Het weer.

Vandaag was het eerst wisselend tot soms zwaarbewolkt met regelmatig buien. Later vielen er eerder plaatselijk buien, die in de zuidoostelijke landshelft talrijker, intenser en mogelijk onweerachtig zijn. In de Kuststreek bleef het grotendeels droog en zonnig, terwijl het elders gedeeltelijk bewolkt werd. De maxima lagen tussen 17 graden in de Hoge Ardennen en 20 of 21 graden in Laag- en Midden-België. De wind was vaak matig uit zuidzuidwest en ruimde naar westzuidwest en aan zee naar west.

Actueel.

De ziekte van Lyme (borreliose). Dit is een infectieziekte. De oorzaak van de ziekte is de Borrelia-bacterie. Je kan met die bacterie besmet raken door de beet van de teek.

Een teek is een spinachtig diertje dat leeft in struiken, in bomen en op grassprieten. Teken voeden zich met bloed van mensen en dieren. Ze laten zich op hun 'prooi' vallen en bijten zich vast in de huid. Teken kunnen zich overal op het lichaam vastbijten, maar kiezen vaak een plekje in de huidplooien (zoals de liezen) of ter hoogte van de armen, benen of behaarde hoofdhuid.

Hoe langer een besmette teek aanwezig is op het lichaam, hoe groter de kans op een infectie. Als de teek binnen de 12 tot 24 uur verwijderd wordt, is de kans op infectie klein.

Hoe vaak komt het voor?

Hoe vaak de ziekte van Lyme voorkomt, verschilt zeer sterk van land tot land, en zelfs van regio tot regio. In België dragen ongeveer 10% van de teken de bacterie. De meeste gevallen van Lyme komen bij ons voor in Vlaams-Brabant, de Kempen en de Ardennen. In andere landen is het mogelijk dat meer teken de bacterie dragen.

Het is niet zo dat je na een beet door een teek die de bacterie draagt sowiezo besmet wordt met de bacterie. Het is ook niet zo dat je na een besmetting altijd ziek wordt. Na een tekenbeet loop je ongeveer 1 tot 2% kans om de ziekte van Lyme te krijgen.

Hoe kan je het herkennen?

De ziekte van Lyme verloopt in verschillende fasen.

De vroege fase. De eerste fase (of vroege fase) kan je meestal herkennen aan een typische huiduitslag rond het letsel. Die wordt ook wel 'erythema migrans' genoemd. Deze uitslag verschijnt pas enkele dagen of zelfs enkele weken na de tekenbeet.

De huiduitslag is meestal niet pijnlijk. In bepaalde gevallen kan ze wel lichte jeuk of een branderig gevoel geven. Tijdens de eerste dagen kan de zone rond het letsel volledig rood zijn. Typisch is dat de roodheid uitbreidt naar buiten toe. De kern van de huiduitslag klaart op en krijgt opnieuw de kleur van de huid.

Zo krijgt ze dus de vorm van een ring. Die kan vrij groot worden, tot een diameter van meer dan 20 centimeter. Zo 'n ringvormige uitslag na de beet van een besmette teek kan weken, tot zelfs een maand of langer, aanhouden.

Deze huiduitslag wordt vaak verward met een ongevaarlijke rode uitslag die kan verschijnen rond de beet. De oorzaak van dat soort roodheid is het speeksel van de teek. Het verdwijnt sowiezo binnen enkele dagen. Deze roodheid heeft geen typische ringvorm.

Tijdens deze vroege fase kunnen er soms groepachtige klachten optreden, zoals vermoeidheid, algemeen ziektegevoel of lichte koorts. Het is ook mogelijk dat er helemaal geen huiduitslag is of dat die niet wordt opgemerkt.

De latere fase. Als de infectie niet tijdig wordt opgemerkt en behandeld, kan de ziekte zich in een volgende fase verder in het lichaam verspreiden. Verspreide Lyme kan op die manier pas na verschillende weken, maanden of zelfs jaren duidelijk worden. In deze fase kunnen meer algemene symptomen optreden, zoals onder andere neurologische klachten of gewrichtsklachten.

Neurologische symptomen (we spreken dan over 'neuro-borreliose) zoals: schietende pijn in een hand of been; afhangende mondhoek (door verlamming van de aangezichtszenuw; minder kracht of gevoel in de ledematen; tintelingen in een arm of been, enzovoort.

Spier- en skeletsymptomen (we spreken over 'Lyme-artritis') zoals: spier- en gewrichtspijnen; zwelling van de gewrichten; lichte temperatuursverhoging; pijn rond de pezen.

Blijvende klachten? Als de ziekte van Lyme goed behandeld wordt, is het zeer uitzonderlijk dat er blijvende symptomen zijn.

In het uitzonderlijke geval dat er symptomen of klachten overblijven na een correcte behandeling, spreken we best over 'aanhoudende Lymeziekte'. De term 'chronische ziekte van Lyme' duidt in de literatuur en volksmond op heel wat uiteenlopende en verschillende ziektebeelden. Daarom gebruiken we die term hier niet.

Wat kan je zelf doen?

Preventie. Dit is de belangrijkste maatregel. Ga je wandelen in een bos- of grasrijke omgeving, blijf den bij voorkeur op wandelpaden en vermijd zoveel mogelijk hoge grassen. Draag een lange broek, liefst een lichtgekleurde, om teken beter te kunnen zien. Je kan je broekspijpen in de sokken steken om je benen beter af te dekken. Draag een hoofddeksel (zoals bijvoorbeeld een pet). Je kan je benen insmeren met insectenafwerende stoffen, zoals bijvoorbeeld DEET. Let daarbij op de verschillende dosissen voor volwassenen en kinderen!

Ook wanneer je ooit de ziekte van Lyme hebt doorgemaakt, blijft preventie essentieel. Mensen bouwen immers geen immuniteit op tegen de ziekte van Lyme. Je kan de ziekte dus meer dan één keer krijgen.

Ben je gaan wandelen of kamperen? Kijk (eventueel met hulp) dan dagelijks je volledige lichaam na. Check zeker ook goed je oksels, liezen en hoofdhuid: dat zijn de favoriete plekjes van een teek. Het is belangrijk om te onthouden dat een teek moet worden verwijderd op de eerste dag. het risico op infectie stijgt namelijk met de tijd. Ook de kledij die je draagt, moet je checken op teken.

Gebeten door een teek? Dan kan je die gerust zelf verwijderen als je het volgende in acht neemt: gebruik een speciale tekentang. Die kan je kopen bij de apotheek. Ontsmet de huid niet voor je de teek verwijdert. Heb je geen tekentang in de buurt? Dan kan je proberen de teek met de vingers te verwijderen. Dat doe je door met een vochtige vingertop over de teek te rollen. Vermijd dat je de teek afschraapt. Op die manier kunnen er deeltjes van in de huid achterblijven.

Probeer tijdens het verwijderen de teek zo dicht mogelijk tegen je huid bij de kop vast te houden. Knijp niet in het achterlichaam. Nadat je de teek verwijderd hebt, ontsmet je de huid best met een waterig ontsmettingsmiddel of met alcohol. Noteer ook best de dag van de beet.

Zat de teek langer dan 24 uur op je huid vast? Contacteer dan best je arts. Doe dat ook wanneer je een rode, toenemende huiduitslag ziet op de plaats van een tekenbeet. Er is voorlopig nog geen goed vaccin gevonden tegen de Borrelia-bacterie.

Een arts kan je helpen om de teek te verwijderen als het je zelf niet lukt. Bij een tekenbeet zonder symptomen wacht de arts de spontane evolutie af. De aanwezigheid van de huiduitslag (erythema migrans) is voor de arts voldoende bewijs om de diagnose te stellen van de ziekte van Lyme.

De arts zal de behandeling dan meteen opstarten. Vermoed je arts dat je klachten hebt die kunnen passen bij een 'later stadium van de ziekte van Lyme' dan zal die je sowiezo naar een specialist doorverwijzen voor verder onderzoek.

Mogelijke verdere onderzoeken zijn dan bijvoorbeeld: een bloedafname; een neurologisch onderzoek; een ruggenmergpunctie.

Wat kan je arts doen? Een tekenbeet zonder het typische huidletsel of andere symptomen van de ziekte van Lyme hoeft niet behandeld te worden. Bij vermoeden van de ziekte van Lyme kan de arts antibiotica voorschrijven. Als de ziekte pas in een later stadium wordt vastgesteld, start de arts eveneens ene behandeling met antibiotica op. Vaak is dat voor een langere periode.

Bij neurologische symptomen worden de antibiotica via een infuus toegediend in het ziekenhuis.

Je kan niet meteen weten of de behandeling aanslaat, ook de arts niet. Dat kan pas na twee tot drie maanden. In het geval van neuroborreliose (een vorm van verspreide Lymeziekte) kan je zelfs tot drie à zes maanden na de behandeling last hebben van vermoeidheid, stoornissen van het geheugen en de concentratie.

De run.

Vandaag gelopen met het voorgaande in gedachten. Bij een collega acrho-loper werd immers de diagnose van de ziekte van Lyme vastgesteld. Hij kreeg een antibioticakuur van een maand voorgeschreven. Dat zal dus even rusten worden voor de man.

Ik mocht het vandaag rustig gehouden. De eerste kilometers is dat bijzonder goed gelukt. Ik begon eigenlijk aan het ideale joggingtempo van net onder de 6.00/km. Het eerste deel van de run bleef ik het tempo laag houden. Het was pas in het tweede deel en naar het einde toe dat het tempo wat werd opgedreven. Maar geforceerd heb ik nooit.

Details: 5.03/km - 808 c - 171 pasfrequentie - 17,8°.