Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
29-04-2005
VORST EN BRAAMACHTIGEN
Begin maart hebben we de koudste dagen gehad van deze winter (2005). De weerman van Zoersel www.weerstation.be heeft als laagste temperatuur onder thermometerhut -9.1°C gemeten.
Bramen blijven gedeeltelijk groen in de winter; de ene meer dan de andere.
Precies deze die de meeste bladeren hadden, werden ook het meest geraakt.
WALDO is een Amerikaans, stekelloos ras met de lekkere, speciale, aromatische smaak van bramen uit het verre westen van Amerika. De plant die onbeschut staat is al zijn bladeren kwijt. Nu beginnen die weer uit te lopen. Enkele twijguiteinden laten het helemaal afweten. Ik heb ook een exemplaar tegen de zuidkant van het huis staan, dat totaal niet geleden heeft en er zeer groen bij staat.
Verder heb ik de bramen ADRIENNE en HELEN die Derek Jennings ontwikkeld heeft na zijn pensionnering in 1990. Destijds was hij de grote creator van nieuwe kleinfruitrassen aan het Scottish Crop Research Institute. Begin februari 1992 zag ik een annonce voor bramen in het Engelse vakblad Fruit. Otham, een deelgemeente van Maidstone, de hoofdstad van het graafschap Kent ligt op de weg naar Londen. De huizen hebben daar een naam, maar geen huisnummer. We moesten het huis Clifton zoeken in de Honney laan. Voor ons is dat een ongewone situatie.
We kochten er de bramen LOCH NESS, (trouwens een van zijn scheppingen in Schotland) Dit is nu het algemeen gekweekte, commerciële ras bij uitstek, een stekelloze braam met grote, lekkere vruchten. Verder KOTATA en WALDO. En de purperen framboos GLEN COE ( purperen frambozen bekomt men door het kruisen van rode frambozen met zwarte frambozen). Zwarte frambozen zijn inheems in Amerika.
ADRIENNE, een stekleloze braam, geinspireerd op de West Amerikaanse bramen heeft erg geleden . Ook vorig jaar was er eveneens door late vorst veel schade aan dit ras. Minstens de helft is verloren. Maar ik heb ook een exemplaar onder de Filclair serre (7 m breed) staan en die ziet er goed uit. Vorig jaar was hier ook schade. Drie jaar terug en het eerste vruchtenjaar waren er geen problemen. Zeer lekkere vruchten, maar niet zo talrijk.
Het recentste ras van Jennings HELEN, eveneens stekelloos, eveneens met de eigenschappen van de West-Amerikaanse bramen, is duidelijk veel weerstandiger. Ik konstateer geen schade. Dit is het derde groeijaar en de eerste maal dat er vruchten zullen zijn.
Mijn loganbessen staan niet op de beste plaats en staan er maar schraal bij. De late vorst heeft hen ook geen goed gedaan.
LOGANBESSEN zijn half braam, half framboos : BRAAMBOZEN.
Ze zijn ontstaan door een speling van de natuur (spontane kruising van rode framboos met braam) rond 1890 in de tuin van rechter Logan in Californië.
De beste braamboos, de TAYBES werd gecreëerd door Derek Jennings in Schotland en kwam in 1978 in de handel. De framboosvormige vruchten, maar twee, drie keer zo groot, bij rijpheid rood-zwart, hebben een hreerlijke, gefruite, zeer aromatische smaak. De vele vruchten rijpen vanaf half juli gedurende een drietal weken. Merels zijn verzot op de vruchten. Merels waarderen eveneens de vruchten met een West Amerikaanse smaak.
Van de andere bramen blijven ze nog af!
In de winter van 1995 kwam ik met een paar Veltvrienden- fruitliefhebbers bij Derek Jennnings en hij vertelde dat hij in het graafschap Buckinghamshire bij iemand was geweest die in zijn tuin een mutatie van de Taybes had. Een mutatie is een blijvende erfelijke verandering. De Taybes van die man had ongeveer dezelfde groeikracht, dezelfde prachtige bessen, maar stekelloze stengels. En zeggen dat ik zoveel duizenden kruisingen heb gemaakt, zei Derek Jennings. Ik was er wel in geslaagd stekelloze stengels te bekomen, maar de goede vruchten waren ook weg.
Deze stekelloze BUCKINGHAM TAYBES heb ik enkel in de serre staan en die liep niet de minste schade op. De gewone, gestekelde Taybes ( nu de MEDANA TAYBES genoemd ) buiten liep slechts lichte averij op.
Kotata: geen schade.
Op de andere bramen: geen schade.
Bij nog zwaardere wintervorst in vroegere jaren heb ik wel veel schade gekonstateerd aan de bramen, maar vooral aan de braambozen.
