|
Collectieboomgaarden in Noord Nederland
Twee jaar terug vierden we de plechtige Communie van ons jongste kleinkind in Wortel-Kolonie, in 1822 opgericht als vrije kolonie, naar het voorbeeld van de pauperkolonies in Drenthe, toen het gebied nog tot de Zuidelijke Nederlanden behoorde. Een jaar later werd ten zuiden van Wortel-Kolonie Merksplas-Kolonie ingericht, dat diende als de ‘onvrije’ Kolonie. In Wortel-Kolonie kregen arme families een huisje met grond toegewezen in ruil voor het ontginnen van de woeste heidegrond. Op deze manier ontstond een open en gevarieerd landschap doorsneden met dreven, velden, bossen en vennen. (Blog van 24-04-2013)
Nederland gaf het voorbeeld
In 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht die de armoedige gezinnen wilde helpen.
Van den Bosch kocht in Drenthe woeste grond aan zodat de armen deze konden ontginnen. Het Huis Westerbeek op het landgoed Westerbeeksloot in het huidige Frederiksoord, werd het bestuurlijk centrum van de Maatschappij van Weldadigheid. Johannes van den Bosch ging voortvarend aan de slag. Op 25 augustus1818 - één week na de aankoop van het landgoed Westerbeeksloot door de Maatschappij - legde hij de eerste steen voor de eerste kolonistenwoning. De maatschappij bouwde vervolgens definitieve kolonies, bestaande uit kleine koloniehuisjes met een beetje grond. Die huisjes stonden op regelmatige afstand van elkaar langs kaarsrechte wegen. De kolonies I en II werden later omgevormd tot het dorp Frederiksoord, de andere kolonies tot de dorpen Wilhelminaoord en Boschoord (in Zuidwest-Drenthe) en Willemsoord (in Noordwest-Overijssel). Hier werden in de periode 1818-1911 zo'n 1400 gezinnen opgevangen. Om de bevolking op te voeden en te vrijwaren van kwalijke invloeden, stichtte de Maatschappij haar eigen scholen en voerde ze 'koloniegeld' in. Dat geld heeft niet zo lang bestaan, maar de scholen wel. Naast lagere scholen, stichtte de maatschappij ook beroepsopleidingen zoals het van 1823 tot 1859 geëxploiteerde 'Instituut voor de Landbouw' in Wateren en de 'Gerard Adriaan van Swieten' tuinbouwschool en bosbouwschool in Frederiksoord en de 'Gerard Adriaan van Swieten' landbouwschool in 1884 in Willemsoord.. De tuinbouwschool is november 2005 verhuisd naar Meppel.
Stichting De Fruithof
Algemeen e-mailadres: info@fruithof-frederiksoord.nlwww.fruithof-frederiksoord.nl
Marten Pelleboer staat in voor hun Nieuwsbrief. Ik zag geen aanklik. Bij interesse: m.pelleboer@outlook.com
Om de 2 jaar houdt men de tentoonstelling Souvenirs van Eeuwen
Ik had graag wat meer geweten over de geschiedenis van de Fruithof, doch vind zo goed als niets op het internet. De fruithof steunt financieel voor een groot stuk (?) op de NPV. Maar de samenwerking lijkt beter te kunnen. In het verleden dacht ik dat na veel palaveren een werkzame regeling werd uitgewerkt.
Ik lees dat de Fruittuin, 8 Ha groot, intussen de 800 rassen benadert. Met verzorging kan men veel bereiken, doch er zijn veel betere fruitgronden. Ik sta nog steeds te kijken welke groeikracht ik zag in het Pajottenland, terwijl de fruitstreken bij ons vooral het Hageland en Haspengouw zijn en in Nederland de Betuwe.
Fruit yn Fryslân
We hadden nog de lange avond en een stuk van de voormiddag om fruitige gesprekken te voeren.
Frits en Jet staan in voor het secretariaat van de stichting. Nynke Zijlstra is voorzitster.
Voor meer info verwijs ik naar hun webstek: www.fruitynfryslan.nl
Frits vertelde dat ze dit voorjaar gestart zijn met het opplanten van de 2 Ha te St.Nicolaasga ( in het Fries Sint Nyk) met Nederlandse rassen (175 van de 220 staan er al), geënt als hoogstam op M16. Vier jaar heeft het verzamelen en openten gevraagd. Het gedeelte van de zoektocht in Engeland te Wisley en Brogdale heb ik deels meegemaakt. Maar ook voor pruimen zijn ze actief. Op nog een ander perceel planten ze pruimen. In de tuin bij Frits zag ik veel kwekelingen.
In verband met zijn paw paws vertelde Frits een anekdote hoe de mannen van Peter Stuyvesant, de gouverneur van Nieuw Amsterdam van 1644 tot 1664 (overgave aan de Engelsen en herbenoeming in NewYork) genoeg hadden van het eten van Paw paws! De vruchten groeien aan de oostkant van de V.S. in het wild.
Vier jaar terug, toen met Aleide, heb ik al van hun gastvrijheid genoten.(blog van 26/10/2010)
De collectietuin van POM
POM staat voor POMologische Vereniging Noord-Holland
Zie: www.hoogstamfruitnh.com
Vanuit Friesland rijden we de 150 km terug naar Henk en Jet Houtman te Middenbeemster.
In 1993 hebben Vincent en ik Henk te Doesburg, op de eerste grote Fruitshow, leren kennen (ook Wouter Tigges die dit jaar overleed). Ik herinner mij de keer dat Henk het Bio-fruitbedrijf van de broers Vereyken te Berlaar als adviseur bezocht. Henk en fruitteler Jan Kuyk reisden ook eens mee op de reis naar Brogdale die ik inrichtte. We proefden toen een heerlijke Beth peer en achteraf deed Henk mij een boompje cadeau. Verschillende keren kwam ik in Middenbeemster, zelfs nog voor de collectietuin in 2003 van start ging.
Het is telkens een plezier Henk honderduit te horen vertellen. Bv hoe de Saffraanpeer in de botanische tuin te Kaapstad ontdekt werd, een 350 jaar oude boom en er enthout kon van worden genomen. Henk had de eer, op de 10 verjaardag van de tuin, een nakomeling safraanpeer in de tuin te planten.
Na de verwelkoming door Jet en Henk en een eerste babbel, ondersteund door een fruitstoverij van Jet, gingen we met Henk de boomgaard bekijken. Er staan 330 rassen, allemaal met een zeer duidelijk naamplaatje aan de voet.
Tot slot wil ik nog de aandacht vestigen op een info bron. De drie verenigingen werken samen in het kader van de Inventarisatie. Je kan er terecht voor meer info betreffende fruit.
|
Deelnemende verenigingen:
POMologische Vereniging Noord-Holland (initiatiefnemer 2003)
Stichting Fruit Yn Fryslân (deelnemer sinds 2005)
Noordelijke Pomologische Vereniging (deelnemer sinds 2009)
FOTO’S
|
|
De zoete inval voor fruitaangelegenheden en meer
Jet de steunpilaar voor Henk en sterkhouder van Pom. Jarenlang stond zij in voor het secretariaat van de Pom en veel meer
In de collectieboomgaard van Pom te Middenbeemster. 330 rassen.
Emile d’Heyst
Vrucht “ “
Zwijndrechtse Wijnpeer
Vrucht
Septoria schimmel
Maagdenpeer
13-10-2014, 21:28 geschreven door Daantje
|
