Zwartkop terug

Het is middag. Ik had net genoten van 3 zandoogjes waarvan er twee voortdurend rond elkaar tolden. Plots hoor ik de heldere zang van de zwartkop (Sylvia atricapilla). Peterson schrijft: ‘Zang opmerkelijk rijk en afwisselend, gevarieerder, maar minder lang aangehouden dan dat van de tuinfluiter.’

31-03-2014, 13:08 geschreven door Daantje

Kiwibessen en nachtvorst

Begin vorige week hadden we in Halle-Kempen nachtvorst van -2° C (misschien – 3 ° ?)

En wat zie ik: de al iets grotere bladeren van de kiwibessenhaag in hun derde groeijaar zijn voor ’t grootste stuk bevroren. Gelukkig ontsnapten er nog enkele. Met het warme weer is er al vroeg bladgroei.

Ik vraag mij af hoe het bij de professionele telers gesteld is? Hopelijk hebben enkele kunnen gebruik maken van hun beregeningsinstallatie. Gewoonlijk wordt een beregeningsinstallatie gebruikt om de bloesem te beschermen. Men zet de beregening aan zodra het vriest. Er komt een laagje ijs over alles, maar geen probleem, zolang er vers water over loopt, blijft de temperatuur 0 ° en is er geen bevriezing van de bloesem/blad. Als de temperatuur weer positief wordt stopt men met beregenen. Bij kiwibessen dient men bij vorst de bladeren in pril stadium zelf te beschermen.

De meeste telers zitten in Oost – en West-Vlaanderen en daar is er normaal iets minder vorst.

Er zijn bij mij al 2 Issai’s bezweken. Nummer 3 staat tegen de zuidgevel en ontsnapte aan de vorst.

De foto’s zijn van een Geneva en Maki, rassen die zich kranig hielden tijdens de voorbije serieuze winters.

30-03-2014, 21:32 geschreven door Daantje

Oranjetipje en Steenuil

Dit is een mooi en gelukkig nog talrijk vlindertje in de streek.

Gisteren 28/3 zag ik een eerste exemplaar. Die is wat vroeg ontwaakt op de eerste van opnieuw een reeks warme dagen. Normaal wordt deze vlinder verwacht begin april, met een piek tussen 20 april en 10 mei. Er is slechts 1 generatie.

Ik kom net van een Natuurpunt-activiteit betreffende de steenuil. Eerst een inleiding door Eddy D’Huyvetter die al 20 jaar terug bij ons een nestkast plaatste voor de steenuil, maar die dankbaar gebruikt wordt door de kauwen. Er werd een knappe film over de steenuil van  Swa Drofmans van Wijnegem vertoond. Al een zestal jaar bestaat de vogelwerkgroep van Natuurpunt. Vorig jaar ringden ze 45 jongen van de steenuil.

Tot een tiental dagen, of zeg ik beter nachten terug, hoorde ik de steenuil. Met leedwezen vernam ik dat in 2013 in mijn omgeving in Halle- Kempen geen enkel broedgeval lukte. Bij zijn ouders was een eekhoorn de snoodaard. Bosuilen zouden de soort verdringen.

Valentijn nam het voortouw voor de aangename, nachtelijke wandeling tot Einhoven, de zuidoostelijke kant van Zoersel. Af en toe liet hij geluiden horen van de vogel. Slechts eenmaal antwoordde een steenuil. Op de terugweg kwamen we die weer tegen. Normaal hadden we - op grond van de broedgevallen vorig jaar- nog een paar vogels moeten horen.

Een steenuil nestelt normaal vanaf half april.

30-03-2014, 20:34 geschreven door Daantje

"De consument is voor Velt geen wispelturig beestje"
24.03.2014  Leen Laenens & Jan Vannoppen (Velt)

Dit bijzonder degelijk artikel komt van VILT : Vlaams Infocentrum Land - en Tuinbouw

klik op  

www.vilt.be

Onder Duiding vindt u dit artikel MET de foto's.

Meer dan 100 lokale afdelingen in Vlaanderen en Nederland verenigen in totaal 15.000 leden. Jaarlijks worden er voor hen bijna 700 activiteiten georganiseerd, waarbij een groep van 100 freelance lesgevers instaat voor de diverse cursussen tuinieren en koken. Het minste wat je van Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, kan zeggen, is dat ze mensen weet te mobiliseren. Individualisme kennen ze bij Velt niet, “het familiegevoel op onze activiteiten werkt heel motiverend”, en de economische crisis voelen ze niet, “we verwelkomen net meer leden nu mensen moeten kiezen voor wat ze echt belangrijk vinden in het leven”. Door nieuwe noden en trends goed aan te voelen, houdt de in 1974 opgerichte vereniging zichzelf scherp. Maar aan de succesformule veranderde al die tijd weinig: jong en oud helpen bij ecologisch tuinieren en bij het koken van de eigen kweeksels. Voor steeds meer mensen wordt ‘zelf voedsel produceren’ een uitdaging, vertellen Velt-voorzitter Leen Laenens en directeur Jan Vannoppen.

Velt bestaat 40 jaar. Hoe is de vereniging indertijd ontstaan?
Jan Vannoppen: Begin jaren ’70 bracht het boek ‘Silent Spring’ aan het licht dat het insecticide DDT indertijd massale vogelsterfte veroorzaakte. Dat besef was de directe aanleiding voor het ontstaan van een milieubeweging, eerst in de Verenigde Staten en korte tijd later in Europa. Ook in Vlaanderen zette het DDT-schandaal veel in beweging. Het is de periode van de eerste boerenmarkten, de eerste natuurvoedingswinkels, de pioniers inzake biolandbouw, enz. Door heel gedreven mensen werd opgeroepen tot consumentenactie en gedragsverandering. We denken in de eerste plaats aan mensen zoals Daniël Willaeys, mede-oprichter van Velt. Mensen groepeerden zich, zoals de ‘Vrienden van de Biologische Land- en Tuinbouw’ in 1971 in West-Vlaanderen. In de Kempen en elders in Vlaanderen kwamen er vanaf 1973 soortgelijke groeperingen. De overkoepelende structuur kreeg de naam VELT, wat in 1974 stond voor ‘Vereniging voor Ecologische Land- en Tuinbouw’. De naam evolueerde de volgende jaren naar ‘Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren’, om meer de nadruk te leggen op de bredere doelstellingen van Velt.

Ziet de werking er nog ongeveer hetzelfde uit of hebben vier decennia veel veranderd?
Leen Laenens: Er is een hele evolutie geweest want Velt is zoals Jan uitlegde van onderuit gegroeid en geleidelijk versterkt en volwassen geworden als vereniging. Twee sporen zijn we blijven bewandelen: dat van de kennisverspreiding via publicaties en lesgevers, en het lokaal ingebedde en vanuit het Velt-secretariaat ondersteunde vrijwilligerswerk. Een derde constante is samenwerking: met de biologische voedselketen via BioForum, met de milieubeweging via Bond Beter Leefmilieu en met de brede transitiebeweging. Dat mensen zelf iets kunnen doen en veranderen, bijvoorbeeld door hun eigen voedsel te produceren, zit in het DNA van Velt. We verenigen dus denkers én doeners, mensen die grond tussen hun vingers willen voelen.
Jan Vannoppen: In onze missie staat dat we het ecologisch gedachtegoed willen uitdragen. Dat kan je niet door te verworden tot een gesloten groep die uitsluitend de ledenbelangen dient. Om iets te (blijven) betekenen in de samenleving pikken we in op nieuwe noden en trends. Recent schreven we bijvoorbeeld mee aan een memorandum over de deeleconomie in Vlaanderen want ‘delen is het nieuwe hebben’. Zoals DDT in de jaren ’70 een ‘sense of urgency’ veroorzaakte, zie ik mensen elkaar vandaag opnieuw opzoeken en dingen in beweging zetten vanwege de klimaatverandering en andere problemen. Als organisatie bieden we een handelingsperspectief aan mensen die iets willen doen maar concreet niet weten wat. Met goede voornemens alleen, zoals rond Nieuwjaar, schiet niemand op.

Hoeveel leden telt Velt? Is dat aantal mee gestegen met de toegenomen aandacht voor milieu, natuur en duurzaamheid?
Jan Vannoppen: Velt ging 40 jaar geleden van start met een duizendtal leden en zal dit jaar zijn jubileum vieren met een aanhang van 15.000 mensen. Het ledenaantal piekte al eens eerder naar aanleiding van educatieve tv-uitzendingen over biologisch tuinieren en biovoeding in de jaren ’90. Ook de dioxinecrisis bezorgde ons heel wat nieuwe leden, maar daarna liep de ledenwerving even wat minder vlot. Door goed in te spelen op het groeiende ecologische bewustzijn en door meer te communiceren, groeien we sedert 2011 jaarlijks weer met 500 leden. Ook in Nederland bouwen we onze werking uit, want op korte tijd ontstonden daar 15 nieuwe afdelingen en zijn we met 1.800 Nederlandse Velt-leden.

Hoe zijn jullie georganiseerd, met vrijwilligers of anderszins?
Jan Vannoppen: Velt bestaat uit meer dan honderd lokale afdelingen. Zij vaardigen vertegenwoordigers af voor onze algemene vergadering. Deze vrijwilligers worden professioneel ondersteund door een 23 man/vrouw sterk team van medewerkers (samen 16 VTE) die het secretariaat in Berchem als uitvalsbasis hebben. Voor onze cursussen doen we beroep op een groep van honderd lesgevers, stuk voor stuk zeer gedreven freelancers die we een kleine vergoeding kunnen betalen omdat de Vlaamse landbouwadministratie Velt erkent en subsidieert als centrum voor naschoolse vorming van hobbytuiniers. Daarnaast zijn er de vrijwilligerscoaches, met hen erbij kan Velt op een vernieuwende manier groepen mensen begeleiden. Met die aanpak sleepte Velt in 2010 de Vlaamse prijs voor het vrijwilligerswerk in de wacht.

Met welke middelen houden jullie de boel draaiende?
Jan Vannoppen: Velt werkt met een budget van 1,2 miljoen euro. 300.000 euro hebben we te danken aan de erkenning als socio-culturele vereniging. Lidgelden brengen een even groot bedrag samen. Doe daar nog eens dezelfde som bij uit de verkoop van publicaties, de inschrijvingsgelden voor cursussen en giften en de samenaankoop voor zaaigoed. Het laatste kwart van die 1,2 miljoen euro verdienen we met projecten en andere opdrachten waaraan Velt werkt. Zo schrijven we nu mee aan een gids van de overheid die goede tuinierspraktijken verzamelt. En werken we graag mooie ‘samentuin’-projecten uit met het geld dat landbouwminister Kris Peeters vrijmaakt voor volkstuinen. Onze expertise staat ook ten dienste van gemeentebesturen die worstelen met het onkruidvrij houden van hun openbaar domein zonder pesticiden. We appreciëren ook de sponsoring van het milieupunt ARGUS en een aantal intercommunales voor projecten rond samentuinen. De Watergroep en Pidpa financieren de tuinbordjes ‘Zonder is gezonder’. De watermaatschappijen vinden het namelijk belangrijk dat mensen gesensibiliseerd worden om minder pesticiden te gebruiken.
Leen Laenens: De raad van bestuur van Velt, waarvan ik nu een jaar met plezier voorzitter ben, hecht veel belang aan het verwerven van eigen middelen. Dit kan onder meer via het schrijven van brochures en boeken en het organiseren van cursussen. Daar kruipt ontzettend veel energie in, maar gelet op de grote respons is dat het waard en het is bovendien een erg mooi visitekaartje voor Velt.

Gezamenlijke perscommuniqués met de milieubeweging doen ons vermoeden dat Velt niet vies is van lobbywerk bij de beleidsmakers. Welke rol willen jullie spelen?
Jan Vannoppen: Wij dragen ons steentje bij aan de standpunten van milieukoepel Bond Beter Leefmilieu en omgekeerd haken we ons wagonnetje aan voor thema’s als pesticiden, landbouw en voeding. Gaat het over landbouw, dan zullen we bijvoorbeeld aandacht vragen voor de voedselproductie in tuinen.
Leen Laenens: Wanneer je als vereniging met 15.000 leden een standpunt inneemt en dat kenbaar maakt aan de beleidsmakers, dan heeft dat een belangrijke signaalfunctie.

Zijn hobbyisten zoals de Velt-leden bezig met problemen die de professionele landbouw aangewreven worden, zoals het verlies aan biodiversiteit en bijenvolkeren?
Jan Vannoppen: Over de term ‘hobbyisten’ wil ik eerst even kwijt dat die ons te weinig eer aan doet want bij Velt wordt op een serieuze manier kennis en ervaring opgebouwd. Onze handboeken worden niet voor niets ‘bijbels’ genoemd. Het moestuinhandboek (eerste druk in 1988) wordt nog steeds door bioboeren gebruikt, tot in Nederland toe. Het staat vol kennis die ongelofelijk maar waar door vrijwilligers is ontwikkeld.
Leen Laenens: In een Vlaanderen dat maar een voorschoot groot is, kan je vanuit privé-tuinen mee bijdragen aan oplossingen voor het verlies aan biodiversiteit. Met Natuurpunt als partner zoeken we naar meer ruimte voor biodiversiteit in onze tuinen. Zelf bekijken we een tuin als één geheel en niet als een van elkaar gescheiden moestuin en siertuin. In een ecotuin kan de mens voedsel vinden, maar is er ook plek voor bijen en andere insecten.
Jan Vannoppen: Met bloemenweiden alleen gaan we het bijenprobleem niet oplossen, laat dat duidelijk zijn. Belangrijk is dat boeren en burgers anders omspringen met pesticiden. Wij ijveren voor de toepassing van het voorzorgsprincipe: gebruik geen chemische middelen waarvan niet zeker is dat ze onschadelijk zijn voor bijen. Voedselproductie is zo sterk afhankelijk van een gezonde bijenpopulatie dat je geen teeltmethoden zou mogen gebruiken die de bijen bedreigen. Dat is de tak afzagen waar je zelf op zit. Velt staat een ecologische zienswijze voor, denk bijvoorbeeld ook aan onze samenaankoop van ecologische zaden en pootgoed. Bij de 30.000 verpakkingen die onze leden kochten, waren heel wat oude variëteiten. Zo dragen we bij aan de instandhouding van de agrobiodiversiteit.

Wat is stadslandbouw volgens jullie? En maken jullie een onderscheid met stadstuinieren?
Jan Vannoppen: Over de term ‘stadslandbouw’ is consensus in de internationale literatuur. Tuinieren op daken, in volkstuinen en in schooltuinen mag je daar allemaal onder scharen. Een sociaal initiatief rond voedselproductie is namelijk evenzeer stadslandbouw als de boer die aan de rand van de stad voedsel produceert voor rechtstreekse afzet aan gezinnen of de boer die 30 kilometer verderop zit en samen met enkele collega’s beroep doet op een distributeur om de hoeveproducten tot bij de stedelingen te krijgen.
Leen Laenens: De sociale factor is essentieel bij stadslandbouw. De meerwaarde van een aantal stadslandbouwprojecten kan hem meer in het sociale aspect zitten dan in het produceren van voedsel.

Ecologisch tuinieren vereenzelvigen wij meteen met tuinieren zonder kunstmest en sproeistoffen. Is het daarmee gezegd?
Jan Vannoppen: De natuur doet niet al het werk alleen in de tuin. Ecologisch tuinieren is niet moeilijk, maar beginners moeten wel een aantal zaken leren. In een ecotuin boots je met sierplanten de natuurlijke vegetatie in jouw regio na. Dat is een goede garantie op succes. In de moestuin hanteren wij principes zoals bodemzorg, niet spitten, compost gebruiken, ruimere plantafstanden hanteren, plaats voorzien in de tuin voor planten die natuurlijke vijanden van schadelijke insecten kunnen aantrekken, enz. Als noodmaatregel kunnen de in de biolandbouw toegelaten middeltjes ter bestrijding van ziekten en plagen toegepast worden. Maar wie groenten teelt zonder sproeistoffen, moet ook kunnen leven met een beetje schade door ziekten en plagen. Bij het zien van de eerste bladluis of slak is paniek niet op zijn plaats.

Particulieren kunnen sproeistoffen enkel nog in aangepaste verpakkingen en formuleringen verkrijgen. Stemmen deze en andere veranderingen inzake gewasbescherming jullie tevreden?
Leen Laenens: Het is een stap in de goede richting, maar met Velt stellen we de noodzaak van pesticiden voor particulieren in vraag. Het is wat gek dat openbare besturen hun domeinen vanaf 1 januari 2015 zonder chemische bestrijdingsmiddelen moeten onderhouden en burgers ze wel nog mogen gebruiken. Wie begaan is met een gezonde bodem kijkt anders tegen die middelen aan. Wij vragen dat mensen begeleid worden bij het volledig achterwege laten van pesticiden. Te meer omdat de kennis omtrent een zorgvuldig gebruik van die middelen bij de consument niet aanwezig is, iets wat ook de landbouwsector zorgen baart. Medicatie krijg je maar op voorschrift van een dokter en met het advies van een apotheker. Particulieren konden lange tijd sproeistoffen aanschaffen zonder enig advies. In dat opzicht zijn de recente veranderingen - die onder andere een voorlichter in elk verkooppunt introduceren - toe te juichen, maar betreuren we dat pesticiden in sommige supermarkten vrij verkrijgbaar blijven.

Zijn jullie principieel gekant tegen chemische hulpmiddelen of proberen jullie kritiek te onderbouwen? Neigt het soms niet naar bangmakerij rond gangbare voedselproductie?
Leen Laenens: Mensen bang maken, doe je door louter in te spelen op emoties. Dat is niet de stijl van Velt. Wij willen informeren, bewustmaken zonder te blijven hangen in het eindeloos analyseren van de problemen en oplossingen aanreiken. Mensen moeten vertrouwd geraken met de alternatieven van “zonder is gezonder” zodat ze op een ‘gezonde’ – voor hen, voor de bodem, voor de bijen, enz. – manier kunnen tuinieren.
Jan Vannoppen: Bij Velt redeneren we vanuit een gezonde dosis wantrouwen ten aanzien van synthetische pesticiden.

Vzw De Vlaamse Volkstuin, die nu door het leven gaat als Tuinhier, gaf recent toe dat het voor hen niet eenvoudig is om jonge mensen te enthousiasmeren voor tuinieren. Lukt jullie dat wel?
Jan Vannoppen: Het lukt ons, misschien omdat we eerder begonnen zijn met extern communiceren. Door tijdens de Ecotuindagen niet alleen het neusje van de zalm te tonen maar ook te rekruteren bij beginners die goed bezig zijn, hebben we de deur voor jonge mensen echt opengezet. We richten ons bijvoorbeeld ook tot mensen die rond één thema willen werken. Ze worden dan erkend als Velt-werkgroep en hebben minder verplichtingen dan een Velt-afdeling.
Leen Laenens: Velt is sterk in het oppikken van nieuwe maatschappelijke initiatieven, die vaak komen van jonge mensen. Na 40 jaar slagen we er zo in om nog altijd te pionieren. Naar aanleiding van ons jubileum denken we er over na om de vereniging in ‘een nieuw kleedje’ te steken zodat we mensen kunnen blijven aanspreken.

Welke kansen en bedreigingen zien jullie in de toekomst voor ecologisch en sociaal tuinieren?
Jan Vannoppen: We zien vooral kansen want mensen beleven plezier aan tuinieren en koken. Zelf iets doen, wordt mainstream. Hoe verklaar je anders dat breien opnieuw hip wordt. Tot voor kort merkten we dat een aantal lokale afdelingen teleurgesteld waren in de moeilijke zoektocht naar nieuwe bestuursleden. Gelukkig zijn er weer meer leden die de handen uit de mouwen steken en verantwoordelijkheid willen nemen.
Leen Laenens: Als reactie op de eenvormigheid die het gevolg is van de globalisering - denk aan de alomtegenwoordige fastfoodrestaurants - namen mensen belangrijke zaken zoals hun eetcultuur weer zelf in handen en ontstaat er opnieuw diversiteit. Kleine eethuizen en volkskeukens winnen daardoor aan populariteit op de McDonald’s. Velt kan mensen het vertrouwen geven dat ze hun leven zelf in handen kunnen nemen en dat ze aan bepaalde problemen zelf iets kunnen doen.

Tot slot, naar welke activiteiten van Velt mogen we nu al uitkijken?
Leen Laenens: Schrijf voor het weekend van 31 mei en 1 juni de Ecotuindagen alvast in de agenda. Bijna 200 tuinliefhebbers verwelkomen dan bezoekers. Op 8 november vieren we ons 40-jarig jubileum. We zullen die feestdag invullen zoals je mag verwachten van Velt, met onder meer een ruilbeurs en een studievoormiddag over insecten in de tuin.
Jan Vannoppen: Elke dag van het jaar zijn er verspreid over de verschillende lokale afdelingen gemiddeld twee Velt-activiteiten, van cursussen tot fietstochten en bedrijfsbezoeken. 2014 brengt ook heel wat nieuwe publicaties: het gloednieuwe kookboek ‘Lekker ecologisch’, een herdruk van het boek ‘Kippen in de tuin’ en er komt ook een nieuwe versie van onze meer dan 750 pagina’s tellende handleiding voor de ecologische moestuin.

Lees ook: 40 jaar al mobiliseert Velt mensen rond voedselthema's

Bron: eigen verslaggeving VILT

24-03-2014, 00:00 geschreven door Daantje

Bezoek aan en rondrit omheen de luchthaven van Zaventem

Met KVLV Halle-Kempen en Schilde (23-3)

De grotere mannelijke aanwezigheid was opvallend.

We hadden met Franky een uitstekende gids die alles tot in de puntjes uitlegde. Iemand noemde hem een “gouden gids”.

We hoorden alles over het inchecken met alle mogelijke problemen, passeerden de grenscontrole naar de taxfree zone, hadden een zicht op een terminal en zagen een Turks vliegtuig vertrekken. Langs een landingsbaan in de verte stelden zich 4 brandweerwagens op, mogelijks was er iets niet in orde (achteraf niets meer gehoord) en kwamen terug via de zaal met de bagage-aankomst. Je krijgt een veel beter inzicht; werkelijk zeer boeiend. Maatregelen voor de veiligheid zijn streng. Ik wist niet dat 100 ml vloeistof wel toegelaten is in de handbagage.

Brussels Airport is nu een private onderneming met nog veel groeimogelijkheden. Voor de val van Sabena waren er in  2000 21 miljoen passagiers. In 2013 waren er al terug 19 miljoen.

We stapten weer op onze bus voor een lange rondrit rond de vlieghaven. Aan de ene kant zaten we in de regen, aan de andere kant was het droog.

FOTO’S

Brussels Airport

Iedereen krijgt een batch

Franky bij de luchtfoto. De luchthaven beslaat 1250 Ha en strekt zich uit over verschillende gemeentes. Boven links zie je de E19 naar Antwerpen. Diechtbij bevindt zich Brucargo, de vrachtluchthaven, in het verlengde de militaire luchthaven van Melsbroek. Je ziet een gedeelte van de ring.Onder de luchthaven zie je de steenweg Brussel –Leuven.

Cockpits

Aanlegterminal en vliegveld naar het Z-O.

Brucargo, met een oude Boeing 747 als vrachtvliegtuig. De neus wordt opengezet voor het laden. Volgens Franky een van de mooiste, betrouwbaarste en stabielste vliegtuigen.

Controletoren

Rader

Kerktoren van Diegem.

23-03-2014, 00:00 geschreven door Daantje

Feed-back Taybes

(met dank aan Piet)

Ik heb de Buckingham al van bij de lancering ’96 of “97 in Engeland.

Die staat nog steeds in mijn plastiekserre. Ik had al die tijd reeds zeer vroeg vruchten, misschien een tikkeltje kleiner maar van dezelfde vorm en smaak als de gestekelde.

Er staat er ook een buiten, maar niet op een ideale plaats, in de schaduw van onze familieboom met de 16 appelrassen voor de kleinkinderen. Dikwijls bevroren de takken - in de serre is dit nooit gebeurd – en zoals je weet staan de merels vroeger op dan wij. Ik kon maar af en toe een +/- rijpe bes proeven.

De Buckingham op de vorige blog staat het derde jaar in de fruitkooi.

Daar de Buckingham en de Medana nu naast elkaar groeien, zal de vergelijking makkelijk zijn. Ik breng erover verslag uit over enkele maanden.

Ik vond de blog bij Fruitberg. Dit is niet de Buckingham, doch een andere braamboos (een boysonbes?)

De Buckingham heeft dezelfde vorm als de Medana, die eronder staat bij Fruitberg.

U kan foto's van mijn Buckingham in de serre vinden op de blog van 3-6-2009

U kan op de blog, in het rechthoekje links boven:  taybes invullen en op zoeken klikken. Dan vindt u een reeks blogs waar taybes ter sprake kwam.

21-03-2014, 14:41 geschreven door Daantje

Kent u de Taybes?

De Taybes werd door Derek Jennings ontwikkeld in het Scottish Crop Research Institute en in 1978 op de markt gebracht.

Ik heb hem leren kennen toen hij na zijn pensionering in Kent woonde. Ik had in 1992 een annonce gezien voor bramen die hij verkocht en ook voor Glen Coe, de paarse framboos die hij ook had gecreëerd. Toen we in 1995 met enkele Velt-fruitvrienden naar Engeland trokken, had hij tijd om ons te ontvangen. Hij had net een telefoontje gehad uit Buckinghamshire. In een tuin had zich een mutatie voorgedaan op de Taybes. De bessen hadden er niet onder geleden. “en zeggen dat ik talloze proeven deed om de Taybes stekelloos te krijgen. Het lukte met de stengels maar niet met de vruchten.”

Vorige week met het in orde brengen van mijn kleinfruitkooi viel mij het grote verschil op tussen de oorspronkelijke Medana Taybes en de mutatie Buckingham Taybes.

Op het eerste zicht zou je helemaal niet zeggen dat ze naaste familie zijn! De Buckingham (mutatie) staat al helemaal in blad, terwijl de oorspronkelijke er nog helemaal kaal bijstaat.

Zie de foto’s

De Taybes, een braamboos, kruising tussen braam en framboos, is behoorlijk productief met grote, zeer aromatische bessen. Naar mijn bevinding is ze wellicht de braamboos die het best tegen strenge wintervorst kan. In de voorbije, strenge winters waren er telkens een aantal takken bevroren, doch niet allemaal. Slechts eenmaal was 1 van de 2 helemaal bevroren, terwijl de andere er nog tamelijk goed uit kwam.

Nog een anekdote. Een heel aantal jaren terug gaf mijn vrouw Aleide een voordracht voor de wijngilde van St. Job. Een lid vertelde mij dat hij al een rijpe braam had. Ik vroeg of ze volledig zwart was, wat beaamd werd. In juni kan dit niet en ik mocht ter plekke komen kijken in Ekeren.

Een tuin met een microklimaat met een Taybes. Die groeide er horizontaal aan een lange, stevige draad van 1,2 m met rechthoekige mazen. Nog nooit had ik een Taybes gezien met zoveel vruchten.

Ik heb er uit geleerd mijn braambozen en bramen zo horizontaal mogelijk te leiden. Ik kom hierop nog terug in een van de volgende blogs.

FOTO'S

De foto's tonen 2 verschillende  Medana's  of gestekelde Taybessen. De Buckingham die een paar keer getoond wordt is steeds een en dezelfde plant. Die staat al helemaal in blad. Terwijl de oorspronkelijke, of Medana er nog helemaal kaal bijstaat.

1. Medana (gestekelde) Taybes

2. Idem

3. Idem

4. Idem

5. Links Buckingham (Stekelloos)

6. Buckingham  Let op de vele bladeren!

7. Medana rechts

8. Medana

9. Buckingham

20-03-2014, 21:38 geschreven door Daantje

Heksenbezem

Na vele jaren word ik nog eens geconfronteerd met wat men heksenbezem noemt.

Ik heb er Google bijgehaald en wordt niet veel wijzer. Men kent er enkel de heksenbezem in berkenbomen. Iedereen zal die al wel gezien hebben waarbij de plant in een enkele tak een groot aantal zijtakjes maakt, zodat met name in de herfst en winter een opvallende dichtere structuur in het silhouet van de boom te zien is. Deze afwijking wordt veroorzaakt door de schimmel Taphrina betulina (synoniem: Exoascus betulini). Men zou de ziekte bij oppervlakkige beschouwing voor een vogelnest kunnen houden. Aangetaste bomen kunnen van een tot soms tientallen aangedane takken hebben.

In de vorige VELT-uitgave ‘Ecologische Teelt van Kleinfruit’ staat bij frambozen: ‘Heksenbezem of dwergziekte herken je aan een bos korte takjes met misvormde bladeren en bladachtige bloemen aan je frambozen. De vegetatieve groei komt in de lente later op gang. De oorzaak van deze ziekte is een mycoplasma dat door twee soorten cicaden (Macropsis fuscula en Typhocyba species) verspreid wordt. De eitjes van deze cicaden overwinteren onder de schors. Zowel frambozen als bramen hebben er last van. Verwijder en verbrand de aangetaste planten.’

Mijn ervaring : ik heb dit slechts eenmaal opgemerkt bij mijn frambozen.     Bij de bramen is dit veel duidelijker. Enkele van mijn Thornless Evergreen, de stekelloze braam met het peterselieblad zijn er een twintig jaar terug aan kapot gegaan. Het toeval wil dat ik zag dat de 3 exemplaren in de composttuin van de Jean Pain-methode te Londerzeel aan hetzelfde euvel leden. Ik heb er Frederic Vanden Brande op attent gemaakt.

Na al die jaren zie ik nu drie aangetaste planten in mijn tuin; Een beginnende aantasting bij de jongste Kotata, een braamboos. Ik heb de aangetaste plek zo goed als het ging uitgeknipt. Misschien een (kleine) kans dat het lukt?

In de bramengalerij vertoonden ook twee planten hetzelfde euvel. De namen van deze stekel loze rassen zijn destijds met het verplanten omwille van de aanleg van de aardgasleiding verloren gegaan. Beide planten heb ik uitgegraven.

De foto’s van deze laatste planten zullen alles verduidelijken.

16-03-2014, 21:09 geschreven door Daantje

Cornus mas Kornellebes

Reeds zeer lang staat de Cornus mas, de kornellebes in bloei.

15-03-2014, 00:00 geschreven door Daantje

Gekrakeel van Kauwen

Daarstraks hoorde ik kort gekrakeel van kauwen en zag van ver er een wegvliegen. Was er ruzie in het nieuwe huishouden of toch een mogelijke indringer?

Enkele dagen geleden was een ganse familie met veel laweit doende rond de nestkast van Natuurpunt, die er al 20 jaar hangt en bedoeld is voor steenuilen. Kauwen blijken echter rapper.

Wellicht werd toen uitgemaakt welk koppeltje er mocht komen wonen.

Op een samenkomst van de werkgroepen van Natuurpunt voor de steenuil vernam ik dat er nu nestkasten bestaan waarin de kauwen geweerd worden.

Regelmatig hoor ik de steenuil in de omgeving roepen. Iemand van de werkgroep vertelde mij dat vorig jaar de jongen - niet ver in de omgeving- dood in het nest lagen.

13-03-2014, 12:25 geschreven door Daantje

Tjiftjaf

Daarnet de tjiftjaf gehoord. Het eerste trekvogeltje dat terugkomt. Of toch ongeveer. Gisteren hoorde ik de grijze kwik. Die is zeldzaam aan het worden. Tot 20 jaar terug woonde er hier steeds een koppeltje.

Heel makkelijk te herkennen aan zijn zang. Herhaaldelijk zingt hij zijn naam. Weer of geen weer, rond deze tijd komt hij terug.

Zijn nestje is moeilijk te vinden, tegen de grond in een ruigte. Wij noemden het ‘ovenmakertje’. Zijn kogelvormig nestje heeft opzij een invliegopening, net zoals het nest van de winterkoning.

12-03-2014, 13:09 geschreven door Daantje

Warm op 8-9-10 maart 2014

Volgens het KMI was het op deze dagen nog nooit zo warm sinds het begin van de metingen in 1833. Zondag 9/3 zag ik 21° (en het is een meter die eerder karig meet.)

Ik heb gewacht tot nu om zowel de rode - als de kruisbessen (in haagvorm) te snoeien. Vroeg in de winter snoeien leidt tot meer uitval door Eutypa.

11-03-2014, 09:58 geschreven door Daantje

2 maart Gent Designmuseum en Museum Dr Guislain

Met Art Fan

Op uitstap tijdens een zonnige dag maakt het toch plezanter. In het Designmuseum loopt de tentoonstelling ‘Segusto Vetri d’Arte’, werken van een Italiaans kunstglasblazers bedrijf tussen 1932 en 1963. Bij de foto’s zie je ook een kop van Henry Van de Velde en ook een wandmeubel. Vorig jaar bezochten we nog de Henry Van de Velde tentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel.

De Meze in Myconos, een Grieks restaurant in de Vlaanderenstraat smaakte overheerlijk

05-03-2014, 21:07 geschreven door Daantje

Vervolg Foto’s

Henry Van de Velde

Tenslotte nog enkele foto's in het zonnige Gent

Het stadhuis heeft wel een inmens dak

Het statige Belfort

St Jacob

05-03-2014, 21:03 geschreven door Daantje

Museum Dr Guislain

In het Museum Dr Guislain loopt de tijdelijke tentoonstelling ‘Soldaten en psychiaters 1914-2014’, die gaat over het oorlogsleed en hoe men er mee omging. Bv de shellshock. Maar ook de recente, psychische oorlogsellende komt aan bod. Kunstenaars als Achiel Van Sassenbrouck en Rik Wouters maakten de eerste wereldoorlog mee.

Verder krijg je een huiverige kijk in de vele zalen over de vroegere praktijken in een psychiatrische instelling.

05-03-2014, 20:51 geschreven door Daantje

Vervolg Foto’s Museum Dr Guislain

05-03-2014, 20:42 geschreven door Daantje

Geurende Kerspruim en Bijen.

Vandaag kwam Leen met haar gasten helpen in de tuin. De zon is van de partij.

Op een bepaald moment treft haar de honinggeur van een bloeiende kerspruim. Bij nader toezien is er druk bezoek van bijen. Tegen het weekend verwacht men 15°, nog een 3 -4° meer dan vandaag.

De boom had blijkbaar niets te lijden gehad van de lichte nachtvorst van de voorbije nacht. Ook volgende nacht wordt het een beetje koud.

05-03-2014, 20:10 geschreven door Daantje

De Kerspruim in volle Bloei

Op 1 maart staat de vroegste kerspruim in volle bloei. Dit wil zeggen dat reeds talrijke bloemblaadjes afvallen.

Andere myrobolanen staan nog iets minder ver en de laatste beginnen nog maar aan de bloei.

02-03-2014, 23:43 geschreven door Daantje

Sint-Truiden gelooft in ontwikkeling 'fruitteeltdrones'

(Metn dank aan Johan Staf voor het doorsturen)

Vijftien hectare van de voormalige militaire luchthaven van Brustem (Sint-Truiden) wordt een bedrijventerrein voor de fruitsector. Jonge ondernemingen kunnen er innovatieve toepassingen voor de fruitteelt ontwikkelen. Truiens burgemeester Veerle Heeren vindt drones binnen dat plaatje passen. De kleine onbemande helikoptertjes kunnen bijvoorbeeld worden ingezet voor het opsporen en bestrijden van plantenziektes.

"Het is onze ambitie om een drone-industrie gericht op landbouwtoepassingen en bij uitbreiding naar andere sectoren uit te bouwen in Sint-Truiden", zegt burgemeester Heeren in Het Belang van Limburg. "De Europese Unie maakt momenteel miljoenen euro's vrij voor bedrijven die zich specialiseren in de ontwikkeling en productie van drones".

In samenwerking met de Limburgse investeringsmaatschappij LRM, de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij POM en het Proefcentrum Fruitteelt wil Heeren van Sint-Truiden zo de 'Vlaamse Fruit- en Dronevalley' maken. Daarvoor kan geput worden uit de middelen van het strategisch actieplan (SALK) dat de werkgelegenheid in Limburg moet opkrikken.

Het Proefcentrum Fruitteelt onderzoekt al hoe ze via lichtsensoren die ze in drones inbouwen bacterievuur kunnen detecteren. Op Radio 2 bespreekt Geert Nijst van Skyeye, een in drones gespecialiseerd bedrijf, de mogelijke toepassingen in de fruitteelt. “Drones lenen zich voor inspectie van gewassen, kunnen met sensoren overbemesting of bacterievuur op peren in kaart brengen. Ze zijn zelfs geschikt voor het besproeien van gewassen.”

bron Het Belang van Limburg / Radio 2

21/02/2014

24-02-2014, 20:16 geschreven door Daantje

Op ecologische Manier komen tot nieuwe (appel)Rassen

Project in Duitsland

Bron: artikel in de Jahresheft 2013 van Pomologen-Verein e. V.

In dit project werken vier fruitbedrijven, een adviseur en een jonge vorser samen om ecologisch gekweekte, nieuwe appelrassen te ontwikkelen.

Hierbij spelen zowel de regionale teeltvereisten als de verzorging door vrouwelijke en mannelijke fruittelers een rol.

Aldus ontstaat een kweekprogramma op de bedrijven zelf.

Het doel is voor de teelt en de verkoop op ecologische bedrijven, op ecologische manier, eigen, vitale eetrassen te ontwikkelen, met een veelvoud aan genetische eigenschappen om de inzet van behandelingen te verminderen. Daarbij willen zij transparant zijn en zich inzetten voor het algemeen nut. Vandaar dat zij zich ook aangesloten hebben bij Sat:Gut e.V.                                                                                                                                                                                                                                          www.saat:gut.org.

Het project is ontstaan bij de werkgemeenschap voor ecologisch fruit Föko (Fördergemeinschaft ökologischer Obstbau). De werkgemeenschap werkt als netwerk en bijscholing rond het thema appelteelt.

www.foeko.de

Met Hans-Joachim Bannier als medeoprichter van de werkgemeenschap vormt zich daar een versmeltingspunt tussen de interesse van professionele telers en de pomologie.

Het kweken van nieuwe appelrassen wordt meer en meer labowerk met nieuwe technieken, o.a. gentechniek. De eerste proeven met genetisch veranderde appelen lopen al in Nederland. Onderzoekers van landelijke instituten ( bv. Dresden-Pillnitz voor Duitsland) werken samen, met EU gelden, aan vervroeging van de appelbloei door inkruisen van een gen van de berk.

Gentechnische ingrepen in het DNA en in de celkern (Cytoplasmafusie) zijn niet verenigbaar met de grondprincipes van de ecologische landbouw. Dergelijke producten worden niet toegelaten in de ecologische teelt.

De nieuwe rassen van de laatste tientallen jaar zijn terug te voeren tot 5 stamouders. Deze enge, genetische basis werkt zeer negatief op de vitaliteit van de huidige appelrassen. Massadragers en lang bewaarbare rassen als Jonagold (Jonagored) met als stamouders Golden Delicious en Jonathan behoren tot de gevoeligste rassen voor schurft.

Ook het geliefde ras Elstar stamt uit Golden Delicious en vergt veel verzorging.

We waarderen wel het opzoekingswerk van de laatste jaren waarbij resistente rassen werden ontwikkeld. Echter deze resistentie steunt meestal op één factor en wordt dikwijls doorbroken.

Wij willen andere wegen bewandelen, de schat aan pomologische kennis gebruiken en bewust de genetische veelvoud van oude, doch ook van moderne rassen benuttigen.

We zetten in op de brede resistentie van Seestermüher Zitronenapfel, Discovery en Edelborsdorfel.

Hoelang zal het duren om rassen te ontwikkelen met goede smaak, kleur en bewaarbaarheid?

Om een nieuw ras te kunnen lanceren rekent men op 20 jaar.

Onze werkwijze: de eerste kruisingen gebeurden in 2009. Zaailingen uit vrije bestuiving worden al gekweekt sinds 1997

We zijn met een startbasis van een 50 tig tal appelrassen begonnen.

Tijdens de eerste 3 jaren werden al vele kruisingen gemaakt, zogenaamde ‘toetsingen’ om te achterhalen welke combinaties een goed nageslacht vormen.

Bij de keuze van de ouders benutten we de ervaringen van de bedrijfsleiders.

Zo hebben wij te Hollingstedt, tussen Husum en Schleswig een andere inbreng dan aan de Beneden Rijn.

Er komen steeds pitten bij uit vrije bestuiving door de gekozen ouders om bij de nakomelingen de erfelijke eigenschapen te onderzoeken en te vergelijken.

Vroeg in het voorjaar worden de geplande kruisingen besproken op de bedrijven te Wesel, Bielefeld en Hollingstedt. In sommige gevallen dient men stuifmeel van andere standplaatsen te bestellen.

Er werd stuifmeel verzameld en ook ingevroren om dit in de volgende jaren, indien nodig, ter beschikking te hebben.

Takken met de te bevruchten bloemen, nog in knopstadium, werden in beschermhoezen ingepakt om vreemdbestuiving te voorkomen.

Dikwijls bestuift men een 100tal bloemen per kruising.

Mathias Ristel neemt dan zijn penseel en reist van zuid naar noord, van standplaats in volle bloei naar een volgende om de bestuiving uit te voeren.

Het penseel wordt in het stuifmeel geduwd en op de stampers van de moederbloemen gewreven.

Elke kruisingskombinatie krijgt een nummer, wordt opgetekend en krijgt een merkteken op de tak/boom.

Eens de bloeitijd voorbij worden de beschermhoezen weer weggenomen.

Als de nieuwe vrucht groot genoeg is wordt elke vrucht met een permanente inkt beschreven om deze bij pluk en bewaring te ordenen.

De bedrijven slaan die op in de koeling.

Tijdens de winter haalt men de pitten uit de appelen en voor een groot gedeelte worden deze in samenwerking met de universiteit Kassel-Witzenhausen in een kweekserre opgekweekt.

Een klein gedeelte van de pitten blijft in Hollingstedt om ze in de lente uit te zaaien op vrije percelen.

Mathias Ristel, voor zijn masters aan de universiteit, bekommert zich om de opgroei in de serre tot ze weer op de ‘Heimat’-hoeven terecht kunnen.

Hierbij kreeg hij ondersteuning van onze praktijkman Christoph Kümmerer.

Aldus kregen 1500 zaailingen hun plaats op de bedrijven.

De selectie, opnieuw onder het toezicht van Mathias Ristel, begint, in het eerste jaar, met het vaststellen van de schurftgevoeligheid.

Meeldauw behoort tot de kinderziekten en lost zich dikwijls op in het tweede jaar. Pas tijdens de volgende jaren is meeldauw een selectie criterium.

Naast schurft en meeldauw is ook kanker een selectie criterium dat tot eventuele uitschakeling leidt.

De zaailingen krijgen geen beschermingsmiddelen.

Dit is een uitdaging voor de bedrijven die ze op hun vruchtpercelen geïntegreerd hebben.

De kwetsbare zaailingen eisen bijzondere zorg: handmatig onkruid hakken, afweer voor muizen, hazen, konijnen en schapen.

Een schaduwwand die Hans-Joachim Bannier voor zijn planten opgetrokken heeft, bewijst dat de zaailingen in de schaduw beter groeien.

In 2014 rekenen we op de eerste vruchten.

Een deel van het project behelst de selectie onder de vruchtdragende appel –en perenbomen van de vrije bestuiving in 1997 op het bedrijf te Hollingstedt.

Voor de reeds dragende bomen zijn er verdere selectiecriteria als gevoeligheid voor regenvlekkenziekte, gloeosporium vruchtrot, vruchtgrootte en vanzelfsprekend de smaak, verder kleur en vastheid. De eerste bomen staan ter vermeerdering al op nummer op de Bioland boomkwekerij Daniel Cochems.

Volgend jaar worden ze op M9 en M25 op alle vier de standplaatsen op geplant.

Bij positieve ervaringen geven we ze door voor verdere tests op de officiële proefvelden.

De werkgemeenschap voor ecologische fruitteelt zit in een netwerk met Föko e.V. en anderen betreffende fruit. We zijn te Nürnberg aanwezig op Biofach, de wereldjaarbeurs voor biologische levensmiddelen; alsook op Bio Nord te Hannover. Verder geven we voordrachten over het project en de biologische plantenteelt.

23-02-2014, 00:00 geschreven door Daantje