Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van maart 2023.

 door Jan de Jong

15-03.  Minstens 10 witte kwikstaart bij de Bouwepet bij Hurdegaryp (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Gisteren de eerste twee grutto in het plasdrasgebied bij de Morra bij Koudum. Nu hopen op de rest. (Trees Westendorp, Koudum).  Groepje van een tientallen koperwiek kwetterend, en in het bosplantsoen 1 tjiftjaf gehoord aan de Korte Ekers bij Skipsleat in Joure (Durk Visser, Joure). Groepje van 24 knobbelzwaan in Wide Mar bij Stiens (Koos Klijnsma). Op Ameland in Hollumermieden 60 bontbekplevier (Guido Soons). Groep van zeker 200 kemphaan bij Griene Dyk aan Sneekermeer (Yvonne Kruize Box). Bij de Blaugerzen te Akmarijp 60 bonte strandloper en bij Terkaple bij Aldhof nog eens 15 bonte strandloper (Wouter M.G. Vansteelant). Drie zwartkopmeeuw in Snikzwaagsterpolder bij Snikzwaag (Sietse Bernardus, Joure).  Groepje van 11 witte kwikstaart bij Mokkebank te Laaxum (Bouke Roosma). Aan het Sneekermeer 1 tjiftjaf roepend (Dirk Haaijema en Dirk Pruiksma).

16-03.  Vanmorgen 1 kleine vos vlinder in het huis aan de E.A. Borgerstraat te Joure. Vlinder in de tuin losgelaten bij de bloeiende in tuin (Jan de Jong). In Hollum de eerste dagpauwoog vlinder gezien (Klaas en Jellie Nobel).  In de omgeving van Allardsoog (Een-West) de grote lijster en de boomklever gehoord (Auke van Eck, Hitsum). Aan de Koarte Ekers te Joure een tjiftjaf gehoord (Tonny de Jong). De twee jonge turkse tortel staan op punt van uitvliegen in Leeuwarden ((Feikje Zijlstra).  Regelmatig in februari en maart 3 holenduif in de achtertuin aan de Langewyk te Drachten (Carel van der Lippe).

Foto © Carel van der Lippe

15-02-2023. Holenduif komt regelmatig bij woning op gestrooid voedsel.

17-03. Twee groene specht te Stiens (Gerard Mast). De tjiftjaf en citroenvlinder bij de Rottige Meenthe gezien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). Vier bergeend gezien omgeving Nijland (Rients de Jong, Goënga).Twee citroenvlinder in de tuin in De Knipe (Auke en Theresia Postma). In Joure 1 man citroenvlinder (Jan de Jong).  In het Leeuwarder bos voor het eerst de tjiftjaf zingend gehoord (Sybout Jaarsma, Leeuwarden). Bij het verkeerspunt Haskerhorne/Joure 1 goudvink (Henk Bulsing, Joure). Nest met 4 eieren grauwe gans in een natuurgebiedje bij Heerenveen (Nico Vink).  In Drachten in een tuin aan de Tjonger al diverse vlinders gezien, 1 gehakkelde aurelia, 1 citroenvlinder, 1 witje, 1 dagpauwoog en al een vroege kolibrievlinder (Lolke Veenstra, Warns).

Foto © Lolke Veenstra (Warns).

17-03-2023. Een vroege kolibrievlinder zoekt nectar bij een narcis in Drachten.

Opmerking Jan de Jong; waarneming van de kolibrievlinder op 17-3-2023 is de vroegste dit jaar.

18-03. Tijdens eerste ringdag in 2023 aan het Tjeukemeer bij Rohel 16 tjiftjaf geringd (VRS Rohel Tjeukemeer).  In Oranjewoud zaten twee paar ijsvogel en de ooievaars zijn allemaal bijna weer terug, er zitten onderhand negen paartjes. Sommige zijn geringd. Ze komen uit Spanga, Ureterp, Staphorst, Olterterp en Beetsterzwaag ook zitten er drie paar middelste bonte specht (Jan Oord, Mildam). 

Foto Jan Oord, Mildam.

14-03-2023. In Oranjewoud zitten in de omgeving van Overtuin 3 paar middelste bonte spechten.

In Leeuwarden aan Het Vliet-Oranjebuurt 1 kolibrievlinder nectar zoekend op narcis (Corrie van Hilten). In Harlingen in Oosterpark 1 kolibrievlinder gezien (Ruben en Jochum Drost).

Opmerking Jan de Jong; We zijn benieuwd of er op meer plaatsen vroege kolibrievlinders zijn gezien. Door de zachte winter zijn ook de andere vlindersoorten er vroeg bij.

18-03. In Langweer 16 putter aanwezig (Lusinski Hoogeboom). Bij Hallum op landerijen hoorde ik de veldleeuwerik alweer (Ynse Vellenga, Hallum). Een citroenvlinder in Stiens (Gerard Mast).

 Opmerking Jan de Jong; Verder ontving ik vandaag van Ynse Vellenga uit Hallum (al 5 jaar biologische boer) een prachtige lijst van de aankomst van de boerenzwaluw in zijn stal tussen 2005 en 2022. Elk jaar noteerde hij de aankomst van de boerenzwaluwen in zijn stal waar per jaar zo’n 20 paar broeden De aankomstdata (alle april) zijn in onderstaande grafiek door mij uitgezet.

Grafiek aankomst boerenzwaluw © Jan de Jong.

In deze grafiek kan je zien dat de trent is dat de boerenzwaluwen bij boer Ynse Vellenga gemiddeld 6 dagen vroeger is geworden (zie trentlijn/blauwe stippellijn). Gemiddelde aankomstdata tussen 2005-2022 is ruim 9 april (164:18 = 9,11).

19-03. Al meerdere tjiftjaf gehoord tussen Hitsum en Franeker (Auke van Eck). Een tjiftjaf gehoord aan de Leijen in Gorredijk en 1 bij de Kiekenberg in Oudehorne (Johannes Grondsma, Gorredijk). Bij Heaburgen in Nijemirdum 1 roodhalsgans (Marten Wesselius). Aan de Lindedyk te Wolvega 2 mandarijneend (J. Stummel). In Oosterwolde 1 houtsnip (Jan Kalsbeek). In de Lendevallei- Driessenpoolder 1 klapekster (Tom Jager). Aan het Sneekermeer bij Griene Dyk 1 Cetti’s zanger zingend (Fedde Welbedacht).

20-03.). Bij de vogelkijkhut De Blikken te Wier 1 lepelaar (Ita Spoelman, Berltsum). Aan de Snekertrekweg in Leeuwarden, op braakliggende terrein van Brada 1 witte kwikstaart gezien (Thomas Bakker). Een goudvink met pootring is al van 12 februari steeds aanwezig in onze tuin te Burgum (Andrys en Henny Stienstra).  In De Westereen/ Zwaagwesteinde 1 man gekraagde roodstaart terug in tuin. De gekraagde roodstaart heeft verleden jaar bij de buren genesteld, vorige jaren bij mij achter schuur, heeft daar meer geweest, en voor de woning is ook een keer gebeurt, de verwachting is dat ie achter de schuur plaats neemt (J.W. Lourens/ de Westereen).

Opmerking Jan de Jong: Dit jaar de eerste in Friesland. In Groningen/Lewenborg op 17-3-2023 1 man gekraagde roodstaart terug. Waren ze op meer plaatsen vroeg terug?

21-03. Bij Franeker een alpengierzwaluw (Dirk Kooistra/Wim van Zwieten e.a.).

Foto © Wim van Zwieten.

23-03-2023. De zeldzame alpengierzwaluw bij Franeker in beeld, sinds 1900 slechts 5 gezien in Friesland.

Opmerking Jan de Jong; De alpengierzwaluw (Tachymarptis melba) is een zeldzaamheid voor Friesland.  Er zijn tot nog toe nog maar een vijftal waarneming uit Friesland bekend.

1. 28-05-1992. Te Bakkeveen 1 ex. (Koert Scholten).

2. 20-09-2002. Op Terschelling 1 ex. (Arie Ouwerkerk).

3. 07-05-2011. Op Schiermonnikoog 1 ex.  (Jacob Bosma).

4. 27-09-2019. Op Schiermonnikoog 1 ex. (Lauwens Stein).

5. 21-03-2023. Te Franeker 1 ex. (Dirk Kooistra/Wim van Zwieten e.a.).

De alpengierzwaluw broedt in Zuid-Europa en is kennenlijk door de zachte winters steeds vaker in ons land te zien. Dit is al de 2^e maart melding in Nederland. De eerste maart melding was op 27-3-2016 in Veere (Zeeland).

22-03. Bij de Zwettepoel te Broek (bij Joure) 1 boerenzwaluw gezien (Wouter M.G. Vansteelant). Aan het Sneekermeer bij Potskar Noord 11 lepelaar (Dick Pruiksma). In Oosterwolde 1 zwartkop (Rudi Huiting).  Groepje van 20 witte kwikstaart bij Westerse Veld op Vlieland (Bart Vastenhout). In Sneek bij Waterbassin 1 man zwarte roodstaart terug (B. Schurer). In Stiens groepje putter en 1 groene specht (Gerard Mast).

23-03. Groep van 60 fuut in Lemsterhoek bij Lemmer (Dick Kuipers). In de Alde Feanen bij Grou in Jan Durkspolder 22 lepelaar (Koert Scholten). Tussen Gaast en Ferwoude in Poldergaast 1 boerenzwaluw gezien (Hans Grotenhuis en Rob Struyk).  In het Easterskar/kijkhut te Sintjohannesga 1 ijsvogel (Eb van Hijum). In Franeker bij mijn broer in de tuin een wat suffe houtsnip. Na ongeveer vier en een half uur is de vogel weer op de wieken gegaan (Klaas Plat). In Stiens tjiftjaf zingend (Gerard Mast).  Groep van 32 slobeend in De Deelen (Dick Kuipers). Vier zomertaling in de Blaugerzen bij Akmarijp (Sietse Bernardus, Joure). In de Bocht van Molkwar 1 Amerikaanse smient (Hessel van der Iest).  Bij St.-Jacobiparochie 1 blauwe kiekendief (Ita Spoelman, Berltsum).

Foto © Hessel van der Iest

23-03-2023. De schaarse Amerikaanse smient samen met twee smienten dobberend op water in de Bocht van Molkwar. Voor Friesland zijn er tot 2015 meldingen bekend uit 1988-1989-1997-2000-2001-2002-2003-2007-2009.

24-03. Al geruime tijd horen we de groene specht op Dekema State te Jelsum (Wim Hoogendam). Nest met 3 eieren meerkoet te Joure (Jan de Jong).  In Easterskar te Sintjohannesga groep van 40 pijlstaart (J. van Oosten). Groep van 85 regenwulp bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer (Aldo Hoekstra). Op Gele strand bij Workum 500 kemphaan (Anne van der Wal). Houtsnip als vensterslachtoffer/ gewond aan oog/bij Van Hal Larenstein in Leeuwarden (Jeroen Breidenbach). Twee ijsvogel in het Leeuwarder bos (T. Brontsema). Te Kornwerderzand 1 boerenzwaluw (Johan op den Dries).

25-03. Een tjiftjaf in de tuin gehoord in De Knipe (Auke en TheresiaPostma). Groep van 150 slobeend Alde Feanen- Jan Durkspolder bij Grou (Louis Witte). Groepje van 16 dwergmeeuw overvliegend aan de IJsselmeerkant bij Breezanddijk (Robert en Frank van der Meer). Twee zwartkopmeeuw in Snikzwaagsterpolder bij Snikzwaag (Sietse Bernardus). In Bocht van Molkwar 1 rouwkwikstaart (Libbe Zijlstra).

26-03. Aan de Boeyer in Joure een zwartkop zingend (Lieuwe van Welie). Groep van 25 bergeend in van Oordts Mersken (Erwin Reinstra). In Strieper kwelder op Terschelling 400 wulp (Pim Wolf).

Drie witgat te Hoornsterzwaag (A.C. van Klinken). In Jubbega 1 rode wouw overvliegend (Andries Zijlstra). Aan Griene Dyk bij Sneekermeer 1 boerenzwaluw en 2 oeverzwaluw (Jeroen Breidenbach). Bij de Fluessen bij Elahuizen tijdens een BMP telling acht zingende blauwborst (Jorrit Zondervan).

27-03. Vandaag kwam het vrouwtje zwarte roodstaart terug bij Waterbassin te Sneek, man was op 22 maart gearriveerd (B. Schurer). Een zwartkop man in polder Het Goutumer Nieuwland (Paul van Eik).  In Heerenveen- Skoaterwâld 1 zwarte roodstaart (Joost Vogelzang).  Twee paar roodborsttapuit te Oldeholtpade (J.de Groot).

28-03. Een tjiftjaf in tuin te Berltsum ((Ita Spoelman). Vandaag het vrouwtje gekraagde roodstaart ook terug in De Westereen /Zwaagwesteinde (J.W. Lourens/ De Westereen). Vanmorgen 1 rietzanger langs noordoever Tjeukemeer bij Rohel gehoord doch liet zich niet vangen (Gerard Westerhuis/VRS Rohel Tjeukemeer).   Vanmorgen om 8:00 uur een boerenzwaluw binnen in de schuur te Oldeberkoop (Anton Koning).

Opmerking Jan de Jong; Dat is de eerste melding die ik dit jaar binnen kreeg van een boerenzwaluw die terug is IN de schuur op de broedplek. Weldra komen er meer! Graag ontvang ik meer reacties van aankomsten in schuren en stallen.

Vandaag zeker 6 jonge meerkoet uit het ei gekomen in Franeker.Drie nog op het nest en drie zwommen rond. Ik weet niet zeker of dit hetzelfde meerkoeten paar is maar vorig jaar hebben ze vijf jongen gehad, uiteindelijk zullen er wel een paar overblijven (Willem van der Meulen).

Foto © Willem van der Meulen.

28-3-2023. Vroeg meerkoet paar heeft op 28 maart al jongen in Franeker.

Opmerking Jan de Jong; Ook de meerkoet begint steeds vroeger met het leggen van de eerste eieren.Bij een legsel van 6 eieren en een gemiddelde broedduur van 22 dagen zou het eerste ei rond 1 maart al gelegd zijn. De soort broedt steeds meer in stadsgrachten, vijvers, parken in steden en dorpen. Rond de zeventiger jaren vond je de eerste eieren vaak begin april pas en dan meer in de poldersloten en langs meren en plassen.

29-03. Op Lesbos (eiland Griekenland) 1 boerenzwaluw man terug bij nest (Jelle Hofstra, Terwispel). Vijftig wintertaling in Bouwepet bij Giekerk (Wiebe Sjoerd van der Veen). Drie nonnetjes (1 man /2 vrouw) in Easterskar (Bauke Sienema, Heerenveen). In de Blaugerzen bij Akmarijp 800 kemphaan (Wouter M.G. van Steelant). Aan Griene Dyk bij Sneekermeer   300 kemphaan (Ben Staal). Te Gytsjerk/Giekerk 1 boerenzwaluw overvliegend naar noordoost (Marnix Oudega).  Op Vlieland 1 man beflijster bij de jachthaven (Bart Vastenhouw en Niels Bal). Vijf lepelaar rustend aan Vegelinsweg te Vegelinsoord (Durk Visser, Joure).

30-03. Bij de Griene Dyk aan Sneekermeer 1 boerenzwaluw overvliegend (Wim van Zwieten). Te Sumarreheide 2 rietzanger gevangen, een ervan droeg een Belgische pootring (Bareld Storm). In Warns eerste boerenzwaluw terug in ligboxstal (Bauke Smid). In Sumar 1 boerenzwaluw terug in stal (Hendrik van der Meer). Een boerenzwaluw bij hut in het Easterskar (Bauke Sienema, Heerenveen). Aan de Wielwei te Doniaga/ Dunegea 1 boerenzwaluw (Aldert Jan Semplonius). In Zuiderburen te Leeuwarden al 1 fitis zingend (Sybout Jaasma). Twee boerenzwaluw gezien bij Mokkebank in Laaxum (Haye Folkertsma, Warns).  Twee bruine kiekendief (man en vrouw) bij de Westhoek (Ita Spoelman, Berltsum/ Berlikum). In Tjalleberd 1 boerenzwaluw terug in de schuur bij Annelies Banga (med. Piet de Boer/Tjalleberd).

31-03. In boerenzwaluw terug in de broedschuur te Noordburgum (Jan van der Veen). Groepje van 3 boerenzwaluw bij de hut in het Easterskar te Sintjohannesga, overvliegend richting zuidoost (Bauke Sienema, Heerenveen). Vanmiddag vloog er een houtsnip tegen ons raam in Ballum op Ameland. Veel veren op het raam, gelukkig is hij toch weggevlogen) Janke Nobel Ballum/Ameland).Een boerin uit Meddo bij Winterswijk meldde vandaag dat bij haar in de stal vannacht twee boerenzwaluwen overnachtten. Een buurman in Gelselaar zag er een paar dagen geleden één bij zijn paardenstal (Arend Heideman, Gelselaar).

Tot slot.

Houd ons op de hoogte van U bijzondere (aankomst) meldingen van allerlei soorten. Let de komende weken speciaal op de aankomst in schuren en stallen van de boerenzwaluw.

  Van Gerrie Janssen van Rensburg uit George in uiterste puntje van Zuid-Afrika (bij Victoria baai) kreeg ik op 29 maart 2023 via Facebook bericht dat de eerste boerenzwaluw daar op 24 oktober 2022 was aangekomen om 07:56 uur.   In 2021 was de eerste aankomst 18 oktober (vertrek 18 april 2022). Op 9 februari 2023 zaten de groepen boerenzwaluwen in het National Olifant Park in Addo (iets boven Port Elizabeth/ noord -oostelijk van George) nog in groepen op de draden. Gerrie meldt verder dat de boerenzwaluwen er op 29 maart nog steeds een paar boerenzwaluwen aanwezig zijn, het grootste deel is echter al vertrokken en op pad naar de broedgebieden.

Foto © Gerrie Jansen van Rensburg (George/Zuid Afrika).

9-2-2023. De boerenzwaluwen in het National Olifant Park in Addo (iets boven Port Elizabeth/ noord -oostelijk van George) zitten hutjemutje op draden.

Meldingen voor de Nieuwsbrief 37 graag vóór 15 april 2023 inzenden met vermelding van naam en adres.

Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn (helaas) ook opgenomen.

31 maart 2023.

Jan de Jong, Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation Rohel 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen.

Tel; 0513-414788.

01-04-2023, 15:38 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van maart 2023.

Nog te goed van februari 2023.

 26-02. Aan westkant van Frentsjer (Franeker) een zanglijster zingend (K. Plat). In De Gordyk (Gorredijk) aan en in de Lange wijk 2 ijsvogel (Piet de Jong). Vandaag boven De Jouwer (Joure) een mooie rode wouw overvliegend richting noord (Lieuwe van Welie). In het Kolonieveld in het Fochteloerveen 1 mannetje roodborsttapuit. Er was een stelletje, het vrouwtje fladderde ook rond (Marco Hasselaar). In omgeving Bakkefean (Bakkeveen) vandaag een licht gekleurde buizerd. Er zijn wel vaker een lichtgekleurde buizerds in deze omgeving te zien (Barry van der Meulen).

27-02. In Stiens twee staartmees aanwezig. Ook veel vinken (Gerard Mast). Vandaag voor het eerst een boerenzwaluw gezien in Zuidoost Spanje, bij Vera Playa een eindje boven Almeria (Nantsje Winia/ melding via Dirkje Winia -Hoekstra uit Offenwier/Offingawier).   Vanmiddag zag ik in de slootkant bij de boerderij van de fam. Boschma te Toppenhuzen (Oppenhuizen) een waterral (Herman Postma). Gistermorgen sinds 5 jaar aan de noordkant van Frentsjer (Franeker) weer een smelleken heb gezien (Sjors Bosma). Vanmiddag trof ik bij de Moarre (Morra) een roerdomp aan. Mooi verscholen tussen het riet Trees Westendorp).

Foto © Trees Westendorp.

Rond eind februari begin maart kan men de baltsroep van de roerdomp in rietvelden horen.

28-02. Een sperwer (man) kwam in Wommels in de tuin zijn maaltje oppeuzelen (Kees Hoogma). In Feinsum (Finkum) 2 scholekster bij ons terug (Hielke de Groot). Vanmiddag fietste ik tussen Slijkenburg en Ossenzijl langs de Linde. Op zo'n 100 meter afstand zag ik een roofvogel (voor zover ik weet een buizerd) op een zwart/ wit object klappen. Ik dacht in eerste instantie een zwart witte kat, maar toen ik dichterbij kwam en de roofvogel verschrikt omhoogvloog zag ik dat het een kievit was, die zich vervolgens snel van de plaats des onheils verwijderde en wegvloog. Net op tijd dacht ik anders was het met de kievit slecht afgelopen (Rinus Spijkerman, Sint Nyk).Vandaag voor het eerst in drie jaar weer een ijsvogel op onze steiger aan de Stienservaart in Stiens gezien (Ger Boersma). Nog even een aanvulling, op 16 en 23 februari liepen er nog een 30 waterhoen op de wal aan het Kollumerkanaal in Kollum (Klaas Tiemersma). Twee kleine zilverreiger op waddendijk Ameland t. h. v. Ballum (Jan en Hannie Haven, IJlst). In Drachten 1 paar nijlgans met 4 jongen van nog maar een paar dagen oud (Sjoerd Koopman, Rotsterhaule).

En dan nu de maart gegevens.

 01-03. Wij bewonen een appartement t.o. de Froske Pôle in Ljouwert (Leeuwarden). Ieder jaar broedt bij ons op het dak een paar scholeksters. Dit jaar kwamen ze voor het eerst op 13 februari. In de bomen op de Froske Pôle zitten vooral 's morgens aalscholvers hun vleugels te drogen. Vanmorgen waren dat er 13, maar soms zijn er meer dan 20. Een mooi gezicht vanuit ons appartement (Sybout Jaasma).

02-03. Bij het Cambuurplein in Ljouwert (Leeuwarden) broedt al jaren 1 paar scholekster op het dak. Op 16 februari waren ze weer terug (A. de Boer). Vandaag reed ik bij Stiens richting Feinsum (Finkum) en telde daar op het land, 12 grote zilverreiger (Hielke de Groot).  Ik hoorde en zag vanmorgen een kievit “oer de wjuk” gaan bij de Warren tussen Tsjom (Tzum) en Winsum (Murk de Groot).  In Fermanjebosk te Damwâld vanmorgen een drietal appelvink, twee zingende grote lijster en een groene specht die een nestholte inspecteerde (Jan Andries Wagenaar). Vandaag in Toppenhuzen (Oppenhuizen) één man grote zaagbek achter huis in “it Ges” aan het Noardein Cor van der Meer). In Aldeouwer (Oldeouwer) bij ons huis 1 dodaars in de vaart (Fokke Stastra).

Foto © Fokke Stastra.

02-03-2023. In de gemeente De Fryske Marren zie je zelden een dodaars dicht bij de bebouwing.

 03-03. De zanglijster begon hier in Frentsjer (Franeker) eind februari voorzichtig met zijn zang met korte strofen. Elke dag iets meer en nu zing deze uit volle borst. Nabij Hitsum (Hitzum) vanmiddag twee zwarte zwanen foerageren tussen groep van 35 knobbelzwanen (Klaas Plat). Sinds enkele dagen is er een tweede roodborst bij mij in Mildaam (Mildam) in de tuin ze wordt steeds gevoerd door de ander (Jan Oord).

 04-03. In een weiland bij De Lemmer (Lemmer) een groep van wel 20 grote zilverreiger bij elkaar (Joke Wolbers, Himmelum/Hemelum).  Twee roodhalsgans in Blaugerzen te Akmarijp, en 1 in Terkaple met kweekring (Sietse Bernardus, Joure). Groep van 74 knobbelzwaan in Groote Sintjohannesgaaster polder, twee daarvan de gele halsband (Gerard Westerhuis). Bij de Griene Dyk aan Sneekermeer 150 slobeend (Fedde Welbedacht). Groep van 2200 kievit bij Sneekermeer/Potskar Zuid (Dick Pruiksma). Drie bonte strandloper in Groote Sintjohannesgaaster polder (Johannes en Gea Koster).  In It Hearrenfean (Heerenveen) 1 kleine burgemeester (Rudy Fopma e.a.).  Bij De Drait in Drachten 1 roerdomp (Sjouke Scholten). In De Jouwer (Joure) bij kerkhof Westermar 1 appelvink (Peter Ockenburg). In Oranjewâld (Oranjewoud) aan de Prinsenwyk 1 otter gezien. Het was op 3 maart er ook toen is er een filmpje van gemaakt Oord, Mildaam/Mildam).  

Foto © Jan Oord, Mildam

3-3-2023. Een otter laat zich even zien bij Oranjewoud

 05-03. In Ypekolsgea (Ypecolsga) groepje van 40 ringmus (Fer-Jan de Vries). In het Easterskar te Sint Jânsgea (Sintjohannesga) twee ijsvogel (Johannes en Gea Koster). Twee vrouwtjes bruine kiekendief, 2 bonte strandloper en een groep van 67 scholekster bij de Grote Wielen (Merel Zweemer). Bij de Bocht van Molkwar (Molkwerum) twee steenloper (Libbe Zijlstra). Drie lepelaar bij Lichtaard (Simon Sprienstra). Groep van 44 scholekster te Balk bij het bungalowpark (Fre-Jan de Vries). In het Lauwersmar 1 roerdomp bij Ezumakeeg (Kees Bode). Twee nijlgans op land tussen Exmorra en Bolsward, op 21 februari ook 2 gezien te Koudum (Thomas van der Veer, Workum).

06-03. In Aldemardum (Oudemirdum) 6 ringmus (Jan Tijsma). Bij het Himsterhout te Drachten 1 witte kwikstaart (R. Riemersma). Groep van 50 sijs in Bremerwildernis (Rogier Schinkel). In Ketlikerskar groep van 50 kramsvogel (Koos Jager). In Snits (Sneek) bij Duinterpen 1 groene specht (Johan Helmus). Op Duurswoudsterheide groep van 50 sijs (Martin Manson). Groep van 40 kramsvogel te Farebourren bij Blije (Sibbele de Jong).  Op de Greiden in It Hearrenfean (Heerenveen) groepje van 21 sijs (Johan E). In Bontebok een groene specht (Bauke Sienema). Vandaag de eerste grutto's in het land van boer Brandsma in Bolsward Oost. Ook waren de eerste kieviten al gearriveerd (Henk Rienstra). In de Blaugerzen bij Eagemaryp (Akmarijp) 20 kemphaan (Lykele Zwanenburg). In Oerterp (Ureterp) een man appelvink in de tuin (Ydwine van der Molen). In de Wurge bij Stiens 1 paar grote zaagbek (Gerard Mast).

07-03. In de Huitebuurtsterpolder bij Aldemardum (Oudemirdum) 6 zwarte zwaan. Bij Starum (Stavoren) een groep van 53 grote zaagbek en nog eens 22 grote zaagbek en 1 middelste zaagbek in de haven bij Stavoren (Hessel van der Iest). In het Easterskar bij Sint Jânsgea (Sintjohannesga) 4 bonte strandloper (Martin Huisman). In Fochteloerveen 1 klapekster (Peter Ockenburg). Aan Nije Heawei in Wynjewâld (Wijnjewoude) groepje van 40 vink (Koert Scholten). In het Easterskar bij Sint Jânsgea (Sintjohannesga) 1 lepelaar (Bauke Sienema). In Ljouwert (Leeuwarden) 1 grote gele kwikstaart bij Van Hall Larenstein (Rick de Groot). Aan de zuidkant van Frentsjer (Franeker) al 2 paar grote zilverreiger terug bij de (boom)nesten. Vorig jaar broeden er zeker 7 paar op dezelfde plek in Franeker Zuid (Hendrik Deelstra/Vogelwacht Franeker).

08-03.  In het Lauwersmar bij Ezumakeeg 1 zomertaling (Ben Staal). Bij de vogelkijkhut in het Easterskar 2 lepelaar (Reitze van der Werf).  Bij Ferwert Buitendijks 1 smelleken (Sibbele de Jong).  In Jobbegea (Jubbega) 1 vrouwtje zwartkop (Anne).In de Schaopedobbe (bij Elsloo) zwommen 2 koppeltjes grote zaagbek, en 1 koppeltje wilde eend. Veertien dagen geleden zagen we er 2 vrouwtjes en 1 mannetje grote zaagbek (Ieke en Herman Schreuder, Aldeberkeap/Oldeberkoop). In Stiens in de bosvijver 1 paar grote zaagbek, de vogels waren ook op 1 – 4 - en 6 maart daar te zien (Gerard Mast). 

09-03. Groep van 22 knobbelzwaan voedsel zoekend bij Azeven Noord bij Drachten (Koert Scholten). In It Surhústerfean (Surhuisterveen) 16 waterhoen (Wieger Poelstra). In de Blaugerzen bij Eagemaryp (Akmarijp) groep van zeker 5000 kievit (Wouter M.G. Vansteelant). In het Easterskar bij Sint Jânsgea (Sintjohannesga)3 lepelaar (Bauke Sienema). In de Zwagermieden bij Broeksterwâld grote groep van 177 scholekster (Jeffrey Huizenga). Bij de Westereen (Zwaagwesteinde) 1 rode wouw overvliegend (Erwin Walstra).  Bij Ferwert Buitendijks 1 veldleeuwerik zingend (Cora Boesenach). In de Alde Feanen in de Wyldlannen 4 witte kwikstaart (Eric Schipper).  In Eastermar (Oostermeer) groepje van 80 vink (Arend Timmerman). Groepje van 6 rietgors in Graverijpolder te Wijckel (Bertus Albada).  Bij het Woudagemaal op het IJsselmeer bij De Lemmer (Lemmer) 1 man (tweede kalenderjaar) kleine topper.Voor Friesland een nieuwe soort (Rommert Cazemier e.a.).

Foto © Rommert Cazemier.

09-03-2023. De zeldzame kleine topper is voor het eerst in de provincie Friesland gezien.

De kleine topper wordt af en toe in ons landgezien, vooral in de winterperiode (bron; commissie CDNA) en is afkomstig uit de broedgebieden in het NW-deel van Verenigde Staten en Canada. In Nederland werd deze eenden soort voor het eerst gezien in Veere (Zeeland) in 1994. Sindsdien zijn er opvallend veel meldingen (39) uit het IJsselmeergebied  en de randmeren gemeld. Een deel van het IJsselmeer bij Lemmer behoord bij de provincie Friesland. Het is dus het 1^e geval voor Friesland.  De soort is nu in Nederland in de volgende provincies gezien; Flevoland, Zeeland, Noord-Holland, Zuid-Holland, Gelderland, Groningen en dus nu ook in Friesland.   Alle goedgekeurde gevallen staan op; https://www.dutchavifauna.nl/species/kleine_topper

Het geval in Friesland moet nog beoordeeld worden door de CDNA. De foto spreekt voor zich!

 10-03. In De Jouwer (Joure) 1 putter in de tuin (Mevr. Zwan). Afgelopen week fietste ik op een weggetje door het land bij Warten en hoorde en zag ik twee veldleeuwerik. Prachtig. Boven “Fûgeltsje lân”, met echte oude dong. “Het voorjaar komt eraan “, dacht ik. Nu lijkt het wel winter met de sneeuw! (Anneke Zeinstra, Goutum). Eerste kievitsei gevonden in Hasselt (Overijssel) door Klaas Binnendijk. Bij Eastermar groepje van 18 holenduif,130 vink en 16 rietgors foeragerend in de sneeuw op akkerland (Arend Timmerman).    Vijf dodaars bij Starum (Stavoren) gezien (Hessel van der Iest). In het Easterskar bij Sint Jânsgea (Sintjohannesga) 4 lepelaar (Bouke Sienema). Bij (Nijemardum (Nijemirdum) een zwartkopmeeuw in polder Nieuwe Grasfennen (Sietse Bernardus, De Jouwer/Joure). Op de Duurswoudsterheide 50 keep en 30 groenling waargenomen (Martin Manson).  In Drachten aan de Akkerland 1 vrouw groene specht in de tuin. Vogel was gisteren en vorige week hier ook al te zien (Marten en Anneke Nijboer).

Foto © Marten Nijboer, Drachten

10-03-2023. Vrouwtje groene specht in de sneeuw op zoek naar voedsel. In de namiddag van 9 maart begon het ook in Joure te sneeuwen, zeker een 5 cm sneeuw!

 11-03. Groep van 40 scholekster bij de Knipe (Martine Huisman). In de Alde Feanen- Jan Durkspolder 18 lepelaar (van der Wal). Bij It Swin te Ealahuzen (Elahuizen) 29 grote zilverreiger (Libbe Zijlstra). Groep van meer dan 100 kramsvogel te Elsloo-De Riete (Vincent Douwes).  Grote groep van 500 stormmeeuw bij de Goaiingarijpster Puollen en bij Goaiingaryp (Goingarijp) groepje van 9 witte kwikstaart (Wouter M.G. Vansteelant). Te Surhuzum (Surhuizum) bij het Ophûs 15 sijs (Wieger Poelstra). In Easterwâlde (Oosterwolde) 1 grote bonte specht aan vetbol rekje hangend. Verder nog 7 appelvink aanwezig. De boomklever weet de silo met ongepelde zonnebloempitjes ook te vinden. En...heel veel merels en vinken. De zanglijster maakt mij 's morgens wakker met zijn prachtige gezang. Wat de merels betreft…hoe koud het soms ook is, ze badderen en ze badderen. Soms met z'n tweeën. Kopje onder. Geweldig om te zien en ze hebben schijnbaar geen last van de kou (Nel van Charante).

12-03. Bij Riis (Rijs) in de Zuiderfennenpolder groep van 135 knobbelzwaan (Libbe Zijlstra). Aan het Sneekermeer 2 zwartkopmeeuw (Jelmer Luyckx en Dick Pruiksma). Te Hoog Duurswoude (ZW van Easterwâlde/Oosterwolde) 1 bosuil (Tijn de Boer). In Bakkefean (Bakkeveen) groepje van 8 staartmees (Koert Scholten). Eerste kievitsei (twake) gevonden bij Skarsterbrége (Scharsterbrug) op een stuk maisland door Anne Wind uit Pingjum. Ook in de provincie Noord-Holland werd op dezelfde dag 1 nest met twee kievitseieren gevonden door Michel Mannes uit Heiloo.  Om 19:00 uur 1roodborst zingend te Stiens (Hilbrand Dijkstra). Bij het Geele Strand te Warkum (Workum) 100 bonte strandloper en 3000 goudplevier (Libbe Zijlstra).

Opmerking Jan de Jong; De goudplevier komt in Friesland in herfst en winter hier veel voor. Broeden doen ze vooral in de Skandinavische landen tot ver in Rusland. Zo werd een volwassen man goudplevier op 2 april 2002 geringd bij It Heidenskip aan de westkant van de Fleuzen. De vogel werd op 28 mei 2005 doodgeschoten ten NO van Yakutsk (bij Kentehn) in Oost-Rusland op 6314 km van de plek waar hij geringd was. Een andere goudplevier die op 30 november 1973 door Willem Louwsma geringd is bij Pingjum werd op 2 februari 1987 doodgeschoten te Doukkala, Dour, Afra in Marokko. Dit is in het zuidelijkste puntje van het overwintergebied van in Nederland geringde goudplevieren. Er is dus een enorme winterverspreiding in west Europa van Engeland langs de kust tot ver in Marokko. De oudste goudplevier werd 15,2 jaar (bron Vogeltrekstation Wageningen).

Foto © Libbe Zijlstra

04-12-2022. In de Zuidwesthoek van Friesland komt elk jaar grote groepen goudplevieren van Noord-Europa tot ver in Rusland om hier deels te overwinteren. 

13-03. In Frentsjer (Franeker) een groep van 32 putter (Klaas Plat). Groene specht nog steeds in Stiens. Ook op 6 en 9 maart gezien (Gerard Mast). Vanavond een roerdomp zien vliegen aan de oostelijke oever van de Morra, tussen Himmelum (Hemelum) en Koudum (Sytze de Boer), Hemelum).

14-03. Vanmiddag in het Hegewiersterfjild bij Harns (Harlingen) 2 lepelaar (Klaas Plat). Aan de Munnikeleane te Wyckel (Wikel) 1 witte kwikstaart terug (Annemiek Troost). De laatste jaren zie ik geregeld een roerdomp bij de Ursulapoel in It Heidenskip. Soms kan ik hem op 5 meter benaderen, een prachtige vogel (Michel Galama).

Tot zover de lijst van de eerste helft van maart. Een periode met sneeuw en harde wind. Hopelijk wordt de 2^e helft van maart wat zachter en komen ook de kleine zangers terug uit hun overwintergebieden. Houd ons op de hoogte van U bijzondere (aankomst) meldingen van allerlei soorten.

Meldingen voor de Nieuwsbrief 36 graag vóór 1 april 2023 inzenden met vermelding van naam en adres.

Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn (helaas) ook opgenomen.

15 maart 2023.

Jan de Jong, Joure. 

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation Rohel 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen.

Tel; 0513-414788. 

15-03-2023, 16:27 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)