Aardbeien en vanille Roomijs
Hoera, de verhoopte droge periode is er voor de aardbeien.
Ze rijpen dat het een plezier is.
Vanmiddag
kwamen enkele kleinkinderen op bezoek en werd het roomijs van Bofrost, gemaakt met Bourbon vanille
, uit de diepvries gehaald.
In het
roomijs zie je de zwarte puntjes van de vanille.
Ik wou
weten hoe het met de Bourbon vanille als natuurproduct
nu juist in de haak zit.
De indianen
in Midden America kenden deze zoete specerij al van de tijd voor Colombus.
Het woord vanille is afkomstig van het Spaanse woord
voor peul, vaina. Het verkleinwoord is vainilla, wat de Fransen vertaalden als
vanille. Het vanillestokje is de lange, zwarte vrucht van exotische klimplanten,
o.a. de Vanilla planifolia (met gele bloemen) of de Vanilla imperialis (met
roze bloemen), familie van de orchidee. Zodra
de bloem is bestoven, groeien vanuit het hart lange, dunne peulen met daarin de
zaadjes. Vanillestokjes worden geoogst voordat de peulen helemaal rijp zijn,
anders zouden ze open knappen en de zaadjes eruit springen. De peulen krijgen
pas na het drogen en fermenteren het bekende vanillearoma. De langste
vanillestokjes zijn de beste. Ze moeten dik, glanzend, vettig en geurig zijn.
Soms zijn de stokjes bedekt met witte kristallen: het uitgekristalliseerde vanilline.
Lange tijd had het koloniale Spanië de monopoliehandel van de vanille.
Andere landen hadden wel de vanilleliaan in handen
gekregen en konden die ook verder kweken, maar er kwamen geen vruchten omdat de
bloemen niet bestoven raakten.
Een Belgische botanicus, Charles Morren heeft in
Mexico het waarom ontdekt. Hij vond er de inheemse bij die daar bij het
verzamelen van pollen de bloemen bestuift. Dergelijke bijen ontbraken in de
andere landen.
Hij zag dat vanille een zelfbestuiver is, die door het
eigen stuifmeel bevrucht wordt. Dit bracht hem op het idee van de kunstmatige
bestuiving met de hand, maar dat was niet eenvoudig. In 1838 publiceerde hij
zijn methode.
De grote doorbraak kwam echter drie jaar later,
toen een zwarte slaaf op het eiland Bourbon-Réunion de beste manier voor
bestuiven vond.
Met een cactusdoorn wordt het vlies dat de
meeldraden met de pollen of stuifmeelkorrels van de stempel scheidt, teruggebogen en met een zachte
druk van duim en wijvinger duwt men het stuifmeel op de stempel. Zeven maanden
later kan men de peulen oogsten.
Van het eiland Bourbon verbreidde de teelt zich naar
het nabijgelegen Madagascar. Dit land werd dan de hoofdproducent van de Bourbon
vanille.
Vanillestokjes worden nog steeds op het
tropische eiland Bourbon, nieuwe naam Réunion geoogst, maar vanille wordt vooral
in Mexico en Madagascar verbouwd. Goede vanillestokjes zijn donkerbruin en
taai. Als het vanillestokje in de lengte wordt opengesneden, komen er kleine
zwarte korreltjes te voorschijn (het merg). Vanillestokjes worden helemaal
meegetrokken in vloeistof, maar ook het uitgeschraapte merg kan worden
gebruikt. U kunt de stokjes verschillende keren gebruiken. Spoel ze na gebruik
af en dep ze goed droog. Bewaar ze in een goed afgesloten pot onder een laagje
suiker. Het stokje is pas uitgewerkt als het aan uw vingers geen geur meer
afgeeft als u er lichtjes in knijpt.