Boerenzwaluwen met vleugelrui in Nederland in 2021. 

De laatste jaren krijg ik steeds meer aanwijzingen dat boerenzwaluwen OOK in Nederland proberen te overwinteren. Door het zachte en mildere klimaat worden ze dan ook op allerlei plaatsen gezien. Van november tot in december. Daarbij valt het op dat vooral de oude vogels OOK in ons land met de handpen rui van hun vleugels beginnen. Door de toename van de kwaliteit van de fototoestellen komen we steeds meer foto’s van boerenzwaluwen in het najaar tegen waarop deze vleugelrui te zien is. Toch is het nog moeilijk om die snel vliegende vogels op de gevoelig plaat vast te leggen zo blijkt uit contacten met diverse vogel fotografen.

Op verschillende plaatsen in ons land zijn er late boerenzwaluwen gezien die tevens in de vleugelrui waren onder anderen in Dordtse Biesbosch, Westland Zuidholland, Lauwersmeer Kustweg, Noord Hollands Duinreservaat bij Castricum, Brabantse Biesbosch, Pingjum en Vossenmeer Flevoland. We zijn erg benieuwd of er op meer plekken in ons land late boerenzwaluwen zijn gezien en of er duidelijke foto’s van zijn gemaakt waarom eventueel rui is te zien. Naast de volwassen vogels waren er ook nogal wat eerste jaars die nog GEEN rui in de pennen vertoonden. Mogelijk zijn dit jonge vogels van wat late legsels. Van zeker 8 volwassen boerenzwaluwen kon aan de hand van foto’s de vleugel ruiscore vastgesteld worden. Uniek voor ons land! Zie voor ruiscore;  https://vogeltrekstation.nl/nl/vogels/biometrie/vleugel/rui-van-het-verenkleed.

Ruiscores waren resp. 20,14,24,31,30,34,31en 30 (gemid.26,75). Hieronder de foto’s van de betreffende fotografen. 

Foto © Frans Buiter.

29-10-2021. Volwassen boerenzwaluw met vleugel ruiscore 555410000 = 20, Westland Zuid Holland. Ruiscore wordt aangegeven tussen 0 en 5, van binnen naar buiten (5= nieuwe pen/ 0 is oude pen). 1= geschatte waarde.

Foto © Martin Olthoff

13-11-2021.  Volwassen boerenzwaluw met vleugel ruiscore 553100000 = 14, in het Lauwersmeer aan de kustweg. 1= geschatte waarde.

Foto © R. Emsuus

13-11-2021. Noord Hollands Duinreservaat, Infiltratiegebied Castricum. 4 ex. Volwassen boerenzwaluw met ruiscore 555531000 =24. 1= geschatte waarde.

Foto © Thomas van der Es

15-11-2021 Brabantse Biesbosch Spaarbekken Petrusplaat NB. Er waren die dag 12 ex. Deze volwassen vogel is in vleugelrui, de ruiscore =555554200 = 31. 2= geschatte waarde.

Foto © Clemens Heijmen.

16-11-2021. Bij Pingjum in Friesland een volwassen boerenzwaluw gefotografeerd waarop duidelijk de twee licht bruine oude buitenste slagpennen te zien zijn. De vleugel ruiscore is 555554100 =30. 1= geschatte waarde.

Foto © Willem Hartholt

20-11-2021 Volwassen boerenzwaluw met vleugel ruiscore 555555310 = 34. 1= geschatte waarde. Lauwersmeer Kustweg, Groningen.

Foto ©Peter Kuijper

27-11-2021.Volwasen boerenzwaluw bij Vossenmeer Flevoland, 15:15 uur er waren drie. Paar weken geleden hier ook gezien, toen waren het er 4. Vleugelrui score 555554200 =31. 2= geschatte waarde.

Foto © Hans Gebuis

21-11-2021 Dordtse Biesbosch, Tongplaat-Zuidplaatje-Dordtse Biesbosch. Er werden maximaal 8 samen gezien. Waarvan er enkele met vleugelrui. Vleugelrui score 555554100 = 30. 1= = geschatte waarde.

Mijns inziens zijn er nog nooit eerder zoveel foto’s bijeen gebracht in 1 jaar in de late herfst (eind oktober /eind november) waarop de vleugelrui, die normaal in het overwintergebied plaats vindt, wordt aangetoond. Ongetwijfeld zal de klimaatverandering (zachte klimaat) hieraan bijgedragen hebben. Het is vooralsnog niet duidelijk waar de boerenzwaluwen in 2021 tijdens de nacht verbleven. Mogelijk in stallen en schuren in de omgeving van de gebieden waar ze zijn gezien.

Mocht er naast deze serie foto’s nog meer fotomateriaal van boerenzwaluwen in vleugelrui zijn in ons land dan hoor ik het graag.  Het is bekend dat er in ons land al boerenzwaluwen zijn die vóór vertrek al met de vleugelrui kunnen beginnen. Ook in Friesland heb ik actieve rui van vleugels tijdens het RAS projectonderzoek van het Vogeltrekstation Wageningen aan boerenzwaluwen vastgesteld. Zoals op 2-7-2019 (NLA. BD…39631) en 12-08-2019 (NLA. BH…30174).  Zie hiervoor ook Boerenzwaluw Journaal 9, Friesland,2019 blz. 86 en 92.

Foto © Jan de Jong, Joure.

02-07-2019. NLA. BD…39631. Oldeouwer-Friesland.  De rui van de GS is afwijkend. De pennen GS2 t/m 4 en de GSD-ogen niet erg gesleten aan de toppen, mogelijk heeft de vogel een rui onderbreking(?) in Afrika gehad, GS5 nog duidelijk met blauwe bloedspoel.

Foto © Jan de Jong, Joure.

12-08-2019. NLA. BH…30174.Warns-Friesland. Volwassen boerenzwaluw met actieve rui in vleugel. Let op gelijkheid met vangst van ringnummer NLA. BD…39631 op 2 juli 2019 te Oldeouwer.

 Tijdens het RAS boerenzwaluw onderzoek zouden broedvogels in broedschuren gecontroleerd moeten worden op rui van slagpennen. Vooral de eerste pennen (rui van binnen naar buiten) worden nogal eens over het hoofd gezien tijdens de controle van de broedvogel.

 Joure, 3 januari 2022.

Ringer 403 Jan de Jong

RAS project Boerenzwaluw Vogeltrekstation Wageningen. 

Bijlagen:
Boerenzwaluw Journaal 11, 2021.pdf (4.8 MB)