin aan in Heerenveen (Ben Klaassen). Vandaag zag ik in onze tuin in Heerenveen voor het eerst weer een roodborstje (Louwina van Noord, Heerenveen). Op Vlieland in de 3e Kroonspolder 1 sperwergrasmus geringd (VRS Vlieland).
24-09. Groepje van 7 sijs overvliegend te Bakkeveen (Koert Scholten). Op Terschelling bij Doodmanskisten 6 koperwiek overvliegend (Daan van der Elsken). Op Vlieland 1 koekoek overvliegend in de Oostervallei (Sylvain). In de Jouke Sjoerdspolder bij Workum 1 roerdomp (Tjerk Kunst). In het Lauwersmeer in de Bantpolder 1 vrouw juveniel steppenkiekendief (Kees Bode). Bij de Alde Feanen 2 eerste jaars visarend, hiervan 1 met gele kleurring (Roel Bos).
Opmerking; De vogel bleek als nestjong geringd te zijn op 10 juli 2024 in Alavus Etela-Pohjanmaa – Vaasa in Finland. Afstand 1493 km. Tijd 75 dagen. (Bron via; Bareld Storm).
Foto 30-09-2024 © Roel Bos.
24-09-2024. Van de visarend zijn ringmeldingen in Friesland bekend uit; Duitsland, Engeland, Noorwegen en Finland.
25-09. Twee tapuit in Goëngamieden bij Sneek (Dick Pruiksma). In het Wallebosch bij Beetsterzwaag 9 appelvink (6+ 3) en 21 sijs (15+ 6) gezien (Willem Bosma). Vandaag zijn de heggemus en de roodborst terug in de tuin bij ons in Berlikum. Bij de Kleine Wielen te Leeuwarden vliegen 2 ijsvogels achter elkaar aan, komend van de kant van Camminghaburen. De een vliegt terug en de ander blijft bij een groter meer (Ita Spoelman, Berlikum). Deze week ben ik in Bretagne (Frankrijk) en er is een flinke trek van de roodborsten te zien. In alle struiken langs de kust zitten er flinke aantallen, de trek is hier echt wel bezig. Ook twee grutto's bij een zoetwaterplasje vlak bij het strand was wel opvallend. Verder de "gewone" soorten die je hier kunt verwachten. Leuk is altijd de alpenkraai hier (Frankrijk) te zien, er schijnt hier echt een plek voor die vogel te zijn (Sies Krap, Kollum). Sinds vandaag hebben we weer een roodborst die rondscharrelt in de tuin bij ons in Stiens (Grytsje Schaaf). In het Lauwersmeer in Bantpolder 1 roodborsttapuit (Kees Bode).
Foto © Kees Bode.
24-09-2024. De roodborsttapuit laat zich steeds vaker zien in het groene Friesland.
26-09. Drie bladkoning geringd op Vlieland in de Kroonspolders door VRS Vlieland (G. Bochem en Carl Zuhorn). De groene specht liet zich horen in Westermar bij de Brede school te Joure, al de hele zomer hoorde ik de groene specht bij de sportvelden in Joure (Durk Visser). Op de Vogelpôlle op Ameland 6 tapuit (Justin Jansen). In de binnenstad van Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Donald Wolters). Bij de Buurdergrie 150 watersnip (Justin Jansen). Bij het War te Franeker 1 koperwiek overvliegend (Marnix Oudega).
27-09. Tot mijn grote schrik kwam er vanmorgen nog een natgeregende boerenzwaluw in de schuur bij ons in Westhoek. Volgens mij is het een jonge boerenzwaluw en die weer even terugkwam om te schuilen voor het slechte weer. Ik weet niet waar het vogeltje de afgelopen week heeft gezeten. Er zijn ook vaak zwaluwen bij de zeedijk, een paar honderd meter hier vandaan (Anne de Vries, Westhoek). Bij de Bargebek te Balk 1 grote gele kwikstaart (Johan Deinum). Op Vlieland bij de Nieuwe eendenkooi 10 koperwiek en in Bomenland op Vlieland 20 zanglijster en 10 koperwiek (Lars Buckx). In de Knipe 1 ijsvogel (Michiel van Ettinger). Bij de Groote en Kleine Potten op Sneekermeer 2 reuzenstern (Dick Pruiksma). Op Schiermonnikoog aan de Prins Bernhardlaan 1 gierzwaluw overvliegend (Hugo Wieleman).
28-09. Op Vlieland 1 koperwiek geringd in de Kroonspolders (G. Bochem en Carl Zuhorn). Op Schiermonnikoog aan de Hazewei 45 sijs (Joey Braat). Bij het sportpark van Drachtster Boys te Drachten groep van 24 witte kwikstaart (Rommert Cazemier). Op Ameland bij Oostbos 1 kramsvogel (Frank van der Velde). In Lemmer een bladkoning (Sietse Bernardus, Joure). In het Easterskar bij Sint Johannesga 2 casarca (Bauke Sienema). Bij de Peazemerlannen 501 boerenzwaluw (Wil Leurs). In Beetsterzwaag groepje van 15 sijs (Willem Bosma).
29-09. Op de Kooiwaard te Makkum 1 bladkoning (Andries Zijlstra e.a.). Bij de Wide Mar te Stiens 40 boerenzwaluw (Gertjan Hijstek). Bij de Hon op Ameland 1 strandleeuwerik (Justin Jansen). Aan het Sneekermeer op de Griene Dyk 30 holenduif (Dick Pruiksma). Op Vlieland in de 3de Kroonspolders 1 siberische sprinkhaanzanger gevangen en geringd door VRS Vlieland (Carl Zuhorn).
Foto © Carl Zuhorn.
29-09-2024. Dit is m.i. de eerste vangst van een siberische sprinkhaanzanger in Friesland.! Deze soort broedt in; China; Kazachstan; Kirgizië; Mongolië; Russische Federatie (Centraal-Aziatisch Rusland, en Oost-Aziatisch Rusland).
30-09. Te Beetsterzwaag 1 middelste bonte specht (Willem Bosma). Vijf roodborsttapuit bij Lange Bisteen op Terschelling (Marijke Ammerlaan). Bij Bouwepet (bij Giekerk) groepje van 25 boerenzwaluw (Gerben Mensink). Bij het Jacobs pad op Schiermonnikoog 60 grote stern (Marco Zomer). Groep van 171 holenduif te Ferwerd Buitendijks (Joost Bouwmeester). Groep van 450 kievit bij Mandeveld te Bakkeveen (Koert Scholten).
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingenDewegtrek van veel noordelijke vogels, waaronder diverse dwaalgasten, komt in de oktober maand goed op gang. Kijk naar ze uit en meld U eerste wintergasten. Zend U meldingen in voor 15 oktober! Vermeld U naam/adres/ bij email melding(en).
1 oktober 2024.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nlTel; 0513-414788
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).
|
