een lief okerkleurig scharminkel

dichteressen wyszlawa szymborska en julia hartwig

oef! ondanks de hitte probeer ik toch elke dag wat zinnigs te doen. de verleiding is groot om met het zoemende geluid van een ventilator op de achtergrond uren naar radio klara te luisteren, of aan een ijsje likkend de krant te lezen en niks anders dan de krant, of gewoon te niksen en te niksen en te niksen...toch heb ik vandaag besloten om dit blogbericht af te ronden. was er al aan begonnen eind juli, af is af.

.

al een decennium lang organiseert schilder en dichter jos de decker een poëzie- en kunstenfestival in de mansfeldhoeve, oudenaakse straat, 4 te elingen. een deelgemeente van pepingen, in het pajottenland. een kwartiertje rijden van bij mij.

ook dit jaar* waren er tal van geprogrammeerde activiteiten, o. a. een kunstexpositie en een poëziewandelroute. op 21 juli begon om 14 uur de POOLSE DAG, met om 19 uur een poëzieavond omtrent poolse dichters, door drie sprekers dichters-vertalers en waarop ook roel richelieu van londersele zou voorlezen uit eigen werk.

mijn vriendin a. en ik daar naartoe, ondanks de verzengende zon... het viel ons onmiddellijk op dat binnen de muren van de grote schuur waar de poolse avond doorging, de temperatuur aangenaam koel was. de bouwheren van vroeger wisten wel hoe ze moesten bouwen om hitte en kou de baas te blijven.

op de website van het pools instituut, dienst cultuur van de ambassade van de republiek polen in brussel* vond ik volgende tekst:
(ingekort!)

Poolse poëzie doet bij weinig mensen in België een belletje rinkelen, ondanks haar rijke traditie en een bekroning met de Nobelprijs in 1980 en 1996... De thema's van de Poolse poëzie worden gekenmerkt door het verdwijnen van de Poolse staat op het einde van de 18de eeuw, de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog en het leven onder een communistisch bewind na 1945. Volgens de Poolse dichter Czesław Miłosz, Nobelprijswinnaar in 1980, zijn de Poolse dichters verbonden door een historisch bewustzijn dat zich voedt met de tragedies van een gemeenschap.

Na 1945 werd poëzie het uithangbord van s lands literaire leven met als hoogtepunt de twee Nobelprijzen. De traumas van de Tweede Wereldoorlog lagen nog vers in het geheugen. Bovendien kwam er een communistisch regime dat censuur en zijn visie op het artistieke leven aan schrijvers opdrong. Desondanks behield de Poolse poëzie al die tijd zijn vitaliteit en volgens Tadeusz Różewicz, bekend Pools dichter, stond de Poolse poëzie zelfs na de dood weer midden in het leven.

Aan de ene kant is er de taalkundige poëzie, die de mogelijkheden van de taal als communicatiemiddel exploreert en waarbij de nadruk op de taal zelf ligt. Aan de andere kant wordt poëzie opgevat als het vermogen om de menselijke ervaring in taal te vangen.

de leidraad op de avond was de bloemlezing na de dood stond ik midden in het leven", over de kopstukken van de naoorloge poolse poëzie, samengesteld door rené smeets, kris van heuckelom en maarten tengbergen en uitgegeven bij P.

op de webpagina van P. lees ik het volgende:

Peetvader van de erudiete cultuurpoëzie Milosz, ironicus Zbigniew Herbert, publiekslieveling Szymborska en antitraditionalist Tadeusz Rozewicz vertegenwoordigen 'de oude garde', die in het eerste kwart van de 20^ste eeuw het levenslicht zag. Ook Julia Hartwig behoort tot die generatie, alhoewel ze lange tijd in hun schaduw bleef staan.

De 'Nieuwe Golf' biedt zich aan met Stanislaw Baranczak, Adam Zagajewski, Ryszard Krynicki en Ewa Lipska. Zij ontmaskeren in hun gedichten de holle communistische 'newspeak'. De andere 'jongeling' Janusz Szuber maakte pas in de jaren negentig zijn spraakmakend debuut.*

ach, ach, heel mooi allemaal, maar desondanks wil ik luisteren, kijken en lezen...

ik fotografeerde dit gedicht, opgehangen aan een buitenmuur. het is van czesław miłosz.

dit is jos dedecker. zijn hemd was gestreept, dus niet full roze, maar dat zie je niet op de foto.

dit is prof. dr. kris van heuckelom. een nog jonge man, die met vuur poolse gedichten voorlas, in het pools natuurlijk. wij wilden enkele verzen nazeggen, maar na enige tellen waren onze kaken verkrampt...

dichter johan van cauwenberge las de poolse gedichten in het nederlands.

tussendoor las johan ook nog eigen gedichten voor. ik had eerljk gezegd nog nooit van deze dichter gehoord (wat niets zegt over hem, maar wel over mij), maar ik merkte dat hij toch al heel wat bundels had gepubliceerd.

ik hield erg veel van zijn natuurgedichten.

roel richelieu van londerzele was de speciale gast.

leuke man, maar geen leuke foto: in het midden van zijn gezicht heeft roel een neus staan, geen micro, haha!

dit is dus al veel beter. bij de voordracht van zijn gedichten bedacht ik eensklaps: bestaat er zoiets als vlaamse poëzie? ik bedoel, stel dat vlaamse dichters naar het buitenland gaan voorlezen, krijgen hun gedichten dan eigenschappen toegedicht die als specifiek vlaams worden beschouwd?

ik merkte wel op dat roels gedichten korter waren, meer ingedicht. misschien ook vierkanter. ik bedoel: ik zag echte gedichten verschijnen in mijn hoofdje...

terwijl poolse gedichten zomaar bij mij binnenvloeiden omdat de verzen meer op spreektaal leken? eenvoudiger waren? omdat het zingen was, wat de dichters deden? maar toch ook langere gedichten.....