Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
04-09-2014
De lekkere Suikermaïs
De lekkere Suikermaïs
Het verwondert mij nog steeds dat zo weinig mensen dit heerlijk gewas kennen. Bij mijn familie in Detroit (VS.) was dat wel even anders. In augustus stonden de verkoopstandjes langs de straat.
Mijn kolven staan te stomen. Ik snij nu de korrels los. Vroeger at ik die gewoon van de kolf.
Insmeren met een tikje boter en een snuifje zout en daarbij een frisse, parelende cava. Meer moet het niet zijn!
Er is weer een struik met rijpe bessen. Gisteren zag ik dat de eerste vruchten begonnen te vallen. Ik heb er een gaas onder gelegd. Bij deze bessen moet je echt wachten tot ze rijp zijn en afvallen.
Mijn grootste en oudste boom (1974) draagt elk jaar overvloedig, doch deze bessen zijn rauw niet te genieten. Ze zijn ook kleiner. Dit jaar waren ze al rijp begin juli.
De andere struik met goede bessen begon te rijpen eind juli, maar dan ging ik op reis.
Deze struik rijpt een maand later. De vruchten op de foto’s werden vandaag geraapt.
Ter vergelijking leg ik er een paar, nog onrijpe vruchten van de Jolico , een cultuurvariëteit bij. Het zijn grote, mooie vruchten. De rijpe vruchten zijn echter wat te wrang om zo te eten. Een paar vruchten gaat nog.
De vruchten van de foto’s zijn echter best te genieten.
De Canadese fijnstraal (Conyza canadensis; synoniem: Erigeron canadensis) is een tot 1 m hoge, maar op voedselrijke grond tot 1,5 m hoge, eenjarige plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De soortaanduiding canadensis verwijst naar het gebied van herkomst.
Ik herinner mij nog dat een bezoeker op een van de eerste Open Tuinen mij waarschuwde tegen dit onkruid. “Zeker niet laten bloeien want dan komen er duizenden zaadjes”.
De plant die ik fotografeerde groeide op de composthoop, een als pluis aangewaaid zaadje. Wie weet van hoever dit kwam? Het was de hoogste tijd om de plant te verwijderen want ze begon te bloeien.
Elk jaar houd ik dit onkruid goed in het oog en tot nog toe moet ik er steeds maar enkele verwijderen.
Het Emmapaadje kreeg een tiental jaar geleden zijn naam van wandelaars. Al een tijd terug zorgde de gemeente voor verharding van de drassige grond met dolomiet. Toen we hier 50 jaar terug kwamen wonen heb ik er nog een van de allerlaatste gaspeldoorns van de streek weten groeien. Tegen het Schijn was er ook nog een restantbosje met o.a. Rode Kornoelje en ertegenover, aan de rechterkant (komende van de Lage Weg) stonden op de verhoogde linkeroever van Het Schijn een paar grote beukenbomen.
Het Emmapaadje loopt van de Lage Weg tot een bosweggetje dat uitgeeft op de Medelaar. Er is een bruggetje over het Schijn dat vroeger bij hoge waterstand wel eens overstroomde. Iets verder naast de beek heeft men een overstromingsbekken aangelegd. Er is ook een poel gegraven.
Foto’s: Werner op de heenrit, komende van de Lage Weg. (foto 1 & 2)
Op terugweg: naast de poel (3 & 4) en bijna terug aan de Lage Weg (5 & 6 )
De bedoeling van de foto’s is deze te gebruiken op zijn nieuwe webstek (voorzien voor oktober) ter bevordering van het fietsen.
Gezien dit zeer vroege jaar was deze appel al overrijp. In doorsnee raadt men aan deze appel te plukken in de 3de week van augustus en is de vrucht te genieten tot in september.
Mantet is een lekkere, dessert zomerappel uit Canada (Manitoba). Het is een sappige, zoetzurige appel, zachtvlezig en toch voldoende krokant. Een van de lieveling appels van Erno.
Van dit ras heb ik enkel een tak op een MM106met een 4 tal rassen. Dit jaar waren er geen vruchten
Hier in het huis naast het meer blijven we 8 dagen. Het is warm zomerweer van een 30 tal graden, schitterend voor een watervakantie. Zelf ben ik geen waterrat en heb me aan het bestuderen van de Voedselzandloper gezet.
We vertrekken vroeg om 7 u voor de eerste etappe naar Berlijn. Er is gereserveerd in Wandlitz, een dorp een 40 tal km boven Berlijn waar destijds de DDR kopstukken Ullrich en Co hun omheind woongebied hadden.
Daar we vernamen dat er die dag in het centrum van Berlijn een betoging was van Facisten veranderden we onze plannen. Er was wel een oproep om tegen te betogen, doch daarvoor voelden we ons niet geroepen.
Na het avondmaal gingen we de omgeving verkennen. Tegenover het gasthof staat de kerk met aanpalend het kerkhof. Haast alle graven zijn getooid met verse bloemen of met bloemenaanplant. Er zijn nog mensen bezig met water geven. Acher de kerk een monument van een naar schatting minstens 200 jarige eik.
Iets verder in de straat zien we ooievaars hoog op hun nest.
Met Tom en Lucia die intussen ook aangekomen zijn met hun kinderen Kiron met lief Philippe en Urmilla– ze hebben al genoten van een zwempartij in het meer- heffen we een Hefe Weisse, het natuur-tarwebier. In Duitsland schenkt men halve literglazen.
Zij reizen morgen direct naar het merengebied in Noord Polen. We hebben er voor ons twaalf een huis gehuurd naast een meer te Suleczino, een 50 tal km voor Gdansk.
Wij, Leen en Aminou, Keda, Nico en Isis, Peter en ik willen Berlijn zien.
Het is zondagmorgen en we kunnen op de grote laan Unter den Linden, haast tegen de Brandenburger Tor parkeren.
We wandelen er onderdoor en naast het Reichtagsgebouw. Even overwegen om de koepel te bezoeken maar anderhalf uur aanschuiven lokt niet aan. Wandeling langs de Spree, de rivier.
Terug bij de wagen zien we dat er een opstapplaats is voor de seigthseeingtour, ideaal voor een eerste kennismaking met de stad. Na de 2 uur durende rondrit moeten we verder naar Polen.
Bonte Kraaien. Die zie je bij ons niet meer. Tijdens mijn kinderjaren maakten ze deel uit van de vele kladden kraaien die ’s avonds van aan de kust kwamen slapen in het Wijnendale bos.
Dank zij Wim ven Velzen weet ik terug dat de bleke appels aan de boom van het Russische ras Antonovka zijn, vermeld in 1826.. De geproefde appel was nog niet voldoende rijp ( sept- nov.) en had maar weinig smaak. Het blijkt een keukenappel die ook in de ciderproductie gebruikt wordt. Weinig gevoelig voor schurft.
Voor zover ik weet is dit de grootste boomgaard van de Nationale BoomgaardenStichting, aangelegd in het begin de 90 tiger jaren.
Vandaag was er rondleiding door conservator Erno Eersels, bijgestaan door Louis Millis. We hadden geluk met het weer. Pas op het einde, 13 u vielen enkele spatten.
Op het eerste stuk staan de pruimen, oorspronkelijk 28 rassen. Doch die hebben het moeilijk wegens het stagnerende water van de ondoordringbare laag klei die hier slechts 60-70 cm diep ligt. De bomen zien er versleten uit en meerdere al afgestorven. Aan de buitenkant staan peren die er blijkbaar geen last van hebben. Voor een interessant ras als Washington is het al te laat. De zeer late Sainte Catherine laat al enigszins proeven dat het een lekkere pruim is.
Op het ernaast liggende perceel (gedraineerd?) doen de appelen het veel beter.
Bij alle rassen weet Erno veel te vertellen. Sommige zijn a l voldoende rijp om te proeven. Gegadigden kunnen vruchten meenemen om te laten rijpen en later te consumeren. Er staat een zaailing Joseph Eersels, genaamd naar de vader van Erno, nu volop rijp, en voor een vroege appel een fijne smaak.
Voor mij een aangename voormiddag met terugzien van meerdere bekenden en een opfrissing voor mijn fruitkennis.
Van ver uit het Nederlandse Friesland waren er Jet en Frits Doornenbal en Nynke Zijlstra van Fruit Yn Fryslan
FOTO’S
Toeschouwers
De man rechts van Erno is vader Louis Billen. Vorig jaar zaten we met Jaen-Pierre op de NBS-reis in Midden Engeland ( Blogs vanaf
Erno Eersels
Door zwammen aangetaste appelboom
Alice Demeester heeft al vroeg de smaak te pakken. Er liepen meerder kinderen mee.
Erno legt het uit. Rechts achter hem Jean-Pierre Billen.
Louis Millis met roodvlezige peer
Veel belovende appelen.
Zelfs de zeer vruchtbare Golden Delicious ziet er behoorlijk uit. Met schurft valt het al bij al mee. Meestal zijn de vruchten niet om aan te zien.
Het eerste wat mij opviel, na de 18 daagse reis naar Polen met Familie en vrienden en ik onder het druiventerras kwam, waren de geplunderde trossen. Daar het al donker was zag ik geen snoodaards meer.
Het betreft het witte druivenras Bianca, eigenlijk een wijndruif, doch tevens ook een excellente eetdruif.
’s Anderendaags krioelde het van de wespen. Ik ben aan de slag gegaan. De op de grond vallende dood getrapt. De snoepers op de afgevallen Rode Gravenstein platgetrapt. Een wespenval gehangen met bier met erin wat honing. De stofzuiger gehaald en de zittende en voor de mond vliegende exemplaren opgezogen.
Die stofzuiger heeft mij jaren geleden redding gebracht. Bij een familiale gelegenheid had ik het Poiki – een stalen keteltje, destijds meegebracht van Namibië als handbagage, 10,5 kg - op een speciaal kacheltje gezet. Dochter Tinneke en Werner werkten toen in Windhoek en als ze terugkwamen hadden zij dit kacheltje mee, ontworpen door een Duitse antropologe om met fijn hout te stoken als besparing bij het houtgebruik.
Boven mij brandde een lamp en de wespen uit een ernaast hangend nest, dat ik voordien nog niet had opgemerkt, gingen hevig tekeer.
Toen een eerste keer een stofzuiger genomen en na korte tijd waren alle wespen opgezogen.
Nog niet ontdekt vanwaar deze wespen komen. Ik las dat vele grote grondnesten veel te lijden hebben gehad van de voorbije zware regenval. Die grote grondnesten kunnen tot verscheidene duizenden insecten bevatten.
Zolang wespen broedzorg hebben zijn het nuttige dieren, daar de larven met andere insecten gevoederd worden.
Eens deze periode voorbij mogen ze, voor ze sterven, een luilekker leventje leiden, maar dat kunnen wij moeilijk appreciëren.
Het is jaren, geleden dat er nog zoveel wespen waren.
In 2010 begonnen Wim Vandenberghe en Hilde Claerhout aan de goudenhoofdstraat, 7-9 te 8630 Bauwvoorde-Veurne hun bio-kleinfruitbedrijf op weidegrond in zand-leembodem, niet de zware klei van De Polders. Zijn eerste ervaringen gedurende een paar jaar op beperkte schaal deed Wim op in het belendende Alveringhem op een stuk grond bij een bioboer.
Wim, tevens voorzitter van de kring, begroette de talrijk opgekomen telers in deze uithoek van het land. De ligging, niet ver van de kust, is blijkbaar niet slecht. 70% thuisverkoop. De mensen komen voor de kwaliteit en versheid. De bio-kwaliteit is eerder bijkomstig.
Behalve de zwarte bessen staat alles onder regenkappen. De opbrengst van de zwarte bessen was dit jaar niet erg groot en viel voor een stuk in een regenperiode, waarvoor deze bessen gevoelig zijn. Reassen: Triton, Titania en Ben Alder.
Stekelbessen: Invicta, Hinnonmaki rood en Pax. Op een andere plaats staan nog Mucurines. Belangrijk is hier de mensen eerst te laten proeven, cer Reflamba en Martlet (moeilijk om aan plantmateriaal te geraken). Hij overweegt er de groene Hinnonmaki bij te nemen. Ze waren er dit jaar vlug bij om, bij de eerste sporen van eieren en rupsjes van de bessenbladwesp, de aangetaste bladeren weg te plukken. Op dit punt was het dit jaar geen moeilijk jaar.
Rode bessen: junifer, Roodneus, Rovada, Augustus. Rolan viel dit jaar tegen. Witte rassen: Werdavia en Blanka. Hij had roze bessen besteld, doch het bleken Rosetta; Ze geven voldoening. In verband met de schimmelziekte Euthypa snoeit hij nu pas tegen het uitlopen. In ’t verleden denkt hij bij het snoeien omringende planten te hebben besmet. Onkruid wordt manueel bestreden Er wordt 5 cm groencompost aangebracht en dit blijkt een tweetal maand efficiënt als onkruidonderdrukker.
Als zomerframbozen teelt hij Tulameen en de gemakkelijker Glen Ample.
De eerste, prachtige herfstframbozen Imara beginnen te rijpen. Ernaast, op de buitenste rij staat de zeer fors groeiende Erica. Dient tevens als windschut. De vroeg rijpende Polka is te donker en heeft te weinig smaak.
We zagen ook nog een rij Loch Ness en Chester Thornles bramen; pas dit voorjaar geplant. Een mislukking: geen groei. Te weinig water of bodemmoeheid, want voordien stonden er ook bramen?
In de winkel zagen we een opmerkelijk goed brochuurtje, door hen geschreven en uitgegeven brochuurtje : Bessen: lekker en gezond.
FOTO’S
Naam
Inplanting van het bedrijf
Bij de zwarte bessen. Wim is de man links
Bij de kruisbessen
Rosetta
Imarabessen
Bij de forse Erica
Opkuis zomerframbozen. Hier Glen Ample. Eerst worden de oude zijstengels afgeknipt en voorzichtig verwijderd. Past dan wordt de oude stengel afgeknipt en de jonge scheuten aangebonden.
Dit is een frambozensoort die voor groei, bloei en vruchtzetting slechts 1 jaar nodig heeft. De vruchten op de foto dateren van 25 juli. Rassen: Autumn Bliss, Dinkum, Marcella, Polana… De vruchtzetting gaat door tot de eerste vorst
Gewone of Zomerframbozen doen er twee jaar over. Het eerste jaar groeit de nieuwe stengel. Het jaar daarop komt de bloei en de vruchtzetting in de maanden juni tot augustus, afhankelijk van het ras.
We vertrokken aan de Vorssebeemden, voor de gelegenheid herdoopt in Halle-Plage.
Men heeft er een afgraving gedaan om het Schijn meer water te laten bufferen.
Miel kint had de zeefdrukken van de gedichten gemaakt en we kregen een brochuurtje met de gedichten en wat uitleg over de dichters.
Mia Van Aelst droeg de gedichten voor.
Foto’s
Aan Halle-Plage
Idem
Gedicht
Oversteken op de MedelaarStervende wilgen Majestatische bomen, te oud? Ik vermoed dat de afgravingswerken naast het Schijn er wel voor iets tussen zitten
Gedicht
Miel en Mia, stopplaats Kleine Medelaar
Koeien van Marcel Cools, de enige resterende boer van het dorp
Gedicht
Stervende wilgen Majestatische bomen, te oud? Ik vermoed dat de afgravingswerken naast het Schijn er wel voor iets tussen zitten
Mijn Zus, sterk en ondernemend, maar ook gevoelig en kwetsbaar
Voor al wie nauw verbonden is met Aleide is het een troost, een bron van voldoening dat haar grote inzet, haar moed en dynamisme geprezen worden. Zij is ’de sterke vrouw’. Niet de sterke vrouw van de Bijbel, zoals mijn Zus onlangs nog benadrukte, die zich alleen maar in het verborgene uitslooft voor man en kinderen. Zij is de geëmancipeerde sterke vrouw. De feministe met eigen ambitieuze projecten, fier en vrijgevochten. Haar voornaamste bron van levensvreugde, van zelfvertrouwen was ongetwijfeld het feit dat zij gewaardeerd werd voor haar inzet voor COZOEGO (Kameroen), voor de Ecologie, voor gezonde voeding, en dat zij daarbij ondersteund werd door haar man en kinderen.
Bij dit afscheid zijn lofbetuigingen terecht. Zelf zou zij daar ook echt van genoten hebben. Ik wil echter ook aandacht vragen voor een ander facet : haar gevoeligheid en kwetsbaarheid. Dat doet niets af van haar grote verdiensten, het brengt haar wel dichter bij ons. Ik wil haar in deze viering niet alleen op een voetstuk zien staan, ik wil ze ook dicht bij ons. Niet alleen applaudisseren, maar haar in mijn armen nemen. Haar ook een beetje koesteren en troosten.
Zus groeide op als enig meisje tussen drie broers. En zij zette zich schrap tegen onze plagerijen. Ik denk dat wij het haar soms lastig maakten. Daar heb ik nu een beetje spijt van. In de jaren na de oorlog werd ons gezin uiteengetrokken. Het was toen een kwestie van overleven. Zus heeft haar leven lang het gevoel gehad dat zij door die situatie minder kansen kreeg dan haar broers om zich ten volle te ontplooien. Zij bleef hunkeren naar erkenning, bevestiging. Zij had soms het gevoel dat ze niet ernstig werd genomen.
Zus zette zich totaal in. Zij schrok niet terug voor het nemen van risico’s. Dat gaf regelmatig aanleiding tot kleinere en grotere mislukkingen. Dat viel mij vooral op toen ze verslag uitbracht over haar Afrika projecten : het materiaal voor de zonneovens, fietsen, computers die niet ter bestemming kwamen, geld dat voor andere doeleinden werd gebruikt. Haar reactie daarop was opmerkelijk. Enerzijds spoorde zij onverschrokken de schuldigen op. Wanneer dat geen resultaat opleverde sloot zij het incident af, en ging gewoon door met het project. Dat heeft mij telkens weer met verstomming geslagen. Die generositeit en veerkracht heb ik nog nooit meegemaakt. Ik zou verwachten dat zij zou zeggen ; ‘Nu heb ik er genoeg van. Ik stop er mee’. Neen. Zij gaat gewoon door, met de glimlach. Die levenshouding geldt niet alleen voor die projecten, maar is karakteristiek voor haar persoon. Zij is niet rancuneus, maar genereus ingesteld.
Die generositeit had voor gevolg dat zij op termijn geen vijanden maakte. Zij was nochtans zeer strijdvaardig. Zij propageerde levenswijzen en nam standpunten in die door velen niet gedeeld werden. Dat gaf wel eens aanleiding tot botsingen, tot conflicten. Maar dat leidde bij haar niet tot blijvende vijandigheid. Zus was niet rancuneus. De spons er over. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het ook regelmatig niet met haar eens was, maar wij bleven steeds goed met mekaar opschieten. Daar ben ik blij om.
Dank je wel, lieve Zus, dapper, gevoelig, genereus, zo blijf je verder leven in ons hart.
