Een ambitieus « Bijenplan »
van de FOD Volksgezondheid
(U kunt dit plan oproepen. Zie verder Een ganse boterham om te lezen.)
22/03/2013
Iedereen
weet dat de risicos voor de bijen steeds groter worden. Maar welke acties
neemt de overheid om deze situatie tegen te houden? Hoewel de Europese Unie
haar gezondheidsbeleid en haar procedures voor het beoordelen van de gevolgen
van pesticiden versterkt, is ze er niet in geslaagd om een akkoord te bereiken
over een tijdelijk verbod om bepaalde pesticiden op de markt te brengen. In
België lanceert de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu een « Bijenplan » dat niet minder dan 29 doelgerichte acties omvat.
Bijen:
zoveel meer dan alleen maar honingproducenten
Bijen en
andere bestuivende insecten dragen bij tot de voortplanting van meer dan 80%
van de plantensoorten en spelen een rol bij de teelt van meer dan drie vierden van
de voedingsgewassen ter wereld. Het merendeel van de fruitsoorten, groenten,
oliehoudende en eiwitrijke gewassen, schaalvruchten, kruiden en ook koffie en
cacao zijn immers afhankelijk van hun bestuiving. Door die bestuiving
verzekeren bijen 35% van de wereldwijde voedselproductie uitgedrukt in ton. Dit
vertegenwoordigt 10% van de omzet van de landbouw wereldwijd, 153 miljard euro
per jaar en zorgt in België voor de tewerkstelling van 3.000 mensen in de
bijensector, bovenop de vele amateurimkers.
De teloorgang
van de bijen
Reeds
vele jaren worden de honingbijen geplaagd door zeer hoge sterftecijfers,
waardoor hun cruciale inbreng voor onze voedselketen in het gedrang komt. In
België is de bijensterfte een van de hoogste in Europa: 26% in 2012. Daarbij komt
nog de geruisloze en weinig zichtbare verdwijning van de wilde, solitaire
bijen. Zij zijn nochtans absoluut noodzakelijk voor de instandhouding van tal
van unieke plantensoorten.
Momenteel
wordt algemeen toegegeven dat de teloorgang van de bijen te wijten is aan
meerdere factoren. Synergieën tussen deze verschillende factoren lijken hierbij
een niet te verwaarlozen rol te spelen. Er is echter nog heel weinig bekend
over de rechtstreekse oorzakelijke verbanden tussen deze factoren. Hieraan
worden dan ook tal van studies en debatten gewijd.
Een plan
voor de instandhouding van de bijen
Om deze
problematiek aan te pakken, heeft de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu een « Bijenplan » uitgewerkt. Dit plan omvat 6
sleuteldoelstellingen: preventie en permanente monitoring op het vlak van
bijengezondheid, de noodzaak aan een onafhankelijke, wetenschappelijke
expertise bij de uitgevoerde beoordelingen en studies, het zoeken naar meer
coherentie bij de opgezette acties, de integratie van de bijenproblematiek en
de diensten die zij leveren in alle relevante Federale Plannen en de
sensibilisatie en de communicatie ten aanzien van de betrokken actoren.
Lees het Bijenplan: Bijegezondheid, ook onze gezondheid.
Dit Plan
omvat 29 acties die tegen eind 2014 moeten worden gerealiseerd. We vermelden er
hier enkele: een haalbaarheidsstudie over « de bij als indicator van de
ecosystemen », meer rekening houden met het risico van sommige systemische
pesticiden voor de bijen, het sensibiliseren van de burgers, in samenwerking
met NGOs, door een actievere deelname aan beurzen en het gericht verspreiden
van brochures en pedagogische tools. Er werd ook een werkgroep opgericht die
zal dienst doen als permanent uitwisselingsforum en waarin administraties,
wetenschappers en andere betrokken partijen, zoals verenigingen en NGOs,
vertegenwoordigd zijn. Tot slot komt er binnenkort een pilootproject rond de
biomonitoring van bijen.
Staatssecretaris
Melchior Wathelet heeft de voorstelling van dit plan, dat de bij in de kijker
zet, verwelkomd: De bij is zowel onmisbaar voor onze economie als voor
onze overleving. Dit federale plan is meer dan een bijdrage, het is een
grootschalige natuurtest van ons vermogen om te reageren op onze fouten en om
veranderingen teweeg te brengen
80% van de plantensoorten hebben de bijen
nodig om bevrucht te worden. Zonder de bijen, zullen de ecosystemische diensten
verdwijnen en tegelijkertijd, de appels, de aardbeien, de kersen, de zaden van
groenten, de cacao, de koffie, de zonnebloem,... .
Nota:
De
Europese Commissie werkt onder meer aan een wetgeving over geneesmiddelen voor
diergeneeskundig gebruik, inclusief de nood aan nieuwe geneesmiddelen voor de
bijen die momenteel nog niet beschikbaar zijn.
De EFSA (Europese Autoriteit voor voedselveiligheid) heeft eind 2012 een
ontwerp van richtlijnen gepubliceerd inzake de beoordeling van de risicos voor
bijen van gewasbeschermingsmiddelen. Over dit ontwerp werd een
publieksraadpleging georganiseerd. Het zal worden besproken door de Lidstaten
en in 2013 wordt erover gestemd.
|