Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
22-11-2010
Biodiversiteit en smaak tijdens de Seniorenweek van Zoersel
Biodiversiteit en smaak tijdens de Seniorenweek van Zoersel
We genoten zeer van deze uiteenzetting door
Joeri Cortens van Natuurpunt Educatie.
Aan de hand van een hapje en een drankje, een
multimediavoorstelling en een reeks sprekende verhalen geeft de spreker een
antwoord op enkele cruciale vragen rond het thema biodiversiteit. De deelnemers
krijgen bovendien een hoop praktische tips mee om zelf een steentje bij te
dragen aan het behoud van de natuur.
Enkele jaren geleden trachtte Monsanto de basmatirijst voor
zichzelf te patenteren, wat gelukkig niet lukte.
We proefden een schoteltje biobasmatirijstpap
met geraspte bioamazonenoten. Voor de bevruchting van deze noten zorgt een
speciale bijensoort. Deze noten groeien in een duurzaam bos en geven de mensen
een inkomen.
Nog een treffend voorbeeld. De fairtraide
koffie komt niet van monokoffieplantages maar groeit als onderbegroeiing in een
bos en draagt bij tot de biodiversiteit.
Er was Gageleer, een biobier met gagel, naar een recept uit de streek, nu
gebrouwen te Locristi. Natuurpunt propageert dit bier in haar afdelingen. Vorig
jaar haalde men een productie van 100.000 l. Het is echter niet gemakkelijk
voldoende biologisch geteelde gerst te vinden. Gelukkig is er nu het biologisch
landgoed De Hoevens en de Stichting Korensla te Alphen bij Tilburg dat o.a. biogerst teelt. Verder waren er sappen van de Drie Wilgen
te Nijlen, waarvan een gedeelte van de opbrengst eveneens naar Natuurpunt gaat.
Tenslotte proefden we nog van de vaste kaas van Widar te Merksplas. Ze
verwerken rauwe melk tot kaas. Beperkte productie en enkel in de streek te
verkrijgen.
Een aanbevolen activiteit van Natuurpunt Educatie
Fotos van Aleide
1.De rijstpap
2.Joeri
Cortens, educatief medewerker van Natuurpunt.
3.Gageleer
4.Gageleer
5.Vruchtensap van de Drie Wilgen
6.Het publiek
7.Jef De Bie, voorzitter van de Seniorenraad met echtgenote
2010 was bij mij het slechtste
jaar voor appelen. De moestuin deed het anderzijds uitstekend. Buiten de droge
periode in juni was er regelmatig voldoende water. De groenten groeiden als
kool. Mijn kolen deden het zelfs te goed. Een deel barstten open door het
innerlijke geweld. Fantastische selder en pas heel op t eind wat
schimmelaantasting op de witte selder.
De knolselders moet ik nog
oogsten. Vorig jaar waren het prutsknolletjes. Dit jaar zijn ze reuzengroot.
Felle preien. De maden van
de preimot hadden er maar weinig vat op, alhoewel er wat gaten zijn in de
bladeren. Aleide wil die gaver hebben omdat zij ook graag de groene bladeren
gebruikt.
Dus volgend jaar wordt de
prei na heel veel jaren onderbreking terug afgedekt met insectengaas.
Om deze donkere dagen wat
op te fleuren: geniet van de herfstkleuren
Hosta We wonen hier 48 jaar en de plant stond er al. Waarschijnlijk toen al vele jaren. Buiten misschien een zeldzame keer wat compost, trekt de plant al die tijd haar plan en heeft beslist geen last van bodemmoeheid.
De wetenschappers van
Reading University zijn de nieuwe begeleiders van Brogdale en de National Fruit
Collections van Groot Brittannië.
Op hun stand maakte ik
kennis met Cryopreservatie :
Slapend enthout met 1 oog
wordt in de winter in stukjes van 3,5 cm gesneden. Vervolgens worden deze
gedurende 14 dagen aan -4° C gevriesdroogdtot de gewenste vochtinhoud, waarbij men het vormen van schadelijke
ijskristallen vermijdt.
Daarna ondergaat het
materiaal een verdere, gecontroleerde temperatuurverlaging tot 30 ° aan een
tempo van - 1 ° per uur.
Vervolgens slaat men het
materiaal op in vloeibare stikstof van 196 ° C
Het materiaal kan men
aldus een aantal jaren veilig bewaren.
Wel 10 jaar wist de
onderzoeker mij te vertellen.
Als men later gaat enten
doet men dit met chip budden van het oog.
Als om een of andere reden
bomen moesten uitvallen, houdt men op deze manier een levende back up achter
de hand.
Een andere techniek die
men gebruikt is de Genetische analyse om
de eigenschappen van een ras te bepalen. Deze raszekerheid is belangrijk voor
het eventuele gebruik van dit ras bij verdere kruising.
2.Er
was een uitgebreide proefstand met allerhande ciders. Gisteren hadden we er een
zeer lekkere gedronken. Een paar proefkeuzes vielen mee.
3.Na
de lunch besloten we tot een proeverij. Sommige waren te doen maar andere
vielen erg tegen: de bittere nasmaak die je meermaals hebt met Franse cider,
wellicht te wijten aan bedorven vruchten?
4.Idem
5.Idem
6.Idem
7.Idem
8.In
een grote tent kon men vruchten proeven en aanschaffen. Wat velen deden. Hier
de Egremont Russet
Fast staat voor Farm Advisory Services Team. Een van hun vestigingen is te Brogdale. Zij behartigen
de professionele teelt.
Op hun stand waren de clubrassen te zien.
De meeste nieuwe rassen zijn uitsluitend
voorbehouden voor gecontracteerde telers in een gesloten club van boomkwekers,
telers en verkoopinstanties. Men spreekt ook van Conceptrassen.
Ik lees net in The Fruit
Grower van november dat het clubras Rubens,
ontstaan in Italië, op de National Fruit Show te Detling (Maidstone) in oktober,
zowel de prijs voor de mooiste appelen als de prijs voor de beste dessertappel
(beste smaak) gewonnen heeft.
Wellant is een Nederlands ras van Wageningen ontstaan uit de
kruising van een Nederlandse selectie en Elise. Een geurige en zeer smakelijke
appel.
Junami is een Zwitserse appel uit een kruising tussen
Idared-Maigold en Elstar.
Rubens, Wellant en Junami horen bij de conceptrassen in België samen met de hier niet aanwezige KANZI en BELGICA.
Hoe het precies zit met de andere gefotografeerde rassen weet ik niet.
Howard deed ons het adres
aan de hand van deze B & BHook
Heath Avenue Woking GU22 OHX. De waardin
is Janet Moore madjan02@hotmail.com
Op nogal wat plaatsen in
Engeland hebben de huizen geen
huisnummer maar een naam. Je moet dus iets beter geïnformeerd zijn om dit
huis te vinden. Let op een garage links en een pub rechts. Iets daar voorbij
zie je een rij aaneengesloten huizen. Aan het losstaande huis daarnaast moet je
zijn. Rij je tot aan de zijstraat rechts, dan ben je te ver en dien je terug te
keren.
We betaalden £45 voor een
twee persoonskamer en £35 voor een single.
Een goed adres voor iemand
die Wisley wenst te bezoeken. De afstand is maar een goede 10km
FOTOS
1.B&B
Holly Cottage
2.Het
ontbijt English breakfast is inbegrepen. Het heeft ons gesmaakt
In de vooravond hadden we
een afspraak met Howard Stringer.
Dank zij Howard hadden we
de B & B kunnen contacteren waar we straks naar toe gaan en mooi meegenomen
hiervoor moeten we voorbij zijn deur passeren te Send.
We moesten nog iets eten
en weer overwoog Howard waar we eventueel terecht konden: The Saddlers Arms, eveneens
te Send, niet ver van zijn woonst.
Howard en Elisabeth worden
beiden begin januari 2011 88 jaar.
De benen willen wel niet
zo goed meer mee, maar de geest is dus te helder. Howard is een van de
toonaangevende leden van de RHS Fruit Group en The Friends of Brogdale.
Hij was de standhouder
voor Brogdale op de eerste Europom te Alden Biesen in 1995. We hadden het geluk
hem nader te leren kennen op de 1 ste NBS reis naar Engeland in 1997. Ik weet
nog hoe hij mij adviseerde voor bewaarrassen die minder schurftgevoelig waren.
Daarop kwam hij een paar
keer naar ons, o. a. voor de Europom te ST.-Pieters-Rode.
Ik heb van Howard heel wat
geleerd. Kent u het verschil tusseneen
cutting (stek) en een Irish cutting (Ierse stek)? De Ieren zijn slimmer en verkiezen
een reeds bewortelde stek!
FOTOS
1.Bij
Howard thuis
2.We
trekken naar de pub The Saddlers Arms
3.In
de pub. We dronken een groot glas: 1 pint (ruim een halve l.) lekkere cider.
4.De
takken bezwijken onder het gewicht. De boom is zeer open gesnoeid.
5.Howgate
Wonder.Dit is een keukenappel.
6.Idem
Op de herfst Fruit Show te Maidstone (Gaat jaarlijks
door te Detling in oktober) zag ik in 2000 een exemplaar van +/- 1,7 kg. Die
appel kwam toen in het Book of Records.
(Tussen haakjes sinds 2005 onttroond door een Chisato
Iwasaki in Japan van 1,849 kg.)
Europom is de jaarlijkse, internationale fruittentoonstelling
die telkens in een ander land plaats heeft. Vorig jaar was dit bij ons te Alden
Biesen. 2008: Luxemburg; 2007: Naumburg (Duitsland).
Te Wisley had alles plaats in één, niet zon
grote tent. De stand van Wisley zelf was het meest herkenbaar met de vruchten in
torentjes. Adrian Baggaley had een kleine, maar boeiende stand met enerzijds
een beperkt aantal vruchten, maar vooral een hele verzameling tot diverse
dranken verwerkte vruchten.
Op de NBS stand stonden Ludo Royen, de
voorzitter en Jean-Pierre Billen, de inrichter van de NBS-reizen de mensen te
woord. Frankrijk was er met een stand van de Potager du roi van Versailles met frivole
afdrukken op vruchten en een beperkt assortiment van de Croqueurs de Pommes.
Verder Pomologen Verein van Duitsland en een beperkte inzending van Bayern en
Oostenrijk, plus een standje van Fructus (Zwitserland).
Naast de Europom-tent waren er nog een heleboel,
vooral commerciële standen en tenten. Men trof het met het mooie weer.
Op een andere locatie gingen lezingen door. We
hoorden een gedeelte van Jim Arbury, hoofd van het departement fruit.
Daarna gaf de Chairman, Gerry Edwards een
overzicht van de Fruit-group van de RHS, opgericht onder de leden van de RHS in
1945. Naar onze oude fruitvriend Howard Stringer vertelde had hij met de
fruit-group veel interessante bezoeken kunnen meemaken. Ze geven een nieuwsbrief
uit, maar enkel voor de leden.
Momenteel telt de groep 400 leden. Op de 1 ste
NBS reis naar Engeland in 1997 ontving Brian Self, die ook een tijd chairman
was, ons in de beroemde Hatton-tuin te East Malling. We vernamen toen dat de
Fruit group 200 leden telde. Ik weet nog hoe ik mij de bedenking maakte dat fruitenthoesiasten toch een zeldzaam
ras zijn: 200 ( of heden 400) op een totaal aantal van meer dan 300.000 Royal
Horticultural Society-leden!
FOTOS
1.Met de wagen in de Shuttle van
Calais naar Folkestone, wel in de trein met de hogere wagens en bussen. We
betaalden 30 per traject. (Foto Jet)
4. Links Jim Arbury, hoofd
departement Fruit Wisley. RechtsGerry
Efwards, chairman Fruit-group RHS.
5. Adrian Baggaley
6. Zijn dranken
7. Op de stand van de
Nationale Boomgaardenstichting met Joan
Morgan van de (New) Book of Apples, Ludo Royen, voorzitter NBS en Jean-Pierre
Billen, reisleider van de NBS.
8. In t midden Frits
Doornenbal, secretaris van Fruit yn Frijslân
Bij ons laatste bezoek aan de
boomgaard van Wisley - Ter gelegenheid van de Europom, waarover nog verslag
uitgebracht wordt)- zagen weeen Platte Tondelzwam (Ganoderma applanatum,synoniem:Ganoderma lipsiense). Deze schimmel leeft als parasiet op een levende boom en als de
boom dood is leeft de zwam verder als saprofiet van het dode materiaal.
De mens
maakt al heel lang gebruik van de tondelzwam. De ijsmummie Ötzi, die in 1991 op
de grens van Oostenrijk en Italië werd gevonden, leefde 5300 jaar geleden. Ötzi
was zeer goed geconserveerd even als zijn kleding en wapenuitrusting, waardoor
meer bekend is geworden over het leven in de late steentijd. De Ötzi had tondelzwam
bij die hij gebruikte om vuur te maken.
Van de tondelzwam moest men de harde buitenkant en de sporenbuisjes aan
de onderkant eraf snijden. Wat dan overblijft is het zachte gedeelte dat men in
platte strookjes sneed. Deze strookjes moeten enkele uren gekookt worden o.a. in urine.
Hierna werden de strookjes gedroogd en zo plat mogelijk geklopt. Als men
vuur wou maken verzamelde men droog materiaal. Ik las dat men hiervoor o.a. pluizen
van de lisdodde kon gebruiken. Met een vuursteen sloeg men vonken. Als nu op
deze strookjes een vonk valt zal het gaan gloeien. De gloeiende tondel bracht
men in contact met brandbaar materiaal en blies dit aan tot het ontvlamde.
Het tijdschrift Science Daily
bericht over het omvangrijkste, vergelijkend onderzoek in de Verenigde Staten
tussen conventionele en bio-aardbeien.
De uitkomsten tonen aan dat
biobedrijven vruchten telen die smakelijker
en voedzamer zijn en daarbij de
bodem in een betere toestand achterlaten.
Bovendien is de biodiversiteit ( het aantal soorten) op
deze bodems groter.
De onderzoekers, voornamelijk
van de Washington State University, analiseerden 31 parameters:
bodemeigenschappen, DNS in de bodem, smaak, voedingsgehalte en kwaliteit.
Het onderzoek vond plaats op 13
gangbare en 13 biobedrijven in de staat Californië, waar 90 % van de
Amerikaanse aardbeien geteeld worden.
Op initiatief van Regionaal Landschap
Vlaamse Ardennen
Wellicht was het de 6 de
keer dat ik uitgenodigd werd voor de jaarlijkse fruithappening die het
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen telkens op een andere locatie in een van
de meewerkende gemeenten inricht.
Dit jaar was dit te
Kluisbergen (na St.- lievens-Houtem, Zwalm, Kruishoutem en 2x
Wortegem-Petegem).
Van de gelegenheid maakte
ik gebruik om weer mijn appelen te laten verwerken door de sapmobiel van Thijs
Tanghe van Oedelem. Dit jaar waren er ook een 40 kg kweeperen bij en de
pittigheid is te merken in het sap.
De streekboomkwekerij De
Bock was ditmaal ook aanwezig. Zij propageren een eigen druif Roland, een resistente druif uit de
streek. Deze druif heeft zowel qua uitzicht als smaak veel weg van de
Amerikaanse Reliance. Maar dat is een Vitis lambrusca, terwijl Roland een Vitis
vinifera is. Mijn voorkeur geniet de pitloze Reliance.
De kwekerij heeft ook een
eigen appel: de Cobo. Zie foto
Er is ook nog de Essing, meer een keukenappel, in deze
streek ontstaan.
Georges Cooman en Patrick
Heyerick verzorgden weer de stand van de Nationale Boomgaardenstichting.
Georges had er ook een kistje van zijn eigen ras Mephisto staan, een lekkere en
mooi rood kleurende appel. Mij trof de bedwelmende geur van deze vruchten,
zodat ik vergat er een foto van te nemen!
Van bij Frits reden we
maandag 11/10 over de afsluitdijk tot Purmerend en dan naar Middenbeemster.
We troffen de 86 jarige
Henk in goede gezondheid. We hadden het geluk Henk in de loop van vele jaren af
en toe te ontmoeten. Eenmaal maakte hij de busuitstap mee naar Brogdale. Daar
was toen de Beth peer rijp en achteraf plezierde Henk mij met een boompje.
Maandag 11 oktober was het
nog schitterend, warm herfstweer. We trokken met Henk naar de collectieboomgaard
te Middenbeemster. Zij zijn er intussen in geslaagd de rassen correct op naam
te brengen.
Je staat te kijken van de grote
verzameling kookperen, blijkbaar heel belangrijk in de keuken van de voorouders.
Nog een specialiteit van Nederland zijn de vele rassen zoete appelen, weer voor
hetzelfde keukengebruik.
Als je één zoete appel wil
planten, zegt Henk, neem dan een Zoete Oranje. Best ook aardig als handappel.
FOTOS
1.Inkom
2.De
boomgaard van de Pom
3.Idem
4.Brabantse
Bellefleur
5.Idem
6.Koningin
Emma
7.Idem
8.Present
van Holland
9.Idem.
25 jaar geleden gaven we in onze Veltwerkgroep Fruit Antwerpen-Voorkempen enten
door. Ik kreeg Present van Engeland en pas nu kom ik tot de vaststelling dat
dit een Present van Holland is!
