Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Wisley Gardens, Canterbury,
Brogdale en Sissinghurst
(org. D. WillaeysVelt
Zoersel , NBS, Reizen Lauwers)
Vorig jaar 1 dag (Verslag van
Jan Vannoppen in Seizoenen 1/2008). Daar Yalding spijtig gesloten werd, komt de
beroemde tuin vanSissinghurst in de
plaats. Op zaterdag naar Wisley Gardens, de grote tuin van de Royal Horticultural
Society met zeer veel fruit in Groot Londen, overnachting
te Canterbury. Op zo. naar de fruitweelde (alleen al 2.300 appelrassen!) van Brogdale (Faversham) en het mooie
Sissinghurst.
Het statige Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea).
Ik hou van planten die voor zichzelf zorgen, die zichzelf uitzaaien. Dit wil niet zeggen dat ik ze soms niet een handje help door te verplanten. Jaren terug zal ik ook wel de digitalis op de hoek van het terras verplant hebben. Dit is al een aantal jaren geleden. De plant heeft het er naar haar zin, want jaar na jaar staat zij er ten pronk en nochtans vingerhoedskruid is toch een tweejaarlijkse plant. Het is een statige groeier van nu al ruim 1,80 m.
Na het uitstekende
2006, toen er flink moest gedund worden; het tamelijk goede 2007, maar met
slecht weer tijdens het afrijpen, is dit
jaar een complete tegenvaller. Ik heb nog geen enkele vrucht aan mijn 4 bomen
kunnen ontdekken.
De vorst vernielde
niet alleen de bloemen, doch ook nogal wat takken bevroren. Veel droog hout
dient nog weggeknipt te worden.
Wat de aantasting
door krulziekte betreft valt het bij mij nog mee. Het ras Peregrine heeft er het meeste last van. Benedicte minder. Fertile de
Septembre en Wassenberger zo
goed als niet.
De krulziekte is een schimmel. Als er maar weinig slechte bladeren zijn kan je die plukken en vernietigen. De besmetting wordt dan verkleind, net als wat je doet met de meeldauwuiteinden bij appeltakken.
De zieke bladeren vallen af. Zijn dat er veel, dan betekent dat een serieuze verzwakking voor de boom. Later komen er wel nieuwe bladeren.
Bij Charles in
Pulderbos staat zijn zaailing er schitterend voor, maar we konden slechts één
vrucht ontdekken. Aan de uitgeplante jonge zaailingen was nog de vorstschade te
zien aan jonge takken.
Ook de
perzikspecialist Fik Denissen te Wommelgem heeft zo goed als geen vruchten. De
lemige grond is er nochtans minder vorstgevoelig dan het zand van De Kempen.
Er zijn nog mensen met problemen betreffende perzik. Een tiental dagen geleden kreeg ik volgende mail:
"Wij
hebben in de tuin een zieke perzikenboom. Symptomen: opkrullende
bladeren, en sinds dit jaar ook dode twijgen heb ik gemerkt en vruchten
met bruine, harde spikkels en vlekken."
FOTOMATERIAAL:
1.Jonge
Wassenberger met vorstschade aan de takken, echter geen krulziekte.
2.Vorstschade aan takken van perzik.
3.Geen
krulziekte maar wel vorstschade bij Fertile de Septembre.
4.Vorstschade
aan takken.
5.Peregrine
met wat krulziekte. Let op de vele takken met vorstschade.
6.De gezonde zaailingperzik in Pulderbos
7.Blad met krulziekte van mijn Peregrine.
8.Erge
krulziekte.
9.Te
gevoelig ras voor krulziekte. Artistiek wel mooi, doch funest voor de vruchtontwikkeling. Dit zijn allemaal verloren bladeren, vitale organen die zorgen voor de fotosynthese, het eten voor de plant. Een dergelijk ras liefst niet planten.
De Taybes is een van de beste BRAAMBOZEN, half Braam, half Framboos. Derek Jennings heeft deze vrucht ontwikkeld aan het Scottish Crop Research Institute. In 1978 kwam deze nieuwe soort in de handel. De stengels zijn gestekeld en dit schrikt sommigen af. Na verloop van tijd ontstaan er afwijkende clonen. Bij de Taybes heeft men dit opgelost door een gezonde cloon de Medana Taybes te propageren. In 1995 onstond in het Engelse graafschap Buckinghamshire een mutatie (verandering in het erfelijk materiaal) met ongestekelde stengels. Dit ras is te verkrijgen als de Buckingham Taybes. Vroeger leidde ik mijn Taybessen meer verticaal. Dan zag ik bij een wijnmaker in Ekeren de horinzontale kweekwijze met opvallend meer vruchten.
Een paar van mijn laatst bloeiende appels: 1. Crawley Beauty. Het mooie zal wel op de bloei slaan, want de appel is grauw-groen en enkel geschikt als keukenappel.
2. Marie Joseph d'Othée, de Ijzerappel of Pomme de deux Ans. Othée is een dorpje in de provincie Luik. Ik vind de appel in het voorjaar gewoon goed. Het is wel een goede appel voor gedroogde appelschijfjes.
met de Senioren van de Boerengilden
van Broechem en omliggende.
Drie bussen is een aardig pak volk.
Net voorbij de eerste brede stroom, de Maas, slaan we
rechts af van de snelweg in het Land van Altena. Aan de linkerkant van de autoweg ligt de veel
bekendere Biesbosch.
Om het eerste doel, de klompenmakerij Den Dekker te Dussen te
bereiken, reden we een eind hoog op de
dijken met naast de veelal met stro gedekte huisjes en huizen, veel groen en
aardige (moes)tuintjes. De bodem ligt er 4 m onder de zeespiegel.
Terwijl de eerste helft door de klompenmaker een
verhelderende en humoristische demonstratie kreeg, genoot de andere helft van
een bakje koffie en kon rondsnuisteren in de winkel.
Daarna reden we nog een tijdje op dijken. Als bussen
elkaar moeten kruisen (Ook Nederlandse senioren waren op stap!) is het wel wat
smalletjes. We bereiken terug de autoweg en dwarsen de Waal (een van de Rijnarmen), de tweede, brede
waterloop. Ernaast ligt Gorinchem en slaan we rechtsaf op de autoweg
Tiel-Nijmegen, maar niet ver. Links naast ons loopt de nieuwe, beruchte Betuwe-lijn, HST
spoorweg voor goederenverkeer.
De tweede afrit leidt links al naar Leerdam, befaamd
als het glasblazersstadje van Nederland.
Daar loopt de rivier Linge, die een stuk bevaarbaar is. We schepen
in voor 2 uur varen. Benedendeks eten we eerst onze broodlunch en genieten
daarna van het natuurschoonvanop het
zonnige bovendek.
Terug aan wal kunnen we Leerdam verkennen.Foto van Het Poortje,overblijfsel van het jachtslotvan Willem van Oranje, die ook graaf van
Leerdam was. Let op de tekst: VRIHEYT EN IS OM GHEEN GHELT TE COOP.
Terug de bus op gaat het verder voor verkenning van de Neder Betuwe, de fruitstreek van Nederland, zoals bij ons Haspengouw. Zeer veel grote fruitpercelen. Mij vielen vooral de grote nieuwe perenaanplantingen op. We reden tot Geldermalsen met de grootste fruitveiling van Nederland. Maar die kregen we niet te zien.
Op het avondmaal te Ulvenhout had ik het genoegen Louis
Mampay, boomkweker van Viersel te ontmoeten.We zijn trouwens even oud. Van hem heb ik mijn oudste fruitbomen. Hij
kweekte op M7, een geschikte onderstam voor de streek. Het worden wel flinke
kleppers.
Louis gaf voor onze Veltgroep meerdere, ook dank zij
zijn volkse humor, zeer gesmaakte
snoeilessen.
Daarna had je
geen schroom meer om zelf de snoeischaar
ter hand te nemen.
Voor een luchtige ophanging komen druiven best een stuk van de muur.Na regen en vocht drogen ze veel vlugger op en krijgen schimmelsporen minder kans. Vroeger gebruikte ik lange oogvijzen, maar zelfs de langste steken nog niet voldoende ver uit. De oplossing zag in de paardenwei van mijn buur. Deze haken zijn een heel stuk langer, hebben schroefdraad en zijn met een plug van 10 gemakkelijk in de muur te bevestigen.
Een VN-conferentie over biodiversiteit heeft een principeakkoord bereikt
over de verantwoordelijkheid voor milieuschade als gevolg van het gebruik van
genetisch veranderde gewassen.
Landen kunnen compensatie claimen bij de teler of de fabrikanten van
transgene producten.
De grootste conferentie ooit over biodiversiteit in Bonn slaagde
er echter niet in een internationaal bindend verdrag op te stellen dat de
verantwoordelijke aanwijst en verplicht tot schadevergoeding. Daarover wordt
nog minimaal twee jaar onderhandeld.
Het is voor het eerst in vier jaar dat de betrokken 150 landen het eens werden
over een slotverklaring op dit heikele punt. De details vergen de komende jaren
nog vele overleggen, aldus de voorzitters van de vergadering. Volgens insiders
lagen Japen en Brazilië te veel dwars om heldere en bindende regels vast te
leggen. De grootste producenten van transgene zaden drongen voor de conferentie
in Bonn aan op vrijwillige afspraken, maar hebben die eis laten vallen in Bonn.
Het Verdrag van Cartagena over het behoud van biodiversiteit is leidend in de
onderhandelingen. Die overeenkomst beoogde per 2008 de verantwoordelijkheid van
transgene besmetting wettelijk te hebben vastgesteld. Omdat de Verenigde Staten
het Cartagena-protocol niet hebben ondertekend, zal het land ook niet gebonden
zijn aan een verdrag over aansprakelijkheid bij transgene vervuiling.
De mispel is een van de vruchten die door de Romeinen naar onze streken werden gebracht. Maar daar is discussie over. Net als de wilde appel, de wilde peer treft men in België ook de wilde mispel aan. Vanwaar komen die? De wilde mispel heb ik leren kennen op een natuurexploratie ter gelegenheid van een Nationale Natuurbeschermingsdag in de Ardennen.We wandelden op een bergflank met allerhande struweel en werden attent gemaakt op een wilde mispelstruik.Ik heb een herinneringsbeeld aan een kleine struik op een weinig gunstige groeiplaats.
Ook in Duitsland komt de mispel verwilderd in de bossen voor, waardoor men dacht dat de boom daar autochtoon of inheems was, vandaar de naam germanica .
Met het regenweer van vanmorgen waren de slakken in hun nopjes. Ik had al gezien dat ze al te graag paprika lusten. Met dit weer hebben de slakken geen haast. Dit deed er mij aan denken naar de planten te gaan kijken in de serre, gewapend met de snoeischaar. En ja op elke plant nog een 3 tal nagenietende slakken, echter niet meer voor lang.
"Ik heb in 1976 een aantal notelaars opgekweekt uit noten
van onze eigen oude noteboom, die redelijk goed draagt met goede en lekkere
maar niet al te grote noten. Het zijn dus zaailingen.
Ongeveer 10 bomen heb ik opgekweekt, waarvan er nog 5 bij
mij op het erf staan. Van alle bomen heb ik na ongeveer 7 jaar de eerste noten
geoogst, behalve van één, die maar niet wilde dragen. De betreffende boom
groeit goed, maar niet extreem, is ongeveer 9 of 10 m hoog, staat naast een
andere die al vele jaren draagt, maar heeft zelf nog nooit een noot gedragen,
ik heb ook nooit bloemen of katjes gezien. Ik dacht dat hij steriel was. De
boom heeft ook een apart blad, erg groot zelfs, zeker 40 cm lang. Elk jaar kijk
ik goed of ik toch niet iets kan ontdekken, en wat zie ik een paar dagen
geleden? Er komen noten aan, misschien wel enkele honderden, als ze niet
afvallen! Het is dus een boom die meer dan 30 jaar weigerde ook ook maar 1 noot
te produceren! Dat is toch wel een buitenbeentje. De moraal is in elk geval dat
je niet te snel de zaag ter hand moet nemen, gewoon geduldig wachten. Ik ben
benieuwd naar de noten, mijn andere zaailingen doen het best goed en geven allen
notendie minstens zo groot zijn als de
moeder en ze zitten ook goed vol. Wel is de vorm soms iets minder, en zijn ze
niet allemaal met de hand te openen, en dat is een minpunt.
Heb jij een verklaring voor zo'n uitzonderlijk late
dracht? Zou dat meer voor komen?"
Groeten Karel
Zijn er soms lezers die hieromtrent ervaring hebben?
Tijdens de voorbije zonnige dagen was het een heerlijke tijd voor de vlinders. Vooral het oranjetipje was voortdurend te zien. Het klein geaderd witje is ook niet zeldzaam. De citroenvlinder heb ik maar twee maal waargenomen (geen foto). Klein koolwitje en oranjetip. De mooiste waarneming vind ik de Atalanta of nummervlinder, een trekvlinder. De meeste exemplaren zie in het najaar op rottend fruit.
Onze Grauwe Vliegenvanger is nog niet terug. Ik heb alvast het oude nest weggehaald, zodat de vogel, als hij komt, met een nieuwe lei kan beginnen. Merk hoe hij/zij het nest met mos drapeert.
Gisteren kwam dochter Tinneke. In de Veranda op het noorden ontdekte zij
3 hoornaars : 2 dode en een derde op stervens na dood. Ze lagen dicht bij
elkaar op de vloer. Een veronderstelling was dat ze gevochten hadden voor een
territorium? Een insect mankeerde een stuk van de vleugel. De halfdode heb ik
buiten gezet.
Of hadden ze alle vliegen reeds opgepeuzeld en stierven ze de
hongerdood?
Waarom dan zo dicht tegen elkaar?
Waren het koninginnen die ontwaakt waren uit de winterslaap?
De deur is praktisch steeds dicht omdat daar de diepvriezer staat.
Nadien ontdekte ik nog een dood exemplaar en was een ander met veel
geronk aan het rondvliegen. Veiligheidshalve heb ik het beest gevangen en
buiten gezet. Zon lawaai bij het vliegen zou veel mensen doen schrikken.
Hoornaars hebben het dubbele formaat van een wesp. Zeer kenmerkend is de
roodachtige rand van het borststuk. Hoornaars zien er gevaarlijk uit, maar zijn dit
totaal niet. Ze zijn helemaal niet agressief, behalve om hun nest te verdedigen.Als kleine jongen heb ik eenmaal een nest
gezien in de houtblokkenwand van de
schietstand van de Duitsers in het Wijnendalebos.
Hoornaars komen niet af op zoetigheid zoals wespen. In het najaar zie ik
ze weleens op rottend fruit. Ik heb de indruk dat zij de laatste jaren
talrijker zijn geworden. Vroeger zag ik ze hier haast nooit.
Hun voedsel
bestaat uit insecten, voor 90 % vliegen. Het zijn dus heel nuttige wezens. Spijtig van de dode.
Ik heb 2 vijgen, een Brown Turkey en het ras Violetta uit Beieren, Duitsland. Deze laatste moet nog een betere plaats krijgen. Dit is het derde jaar dat de Brown Turkey vruchten heeft. Vorig jaar 3 rijpe vruchten. Met de zwakke zomer rijpten de meesten niet. De plant staat tegen de zuid-westkant van het kippenhok. De nieuwe vruchtjes hebben de winterkou goed overleefd en ontwikkelen vlug , dank zij het warme weer. Ze beginnen te rijpen vanaf augustus.
Naast de schuur, op de plaats van het afgebroken afdak voor de kar, - In 't West-Vlaams zeggen we daar karrekot tegen - plantte ik in de herfst van 1962 mijn eerste notelaar. (Te zien links op de eerste foto van 'Begin van een zomerse Lentedag') Ik had geluk, nog geen 10 jaar later had ik de eerste noten, tenminste als het niet vroor begin mei, want dan bevriezen de uitlopende toppen. Er waren jaren dat de eekhoorns mij voor waren. In de herfst komen die uit het bos bij mij op rooftocht. Deze boom staat iets verder in ontwikkeling dan de Broadview. De nootjes zijn al goed te zien. De notenkatjes komen hier gelijk met de vrouwelijke bloemen. Bemerk de vele katjes. Meestal is dit ook een kenmerk voor een goede notenboom.
Dit is een jonge scheut van het ras Broadview, lange tijd het vruchtbaarste ras van de geënte noten. Broadview
stamt uit Brittish Columbia, de provincie tegen de Grote Oceaan, de
westkust van Canada. Je ziet een katje met het mannelijk stuifmeel.
Vrouwelijke bloemen zijn nog niet te zien. Dit ras zet ook gemakkelijk
vruchten zonder bestuiving. Dit noemt men parthenocarpie (vruchten
ontwikkelen zonder bestuiving en bevatten dan ook geen zaden). Het
meest geteelde perenras, Conference doet dit ook. Men zegt dat
beroepsperentelers : 'De peren aan de boom spuiten'. Bevroren bloemen
worden bespoten met gibblerines, een plantenhormoon en er ontwikkelen
zich peren zonder pitten. Naast de Broadview staat een andere geënte noot de Buccanier,
een Nederlands ras. Dit is een later ras. Het stuifmeel uit deze
katjes komt op tijd voor de bestuiving van de Broadviewbloemen. Nog een ander positief punt van de geënte noten: ze beginnen al te dragen na 3, 4 jaar.
Geen vorst op de appelbloesem dit jaar. Al een tijd zonnig weer. Volop bijtjes, hommels en andere insecten voor het bestuivingswerk. De meeste bomen zitten in volle bloei.Dit wil zeggen dat de bloemblaadjes beginnen te vallen. Met dit weer versnelt en verkort ook de bloeiperiode. De eerste vruchtjes verschijnen al.
