Taybes 2009

Op de laatste foto van de open tuindagen zag je een foto van de Taybes, half braam, half framboos.

In de Filclairserre zijn ze al rijp, een maand vroeger dan buiten. De rijpe vruchten werden al geplukt. Op de foto's zie je het verschil binnen - buiten.

Open Tuinendagen

We troffen het met het zonnig weer. Een van de interessante dingen is dat je op dergelijke dagen enkele goede bekenden van vroeger terugziet. Met anderen worden er nieuwe contacten gelegd. Je wisselt gegevens uit met ervaren tuiniers en je helpt nieuwelingen op weg.

Het weekend begon met een verrassing. De eerste bezoeker was Guy Augustijns van St. Lenaarts, in maart verkozen als nieuwe landelijke voorzitter van VELT (Vereniging Ecologisch Leven en Tuinieren). Destijds was het fijn samenwerken. In het bestuur nu was afgesproken dat de beheerders overal op het veld gingen kijken. 

Er kwamen een 100 tal bezoekers; sommigen van ver, uit Oost- en West-Vlaanderen en 2 echtparen uit Nederland, de meesten Velt-leden. Het deed mij deugd een paar keer door lezers van de blog aangesproken te worden met ‘Daantje’, mijn blognaam, nog afkomstig van de ondertekeningen van mijn opstellen in de Latijnse humaniora destijds.

Een natuurkennis van vroeger had een stukje uit een krant bij over een kleine invasie van de distelvlinder en in de tuin konden we op die tour tweemaal een exemplaar waarnemen.

Aleide kon honderduit vertellen over Afrika, zonneovens, composttoiletten en over het benutten en verwerken van de producten uit de tuin. Sommigen komen al terug naar het 8 ste Afrikaans Tuinfeest op zo 12 juli.      

Foto’s

Gelukkig werd er op het laatste moment nog aan gedacht enkele foto’s te nemen.   

1 en 2 Aleide bij de zonneoven

3.  Vragen beantwoorden

4. In de tuin

5. Bij de tuinbonen (labbonen) en de suikermaïs

6. Bij de aardbeien afgedekt met oud insectengaas, stukken   gemakkelijker in het gebruik dan vogelnet, dat overal hapert. 

7. Bij de serre. De voorste tomaten zijn pas enkele dagen geleden geplant met volop water. Voortaan zullen ze het moeten stellen met het bodemvocht en ‘leven van de hemelse dauw’, in dit geval de condensdruppels van de foliebedekking. En dat volstaat. Echter niet voor de paprika’s. Die worden wel aangegoten.

8. We komen aan de kleinfuitkooi. 

9. Het net ligt klaar om het straks aan te brengen.

Vervolg

10. Let op het haagsysteem van de rode – en witte bessen. Deze werden pas in februari aangeplant, maar hebben zo goed als niet geleden onder het verplanten. Een ras begint al te rijpen. Ik bekwam het ras begin der tachtigerjaren van de tuinbouwschool Vilvoorde als ‘Vroege Hollander’.

11. Voor mij de rij braambozen met Taybes. In het midden van de rij de weelderige nieuwe scheuten van de Kotata

12. We staan bij de wilde braam Fantasia.

13. Let op de mulching rond de boom rechts. Waarom verder lopen, of nog erger, meegeven met de GFT container? De bedekking dient om verdere groei van onkruid en dus wortelconcurrentie met de boomwortels tegen te gaan. Afdekking belet verdamping en de boom kan het bodemvocht beter benutten. Tenslotte wordt het verteerde materiaal humus en voedsel voor de boom.

14. Bij de infostand

15. Dorpsgenoot Paul aan de praat met onze vrienden Willy en Martine.

16.  Niko bij de drankentafel

17. Een gedeelte van de bundeling van de blogs vormt al een heel pak.

18. Taybes

Tomatillo

Ik was vandaag verrast toen Aleide tomatillo’s van vorig jaar te voorschijn haalde. Zij gebruikt die in diverse vegetarische schotels. Ik stond voornamelijk te kijken dat deze vruchten zo uitstekend natuurlijk bewaren. We zijn namelijk einde mei en deze vruchten zijn geoogst in oktober vorig jaar. Vooraleer te verwerken heeft zij er foto’s van genomen. De bessen waren al ontdaan van hun frakje. Ze waren bewaard gebleven, opgehangen in een netwerk-zakje in een ruimte op kamertemperatuur. De onderste waren wel bezweken onder de druk van de bessen erboven.

De tomatillo (Physalis philadelphica, synoniem: Physalis ixocarpa) of Mexicaanse aardkers is een plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een nauwe verwant van de Ananaskers (Physalis peruviana) en de echte lampionplant (Physalis alkekengi).

Sinds enkele jaren zaaien ze zichzelf uit. Ik laat ze ter plaatse staan of verplant ze met onberoerde kluit.  Zie blog van 08/04/2006

Tot nog toe heb ik in de tuin nog maar drie jonge planten kunnen ontdekken. Ze hoeven niet verplant te worden, zodat onverstoord doorgroeien gegarandeerd is.

Wat de goudbes, Physalis pruinosa of Physalis pubescens betreft, ziet het er dit jaar om onverklaarbare redenen veel minder goed uit. Tot nog toe heb ik nauwelijks nieuwe plantjes kunnen ontdekken.

Honingbes (Lonicera Kamtschatica)

De vroegst rijpende bessen

Ik heb deze bes leren kennen als Maibeere in het Duits. Vier jaar terug bracht ik het ras Maistar mee van Meckenheim.

Vorig jaar verplantte ik ze in de open kleinfruitserre. De langwerpige blauwe vruchten hebben we dit weekend geplukt. Twee jaar terug stonden er al enkele vruchten aan, maar ik had de struikjes niet afgedekt. De vruchten zitten verscholen onder de langwerpige bladeren en zijn door ons niet te zien. Merels kijken echter van onder naar boven en waren mij toen voor! De kleinfruitserre is afgedicht met vogelnet. Geen concurrentie meer.

De vruchten voelen zacht aan - dit was voor mij geen aangename gewaarwording - en kunnen niet lang bewaard worden. Best direct eten. De smaak is gewoon aangenaam zoet en zuur. De dracht was nog niet zeer groot. Kruisbestuiving door een ander ras zou een positieve factor zijn, maar het plantje van de Proeftuin, Zomergem is nog te jong.

Als je het vruchtje opensnijdt, zie je dat de onderkant van de pel roodkleurend is. Een vrucht die zeer rijk is aan antioxydanten. Beschouw deze plant eerder als een curiosum. De smaak is maar gewoon. Blauwbessen sla ik een heel stuk hoger aan.

De struik neemt niet veel plaats in en groeit tot 1,5 m hoog. De bloei is al in maart, maar de bloemen weerstaan lentenachtvorst tot - 8° C. Zorg voor een goede compostgrond met een gewone PH, dit in tegenstelling met de blauwbessen die een duidelijk zure grond van ongeveer 5 PH vereisen.   

ANTIWORTELDOEK VOOR DE KLEINFRUITKOOI

Antiworteldoek bestaat uit geweven plastiekdraden zodat het water er door kan. Het onkruid eronder sterft bij gebrek aan licht.

Met Antiworteldoek beperk ik in de kleinfruitkooi de onkruidgroei  - en dus het wiedwerk- tot een minimum.

In de rijen tussen de planten ligt er een dikke mulchlaag van hakselhout om ook daar onkruidgroei tegen te gaan.

Eén onkruid, de hagewinde moet wel regelmatig verdelgd worden. Zaak is de windende ranken op tijd te verwijderen. Aldus boet de plant iets aan groeikracht in. Doch kapot krijg je dit vervelende onkruid niet.

Een tijdje geleden heb ik het onkruid op de doeken eerst verwijderd samen met plantenresten en bladeren. Je moet niet denken dat op de doeken geen onkruiden en grassen kunnen groeien. Na enkele maanden zie je al dat plantjes zich vestigen. Als je niets doet is het doek op 2-3 jaar helemaal overwoekerd.

Zaak is het niet te ver laten komen.

Sommige van mijn doeken gaan al ruim 10 jaar mee.

De fenomenale Dracht van de Kerspruimen

De kerspruimen of myrobolanen (Prunus Cerasifera) dragen dit jaar geweldig.

De soort is afkomstig uit de Kaukasus en geraakte via de Balkan slechts sinds de jaren 1800 verspreid in West-Europa.

Deze soort vormt grotere bomen tot 8m en wordt gebruikt als onderstam voor hoogstam pruimelaars. Soms moet men jaren wachten op de eerste vruchten. Ik heb toch ook ondervonden dat sommige zaailingen al na een 5 tal jaar begonnen te dragen. Mijn eerste pak deed er meer dan 10 jaar over, wellicht vermeerderd met vruchtenloze jaren wegens bevriezen van de bloemen.

Deze soort bloeit een maand vroeger dan de gewone pruimensoort. De vruchten kunnen rood, blauw, zelfs geel zijn. In het laatste geval worden ze veel verward met de mirabelpruim; doch dit is weer een andere soort pruim.

Sommige vruchten smaken niet onaardig, maar voor verwerking zijn ze uitstekend.

Honingzwam in oude Paardenmest

De honingzwam is een paddenstoel die je in het najaar bij een afstervende boom kunt zien. Maar paddenstoelen zijn enkel de vruchten die groeien op een onderaards netwerk, het mycelium.

Ik heb een hoop oude paardenmest liggen van mijn buur. Die ligt er bijna 2 jaar en is afgedekt tegen de regen. Voor die bij mij kwam was het al een oude hoop.

Vooraleer de suikermaïs te zaaien voerde ik enkele kruiwagens oude paardenmest aan.

In deze paardenmest is de honingzwam nog steeds actief. Bovenaan tref je oude strengen, schimmeldraden of hyfen - vergelijk met schoenveters - aan. Meer naar onder herken je actief mycelium met een fijn,  roodachtig netwerk van uitlopertjes. Dit zijn de elementen die gaan parasiteren op de wortels en een boom uiteindelijk kunnen doen afsterven. Hierna volgen enkele foto’s om een en ander te verduidelijken.

In de moestuin zie ik geen problemen, maar ik zou deze mest niet rond pruimenbomen strooien. In een van de vroegste blogs heb ik het wedervaren met mijn pruimencollectie verteld.

Het gebeurt nog dat een pruimenboom afsterft. Het zijn dan wel steeds rassen van de gewone pruimen, Prunus domestica.

Bij een andere pruimensoort, de kerspruimen of myrobolanen, Prunus cerasifera heb ik nog nooit schade geconstateerd.

FOTO’S

De afgedekte hoop

Detail

Oude uitgeraapte strengen uit de bovenste laag.

Nieuwere uitgeraapte strengen

Detail

Met Art-Fan naar Tongeren,

de oudste stad van België met het statuut van civitas in het jaar 10 voor Christus

De meesten aan onze tafel tijdens het wachten op de gidsen bestelden een ‘Ambiorix’, donker bier van 7,5°, gebrouwen in Ninove, fruitig, lekker bier, helemaal wars van de karamelsmaak van de meeste bruine bieren.

Wij troffen het een stuk beter met onze gids Albert Dessers dan de andere groep. Op de markt wees hij ons op het stadhuis en 2 typische gebouwen in Maaslandse stijl, het oudste van begin 17 de eeuw , aan de buitenkant beschermd, maar waarvan men onlangs de oude, waardevolle binnenkant totaal had afgebroken. Het 2de gebouw van 1680, iets jonger dan het eerste –maar zag er een stuk ouder uit- fungeerde vroeger als het stadhuis. Voor de toegangsdeur van de basiliek zagen we een kerkfiguur uit onze kinderjaren terug: een Suisse, een van de 6 die nu nog zouden fungeren in België. De gids wist te verkrijgen dat we toch stilletjes binnen mochten; de dienst van de zwarte priester zou toch extra lang duren.

Terug buiten zagen we de oudste houten gevel en even verder de moderne architectuur van de stadsadministratie, opgetrokken op de plaats van een vroegere school.

Het vernieuwde en fel uitgebreide Gallo-Romeins Museum wordt op 20 mei heropend, maar er is nog werk aan de winkel. Ook op zondag wordt er doorgewerkt. Langs een achterpoortje, onder de dreunende orgeltonen van het machtige Le Picard orgel, komen we terug in de basiliek.

Ik wist niet (meer?) dat men een basiliek kan herkennen aan 2 attributen: rechts een soort parasol en links een standaard. De gids vertelde dat het oude Mariabeeldje met kind Jezus in de Rubenstijd bolle wangen kreeg opgeplakt. Nu is het beeld in de Middeleeuwse chromatografie hersteld.

We dalen de heuveltop met de basiliek af naar het door de Vlaamse gemeenschap verbouwde klooster.  Op het voorpleintje staan appelbomen aangeplant. Een eerste maal dat ik zoiets zie. Ik dacht terug aan ‘Landscaping with Fruit’.  De Vlaamse Gemeenschap geeft hier het goede voorbeeld. Interessant is een stuk muur met de diverse gebruikte bouwstenen: silex, mergelzandsteen en baksteen. Het dak van de oude zomerrefter is mooi begroeid. De plattegrond van de kloosterkerk wordt knap aangeduid met brokstukken.

De rondleiding eindigde op het begijnhof. Er staan mooie gebouwen, maar het geheel geeft niet die eenheid die we van andere begijnhoven kennen.  

De meesten willen nog iets van de uitgebreide antiekmarkt zien die hier elke zondag plaatsheeft. Jules Raus had een knap stukje op de kop getikt: een klein Afrikaans beeldje in koperlegering, een bootje met 3 figuurtjes voor €8, kunstig en heel fijn afgewerkt.

’s Namiddags staat een rondrit door het heuvelende Haspengouw op het programma. We zien overblijfselen van de oude vestingsmuur, een paar tumuli en stoppen bij een parkje met een maquette van de stad en een paar militaire toestellen  van de Romeinen: een  pijllanceerder en een katapult.

De fruitbloei is volledig voorbij, behalve in een hoogstamboomgaard waarvan nog een viertal bomen in volle bloesempracht. Ik dacht aan Marie Joseph d’ Otthee, de ijzerappel. Thuis ben ik gaan controleren. Dit ras bloeit anders. Heel waarschijnlijk hadden we met Reinette de France te maken, overigens een lekkere, bruine appel, maar bij mij erg kankergevoelig. 

Op de rondrit zagen we o.a. het kasteel van Heks, buitenverblijf van een prins-bisschop van Luik en nu bekend om zijn oude rozen en grote moes – en fruittuin met speciale opslagplaatsen. In het dorpje Nerum bewonderden we een fabriek in art decostijl, in 1911 gebouwd en begonnen als chocoladefabriek en aan de andere kant een feeërieke villa in dezelfde stijl. 

Deze warme, zonovergoten dag eindigde in De Velinx,  het stijlvolle Cultureel Centrum van de stad.

FOTO'S

1. Ambiorix

2. Ambiorix

3. Oudste gebouw begin van jaren 1600

4. Het oudste stadhuis

5. Onze gids voor het nieuwe administratief centrum

6. Binnenzicht basiliek

7. Suisse

8. Houten gevel

9. Toren van de basiliek

Zonsondergang over de Bramengalerij

Na 1 groeijaar zijn sommige bramen al aardig gegroeid. Andere hadden dan weer moeite om aan te slaan. Enkele hebben het verplanten niet overleefd. Ook was er wel wat vorstschade door de harde winter.

Er wacht dit en volgend jaar wel wat puzzelwerk om de rassen weer op naam te brengen.

Merk ook de rij rode bessen die vorig jaar veel te laat verplant geraakten, maar gelukkig een zondvloed water kregen en daardoor praktisch allemaal , op enkele uitzonderingen na, in leven bleven. Dit jaar zullen ze weer op krachten komen.

De zogezegd resistente Gerema

Vandaag de aantastingen door takmonilia bij de zogezegd resistente Duitse kriek Gerema weggeknipt. Ik heb de boom nu zo’n 5 tal jaar staan en meestal heb ik moeten ingrijpen.

Al mijn andere kriekenrassen heb ik noodgedwongen moeten rooien. Ze waren door de herhaalde erge aantasting totaal verzwakt en onvruchtbaar geworden.

Tot halverwege de zeventigerjaren hadden we van tijd tot tijd – als de bloemen aan de nachtvorst ontsnapt waren - heerlijke krieken of zure kersen.

Dan is de moniliaschimmel zo virulent geworden dat natuurlijke teelt van krieken onmogelijk is geworden.

Met tijdig wegknippen tracht ik nog iets van de vruchten te redden.

Perzik zonder en met krulziekte

Karel Bollansee heeft te Pulderbos een zeer interessante perzik staan, vrij van krulziekte. Er is een grote oogst te verwachten, net als in 2006.

Toen kwamen nogal wat stenen in de composthoop terecht en het jaar daarna met de uitgevoerde compost in de tuin. Tientallen boompjes schoten op.

Enkelen werden uitgeplant. Het is interessant om de boompjes nu te beoordelen. Sommige zijn zo goed als vrij van krulziekte. Andere blijken minder resistent.

Binnen een paar jaar kan er een beoordeling van hun vruchten volgen.

Bij Karel Bolansee te Pulderbos

Karel, de schoonvader van Marie had mij uitgenodigd om tomatenplantjes te komen halen. Een gelegenheid ook om zijn voortreffelijke perzik terug te zien.

Karel had zoals gewoonlijk zijn eigen tomatenzaad uitgezaaid in een isomobakje en de rest later in de gerecycleerde diepvriezer. Hij was zeer verwonderd de plantjes in de diepvriezer zo massaal te zien ontkiemen, haast samen met het veel vroegere zaaisel.

Slechts enkele bessenbastaardrupsjes lieten zich opmerken.

Interessant was ook zijn systeem voor het benutten van regenwater in de serre met opvangvaten en vloeidarmen.

Tenslotte een kijk op zijn voortuintje