Jeugdvogelwacht Joure op bezoek bij ringonderzoek.
08-10-2013 Groep jeugdvogelwachters maakt kennis met het ringonderzoek aan vogels.
Op 6 oktober ben ik morgens al vroeg afgereisd naar het Tjeukemeer bij Rohel om daar de mistnetopstelling klaar te zetten zodat de jeugdvogelwachters van de vogelwacht Joure een ringochtend kunnen meemaken. Gelukkig had ik vanmorgen assistentie van de vaste helpers Willem Kok en Ronnie Kuipers. Om 4.30 uur waren we al aanwezig en de netopstellingen werden nog tijdens een kleine periode met grondmist opgezet. Gelukkig trok de mist vrij snel op en konden we de druppels die achterbleven in de netten snel afschudden. Netten worden nat van de mist en vallen daardoor voor de vogels snel op. Als geluid is vanmorgen het geluid van de Zwartkop gebruikt. De trek was vanmorgen niet erg heftig. Wel reageerden de Rietgorzen sterk op het geluid. Om 7.30 uur kwam een groep van 9 jeugdleden en een drietal begeleiders onder leiding van Jan Veldman naar de ringplek. Direct al was er een van de jeugdleden zo snel dat ie de diepe greppel niet zag en al een "kletspoot" had. Een groep ging onder leiding van Willem en Ronnie bij de netten langs en de andere groep bleef bij het ringen en onderzoeken van de vogels kijken. Er werd uitleg gegeven over de vogels en waarom er geringd werd. Veel vragen werden beantwoord over de herkenning van soorten en waar op gelet zou moeten worden. Na het ringen mochten de kinderen zelf de vogel weer loslaten. Aan ieder kind werd uitgelegd hoe je het beste de vogel kon vasthouden zodat de vogels rustig bleven. Gewaarschuwd werd er voor de toch wel wat minder leuke gedragingen van de Pimpelmees, deze kunnen namelijk met hun snavels flink knijpen en menig jeugdige vogelaar heeft dat vanmorgen ervaren. Na 9.30 uur vertrokken alle jeugdleden weer voldaan huiswaarts. Al met al werden er op de toch nog vrij rustige ringmorgen 79 vogel gevangen. Hieronder een verslagje van wat er allemaal die morgen geringd en gevangen is.
7 oktober 2013. Boerenzwaluwen zijn al uit de schuren vertrokken.
Dit jaar heb ik als Boerenzwaluw onderzoeker in Friesland op verschillende locaties in totaal 1489 boerenzwaluwen geringd waarvan 881 nestjongen , 355 volwassenen en 255 eerste jaars. Verder zijn er een 152 vogels uit voorgaande jaren met een poot ring terug gevangen. Helaas moest ik op 1 september abrupt stoppen met het ringen omdat mijn vrouw een ernstig ongeval kreeg in de douche en ik alle werkzaamheden thuis moest overnemen. Door de ontstane situatie kon ik de vele vervolglegsels van de boerenzwaluw helaas niet meer controleren. Toch kreeg ik via mijn Blog en mijn email nog vele meldingen binnen van late zwaluwen, nieuwtjes en broedgevallen, waarvoor mijn dank. De meldingen zullen zeker nog in het te maken Boerenzwaluwen Journaal 2013 verwerkt gaan worden.
late legsels en de verzorging. In Dedgum zijn bij familie Westendorp de laatste boerenzwaluwen al op 30 september vertrokken ,vorig jaar was dat pas rond 6 a 7 oktober. Bij Artina Oppenhuizen in Joure waren op 25 september de oude vogels nog in de schuur en de jongen al vertrokken. Op dezelfde dag ontdekte L. Pasveer in Hulsthorst dat ook daar de ouden en jongen al weg waren, op 13 april waren daar de eersten terug. Boerenzwaluwen die hun late (derde of vervolg) legsels nog aan het verzorgen zijn in september kunnen van de ene op de andere dag zo maar hun nest en zelfs hun al grote nestjongen verlaten en met soortgenoten vertrekken naar de overwinter gebieden. In Warns bij Bauke Smid was dit ook zo, er werden na een natte en vrij koude periode in september legsels met eieren plotseling verlaten. Zelfs nesten met al grote bijna vlieg vlugge jongen werden dood aangetroffen. Voedsel gebrek kan dan mede een rol spelen, doch de drang om weg te trekken (te overleven) en met de soortgenoten mee te gaan is dan hoger dan de verzorging van hun jongen. geen bouwmateriaal door droogte. De afgelopen zomer was ook warm en droog. Zo droog zelfs dat zwaluwen maar moeilijk aan vers klei en modder konden komen om hun nest te bouwen. Minke Hoekstra uit Boelenslaan vond daar wat op schreef ze. Zij groef op een geschikte plek op het erf een ondiepe kuil en vulde dit met zeildoek. Daar goot ze wat water in en verse modder met gedroogd gras en klei/leem. Ze mengde het geheel en maakte er een natte maar toch homogene samenstelling van. Weldra kwamen de zwaluwen op die plek hun bouwmateriaal halen. Regelmatig hield ze de plek nat door er af en toe wat water toe te voegen om verdroging te voorkomen. De vogels hebben er de gehele zomer gebruik van gemaakt.
late broedgevallen/aankomst en vertrekdata 2013. Met het nog mooie weer in begin oktober zijn er dit jaar op diverse plekken mogelijk nog late broedparen met jongen in schuren aangetroffen. Ik ben dan ook erg benieuwd of er dit jaar op veel meer plekken de oude vogels inderdaad veel vroeger zijn vertrokken uit de broedschuren/stallen. Hebben ze massaal hun legsels verlaten? Met de gegevens van de late broedgevallen krijgen we zo een beeld of veel van de late jongen het toch nog gehaald hebben. Niet overal was er door koude en voedselgebrek sterfte onder de jongen. Laat U meldingen horen! Bij U opgave ook graag adres/locatie vermelden zodat we de meldingen ook op coördinaten kunnen intekenen.
Sperwers en boerenzwaluwen. De afgelopen dagen vond ik nog enkele oude artikeltjes uit de Leeuwarder Courant. Leuk om nog eens door te lezen. De telefoon nummers kloppen niet meer. Het artikel van Boerenzwaluw vroeg weg is van 26 augustus 1994, stond er niet bij. Het artikel Sperwer vloog zich te pletter tegen ramen is van 14 oktober 1994!
Er moeten nog vele honderden (mogelijk meer dan 1000) artikelen zijn die ik in de periode van 1977 tot heden heb gepubliceerd in dit regionale dagblad. Ik ben de tel kwijt en heb eigenlijk nooit bijgehouden hoeveel het er waren! Kan ze helaas niet allemaal meer terugvinden. Er zal vast wel iemand zijn die ze verzamelde neem ik aan. Ik weet echter dat er veel lezers waren , en nu nog zijn, die de stukjes uit de natuur graag lezen.
Vangstresultaten van 27-28 en 30 augustus sluiten maand goed af. Op 27 en 28 augustus heb ik naast het onderhoud van de vangbanen ook nog enkele netten opgezet. Dit leverde toch nog een 57 vogels op waaronder zelfs een 7 tal boerenzwaluwen ,1 witsterblauwborst en zelfs een boomkruiper. Van de kleine karekiet was er 1 vogel bij die een sterk opvallende groeiband in de staart had, meestal zijn de groeibanden veel minder zichtbaar. De 30e augustus viel qua vangsten wat tegen met een totaal van 67 vogels waaronder een flink aandeel kleine karekieten (plm. 50%) en een 10 tal Rietzangers. Ook waren er weer een 40 tal boerenzwaluwen, doch door de strakke ZW wind vielen de vangnetten nogal op en werden er slechts 2 gevangen. Al met al kon de augustus maand dan toch positief worden afgesloten met een flink aantal vangsten (645) waaronder maar liefst 208 kleine karekieten, 91 rietzangers, 82 boerenzwaluwen, 31 grasmussen en 44 tjiftjaffen. De septembermaand begon slecht. In de nacht (rond 03.00 uur) van zaterdag op zondag 1 sept.is mijn vrouw plotseling gevallen in de douch en met hevige pijnen naar het ziekenhuis in Heerenveen gebracht per ambulance. Daar bleek dat de rechter arm uit de schouderkom lag en toen weer met succes kon worden teruggezet. Na een uurtje kon ik ze weer meenemen naar huis, doch ze mocht een drietal weken de arm niet belasten. Dat kwam er op neer dat het ringen voorlopig eerst van de baan was en de werkzaamheden thuis voorrang kregen. Het zij zo! Al met al gaat het nu al weer wat beter met haar gelukkig, de dokter gaf haar 80% kans dat het weer goed kwam. Alleen kunnen ze niet op de röntgen foto zien of het kraakbeen gescheurd is.
Vandaar dat het verslag van het ringnieuws op mijn Blog wat achterbleef en de email berichten wat langer zijn blijven liggen. hieronder de verslagen van de laatste drie vangdagen in augustus 2013.
Jan de Jong, Joure Ringer 403 Vogeltrekstation Wageningen Tel. 0513-414788 j.d.jongringer403@home.nl
De afgelopen week zijn er aan het Tjeukemeer bij Rohel weer flink wat vogels langs getrokken en werden er vele van een poot ring voorzien. Onder de soorten waren ook Nachtegaal, Boerenzwaluw, Rietzanger en vooral veel Kleine karekieten. Op 21 augustus tijdens het onderhoud aan enkele vangbanen plaatste ik een paar netten om ook nog wat boerenzwaluwen te vangen. Leek eerst goed te verlopen doch al vroeg in de avond kwam een sperwer vrouwtje langs die de zwaluwen schrik aanjaagde en pardoes in het net belande. Dat werd oppassen dus voor die lange gele poten met enorm scherpe klauwtjes! Na de sperwer weer geringd losgelaten te hebben waren de rest van de zwaluwen verdwenen, kennelijk op zoek naar een veiliger slaapplek in de omgeving. Hieronder de verslagen van 20-21 en 24 augustus.
Jan de Jong, Joure Tel. 0513-414788 j.d.jongringer403@home.nl
Boerenzwaluwen hadden op 10-8-2013 de slaapplek al verlaten aan Tjeukemeer.
Vanmorgen vroeg al afgereisd naar de oeverlanden van het Tjeukemeer. Bij aankomst was het rustig in de riet zoom, te rustig bleek even later want de slaapplek voor de boerenzwaluwen bleek leeg te zijn, slechts 1 vogel werd die morgen nog gevangen. Toch waren er wel andere soorten aanwezig in struiken en riet zoom. Vooral de kleine karekiet was vanmorgen flink van de partij , veel hadden al flink wat trek vet opgedaan, een zelfs met vet score 5, en diverse waren mogelijk al op doortrek. De kleine karekieten reageerden sterk op het geluid wat al in de vroege ochtend was aangezet. In totaal werden er een 18 soorten gevangen en geringd vanmorgen. Grasmus, rietzanger, tjiftjaf en fitis waren flink aanwezig. Rietgors liet zich vrijwel niet zien of vangen. Een verslag van de ochtend is toegevoegd.
Doortrek van rietvogels nu begonnen aan Tjeukemeer.
Warme nacht zorgt weer voor veel vangsten aan Tjeukemeer. Door de warmte in de nacht van donderdag op vrijdagnacht (2-8) kwam er toch niet zoveel van slapen. Rond 3.00 uur ben ik daarom al uit bed gestapt en afgereisd naar de ringplek aan de noordoever van het Tjeukemeer te Rohel. Bij aankomst was het rustig in de riet zoom, alles was nog in diepe rust, en er stond weinig wind. Snel de netten geplaatst en nog voor de zon opkwam (rond 6.00 uur) begonnen de aantallen al aardig toe te nemen. De Boerenzwaluwen sliepen wel weer in de riet zoom doch nu niet zo in die aantallen als op 23 juli. Toch kon een flink deel van de slapers nog gevangen worden. Er werden maar liefst 21 soorten gevangen. Wel kreeg ik die morgen nog een hachelijk moment te beleven met een Reegeit die pal op de netten aan kwam rennen. Hoe dit afloopt zie je in bijgaande verslag.
08-10-2013
7 oktober 2013.
Vangstresultaten van 27-28 en 30 augustus sluiten maand goed af.
Karekieten trekken snel weg uit broedgebieden.
Boerenzwaluwen hadden op 10-8-2013 de slaapplek al verlaten aan Tjeukemeer.
