40 Jaar Velt

Als vzw gesticht op 20 jan. 1974

Van historische betekenis voor Velt dan, zou een vergadering van eind 1972 worden in De Reinaert te Sint-Job –in-’t- Goor op een vergadering rond de Actie tegen het duwvaartkanaal dat men wou graven op het trachee van de antitankgracht, die loopt van Oelegem tot Stabroek.

Aleide bracht de idee naar voor om in de Voorkempen de biologische tuiniers samen te brengen om van elkaar te leren.

Alois Schoenmaeckers, journalist van Het Nieuwsblad-De Standaard maakte dadelijk een afspraak.

Van onze kant lieten we er geen gras over groeien en nodigden we Luc Chaltin, auteur van een boekje over biologisch tuinieren uit voor een voorlichtingsvergadering op 1 februari 1973 in De Lusthof te Halle. Aloïs Schoenmaekers kon zowel 1 als 23 februari aankondigen in zijn artikel. Gevolg: er kwamen maar eventjes 170 geïnteresseerden (en sommigen kwamen van ver!) opdagen voor Luc Chaltin!

Drie weken later op 23 februari 1973 planden we de stichtingsvergadering van een tweede groep biotuiniers: ‘Vrienden van de Biologische Land -en Tuinbouw Voorkempen’. We hadden tuinarchitect Jos Ratinckx van Schilde aangezocht voor het voorzitterschap.

Als gevolg op het artikeltje van de heer Schoenmaekers kwamen er tientallen reacties vanuit het ganse Vlaamse land o.a. van beide, bestaande, West-Vlaamse groepen, waarvan we al lid waren: ‘Natura Sanat’ van Sint-Kruis-Brugge van de gezusters Zwaenepoel, meer macrobiotisch gericht en van ‘De Vrienden van de biologische Land- en Tuinbouw vzw’ te Beveren- Roeselare.                                                                              We trokken met een delegatie naar Roeselare voor nadere afspraken. Gevolg: de stichter-voorzitter Omer Vandeursen van de ‘Vrienden van de biologische Land – en Tuinbouw vzw’ opgericht in 1971. Ze hadden immers hun basis op het Zonnebloemhof van Georges Esprit, een vroegere vlaskoopman te Beveren- Roeselare. Er was een natuurvoedingswinkeltje. Dit was de inspiratie voor Fik Seymus om op zijn pas gekochte hoeve op ‘De Keer ‘ te Ranst, eveneens een natuurvoedingswinkel op te zetten.

Ik hield op 1 februari 1973 volgende openingstoespraak:

WELKOM,

U zijt deze avond gekomen uit heel verschillende motieven:

uit nieuwsgierigheid, uit interesse voor natuurbeleving, gewoon uit interesse voor tuinieren, uit sympathie voor bepaalde personen, misschien gewoon om er bij te zijn, uit interesse voor gezonde voeding enz.

Ergens hebben we toch gemeen een zekere onrust in verband met de milieuproblematiek.

Sommigen zullen pessimistisch zeggen: het is te laat. Het onheil, de ondergang is niet meer te keren. Het beste excuus om zelf niets te moeten doen (en alleen te genieten van de huidige welvaartstaat.)

Het feit dat U vanavond hier zo talrijk zijt, bewijst dat U zoekt, dat U positief iets wilt doen.

Wat we kunnen en zullen doen zal van onszelf afhangen.

Daarom hebben we elkaar nodig. Daarom stichten we de kring "Vrienden van de biologische Land- en tuinbouw Voorkempen".

Natuurbehoud is zelfbehoud staat er op de klever van De Wielewaal te lezen. Maar kunnen we misschien niet beter zeggen: zelfbehoud is natuurbehoud. Een gezonde mens kan maar leven in een gezond milieu.

Men vergeet te veel de mens in te schakelen in de ecologische keten.

Ecologie is de studie, de wetenschap van de verbanden tussen het levende en zijn milieu. De mens van de welvaartstaat vergeet dat hij afhankelijk blijft van zijn milieu, van de natuur. Hij pleegt roofbouw op zijn leefmilieu.

Men kan dit niet straffeloos blijven doen.

U weet hoe erg het gesteld is. We zijn oververzadigd van de pollutiebeelden op de TV en de vergiftigingsverhalen in de krant.

Het zal niet gemakkelijk zijn om hierin verandering te bren­gen.

We zullen eerst met onszelf moeten beginnen. Vooreerst zullen we met onszelf strijd moeten leveren om te veranderen.

Ik wil dit speciaal onderlijnen. In onszelf steekt er een sterk psychologisch verzet tegen verandering van onze reeds lang gevormde leef- en eetgewoonten, onze opvattingen en misvattingen. En alsof we nog niet genoeg hebben aan de moeite met onszelf, komt daarbij nog het verzet van de omgeving tegen ons anders doen en leven dan de doorsnee medeburgers.

Maar we beginnen talrijker te worden en daarom minder zonder­ling.

U zult het uzelf een tijd niet gemakkelijker maken.

Maar ge zult bewuster gaan leven.

Ik heb U gesproken over de noodzakelijke verandering in onze opvattingen. We moeten terug naar de natuur. We zullen ons doen moeten veranderen.

Over HOE we zullen zorgen voor gezond voedsel en een gezonde grond laat ik liever het woord aan een deskundige ter zake.

We hebben voor U de heer Luc Chaltin van Bonheiden uitgeno­digd. Hij is de auteur van de "Gids voor de Biologische Tuin". Hier te verkrijgen aan de prijs van 60 fr.

We zullen veel van hem kunnen leren. Hij zal eerst zijn spreekbeurt houden. Achteraf is hij bereid uw vele vragen te beantwoorden.

                                       Daniel Willaeys

Drie weken later op 23 maart volgde de stich­tings­avond. Omer Vandeursen was er met een diaserie om de "Vrienden van de Biologische Land en Tuinbouw" voor te stellen: hun symbool de zonnebloem en gecentreerd rond het Zonnebloemhof, biologisch bedrijf en winkel te Beveren-Roeselare.

Onze groep kreeg de naam "Vrienden van de Biologische Land- en Tuinbouw Voorkempen".

"Eerste doelstelling is het bevorderen van de biologische land- en tuinbouw en herwaardering van een natuurlijke levens­wijze".

We vormden groepen per gemeente met telkens een verantwoorde­lijke vrijwilliger. (o.a. Jos Nuytemans uit Brasschaat, die ook deel zou uitmaken van het eerste bestuur, idem Jos Kalhen (Pul­derbos) eerste penningmeester, Liesbeth De Cock-Willems (Hal­le), August De Rydt (Kapel­len), Fik Seymus (Ranst) werd de technische raadgever, Frans Vorselmans (Westmalle), Rom De Cock (Zoersel.                                   Kort daarop kwamen er nog enkelen bij: Paul Be­kaert (Borgerhout), Alfons Belmans (Berchem), Raoul en Paulette Boels (Wommelgem), Mevr. Borghgraef, (Edegem.) Alfons De Wolf (Bo­rsbeek), Dillen-De Vos (Nijlen), Fernand Geyselinckx, Kessel. De man van ‘Het Groene Licht’. Hij werd ondervoorzitter. Lucienne Vervliet (Aarts­elaar). Theo Goossens (Mortsel-Zandhoven).                                                  

Zo waren er ook Remi Bernau uit St.-Katherina-Lombeek en Karel Verheyen (Oud Turnhout), die enkele maanden daarna respectievelijk de afdeling Pajottenland en de afdeling Turnhout zouden stichten.

Hopelijk vergeet ik niemand van deze pioniers. Anderenverdwenen weer uit de VELT.

We lieten de geïnteresseerden een vragenlijst invullen.

Die avond sloten zich 54 gezinnen aan.

Sommigen waren van ver gekomen, zelfs van het Brusselse.

Verschillenden onder hen zouden nieuwe groepen helpen oprich­ten.

Op 11 mei stichtten we de derde groep: Pajottenland.

Intussen hadden we onze eerste activiteit gehad: de grote composthoop opzetting op 1 mei bij Fik Seymus te Ranst.

Een van de nijvere werkers in overall was de latere abt van de Trappisten van Westmalle! De regen zorgde voor de nodige vochtigheid!

Op 19 mei trokken we met een bus naar de jaarvergadering van de Nederlandse Vereniging ter Bevordering van de Biologisch-Dynamische Landbouwmethode. Ik zat naast boer De Meutter van Schilde, de stamvader van wat later het grote biologische bedrijf De Dobbelhoeve zou worden.

Fik Seymus verzorgde maandelijks de praktische vorming van de contactpersonen.

Het eerste "Seizoentje" Kontact-Informatieblad voor Vrienden van de Biologische Land-en Tuinbouw kwam uit, met als redacteur Jos Kalhen.

In dat eerste nummer verscheen reeds een rubriek: werkkalender voor de siertuin (Jos Ratinckx)! Fik Srumus schreef over De Korthoop (Komposthoop) en verzorgde ‘Tips voor het Groentehoekje”. Aleide Lagrou schreef over de brandnetel die we als symbool voor onze afdeling kozen en die het symbool voor de VELT zou worden. Er was ook de aankondiging van “A.B.C. van de biologische teelt voor tuinliefhebbers” van Jan Heyman, tuinbouwleraar te Roeselare.

Zelf was ik redacteur van het nummer 3/4, functie die ik kon doorgeven aan apotheker Fred Coulonval van Antwerpen, die jarenlang de hoofdredacteur zou blijven.

Op 2 sept. oogstfeest op "Askgarde" van Fik Seymus te Ranst. We beperkten ons tot 200 inschrijvingen.

Een week later reden we met 3 bussen naar het befaamde BD bedrijf Loverendale te Serooskerkerke op Walcheren.

Mevr. Saels was op 16 oktober de meter van een 4 de afdeling te St.-Katelijne-Waver (Netevallei). (Nadien lag zij eveneens aan de basis van VELT Mechelen).                                                                 2 Dagen later (18/10/73) zag Limburg het levenslicht.

Geel (met als bezieler Rik Dedapper) en Mol startten meer onofficieel op 19 en 23 okt.

Op 30 nov. ontstond de afdeling Waasland. Rond die tijd ook VELT Turnhout.

Een van de problemen was een overkoepelend bestuur en een vast landelijk secretariaat te vinden: op 13 juni kwamen de toen bestaande groepen een eerste maal samen te Hove op de volkssterrenwacht Urania.

Een tweede maal in het Pajottenland op 10 juli. De derde vergadering was op 8 oogst bij Lima te St.-Martens-Latem.

Hier werd de naam geboren: "Vereniging ter Bevordering van de Ecologische Land- en Tuinbouw". Afgekort: VBELT. "De term ECOLOGISCH duidt beter dan biologisch op de wederzijdse afhankelijkheid van het levende en zijn omgevende wereld. Gezonde bodem - gezonde planten - gezonde voeding - gezonde mensen. Ecologische teelt is een doelbewuste oplossing van actieve mensen voor de huidige natuurverminking en erge verstoring van het ecologisch evenwicht.”

Op de vierde samenkomst te Beveren-Roeselare (Zonnebloemhof) stelde ik de vereenvoudiging voor tot VELT: Vereniging voor Ecologische Land- en Tuinbouw.

Alberic Spillebeen, één van de pioniers bij ons van de bio-teelt, zei op 6 juli ’69 (op onze busuitstap met de natuurgidsen naar zijn bedrijf Berkenhof, georganiseerd door Aleide in haar opleiding tot natuurgids) reeds: "water - en luchtverontreiniging moeten op grote schaal bestreden worden, maar voor gezond voedsel kunnen we ZELF ZORGEN door natuurlijk te telen.

We lanceerden de slogan: "Onwetend kan men niet zondigen, maar wel zichzelf en de wereld vergiftigen".

Om meer nadruk te kunnen leggen op de ruime doelstellingen van de VELT veranderden we op 11 mei 1980 te Zoersel (de derde Algemene Vergadering dat jaar) de naam in VERENIGING VOOR ECOLOGISCHE LEEF- EN TEELTWIJZE VZW met als ondertitel VERENIGING VOOR ECOLOGISCHE LAND- EN TUINBOUW. (Deze titel heeft men volgens mij wat kortzichtig laten vallen).

De naam nu: Vereniging Ecologisch Leven en Tuinieren vzw

Midden november 1973 waren er al meer dan 1 000 leden.

Tussendoor verzorgden we met Pajottenland een stand op het 1 ste Salon van de Gezonde Voeding in het Rogiercentrum te Brussel. Ik herinner mij vooral nog de kruik lambiek van de Pajotse voorzitter: lekker, dorstlessend en spraakmakend!

Op 29 oktober kwam J.E. Willink van Zeist de werking van de Nederlandse B D consumentengroepen bij ons in Halle voorstellen.

Diezelfde maand oktober hadden we onder leiding van Jos Ratinckx een prachtige stand uitgebouwd op de tentoonstelling "Herfstgloed" in de stadsfeestzaal op de Meir te Antwerpen. De heer Van de Ven van Kalmthout had een knappe compostbox getimmerd die deskundig werd gevuld en opliep tot meer da 60° C. Ik herinner mij geen geurklachten.

Op 4 december komt de heer Pierre Gevaert van Lima spreken over "Terug naar een Agrarische Maatschappij of verdwijnen".

De vijfde samenkomst van de afdelingen was op 20 januari 1974 bij ons op de Lage Weg te Halle-Kempen. Omer Vandeursen, stichtend- voorzitter van de ‘Vrienden van de biologische Land- en Tuinbouw vzw’ Hij en Jan Heyman hadden voor nieuwe statuten gezorgd.

Per provincie werd 1 stichtende beheerder aangeduid: Jan Heyman (*) voor West Vlaanderen (voorzitter), Jos Ratinckx voor Antwerpen (ondervoorzitter), Remi Bernau voor Brabant, Jaak Vandenbemden voor Limburg (ondervoorzitter) en Richard De Pauw voor Oost Vlaanderen.

Luc Chaltin werd gevraagd als Technisch Adviseur en ik als secretaris-penningmeester. "Het is maar een verderzetting van alles wat je nu reeds doet"! De statuten verschenen op de eerste lentedag, 21 maart ‘74 in het Belgisch Staatsblad.

Aldus ben ik de enige vrijwilliger landelijke secretaris van de VELT geweest; functie die in 1982 verdween en overgenomen werd door de betaalde stafmensen. (Zelf bleef ik tot 2002 een van de VELT-Be­heerders.)

Het landelijk secretariaat bleef ten onze huize gevestigd tot de verhuis naar Wommelgem op 1 okt 1982. ( of bijna 10 jaar!)

(*) Johan Dhulster van het biobedrijf ‘de Akelei’ schreef hoe hij via Jan Heyman tot de bioteelt kwam (blog van 19/01/2012).

Op 2 februari 1974 organiseerden we de eerste GROTE ECOLOGISCHE AVOND in de grote zaal Elkerlijck van de Jezuïeten op de Frankrijklei te Antwerpen.

's Namiddags trokken we met "De Doemeling", een van de massale antiduwvaart manifestaties op inspiratie van pater Jezuïet Luk Versteylen door de straten van Antwerpen.

In het eerste gedeelte van de Grote Ecologische avond sprak Luk Versteylen over "ANDERS GAAN LEVEN".

In het tweede gedeelte bracht Fik Seymus, die tijdelijk naar Frankrijk zou verhuizen, samen met Herwig Vereyken hun prachtige diaserie BIOLOGISCHE TEELT.

Iedereen kon bij het buitengaan een zakje compost meenemen!

Je weet wel: het resultaat van onze eerste composthoopopzet­ting op 1 mei!

Een reuzensucces: een bomvolle zaal: 800 geïnteresseerden!

19-01-2014, 23:55 geschreven door Daantje

Pink Lemonade

Een blauwe bes met rozegele vruchten

Nieuw in het aanbod van Driesvenplant te Melderslo (NL). Zij omschrijven het ras als volgt. Een Amerikaans ras geproduceerd in de jaren ’70 van de twintigste eeuw. Struiken met talrijke scheuten die verdicht worden. De bladeren zijn lancetvormig, glanzend groen met een glad oppervlak, vergelijkbaar met de bladeren van Vaccinium ashei. In de herfst verandert de kleur van de bladeren naar geel en vervolgens naar licht oranje. De klokjesvormige bloemen zijn bleek roze van kleur. Het ras is zelfbestuivend, doch kruisbestuiving verhoogt de hoeveelheid en de kwaliteit van de vruchten. De bessen zijn aanvankelijk lichtgroen van kleur, dan verschijnen er roze vlekken op, en als ze volledig rijpen worden ze rozegeel van kleur. De vruchten zijn middelgroot, hard, heel zoet, met een milde, aangename smaak. Ontworpen voor directe consumptie als tafelfruit, of als tuinversiering. Het rijping seizoen is midden-laat tot laat. De eerste oogst is de rijkste, later rijpen enkele vruchten zelfs tot in oktober. In de winter trekken achtergelaten vruchten vogels aan. Geplant op een zonnige plaats produceert de struik meer vruchten.      

Het ras wordt aanbevolen zowel als fruitstruik en als sierstruik.

De kouderesistentie gaat tot -34°C (zone 4 in de USA).

16-01-2014, 12:53 geschreven door Daantje

Blauwe bessen

Als geïnteresseerde in kleinfruit staan blauwe bessen reeds lang in mijn belangstelling. Mijn oudste struik is straks 51 jaar oud. Gelukkig plantte ik die langs de servitudeweg, die met de verkoop in 1962 afgesloten werd. Daar stond die in grond die hem behaagde, voldoende zuur. Wel was de struik in 1976, met de uiterst warme en droge juni op sterven na dood. Toen was het die maand alle dagen 30 ° en de omgeving zag er uitgedroogd uit als in Spanje. Enkele lorken, oppervlakkig wortelde bomen stierven af. Dit klimaattype – ondanks de verdere opwarming- hebben we sindsdien niet meer meegemaakt.

De moestuin lag voor de boerderij aan de zuidkant. Boer Geysen die moest stoppen wegens hartproblemen had voor ons de moestuin nog omgeploegd, vooraleer zijn paard te verkopen.

Dat jaar kwam er geen nieuwe mest. Uitstekend om op oude kracht wortelen te telen. Vrienden noemden mij dan ook de ‘peekesmeneer’.

In 1970 verhuisde ik de moestuin naar een nog groter veld. Gelukkig, want daarna besefte ik dat de oorspronkelijke tuin erg vervuild was door blijvende restanten van persistente koolwaterstoffen door het gebruik van overdadig DDT.

Van mevrouw De Belder van het Arboretum Kalmthout kreeg ik in 1970 een paar Hamamelissen. Ik plantte ze in die tuin. Gevolg korte tijd daarop stierven die af. Er was niet bij verteld dat Hamamelissen een zure grond nodig hebben. Ik had er ook enkele blauwe bessen geplant. Als gevolg van te hoge Ph legden die ook het loodje.

Ik kon leren van mijn fouten.

Vorige week zag ik hoe men blauwe bessen dient te snoeien. (Zie blog). Ik heb –als liefhebber- steeds moeite gehad om mijn planten en bomen voldoende te snoeien. Men is bang om weg te knippen.

In 1970, met de eerste boomplantactie, had ik aan weerskanten van de oprit lindenbomen geplant. Er volgde een dispuut met mijn echtgenote die de idee aanhing: bomen moeten zonder snoeien hun eigen ontwikkeling kunnen gaan.

Intussen heb ik bijgeleerd.

Zie: http://blog.seniorennet.be/fruit

13-01-2014, 00:00 geschreven door Daantje