Pray, do not mock me:
I am a very foolish fond old man,
Fourscore and upward, not an hour more nor less;
And, to deal plainly,
I fear I am not in my perfect mind.

(King Lear)

deze herfst en winter gaan we naar het theater, dat hebben wij (n. en a. en ikzelf) afgesproken. alvast willen we zoveel mogelijk de matinees in de schitterend vernieuwde kvs in brussel bijwonen, maar ook de leuke producties hier in ons eigen stadje (het brussels volkstejoeter speelt o.a. ambras op de vismet in het cc 't vondel), staan op het menu. overal waar we ons per toeval bevinden (aan zee bijvoorbeeld) pikken we een theatertje mee, het zij zo!

want wat is er fijner dan zich zalig neer te vleien in de zachte zetels van een geheimzinnig verlichte theaterzaal (met zachtgele en purperen en karmozijnrode spotlights) en zich te laten meeslepen door een verhaal waarin je zelf bijna betrokken wordt, omdat de acteurs lijfelijk aanwezig zijn op de scène en de realiteit die ze uitbeelden waarachtiger lijkt dan waarachtig? (ik heb, haha, na al die jaren, nog altijd de kinderlijke neiging mee te spelen, op het podium te klauteren en de personages van antwoord te dienen, zo ga ik op in het spel!).

natuurlijk is theater een droom, niet echt dus. maar goed is het als wij daar op de scène herkenbare situaties uitgebeeld zien, gespeeld door echte mensen en zodoende kunnen refereren naar het echte leven. ook dit keer (gisteren* dus, bij de opvoering van shakespeare's koning lear in de kvs) was het verhaal heel levensecht: het ging hier eigenlijk over het geruzie tussen kinderen om een erfenis (gaat er bij jullie, best lezers, al een lichtje flikkeren?) die dan nog door een dwaze koning lear bij voorbaat verdeeld werd (ojee! daar zijn de poppen reeds aan het dansen!). daarbij wordt hij verblind door de vleiende woorden van zijn oudste dochters en verstoot hierom zijn jongste dochter, die veel eerljker is en oprecht van haar vader houdt, maar zich niet wil verlagen tot valse liefdesverklaringen. met als gevolg: hebzucht, kuiperijen, egoïsme, oorlog en de uiteindelijke dood van king lear en zijn kinderen.

dit konigsdrama werd geregisseerd door een dame (alize zandwijk) en ik moet zeggen: wat een sublieme prestatie! ook de decors en de kostuums waren koninklijk en een beetje surrealistisch (wat wij top vinden). alleen vonden wij het stuk, ondanks de grappige intermezzo's in de replieken van de nar, in zijn geheel een beetje lang: twee en een half uur moesten we daar zitten! achteraf waren wij wel een beetje moe, moet ik zeggen.

toen we thuiskwamen (rond 19 uur, de matinee begon om drie uur en duurde dus tot halfzes) hadden we een reuzenhonger en we besloten de avond in ons keukentje met een heerlijk doordeweeks bord spaghetti en een glaasje wijn, terwijl we nog na-babbelden: omtrent de schitterende schoenen van de prinsessen (rood gelakte heel hoge high heels voor goneril, gespeeld door de sublieme fania sorel en glitterpumps voor regan, gespeeld door esther scheldwacht) en de halloween-achtige dierenmaskers die de personages opzetten tijdens de legendarische storm op de heide (in het laatste deel van het stuk). ook vonden wij dat de acteur*, die koning lear speelde, zich toch maar durfde bloot geven: hij toont zonder schroom zijn halfnaakte lichaam, met dikke uitpuilende buik en hangborstjes aan het publiek, op het ogenblik dat de waanzin toeslaat.

ik heb hieronder een paar tekstcommentaren van de website van het ro-theater geplukt, plus enkele authentieke tekstfragmenten uit het stuk zelf, in oud engels.

het eerste fragment is een grapje van de nar, die vraagt aan koning lear of hij weet waarom onze ogen langs beide kanten van onze neus staan. het antwoord is: opdat we zouden kunnen zien wat we anders met onze neus niet kunnen ruiken. haha, evident zeg.

in het tweede fragment, een monoloog van edmund, de slechte zoon van de graaf van gloucester, vraagt deze zich af waarom mensen zich verschuilen achter de natuurverschijnselen als zij fouten maken. bullshit zegt hij, dat we zijn zoals we zijn wordt niet veroorzaakt door de invloed van de zon, de man en de sterren, maar door onszelf. ondanks zijn foute inborst doet edmund hier een uitspraak die het overdenken waard is. ik vond deze monoloog echt indrukwekkend, zeer goed gezegd en geacteerd door roger philipoom.

het derde fragment wordt uitgesproken door de hertog van albany, gespeeld door de zwarte acteur dennis de getrouwe. hij is een zachtaardig personage, dat zegt dat wij onze gevoelens moeten uitdrukken, in plaats van te zeggen wat we denken te moeten zeggen.

hij neemt uiteindelijk ook de verantwoordelijkheid op voor 'the weight of the sad times' en heeft consideratie voor het lot dat konig lear moest ondergaan. albany was de liefste man op de scène, vond ik (ik hou nu eenmaal van softies) en mooi contrasteerde zijn witte kostuum - met bont afgezet - met zijn donkere, ebbenhouten huid.

besluit: een theaterstuk van shakespeare bijwonen is toch een heel avontuur - hallo, zeg!

Koning Lear

van William Shakespeare | regie Alize Zandwijk

een produktie van KVS en RO Theater

Hou me niet voor de gek. Alsjeblieft. Ik ben een zeer oude, kindse, dwaze man, van meer dan tachtig, geen uur meer of minder en om het vlakaf te zeggen, ik ben bang dat ik niet goed bij mij hoofd ben. Ik geloof dat ik u ken, maar ik ben het niet zeker, want eerst en vooral ken ik deze plek niet, en hoe ik ook pieker, ik kan me deze kleren niet herinneren. En ik weet ook niet waar ik deze nacht geslapen heb. Lach mij niet uit, maar, zowaar ik een man ben, denk ik dat deze dame hier mijn kind is, Cordelia."

Alize Zandwijk regisseert Koning Lear, een van de meest aangrijpende en confronterende stukken van Shakespeare. In de titelrol is Jack Wouterse opnieuw bij het RO Theater te zien. Hij wordt omringd door een deel van het vaste acteursensemble van het RO Theater en spelers van de KVS Brussel.

De oude vorst Lear staat op het punt zijn rijk te verdelen onder zijn drie dochters, waarbij degene die het meeste van hem houdt het grootste deel zal krijgen. De oudste twee, Goneril en Regan, weten met veel mooie woorden de koning van hun liefde te overtuigen. Cordelia, de jongste, weigert het spelletje mee te spelen en wordt verstoten. Pas later zal Lear merken hoe hij door deze foute keuze zijn anker in het leven verliest.

Het verhaal van Koning Lear wordt gespiegeld door dat van de graaf van Gloucester en zijn zonen Edgar en Edmund. Beide vaders miskennen het kind dat oprecht van hen houdt. Beroemd is de scène op de heide waar beide verhalen bij elkaar komen en de oude Lear rondzwalkt in een storm die ook en vooral in zijn eigen hoofd raast.

Voor Alize Zandwijk gaat Koning Lear over de problemen die ontstaan als een mens zich bij het maken van keuzes laat leiden door mooi ingeklede leugens. Over de blindheid van iemand die zich laat verleiden door uiterlijke schijn en mooipraterij. En over de tragiek van het te laat beseffen dat je niet naar je gevoel hebt geluisterd. Lear komt tot inzicht als de onttakeling compleet is, als hij temidden van de elementen door de storm wordt wakker geblazen. In die zin is de oude Lear een moderne mens: in verwarring, juist omdat hij denkt alles in de hand te hebben.

Act 1, Scene 5: Court before the same.

Fool:

Thou canst tell why one's nose stands i'
the middle on's face?

KING LEAR

No.

Fool:

Why, to keep one's eyes of either side's nose; that
what a man cannot smell out, he may spy into.

Act 1, Scene 2: The Earl of Gloucester's castle.

EDMUND This is the excellent foppery of the world, that,
when we are sick in fortune,--often the surfeit
of our own behavior,--we make guilty of our
disasters the sun, the moon, and the stars: as
if we were villains by necessity; fools by
heavenly compulsion; knaves, thieves, and
treachers, by spherical predominance; drunkards,
liars, and adulterers, by an enforced obedience of
planetary influence; and all that we are evil in,
by a divine thrusting on: an admirable evasion
of whoremaster man, to lay his goatish
disposition to the charge of a star! My
father compounded with my mother under the
dragon's tail; and my nativity was under Ursa
major; so that it follows, I am rough and
lecherous. Tut, I should have been that I am,
had the maidenliest star in the firmament
twinkled on my bastardizing. Edgar--

Act 5, Scene 3: The British camp near Dover.

ALBANY

The weight of this sad time we must obey;
Speak what we feel, not what we ought to say.
The oldest hath borne most: we that are young
Shall never see so much, nor live so long.

Exeunt, with a dead march.
 

* Koning Lear door KVS & RO Theater data: 20, 23 > 28, 30, 31 oktober en 1 > 3 november 2007 om 20.00 uur (28 oktober om 15.00 uur). Locatie: KVS - BOL, Lakensestraat 146, 1000 Brussel -