NIEUWSBRIEF 82. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Door Jan de Jong

Binnen gekomen Vogelnieuws 1 februari t/m 15 februari 2025.

Vogelnieuws.

Aalscholver 02-02. In de Bocht van Molkwar 1700 (Henk Castelijns).
Appelvink 01-02. Op landgoed Oranjewoud 8 aanwezig (Gerben Mensink).
Baardman 14-02. In Ezumakeeg Noord in Lauwersmeer 10 aanwezig (Bernadette Balten).

Foto © Alex Bos
Het mannetje baardman valt op door zijn lange zwarte baardstreep. De baardman overwintert vooral in eigen land. Maar een heel klein deel trekt uit ons land weg en overwintert in Engeland, België, Frankrijk en Duitsland. In de wintermaanden leven ze vooral van rietzaden. De aanwezigheid wordt in de wintermaanden vaak onderschat doordat een flink deel dicht bij de grond blijft.

Blauwe kiekendief 02-02. Onder Sintjohannesga deze week een gezien (Henk Bulsing, Haskerhorne). Op de Workumerwaard 1 vrouwtje aanwezig (Tjerk Kunst). 10-02. Een man in de Kleine Wiskepolder (Tjerk Kunst). 14-02. Vandaag een mannetjes bij de vogel hut te Wier (Ita Spoelman).
Boerenzwaluw 04-02. Vandaag nog eens langs de Boerenzwaluwloods gereden in Olhao in Portugal (zie ook Nieuwsbrief 80). Een van de broedparen wiens jongen op 16 januari 2025 uitvlogen, zit alweer te broeden. 1 week na 16 januari heb ik op een afstand van ongeveer 1 km van de broedplaats 3 juveniele boerenzwaluwen op een draad zien zitten die gevoederd werden. Een 1e broedsel is dus succesvol uitgevlogen hier in Portugal! (Jean Niesz). 09-02. Bericht uit George bij de West Kaap in Zuid-Afrika. Temperaturen van 25 tot 30°C, in het binnenland hier regelmatig regen en tropische luchten met gevolg tot een overvloed aan insecten. Dat zijn uitstekende omstandigheden voor de boerenwaluwen hier, ze vetten goed op. We zien regelmatig groepen bij elkaar komen op telefoondraden (Gerrie Jansen Van Rensburg).
Opmerking; Nu maar afwachten wanneer de eerste boerenzwaluwen weer hier in ons land worden gezien.
Bosuil 03-02. In De Knipe 1 roepend (Johan Medenblik).
Dwerggans 01-02. Bij De Kolken te Anjum 1 gezien (Ernst Jansen).
Goudplevier 09-02. Bij Stiens een groepje van 15 gezien (Gerard Mast).
Groenling 07-02. Te Balk groep van 35 (Ale Overwijk).
Groene specht 01-02. Te Heerenveen Noord 1 aanwezig Sietse Brouwer). 02-02. In het Leeuwarderbos 1 aanwezig (Patrick de Jong).04-02. Twee in het Rijsterbos (Theo de Vries). 05-02. In De Tike 1 aanwezig (Wiebe Sjoerd van der Veen). 06-02. Te Bontebok 1 roepend (Henk Dommelholt). In Pietersbierum 1 gezien (Meindert van Dijk). 12-02. In Drachten in It Sud 1 gezien (Eduard Peter de Boer).13-02. In Sneek bij de Noorderhoek 1 gezien (Dick Pruiksma).
Grote lijster 06-02. Vier gezien in Surhuisterveen (Wieger Polstra). 08-02. Bij de Nutsbaan in Joure 1 zingend (Tonny de Jong).
Grote canadese gans 08-02. In de Zwagermieden te Westergeest groep van 50 (Cora Boesenach).
Grote gele kwikstaart 09-02. In Scharsterbrug 1 gezien (Willem Bosma). 10-02. Twee te Mirns gezien (Rommert Cazemier).13-02. Bij de Potmarge in Leeuwarden 1 gezien (Henk Hiemstra).
Grote mantelmeeuw 03-02. Twaalf op de Workumerwaard (Pim Wolf). 06-02. Te Kornwerderzand 23 gezien (Mark van Leeuwen). 10-02. Groep van 25 op Steile Bank bij Oudemirdum (Rommert Cazemier).
Grote zaagbek 11-02. Vandaag in de buitenhaven bij Hindeloopen 38 aanwezig, hiervan slechts 2 vrouwtjes (Andries Blom, Workum). 14-02. In haven Stavoren 25 aanwezig (Marcel Stienstra).
Grote zilverreiger 06-02. Op de slaapplaats in polder De Zwettepoel bij Akmarijp 29 geteld (Wouter M.G. Vansteelant).
Heggenmus 15-02. Vandaag 1 zingend in de tuin te Workum (Tjerk Kunst).
Houtduif 04-02. In het Rijsterbos 13 gezien (Theo de Vries).
Houtsnip 05-02. In De Oude Willem in het Drents Friese Wold 33 vastgesteld met een warmtecamera (Rommert Cazemier).
Ringmus 01-02. In de Brouwerspolder bij Van Oordt’s Mersken 10 aanwezig (Willem Bosma).
Keep 06-02. Twintig in het Ketlikerskar (Martine Huisman). 13-02. Wij hebben de laatste dagen steeds een groepje van ca zes bij de voedertafel hier in Beetsterzwaag (Heleen Mulder).  Groep van 40 bij de Slotplaats in Bakkeveen (Koert Scholten).

Foto © Bert van Jaarsveld.
De keep wordt in de zwakke wintermaanden steeds minder vaak op voedertafels gezien. Ze zijn verzot op zonnebloempitten en zaden. Grote aantallen komen steeds minder vaak voor in Friesland.

Kemphaan 05-02. Te Smallebrugge 30 aanwezig (Jorrit Zondervan).
Kerkuil 11-02. In Oudega SWF 1 vers dood gevonden op zolder. De vogel was op 15 juli 2022 als nestjong te Goënga geringd door Lydia Barkema-Drost (Douwe Wiegersma).
Kievit 02-02. Bij de Kolken te Anjum 550 en 300 in de Noordwolderpolder (Karl Moll). Bij het Geele Strand te Workum 450 gezien (Henk Castelijns).03-02. In de Scharsterpolder bij Scharsterbrug meer dan 800 (Ben J. Koks). In de Veenpolder onder Ter Idzard en Oldeholtpade meer dan 250 (Karin Uithoorn). 04-02. Tijdens een wandeltocht op Ameland vanmorgen een groepje van 50 op Westermieden bij Hollum (Ger Boersma, Stiens). 06-02. Bij Cornwerd groep van 750 aanwezig (Mart van Leeuwen). 08-02. Te Driezum 300 rustend (Cora Boesenach). 09-02. Bij de Kijkhut de Ral te Piaam 900 op de slaapplaats (Hubert Kivit). 10-02. Groep van 2200 bij de Lekmar bij Terhorne (Dick Pruiksma). Aan het IJsselmeer bij Gaast 1750 (Hubert Kivit).
Klapekster 02-02. In Wikelslân bij Alde Feanen 1 aanwezig (Taeke de Haan).
Kleine burgemeester 13-02. Aan de Noordzeekust op strand te Ameland 1 gezien (Robert Pater).
Kleine topper 09-02. Op het IJsselmeer bij Laaksum 1 tussen een groep kuifeenden (Sietse Bernardus).
Koereiger 01-02. Aan de Vierhuisterweg te Rohel een gezien die druk voedsel aan het zoeken was in het gras (Gerard Westerhuis, Mantgum). 02-02. Vanmorgen mooi fietsweer, we zagen bij Vierhuis een koereiger in het land lopen (Henk Bulsing, Haskerhorne). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 gezien (Wiebe Poppe). 11-02. Vanmiddag hier een op ons erf in Indijk lopend (Tonnie Ketelaar).12-02. Te Woudsend 1 gezien (Rixt Schaap).

Foto © Gerard Westerhuis.
01-02-2025. De koereiger aan de Vierhuisterweg te Rohel liet zich dicht benaderen. Koereigers worden steeds vaker in Friesland gezien. Op 6 januari 2024 waren er zelfs 23 in de Greonterperpolder (Karin Veenema). Ook in de winter van 2024-2025 werden op 1 december 2024 er een 10-tal gezien in Friesland (6 in Brekkenpolder en 4 in Groote Sintjohannesgaaster Veenpolder).

Kramsvogel 03-02. Bij Nijeholtpade 110 aanwezig (J.de Groot). 09-02. Drie te Stiens (Gerard Mast). 12-02. Bij ons achter in Menaam/Menaldum bij de ijsbaan een dertigtal in boom vanmorgen (Anne Baarda). 13-02. Een 40-tal op starteiland bij Sneekermeer (Jappie van der Pol).
Kruisbek 02-02. In het Aekingerveld in Drents Friese Wold 1 man en 1 vrouw aanwezig (Stefan de Vries).04-02. Drie in de Compagnonsbosschen te Ravenswoud (Jan Kalsbeek).
Kuifmees 02-02. In Tjaarda Bos te Oranjewoud 1 aanwezig (Eric Jager). 03-02. In Bakkeveen 1 bij de Slotplaats gezien (Wichard Zuidersma). 04-02. In De Stripe te Wijnjewoude 1 gezien (Koert Scholten). 06-02. In het Ketlikerskar 1 aanwezig (Martine Huisman).
Mandarijneend 07-02. In Drachten in Slingerpark 1 mannetje (Onno van Dijk). 09-02. Te Wolvega 1 man (Tsjepke van der Honing).

Foto © Tsjepke van der Honing
De mandarijneend wordt steeds vaker in Friesland gezien. Het mannetje is fraai getekend. De broedpopulatie van de mandarijneend bedraagt rond de 300 – 400 paar in ons land. De soort wist zich na het loslaten en ontsnappen uit particuliere collecties rond 1975 snel te vestigen. Voor Friesland zijn de broedparen in het vrije veld echter gering, de soort komt hier ook regelmatig voor in waterwild collecties.

Merel 10-02. Vandaag 1 gezien in de tuin te Oudwoude met kenmerken van het ziektebeeld van het Usutu virus. Het is een vrouwtje (Willem Jonkman). 11-02. Tijdens onze dagelijkse wandeling in Surhuisterveen zagen we een heel bijzondere eksemplaar. Deze was zoals normaal helemaal zwart, maar had op zijn kop verschillende witte vlekken (Pieter Bolhuis).

Foto © Bauke Koster.
20-12-2019. In Harlingen werd een leucistische merel man gezien (Bauke Koster). Miskleuren bij de merel komen vaker voor, vooral bij mannetje. Ze zijn dan individueel goed te herkennen. We zijn benieuwd of er deze winter ook meer miskleuren zijn gezien

Nonnetje 04-02. In It Swin bij Elahuizen 30 gezien (Dennis Keus).
Nijlgans 08-02. In Vrijburgh te Drachten lopen alweer 2 jongen die pas uit het ei zijn (Thomas Dijkstra, Drachten).

Foto © Kerstin de Haan (uit archief).
De nijlgans kan al vroeg in het seizoen worden aangetroffen met jongen. Door de zwakke winters worden ze nogal eens in de winter broedend aangetroffen. De broedpopulatie in ons land telde in de periode 2013-2015 tussen de 6900- 11400 paar (Vogelatlas SOVON, 2018). We zijn benieuwd of de soort ook dit jaar op meer plaatsen in Friesland al broedend is waargenomen in februari.

Putter 08-02. Groepje van 11 in de tuin te Berltsum /Berlikum (Ita Spoelman). 09-02. In Jelsum groepje van 25 (Leonie Hofstra).
Roerdomp 13-02. In De Deelen 1 dood (prooi) in boom (Lieneke van Tilburg).
Scholekster 01-02. Bij de Jachthaven op Schiermonnikoog 5000 aanwezig (Auke Jansen).02-02. Bij het Sneekermeer op Lytse Griene 1 gezien (Wouter M.G. Vansteelant). 05-02. Vandaag op de Boegspriet langs de Houkesloot in Sneek één terug. Na 30 januari waren ze beide verdwenen, waarschijnlijk wegens nachtvorst. Op de parkflat (Dekemalaan)heb ik ook geïnformeerd maar daar waren ze nog niet (Ida Wiersma, Sneek). Te Stiens 1 gezien (Lisette Cuperus). Bij de Blitseard te Leeuwarden 4 gezien (Linda Veerman). 06-02. Vanmiddag om 16.30 uur een groepje van 17 op de golfslagkering in de Tearnzer Wielen (Joke van der Weij, Teerns).
Sijs 04-02. Groepje van 25 in de Compagnonsbosschen te Ravenswoud (Jan Kalsbeek). 09-02. Dertig in het Rijsterbos (Remco van Hijum). In het Fochteloerveen groepje van 25 gezien (Alma Leegwater e.a.). 12-02. In het Harichsterbos groep van 52 aanwezig (Ale Overwijk).
Slechtvalk 02-02. Bij ons in Haskerhorne is het mannetje slechtvalk bijzonder actief (Henk Bulsing). 07-02. In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 gezien (Wouter M.G. Vansteelant). 08-02. De slechtvalk (vrouw) was er vanmorgen inderdaad nog in Haskerhorne, wat deze winter nog goed ging, ging nu fout, ik zag boven Haskerhorne hoe ze na wat missers en de nodige capriolen een jonge duivin sloeg en meenam naar de hoogspanning. Een flinke troep kraaien en meeuwen maakte ze het leven zuur (Henk Bulsing).
Sneeuwgors 14-02. Vijftig aanwezig in de Peazemerlannen (Gertjan van Noord).
Strandleeuwerik 03-02. In de Anjumer en Lioessenserpolder 40 bijeen (Koert Scholten). 14-02. In de Peazemerlannen 65 gezien (Gertjan van Noord).
Stormmeeuw 06-02. Bij Ophûs te Surhuizum groep van 800 (Wieger Poelstra).
Tjiftjaf 07-02. In de Greiden te Heerenveen 1 aanwezig (Jaap Westra).
Trompetzwaan 02-02. In de Weeshuispolder bij Giekerk 1 aanwezig (Bauke Bosma).

Foto © Bauke Bosma
02-02-2025. De trompetzwaan die inheems voorkomt in het westen van Noord-Amerika en is hier in Friesland waarschijnlijk ontsnapt uit een particuliere collectie.

Turkse tortel 03-02. In de Midstraat in Joure al 1 broedend op nest (Jan de Jong). 07-02. Deze week, zijn er twee jongen uitgekomen bij ons in Harlingen, we zagen de dopjes onder het nest (C. Doorn, Harlingen).
Veldleeuwerik 09-02. Drie gezien bij Stiens (Gerard Mast). 09-02. In de Akmarijpsterpolder groepje van 25 gezien (Wouter M.G. Vansteelant).14-02. In Hoornsterzwaag 40 gezien (Tom Jager).
Vink 04-02. Te Formerum op Terschelling 60 aanwezig (Daan van Elsken). 13-02. Aan de Foarwurkwei te Bakkeveen een 60-tal gezien (Koert Scholten).
Waterpieper 02-02. Bij De Pomp in het Lauwersmeer 41 aanwezig (Marcel Stienstra).
Wilde zwaan 07-02. In de Haulerpolder 33 gezien (Dirk Haaijema)
Wintertaling 01-02. Bij het Aldhof te Terkaple 300 aanwezig (Wouter M.G. Vansteelant).
Witkopstaartmees 05-02. In het Franekerbos te Franeker 1 aanwezig (Niels Outhuijse).
Witte kwikstaart 03-02. Te Oldeholtpade 15 aanwezig (Ruurd Jelle van der Leij).
Wulp 05-02. In de Peazemerlannen >1000 (Franz Widmann).09-02. Bij de Bocht van Molkwar 1500 aanwezig (Lolke Veenstra).
IJsvogel 03-02. Op de Workumerwaard 1 gezien (Tjerk Kunst). 05-02. In het Workumer Nieuwland 1 gezien (Tjerk Kunst). 11-02. Aan de Eeysingawei te Rinsumageest 1 rustend in struik (Trienke de Vries). 14-02. In Damwoude 1 vrouwtje (Jan Andries Wagenaar). 15-02. Te Rinsumageest 1 gezien (Trienke de Vries).
Zanglijster 05-02. In Sneek 1 zingend bij Zwette (Fedde Welbedacht). 08-02. Vandaag hier in Berltsum/Berlikum 1 in de tuin (Ita Spoelman). 09-02. In Joure 1 gezien (Willem Bosma).13-02. Bij het Himsterhout te Drachten (R. Riemersma). 14-02. Aan de Koarte Ekers te Joure 1 zingend (Tonny de Jong).

Foto © Fred Visscher (uit archief).
De zanglijster wordt de laatste jaren in zwakke winters steeds vaker vroeg zingend aangetroffen, De eerste broedgevallen kunnen soms al in maart zijn. We zijn benieuwd wanneer de eerste broedgevallen dit jaar gemeld zullen worden. Helaas sneuvelen er tijdens de voorjaarstrek en territoria verdediging nog vele tegen windschermen en vensterruiten.

Zeearend 13-02. Twee bij de Blaugerzen te Akmarijp. De vogels zaten bij de vele dode brandganzen die geveld waren door de vogelgriep (Sietse Bernardus).
Zwarte roodstaart 11-02. In Groenglop op Schiermonnikoog 1 aanwezig (Mark Lemmers).
Zwarte specht 13-02. In het bos bij Lauswolt te Beetsterzwaag 1 gehoord (Heleen Mulder, Beetsterzwaag). 14-02. In Oranjestein te Oranjewoud 1 aanwezig (Johan Deinum).
Zwartkop 01-02. Een mannetje aanwezig in Heerenveen Noord (S.M. Welling. 06-02. Te West Terschelling 1 mannetje (Daan van Elsken). 12-02. Te Drachten in Centrum West 1 mannetje gezien (Ina Durenkamp).

Tot zover het overzicht van begin februari 2025.

De Nieuwsbrief 82 is naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien is op mijn Blog; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.

16 februari 2025.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Tel. 0513-414788

16-02-2025, 09:12 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

NIEUWSBRIEF 81. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Door Jan de Jong

Binnen gekomen Vogelnieuws 15 januari t/m 31 januari 2025.

Vogelnieuws.

Appelvink 17-01. Drie in Balk gezien (Ale Overdijk). 21-01. Te Beetsterzwaag 3 gezien (Willem Bosma). 22-01. In de Potmarge te Leeuwarden 1 geringd (VRS Potmarge). In de Feanwâlden drie in de veldesdoorn (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Bergeend 26-01. Grote groep van 2000 bij Zwarte Haan (Laurenske Sierkstra).
Bonte strandloper 28-01. Twee groepjes (10+30) in de Blaugerzen bij Akmarijp (Wouter M.G. Vansteelant).
Bruine kiekendief 22-01. In de Oude Venen bij Eernewoude 1 vrouw gezien (Freerk Jelsma, Oudega SM.). 23-01. In de Klyndobbe te Feanwâlden 1 vrouw jagend (Sibbele de Jong). 26-01. Vier jagend bij de Bochtjesplaat in Lauwersmeer (Bouke Roosma).27-01. Vier bij de Blaugerzen te Akmarijp (Wouter M.G. Vansteelant).

Foto © Gertjan van Noord.
Bruine kiekendieven zijn opvallend meer aanwezig in Friesland tijdens zwakke winters.

Fazant 17-01. Vanmorgen 3 drie (1 man en 2 vrouw) te Oudwoude (Willem Jonkman).
Geelgors 16-01. Bij De Bult te Appelscha groepje van 20 (Rudie Huiting). 25-01. In het Mandeveld bij Bakkeveen groep van 40 gezien (Siep Luinenburg). 29-01. Bij de Schaopedobbe in Elsloo 20 gezien (Nel Charante, Oosterwolde).

Groene specht 18-01. In het Jolderenbosch bij Oudemirdum 1 aanwezig (Frederik Alexander).20-01. In Ritskebos bij Burgum 1 aanwezig (Age Hulder). 28-01. In Heerenveen 1 aanwezig (Bouke Sienema). In Oudemirdum 1 gezien (Theo de Vries). 29-01. Te Buitenpost 1 (Johan Prins).

Groenling 18-01. In Balk groep van 43 gezien (Ale Overdijk). 20-01. Te Oudega Sm. Een groep van 25 gezien (Taeke de Haan).

Foto © Hanno Steenbergen
De groenling wordt in de wintermaanden steeds minder in grote groepen gezien.

Grote canadese gans 19-01. In de Soestpolder bij Burgum 110 aanwezig (Jeffrey Huizinga).
25-01. Bij Wolvega groep van 40 gezien (Bart Vastenhouw).
Grote gele kwikstaart 16-01. In Boazum 1 gezien (Rommert Cazemier).17-01. In Centrum Heerenveen 1 aanwezig (Peter Schutten). 18-01. In Oldeholtpade 1 gezien (Jeffrey Griffioen).
25-01. In Molkwerum 1 aanwezig (Hessel van der Iest). Bij de Oudemirdumerklif 1 aanwezig (Hubert Kivit).
Grote mantelmeeuw 20-01. Bij Kornwerderzand 12 aanwezig (Baatje). 25-01. Op Vlieland op strand de Vliehors groep van 41 (Carl Zuhorn). 26-01. Op de Steile Bank bij Oudemirdum 16 aanwezig (Libbe Zijlstra).
Grote lijster. 20-01. Vandaag de vogel weer gezien bij de cotoneasters bessen in de tuin te Joure (Durk Visser).
Grote zaagbek 21-01. Bij Kornwerderzand aan de Afsluitdijk 26 aan de IJsselmeer (Piet Zuidhof).
Holenduif 16-01. Groep van 30 in Polder Ravenswoud (Koert Scholten). 20-01. In de Kooipolder bij Fockemaoord 48 (Kor Nijboer).27-01. 50 in Voorwerkerveld bij De Wilp en 30 op de heide bij Allardsoog (Koert Scholten).
Houtduif 23-01. In Rijsterbos groep van 39 gezien (Theo de Vries). 28-01. In Jolderenbosch te Oudemirdum groep van 26 aanwezig (Theo de Vries).
Houtsnip 15-01. In Kollum 1 gezien (Jauko Dijkstra). 18-01. Vandaag in Drachten tussen 11.00 uur en 13.00 uur 1 tegen het achterraam aangevlogen op een hoogte van 1.50 m en op slag dood (Piet Sikkema). 20-01. In Diepsterbos in het Lauwersmeer 8 gezien (Ton Smits).    25-01. In de afgelopen dagen 52 (!) gevangen en geringd (dazzle methode) op slaapplaats op Schiermonnikoog. Op 23-01 12, 24-01 24 en 25-01 16 (VRS Schiermonnikoog). 26-01. Twee gevangen en geringd op landgoed Oranjestein te Heerenveen (Johannes Fokkens, Jeroen Breidenbach e.a.). 

Keep 16-01. Groep van 50 aanwezig in Bosgebied Appelscha (Peter Visser). 

Kerkuil 16-01. In Dokkum 1 verkeersslachtoffer aan de Tjeerd Foekesloane (Ruben van der Horst).                                                                                                                       

Kievit 20-01. In de Kooipolder bij Gaast een groep van 450 (Kor Nijboer). 21-01. Bij Oeble om Wei bij Warstiens groep van 250 (Erik Helder). 22-01. In Polder Ald Beets bij Beetsterzwaag groep van 200 (Willem Bosma). 23-01. In De Putten bij Eastermar 500 aanwezig (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Polder Schaap bij Hilaard aan de N31 groep van 200 (Durk Lautenbach). 25-01. Bij de Grutte Wielen te Leeuwarden groep van 200 (Vincent Douwes). 26-01. Bij de Steile Bank te Oudemirdum groep van 800 (Libbe Zijlstra). 28-01. Groep van 1500 in Anjumer en Lioessenserpolder (Lies van de Wal). 29-01. Bij Sneekermeer 2000 gezien (Dick Pruiksma).

Kleine bonte specht 25-01. In de Weperpolder 1 gezien (Koert Scholten en J. Dolstra). 29-01. In de Vegelinbossen bij Sint Nicolaasga 1 gezien (Koos Jager).
Kleine rietgans 29-01. Vandaag zagen we in de weilanden bij Elsloo ongeveer 300 kleine rietganzen (Nel Charante, Oosterwolde).
Kleine zilverreiger 20-01. In de Bantpolder in Lauwersmeer 1 aanwezig (Hennie Stienstra).

Foto © Hennie Stienstra
De kleine zilverreiger heeft gele “sokje” aan en valt op door zijn zwarte snavel en zwarte poten.

Kluut 26-01. Bij Zwarte Haan aan de kust 1000 gezien (Laurenske Sierkstra)
Koperwiek 15-01. Groepje van 31 op de Delleboersterheide (S. Rintjema en K. Jager). 19-01. Te Westerbakkeveen groepje van 50 (Oene Roelstra).22-01. Te Beetsterzwaag in Bossen Cornelia Stichting 1 keer groepje van 10 en 1 keer 60 (Willem Bosma).
Kraanvogel 21-01. In de Riete bij Elsloo groepje van 16 aanwezig (Koos Jager).
Krakeend 27-01. In Polder de Zwettepoel bij Broek (Joure) 60 + 180 aanwezig (Wouter M.G. Vansteelant).
Kramsvogel 16-01. Op de Duurswoudsterheide een 50 aanwezig (Martin Manson).18-01. Een groep van 100 bij de Marderhoek bij Oudemirdum (Cor Kauw). 21-01. Bij de Sondeler Gaast groepje van 60 (Rogier Schinkel). 23-01. In Ketlikerskar 70 gezien (Martine Huisman). 26-01. Meer dan 100 in Polder Ravenswoud (Marcel Stienstra).
Kruisbek 16-01. In De Stoevert in Drents-Friese-Wold 14 aanwezig (Peter Visser).
Kuifmees 19-01. In Hemrikkerveld te Beetsterzwaag 1 aanwezig (Libbe Zijlstra). 22-01. In Tuimelaarsbos bij Oranjewoud 1 gezien (S. Rintjema en Koos Jager). 26-01. Bij de golfbaan te Beetsterzwaag 1 gezien (Rudy Fopma).
Mandarijneend 17-01. Drie mannetjes te Oosterwolde gezien (Dirk Haaijema).
Merel 30-01. Vanmorgen even buiten Hitzum 1 zingend (Auke van Eck).
Nonnetje 18-01. Drie man in Easterskar te Sintjohannesga (Jeroen Kramer). 22-01. Vanmorgen een groepje van 11 (8 man, 3 vrouw) op é Wiel ten westen van A6 bij Doniaga (Tonnie van der Weij, Sint Nicolaasga). 24-01. Te Kornwerderzand aan de Wadkant groepje van 9 aanwezig (Bas van Schooten). 26-01. In It Swin bij Elahuizen groepje van 15 aanwezig (Ale Overwijk). 28-01. Tien in Van Oordt’s Mersken /Bouwerspolder (Sjouke Scholten). 29-01. In de Soestpolder bij Burgum groepje van 16 aanwezig (Wiebe Sjoerd van der Veen).

Foto © Jeroen Kramer.
Nonnetjes worden steeds meer in flinke groepjes gezien in Friesland.

Ooievaar 28-01. Vanmiddag om 16:00 uur de eerste weer terug op het nest in de Overtuin te Beetsterzwaag (J. Veldhuis). Vorig jaar het ooievaarsnest bij de waterberging in Donkerbroek voor het eerst bewoond. Twee jongen volwassen geworden. Vanmiddag alweer bezig met het opmaken van het nest. (Folkert Donker). Vandaag een ooievaar gespot in weiland aan de Simmerwei te Westergeest (Willem Jonkman, Oudwoude). 30-01. Te Beetsterzwaag aan Folkertslân 1 geringde vogel terug op nest. Deze ooievaar was geringd als nestjong in Hoogeveen op 13 juni 2015. Op 7 oktober 2017 ook gezien bij Madrid in Spanje evenals op 19-1-2022 bij Arguedas Navarra in Spanje (Gerard Westerhuis, Mantgum).

Foto © Willem Jonkman
Ooievaars keren met zachte winters vroeg terug op het nest.

Pestvogel 26-01. Twee op Terschelling in Duinen Noord van Longway (Daan van Elsken).
Putter 23-01. In Suameer groepje van 40 (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Ransuil 16-01. In Dokkum 1 verkeersslachtoffer aan de Tjeerd Foekesloane (Ruben van der Horst).
Ringmus 22-01. Groepje van 14 te Sint Annaparochie (Rudy Fopma).
Roek 19-01. In Polder tussen Marssum en Deinum 250 gezien (C.S. Roselaar).
Scholekster 25-01. Vier te Skrok bij Wommels gezien (Wiebe de Vries). Drie op de Workumerwaard (Libbe Zijlstra). Bij de Grutte Wielen bij Sierdswiel 1 gezien (Vincent Douwes). Vier bij de Tearnzer Wielen bij Teerns (Donald Wolters). 26-01. In Feanwâlden 1 overvliegend (Jordi Roosma). Twee bij de Steile Bank te Oudemirdum (Libbe Zijlstra). Drie bij de Hissemar bij Oudega SWF (Jorrit Zondervan). Bij Bokkumermar tussen Nes en Grou 1 aanwezig (Wouter M.G. Vansteelant). Groepje van 5 terug op vlotjes bij de Zwagermieden (Heinrich Vogt). 28-01. Twee bij Sneekerpad (Johan Helmus). 30-01. Vandaag 2 scholeksters terug in Sneek, vorig jaar waren ze 20 januari. We hebben ze op het dak gezien (Ida Wiersma- Galama).

Foto © Chris Brand
Scholeksters met het zachte winterweer al vroeg terug in binnenland van Friesland.

Smient 26-01. In de Jan Durkspolder in Alde Feanen 3500 aanwezig (van der Wal).
Smelleken 15-01. Aan de A7 bij Tjalleberd 1 gezien (J. Dolstra). 17-01. Op de Workumerwaard 1 gezien (Erik Komen).
Sperwer 30-01. Vanmorgen liep ik in Dronrijp net terug van de brievenbus met de krant, achter me opeens een merel in paniek. Een sperwer had een merel in zijn klauwen (Henk Jukkema).
Staartmees 18-01. Groep van 16 in Wijnjeterperschar (Bauke Roosma). 22-01. In de Bossen Cornelia Stichting te Beetsterzwaag groep van 25 (Willem Bosma).
Steenloper 19-01. Op Stroomleidam op Ameland 119 gezien (Peter Brouwer). 28-01. In de Blaugerzen te Akmarijp 1 samen met groepjes bonte strandloper (Wouter M.G. Vansteelant).
Stormmeeuw 16-01. Bij Koudenburg te Haule groep van 250 (Koert Scholten). 20-01. In Polder Gaast Ferwoude 370, in Workumermeer 206 en in Polder de Beveiliging 110 geteld (Eelco W.F. Brandenburg). 22-01. In Polder Ald Beets te Beetsterzwaag groep van 100 (Willem Bosma).
Sijs 17-01. Groep van 45 te Ureterp aan de vaart (Koert Scholten). 18-01. Groepje van 20 in de Catspoolder in de Lendevallei (Ruben Waterlander). 19-01. Te Midsland Noord op Terschelling 40 gezien (Tim Lagerak).23-01. In Beetsterzwaag 30 gezien (Willem Bosma). 25-01. In Kortehemsterveld bij Drachten groepje van 50 (Willem Bosma).
Veldleeuwerik 24-01. In Polder Paesens groepje van 50 (Rudy Fopma). 27-01. In de Anjumer en Lioenssenserpolder groep van 100 aanwezig (Kees Bode).
Vink 18-01. Groep van 29 te Balk (Ale Overweg). Groep van 8 in Oudwoude (Willem Jonkman).
Waterhoen 26-01. In De Veenhoop 40 gezien (Ankie Koning). In het Rengerspark te Leeuwarden 27 aanwezig (Erik Komen). In Kollum 20 gezien (Kees Bode).

Foto © Kees Bode.
Waterhoen is in zwakke winters steeds vaker te zien in de provincie.

Watersnip 20-01. Groep van 60 op modderig veldje in Klyndobbe te Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Wilde zwaan 16-01. Groep van 80 bij Weper (Koert Scholten).
Witte kwikstaart 23-01. In het Ketlikerskar groepje van 6 (Martine Huisman). 24-01. Te Oosterwolde 2 gezien (Rudy Huiting).
Wulp 20-01. In de Kooipolder bij Allingawier aan de Marwei groep van 500 (Kor Nijboer)
IJsvogel 15-01. Op Terschelling 1 bij de Veerhaven (Louis H. Zandbergen). 18-01. In Dokkum 1 gezien (Simon Sprienstra).
Zanglijster 18-01. Vier bij de Froskepolle gezien te Leeuwarden (Harm Dijkstra).19-01. Te Ureterp aan de vaart 1 gezien (Hetty Sinnema). 21-01. Te Gorredijk 1 gezien (Willem Bosma).
24-01. Te Huizum West in Leeuwarden 1 gezien (Lennart van Vliet).
Zwarte roodstaart 15-01. Bij de Veerhaven op West Terschelling 1 gezien (Daan van der Elsken). 19-01. In de Aestermiede op Terschelling 1 gezien (Hans Schenkerman).
Zwartkop 17-01. Bij de Harlingervaart te Harlingen 1 vrouw gezien (Pieter Frölich). 19-01. In de Sydwende te Drachten 1 man (Sjouke Scholten).

Tot zover het overzicht tot eind januari 2025.

De Nieuwsbrief 81 is naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien is op mijn Blog; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.

1 februari 2025.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Tel. 0513-414788

OPROEP.

Februari staat in het teken van de wegtrek van onze wintergasten en de terugkeer van de eerste vogels naar de broedplaatsen. Sommige soorten zoals de turkse tortel en de zwarte zwaan kunnen al tot broeden komen in de maand februari, vooral in zachte winterse omstandigheden. Verder is het tijd om ook eens de nestkastjes te controleren of ophanging en conditie van de broedgelegenheid nog goed is. Nestkast moet van binnen goed droog zijn en oude nestmaterialen en mest van de winterslapers mot zijn verwijderd. Door de door en wegtrek van vogels zullen er ook de komende maanden weer veel venster en verkeersslachtoffers te betreuren zijn. Houd er rekening mee dat voedertafels, al hoe leuk het ook is, niet te dicht of in de buurt van grote ramen of windschermen staan. Dat spaart slachtoffers die in paniek weg vluchten voor jagende sperwers.  Op de grote rijkswegen is een snelheidsmatiging (rijgedrag) in combinatie met dimlicht rijden een aanbeveling voor het in de nacht en vroege ochtend rijden als je toch de weg op moet, het kan veel kerkuilen als slachtoffer voorkomen. Kerkuilen jagen graag in de nacht en schemering langs rijkswegen op muizen. 

01-02-2025, 09:36 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

NIEUWSBRIEF 80. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Door Jan de Jong

Binnen gekomen Vogelnieuws 1 januari t/m 15 januari 2025.

Late broedgevallen boerenzwaluw in Portugal en Noord-Italie.

Zuid-Portugal.
Via een vogelring collega Jean Niesz (Belgie) die onlangs is verhuisd naar Olhao in Portugal en inmiddels Portugees staatsburger is kreeg ik vlak na de jaarwisseling een opmerkelijk bericht met fotos binnen van broedgevallen van de boerenzwaluw in Portugal. Op 1 januari 2025 ontdekte Jean Niesz in de haven van Olhao twee nesten met jongen van de boerenzwaluw van zo’n 10 dagen oud. Op 6 januari inspecteerde Jean Niesz de broedplek nog eens en bleken er een zestal nesten aanwezig te zijn, 2 broedparen met jongen en nog een derde nest bezet door paar. Er vlogen zo’n 10 boerenzwaluwen rond de nesten op de broedplaats.

Foto © Jean Niesz (Portugal).
01-01-2025. Een nest met boerenzwaluw jongen in een halfopen loods in de haven van Olhao in Portugal.
Opmerking Jan de Jong Aan dit nest op de foto kunnen we zien dat het nest al eens eerder gebruikt is geweest en dat het zeker voor een tweede keer (mogelijk derde) opgebouwd is! Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat het een lokaal broedpaar is geweest die (hun eigen nest) nog eens opbouwde en er door het zachte winterweer nog eens zijn gaan broeden!

Op zondag 5 januari ontdekte Roland Jan Buijs deze late broedgevallen van boerenzwaluwen ook tijdens het aflezen van meeuwenringen in de haven aldaar en melde het mij op 7 januari nadat we het op Facebook hadden geplaatst. Voor Europese begrippen is dit een opmerkelijk broedgeval. Door de aanwezigheid van boerenzwaluwen in de winterperiode in Portugal vermoeden we al eerder dat een deel van de boerenzwaluwen in Spanje en Portugal tracht te overwinteren in (Zuid-Europa/ Noord Afrika). Via Facebook bevestigde Carlos Miguel Pacheco me op 7-1-2025 dat de boerenzwaluwen met een paar honderd overwinteraars aanwezig zijn en vroeg starten met broeden in Zuid-Portugal. Voor hem is dit de vroegste ooit. Ook van Henk van der Jeugd (Hoofd Ringcentrale Vogelringstation Wageningen NIOO/KNAW) schreef me dat er eind jaren tachtig al kleine aantallen boerenzwaluwen overwinteren in het zuiden van Spanje en Portugal. In Marokko zag hij er in december zelfs best veel.
Interessant is te weten hoe het met de rui van deze boerenzwaluwen is tijdens het broeden. Normaal ruien boerenzwaluwen in de wintermaanden (dec- maart) hun verenkleed. Verder is het van belang te weten of het om zekere lokale broedvogels gaat of dat er iets anders aan de hand is. Mijn vermoeden is dat het om lokale broedvogels gaat die overwinteren. Men zou de oude vogels kunnen ringen (inclusief kleurring) en dit jaar de broedparen volgen op de broedlokaties met camera bij nest. Als het lokale broedvogels zijn, dat neem ik aan, dan zal het broedpaar snel ontdekt/bevestigd worden. Het werken met kleurringen bij boerenzwaluwen met camera is al succesvol aangetoond in Friesland (W. Bil/ Ringroep Menork).
Zie https://www.menork.nl/wp-content/uploads/2024/11/Boerenzwaluw-jaarverslag2024.pdf
In ons land beginnen de boerenzwaluwen meestal zo rond begin april met het eerste legsel en hebben soms tot eind september/begin oktober nog jongen die uitvliegen. Als we van noord naar zuid kijken in Europa blijken er toch aanzienlijke verschillen te zitten in de periode wanneer de boerenzwaluwen beginnen te broeden.

Late broedgevallen boerenzwaluw in Noord-Italie.
Nadat ik het vroege/late geval van boerenzwaluw legsels met jongen in Portugal had gepubliceerd op Facebook (groep; Bird Ringing and Bird Banding/ 7200 leden) kreeg ik van Alessandro Pavesi uit Italie bericht op 7 januari 2025 dat er in Noord-Italie ook een erg laat broedsel van de boerenzwaluw was aangetroffen. Eind oktober werd een nest met 4 kleine jongen van enkele dagen oud vlakbij Oglio Sud Park bij Montavano gevonden. Door Emiliano Castellucchio en Francesco Cerere is den melding bevestigd. De jongen vlogen in de 2e helft van november 2024 uit. Er waren toen nog wat warme dagen maar ook mist en koude dagen van 4 a 5 graden Celsius. Ook een tweede legsel in november 2024 in Noord-Italie werd vastgesteld door collega’s aldus Pavesi. Een ongewone gebeurtenis, gerelateerd aan de temperatuurstijging, die de migratie gewoonten van boerenzwaluwen in de war bracht. Het was zo interessant dat er in 2024 op 19 december via Italiaanse televisie GEO aldaar een uitzending en oproep werd gedaan om meer gegevens uit die streek over mogelijk andere broedgevallen. Er kwamen tot nog toe geen nieuwe gevallen binnen. Over de late legsels zal een publicatie verschijnen aldus Pavesi.

Foto © Alessandro Pavesi nov. 2024.
Het viertal jonge boerenzwaluwen is in Montavano in Noord-Italie succesvol uit gevlogen.

Naschrift Jan de Jong. Het is belangrijk om vroege en of late broedgevallen van boerenzwaluwen ook in ons land te melden. Eind september komt het nogal eens voor dat boerenzwaluw jongen nog niet zijn uitgevlogen. Meldingen van nestjongen in oktober altijd opgeven, liefst met data/plaats en indien mogelijk bevestigende foto! Let bij winterwaarnemingen van boerenzwaluw op eventuele rui van de grote slagpennen tijdens hun vlucht (scherpe fotos kunnen vaak uitsluitsel geven).

Vogelmeldingen.

Appelvink 05-01. Acht in Rengerspark te Leeuwarden (Donald Wolters).
Bokje 02-01. Twee bij Hoek van de Bant in Lauwersmeer (Peter Kruijt).
Buizerd 05-01. Al weken valt het ons op dat er in onze omgeving te Oranjewoud een rondvliegt en in de bomen in de buurt zit. Afgelopen dagen zit hij bij ons in de tuin in de fruitbomen en op de heg. Vanmorgen zag ik hem vlak bij huis in de tuin zitten. Hij komt dus steeds dichter bij de woningen. Zie hem regelmatig rondvliegen vanmorgen door de tuin en naar de buren. Onze zangvogels zien we dus nu niet meer de laatste weken. (Gerard IJben, Oranjewoud).
Dodaars 03-01. In de haven te Makkum 3 vogels aanwezig (Jorrit Zondervan).
Ekster 02-01. Twintig op de slaapplaats in Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Frater 04-01. Groep van 400 in Blijabuitendijkspolder (Dennis Jansen e.a.). 11-01. 70 in Polder van Moddergat (Desmond de Vries e.a.).

Foto © Lien van Gool
De frater wordt vaak in groepjes aan de Friese kust en op de Waddeneilanden waargenomen.

Geelgors. 09-01. In de polders bij Ravenswoud 10 gezien (Rudi Huiting).
Groenling 11-01. Groepje van 35 in Polder Kooihuizen (Fedde Welbedacht).
Groene specht. 31-12. Vandaag hadden wij in Tjalleberd een in de tuin. Hij zat op het gras en zocht daar een kwartier lang om voedsel, door met zijn snavel in de grond te prikken (Sia de Heus-Krikke).02-01. In Fogelsanghstate te Veenklooster 1 aanwezig (Kees Bode) 03-01. In Oudehaske bij ons achter een op het gras naar voedsel zoekend. Nog nooit eerder hier gezien (Nicolai Veen). 04-01. Vandaag een in de achtertuin aan It Hiem in Joure gezien (Peter Veldman). In Franeker 1 in ’t War (Eric Elsinga). In Leeuwarden 1 in Froskepolle (Harm Dijkstra). 08-01. Vanmorgen vroeg landde een man groene specht in het malusboompje in onze tuin in Oudebildtzijl. Nooit eerder hier gezien aan de Waddenkust in de 35 jaar dat we hier wonen. En voor mij de eerste waarneming sowieso, de grote bonte specht zien we hier dagelijks in de tuin (Netty Way, Ouwe Syl). In Leeuwarden 1 bij sportpark Kalverdijkje (Linda Veerman).10-01. In Bontebok 1 gezien (Henk Dommelholt). In Beetsterzwaag 1 aanwezig (Marcel Stienstra e.a.). 11-01. In Stiens 1 aanwezig (Lisette Cuperus). 13-01. In Bakkeveen 1 gezien (Koert Scholten). In Gersloot 1 vogel aanwezig, deze is al zeker 4 maand in deze omgeving gezien (Wietse van der Honing).
Grote canadese gans. 08-01. Groep van 80 voedsel zoekend te Ureterp (Koert Scholten). In de Soestpolder bij Burgum 2 groepen (75 + 60) op landerijen (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Natuurplas Merriedobbe bij Leeuwarden groep van 30 (Linda Veeman). 12-01. Meer dan 100 op Groote Wielen te Leeuwarden (Vincent Douwes).
Grote bonte specht 04-01. Vandaag hadden we hier bij ons in Oldeberkoop een die tegen het raam vloog. Na een poosje in een warme hand kwam hij weer bij en vloog in een hek toen er nog een specht opdook. Er blijken nu opeens twee mannetjes in de tuin te zijn. Dus de raambotsing zal wel resultaat van een vechtpartij geweest zijn. Ze komen nu om de beurt bij de pinda's. Vaak ook nog bezoek van een vrouwtje. (Ieke en Herman Postma).
Grote lijster. 03-01. In de achtertuin 1 gezien in Joure (Durk Visser). 08-01. In bosgebied Appelscha 1 aanwezig (Jaring Roosma).13-01. Drie in Wijnjewoude bij Opperbuorren/Loksleane (Koert Scholten).

Foto © J.A. Wagenaar.
De grote lijster wordt in de wintermaanden weinig gezien, ook broedgevallen in Friesland zijn schaars en worden maar weinig gemeld. De soort verdedigd zijn broedsel heftig en deinst er niet voor terug mensen aan te vallen die te dicht bij het nest komen.

Grote Mantelmeeuw 03-01. Bij Nieuwlandsreid op Ameland groep van 25 gezien (Ben J. Koks). 10-01. Groepje van 15 gezien in de Huitebuursterbuitenpolder (Libbe Zijlstra).
Grote zaagbek. 06-01. Een man in de vijver in St Annaparochie, in de wijk It Bosch. Toen er een uitgelaten hond langs kwam, ging hij op de vleugels (Bauke Tuinhof). 07-01. Dertien gezien in Feanwâlden /Oer de Wiel (Wiebe Sjoerd van der Veen). 08-01. In de haven van Makkum 8 gezien (Hubert Kivit).10-01. Bij Stavoren groepje van 15 aanwezig (Libbe Zijlstra).12-01. Twintig te Feanwâlden /Oer de Wiel en 10 bij de Sippefennen (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Heggenmus 04-01. Vandaag hoorde ik bij ons achter in Scharnegoutum er een zingen, de eerste van dit jaar hier, normaal hoor ik ze vaak pas in februari ((Pascal Osinga).
Houtduif 02-01. Groep van 60 in de Mieden bij Engwierum (Klaas Pietersma). 06-01. 30 te Fogelsanghstate te Veenklooster (Kees Bode).
Houtsnip 13-01. 1 gesneuveld tegen vensterruiten in Gersloot (Wietse van der Honing).
Keep 04-01. Groepje van 25 bij De Slotplaats te Bakkeveen (Wichard Zuidersma). 09-01. In de Amvestbossen te Olterterp groep van 300 (Hans de Waard).
Kievit 01-01. Groep van 250 op Stûkfjild bij Warstiens (Jeroen Breidenbach). 07-01. Te Gaast groep van 550 (Eelco W.F. Brandenburg). 09-01. Bij Lioessens groep van 200 (Jeroen Bredenbeek). 10-01. Aan de Griene Dyk bij Snitsermar 600 aanwezig (Dick Pruiksma). In de Oude Sondelerpolder groep van 500 (Libbe Zijlstra). 11-01. In de Weeren bij Wons groep van 300 (Janneke V.)
Kluut 07-01. Bij Zwarte Haan groep van 500 (Rogier Schinkel).
Knobbelzwaan 12-01. Groep van 61 in Groote Sintjohannesgaaster veenpolder (Karin Uithoorn).
Koereiger 07-01. Twee te Nijeholtpade (Ruben Waterlander). 08-01. Zes bij de Sensmeer te Greonterp (Wietze de Vries).
Koperwiek 07-01. Groepje van 50 te Donkerbroek (Koert Scholten). 09-01. Groep van 30 in polder Oldelamer (Koos Jager).
Kramsvogel 02-01. Groepje van 100 in de Ryptsjerksterpolder (Wiebe Sjoerd van der Veen).
09-01. In de Terschellinger polder op Terschelling groep van 100 gezien (Kees Peeters). 10-01. Groepje van 60 in Wijnjeterperstreek (Koert Scholten). 12-01. Vandaag zag ik een groep van zo’n 35 foerageren op de voetbalvelden van Scharnegoutum, samen met enkele merels (Pascal Osinga). Groep van 80 overvliegend te Lippenhuizen bij Lippenhuisterheide (Willem Bosma).
Lepelaar 11-01. Tien a 12 overwinteraars in kleiput Sexbierum zeedijk (Arend Kuiper). In Polder Kooihuizen 1 overvliegend (Fedde Welbedacht). 12-01. In Polder de Beveiliging bij Workum 1 overvliegend (Tjerk Kunst).
Merel 04-01. 2 man en 2 vrouw in de tuin in Eastermar (Hendrik Kloosterman).
Nijlgans 09-01. Groep van 25 langs A6 bij Sint Nicolaasga (Ida Bek).
Pallas boszanger 03-01. In Hemrikkerveld te Beetsterzwaag 1 aanwezig tussen een flinke groep staartmees en goudhaan (Sietse Bernardus).
Pontische meeuw. 08-01. In Woudsend een volwassen eksemplaar (Jorrit Zondervan).
Putter 05-01. In Oentsjerk groep van 35 (Gerben Mensink).
Ransuil 04-01. In Kollum 4 in een boom (Jan van der Heide).
Rietgors 12-01. Groepje van 40 in de Bouwepet bij Gytsjerk (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Roodborsttapuit 04-01. Bij de Azeven Noord te Drachten 1 man aanwezig (Bouke Roosma).
Sperwer 04-01. Om 16:15 uur voor ons huis in Oudehaske aan de Jousterweg een in de boom (Tjitte de Vries). 07-01. In Ouwsterhaule pakte een sperwer een turkse tortel en plukte hem (Albertje Alkema ten Hoeve).
Spreeuw 12-01. Op dit moment een enorme wolk boven het westelijk gedeelte van Franeker. Duizenden, ik heb nog nooit zo'n grote wolk spreeuwen hier gezien (Klaas Plat).
Sijs 02-01. Groepje van 30 in Fochteloerveen (Jasper Schut). 06-01. Groep van 80 bij Koningsdiep/Bovenloop Cascade bij Wijnjewoude (Koert Scholten). 09-01. Groepje van 18 op stuk gereden elzenproppen te Burgum (Klaas Vonk).
Staartmees 02-01. In de Groene Ster te Leeuwarden groepje van 15 (Ida Bek). 04-01. In Leeuwarden bij de Froskepolle 20 gezien (Jeroen Breidenbach).
Stormmeeuw 01-01. Aan de Biskopswijk te Waskemeer groep van 250 (Koert Scholten).
Tjiftjaf 02-01. Twee te Heerenveen in de Greiden (Karin Uithoorn).03-01. In Oldeholtpade 1 aanwezig (Ruurd Jelle van der Leij).
Toendrarietgans 10-01. Bij de Sparjeburd te Hemrik >100 gezien (Marcel Stienstra).
Topper 08-01. Aan de Wadkant een groep van >1000 (D. Pruiksma e. a).
Trompetzwaan 13-01. Bij Giekerk 1 op landerijen. Vogel waarschijnlijk 1 van de 2 die jaren geleden uit een dierentuin in de buurt is ontsnapt (Peter Ferwerda).

Foto © Peter Ferwerda.
In 2017 ontsnapten er twee trompetzwanen uit Aqua Zoo in Leeuwarden.

Veldleeuwerik 01-01. In de Polder van Wierum groepje van 10 (Marcel Stienstra). 10-01. In Polder van Moddergat groepje van 50 aanwezig (Johan Deinum).
Velduil 02-01. Vijf op Noorderstrand op Schiermonnikoog (Marco Glastra). 07-01. Op de Vliehors op Vlieland 7 gezien (Bart Vastenhouw). 08-01. 1 bij de Schorumweg op Vlieland (Petra Visser).
Vink 01-01. In Burgum 30 gezien (Jeffrey Huizenga). 07-01. Bij de golfbaan te Beetsterzwaag groep van 150 (Rommert Cazemier).
Waterhoen 05-01. In Rengerspark te Leeuwarden groep van 35 (Donald Wolters).
Watersnip 03-01. Groepje van 15 aanwezig in Easterskar bij Sintjohannesga (Bauke Sienema). 04-01. Bij De Klyndobbe te Feanwâlden groepje van 60 overvliegend (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Wilde zwaan 03-01. Groep van 36 in Poelhuispolder bij Feinsum, hierbij 3 volwassen met een kleurring (Jan Bijlsma). 07-01. Twintig bij Weper gezien (Rudi Huiting).
Witte kwikstaart 02-01. In Polders Ravenswoud te Ravenswoud een groepje van 20 gezien (Paul van Agthoven). In de Ryptsjerksterpolder 1 gezien (Wiebe Sjoerd van der Veen). 09-01. Vier in het Ketlikerskar (Martine Huisman). 13-01. Groep van 8 te Oldeholtpade (Ruurd Jelle van der Leij).
IJsvogel 02-01. Te Nijehaske 1 gezien (Robert Factory). 07-01. In Hinnaard 1 gezien (Rogier Schinkel). 09-01. Bij de A7 te Joure 1 aanwezig (Marieke Smid).
Zanglijster 01-01. Te Paesens 1 gezien (Marcel Stienstra). In Dokkum 1 gezien (Simon Sprienstra). 03-01. Bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden 1 aanwezig (Jeroen Breidenbach).
04-01. 1 roepend in Leeuwarden in de Froskepolle (Merel Zweemer e.a.). 09-01. In Alpherveld te Beetsterzwaag 1 aanwezig (Willem Bosma). 11-01. Drie bij de Froskepolle in Leeuwarden (Harm Dijkstra).
Zwartkop 05-01. Bij ons 1 vrouwtje met bruine kopkap in de tuin in Joure. De vogel was er ook op 2 januari (Gauke Zijlstra). In Drachten 1 man in Centrum west (Ina Durenkamp). 11-01. In de Froskepolle in Leeuwarden 1 gezien (Harm Dijkstra).

Foto © Ruud Wielinga
De zwartkop, hier een mannetje met zwarte kopkap, wordt in de zwakke wintermaanden vaker gezien bij voedertafels.

Vlinders.
Agaatvlinder 03-01. Te Lies op Terschelling 1 vlinder (Pleuntje van Wijck). 07-01. Vandaag 1 in de woning aangetroffen in Stiens (Lisette Cuperus).

Foto © Lisette Cuperus.
07-01-2025. De agaatvlinder is algemeen in ons land. De vlinder vliegt in twee generaties per jaar. De eerste generatie van eind mei tot begin juni en de tweede van juli tot eind oktober. De tweede generatie zijn trekvlinders.

Citroenvlinder 02-01. Te Drachten in It Sud 1 vlinder (Jorrit de Vries).
Dagpauwoog 02-01. Te Eastermar 1 vlinder in It Wytfean (Sietse K.). Te Beetsterzwaag 1 vlinder overwinterend (Jarig Roosma). 04-01. Bij de Noorderduinen op Schiermonnikoog 1 vlinder (Rene Oosterhuis).08-01. In Beetgum 1 vlinder (Sander Bloemink).
Klein koolwitje 03-01. In Bakkeveen 1 vlinder in de kerstboom (Koert Scholten).

Zoogdieren.
Otter. 05-01. Te Skoaterwâld in Heerenveen 1 gezien (Bauke Sienema). 06-01. In It Swin te Elahuizen 1 aanwezig (Rob de Ridder). 08-01. Vier aanwezig in de Leienpolder bij Uitwellingerga (Wiebo Buikstra). 09-01. Op de Sondeler Leijen 1 gezien (Durk Jelle).

Tot zover het overzicht van begin januari 2025.

De Nieuwsbrief 80 is naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien is op mijn Blog; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.

15 januari 2025.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Tel. 0513-414788

15-01-2025, 14:39 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

NIEUWSBRIEF 79. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Nieuwsbrief nieuwe stijl.

Vogelnieuws 15 december t/m 31 december 2024.

Kieviten in de winter.
Vanaf half december 2024 zijn er flink wat kieviten gezien ook in Friesland. Wat opviel in deze periode was dat er door de zachte winterse dagen ook elders veel kieviten in ons land verbleven. Vaak waren de groepen wat aan het rondzwerven en werden dan ook op veel meer plekken gezien.

Foto © Piet Boersma.
De kievit wordt in de decembermaand nog volop in ons land gezien. Kennelijk gaat het om enkele tienduizenden vogels die door het zachte winterweer niet verder trekken en hier nog voedsel kunnen vinden op de groene graslanden.

Friesland.
15-12. 25 Zwagermieden (Libbe Zijlstra).
16-12. 1950 bij Potskar Snitsermar (Dick Pruiksma). 150 in Lauwersmeer (Cora Boesenach).
17-12.1096 IJsselmeerkust bij Ferwoude (Hubert Kivit). 500 Ferwerder Buitendijks (Esther van Veen). 1000 in Skrok bij Wommels (Fedde en Jos Welbedacht). 200 in Jellumer en Beetsterpolder (Durk Lautenbag). Aan de Gaasterweg bij het Easterskar te Sintjohannesga een grote groep (schatting 400) kievit gezien (Geert van der Meer, Rotsterhaule).
18-12. 1000 Lauwersmeer Ezumakeeg (Kees Bode). 20 Polder Deinum (Durk Lautenbag).
19-12. 400 Polder Schaap langs N31 bij Hilaard (Durk Lautenbag).
20-12. 2000 in Jellumer en Beetsterpolder (Durk Lautenbag).
21-12. 150 in De Deelen (Martine Huisman).
22-12. 60 in de Alde Feanen- Reid om é Krite (Aak Bijl).
23-12. 61 te Stiem bij Ezumazijl (Rubben Kikkert).
24-12. 100 in Polder Schaap bij Hijlaard (Durk Lautenbag).
25-12. 250 te Indijk (Ruurd Jelle).
26-12. 1600 bij Potskar Snitsermar (Dick Pruiksma).
27-12. 2500 bij de Krûsbrekken en 1600 bij de Griene Dyk (Dick Pruiksma).
28-12. 3000 bij De Mieden bij Dokkumer Nieuwezijlen gezien (Alje van Bolhuis).
29-12. 130 bij Bank van Banck op Schiermonnikoog (Jan van der Winden).
30-12. 500 bij de Bocht van Molkwar (Libbe Zijlstra).
31-12. 870 in 2 groepen (600 + 270) bij Anjumer en Lioessenserpolder (Ben J. Koks).

Buiten Friesland.
Ook buiten Friesland worden flinke aantallen kieviten gezien vanaf half december. Hierbij enkele hoge aantallen.
15-12. Zeeland. 4000 Westdorp Autrichepolder.
16-12. Utrecht. 600 knooppunt Ouderijn A2/A12.
18-12. Zuid-Holland. 2000 Warmond-Koudeboom.
20-12. Gelderland. 10.000 Arkemheen.
20-12. Noord-Brabant. 2000 Vught-Rijskampen.
20-12. Overijssel. 2500 Mastenbroek.
20-12. Limburg. 117 rivierenpark Maasvallei Itteren.
21-12. Noord-Holland. 10.000 Ouderkerk aan de Amstel.
21-12. Flevoland 5000 Oostvaardersplassen.
21-12. Groningen. 7000 Zuidlaardermeer.

Met het zachte en natte winterweer zullen dergelijke aantallen nog wel vaker te zien zijn in januari en februari. Een flink deel van de kieviten die hier in de winter verblijven zullen afkomstig zijn uit Noord en Noordoost Europese landen. Nederlandse kieviten trekken in het najaar voor een deel naar zuidelijke streken. Sommige vogels steken daarbij het Kanaal over. De rest overwintert in Nederland, samen met kieviten afkomstig uit noordoostelijker streken. Ook Britse kieviten zijn in de winter in Nederland te vinden. Soms worden noordelijke kieviten in de winter in Friesland gevangen en gecontroleerd. Een kievit die als nestjong geringd werd op 2 juni 2011 in Finland ten noorden van Jaminkipohja werd op 2 december 2019 gecontroleerd door een vogelringer te Hilaard in Friesland (Bron Vogeltrekstation Wageningen).

We zijn benieuwd hoe het deze winter de kievit vergaat in Friesland. Blijven de aantallen zo hoog of valt de winter in en moet een flink deel vertrekken naar zuidelijker streken ?.

Vogel en natuur meldingen.

Vogels.

Appelvink. 15-12. In Drents Friese Wold groepje van 15 (Henk de Bruin en Marcel Stienstra). 26-12. Twee te Tytsjerk (Marnix Oudega) 28-12. 1 te Heerenveen (Martine Huisman).
Beflijster. 19-12. Vanmorgen bij Kollumerpomp zat er een in de berm. (Sies Krap, Kollum).
Blauwe kiekendief 27-12. Vijf buitendijks gezien bij Ternaard (Henk Hiemstra).
Dodaars.26-12. In Camminghaburen te Leeuwarden 1 gezien (Luke Bilbrough).
Dwergmeeuw. 22-12. Bij Kornwerderzand 1 gezien (Jeroen Breidenbach). 23-12. Op Noorderstrand op Schiermonnikoog 30 gezien (Rick Middelbos).
Ekster. 17-12. Een vrijwel wit eksemplaar bij het haventje in Finkum (Koos Klijnsma, Jelsum).
Grauwe gors.20-12. Bij de Veerdam te Holwerd 1 gezien (Andries Zijlstra e.a.).
Groene specht. 19-12. In ons gazon in Gorredijk is een aan het foerageren en maakt grote gaten in de bodem (Hillie en Johan Beenen).22-12. Twee in Leeuwarderbos bij Leeuwarden (Bouke Roosma). 25-12. 1 bij Wilhelminaoord in Sint Nicolaasga (Abe Bakker en Ida Bek). 26-12. In Joure 1 bij de kerk de Oerdracht (Durk Visser). 28-12. Een roepend in Stiens (Gerard Mast).
Groenling 23-12. Groep van 80 op Badstrand op Schiermonnikoog (Richard Ubbels).
Grote Canadese gans. 18-12. In de Zwagermieden 63 gezien (Cora Boesenach). 29-12. Groep van 25 in petgaten bij De Veenhoop (Theo Althuis).
Grote gele kwikstaart. 27-12. 1 te Wetsens (Nico Jansen).
Grote lijster. 24-12. Bij Toutenburg /Noardburgum 1 aanwezig (Erik Pomp).
Grote mantelmeeuw. 23-12. Zes bij kampeerterrein De Pomp in Lauwersmeer (Sander van Vliet). 29-12. Elf op strand Vliehors op Vlieland (Carl Zuhorn).
Grote zaagbek. 15-12. Vandaag zag ik rond 12:15 uur een mannetje op de Kromme Grou bij Irnsum (Bote Yntema, Grou). Twee paar in de Feinsumer Feart (Gerard Mast, Stiens). 25 bij Lemmer gezien (Reinoud Vermoolen).16-12. Tien in de Deelen (Koos Jager). 17-12. Zeven (5 man /2 vrouw) in Joure in poeltje bij Karwei (Durk Visser). 20-12. Groep van 25 aanwezig op slaapplaats te Feanwâlden- Oer de Wiel (Wiebe Sjoerd van der Veen). 22-12. Bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde groep van 100 aanwezig (Ernst Jansen). 25-12. In Groene Ster bij Leeuwarden 10 gezien (Rowan Karssen).
Holenduif 16-12. Groepje van 35 bij Ureterp aan de Vaart (Koert Scholten).
Houtduif. 26-12. Twee op verschillende plekken in Joure koerend (Durk Visser).27-12. Groep van 25 op de slaapplaats bij Falomsterleijen (Wiebe Sjoerd van der Veen).
Keep 17-12. Groep van 30 aanwezig in Van Oordts Mersken- Terwispel (Willem Bosma). 29-12. Groep van 50 in het Ketlikerskar (Martine Huisman).
Kemphaan. 26-12. Groepje van 21 in weidevogelreservaat Skrok te Wommels (Eefting).
Klapekster 23-12. 1 bij Aekingerzand Drents Friese Wold (Bouke Roosma).
Kleine bonte specht. 27-12. Bij De Mjumer te Bakkeveen 1 gezien (Henk Hiemstra).29-12. In Ketlikerskar 1 gezien (Martine Huisman).
Kleine zwaan. 25-12. Tien vogels bij Feinsum (Gerard Mast, Stiens). Groep van 20 in Poelhuispolder (Jorrit Zondervan).
Kluut 17-12. Op de Bildtpollen (buitendijks/west) meer dan 1000 aanwezig (Esther van Veen).
Knobbelzwaan 27-12. Groep van 150 in Schraarderpolder (Klaas Pietersma).
Koereiger. 18-12. Vandaag onder Osingahuizen twee gezien (Cor van der Meer, Oppenhuizen). 30-12. Vijf gezien op weilanden aan de Vierhuisterweg te Rohel (Tonny de Jong, Joure).
Kraanvogel 18-12. Zes bij Appelscha Nieuwe Vaart (Mike Jeffrey).
Kramsvogel 15-12. Groepje van 25 in Mantgumer Nieuwland (Gerard Westerhuis). 22-12. Groepje van 50 bij de Mokkebank te Laaxum (Libbe Zijlstra). 27-12. In de Westermieden op Ameland groep van 80 (Bram van der Vaart e.a.).
Kuifeend 16-12. 620 bij de vogelkijkhut in Snitsermar (Dick Pruiksma).
Mandarijneend. 27-12. 1 man in Joure (Luke Talman).
Nonnetje. 16-12. In het water van de Groene Ster bij Leeuwarden minimaal acht aanwezig (Koos Klijnsma, Jelsum).27-12. Groepje van 23 bij Fjirtich Med in Alde Feanen (Marten Sikkema).
Nijlgans. 25-12. Bij Feinsum een groepje van twaalf aanwezig (Gerard Mast, Stiens).
Pallas boszanger. 21-12. 1 bij Oostmahorn en Esonstad (Anne van der Wal). 22-12. De vogel ook gezien bij Oostmahorn en Esonstad (David Hoekstra). 27-12. In Alpherveld te Beetsterzwaag 1 gezien (Dirk Kooistra). 28-12. Vogel in Alpherveld te Beetsterzaag nog aanwezig (Willem Bosma).

Foto © David Hoekstra.
22-12-2024. Pallas’ Boszangers komen van ver oostelijk naar Europa. De soort broedt in het uitgestrekte gebied van Centraal-Siberië tot aan de Zee van Okhotsk, ten noorden van Japan, en overwintert normaliter in Zuidoost-Azië (Bron SOVON).

Pestvogel. 20-12. In Morrapark te Drachten 1 gezien (Marten Krans).
Pontische meeuw.17-12. 1 op de Sondeler Leijen gezien (Wiebe Poppe). 20-12. Bij het Starteiland op Snitsermar 7 gezien (Dick Pruiksma). 22-12. Vandaag een in de Workumerwaard gezien (Henk Rienstra, Bolsward).

Foto © Henk Rienstra
22-12-2024. De Pontische meeuw wordt de laatste jaren steeds vaker in ons land gezien. Broedgevallen zijn nog steeds zeldzaam. Aantal winterwaarnemingen neemt toe.

Putter. 17-12. Groepje van 34 te Ferwert (Henk Hiemstra).
Pijlstaart. 26-12. Groep van 200 op Wad bij Oosterend op Terschelling (P. Bovenkamp).
Raaf 23-12. Op Delleboersterheide 1 gezien (Koos Jager). 25-12. Twee overvliegend op Duurswoudsterheide (Wouter Eising).
Ransuil. 17-12. Dit voorjaar (vanaf ca. half mei) heeft er bij ons in Langezwaag in de tuin een paar gebroed. Vermoedelijk zat er een nest in oude pruimenboom. We hebben 's avonds/ ’s nachts nog lang kunnen genieten van het gepiep van de jonge uilen (Eric Lensink).
In het voorjaar van 2021 vestigden wij ons in Oosterwolde; in de jaren 2022 en 2023 hoorden wij regelmatig jonge ransuilen en troffen rond de woning veren en braakballen aan. Jongen hebben wij dit jaar niet gehoord. Begin 2024 is van een belendend perceel een deel van de houtopslag verwijderd in verband met de bouw van een klein appartementencomplex; het is overigens niet duidelijk of er enig oorzakelijk verband is en of de ransuil daar daadwerkelijk broedde. Incidenteel vinden we hier en daar nog een veertje en wat braakballen. Medio november verbleven er twee ransuilen nabij ons huis, die met het verdwijnen van het gebladerte zijn verdwenen (Wolter Wagter, Oosterwolde). 19-12. Bij ons in Gorredijk is op dit moment een neergestreken in de spar in onze tuin. De vogel is er sinds kort, en wordt belaagd door een gaai en kraaien. Tot voor twee jaar geleden waren er zomers een paar uilen aanwezig zonder er te broeden, maar de spar is wat armetierig geworden door de droogte en nu komen ze niet meer, tot nu (Hillie Beenen en Johan Beenen).
Ringmus 25-12. Groepje van 14 te Sint Annaparochie (Rudy Fopma). 27-12. In Leeuwarden /Nijlân groepje van 11 (Jerre Wiersma). 29-12. In Sneek/De Loten groepje van 14 (J.J.P. Krop).
Rode wouw. 17-12. In Stavoren 1 gezien (Hessel van der Iest).
Roodhalsgans 20-12. Twee bij De Band te Oudega DFM (Mayke Vonk).21-12. In de Banckspolder op Schiermonnikoog 1 aanwezig (Rob Zakee).

Foto © Rob Zakee.
21-12-2024. Roodhalsganzen worden vaak in gevangenschap gehouden. Soms komen er wilde vogels mee met andere ganzensoorten uit de arctische toendra’s van Rusland.

Rosse franjepoot 21-12. In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 aanwezig (Klaas van der Sluis e.a.).
Ruigpootbuizerd 22-12. In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 gezien (Rutger Scholten).
Smient. 23-12. Groep van 8000 bij uitkijkbult op Workumerwaard (Hubert Kivit). 25-12. Bij Harlingen 10.000 (P. Bovenkamp).
Sneeuwgors. 23-12. Groepje van 35 in Peazemerlannen (Sander van der Vliet e.a.). 29-12. 160 op Badstrand op Schiermonnikoog (Marco Glastra e.a.).
Spreeuw. 25-12. 10.000 bij kampeerterrein De Pomp in Lauwersmeer (Antoine van der Heijden).
Staartmees 15-12. Groepje van 12 in Diakonieveen te Nijeberkoop (Koos Jager). 21-12. Acht bij de Zwettebos bij Sneek (Fedde Welbedacht).
Steenloper. 16-12. Groep van 50 bij Zuiderhavenhoofd te Harlingen (Remco van Hijum). 23-12. Op Wierumerwad in Waddenzee groep van 150 gezien (Andries Dijkstra).
Stormmeeuw 17-12. In Polder Oud Beets groep van 200 (Willem Bosma). 18-12. Groep van 400 in Polder Sneeker Oudvaart (Durk Lautenbag).
Strandleeuwerik. 20-12. Groep van 50 op Noorderstrand op Schiermonnikoog (Willem Koerselman).
Sijs. 17-12. Groep van 41 in bosgebied Oranjewoud (Johan E).20-12. In Eastermar 10 aanwezig (Wieger Poelstra). 28-12. Groep van 80 te Formerum op Terschelling (Hein Prinsen).
Tjiftjaf 27-12. In Joure 1 gezien (Tsjepke van der Honing).

Foto © Tsjepke van der Honing.
27-12-2024. De tjiftjaf wordt in zwakke winters steeds vaker in ons land gezien.

Turkse tortel. 15-12. Een 20-tal in de Hallumerhoeksterpolder (Wim van Boekel).
Velduil 22-12. Vier jagend bij de Veerdam te Holwerd (Henk Hiemstra).
Vink. 26-12. Groepje van 100 overvliegend bij Terband langs A7 (Martine Huisman).
Waterhoen 25-12. Groep van 100 bij weidevogelreservaat Skrok te Wommels (Kooistra).27-12. Tien in Kollum gezien (Joost de Bruijn),
Wilde zwaan. 17-12. Groep van 27 in Poelhuizer polder (Koos Klijnsma). 25-12. Groep van 48 op bietenkoppen bij Feinsum, 1 van de vogels droeg een halsband (Gerard Mast, Stiens). 28-12. Groep van 40 in Poelhuispolder (Lisette Cuperus).
Wulp 19-12. Groep van 620 op slaapplaats op Workumerwaard (Hubert Kivit). 23-12. Groep van 900 bij De Band te Oudega SWF (Tjerk Kunst).
IJsgors. 25-12. Groepje van 30 op Badstrand op Schiermonnikoog (Peter Krijnen).
IJsvogel. 15-12. Bij de Indijk te Damwâld 1 gezien (J.A. Wagenaar). 16-12. Hier bij ons in Terband deze week ook een gezien (Henk en Trienke Tjepkema). 17-12. Een in de Feinsumer Feart (Koos Klijnsma). 26-12. Twee bij Belvedère te Heerenveen (Joost Vogelzang). 30-12. Een in Franeker gezien (Auke van Eck, Hitzum).
Zanglijster 26-12. Op Terschelling in Formerumerbos 1 gezien (P. Bovenkamp). Vanmorgen hier een vroeg zingend in Stiens (Gerard Mast).
Zeearend. 17-12. Vanmiddag twee in de poelen bij Dronryp gezien (Simen de Boer).
Zwarte roodstaart. 18-12. Te Wierum 1 vrouw (Andries Dijkstra). 22-12. Op de Pier te Ameland een gezien (Christian Brinkman).
Zwarte zwaan 22-12. Groepje van 22 bij Heaburgen te Nijemirdum (Durk Jelle).
Zwartkop 18-12. Een geringd in de tuin te Sumarreheide (Bareld Storm). 24-12. In Surhuisterveen 1 man aanwezig (John Hoekstra). 31-12. 1 man + 1 vrouw te Harlingen (Klaas Plat, Franeker).

Vlinders.
Atalanta. 17-12. Een tussen bossen West Terschelling en West aan Zee (Louis H. Zandbergen en H. Nouws)
Citroenvlinder. 20-12. Te Joure 1 gezien (Tsjepke van der Honing).
Dagpauwoog. 11-12. Bij ons in Leeuwarden op zolder een vlinder gezien, waarschijnlijk uit een pot met buitenplant gekomen die op zolder overwintert (Arjen Idema en Gea Tilma). 18-12. In Heerenveen een vlinder (Wiebe Nijlusing). Aan de Snitser Mar 1 vlinder (Rommert Cazemier). 21-12. Te Katlijk 1 vlinder (Anneke van Santen).
Kleine vos. 16-12. In Sint Jacobiparochie 1 vlinder (André van Calsbeek). 17-12. Te Sneek bij It Ges 1 vlinder (Bert Zijlstra). 21-12. In Leeuwarden 1 vlinder (Kilan Barkmeijer).

Zoogdieren.
Boommarter. 20-12. 1 bij de A32 te Heerenveen (Johan Prescher en Arjan Bruinenberg).
Bunzing. 15-12. In Noardburgum 1 gezien (Sven Valkenburg).
Otter. 29-12. Drie spelend in sloot te Rottum (melding met filmpje Eddy Dijkstra, Drachten).
Steenmarter. 15-12. Te Drachten Noorderend 1 aanwezig (Sven Valkenburg en Emma Schettens). 20-12. 1 te Drachten/De Sanding (Adrie Mens). Te Drachten bij A7 Noord 1 gezien (Bouke Roosma). 22-12. Te Drachten A7 Noord 1 eksemplaar (Bouke Roosma).

Tot zover het overzicht van eind december 2024.

Deze Nieuwsbrief 79 is naast alle andere nieuwsbrieven (soms met wat vertraging) OOK in te zien is op mijn Blog;

https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/.

4 januari 2025.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.
Email; j.d.jonglc@home.nl
Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).
Ringer 403 Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer van het Vogeltrekstation Wageningen.
Tel. 0513-414788

Meldingen graag voorzien van naam en adres.

Heeft U een goede foto gemaakt dan mag U die gerust bijsluiten. 

04-01-2025, 14:55 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

NIEUWSBRIEF 78. Vogelnieuws Leeuwarder Courant.

Voorbeschouwing Nieuwsbrief nieuwe stijl.

Jan de Jong

Voorwoord.
Als vogelkundig medewerker van de Leeuwarder Courant schrijf ik al vanaf oktober 1977 als opvolger van Gerrit Bosch (1893-1981) regelmatig informatieve stukjes voor kranten en tijdschriften. Gerrit Bosch schreef in zijn periode met het doel de (soorten)kennis over vogels en de natuur met name in Friesland te vergroten en om de natuurbescherming in zijn algemeen meer te propaganderen. Deze doelstelling onderschrijf ik en is heden ten dage nog actueel. In de loop der jaren zijn er al duizenden korte en langere artikelen/publicaties verschenen. Hieronder wat aantekeningen uit de ons achterliggende periode.

Foto © Peter Boltjes
De roodborst is een graag geziene wintergast in veel tuinen en parken in Friesland.

Tijdspad met hindernissen.
De tijd staat niet stil en de ontwikkelingen binnen vogelend Friesland zijn razendsnel gegaan na 1975. Zo had mijn voorganger Gerrit Bosch niet de beschikking over een computer en moest alle correspondentie jarenlang nog veel met de hand geschreven worden. In de eerste periode na oktober 1977 heb ik ook nog heel veel geschreven met correspondenten, soms per brief maar meestal per briefkaart. Telefoon was er al wel. In de eerste jaren van mijn freelance werk had ik nog niet de beschikking over telefoon en moest ik met een zak vol kwartjes en dubbeltjes naar een telefooncel om te bellen. Een typmachine was er al wel die werd veel gebruikt na mijn dagelijks werk als goud en zilversmid in Joure bij de gouden ringen fabriek van Aller Spanninga aan de Harddraversweg.

De literatuur voor particulieren was nog schaars en goede werken duur in die tijd. Toen de telefoon en later de computers meer in opmars kwamen en de eerste email aansluiting (17-1-1988) in ons land plaats vond voor publiek ging alles razendsnel. In 1995 startte Nina Brink haar Word Online en ging de @wolmail.nl van start. Begin 2000 sloot ik me aan met mijn persoonlijke email en kon ik mijn eerste email versturen. Destijds nog naar het Vogeltrekstation in Heteren (werd later Wageningen). Er waren toen nog maar weinig mensen/instanties die via email te bereiken waren.

Veranderingen.
Na 2000 ging dat snel veranderen en email/internet/en later de mobiele telefoon (met camera!) Zorgden voor een enorme versnelling van het digitale (vogel) tijdperk en ook dus voor het doorgeven van vogel en natuurmeldingen. Ook de fotografie had niet stil gezeten (betere camera’s) en daar werd dan ook gretig gebruik van gemaakt door eenieder. Dit zorgde onder anderen voor een betere bevestiging van bijzondere soorten. Heden ten dage is deze rage uitgebreid tot een leger van amateurfotografen die via allerlei kanalen (Facebook /Whatsapp groepen, etc.) hun ervaringen delen met anderen. Veelal achter bijzondere soorten komen en die voor hun eigen archief/soortenlijst willen scoren. Vaak staan er enorme groepen fotografen bij één bijzondere soort. Het persoonlijk aanschouwen/vastleggen heeft meer een andere wending genomen (statusverhogend) en wordt dan ook door velen het liefst uitgebreid gedeeld op internet, wat weer leidt naar meer bezoek aan de zeldzaamheid.

Foto © Jan van Arkel.
De kruisbek is in Friesland nog steeds een schaarse (broedt)vogelsoort en wordt voornamelijk in het oosten van de provincie waargenomen.

Het digitale tijdperk zorgt dus heden ten dage voor een enorme versnelling van vogelnieuws zodat ook iedereen bijzondere soorten kan waarnemen/fotograferen. Dat heeft dan ook, hoe gek het ook mag klinken, zo zijn problemen voor historische provinciale overzichten. Op allerlei plekken op internet verschijnen meldingen /waarnemingen/foto’s en bijzonderheden van de meest vreemde soorten, wel of niet gedocumenteerd. Landelijke organisatie zorgen steeds meer voor een waarnemingsoverkoepeling en lokale en provinciale organisaties zien (vooralsnog) geen kans om een provinciale soorten overzicht te kunnen bundelen (is te complex en enorm verspreidt). De coördinatie en publicatie van nieuwkomers /zeldzame gasten/bijzondere broedvogels in Friesland zou daarin verandering kunnen brengen.

Provinciale overzicht.
Het laatste grote provinciale overzicht van vogels wat in Friesland is gepubliceerd dateert al van jaren terug (1976-79 Vogels in Friesland deel 1 t/m 3) en omvat alle soorten die er destijds bekend waren. Na die tijd (alweer bijna 50 jaar geleden) zijn er maar weinig overzichten gepubliceerd waarbij een volledig beeld wordt gegeven van de Friese vogelsoorten. Landelijke overzichten zoals de recente Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018) geven ook van maar enkele soorten een meer specifiek provinciaal inzicht. Steeds meer organisaties /verenigingen/bonden/ natuurclubs en werkgroepen in Friesland spitsen hun onderzoek toe op specifieke doelen en doelgroepen, wel of niet verbonden in (werk)groepen. Een voorbeeld daarvan is de BFVW die zich meer en meer op de weidevogel soorten (welke al decennialang bedreigd worden!) toespitst per aangesloten wacht/afdeling. Mede door landelijk waarnemingsoverkoepeling en de vergrijzing binnen het beschermingswerk (praktische inzet) is er enorme behoefte aan natuurliefhebbers die zich actief willen inzetten voor de praktische bescherming van allerlei soorten. Kennisoverdracht en soortenkennis is hier een belangrijk punt. De effecten van nieuwe wet en regelgeving binnen gemeentelijke en provinciale overheden zou m.i. meer door lokale (flora/fauna) werkgroepen bekeken kunnen worden zodat lokale negatieve effecten voorkomen kunnen worden. Er zijn steeds meer landelijke organisaties die strijden voor landelijke wettelijke handhaving wat soms tot langdurige (provinciale/gemeentelijke) procedures lijdt. Een provinciaal overzicht (na 50 jaar!) van de Friese vogelwereld zou voor veel bestuurslagen binnen gemeentelijke en provinciale beleids- en overheidstaken een goede zaak zijn. Hun inzicht/beheer is bepalend voor het behoud van de nog steeds groene provincie Friesland. Ook is er dan een beter inzicht aanwezig voor de bewoners over “het wel en wee” en het voorkomen van allerlei flora en fauna (waaronder veel rode lijst) soorten in de Friese natuur.

Vogelkundige Leeuwarder Courant.

Toen ik als freelance vogelkundig medewerker voor de Leeuwarder Courant in oktober 1977 begon waren de inventarisaties in het veld voor het standaardwerk “Vogels in Friesland deel 1,2,3” nog aan de gang. Heb daar destijds dan ook volop aan meegewerkt. Een speciale Stichting “Stichting Avifauna van Friesland” verzorgde de inventarisaties en met hulp van veel vogelwachters /nazorgers /vrijwilligers werden gebieden geïnventariseerd op het voorkomen van de broedvogelbevolking. Uit de vele contacten die ik destijds binnen de provincie Friesland had en kreeg werden “nieuwtjes uit de natuur” snel verspreidt en kwamen via kranten en tijdschriften bij het Friese volk. Het blad Vanellus (orgaan van de BFVW) was en is m.i. daarbij van doorslaggevende betekenis geweest. De praktische inzet/bescherming staat daarbij nog steeds centraal en is per gebiedseenheid geregeld.

Inzet Nieuwsbrieven levert veel info op.
Na een grote computerstoring en kort erna gehackt te zijn verloor ik als vogelkundig medewerker in korte tijd onder anderen een groot deel van mijn email adressenbestand en kon ik maar een klein deel van mijn correspondenten via specialistische hulp terugvinden. Er werd een veel snellere laptop /computer en beveiliging aangeschaft en een groot deel van de verloren emailcontacten moest via adressen en telefoongegevens nagetrokken worden. Een immens werk wat me destijds heel veel tijd heeft gekost. Via Facebook/Messenger en in de loop der tijd zijn toch nog flink wat email adressen teruggevonden. Door het regelmatig verzenden van Nieuwsbrieven kwamen er in de loop der jaren steeds meer berichten binnen.

Vanaf 4 oktober 2021 zijn er thans 77 Nieuwsbrieven van mij met informatie over vogel en natuurnieuws uit de provincie Friesland verschenen. Het is belangrijk om natuurnieuws en ervaringen te delen met lezers /belangstellenden en collega-onderzoekers. Uit deze contacten komen veel leuke en bijzondere meldingen die het delen via een Nieuwsbrief waard zijn. Zo zijn er in 2024 maar liefst 22 nieuwsbrieven verschenen. Intensief zijn er elke dag (!) aantekeningen verzameld over bijzondere gebeurtenissen omtrent natuurwaarnemingen en ervaringen. Dat leverde enorm veel reacties op.
De Nieuwsbrieven werden tevens ook op mijn Blog geplaatst en konden zo door de waarnemers/melders; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/  bekeken en bestudeerd worden.
Na het verschijnen van de 77e Nieuwsbrief heb ik een korte pauze ingelast (rustpauze) tot eind december 2024. Het intensieve volgen en noteren (door 1 persoon op leeftijd) neemt heel veel tijd en energie in beslag. Vandaar ook dat ik besluit het wat rustiger aan te doen zodat ikzelf meer tijd overhoud voor privé. De Nieuwsbrieven verschijnen dus nog wel maar zullen wel wat korter zijn en wat anders ingedeeld.

De toekomst.
Hoe nu verder is een belangrijke vraag die me al een tijdje bezighoudt. Voorlichting over de Friese flora en fauna is nog steeds van groot belang, met name voor de directe natuurbeleving/bescherming en kennisoverdracht. We moeten ons als samenleving wel gaan realiseren dat niet alles meer kan in deze maatschappij. Opgroeien met kennis van de natuur (en hoe deze te beschermen) is van essentieel belang voor alle inwoners en een van de (belangrijkste) bouwstenen voor een goed milieu. Leren hoe we allerlei soorten kunnen behouden door hun levensloop (voeding) te kennen in een zo groot mogelijke variatie is m.i. een van de belangrijkste basisregels. Vanaf 1975 tot heden zijn de rode lijst soorten in ons land enorm gegroeid en ondanks de inzet van de moderne technologie/wetgeving en enorme toename van allerlei natuurclubs /verenigingen en natuurwerkgroepen zijn veel soorten toch nog bedreigt in hun bestaan. Er gaat iets fundamenteel mis met de direct bescherming van veel soorten zowel juridisch als in de praktijk. Voor veel soorten is het m.i. al te laat, zij zullen in de toekomst drastische afnemen of verdwijnen uit onze Friese samenleving. Het is dan ook van groot belang dat waarnemingen en inventarisatie gegevens niet verdwijnen in archieven van overkoepelende organen en alleen gebruikt worden voor statistisch onderzoek.
Ergens moeten we een weg zien te vinden in een betere samenwerking die leidt tot meer stabiliteit en variatie van soorten in de Friese flora en fauna zowel binnen provinciale als gemeentelijke grenzen. Een nieuw standaardwerk over de Friese vogelwereld zou mijns inziens daarbij verhelderend kunnen werken. Van enkele (natuur)gebieden zijn al wat recente inventarisaties verschenen (o.a. van de Friese Waddeneilanden).

Jan de Jong (74)
Joure.

-Vogelkundig medewerker LC (Leeuwarder Courant) oktober 1977- heden.

-Twee wekelijkse publicatie van vogelnieuws in de LC.
-Publicist natuurnieuws in diverse tijdschriften/jaarverslagen (vanaf 1975).
-Vogelringer Vogeltrekstation Wageningen NIOO/KNAW (vanaf 1985).
-Vrijwilliger Staatsbosbeheer (sinds 1985).
-Boerenzwaluw onderzoeker in Friesland (sinds 1992).
-Ring onderzoek aan oeverzwaluw in Friesland.

Elias Annes Borgerstraat 66 8501 Joure. Friesland/Nederland.
Tel; 0513-414788. Email; j.d.jonglc@home.nl of j.d.jongringer403@home.nl

27-12-2024, 11:20 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)