Vooreerst dit: fijn toch, dat het in de Arabische wereld begint te bewegen. Natuurlijk zal 'het gewoel' daar niet als gevolg hebben dat het dageljks leven daar plotseling drastisch verandert in positieve zin. Ik leef mee met de vreugde van deze bevolkingsgroepen, die tot de meest vernederde in de wereld behoren, maar toch een schitterend potentieel hebben aan intellect en werkkracht. Getuige hiervan hun rijke culturele geschiedenis!

.

Afgelopen maand januari lekker veel gelezen, zalig ingeduffeld in mijn bedje. Ook enkele prachtige tentoonstellingen gezien en een toneelstuk. Cultuur is een grote troost en (voorlopig!) nog betaalbaar, ook voor steuntrekkenden en gepensioneerden, haha... In deze bijdrage een afdruk - of is het een indruk? - van de tentoonstelling die vier maanden lang in KMSK te bezichtigen was, 'Van Delacroix tot Kandinsky, oriëntalisme in Europa'.

Ach, die ongelooflijke aantrekkingskracht van het Oosten... toen ik twaalf was, leerde ik mezelf het Toeareg-alfabet schrijven (het Tifinagh- dat direct van het Punische alfabet is afgeleid), omdat ik door het lezen van een onnozel feuilletonnenke in de Gazet van Halle (!?!) of een andere krant, weet het niet meer, verliefd was geworden op de heldhaftige blauwe mannen..   Wat me fascineerde was het feit dat bij dit volk de mannen zich sluierden, de vrouwen niet.

Wij hebben rare ideeën over gesluierde mensen. Feit is, dat Afrikaanse en Oosterse mensen oorspronkelijk hun hoofd en aangezicht met doeken bedekten om zich tegen de zon of de droge woestijnwind te beschermen en dus niet om religieuze redenen.

Wij vonden de tentoonstelling fantastisch. Prachtige monumentale doeken afgewisseld met pareltjes van kleinere schilderijen en zelfs miniaturen. Ik heb hier vijf van mijn favoriete doeken geknipt en geplakt, omdat zij elk voor zich een inkijk geven op een levensfeer die ons aan het dromen zet. Maar owee! Onze romantische opvattingen over de mysterieuze Oriënt werd af en toe getemperd door de realiteit... in mijn bericht orentalisme 2 kunt u deze vijf schilderijen zien, met mijn commentaren...

.

Tot slot vier protretten van vrouwen die wereldberoemd zijn geworden, omdat zij het waagden in hun tijd, ik spreek over vorige eeuwen, naar den Orient te trekken en daar te bestaan, als sultana, als echtgenote van een ontdekkingreiziger of als avonturierster die verliefd wordt op een bedoeïenenhoofdman of een spahi, een cavaleriesoldaat in Noord-Afrika...

Aimée du Buc de Rivéry (19 december 1776 – 1817) werd als 11-jarige uk gekidnapt op weg naar haar thuisland Martinique. Zij was het nichtje van Joséphine de Beauharnais, Keizerin der Fransen en werd volgens de legende weggevoerd naar de harem van Abdulhamit I in Istanboel.

De geschiedenis van Aimée du Buc de Rivéry is moeilijk te geloven, maar in talrijke romans werd zij moeder van Sultan Mahmud II en kreeg zij de Turkse naam Nakşidil (Nakshidil).

Een van de meest onvervaarde Angelsaksische reizigsters was wel  Isabel Burton (geboren Isabel Arundell) (20 Maart 1831 - 22 Maart 1896). Zij was de echtgenote en partner van de befaamde ontdekkingsreiziger, avonturier en schrijver Sir Richard Francis Burton.

.

Jane Elizabeth Digby, Lady Ellenborough (3 April 1807 – 11 Augustus 1881) was een Engelse aristocrate die een schandaalleventje leidde vol romantisch avontuur, op twee continenten nog wel. Zij had vier echtgenoten en veel minnaars, waaronder koning Ludwig I van Beieren, zijn zoon Koning Otto van Griekenland, staatsman Felix Schwarzenberg, en een Albanese rover. Zij stierf in Damascus, Syrië, als echtgenote van Sheikh Medjuel el Mezrab, die twintig jaar jonger was. Op bovenstaand portret staat zij afgebeeld in de traditionele bedoeïenenoutfit, kijk maar hoe mooi zij haar lange rode vlechten draagt onder haar sluier. Daaronder een jeugdportret, toen zij nog een Engelse lady was.

Isabelle Eberhardt (Genève, 17 februari 1877 - Ain sefra, Algerije, 21 oktober 1904)was een Zwitserse/Russische ontdekkingsreizigster en schrijfster die in Noord- Afrika leefde en reisde.

Voor haar tijd was Isabelle Eberhardt een buitengewoon onafhankelijke vrouw, die de conventionele Europese moraal afwees, haar eigen weg koos en zich bekeerde tot de islam.

Onder de schuilnaam Si Mahmoud zwierf zij te paard door de woestijn en bezocht zelfs de islamitische heilige plaatsen. Haar reizen betaalde ze met het schrijven voor Europese kranten.

De levensstijl van Eberhardt - zij rookte hasjiesj, dronk als een man en was seksueel vrijgevochten - baarde in die tijd het nodige opzien.

Eberhardt stierf op 27-jarige leeftijd, toen haar hutje werd meegesleurd door een plotseling optredende modderstroom. Haar dagboeken zijn na de overstroming teruggevonden en in ook het Nederlands vertaald.

.

Terwijl ik bovenstaande zinnen schreef, vroeg ik me af wat het toch in mijn leven heeft betekend, die aandacht en passie voor het Oosten. Tja, na mijn liefde voor de Toearegs ben ik mij een tijdje gaan verdiepen in Ierse literatuur, omdat ik dacht dat de beste dichters uit Ierland kwamen, maar vanaf het ogenblik dat ik in Theatre 140 een voorstelling gezien had van het Japanse Kabuki-theater zou het Oosten mijn volle en definitieve aandacht krijgen, haha!

Ondertussen staan mijn boekenplanken, naast natuurlijk Nederlandstalige literatuur, vol met verrukkelijke titels uit het Verre en Nabije Oosten. Deze boeken zijn altijd mijn tedere kompanen geweest en hoe rijk voel ik me... Deze twee culturen hebben mijn leven beeïnvloed, zij hebben mij geestelijk en emotioneel gevormd tot de persoon die ik ben. En daar ben ik trots op.

Je ne regrette rien, zingt Edith Piaf. Wel, ik heb zeker geen spijt van alle wonderlijke uren die ik heb doorgebracht in mijn diepgaande studie van het Oosten. Uiteindelijk ben ik een oriëntaliste...

* ORIENTALISME is de term die door Edward Said en anderen wordt gebruikt ter aanduiding van de dominante westerse opvatting van de Oriënt, oftewel het Oosten in culturele zin, zoals die ontstaan is sinds de tweede helft van de 19de eeuw — de tijd van de mondiale kolonisatie door de grote westerse mogendheden.

* Toeareg is en Afrikaanse bevolkingsgroep. Zij noemen zichzelf Kel Tamasheq, Kel Tamajaq (Tamasheq"), Imouhar, Imuhagh, of Imashaghen ("Nobel en vrij"). Maar er zijn ook Arabische Toeareg zoals de tuaregue van Marokko.Een andere naam die zij voor zichzelf gebruiken is Kel Tagelmoust hetgeen 'Gesluierden' betekent. De Toeareg zijn vooral bekend geworden vanwege het feit dat bij dit Islamitische volk de mannen hun gezicht sluieren, en de vrouwen niet. Deze sluier wordt tagelmoust of eghewid genoemd. In het Arabisch worden de Toeareg daarom ook wel Mulathimin genoemd, hetgeen 'Gesluierden' betekent. De traditionele gezichtssluier is gemaakt van Alasho: een stof geweven in de Nigeriaanse stad Kano, en geverfd met natuurlijke indigo, die blauw afgeeft op het gezicht. Vandaar de bijnaam 'blauwe mannen' die voor de Toeareg wordt gebruikt. 
  * The Wilder Shores of Loveby Leslie Blanch, EXPLORATION, 2010, PAPER, 352 PAGE

26-01-2011 om 09:18 geschreven door Ward