|
Nieuwsbrief 65. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juni 2024.
01-06.Ik zie de hele dag hier in Oldeouwer al regelmatig een 12-15 gierzwaluwen boven en in de buurt van ons huis vliegen op zoek naar insectenvoedsel (Fokke Stastra). In Lippenhuizen 1 man gekraagde roodstaart (Edwin den Drijver). In het Leeuwarderbos bij Leeuwarden 1 appelvink en 1 wielewaal (Reinder E. de Boer). Op de Nijemirdum heide 1 grote lijster (Jaap de Jong). Groep van 100 huiszwaluw voedsel zoekend in de Hemmemapolder bij Wier (Durk Lautenbag). Bij de Twijzelermieden drie boomvalk (Sjoerd IJzerman). Groep van 600 drieteenstrandloper bi ’t Sebaal op Terschelling (Jan Zorgdrager). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 boompieper gezien (Ernst Jansen). Drie nachtegaal gehoord bij de Belvedère in Heerenveen (Michiel van Ettingen).
Foto © Nel Bekkema archief 18-05-2021
De nachtegaal wordt weer op veel plaatsen zingend gehoord in Friesland.
02-06. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 overvliegende lepelaar en 1 paartje gele kwikstaart aanwezig (Koos Jager). Op Vlieland in de 1e Kroonspolders 1 grote karekiet (Carl Zuhorn)). In de Rinsma Pôle bij Driezum 1 ijsvogel gezien (Jan Andries Wagenaar). Te Warns 2 kwartel aanwezig (Hessel van der Iest). Negen wilde zwanen te Appelscha (Marie-Jose Verbeek). In Bosgebied Appelscha 1 wespendief (Ben Koens). In De Putten bij Eastermar 1 grote karekiet (Marcel Stienstra). In polder Geele Strand te Workum 1 tapuit (Hessel van der Iest). In Twijzel 1 rode wouw overvliegend (Peter Links). Groep van 750 slobeend bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer (Tim Visser).
03-06. Bij de Put van Nederhorst aan Langweerder Wielen 2 nachtegalen gehoord en ook een bij de rioolzuivering bij de Oudeweg te Broek (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag zag ik langs de Schoterweg in Rotstergaast een zwarte kraai zeer fanatiek een volwassen spreeuw hoog in de lucht achtervolgen. Daar kreeg hij hem ook te pakken, maar de spreeuw wist al snel weer los te komen en kon ontsnappen. Zulk gedrag zou je eerder van een sperwer of een havik verwachten. Ik heb zwarte kraaien wel vogels zien pakken, maar altijd jonge vogels en altijd van de grond (Bauke Sienema, Heerenveen). In de namiddag zong een nachtegaalbij de Roazebosk te Joure (Durk Visser, Joure). Een draaihals bij Koningsdiep te Hemrik (Christiaan de Vries). Op Terschelling in Duinen 1 griel ten noorden van Longway (Henk Nouws). In Bosgebied Appelscha 1 zomertortel man gezien (Rik Kamps e.a.). Aan het Snitsermar bij Griene Dyk 1 grote gele kwikstaart (Wieger van Keulen). In het Wijnjeterperschar 1 fluiter en een roodpootvalk gezien (Christiaan de Vries). Tijdens de veerdienst Vlieland -Harlingen 112 grote canadese gans naar oost overvliegend (Renee Oosterhuis).
04-06. Nest met 4 ei roerdomp gevonden door Ysbrand Galama tijdens inventarisatie in het Heidenskip bij de Sânmar (Michiel Galama). De eerste boerenzwaluwen hier in Wijnjewoude zijn inmiddels uitgevlogen en in het tweede nestje zitten ook al jongen (Frans Pool). In de Marrumermieden bij Marrum 1 man paapje gezien (Henk Hiemstra). In de Hallumerhoeksterpolder 1 zwarte roodstaart (Wim van Boekel). In de Bossen Cornelia Stichting te Beetsterzwaag 1 vuurgoudhaan zingend (Willem Bosma). Twaalf (!) bijeneters in een boom bij de Leien (oostelijk Binnen Leijen) te Rottevalle gezien (Antoine van der Heijden). Twee smient in het Oosterschar te Sintjohannesga (Michiel van Ettingen).
05-06. Sinds 2 juni jonge boerenzwaluwen in de stal en op het terras bij ons in Twijzel. In de grote schuur wordt nog niet gebroed door boerenzwaluwen. Mooi dat er al jongen zijn van de boerenzwaluw, maar minder dan de helft van de boerenzwaluwen is bij ons teruggekeerd. Het boerenzwaluwnest in het voorportaal werd weer gekraakt door de winterkoning en deze jongen zijn vandaag uitgevlogen. Verder veel jonge vogels in de tuin. Mezen, mussen, merels, spreeuwen en winterkoninkjes. De roodborst broedde in een open nestkast, maar de jongen zijn er uitgehaald door de gaai die ook in de tuin zit. Verder zit hier nog een vink, de zwartkop en de tjiftjaf en iedere dag komen de grote bonte spechten. We hebben een doorzichtig voerhuisje met zonnebloempitten tegen het raam geplakt. Behalve de mezen eet hier ook een groenling uit. Jammer dat we niet meer boerenzwaluwen hebben dit jaar (Joke Smith, Twijzel). Jammer genoeg hebben wij dit jaar bij ons in de Tijnje geen boerenzwaluwen die broeden in de carport, ze worden gemist! Wel hebben we voor 2e jaar op rij de gekraagde roodstaart die in een nestkast broedt aan de schuur en ook daar twee nesten van de huiszwaluw. Denk dat de huiszwaluw onze woning na renovatie van de muur niet meer aantrekkelijk vindt (Koos en Corrie Willemsen). Bij De Stripe te Wijnjewoude 1 zwarte mees (Koert Scholten). Vijftig bergeend Buitendijks bij Ferwerd (Rogier Schinkel). In de Weperpolder 24 ooievaar (Dick Bekker). Op Terschelling bij Duinen paal 18 1 kleine geelpootruiter (Tibor Peters/Lenie de Boer).
Foto © Tibor Peters.
05-06-2024. De kleine geelpootruiter komt voor in Noord-Amerika, maar hij dwaalt soms af naar West-Europa. Ze broeden in open plekken in bosgebied of open gebieden nabij meren en op de toendra's van Alaska en centraal Canada.
06-06. De boerenzwaluw bij ons in Tirns zit inmiddels te broeden op 5 eitjes (Karst Tamminga). Bij mij in Terwispel zit in het auto hok een nestje met 6 jongen van de roodborst op een stelling (Sjoerd Wagenaar). Na de eerste op 8 april kwam bij ons in Kollum de 2e boerenzwaluw op 22 april. Nog wat later nummer drie. Er zitten nu twee vrouwtjes te broeden, dus het mannetje heeft twee vrouwtjes. De ene zit op het oude nest en ze hebben er een geheel nieuwnest bij gebouwd (Anny de Jong). Op Terschelling bij paal 18 groep van 94 bontbekplevieren (Tibor Peters). Twee koekoek bij Hemdijk in Sneek (Job Hoven). Te Lemmer 1 grote zaagbek vrouw op dijk (Rommert Cazemier).
07-06. Groep van 350 grutto in Jouke Sjoerdpolder bij Ferwoude (Wim Tijsen). Bij de Buurderduinen op Ameland 1 visarend gezien (Bart Henstra). In de Terschellingerpolder op Terschelling 1 nachtzwaluw (Kees de Pater). Bij de Zwanewaterduinen op Ameland twee zwarte ibis (Robert Pater). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk (J.de Jong). In de Sippenfennen (nabij het Ottema Wiersmareservaat) ontdekte ik een paartje van de grauwe klauwier! Het mannetje was fanatiek aan het jagen, waarbij het vrouwtje een aantal malen werd (bij)gevoerd! Vervolgens vloog het vrouwtje geheimzinnig laag over de begroeiing, en daarna de begroeiing in, waarbij het mannetje haar begeleidde en vanuit de topjes de omgeving in de peiling hield. Vervolgens dook het vrouwtje nog dieper de begroeiing in, en verdween uit beeld. Wellicht een broedgeval (Jan Andries Wagenaar).
Foto © Jan Andries Wagenaar).
07-07-2024. De grauwe klauwier duikt steeds vaker in broedseizoen op in Friesland.
08-06. Na een aantal krappe jaren door het Usutu virus heeft de merel zich op en rond ons erf in Friens meer dan hersteld. Oude vogels dagelijks waarneembaar en vanmiddag vier jonge exemplaren in een keer bijeen tussen onze bomen (Sybe van der Meulen). Mijn torenvalk-kast in Kollumerpomp is dit jaar in gebruik door twee paartjes witte kwikstaart (boumantsje wipsturt). In de linkerhoek zit een nestje met vijf jongen, in de rechterhoek een nestje met twee eitjes. We hebben pony's en hun haar wordt veel gebruikt in het nest. (Menne Osinga).
Opmerking: Op 13 juni bleek het nestje bij controle leeg te zijn en de 2 eitjes in het andere nest koud. Mogelijk is het nestje door predatie verloren gegaan zo melde Osinga.
Foto © Menne Osinga.
08-06-2024. Een van de 2 nestjes met veel haren van pony’s in de torenvalkkast met 5 jongen met van de witte kwikstaart. Een dergelijke nestplaats is stellig niet zonder risico!
Vandaag tijdens de BFVW jeugdvogelwacht dag in Luinjeberd 1 mannetje gekraagde roodstaart bij de boerderij van Herman de Glee gevangen en geringd (Jan de Jong).
09-06. De slechtvalken in Bolsward hebben 3 jongen voortgebracht op een plateau met grind in de goot van de katholieke kerk. Ze staan op het punt van uitvliegen en zijn eerder dit jaar door de Werkgroep slechtvalk geringd (Henk Rienstra).
Foto © Henk Rienstra.
03-06-2024. Drie bijna vliegvlugge jongen met een van de ouders in de dakgoot van de katholieke kerk in Bolsward.
10-06. In de Knipe 1 boomvalk gezien (Michiel van Ettingen). In Harlingen 1 draaihals gezien (Roelf Hovinga). Twee witwangstern bij de Westhoek/ Slikken of Voorgronden boven Tzummarum (Andries Zijlstra). Even een update van onze boerenzwaluwen in onze loods te Wijnaldum. In april arriveerden er twee stelletjes die na 4 dagen weer verdwenen. Gelukkig kwamen ze toen het weer verbeterde weer terug, samen met nog 4 paartjes die snel hun oude nesten opzochten (vorig jaar 13 nesten). Van 1 stelletje was het nest zo kapot dat het naar beneden viel deze winter. Achteraf bleek het een grote spijker als steun te hebben en vliegensvlug hebben ze daarop weer een nieuw nestje gemetseld en ondertussen bewoond. Van de zes nestjes, waar druk wordt gebroed, is er nu 1 waarvan de eitjes zijn uitgebroed en die gevoerd worden. Ondanks de kou zien we toch op dit moment 4 bekjes. We hopen er het beste van maar ze hebben het niet gemakkelijk dit voorjaar en zomer (Rinze en Maartje Post).
Opmerking Jan de Jong; Vandaag was het een regendag met kou en weinig insecten voor de boerenzwaluwen. De ouders zoeken hun voedsel dan vaak in stallen bij het vee op de broed lokatie of in de wijde omgeving ervan. De combinatie van hele dag regen en koude kan voor veel kleine (nog kale) nestjongen funest zijn, ze komen dan om door onderkoeling en voedselgebrek.
In de oude stal bij mij in Terwispel heeft een winterkoning een nest boven op een nest van de boerenzwaluw van vorig jaar gemaakt. De vogels komen binnen door een openstaand kantelraam (Sjoerd Wagenaar).
Foto © Sjoerd Wagenaar.
10-06-2024. Winterkoning nest op een oud boerenzwaluwnest in de stal, beschut tegen regen en koude bij Sjoerd Wagenaar.
11-06. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 rode wouw met prooi (Jan Dreteler). Groep van 26 ooievaar in De Harken bij Makkinga (Jan Kalsbeek). In De Houtwiel bij Feanwâlden een porceleinhoen gehoord (Gijs Bouwmeester). In de Veenpolder bij Delfstrahuizen 1 kwartel gehoord (Sjouke Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg zeker 1000 gierzwaluwen voedsel zoekend (Kees Bode). Bij Oudega in Westersanning 1 paar roodborsttapuit met 3 jongen aanwezig (Guus Stefess). Bij de Hollumerduinen op Ameland 4 roodhalsfuut en 1 regenwulp gezien (Jaco van Schaik). In De Putten bij Eastermar 11 zwarte stern (Jeffrey Huizinga).
12-06. In de Knipe 1 grauwe vliegenvanger gezien (Johan Medenblik). In Noardburgum 1 boompieper zingend langs de Zwemmer (Margriet Nauta). Een ekster paar, met een nest in de buurt, komt al enkele dagen bij ons in de tuin in Joure aan de E.A. Borgerstraat en plundert onze kersenboom met nog lang niet rijpe kersen. Op het platte dak van het schuurtje worden ze dagelijks geconsumeerd (Jan de Jong). In Oldeholtpade 1 rode wouw gezien (Rutger Diertens). Groep van 40 (!) kleine mantelmeeuw in de Marssumerpolder (Durk Lautenbag). Zes flamingo op Steile Bank bij Oudemirdum (Johan Deinum e.a.). Groep van 28 holenduif voedsel zoekend aan Dongfeart te Garijp (Guus Stefess).
13-06. Vandaag een sperwer vrouwtje bij ons in de tuin in Joure rap achter de huismussen aan. Ze vlogen alle kanten op doch de sperwer had er geen een te pakken. De sperwer broedt hier w.s. niet ver weg (Durk Visser). Vandaag bij ons in het dorp Tzum een nest met jongen ontdekt van de grote bonte specht (Murk en Rinske de Groot). In Harlingen een gevlekte witsnuitlibel man gezien (Bauke Koster). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 6 zwarte zwaan (Willem Hartholt). Op de Delleboersterheide bij de Catspoele 2 wespendief (Martin Manson). Te Workum aan het Sylspaed voedert een paar zwarte roodstaarten twee vliegvlugge jongen (Lydia Boonstra). In de Lindevallei onder Oldeholtpade 1 paapje gezien (Bauke Sienema). In het Fochteloerveen /Zuidoost fietspad 1 heideringelrups (Jornt de Vries).
Foto © Jornt de Vries.
13-06-2024. De heideringelrups (Malacosoma castrensis) is vrij zeldzaam. Komt vooral in heidegebieden in de oostelijke helft van het land voor, en in Friesland op de eilanden Texel en Terschelling en het oosten van de provincie.
Zie verspreiding;https://www.verspreidingsatlas.nl/I0324#
Rupsen worden vaak gevonden van mei tot in juni. De vlinder vliegt van begin juli-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen ´s nachts en worden gewoonlijk alleen waargenomen op licht.
Wij zijn in Nijega in het bezit van een grote tuin die we door de jaren heen steeds natuurlijker hebben gemaakt. Dit jaar hebben er nog nooit zo veel vogels een nestje gemaakt. Het is nu druk met het voederen van de jongen. Een prachtig gezicht waar wij volop van mogen genieten. Zo zijn er nesten van de zanglijster en de merel. Een nestje van de boomklever, en twee roodborst nestjes. De roodborstjes hebben hun nestje in onze druivenstruik. Deze kruipt langs de muur. Ook de koolmees, vink en de huismus broedt er. Vier eenden paren hebben hun jongen uitgebroed in de korven van onze vijver. Ook een meerkoet paartje heeft de vijver gevonden waar we minder plezier van hebben. Ze jagen ons waterhoen paartje en de eenden weg (Sietie Noordenbos, Theetuin de Tamarisk Nijega).
14-06. In het gemeente plantsoentje in Drachten op 30 meter van onze voordeur broedt een gekraagde roodstaart! Rond 5 uur/ half 6 worden we al gewekt door zijn gezang! (Hans en Erica Bijl). Te Bernsterburen 1 grauwe vliegenvanger alarmerend (Birgitta Unkel). In de Bantpolder in Lauwersmeer 1 struikrietzanger (Gerben Mensink). Zestien zwarte stern bij De Putten te Eastermar (Marten Sikkema). Bij Polder Het Geele /strand 480 grutto (Wim Tijsen). In het Rijsterbos 1 grote lijster gezien en 14 vink en 12 tjiftjaf zingend (Theo de Vries). Te Beetsterzwaag 1 groene specht (Willem Bosma). In ’t Wolvelân bij Dearsum 20 kleine mantelmeeuw (Albert Fopma). Op de Cranberryvlakte op Vlieland 1 nachtzwaluw (Niki Struijs).
15-06. Te Oosterwolde 1 grote gele kwikstaart (Jan Kalsbeek). In de Westersanning bij Oudega 6 roodborsttapuit, 2 man, 1 vrouw en 3 juveniel (Guus Stefess). In Donkerbroek 1 zwarte roodstaart man gezien (Remco Ivens). Te Hoorn op Terschelling 1 bijeneter (Louis H. Zandbergen). In Mildam 1 lepelaar overvliegend (Bauke Sienema). Groep van 400 wulp bij Kroon ’s polders op Vlieland (S. van den Burg). Zeven dodaars bij BP-plas op Ameland (Bram Roobol). Bij De Tike 1 grote lijster (Pied Flycatcher).
Foto © Pied Flycatcher.
15-06-2024. De grote lijster is in Friesland een schaarse broedvogel die in de zomermaanden maar weinig wordt opgemerkt. We zijn benieuwd waar de soort nog broedend wordt aangetroffen in Friesland.
Joure 19 juni 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juni 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf juni (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 66 wat vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten en mogelijk achterwege blijft. Mijn excuus alvast daarvoor.
19 juni 2024.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Telefoon; 0513-414788.
|
