TEKEN EN SCHILDERTECHNIEKEN EERSTE DEEL VANAF 14/10/06
23-07-2006
ART . NR . 37 . - FIG . 3 - GRAVURE VAN J . CALLOT .
Art . Nr . 37 .
Fig . 3 .
Muzikant met draailier , gravure van Jacques Callot . Een bepaalde vorm van pentekenen zou weliswaar niet met een dergelijke gravure verward kunnen worden , maar toch de techniek van de kopergravure dicht kunnen benaderen .
FIG . 2 . - POTLOODSCHETS
Fig . 2 .
Dit is een schets ( Wolffpotlood ) .
ART . NR . 37 . - FIG . 1 - GEWASSEN PENTEKENING
Art . Nr . 37 .
Fig . 1 .
Dit is een gewassen pentekening .
ART . NR . 37 . - FIGUURTEKENEN - INLEIDING
Art . Nr . 37 .
Figuurtekenen
Inleiding .
Op het uitgestrekte terrein van de tekenkunst worden wij door geen onderwerp meer geboeid dan door de MENS . Iedereen ziet door zijn medemens altijd een beetje zichzelf en wij stellen belang in de daden en gebaren van anderen , niet zozeer " in absolute zin " , maar veeleer doordat wij ons onze eigen gedragingen trachten in te denken onder soortgelijke omstandigheden . Zijn wij zelf immers niet het beste vergelijkingsmiddel ? En dat niet slechts op het geestelijke en zedelijke terrein , maar ook op het fysieke plan , dat van de vormen en uiterlijke verschijning . Dit zijn dingen die vanzelf spreken , maar wij zijn maar al te zeer geneigd om ons af te wenden van " vanzelfsprekendheden " . Deze worden overigens slechts in herinnering gebracht om de tekenaar er toe te bewegen profijt te trekken van deze ingeboren neiging tot het menselijk wezen , om hem bij zichzelf te ontwikkelen , teneinde een of ander medemens goed " aan te voelen " door " in zijn huid te kruipen " , zoals men zegt . Of hij nu historieschilder of genreschilder is , reclametekenaar , modeltekenaar of humorist , sportverslaggever enz .., de kunstenaar zal , indien hij zo te werk gaat ,er zeker van zijn om " poppetjes " te maken , die menselijk zijn , levenswaar , treffend en uitdrukkingsvol . Wij moeten echter wel een opmerking maken . Zonder twijfel gaat er niets boven een schets naar de natuur , afgekeken van het leven zelf , naar de zo uiteenlopende typen , die ons dagelijks voor ogen komen . Maar , geholpen door de eigenschap van imitatie , die wij allen min of meer bezitten en die wij door oefening kunnen vergroten , kunnen wij ons vaak van de spiegel bedienen , om een indruk die wij ter plaatse niet geheel vast konden leggen nader te bestuderen ; En dat te meer , daar het dan niet meer gaat om een schematische schets . Zeer zeker heeft een goede schets zijn eigen betekenis en men geeft zich graag over aan een snelle en levendige uitvoering , die vaak zijn onnauwkeurigheid doet vergeten , juist om de spanningen van het lijnenspel en zijn spontaniteit te behouden . Wij weten allen dat een schets vaak meer bekoort dan een uitgewerkt schilderij en dat aantrekkelijke schetsen vaak stijf en levenloos worden , wanneer zij een doorgevoerde uitwerking krijgen . Welke zijn nu de oorzaken van deze verflauwing ? In het algemeen komt dit voort uit een verkeerde beoordeling van de betekenis der details , een jammerlijke verwarring tusen diegenen , die werkelijk van veel belang zijn en anderen , die van bijkomstige aard of zonder meer te verwaarlozen zijn . De moeilijkheid , die men moet overwinnen , bestaat hierin , dat men , met behoud van de spontane frisheid van de schets , er tevens de belangrijkste onderdelen in weet te leggen , door de voorkeur te geven boven een koud uitgevoerde volstrekte doorwerktheid aan geestige " aanduidingen " , die suggestief zijn en alles zeggen , wat gezegd moet worden zonder overbodige uitwijdingen . Een goed , uitgewerkte tekening zal dus niet een volledige weergave moeten zijn van alles wat het voorbeeld aan het oog te bieden heeft . Hij moet het resultaat zijn van een beredeneerde , soms ook systematische , keuze van die elementen , die in de hoogste graad het karakter , de handeling of het gebaar van het onderwerp kenmerken . Schuilt overigens hierin niet de superioriteit van de tekening boven de fotografie ? Het " essentiéle " nu van het model zal van geval tot geval verschillen : nu eens zal het de uitdrukking van het gezicht zijn , of van een of ander onderdeel van het gezicht ; dan weer zal men vooral het gebaar van de hand moeten opmerken en weergeven , of de krachtsinspanning van een arm of een been , de stand van een voet op de grond , de plooi in een kedingstuk enz. Om de studie , die volgen gaat , op logische wijze tot een goed einde te brengen , is het geboden om zich eerst te wijden aan de waarneming en weergave van ieder der onderdelen van het lichaam en van de kleding , zonder daarbij ooit uit het oog te verliezen dat deze laatste bewoond wordt door het lichaam , waarvan de gebaren en bewegingen die kleding een ander aspect geven en dat de oorzaak is van het onstaan van plooien in de stof . De opeenvolging van onderwerpen , die wij gaan behandelen , vindt je in de inhoudsopgave van dit lesdeel . Het lijkt ons nuttig om hierover iets te zeggen , zodat je de gekozen volgorde met meer begrip zult kunnen volgen . Veel aandacht wordt besteed aan de handen , waarvan het belang volkomen gerechtvaardigd is . Hun uiterlijk immers kenmerkt het karakter van de perssoon in kwestie en hun gebaren drukken zijn gevoelens uit . Op hun beurt vereisen ook de voeten een diepgaande studie . Hun uiterlijk kan immers ook zeer karakteristiek zijn . Wij behoeven niet aan te dringen op de noodzaak om kop en gelaat te bestuderen , waarvan de uitdrukking steeds een zeer voorname rol speelt . Hierbij hebben wij natuurlijk ook te maken met het kapsel , evenals de kleding . De studie van draperieen zal een bijna vanzelfsprekende inleiding vormen tot dit hoofdstuk . Na de beschouwing over onderdelen zullen wij overgaan tot het geheel en zullen ons dus gaan wijden aan de menselijke figuur ; waarbij het kind , dat stellig een afzonderlijke studie verdient , niet vergeten wordt .
