|
Zanglijsters zingen alweer volop.
De laatste week hoor je op allerlei plaatsen de zanglijsters al weer zingen. Zelf hoorde ik op 18 februari in de wijk Skipsleat er al twee luid zingen en enkele dagen later op een 6-tal andere plekken in Joure. De zanglijster (Bûnte Lyster) is er altijd vroeg bij met de eerste zang. Soms worden ze al in zwakke winters gehoord. Zoals op 15 december 2000 toen Tsjepke van der Honing er aan de Helling in Joure al een volop zingend (15 minuten) hoorde. Eelke Bosma uit Haskerhorne hoorde op 9 januari 2004 bij zijn woning ook een, de vogel was op 17 januari nog druk met de zang. Vanaf maart kan je de zanglijster de laatste jaren steeds meer horen zingen.
Foto Wim Priem 7-4-2020.Zanglijsters komen steeds vaker in tuinen, parken en volkstuinen.
Vroege en late nestvondsten.
De eerste broedgevallen kunnen al vroeg zijn. Zo vond ik in het archief al een melding van 2 maart 1998 toen er in Drogeham bij Fam. Spoelstra een nest met 1 ei werd gevonden. In Leeuwarden op 17 maart 1994 nest met 2 eieren (Auke Willem de Jong). Op 22 maart 1993 in Leeuwarden nest met 4 ei (Mevr. Aalbers). Het broeden kan tot zeker in augustus aanhouden en kan meerdere legsels bevatten. Zo werd er op 6 augustus 1996 in Hardegarijp nog zanglijster op nest met 1 ei gevonden in een klimhortensia door Fam. Goodijk. Op 8 augustus 2000 meldde A. Meersma uit Minnertsga me dat er nog een zanglijster zat te broeden in een dichte veld iep op nog geen twee meter van een merelnest met kleine jongen. De jonge zanglijsters zijn pas 25 augustus uitgevlogen.
Oproep let op vroege legsels.
Ik ben benieuwd of er dit jaar in Friesland (of daarbuiten) ook vroege maart legsels bekend zijn geworden van de zanglijster. Vaak wordt er in de maart maand nog maar weinig omgekeken naar broedende zanglijsters. Waarschijnlijk komen er de laatste jaren steeds meer broedgevallen voor in begin maart door de veranderende klimatologische omstandigheden. Het is dus opletten als je vrouwtjes zanglijsters al vroeg ziet slepen met nestmateriaal. Steeds vaker broeden ze in wat grotere tuinen bij woningen. Hun nest is komvormig gebouwd (door vrouwtje) van dunne takjes, mos, gras, plantenwortels, bladeren etc. en aan de binnen zijde een opvallend gladde kom. De eieren helder lichtblauw met zwarte of donkerbruine spikkels. Het vrouwtje begint vaak na het laatste ei te broeden en na 12 a 14 dagen komen de jongen uit. Deze jonge worden daarna nog zeker 12 a 16 dagen verzorgt voor ze uitvliegen. Als de jongen 7 a 9 dagen oud zijn openen ze al hun ogen en kunnen bij dreigend gevaar al uit het nest springen! Op de 8e dag komen de buik schouder en rugveren al 1 millimeter ui de bloedspoelen. Vanaf de 11e dag zijn de vlekken op de borst al zichtbaar.
Foto 3-4-2015. Anna de Vries. Smidse van de zanglijster waar hij zijn tuinslakken kapot slaat om de inhoudt te nuttigen. Het is belangrijk dat slakken in uw tuin NIET bestreden worden met giftige middelen. Dit zou slecht kunnen uitpakken voor zanglijsters die ze regelmatig eten.
Vooral in de trektijd, maar ook in het late broedseizoen, kunnen veel jonge zanglijsters al aan het zwerven gaan. Mening zanglijster komt dan opvallend vaak om als vensterslachtoffer. Zo vond Tjepke Hofma uit Joure er op 11 augustus 1994 in zeer korte tijd 3 dood in de tuin. Ook tijdens de voorjaarstrek sneuvelen er vele tegen vensterruiten, soms van ver. Meldt vensterslachtoffers zo veel mogelijk.
Enkele voorbeelden van gesneuvelde doortrekkers.
1. Op 26 maart 1994 sneuvelde er een tegen de ruiten in Hommerts bij B. Zwijgers. De vogel was geringd (GBT. RV…80617) op 20 november 1993 in Watlington in Engeland. Kennelijk een vogel die in Engeland probeerde te overwinteren en op de terugweg naar zijn broedgebied na 126 dagen al sneuvelde (476 km).
2. Op18 maart 2019 vloog een zanglijster zich dood tegen de ruiten bij Binne en Aafke Kunnen in Ureterp. De vogel droeg een ring uit Noorwegen (NOS. …8222559) en was op 1 september 2017 als jonge vogel op de najaarstrek geringd te Buas, Songdalen en is na 563 dagen toen ie op weg was weer naar zijn geboorteland gesneuveld (583 km).
3.Op 12 februari 1980 sneuvelde bij G. van der Bij in Zwaagwesteinde 1 zanglijster tegen de ramen met een Zweedse pootring (SVS. …4163166). De vogel was op 6 oktober 1979 op de najaarstrek geringd in Svensca, Hogarne, Zweden en sneuvelde al na 129 dagen (1076 km).
Soms gaat de najaarstrek van zanglijsters wel erg snel.
1.Op 14 oktober 1990 werd er in Leeuwarden door J.K. Dijkstra een jonge zanglijster dood gevonden onder het vensterraam, de vogel bleek 13 dagen (!) daarvoor geringd te zijn (SUE. H…201973) op 1 oktober te Parnumaa, Matsalu in Rusland 286 km).
2. Op 4 november 2003 vond Sabine Bosma uit Schettens een dode zanglijster met ring onder het raam (SVS. …4446768). De vogel was 27 dagen ervoor op 8 oktober 2003 als jonge vogel geringd te Varberg in Zweden (622 km).
Leeftijden
Zanglijster kunnen een flinke leeftijd bereiken. Dat weten we aan de hand van de vele ringvondsten en ringvangsten. Oudste zanglijster volgens het Vogeltrekstation in Nederland werd 12 jaar en 12 dagen. De oudste in Friesland ruim werd 11jaar. Helaas sterven veel zanglijsters (meer dan 50%) al binnen het eerste levensjaar, voornamelijk op de najaars en voorjaarstrek. Daarbij vliegen ze in ons land veel tegen windschermen en ramen en komen om in het verkeer. Onervarenheid speelt daarbij een grote rol. In het buitenland werd nogal eens een geschoten.
Joure 12 maart 2021.
Jan de Jong j.d.jongringer403@home.nl
|
