Boerenzwaluw Journaal 2023 Friesland is klaar.

Na een hectisch en druk  jaar is eindelijk het Boerenzwaluw Journaal 2023 het 90 pagina’s tellende verslag klaar. Al meer dan 30 jaar ( sinds 1992)  doe ik (ring)onderzoek aan de boerenzwaluw in de provincie Friesland en elk jaar kom ik veel dingen tegen. Probeer elk jaar dit zo goed mogelijk te documenteren om de gegevens te bewaren en te delen met de samenleving. Heel veel  informatie kwam er in 2023 binnen. Allen mijn oprechte dank voor het doorgeven van al deze  informatie. Veel heb ik kunnen verwerken in dit Journaal. De informatie  over  het ringen, de aankomst en  het broeden is verzameld per woonplaats om het wat overzichtelijk te maken. Veel opmerkelijke dingen en wetenswaardigheden die ik tegenkwam in 2023 zijn opgenomen in dit verslag. Mocht iemand  nog aanvullingen op de aankomstlijst  van boerenzwaluwen in de stallen kunnen geven betreffende 2022 en 2023  dan hoor ik het graag.

 Zo was in Zuid Afrika de eerste  boerenzwaluw bij West Cape  al op 27 augustus 2023 terug volgens correspondent  Gerrie Janssen van Rensburg (uit  George).

In de periode van 17 tot 25 oktober 2023 was daar een erg koude periode met sneeuw wat erg ongewoon is in Zuid-Afrika.  Deze koude heeft 1000den zwaluwen en bijeneters gedood.  Veel sterfte  onder de boerenzwaluwen dus bij de aankomst  in Zuid Afrika. Helaas zijn de vogels niet verzameld voor onderzoek zo meldde Gerrie me vandaag. Jammer.

Rond 21 november 2023 was het  gelukkig daar volop zomerweer met temperaturen tot 43 graden aldus Gerrie Janssen van Rensburg uit George in Zuid Afrika. Hopelijk profiteren de boerenzwaluwen daar nu van het weer en keren ze vitaal en gezond terug op de broedplaatsen in Europa. 

Op 5 januari 2024  meldde Jean Niesz uit Belgie  me tijdens zijn vakantie in Zuid Portugal bij Olhao dat er wel 15 a 20 boerenzwaluwen in de middag boven een water partij aan het voedsel zoeken waren. Het is altijd de vraag waar deze boerenzwaluwen wegkomen.  Zouden het (Europese) overwinteraars zijn door de klimatologische veranderingen in Europa  of toch vroege terugkerende vogels die aan de zuidgrens overwinteren?. Elders in het verslag meer over het  voorjaars en winter verblijf(2023) van boerenzwaluwen in Zuid Europa.

 Voor 2024 zou ik graag weer een beroep op U allen willen doen om uit te kijken naar de boerenzwaluw en U bevindingen over het broeden en voorkomen met al zijn bijzonderheden aan ons te melden en mocht U ons vrijwilligerswerk willen ondersteunen dan hoor ik dit graag.

 Veel leesplezier met dit verslag wat onderaan dit stukje kan worden gedownload.

Joure ,09-01-2024

Jan de Jong

Boerenzwaluw onderzoeker Friesland.

Ringer 403 Vogeltrekstation Wageningen.

Tel. 0513-414788.

Bijlagen:
Boerenzwaluw Journaal 13 2023.pdf (4.8 MB)   

Nieuwsbrief 54. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

 Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van december 2023.

15-12. In polder Ritseburen /Exmorra bij Fockemaoord 19 holenduif. Bij Polder Ritseburen/ Exmorra bij Allingawier1 blauwe kiekendief vrouw en 6 wilde zwaan langs de Westergowei ter hoogte van Spannum (Kor Nijboer, Leeuwarden).Bij Wester Hitzum een vissende ijsvogel gezien (Klaas Plat, Franeker). Vanmorgen zittend aan de koffie hoorden wij een plof tegen de tuindeuren van het terras. Op het terras zat versuft een klein vogeltje en deze vloog na even te zijn bijgekomen weer verder. Na een paar foto’s gemaakt te hebben kwamen wij tot de conclusie dat dit een grote Barmsijs moest zijn, wij wonen aan de rand van Harkema met vrij uitzicht naar het open veld en in de 28 jaar dat wij hier wonen zijn er veel vogels in de tuin geweest maar deze hadden wij nog nooit gezien. (Nico en Janke Slaakweg). Vandaag zag ik tussen een groep kolganzen een lichtgrijze kolgans achter Rotstergaast bij de kijkhut de Skiere Goes.  Denk dat het een volwassen vrouwtje was ze bleef steeds dicht bij een normaal gekleurde gent die mij iets groter leek (Jan Oord, Mildam).

Foto © Jan Oord.

15-12-2023. Een lichtgrijze kolgans met een opvallende horizontale streep op borst is individueel herkenbaar.

16-12. Groepje van 30 groenling in bosjes te Kornwerderzand (Vincent Martens). In het Oosterschar te Sintjohannesga 4 witkoppige staartmees (John Alfrink). In Overtuin te Oranjewoud 1 groene specht (Sietse Brouwer). Zeker een 500 stormmeeuw bij Oudwoude e.o. /De Warren (J. Dolstra). Groep van 50 grote canadese gans in polder Trimbeetsterwaterlossingen bij Gorredijk (Martin Boomsma).

17-12. Vanmiddag rond 16 uur achter Nijemirdum 1 koereiger (Marten van der Heide, Tjerkgaast). Vandaag zag ik op de Kanaalsweg in Gersloot een zeearend (Sjoukje Jacobs, Tjalleberd).

18-12. In Franeker bij ons in de tuin 1 sperwer druk achter mijn vogels aan (Tiny Snijders). Al jaren achtereen voer ik het hele jaar door de vogels in onze achtertuin in Franeker met als gevolg dat er in onze tuin altijd veel vogels aanwezig zijn. Zo zijn er soms wel dertig huismus tegelijk en is het een komen en gaan van koolmezen, pimpelmezen, merels, spreeuwen, tortelduiven, houtduiven, vinken, groenlingen, putters enzovoort. Vandaag vloog er plotseling een sperwer vrouwtje onze tuin in en probeerde een koolmees te slaan. De koolmees kon op tijd wegkomen, aanval mislukt dus en de sperwer vloog door. Enige minuten later was het weer raak, weer op een koolmees, ook dit mislukte, maar de sperwer ging in de kronkelhazelaar in onze tuin zitten wachtend op zijn prooi. (Rin Ladenius). De dwerggors was vandaag nog steeds te gast in Heerenveen (Gerda en Sierk de Boer).

19-12. Vanmorgen kwam er een groep van ongeveer 30 barmsijs langs bij ons in Opende om in de achtertuin voedsel te zoeken. Bijzonder bij ons is de kerkuil in de kapschuur. Tien jaar geleden al een nestkast gebouwd in de nok, omdat ik een keer een kerkuil had gespot. Nu zit er overdag steeds een kerkuil in de nestkast. 's Nachts gaat de kerkuil op jacht naar voedsel, wat hem gezien de braakballen goed lukt (Sipke Lindeboom). Ik zag vandaag in onze tuin in Camminghaburen in Leeuwarden weer eens een groepje staartmees. Ik had ze al een tijdje niet gezien en dus mijn verrekijker erbij gepakt. Ik zag er ook twee met witte koppen tussen zitten en dacht dat zijn mutanten, maar op media zag ik dat het de witkopstaartmees of de witkoppige staartmees moet zijn (Reina Boersma).

20-12. Op 14 december was ik bij Dronrijp aan het mollenvangen toen er 6 velduil uit de sloot wal opvlogen. Het was vlak bij de nieuwbouw van Dronrijp (Simen de Boer, Dronrijp). Bij Kornwerderzand/IJsselmeerzijde 1 humes bladkoning (Wim van Zwieten). In Oenkerk groepje van 40 grote barmsijs (Gerben Mensink).   Bij Kornwerderzand/IJsselmeerzijde  1 kuifaalscholver (Gert van der Heide/Rommert Cazemier). Groep van 200 kievit in Polder Boksum (Durk Lautenbach). In de Anjumer en Lioenssenerpolder 150 holenduif (Andries Dijkstra). In de Jan Durkspolder in Alde Feanen 1500 smient (Dick Bos). Op Terschelling in de Terschellingerpolder 2 roodhalsgans (Trinus Hek).

21-12. Een groepje van zeker 5 ransuil bij onze woning aan de Tylkedam in Leeuwarden (Ricky en Peter de Jong).  De koereiger is nog steeds ter plaatse bij Rinsumageest ter hoogte van het Rietveld. Er wordt druk gefoerageerd tussen de schapen. Op de kop van de koereiger begint een roze achtige gloed te komen. Verder aldaar een grote gele kwikstaart en een paar jagende blauwe kiekendieven vrouwen (Jan Andries Wagenaar).

Foto © Jan Andries Wagenaar.

 21-12-2023. De koereiger pakt naast muizen ook wel eens een flinke regenworm.

22-12. Vandaag twee staartmees op mijn voederplank in Ballum op Ameland. Heb ze jaren niet gezien op Ameland (Janke Nobel, Ballum/Ameland). In de binnenstad van Sneek 1 grote gele kwikstaart (Peter Verhulst). Te Beetsterzwaag 15 staartmees (Willem Bosma). Bij De Putten te Eastermar 5 baardman (Ina Durenkamp). In de Westerduinen op Schiermonnikoog 2 klapekster (Wieland van Dijk). Bij Polder Geele Strand bij Workum 2000 kievit (Richard Hoogstraten). Bij Britsum in de Slagdijksterpolder 41 wilde zwaan (Wim van Zwieten). In De Mieden bij Dokkumer Nieuwe Zijlen groep van 1000 kievit (Harm van der Dong).

23-12.  Dertig geelgors in Elsloo bij De Monden (K.D. Dijkstra). Bij landgoed Oranjewoud 1 ijsvogel dood (Peter Post). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 havik (Marnix Oudega). Groep van 40 kramsvogel in Buurdergrie op Ameland (Lysanne Valk). Bij de Krûsbrekken bij Sneek 1 slechtvalk (Dick Pruiksma). Groep van 400 scholekster in de Hoarnestreek bij Oosterbierum (Durk Lautenbach). Aan de Griene Dyk bij het Sneekermeer 2500 kievit (Dick Pruiksma).

24-12. Bij Lange Paal op Vlieland 20 sijs aan het voedsel zoeken (Carl Zuhorn). Bij Rottevalle in De Leien groep van 50 grote barmsijs (Antoine van der Heijden). Bij Oosterend op Terschelling 12 oeverpieper (Chris Winter). Bij Boornzwaag 150 kramsvogel (Tim van Nus). In het Venebos bij Wijnjewoude 1 grote lijster (Siep Luinenburg). In de Wynzerpolder groep van 2500 voedsel zoekende stormmeeuw (Gerben Mensink). In Velden Nieuwe Kooi op Vlieland in totaal zeker 12 opvliegende houtsnip gezien (Carl Zuhorn).

25-12. Bij Zwarte Haan 50 groenling (Joop van Eerbeek). Bij Station Stavoren 4 vuurgoudhaan (Hessel van Iest). In de Snikzwaagsterpolder 1 klapekster (Sietse Bernardus). Bij de vogelkijkhut in het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 kleine bonte specht (A.A.K. Bijl). In de Graverijpolder bij Wyckel 1 roerdomp (Ida Bek/Twan Zijlstra). Groep van 5000 goudplevier in Polder de Bokkenpoten en De Keegen (Wim van Boekel e.a.). In de Kooiwaard bij Gaast 1 bokje (Walter Lemstra). Groep van 1280 scholekster bij jachthaven op Schiermonnikoog (Rense Nieuwenhuis). Groep van 13 grote zaagbek bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde (Rik Jongerhuis). In de Minnertsgaaster Zuidermiedpolder groep van 50 kleine zwaan (Jan Bijlsma).  Bij Aestermiede op Terschelling 1 grote burgemeester (Chris Winter). Regelmatig vissen enkele grote zaakbekken hierachter in noordelijke opvaart van het Nannewiid /Oudehaske zijde (Fokke Rosier). Groep van 22 zwarte zaan bij Nijemirdum (Tonnie van den Berg).

Foto © Tonnie van den Berg.

25-12-2023. Een flinke groep zwarte zwanen voedsel zoekend op graslanden bij Nijemirdum

26-12. Groep van 200 sijs in Harkema (Wieger Poelstra). Zeven waterpieper in Wielpolder bij Laaksum (Libbe Zijlstra). In het Ketlikerskar 1 kleine bonte specht (Martine Huisman). Twee raaf in Bakkeveen (Koert Scholten/Siep Luinenburg). Groep van 23 koereiger in Brekkenpolder bij Lemmer (Ida Bek/Twan Zijlstra). Bij de veerdam te Holwerd 1 man roodborsttapuit (Esther van /Veen). Groep van 5500 wulp in Zuidergrie en 2 zwarthalszwaan in Hollumerbos op Ameland (P. Hovenkamp). Drie pestvogel in Wielenpolle voedsel zoekend in hulst en liguster te Leeuwarden (Jeroen Breidenbach).  In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 vrouw ruigpootbuizerd (Johannes & Gea Koster).  Groep van 30 grote barmsijs in Fennepark te Drachten (Jos Welbedacht). Te Tjerkwerd bij Jonkershuizen 16 koereiger (E. Brandenburg). Bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 124 tureluur rustend op glooiing (Laurenske Sierkstra). Bij Greonterp 1 heilige ibis (Dennis Bohemer e.a.).

Foto ©Dennis Bohmer

26-12-2023. De Heilige ibis zwerft alweer een tijdje om in Friesland. Vanaf 12 oktober is de vogel steeds in de omgeving Greonterp te zien.  Op 14 april 2023 werd de vogel na revalidatie in Eernewoude door Bareld Storm uit Sumarreheide geringd en weer losgelaten.

27-12. Bij De Stripe te Wijnjewoude 15 kruisbek (Jan Kalsbeek). Groep van 200 grote barmsijs in elzen aan de Azeven-Noord bij Drachten Bouke Roosma). Bij Breezanddijk aan de IJsselmeerzijde 1 man zwarte roodstaart (Ruben van der Horst) Groep van 35 veldleeuwerik in Polder van Lioessens (Wim Helder). In Akmarijpsterpolder 2000 kievit en 20-tal holenduif (Koos Jager).  In Sneek aan de Lemmerweg 1 meenatortel tussen enkele turkse tortel op de voedertafel (Jan van der Sluis).

Foto © Jan van der Sluis

 27-12-2023. De meenatortel wordt zelden in de winter in Friesland gezien.

28-12. In de Alde Feanen groepje van 40 putter (Dick Bos). In het Lauwersmeer bij Pompsterplaat groep van 50 grote barmsijs (Stefan Muller). Op Schiermonnikoog aan Badstrand 1 man rouwkwikstaart (Enno Ebels). In Harlingen een pestvogel (Jochem Drost). Bij de Burgumer Mar 1 ijsvogel gezien (Margriet Nauta).  In de Rodenburgerpolder aan de Muzekamp bij A7 tussen Joure -Sneek groep van 200 kievit (Willem Bosma). Bij Lemmer 1 smelleken gezien (Ida Bek en Twan Zijlstra). In de Zuidermiedenpolder bij Hallum groep van 55 turkse tortel (Piet Boersma).

Foto © Piet Boersma.

28-12-2023. De turkse tortel wordt steeds vaker in Friesland waargenomen. Ze broeden op allerlei plaatsen, zelfs in ligboxstallen. In de wintermaanden worden ze ook talrijk bij boerderijen gezien waar ze op het eiwitrijke voer voor het vee afkomen.

29-12. Groep van 46 strandleeuwerik in Ferwerderpolder Noordeinde te Ferwert (Henk Hiemstra). In de Vegelinbossen bij Sint Nicolaasga 1 witkopstaartmees tussen groepje van 10 staartmees (Ruben Drost). In het Oosterschar bij Sint Johannesga 2 mannetjes blauwe kiekendief (Peter de Vries). Groep van 250 rosse grutto bij Dellewal op West Terschelling (Theo Ruppert). Aan de A7 tussen Sneek en Joure zeker een 5000 kievit verspreidt op landerijen (Rubben Bos e.a.). Op het Nannewijd bij Oudehaske 13 nonnetjes en 850 smient (Peter de Vries). Bij de Zwettepoel bij Broek 1 blauwe kiekendief vrouw op jacht.  In de Haskerveenpolder in een brede vaart 1 man middelste zaagbek gezien (Durk Visser).

Opmerking Jan de Jong; De middelste zaagbek wordt zelden in het binnenland van Friesland gezien. Op het IJsselmeer o.a. bij Lemmer bij de spuisluizen Zie je ze af en toe (enkele) doch de meesten toch aan de kust bij de Afsluitdijk en bij de Waddeneilanden.

30-12. Bij het Geele strand te Workum 1 grote gele kwikstaart (Libbe Zijlstra). In Sneek 1 zwarte roodstaart aan de Lemmerweg (Robin Drenth). Op de Zuidwaard te Makkum 10 baardman (Walter Lemstra). In de Akmarijpsterpolder 1 klapekster (Sietse Bernardus, Joure). Groep van 200 scholekster op ’t Schoor bij Ternaard (Marc Heetkamp). Aan de Griene Dyk aan het Sneekermeer groep van 28 grote barmsijs (Dick Pruiksma). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden 15 waterpieper (Wiebe Sjoerd van der Veen).  Groep van 70 veldleeuwerik in Anjumer en Lioenssenserpolder (Kees Bode). Groep van 185 kleine zwaan in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Ineke Kerkhof e.a.).  Bij Balk (!) 1 scholekster bij de jachthaven gezien (Fer-Jan de Vries).

31-12. In Balk twee appelvink gezien (Ale Overdijk). In Jelsumer Nieuwland 3 grote gele kwikstaart (Koos Klijnsma).  Op de Delleboersterheide 35 kramsvogel (Gerben Mensink). In het Fochteloerveen 10 staartmees (A. Schaaf). Op Schiermonnikoog bij de Kooiplaats 10 boomleeuwerik (Christiaan Both).  In Bakkeveen 1 zwarte specht (Koert Scholten). Bij It Soal te Workum 1 ijsvogel (Tjerk Kunst). In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 lepelaar (Johannes en Gea Koster). In de haven van Vlieland 1 ijsduiker (Bart Vastenhouw).

Foto © Bart Vastenhouw

31-12-2023. Een ijsduiker in jeugdkleed zoekt zijn voedsel in de haven van Vlieland.

Tot zover de waarnemingen in de tweede helft van december 2023. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor de grote hoeveelheid waarnemingen in 2023.  Ik stel het bijzonder op prijs U bijdragen ook in het nieuwe jaar 2024 te mogen ontvangen.

Alle correspondenten een vredig en gezond 2024.  

Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen of aanvullingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn ook opgenomen.

2 januari 2024.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation Rohel 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen.

Tel; 0513-414788.

03-01-2024, 08:31 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)

Nieuwsbrief 53. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant

Door Jan de Jong.

Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van december 2023.

01-12. Groep van 150 grote barmsijs in de Zwagermieden (Johannes van Kammen). In polder Altoenae bij Nij Altoenae groepje van 15 grote lijster (Merel Zweemer). In de Peazemerlannen groep van zeker 100 veldleeuwerik (Jolanda Wannet).  In de Alde Feanen/Wolwarren 1 klapekster (Roel de Boer). In Stavoren bij station 2 pestvogel (Hessel van der Iest). Grote groep van zeker 5000 smient op het Eeltjemeer bij Oudkerk, vogels zaten meer in de zuidelijke helft (Wiebe Sjoerd van der Veen).

02-12.  In Oosterwolde 1 mannetje zwartkop (Rudie Huiting).  In Goëngahuizen bij Offingawier groep van 50 kramsvogel (Dick Pruiksma). Groepje van 71 grote barmsijs en een 15-tal 15 ringmus te Burgum (Jeffrey Huizinga). In Kollum groep van 50 sijs (Joost de Bruijn).  Er zitten hier momenteel honderden kieviten bij ons in Aalsum voor de ramen in een stuk drassig land bedekt met sneeuw. Zie dat eigenlijk nooit om deze tijd (Sake Dijkstra Aalsum). Vandaag nog een witgat in de Ballumer polder dijksloot op Ameland (Jan de Jong, Buren/Ameland). Ik was vandaag al op sinterklaasbezoek bij mijn schoonouders in Giekerk. Ik besloot een rondje te wandelen en nam mijn verrekijker mee. Ten noorden van Giekerk, tegen de nieuwbouw aan, zag ik eerst 1 velduil opvliegen. Vervolgens zag ik nog een paar velduilen en tot mijn grote verbazing telde ik uiteindelijk 20 velduilen. Zij zaten in het veld en langs de slootkant. Mogelijk waren het zelfs nog meer dan 20 velduilen tegelijk (Tamara Runia, Vleuten).  Groepje van 7 witkopstaartmees bij Station Stavoren (Hessel van der Iest).

Foto © Hessel van der Iest

02-12-2023. Witkopstaartmezen worden steeds vaker in Friesland gezien.

03-12. Toen we vandaag om 19.00 uur thuiskwamen draafde er een otter voor onze auto langs op de Oenemawei in Terkaple. We zien de hele zomer al vraatsporen maar hebben het beest zelf in het dorp nog niet gezien (Jurjen van der Meer, Terkaple).  Het is even een speldenprik van de winter geweest met wat sneeuw. Vandaag vond m'n dochter Els een vers dood waterhoen bij de flat in Heerenveen, waarschijnlijk tegen gebouw gevlogen tijdens de koude trek (Nico Vink). Twintig groenling in Hemmemapolder bij Berlikum (Durk Lautenbach). Bij de Aqua Zoo in Leeuwarden 1 grote gele kwikstaart (Eline Meijer). In Drachten bij De Wiken 1 pestvogel (Rene Hooft). Bij het Noorderleech 5 raaf (Harm van der Dong). Te Bakkeveen 40 keep (Martin Boomsma). Bij Weper/Donkerbroek 49 wilde zwaan en 2 ijsvogel (Henri Zomer).  In de Akmarijpsterpolder 3 kemphaan (Wouter M.G. Vansteelant). Groep van 500 kievit bij Tachtig Bunder te Fochteloo (Berry en Els Heijman). Te Oldeholtpade een 40-tal koperwiek en 14 ringmus (J.de Groot). Te Ferwerd Buitendijks een groep van 85 veldleeuwerik (Gerben Mensink).  Vanmorgen een roodpootvalk met prooi in de tuin in Joure. Helaas geen foto kunnen maken (Durk Visser). In Drachten is een bever voor de ingang van de jachthaven weer flink bezig geweest.  Hij is daar ook bezig met een burcht, het is een blijvertje (Jenne Wierda).

Foto © Jenne Wierda

03-12-2023. Bevers komen in Friesland nog maar weinig voor. In Appelscha werd deze zomer een slachtoffer gemeld volgens otterkenner Harrie Bosma. De bever populatie blijft groeien in ons land; Kijk op https://www.zoogdiervereniging.nl/nieuws/2019/beverpopulatie-blijft-groeien

04-12. Hier in Lemmer heb ik vandaag aan de Swalp, een watertje vlak van de Kroonduikersvaart een echtpaar grote zaagbek gezien (Janneke Timmermans). Hier in Oost-Bolsward in een plas een paartje en nog een mannetje grote zaagbek gespot (Henk Rienstra). Groepje van 20 rietgors te Berlikum (Durk Lautenbach). Grote groep van 1800 wulp te Workum bij Geele strand (Tjerk Kunst). In Surhuisterveen groepje van 40 kleine barmsijs (Wieger Poelstra). In de Kolken bij Anjum 30 watersnip (Kees Bode).  Bij Kornwerderzand 10 grote zaagbek (Gerard Westerhuis, Sint Anna Parochie).

05-12. Vanmorgen zag ik nog 1 enkele kramsvogel in onze achtertuin in Drachten. Lang niet gezien. En 14 dagen geleden voor het eerst 'n groene specht, vlak voor m'n raam even in de boom (Jenne Wierda). Te Kollumerzwaag 1 grote lijster (Trijntje de Groot). Groep van 24 ooievaar in Groene Ster bij Leeuwarden (Henk Hiemstra). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 witgat roepend (Koos Jager).   Bij Ezumazijl in Lauwersmeer groep van 21 (10 vrouw/11 man) grote zaagbek (Marc Batsleer). Bij het sportpark Kalverdijkje in Leeuwarden 1 groene specht (Linda Veeman).  Deze week 2 keer een ijsvogel gezien te Terkaple, een bij de Reidlansdyk en een bij het bruggetje bij de Buorren (Jurjen van der Meer).  Vorige week donderdag (30 november) bij Nijland ongeveer 15 velduilen gezien (Herman Postma, Oppenhuizen). Vanmiddag 10 grote zaagbek gezien bij Wyns, Dokkumer Ee. Gingen de lucht in toen F35ers overkwamen (Jan Wind).  Al enkele dagen zitten er net ten noorden van Gytsjerk een twintigtal velduilen in de slootkant lekker beschut tegen het koude weer. Gisteren heb ik een aantal gezien en vandaag rond de middag een stuk of twintig (Wim de Haan, Giekerk).

Foto © Wim de Haan

04-12-2023. Een groepje velduil op een veldje met sneeuw.

06-12. In Damwâld 125 sijs (Sibbele de Jong). Groep van 80 grote barmsijs in Eastermar (Arend Timmerman). In Huizum West te Leeuwarden 1 zwartkop (Rutger Diertens). Bij de Vrijheidsplaat op Ameland 50 pijlstaart en bij de Lange Sloot 900 wulp (Sandra Nap).   Een heilige ibis was gisteren hier en vandaag weer gezien net buiten Blauwhuis richting Greonterp (Jappie Haarsma en John Weel). Zag daarnet 2 exemplaren van de koereiger in de weilanden voor m’n boerderij te Tjerkgaast. Voor mij voor 't eerst dat ik die hier zag (Marten van der Heide). Bij de Riete te Elsloo 175 kramsvogel (Bas van den Burg).

07-12.  In Easterein 1 ijsvogel dood in de huiskamer, was door de kat binnengebracht (Maaike Dekker).

Opmerking; De vogel was geringd.  Op 30-09-2023 was deze ijsvogel geringd door VRS Rohel Tjeukemeer al man eerste jaars aan de noordoever van het Tjeukemeer bij Rohel. Heb de vogel zelf nog in de hand gehad en losgelaten. Afstand bijna 25 km/Tijd 68 dagen. Jammer dat de vogel gesneuveld is. Mogelijk tegen een venster gevlogen (?) en dan door kat gevonden en meegenomen in de woning denk ik.

Vanmiddag zag ik een koereiger aan de slootkant in een weiland aan De Stikels in Tjerkgaast staan (Paul Dirksen, Sint Nicolaasga). In Polder Bokkepollen en De Keegen 3 raaf (Gerrit Krottje). Bij de Vlakte van Oosterbierum 4 velduil (Jelte Boot).   Groepje van 50 sijs in het Ketlikerskar (Martine Huisman). Vandaag een groepje barmsijs in de tuin gehad in Joure (Rob de Geus). In Harlingen een zwarte roodstaart bij Strand Stenen Man (Hendrik Vonk).  Groepje van 15 staartmees te Molkwerum (Hessel van der Iest).

 Op 6 december hebben wij hier in Heerenveen een heel leuk en apart vogeltje onder de voedertafel. Hij eet wat de andere vogeltjes aan zaadjes van de voedertafel gooien. Vandaag was hij weer de hele dag te gast. Eerst dachten we dat het een mus was, maar hij hoorde er duidelijk niet bij. Toen zagen we dat hij er ook heel anders uit ziet. Mini snaveltje en strepen op zijn kopje. Sinds vrijdag niet meer is gekomen. Helaas begon de gemeente Heerenveen op 8 december de bosschages achter ons huis te snoeien en dat verstoorde het vogeltje. Jammer, want het was een leuke gast in de tuin. (Sierk en Gerda de Boer).

Opmerking Jan de Jong; Na bestudering van de fotos bleek het om een dwerggors te gaan! December meldingen in /Friesland zijn zeldzaam.

Foto © Sierk en Gerda de Boer.

07-12-2023. De dwerggors die 2 dagen onder de voedertafel zaadjes oppikte in een tuin te Heerenveen.  

08-12. Een grote gele kwikstaart te Gorredijk (Albert Fopma). In Bakkeveen 1 raaf gezien (Koert Scholten). Groep van 60 frater bij Groene strand/oostkant van Lange Duinen op Ameland (Justin Jansen).  Te Leeuwarden in de Zuidlanden 1 man zwarte roodstaart (Luc).  Langs de Schorumweg op Ameland 1 volwassen havik (Justin Jansen). Op Schiermonnikoog bij de Westerduinen 1 dode papegaaiduiker gevonden (Marcel Kok). Groepje van 14 waterhoen te /Franeker (Eelco Brandenburg). Op het Sneekermeer bij de Potskar Zuid groep van 800 slobeend (Dick Pruiksma). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 ijsvogel (Bauke Sienema). Groepje van 34 sneeuwgors bij Peazemerlannen (Rudy Fopma en /Marcel Stienstra).  In de Buurdergrie op Ameland zeker 1000 kievit en zo’n 5000 goudplevier (Justin Jansen).

09-12. Zojuist de grote gele kwikstaart bij de vijver gespot in Oudwoude. Verder de heggenmus en winterkoning rondom de voederhuisje en vijver en zo'n 8-tal vinken. Afgelopen maandag (4 december) langs de trekvaart naar Dokkum honderden mogelijk wel meer dan duizend grauwe ganzen vergezeld van kieviten en spreeuwen. Machtig gezicht (Willem Jonkman). In U rubriek in de Leeuwarder Courant werden meldingen gemaakt van grote zaagbekken in Friesland. Wij nemen deze vogels ieder jaar ook regelmatig waar in de winter in het water in de wijk Himsterhout in Drachten. Zo zagen we op 27 november twee mannetjes en één vrouwtje grote zaagbek. Vandaag waren het twee vrouwtjes en één mannetje. Wij zien de laatste dagen een boomklever die veelvuldig de container met zonnebloempitten aan ons keukenraam bezoekt (Fam. Nijboer).

Foto © Fam. Nijboer

09-12-2023. Een boomklever snoept van de zonnebloempitten in Drachten.

10-12. Vanmiddag om een uur of drie kwam er een zwerm van 12 putter aan in onze achtertuin in Stiens.

De putters deden zich tegoed aan de zaden van de uitgebloeide rudbeckia planten. Meestal ieder jaar komen ze even langs. In deze donkere dagen een blijde welkome verrassing (Johannes en Roelie Groenewoud).

 Al sinds een paar dagen viel het mij op dat er koereigers waren achter ons huis in Akkrum aan de Meskenwier. Eerst 4, en vandaag wel 7 stuks. Ze waren 2 dagen vlak bij mijn huis te zien: zo uit het kamerraam op ongeveer 25 meter afstand in de walkant en ook iets verderop vlak bij mijn schapen. Ik heb ze een tijdje aanschouwd en zag dat ze zeer succesvol aan het foerageren waren: vaak pakten een veldmuis en ook 2 x een niet al te grote bruine rat in de walkant. Ze stappen vlak bij de schapen om, en vanmiddag zag ik tot 2 maal toe één op de rug van een schaap staan!  In de drassige weilanden bij mij achterhuis, en ook ernaast, telde ik 2 weken terug tot wel 40 ooievaars. De muizenplaag was hier vrij ernstig, dus daar komen ze vast op af. Ook vaak tel ik zo'n 10 tot 17 grote zilverreigers, welke al jaren veel te zien zijn (Hyltsje Hilverda, Akkrum).

Vandaag bij mij in de tuin in Bolsward een man keep gespot. Hij vond het niet erg om bij de huismussen aan te schuiven (Henk Rienstra).

Foto © Henk Rienstra

10-12-2023. Een mannetje keep samen met enkele huismussen op voedertafel.

11-12. Bij Feanwâlden groep van zeker 100 barmsijs in zwarte elzen (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de Wide Mar bij Stiens 1 man blauwe kiekendief jagend (Sibbele de Jong). Groep van zeker 1000 kievit in Akmarijpsterpolder (Koos Jager).  In de Dongjumerpolder 8 wilde zwaan en 15 kleine zwaan (Joop van Eerbeek). In Lekkum groepje van 6 staartmees (Nadja Janssen). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 raaf (Koos Jager). Aan de Griene Dyk bij Sneekermeer 4 kemphaan, 3000 kievit en op het Sneekermeer zeker 1050 kuifeend (Dick Pruiksma).  De dwerggors is weer terug bij de voedertafel in Heerenveen! Hij was een tijdje weggeweest mogelijk door snoeiwerkzaamheden door de gemeente (Sierk en Gerda de Boer).

Foto © Sierk en Gerda de Boer

11-12-2023. De dwerggors kwam na enkele dagen toch weer terug bij de voedertafel.

Op de kaart hieronder zien we de meldingen die bekend zijn geworden van de dwerggors op www.waarneming.nl .Duidelijk is te zien dat er maar weinig meldingen van de dwerggors op het platteland van Friesland worden gemeld. Deels komt dat door onbekendheid met de soort en omdat er sterke gelijkenis bestaat met andere soorten (o.a. rietgors).  De melding van de dwerggors uit Heerenveen staat nog niet op bijgaand kaartje doch is duidelijk nieuw voor de gemeente Heerenveen. Het loont dus om nieuwsgierige soorten bij de voedertafel eens goed te bekijken en melding te maken van opvallende soorten. Maak desnoods fotos.

Foto samengesteld uit © www.waarneming.nl

12-12. Op het Alpherveld te Beetsterzwaag 1 zwarte mees (Willem Bosma). Bij Engelum 1 velduil gezien (K.H. Dijkstra). In de Nieuwe Sondeler polder 22 koereiger (Marten Wesselius). In de Haulerpolder 2 groepen (22 + 10) wilde zwaan (S. Weenings). Groep van 70 strandleeuwerik op Noordsvaarder op Terschelling (Daan van der Elsken). Te Drachten bij het Diepe gat 1 waterpieper, 1 witte kwikstaart en 2 grote mantelmeeuw (Rommert Cazemier). Zag vanmiddag grote groep vinken van meer dan 50 bij het Flokhernepaed in de Munein (Jan Wind /Wyns). In Joure in de waterplas van Skipsleat bevinden zich         plm. 30 krakeend, 2 grote zaagbek en een span kuifeend (Bertus Rijpkema).

13-12. Groep van 60 grote barmsijs in De Hornen bij Drachten (Geert Jan Sieperda). Te Oosterwolde 7 witte kwikstaart (Tijn de Boer). In de Soestpolder bij de Burgumermar 1 ijsvogel (Margriet Nauta). Grote groep van 500 stormmeeuw bij de Blauwe tent te Reduzum/Sneekerhoek (Durk Lautenbach). Bij Poppenwierster Bûtlânspleats 6 kemphaan, 40, watersnip en zo’n 3000 kievit (Dick Pruiksma). Bij de Weper/Donkerbroek groep van 30 wilde zwaan (Koert Scholten).  Bij Woudsend groep van 22 velduil in park Waterwende (Jorrit Zondervan). Op slaapplaats te Feanwâlden/Klyndobbe 8 blauwe kiekendief (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Houkepoort te Sneek 3 baardman (Dick Pruiksma). Te Surhuizum /Ophûs  twee groepen (15 + 40) sijs en twaalf staartmees (Wieger Poelstra).

14-12. Vanochtend vonden we op ons erf in Sint Johannesga bij de schuifpui een dode houtsnip nadat we het gordijn opentrokken (Wiebe Hoekstra en Bernardien Roze). Groep van 100 sneeuwgors in Bantpolder in Lauwermeer (Fokke van der Weij).  Op het industrieterrein west te Franeker 1 zwarte roodstaart ((Gert Jan Hijstek). In Jubbega groepje van 50 kleine barmsijs (Willem Bosma). In Elsloo bij de Monden meer dan 100 vink (Albert Fopma). In Leeuwarden/Camminghaburen twee pestvogel (Bouke Roosma e.a.). Groep van 40 aalscholver bij het Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Mieden bij Engwierum 4000 brandgans (Nico de Vries). Bij Tzummarum 20 wilde zwaan (Joop van Eerkel).  Twee mandarijneend man in Wolvega (Pim Vrijling).

15-12. Sinds begin november zie ik van tijd tot tijd goudhaantjes in de struiken langs het (fietspad) Hoeksterpaed in Hardegarijp. Ook afgelopen weekend nog (Ellen bij de Weg). Tien ringmus in Camminghaburen te Leeuwarden (Vincent Douwes). Bij de Bargebek te Balk 1 boomklever (Marte Wesselius). Te Oldeholtpade 16 ringmus en 80 koperwiek (J.de Groot). In de notaristuin te Kollum 1 grote gele kwikstaart (Kees Bode). Op de Lippenhuisterheide bij Lippenhuizen 3 overvliegende kruisbek en 1 klapekster gezien (Rommert Cazemier). Bij Oldeholtpade 3 witgat gezien (J. de Groot).

Tot zover de waarnemingen in de eerste helft van december 2023. Er zijn de afgelopen weken veel meldingen binnengekomen, daarbij waren bijzondere en opvallende waarnemingen uit tuinen in dorpen en steden.

We blijven U inzendingen met belangstelling ontvangen en verheugen ons alvast op de meldingen die ons in het “laatste stukje” van december 2023 zullen bereiken.

Alle correspondenten alvast een goede jaarwisseling toegewenst  en een vredig en gezond 2024.   

Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen of aanvullingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn ook opgenomen.

18 december 2023.

Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure.

Email; j.d.jonglc@home.nl

Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977).

Ringer 403 (Ringstation Rohel 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen.

Tel; 0513-414788.

19-12-2023, 10:59 Geschreven door Jan de Jong, Joure
Reageren (0)