Mensen zien er al decennia reikhalzend naar uit en dit jaar kun je ‘m pre-orderen: de vliegende auto. Maar waarschijnlijk is ‘ie een stuk onhandiger dan je denkt.

In 1940 voorspelde Henry Ford al dat ‘ie zou gaan komen. En nu – bijna 80 jaar later – lijkt het zover te zijn. Nog dit jaar kun je de vliegende auto pre-orderen. Wie dat wel ziet zitten en zijn auto direct wil inruilen, moet er rekening mee houden dat er – een beetje afhankelijk van de auto die je nu rijdt – nog een beetje geld bij gelegd moet worden. Naar verwachting staat op het prijskaartje van de eerste vliegende auto namelijk een bedrag met vijf nullen. Maar goed: beter duur dan niet te koop, nietwaar?

De vliegende auto spreekt al lang tot de verbeelding. Hier zie je Jess Dixon in zijn zelfgebouwde vliegende auto. Het kiekje werd omstreeks 1940 gemaakt.

Waarom zou je?
Verschillende fabrikanten hebben er desalniettemin de afgelopen decennia tijd, geld en energie ingestoken. Heerkens snapt daar eerlijk gezegd weinig van. “Waarom zou je met een vliegtuig over de weg willen rijden? Het is toch veel handiger om dan een auto én een vliegtuig te bezitten?” Dat geldt zeker als we kijken naar de vliegende auto’s die niet verticaal op kunnen stijgen en kunnen landen. “Dan kun je niet vanaf huis vliegen en moet je dus met je vliegende auto eerst naar een startbaan rijden. Ik zou dan zeggen: rijd naar die startbaan, parkeer je auto en pak het vliegtuig.” Ook technisch gezien is dat veel praktischer. “Een vliegende auto kun je heel moeilijk optimaliseren,” vertelt Heerkens. Want de eigenschappen van een optimale auto staan vaak haaks op die van een optimaal vliegtuig. Zo is een auto fijn stabiel met vier wielen. Maar diezelfde vier wielen zitten het vliegtuig weer in de weg. “Ze zitten redelijk ver van het zwaartepunt, waardoor je heel veel kracht moet zetten op het roer om de neus van het vliegtuig tijdens het opstijgen omhoog te krijgen.”

Elite-speeltje
Wie de vliegende auto aanschaft, moet dus niet verwachten dat hij een optimaal presterende auto en optimaal presterend vliegtuig in één koopt. Ook moet je niet verwachten dat je er zomaar eventjes mee naar je werk kunt vliegen. Want aan piloten worden strenge eisen gesteld. Je zult regelmatig medisch gekeurd moeten worden. Je moet je vliegbrevet halen, op jaarbasis voldoende vlieguren maken en zo af en toe in het gezelschap van een instructeur aantonen dat je het allemaal nog in de vingers hebt. Dat kost allemaal tijd en – wederom – geld. Met al die haken en ogen kun je jezelf serieus afvragen of de vliegende auto wel een toekomst heeft. Voor nu ziet Heerkens deze naar eigen zeggen vooral als “een elite-speeltje”. Leuk om tijdens verjaardagen of op de miljonairsfair over op te scheppen en zo af en toe eens met over je landgoed te vliegen.

Autonoom
En zelfs als de prijs scherp zou dalen, lijkt de vliegende auto in zijn huidige vorm niet het ideale transportmiddel voor Jan Modaal. “Als iedereen er één heeft, raakt het luchtruim hartstikke vol.” En dan komt de veiligheid weer in het geding. De veiligheid kan in zo’n situatie in de ogen van Heerkens maar op één manier gehandhaafd worden. “Als we de vliegende auto volledig automatiseren.” Daarnaast is het noodzakelijk dat de vliegende auto verticaal kan landen en opstijgen, want anders sta je alsnog in de file bij de start- en landingsbaan. Zodra een vliegende auto echter in staat is om verticaal te landen en op te stijgen, graaft het tweezijdige transportmiddel echter zijn eigen graf. “Want als je verticaal kunt opstijgen en landen heb je toch eigenlijk geen auto meer nodig?” merkt Heerkens fijntjes op. En zo lijkt niet de vliegende auto, maar het autonome vliegtuig dat verticaal kan landen en opstijgen de toekomst te hebben.

De AeroMobil, een vliegende auto die je nog dit jaar kunt pre-orderen. Verkoopprijs is nog onbekend, maar zal zeker een bedrag met vijf nullen zijn.

Afbeelding: Aeromobil.com

Opportunistisch
Aangezien de acceptatie van de zelfrijdende auto al wat voeten in de aarde heeft, lijkt het omarmen van de vliegende equivalent daarvan bijna ondenkbaar. “Dat zal inderdaad niet vandaag of morgen gebeuren,” denkt Heerkens. “Tegelijkertijd zijn mensen ook heel opportunistisch.” Als ze op een gegeven moment de voordelen van het autonome vliegtuig inzien, met schrik in de benen instappen en het een paar keer goed gaat, kan hun mening zomaar veranderen. Heerkens heeft dat eerder zien gebeuren. “Lang stak men de Atlantische Oceaan alleen over met vliegtuigen die drie of vier motoren hadden.” Als er dan eentje uitviel, was er geen vuiltje aan de lucht. “Maar op een gegeven moment gingen fabrikanten tweemotorige vliegtuigen ontwikkelen. Je hoorde de deskundigen roepen dat dat veel te gevaarlijk was en dat ze daar nooit in zouden stappen. Inmiddels kijken we alleen nog maar naar wat het goedkoopste ticket is.” En vliegen we dus allemaal met tweemotorige vliegtuigen naar de andere kant van de Atlantische Oceaan. “Je hoort niemand meer over veiligheid.” En zo kan het ook gaan met het autonome vliegtuigje “als mensen inzien dat het goedkoper en gemakkelijker is en zich de eerste paar jaar geen ongelukken voordoen.” Wat dat laatste betreft, is Heerkens optimistisch. “Ik denk dat een autonoom vliegtuigje veiliger kan zijn dan een vliegtuig dat door mensen bestuurd wordt.”

Dubai
De vliegende auto lijkt het dus af te leggen tegen het autonome privé-vliegtuig. Maar wanneer kunnen we dat pre-orderen? “Dat kan nog wel dertig tot veertig jaar duren,” denkt Heerkens. Op korte termijn ziet hij meer in onbemande luchttaxi’s, waar momenteel in Dubai (zie het filmpje hieronder) al druk mee geëxperimenteerd wordt. “Dat kan veel sneller gaan. Misschien vliegen ze binnen tien jaar al wel rond.” Dat die luchttaxi’s hun doorbraak sneller kunnen beleven, heeft natuurlijk te maken met de aanschafkosten. Maar weinigen zullen zich een autonoom rondvliegend privé-vliegtuigje kunnen permitteren. “En waarom zou je ook een privé-luchttaxi willen als je zoiets met één appje kunt laten komen wanneer je het nodig hebt?”

Het staat eenieder die nog ergens een bedrag met vijf nullen in een oude sok heeft zitten natuurlijk vrij om later dit jaar de vliegende auto te pre-orderen. Maar wie verstandig is, wacht nog even. Met een beetje geluk word je geduld beloond en stap je over een jaar of tien in een volledig autonome luchttaxi. Heerkens kan niet wachten. “Heerlijk, met een leesboek instappen en het boek pas dichtklappen als je op je bestemming landt. Ik teken ervoor.”