Al geruime tijd had Anne Jan van der Berg uit Nieuwehorne een ringetje bewaard waarop kleine lettertjes stonden. Bij een kennis in Heerenveen aan de Parralelweg te Heerenveen was op 10 juni 2009 een vogeltje met deze onbekende ring gevonden, de kat was met de resten ervan thuisgekomen.Met een loup konden ze wel wat ontdekken doch het gelukte niet de gegevens van de gevonden ring te achterhalen. Het bleek om een ringetje van een Zwartkop te gaan waarop www.ringscat CATALUNYA met een nummer was gemeld.Een nieuwe vorm van een ring met een email adres dus! Als vrijwillig Wetenschappelijk medewerker van NIOO/KNAW ben ik bekend met allerlei vormen van ringonderzoek, doch deze ringetjes had ik nog niet eerder ontvangen. Na het email adres te hebben ingetikt op de computer bleek al snel dat er een formuliertje moest worden ingevuld en verzonden naar Societat Catalana D'Anelament in Catalonia te Sant Feliu de llobregat(bij Barcelona in Spanje). Zeer snel al (na 1 dag) kreeg ik al bericht binnen via de mail, de vogel bleek op 29 september 2008 te Basses de Can Dimoni (bij Barcelona) als Zwartkop man geringd te zijn door Sergi Sales. Dat is maar liefst 1326 km van Heerenveen verwijderd. De vogel was op de dag van ringen op weg naar zijn overwinter gebied dat in Afrika ligt en had een vetscore van 4, vleugel van 74 mm en een gewicht van 20.3 gram zo berichte de Spaanse Ringer me.
Zo kregen we toch nog veel informatie binnen van zo'n minuscuul ringetje. Dit jaar (24 mei) bestaat het ringonderzoek in Nederland 100 jaar! Staat U er even bij stil! Mocht U een vogelring hebben gevonden en de bijzonderheden daarvan hebben ontvangen dan horen we graag van U wat de levensgeschiedenis is geweest, leuk voor een verslagje. Ook voor mensen die niet weten hoe een en ander gemeld moet worden hou ik me aanbevolen om de gegevens op te speuren. Per slot van rekening is niet iedereen bekend met het ringen van vogels en de betekenis van een vogelring. Ring en vogel graag direct melden zodat aan de vogel nog wetenschappelijke informatie kan verzameld kan worden.
Al een tijdje is er een overzicht meer geweest van de vangsten en ervaringen van het ringwerk aan het Tjeukemeer. In de Bijlage een verslag per dag van de belevenissen aan het Tjeukemeer.
Oeverzwaluwen in wijk Wyldehorne te Joure geringd.
Joure 22 mei 2011
Op 20 mei 2011 zijn Oeverzwaluwen in de wijk Wyldehorne te Joure geringd voor het landelijke RAS onderzoek van het Vogeltrekstation in Wageningen ( Zie Bijlage). Op de rustige en vrijwel windstille avond zijn er bijna 80 volwassen vogels gevangen (40 mannetjes en 39 vrouwtjes) hierbij waren wethouder Durk Durksz, natuurman Tsjepke van der Honing en enkele ouders uit de buurt en een 10 tal jeugd aanwezig. De nieuwe wijk Wyldehorne in Joure is een natuurwijk waar veel aandacht aan het millieu wordt geschonken. Zo is er een vaste Oeverzwaluwwand gesitueerd in de waterrijke wijk. Zeker een 40 a 50 tal nestgangen zijn bezet door Oeverzwaluw paartjes. Met het spannen van een speciaal vangnet wat voor de nestgangen werd geplaatst konden veel vogels onderzocht worden. Een 12 tal vogels droeg al een pootring die eerder door mij in voorgaande jaren was aangelegd, ze zijn uit de directe omgeving afkomstig, 9 vogels kwamen uit Oudehaske van het zanddepot de Pel, 2 vogels uit de Twigen bij Joure en 1 uit de vaste kolonie te Heerenveen. Speciaal de buurt en de jeugd werd uitleg gegeven over het project en werd getoond hoe ze een vogel vast moeten houden. Het verschil tussen mannen en vrouwen in het broedseizoen werd getoond door bij de vogel over de buik te blazen. Vogels met een blote buik waren vrouwtjes (broedvlek) en die met goed ontwikkelde cloaca en een buik met veel veertjes waren mannetjes. De jeugd mocht regelmatig een van de onderzochte en geringde vogels de vrijheid geven.
Op 10 mei kreeg ik via deze blog een reactie van Anneke Bloemsma uit Oudehaske. Zij had een Tapuit gevonden onder haar vensterruit. De vogel werd me dezelfde dag nog getoond. Het bleek om een volwassen vogel te gaan die "modder" vet was, de vogel woog 41.3 gram en had vetscore 4 (5 is hoogste) . De vogel bleek een mannetje te zijn , zeker op weg naar zijn noordelijker gelegen broedgebieden. De vleugellengte werd vastgesteld op 105.0 mm , Staart 57.0 mm en loopbeen 28.8 mm. Daarmee valt de vogel erg op en kan hij ongetwijveld tot de Groenlandse vorm gerekend worden. Vondsten van Tapuiten komen niet zoveel voor in Skarsterlan, de doortrek kan soms wel tot diep in mei plaats vinden. Zo zag ik op 20 mei er ook nog op het bedrijven terrein de Ekers in Joure. Broedgevallen in juni moeten in de toekomst niet uitgesloten worden. De vondst zal voor de Wetenschap bewaard blinven.
Vanmiddag tijdens een fietstochtje van Scharsterbrug via de Scharsterrijn richting de Woudfennen en de Put van Nederhorst zagen mijn vrouw en ik de vogel in een ruig terreintje met Rietgras, Pitrus en Braam- struiken . Momenteel is de soort op meer plekken aanwezig op de doortrek in Friesland, doch voor Skarstelan is het een zeer schaarse soort. Op deze plek had ik hem eigenljk niet verwacht gezien zijn schaars voorkomen.
Op 17 maart ben ik in de vroege morgen met medewerkers van Omrop Fryslan aanwezig op de ringplek aan de noordoever van het Tjeukemeer om opnamen te maken over mijn ervaringen met wijlen Gerrit Bosch (beter bekend als Fûgeltsje Bosch), hij overleed op 20 juni 1981 in Leeuwarden. Binnenkort komt er een boekwerk over deze opmerkelijke Friese vogelvriend uit. Tijdens het vangen en ringen hing er in een van de mistnetten al een vroege Tjiftjaf. Die morgen bleken er zeker twee aanwezig te zijn.
Op 11 maart is de ringplek aan de noordoever van het Tjeukemeer weer schoon gemaakt van zwerf afval en aangespoelde plastic resten . Hieronder een verslagje van een en ander. Alles is weer schoon voor de eerste vangdag in 2011.
Vandaag voor het eerst (vroeg) weer de netten opgesteld voor het Wetenschappelijk onderzoek aan het Tjeukemeer. Dit onderzoek loopt al van 1985. Was eigenlijk vandaag nieuwsgierig of er ook al eerste Tjifttjaffen waren gearriveerd. Hieronder een verslag van de zeer rustige eerste ringdag in 2011.
Vandaag kreeg ik via het program GRIEL van het Vogeltrekstation bericht binnen van twee door ons geringde vogels aan het Tjeukemeer te Rohel. Het bleek om een Rietzanger en een Kleine karekiet te gaan. De Rietzanger die op 21 augustus 2010 als 1e kalenderjaar geringd werd in de vroege ochtenduren werd op 28 augustus 2010 al door een Belgische vogelringer gecontroleerd te Bokrijk in Belgie . Een snelle wegtrekker dus! Bokrijk ligt op 209 km van Rohel. Jammer dat de Belgische ringer de tijd niet heeft ingevuld zodat we wat meer informatie hadden over de tijd van controle zodat we de treksnelheid konden berekenen. De Rietzanger is op weg naar zijn overwintergebied in Afrika om daarna in eind maart begin april weer terug te keren naar zijn broedgebied.
De tweede terugmelding die vandaag binnenkwam was een Kleine karekiet die we op 28 augustus 2010 ringden te Rohel aan het Tjeukemeer als 1e kalenderjaar rond 06.00 uur in de ochtend. De jonge Kleine karekiet werd op 3 september 2010 gecontroleerd in Belgie in Oorderen. Ook een snelle wegtrekker dus, mogelijk van een laat vervolglegsel! Oorderen ligt op 207 km van Rohel.Kleine karekieten broeden op de ringplek Rohel in de buitenste rietzoom langs de noordoever van het Tjeukemeer.
Joure 22 mei 2011.
