Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
11-06-2009
Issai
Issai
Ik was op bezoek bij Louis
Eelen te Vorselaar en zag er zijn Issai. Vorig jaar( 2 de groeijaar ? ) had hij
al enkele vruchten.
De mini-kiwi staat tegen
een zuidermuur en groeit voorbeeldig.
Vorig jaar (oktober) heeft
Louis 2 snoeiwijzen geƫxperimenteerd: de zijtak op 1 oog, zoals bij druiven (linkertak
op de foto) en de zijtakken +/- 30 cm lang laten (rechtse tak op de foto).
Gevolg : rechts staan op de ingekorte, oude zijtak tot
3 nieuwe zijscheuten met bloemen; links slechts 1 nieuwe tak uit het ene oog. Wat is nu het
beste? 1 tak met betere vruchten of de talrijke takken op rechts, telkens met bloemen ? Is dit niet
van het goede teveel? Wie heeft hier ervaring mee?
1.Standplaats
2.Overzicht
meer in detail
3.Nieuwe
zijtak uit 1 oog van de oude zijtak. Men zou denken dat hij op de hoofdtak zelf staat.
4.Meer
nieuwe zijtakken op de ingekorte zijtak van vorig jaar.
5.Bloemen
en zich vormende vruchtjes, meestal in trosjes van drie.
Wat opvalt is dat de rechterkant er wat groei en bladkleur betreft, duidelijk beter uitziet dan links. Of zal links het op de duur toch beter doen?
Ik heb het genoegen om al 13 jaar een busgezelschap naar
Engelse tuinen te begeleiden. Begin september hebt u de kans om 3 van de
interessantste Engelse tuinen te bezoeken:
Wisley, de unieke tuin en hoofdkwartier van de Royal
Horticultural Society; Yalding Organic Gardens met een reeks historische tuinen
en alle aspecten van biologisch telen; de gerenoveerde Brogdale Farm met de
Engelse fruitcollecties in al hun herfstweelde, de grootste fruitverzameling
van Europa.
Zin in een weekend
naar Engeland?
Zat. en Zo 12 -13 sept Ā09 : Wisley Gardens, Canterbury, Yalding
en Brogdale(org.
VELT Zoersel /NBS in samenwerking met Reizen Lauwers)
Met de bus op de Shuttle. We
rijden Kent door tot in Surrey, onder Groot-London. Tussendoor genieten we van
het typische Engelse landschap.
Na
het verlaten van de M25 ligt Wisley
Gardens rechts van de A3 naar Guilford. Deze 100 Ha grote, fenomenaal rijke
tuin is tevens het hoofdkwartier van de Royal Horticultural Society met zijn
400.000 leden. Meer dan stof genoeg om een ganse dag te verkennen en te
genieten.
In de late namiddag rijden
we naar Canterbury en de University of Kent. We voelen ons
weer jong, elk op een studentenkamer (niet verboden om op de kamer te komen!).
Het Dinner staat voor ons klaar. Wie niet te moe is kan nog mee voor een
avondlijke wandeling in de stad.
Op zondag bezoeken we eerst Yalding Organic Gardens, vroeger van
Garden Organic, nu gerund door Maro Foods . Gegidste rondleiding. (Voor een groep zorg ik voor
vertaling), lunch.www.marofoods.co.uk
Daarna bezoeken we het vernieuwdeBrogdale
(Faversham), met zijn fenomenale fruitcollectie: 2000
appels, 500 peren 350 pruimen enz.. Een levend fruitmuseum in zijn
herfstweelde!
We worden er gegidst en
zullen kunnen genieten van de fantastische verzameling en hier en daar de proef
op de som kunnen nemen. Cream koffie of Tea om in de Engelse sfeer te blijven.
Opstapplaatsen: Parkeerplaats Rond punt van Wommelgemvertrek om 6u 00 stipt;Wees enkele minuten vooraf aanwezig.
Opstapmogelijkheid in Gent,
links van het U.Z. over de ring, aan hotel Campanile, naast Holliday Inn om 6u50enLoppem (rond punt afrit) om 7 u 25.Reis met Shuttle.Terug rond 23
u 30.
Prijs: Ā174 ( Velt en NBS) (Ā 179niet-lid):inbegrepen: bus, drinkgeld chauffeur, overzet, alle inkomgelden, gidsen
(vertaling voorzien) , avondmaal , overnachting en breakfast, lunch te Yalding. Afternoon cream coffe/Tea. U
kunt nu een inschrijven met een voorschot van Ā50. De rest betaalt u in juli.
Inschrijven door overschrijving op rek. 000 -0875684 Ā 65vanD.
Willaeys2980Zoersel. ( Vraag eerst of er nog plaats is).
Voorzie in wat Engels geld voor drank en desgewenst een knabbeltje voor zaterdagmiddag.
Het gebeurt niet dikwijls
dat je de krop van een slachtoffer wilde duif kunt onderzoeken. Opgelet dit is niet de maag.
Al een tijdje plunderen ze
de onbeschermde rij rode bessen. Dit jaar bleven ze verwonderlijk af van de groentetuin.
Anders lusten ze wel koolplantsoen, jonge erwtjes, (suiker)maĆÆsĀ Duiven kunnen
heel wat schade aanrichten.
Ik had dan ook verwacht de
nog groene vruchten van de rode bessen aan te treffen van de struiken die al een ganse tijd
geplunderd worden.
Deze duif had blijkbaar
andere voorkeuren.
In de bomvolle krop trof
ik aan:
-4 eikels, 3 gehele en 2 halve.
-13 kruisbessen
-3 zwarte bessen, rood verkleurd
-En wat
grit
Onrijpe
stekelbessen staan dus ook op het menu. Haast niet te geloven hoeveel een dergelijke duif binnenspeelt!
Gisteren 3 juni vierden we
de 8 jaar van Isis. Zij werd hier ter plekke geboren. Leen onze oudste dochter
werkte toen voor Sabena in Kameroen en was al 5 weken bij ons. Men mag slechts
vliegen tot 5 weken voor de geboortedatum. Haar 3 kinderen moesten nog naar
Belgiƫ geraken onder begeleiding. Maar men vond niemand. In de vooravond van 2
juni begonnen de weeƫn. Plots om 22 u, een telefoon uit Kameroen. Een Amerikaan
zou met de kinderen Ās anderdaags om 7 u Ās morgens in Zaventem aankomen. Op
slag stopten de weeĆ«n. Ās Morgens vroeg ben ik met Leen naar de luchthaven
gereden.
Terug thuis begonnen de weeƫn opnieuw. De vroedvrouw kwam met een zwembad voor de onderwaterbevalling
en ik was badmeester: vullen met warm water en bijvullen.Zeer gemakkelijke onderwaterbevalling.
Op de laatste foto van de
open tuindagen zag je een foto van de Taybes, half braam, half framboos.
In de Filclairserre zijn
ze al rijp, een maand vroeger dan buiten. De rijpe vruchten werden al geplukt. Op de foto's zie je het verschil binnen - buiten.
We troffen het met het
zonnig weer. Een van de interessante dingen is dat je op dergelijke dagen
enkele goede bekenden van vroeger terugziet. Met anderen worden er nieuwe
contacten gelegd. Je wisselt gegevens uit met ervaren tuiniers en je helpt
nieuwelingen op weg.
Het weekend begon met een
verrassing. De eerste bezoeker was Guy Augustijns van St. Lenaarts, in maart
verkozen als nieuwe landelijke voorzitter van VELT (Vereniging Ecologisch Leven
en Tuinieren). Destijds was het fijn samenwerken. In het bestuur nu was
afgesproken dat de beheerders overal op het veld gingen kijken.
Er kwamen een 100 tal
bezoekers; sommigen van ver, uit Oost- en West-Vlaanderen en 2 echtparen uit
Nederland, de meesten Velt-leden. Het deed mij deugd een paar keer door lezers
van de blog aangesproken te worden met ĀDaantjeĀ, mijn blognaam, nog afkomstig
van de ondertekeningen van mijn opstellen in de Latijnse humaniora destijds.
Een natuurkennis van
vroeger had een stukje uit een krant bij over een kleine invasie van de
distelvlinder en in de tuin konden we op die tour tweemaal een exemplaar
waarnemen.
Aleide kon honderduit
vertellen over Afrika, zonneovens, composttoiletten en over het benutten en
verwerken van de producten uit de tuin. Sommigen komen al terug naar het 8 ste
Afrikaans Tuinfeest op zo 12 juli.
FotoĀs
Gelukkig werd er op het
laatste moment nog aan gedacht enkele fotoĀs te nemen.
1 en 2 Aleide bij de
zonneoven
3.Vragen beantwoorden
4. In de tuin
5. Bij de tuinbonen
(labbonen) en de suikermaĆÆs
6. Bij de aardbeien
afgedekt met oud insectengaas, stukkengemakkelijker in het gebruik dan
vogelnet, dat overal hapert.
7. Bij de serre. De
voorste tomaten zijn pas enkele dagen geleden geplant met volop water. Voortaan
zullen ze het moeten stellen met het bodemvocht en Āleven van de hemelse dauwĀ,
in dit geval de condensdruppels van de foliebedekking. En dat volstaat. Echter
niet voor de paprikaĀs. Die worden wel aangegoten.
8. We komen aan de
kleinfuitkooi.
9. Het net ligt klaar om
het straks aan te brengen.
10. Let op het haagsysteem
van de rode Ā en witte bessen. Deze werden pas in februari aangeplant, maar
hebben zo goed als niet geleden onder het verplanten. Een ras begint al te
rijpen. Ik bekwam het ras begin der tachtigerjaren van de tuinbouwschool Vilvoorde
als ĀVroege HollanderĀ.
11. Voor mij de rij braambozen
met Taybes. In het midden van de rij de weelderige nieuwe scheuten van de
Kotata
12. We staan bij de wilde
braam Fantasia.
13. Let op de mulching
rond de boom rechts. Waarom verder lopen, of nog erger, meegeven met de GFT
container? De bedekking dient om verdere groei van onkruid en dus wortelconcurrentie
met de boomwortels tegen te gaan. Afdekking belet verdamping en de boom kan het
bodemvocht beter benutten. Tenslotte wordt het verteerde materiaal humus en
voedsel voor de boom.
14. Bij de infostand
15. Dorpsgenoot Paul aan
de praat met onze vrienden Willy en Martine.
16.Niko bij de drankentafel
17. Een gedeelte van de
bundeling van de blogs vormt al een heel pak.
Bij Daniƫl en Aleide Willaeys Lage Weg 60, 2980 Halle-Zoersel
Moestuin: 1500 mĀ² / Boomgaard: 0,7 ha Open: zaterdag 30 mei van 10-18 u en zondag 31 mei van 10-18 u
Landschappelijke tuin, bloemrijke tuin, eetbare tuin, bostuin, moestuin en zeer diverse fruittuin. Op
1 ha in de Schijnvallei, tegen het Zoerselbos is van alles te zien:
grote moestuin, kippen, houtkweek, maar vooral een uitgebreide
verzameling groot- en kleinfruit in vele soorten en rassen. Bijzonder
is de grote kleinfruitkooi en de bramengalerij. Aleide kan heel wat
vertellen over de bereiding en verwerking van dit alles. We putten uit
45 jaar ervaring. Hier werd op 20 januari 1974 Velt als vzw gesticht. Vier jaar waarnemingen, allerlei info en belevenissen op www.blog.seniorennet.be/fruit
Extra ecologische bezienswaardigheden: alternatieve energie en eco-actief in de keuken.
Ik was vandaag verrast toen Aleide
tomatilloĀs van vorig jaar te voorschijn haalde. Zij gebruikt die in diverse
vegetarische schotels. Ik stond voornamelijk te kijken dat deze vruchten zo uitstekend natuurlijk bewaren. We zijn
namelijk einde mei en deze vruchten zijn geoogst in oktober vorig jaar.
Vooraleer te verwerken heeft zij er fotoĀs van genomen. De bessen waren al ontdaan van hun frakje. Ze waren bewaard gebleven, opgehangen in een netwerk-zakje in een ruimte op kamertemperatuur. De onderste waren wel bezweken onder de druk van de bessen erboven.
De tomatillo
(Physalis philadelphica, synoniem: Physalis ixocarpa) of Mexicaanse aardkers is een plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een nauwe verwant van de Ananaskers (Physalis peruviana) en de echte lampionplant (Physalis alkekengi).
Sinds enkele jaren zaaien ze zichzelf uit. Ik
laat ze ter plaatse staan of verplant ze met onberoerde kluit. Zie blog van
08/04/2006
Tot nog toe heb ik in de tuin nog maar drie
jonge planten kunnen ontdekken. Ze hoeven niet verplant te worden, zodat
onverstoord doorgroeien gegarandeerd is.
Wat de goudbes, Physalis pruinosa of
Physalis pubescens betreft, ziet het er dit jaar om onverklaarbare redenen veel
minder goed uit. Tot nog toe heb ik nauwelijks nieuwe plantjes kunnen ontdekken.
Ik heb deze bes leren
kennen als Maibeere in het Duits. Vier jaar terug bracht ik het ras Maistar mee van Meckenheim.
Vorig jaar verplantte ik
ze in de open kleinfruitserre. De langwerpige blauwe vruchten hebben we dit
weekend geplukt. Twee jaar terug stonden er al enkele vruchten aan, maar ik had
de struikjes niet afgedekt. De vruchten zitten verscholen onder de langwerpige bladeren
en zijn door ons niet te zien. Merels kijken echter van onder naar boven en
waren mij toen voor! De kleinfruitserre is afgedicht met vogelnet. Geen concurrentie
meer.
De vruchten voelen zacht
aan - dit was voor mij geen aangename gewaarwording - en kunnen niet lang bewaard worden. Best direct eten. De smaak is gewoon aangenaam
zoet en zuur. De dracht was nog niet zeer groot. Kruisbestuiving door een ander ras zou een
positieve factor zijn, maar het plantje van de Proeftuin, Zomergem is nog te
jong.
Als je het vruchtje
opensnijdt, zie je dat de onderkant van de pel roodkleurend is. Een vrucht die
zeer rijk is aan antioxydanten. Beschouw deze plant eerder als een curiosum. De smaak is maar gewoon. Blauwbessen sla ik een heel stuk hoger aan.
De struik neemt niet veel
plaats in en groeit tot 1,5 m hoog. De bloei is al in maart, maar de bloemen weerstaan lentenachtvorst tot - 8Ā° C. Zorg voor een goede compostgrond met een
gewone PH, dit in tegenstelling met de blauwbessen die een duidelijk zure grond
van ongeveer 5 PH vereisen.
Een tijdje geleden heb ik
het onkruid op de doeken eerst verwijderd samen met plantenresten en bladeren.
Je moet niet denken dat op de doeken geen onkruiden en grassen kunnen groeien. Na
enkele maanden zie je al dat plantjes zich vestigen. Als je niets doet is het
doek op 2-3 jaar helemaal overwoekerd.
Zaak is het niet te ver
laten komen.
Sommige van mijn doeken
gaan al ruim 10 jaar mee.
FOTOMATERIAAL
Zie de mulchlaag in de
rijen.
Het doek aan de buitenkant
is reeds aangebracht tot tegen de deze winter aangeplante blauwbessen, die goed
in de was zijn. Op dit doek zal de onderkant van de netten probleemloos rusten.
Zonder, zou het onderaan helemaal overwoekerd geraken door onkruiden en grassen.
Zie de tegenstelling
tussen onkruidgroei en afdekking.
De kerspruimen of
myrobolanen (Prunus Cerasifera) dragen dit jaar geweldig.
De soort is afkomstig uit
de Kaukasus en geraakte via de Balkan slechts sinds de jaren 1800 verspreid in
West-Europa.
Deze soort vormt grotere
bomen tot 8m en wordt gebruikt als onderstam voor hoogstam pruimelaars. Soms
moet men jaren wachten op de eerste vruchten. Ik heb toch ook ondervonden dat
sommige zaailingen al na een 5 tal jaar begonnen te dragen. Mijn eerste pak
deed er meer dan 10 jaar over, wellicht vermeerderd met vruchtenloze jaren
wegens bevriezen van de bloemen.
Deze soort bloeit een
maand vroeger dan de gewone pruimensoort. De vruchten kunnen rood, blauw, zelfs
geel zijn. In het laatste geval worden ze veel verward met de mirabelpruim;
doch dit is weer een andere soort pruim.
Sommige vruchten smaken
niet onaardig, maar voor verwerking zijn ze uitstekend.
De honingzwam is een paddenstoel die je in het najaar bij een afstervende boom kunt zien. Maar paddenstoelen zijn enkel de vruchten die groeien op een onderaards netwerk, het mycelium.
Ik heb een hoop oude
paardenmest liggen van mijn buur. Die ligt er bijna 2 jaar en is afgedekt tegen
de regen. Voor die bij mij kwam was het al een oude hoop.
Vooraleer de suikermaĆÆs te
zaaien voerde ik enkele kruiwagens oude paardenmest aan.
In deze paardenmest is de
honingzwam nog steeds actief. Bovenaan tref je oude strengen, schimmeldraden of hyfen - vergelijk met
schoenveters - aan. Meer naar onder herken je actief mycelium met een fijn,roodachtig netwerk van uitlopertjes. Dit zijn
de elementen die gaan parasiteren op de wortels en een boom uiteindelijk kunnen
doen afsterven. Hierna volgen enkele fotoĀs om een en ander te verduidelijken.
In de moestuin zie ik geen
problemen, maar ik zou deze mest niet rond pruimenbomen strooien. In een van de
vroegste blogs heb ik het wedervaren met mijn pruimencollectie verteld.
Het gebeurt nog dat een
pruimenboom afsterft. Het zijn dan wel steeds rassen van de gewone pruimen,
Prunus domestica.
Bij een andere
pruimensoort, de kerspruimen of myrobolanen, Prunus cerasifera heb ik nog nooit
schade geconstateerd.
de oudste stad van Belgiƫ met het statuut van civitas in
het jaar 10 voor Christus
De meesten aan onze tafel
tijdens het wachten op de gidsen bestelden een ĀAmbiorixĀ, donker bier van 7,5Ā°,
gebrouwen in Ninove, fruitig, lekker bier, helemaal wars van de karamelsmaak
van de meeste bruine bieren.
Wij troffen het een stuk
beter met onze gids Albert Dessers dan de andere groep. Op de markt wees hij ons op het
stadhuis en 2 typische gebouwen in Maaslandse stijl, het oudste van begin 17 de
eeuw , aan de buitenkant beschermd, maar waarvan men onlangs de oude,
waardevolle binnenkant totaal had afgebroken. Het 2de gebouw van 1680, iets
jonger dan het eerste Āmaar zag er een stuk ouder uit- fungeerde vroeger als het
stadhuis. Voor de toegangsdeur van de basiliek zagen we een kerkfiguur uit onze
kinderjaren terug: een Suisse, een van de 6 die nu nog zouden fungeren in
Belgiƫ. De gids wist te verkrijgen dat we toch stilletjes binnen mochten; de
dienst van de zwarte priester zou toch extra lang duren.
Terug buiten zagen we de
oudste houten gevel en even verder de moderne architectuur van de stadsadministratie,
opgetrokken op de plaats van een vroegere school.
Het vernieuwde en fel
uitgebreide Gallo-Romeins Museum wordt op 20 mei heropend, maar er is nog werk
aan de winkel. Ook op zondag wordt er doorgewerkt. Langs een achterpoortje,
onder de dreunende orgeltonen van het machtige Le Picard orgel, komen we terug
in de basiliek.
Ik wist niet (meer?) dat
men een basiliek kan herkennen aan 2 attributen: rechts een soort parasol en
links een standaard. De gids vertelde dat het oude Mariabeeldje met kind Jezus
in de Rubenstijd bolle wangen kreeg opgeplakt. Nu is het beeld in de Middeleeuwse
chromatografie hersteld.
We dalen de heuveltop met
de basiliek af naar het door de Vlaamse gemeenschap verbouwde klooster. Op het voorpleintje staan appelbomen
aangeplant. Een eerste maal dat ik zoiets zie. Ik dacht terug aan ĀLandscaping
with FruitĀ.De Vlaamse Gemeenschap
geeft hier het goede voorbeeld. Interessant is een stuk muur met de diverse
gebruikte bouwstenen: silex, mergelzandsteen en baksteen. Het dak van de oude zomerrefter
is mooi begroeid. De plattegrond van de kloosterkerk wordt knap aangeduid met
brokstukken.
De rondleiding eindigde op
het begijnhof. Er staan mooie gebouwen, maar het geheel geeft niet die eenheid
die we van andere begijnhoven kennen.
De meesten willen nog iets
van de uitgebreide antiekmarkt zien die hier elke zondag plaatsheeft. Jules
Raus had een knap stukje op de kop getikt: een klein Afrikaans beeldje in
koperlegering, een bootje met 3 figuurtjes voor Ā8, kunstig en heel fijn
afgewerkt.
Ās Namiddags staat een
rondrit door het heuvelende Haspengouw op het programma. We zien overblijfselen
van de oude vestingsmuur, een paar tumuli en stoppen bij een parkje met een
maquette van de stad en een paar militaire toestellenvan de Romeinen: een pijllanceerder en een katapult.
De fruitbloei is volledig
voorbij, behalve in een hoogstamboomgaard waarvan nog een viertal bomen in
volle bloesempracht. Ik dacht aan Marie
Joseph dĀ Otthee, de ijzerappel. Thuis ben ik gaan controleren. Dit ras
bloeit anders. Heel waarschijnlijk hadden we met Reinette de France te maken, overigens een lekkere, bruine appel,
maar bij mij erg kankergevoelig.
Op de rondrit zagen we o.a.
het kasteel van Heks, buitenverblijf van een prins-bisschop van Luik en nu
bekend om zijn oude rozen en grote moes Ā en fruittuin met speciale
opslagplaatsen. In het dorpje Nerum bewonderden we een fabriek in art
decostijl, in 1911 gebouwd en begonnen als chocoladefabriek en aan de andere
kant een feeƫrieke villa in dezelfde stijl.
Deze warme, zonovergoten dag
eindigde in De Velinx,het stijlvolle Cultureel
Centrum van de stad.
FOTO'S
1. Ambiorix
2. Ambiorix
3. Oudste gebouw begin van jaren 1600
4. Het oudste stadhuis
5. Onze gids voor het nieuwe administratief centrum
1. Tumulus 2. Tumulus 3. Maquette van de stadsmuren met fundamenten van de Romeinse tempel 4.katapult 5. pijllanceerder 6. Kasteel Heks 7. Art-Deco fabriek 8. Art-Deco fabriek 9.Art-Deco villa
1. Basiliek 2. Opgravingen naast de basiliek 3. Het middeleeuws O.L.Vrouwbeeldje 4. Het Le Picard orgel met 4.000 pijpen 5. Muurfragment met silexstenen, mergelzandsteen en bakstenen 6. Het begroeide dak van de zomerrefter van het klooster 7. Begijnhofkerk 8. De houten beelden van de Begijnhofkerk zijn nodig aan restauratie toe. 9.Begijnhofhuis
Na 1 groeijaar zijn
sommige bramen al aardig gegroeid. Andere hadden dan weer moeite om aan te
slaan. Enkele hebben het verplanten niet overleefd. Ook was er wel wat vorstschade door de harde winter.
Er wacht dit en volgend
jaar wel wat puzzelwerk om de rassen weer op naam te brengen.
Merk ook de rij rode bessen
die vorig jaar veel te laat verplant geraakten, maar gelukkig een zondvloed
water kregen en daardoor praktisch allemaal , op enkele uitzonderingen na, in
leven bleven. Dit jaar zullen ze weer op krachten komen.