Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
22-11-2007
De Aleida Appel
De Aleida Appel
Ik heb een zaailingappel
die er mag zijn. Het uittesten verloopt nu al een 15 tal jaar. De groei valt
mee, maar er was wel hulp van een onder stormwind bezweken acasia, die bij zijn
val de toptak eruit maaide. De breedtegroei werd erdoor bevorderd.
Het is de laatste
appel die ik een week terug geplukt heb.
Gisteren proefde ik
de vrucht samen met Eva-Maria, de oudste dochter van Walter De Block, de eerste
landbouwingenieur die hier voor VELT werkte. Ze was op stage in Sint Antonius.
Het zijn eerder
grote vruchten met een rode blos. Volgens mij ligt de smaak iets boven de
middelmaat. Als late appel draagt hij de sporen van de regenvlekkenschimmel,
maar het zou erger kunnen. Bewaart wellicht tot maart.
Ik heb de vrucht Aleida genoemd naar mijn vrouw Aleide,
die zich momenteel ter plaatse inzet voor Going, een dorp in het droge noorden
van Kameroen, waar er de meeste jaren, als het niet genoeg regent, een
hongerperiode heerst.
De vruchtmaat ligt boven de middelmaat. Het is een winterappel, de laatste vruchten die ik dit jaar geplukt heb. Merk de sporen van de regenvlekkenschimmel.
Deze week hebben we
in Zoersel de week van de senioren.
Op dinsdag is er een
initiatief van de Openbare Bibliotheek. In t verleden werd dan steeds een
auteur uitgenodigd.
Dit jaar ging men te velde. Men kon kiezen tussen het Bezoekerscentrum van Zoerselbos
of bij mij Biologisch Tuinieren/Fruit.
Ik heb mij gejeund met
de 15 bezoekers (mannen en vrouwen) en dat was wederzijds. We hadden gelukkig tameljk
goed herfstweer, zodat we ook buiten uitgebreid een kijkje konden nemen. Mooi meegenomen, want vanmorgen en vanavond was het aan het regenen.
Vrijdag 16 nov.
zette VELT(*) Zoerselde week van de
smaak in naar aanleiding van zijn Algemene Vergadering.
Na het wegvallen
van Linda, een formidabele kracht, zijn er gelukkig drie bestuursleden
bijgekomen. Zij konden zich vandaag onderscheiden.
Na de vergadering
was het proeven van 2 heerlijke pompoensoepen, pompoentaart, pompoenbeleg en
pompoenchutney. Verrassend lekker.
Mijn fantastisch
appelsap moest echter het onderspit delven voor de zeer pittige Gageleer, biobier, gebrouwd met
gagel, zoals in de voor-hop-tijd, dat door Natuurpunt Zoersel -Malle
gepropageerd wordt.
(*)
VELT Vereniging
voor ecologische Leef- en Teeltwijze VZW met 12.000 leden.
Dit jaar zijn de
vruchten opvallend groot. In normale jaren zijn ze sterk onderhevig aan schurft,
blijven kleiner en vertonen veel zwarte schurftplekken. Door het hete weer in
april en begin mei konden de schurftsporen niet ontkiemen. De bladeren konden
hun volle werk doen. Vandaar ook dat de vruchten een heel stuk beter konden
uitgroeien.
Dit jaar bleven ze
gespaard van de vele schurftplekken.
De zwarte vegen
zijn sporen van de regenvlekkenschimmel die sinds enkele jaren het aesthetisch
uitzicht van meerdere winterrassen ontsiert. Gelukkig doet dit niets af van de
smaak.
De verrassing te Doesburg was een appel met een
overweldigende geur.
Twee dames uit Zeist hadden een appeltje bij waarvan ze graag de
naam hadden geweten.
De grote, ongeveer 60 jaar oude boom staat op grond
van de buren, maar er kwam een andere eigenaar en die heeft binnenkort de
toelating om de boom te rooien.
Toen ik aan het appeltje rook overwelmde
mij een nooit eerder geroken, formidabele geur.
De dames vertelden dat na een tijdje de geur zich in
de wagen verspreidde.
Ze hadden de vrucht in de koelkast bewaard met het oog
op een mogelijke determinatie hier.
Het is een zomerappel die eind juli al begint te
rijpen.
Op dat ogenblik zijn er nog niet zoveel rassen rijp.
Er werd gedacht aan Laxtons Epicure, maar dan een weinig gekleurd exemplaar. Een
Coxachtige smaak konden, we er niet in ontdekken. De smaak was gewoon, maar wat
kan je verwachten na een lang verblijf in de koelkast. Hoe is zon sterke,
aromatische geur tenslotte toch nog mogelijk?
Ook Ellisons
Orange werd geopperd en laatst
Kidds Orange Red, maar dit is een appel voor oktober.
We kebben aangeboden te enten, als men ons eenjarige
takken als enthout kan bezorgen.
Zon fenomenale geur, daar zouden we wel
graag het fijne willen van weten.
Foto van de eigen peer WILMA van Willy Mahieu, boomkweker te Jabbeke
Stationsstraat 57 B 8490 Jabbeke Tel +32 (0)50 81 41 44
In zijn boek 'Appels en Peren' Omschrijft hij Wilma als volgt: Weinig tot licht schurftgevoelig Sappige, grofvezelige, bewaarbare winterpeer met zeer goede smaak. Groenbruin en licht hobbelig. Vruchtbaar. Matige groeikracht. Vraagt zonnige standplaats, niet voor koude, natte gronden. Heel geschikt voor haagvorm. Erg mooie herfstkleur. Pluktijd: vanaf half oktober. Eetrijp: vanaf januari tot maart. Om opeenvolgende rijpheid te bekomen, vanaf januari met kleine hoeveelheden in de huiskamer brengen.
Ik kreeg ooit een ent (ten minste dit
was de bedoeling) van de Grenadier (R.Gembloux F.), een vroege keukenappel. Die wou men mij geven omdat die het zo schitterend deed in
de Velttuin van Schoten.
De ent groeide voortreffelijk, maar wat bleek: de flinke
nieuwe scheut torste na een groeijaar een lelijke kankerplek. Na de winter
kon ik niet anders dan de tak doorknippen en de kanker verbranden. Er schoot
gelukkig nog een gezond stukje van de geënte tak over en hieruit ontwikkelden
zich nieuwe scheuten, waarbij er gelukkig geen nieuwe kankers ontstonden.
Toevallig zag ik toen Marc Lateur van Gembloux en signaleerde mijn
kankerprobleem. Hij repliceerde dat hij
nog nooit kanker gezien had op Grenadier.
Het duurde daarna nog zeker 5-7 jaar (onderstam MM
106) vooraleer er eindelijk vruchten kwamen en ze waren rood, helemaal anders
dan de grote, groene vruchten die ik verwachtte! Ik begon voordien al iets te
vermoeden omdat de nieuwe boom een sterke kopgroeier bleek. Het bleek een Sterappel!
En wat zag ik gisteren bij het bomenaanbod: Sterappels
met zware kankers.
Fruittentoonstelling
t Olde Ras, Museumtuin te Doesburg
Zaterdag
10 nov.
In 1994 waren wij de eerste Belgen op de 2 de
tentoonstelling, toen nog in een plaatselijke zaal.
Sinds enkele jaren gebeurt dit op de eigen stek, de
Museumtuin.
Het geheel maakt een bijzonder mooie, goed
gestructureerde en gestoffeerde indruk. Wat wij
bijzonder waardeerden was dat een heel aantal speciale rassen te proeven waren.
Het ras Saint - Mathieu peer en
de Mahieu peer, zijn dat dezelfde?
Bij welke kweker in Vlaanderen
zou ik een Winterriet peer vinden op halfstam?
Destoofpeer Saint Mathieu heb ik beschreven in
de blog een paar weken terug. Deze peer is te bekomen bij Bart Dequidt,
boomkweker in Kemmel.
De Mahieupeer is de WILMA, de eigen peer van Willy Mahieu,
boomkweker van Jabbeke en auteur van Peren en Appels Laagstammige fruitbomen van A tot Z, uitgave
Lannoo.
De Winterrietpeer zat in de fruitboomactie
van Velt West-Vlaanderen, vraag bij hen na van welke kweker. Bij latere controle zag ik dat dit niet het geval is.
In Nederland is die o.a. te
bekomen bij Frijns in Margraten.
Vorige week signaleerde ik
deze studie op de blog. Bioforum brengt nu nog meer gegevens, plus de weerslag
hiervan in Vlaanderen met een
onmiddellijke stijging van de vraag.
Het vertheugt mij dat Danny
Billens, de vaandeldrager van de biologische fruitteelt in Vlaanderen, hiervan
de vruchten kan plukken.
Biologische groenten en fruit bevatten tot 40 % meer
antioxidanten dan gewone producten. Ook biologische melk scoort tot 60 % hoger
wat het gehalte aan antioxidanten en gezonde vetzuren betreft. Dat blijkt uit
de eerste resultaten van een groots opgezet Europees onderzoek dat vorige week
uitgebreid de media haalde. De gezondheidsvoordelen van bio trokken meteen heel
wat nieuwe Vlaamse consumenten over de streep, wat de verkoop bij
thuisverkopende boeren en natuurvoedingswinkeliers de hoogte injoeg.
Onder leiding van professor Carlos Leifert liep aan de NewCastle University in
Engeland gedurende vier jaar een grootschalig onderzoek naar de
gezondheidsvoordelen van biologische voeding. Op verschillende locaties in
Europa werden biologische en niet-biologische producten geteeld op aanliggende
velden. In Nederland bijvoorbeeld zijn het Louis Bolk Instituut en Wageningen
Universiteit bij het onderzoek betrokken.
Bio is gezonder
In de Britse media maakte onderzoeksleider Leifert vorige week enkele
resultaten bekend.
Biologische melk bevat 50 tot 80 % meer anti-oxidanten.
Biologische melk heeft een hoger gehalte aan vitamine E.
Biologische kaas kan tot twee keer zoveel voedingswaarde hebben als reguliere
varianten. Biologische tomaten, tarwe, aardappelen, kool en uien bevatten 20
tot 40 % meer antioxidanten.
Biologische spinazie en kool bevatten meer mineralen, zoals ijzer en zink.
Biologische producten zijn rijker aan vitamine C.
De globale bevindingen worden in 2008 wetenschappelijk gepubliceerd. Het
onderzoeksproject 'Quality Low Input Food' kost 17 miljoen euro en wordt mee
gefinancierd door de Europese Unie.
Positief onderzoek
"Deze resultaten zouden iedereen tot nadenken moeten aanzetten", zei
Leifert. "Voor al wie de voorgeschreven vijf stukken groenten en/of fruit
per dag niet haalt, is dit goed nieuws. Als je biologisch eet, kom je met vier
stuks toe."
Leifert geeft ook aan dat er heel wat variatie in de resultaten te vinden was.
Deze variatie weerspiegelt wellicht de grote verschillen in uitkomsten van
vroegere onderzoeken. Gezondheidseffecten van biologische producten waren
daardoor soms moeilijk hard te maken. Begin 2007 publiceerde de Nederlandse
organisatie Biologica in samenwerking met de Task Force biologische landbouw de
brochure 'Wat we weten over biologisch en gezondheid', gebaseerd op de meeste
actuele, 'harde' gegevens. Dat leverde al heel wat bewijzen op. In augustus
werd die bewijslast versterkt toen uit Zwitsers-Nederlands onderzoek bleek dat
moeders die biologisch eten, moedermelk geven met een hoger gehalte gezonde
vetzuren (CLA's). Het Britse onderzoek bevestigt nu dit positieve beeld.
Toeloop van Vlaamse consumenten
Op de Vlaamse markt bleef dit nieuws niet zonder gevolg. In de Brugse winkel De
Grote Beer van bioteler Rik Broux zorgde het alvast voor een stormloop.
"Op dinsdag is het bij ons meestal wat kalmer, zeker in vakantietijd. Maar
dinsdag wisten we even niet wat er aan de hand was. We kregen
biezonder veel nieuwe klanten over de vloer, die voor een heuse topdag zorgden.
We moesten onze rekken constant bijvullen en we verkochten twee keer
zoveel." Ook op de markten in Gent en Oostende gingen Riks waren biezonder
vlot van de hand. "Er werd duidelijk over gepraat", zegt Rik.
"Zelfs mijn bankdirecteur, die anders gewoon goeiedag knikt, kwam me
vanmorgen feliciteren met dat artikel."
Ook fruitteler Danny Billens uit Oetingen kreeg vorige week heel wat nieuwe
klanten over de vloer in zijn hoevewinkel. Vorige week woensdag leidde dat
zelfs tot een meerverkoop van bijna 50%. "De klanten hadden het over de
onderzoeksresultaten en waren geïnteresseerd", zegt Billens. "Voor
ons zijn die resultaten natuurlijk geen nieuws, maar het helpt wel om nieuwe
klanten te overtuigen." De peren van Danny Billens waren trouwens al vaker
voorwerp van onderzoek. Test-Aankoop analyseerde ze in het lab en Inspector
Decaluwe van Radio 2 liet ze zopas onderzoeken op pesticiden. De peren
doorstonden de test met glans. "Ons fruit heeft wat voedingswaarde betreft
altijd al fantastisch gescoord," zegt Billens, "en dankzij onze
ervaring verbetert dat nog steeds. Voor consumenten is het wel belangrijk dat
ze die boodschap blijven horen," zegt Billens. "Anders verwatert hun
gezonde aankoopgedrag na een tijdje weer."
Een Amerikaanse appel die eventjes populair was eind der
zeventiger - en begin der tachtiger jaren.
Hij werd gekweekt door Freeman S. Howlett aan hetAgric. Exp. St. Wooster, Ohio.
Kruising Jonathan X Delicious. In de handel sinds
1944.
Bij het oogsten enkele dagen geleden, hingen de
vruchten nog goed aan de boom. Gezien de rode kleur was er wat vogelschade.
Ik proefde een aangepikte vrucht en was getroffen door
het vele sap en de
verfrissende zoetzure smaak.
In de beginjaren (geplant najaar 97) was er bij mij veel
kankeraantasting op de stam en hoofdtakken.De verzorging heeft, buiten mijn verwachting, goed geholpen en nu zie ik
geen sporen meer.
De onderstam is een MM 111, die volgens mijn goesting
een te grote boom geeft, maar ik had toen geen andere keuze.
Van nature groeien de takken nogal opgericht. De grote
dracht van zware vruchten heeft dit jaar al gezorgd voor een natuurlijke snoei.
Een drietal van de toptakken zijn onder de vracht bezweken.
De boom bloeit vroegmiddentijds en is een vruchtbaar
ras. De vruchten bewaren tot februari. Het zou kunnen dat ik een iets meer
roodkleurende mutatie heb. Ik heb herinneringsbeelden van groene vruchten met
een rode blos.Mijn appelen zijn meer
rood gekleurd. Of is het door een verder rijpheidstadium van mijn vruchten?
Nog een appel die ik pas nu geplukt heb: Tydemans Late Orange. Dit boompje op
MM 106 heb ik al 25 jaar staan op een verwilderd stuk. De kleine vruchtjes
waren mij wel al eens opgevallen vanwege een goede smaak.
Vorige winter had ik de omgewaaide boom weer
rechtgezet en bijgesnoeid en wat wellicht het belanrijkste was: goed van
compost voorzien. De netels errond groeiden nog eens zo fel.
Er was een behoorlijke vruchtzetting en ze behaalden
nu een veel beter formaat. Het werd tijd dat ik plukte want de merels begonnen
duchtig mee te eten. Net als de consumenten verkiezen vogels vruchten met een
rode kleur!
Ik heb zon aangepikte vrucht geproefd en was echt
verrast door de reeds uitstekende smaak.
De vrucht werd in 1930 gekweekt door H.M.Tydeman aan
het East Malling Research Station en kwam in 1949 in de handel.
Het is een kruising van Laxtons Superb X Coxs Orange
Pippin.
De smaak is intens rijk en aromatisch in december zegt
Joan Morgan, scherper en sterker dan Cox. Wordt later zoeter en enkel nog licht
aromatisch, maar nog een goede appel. Bewaart tot april.
Het is een triploïd ras en vraagt goede bestuivers,
die middentijds bloeien. Bij sterke vruchtzetting dient er gedund te worden zoniet
blijven de vruchten erg klein.
De vrucht is een
heel stuk gestegen in mijn waardering. Ik zal die voortaan beter verzorgen!