Ook bij de soldaten geweest?
De verplichte legerdienst is nu al weer meer dan 10 jaar afgeschaft. De meesten onder ons die niet vrijgesteld werden wegens broederdienst, platvoeten of een bevriende politieker hebben echter één of meerdere jaren van hun jeugd doorgebracht in de een of andere legerkazerne. Naargelang de graad die men in het leger bekleedde werd er met uw voeten gespeeld of kon je met ander zijn voeten spelen. Tot 1909 bestond het Belgisch leger uit vrijwilligers en lotelingen. Wie zich de film "de Loteling" herinnert weet hoe zo'n loting er aan toeging. De meesten van de uitgeloten waren van gewone komaf - fabrieksarbeider, boerenzoon - en konden met moeite lezen, laat staan dat ze hun naam al konden schrijven.

(foto uit "de Loteling van Roland Verhavert)
Bij mijn stamboomopzoekingen vond ik in een brief van 8 juli 1874 vanuit Namen. Hij werd door een daarvoor aangestelde soldaat geschreven in naam van mijn ongeletterde overgrootvader aan zijn vader, mijn betovergrootvader dus. Of ze nu wel of niet konden schrijven, de inhoud van de brieven van 130 jaar geleden was nog precies dezelfde als  in onze tijd:" ....en hoe is het thuis, iedereen nog gezond en zoudt ge als 't u blieft nog wat geld kunnen opsturen." Het geproduceerde nederlands was wel geen universiteitsvlaams maar in Arendonk verstonden ze het toch. Lees maar eens mee:

"de kompelementen van zijnen zoon
als dat hij nog in goede gezonheyd is en
hij hoopt van hune alle het zelfden
en waar het anders het zouw hem
groot verdriet doen en dat hij
ook geere nog een wijnig geld zouden
hebben als gij het derven kund
en veel meeder kan ik niet scryven
dan de kompelementen aan vader en
broeders vrinden en vrindinen als
dat ik denk van maar een vier maanden
te goei moeten te dienen."

Mijn overgrootvader is heel en zonder teveel butsen uit zijn legerdienst gekomen. Of hij de gevraagde centen ooit heeft gekregen is minder zeker en of die vrindinen blijven wachten zijn lijkt al me helemaal onwaarschijnlijk.