Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
17-05-2005
NOG EEN NIEUWE( ? )SCHIMMELZIEKTE
Mijn goede vriend Louis Eelen van Vorselaar kwam vandaag op bezoek. Een tiental jaar terug heb ik Louis leren kennen bij boomkweker Mampay. Hij kwam er pruimen kopen. Ik vond dat hij niet naar de interessantste rassen informeerde en we geraakten in gesprek.
Louis heeft nu een zeer uitgebreide pruimencollectie.Hij heeft zich ontpopt tot een eerste klas enter.
We gingen achteraan naar enkele pruimen kijken en kwamen voorbij de mispels. Er staan een vijftal verschillende rassen.
Enkele weken terug had ik al gezien dat sommige bladeren een bruin-zwarte plek kregen.
Even dacht ik aan kaligebrek. In dat geval worden de bladranden zwart, maar deze aantasting ligt meer in het midden. De bladeren krullen niet om.
Momenteel bloeien de mispels met grote, witte bloemen. Toch wel mooi.
Maar wat stellen we vast. Op de onderkant van de plekken heeft zich een wit waas gevormd. Een schimmelziekte dus, die ik nog niet kende. Een familielid van de krulziekte bij perzik?
Gelukkig is slechts een minderheid van de bladeren aangetast. Maar wat wordt het in de toekomst?
Er zijn mensen die het bij lage erwten (en bonen ) houden. Ik heb liever de hoge rassen. Je hebt er wel meer werk mee, maar de beloning is dus te groter. Ik ben volop bezig de laatste erwtenrijzen te plaatsen. Takken heb ik in overvloed. Mijn grote snoeischaar ligt er bij om de takken schuin af te punten. ( Natuurlijk zijn die tijdens de winter al efgeknipt). Het liefst werk ik met hazelaar omdat die zich zo gemakkelijk in elkaar laten vlechten. Dan mag er nog een zomers onweer met rukwinden komen. Eventjes kom ik binnen om te verpozen. Terwijl ik dit intyp, geniet ik van een Westmalse triple. Ze hebben hier goede dingen in de geburen!
Kennen jullie Sugar Snap? Dit is mijn voorkeurerwt. De muizen weten dit al, ook de konijnen en de eksters en Vlaamse gaaien. De spreuk : 't is voor de rapsten' is hier ook van toepassing. Ik jeun het hen niet wel van harte, maar kan het toch begrijpen.In de natuur komt het er op aan te overleven en als het kan met lekkere digen, waarom niet?
Naast Mechelse krombek, zaai ik heel graag de kapucijners (veel beter bekend in Nederland), de hoge vorm dan, want de lage brengen veel te weinig op.
Even wordt mijn aandacht afgeleid door het Kwikstaartje dat op de oprit even voor het raam passeert. Nu valt mij veel meer het snokkende kopje op, klaar om insecten te snappen.
Mijn pint is uit en ik ga 'voort doen'.
'k Heb net witloof gelezen in de blog Biologisch Tuinieren.
De tip om gaatjes te maken op 5 cm van de bodem van de emmer of het vat waarin je het witloof kroppen laat vormen, vind ik het onthouden waard.
Zo kan je de wortels niet te veel water geven.
Als je in de tuin een braamhybride of BRAAMBOOS ( Half braam, half framboos ) hebt die nu bloeit, dan is er heel veel kans dat dit de TAYBES is. Bij mij bloeien de loganbessen nog niet.
De eerste braam die nu gaat bloeien is HELEN van Derek Jennings.
In 1962 had boer Gheys voor ons de tuin nog geploegd. Dat jaar was er geen mest aangebracht. We teelden op oude kracht . Zaaidatum 17 april. Toen dochter Leen geboren was - 18 juli begonnen we kleine worteltjes te oogsten.
We hadden dat jaar mooie wortelen. De kinderen van een vriend hadden mij de naam gegeven van pekesmeneer.
Er waren praktisch nog geen gemaaide wortelen. Zat er te veel DDT in de grond?
De volgende jaren verbleekte mijn naam als pekesmeneer. De aantasting door de wortelvlieg werd steeds maar erger. Eén keer heb ik die vlieg gezien bij een biologische teler, die ze gevangen had op een vangstrip. Het ziet er een gewone vlieg uit . Ik herinner mij vooral de gele pootjes.
Deze vlieg legt haar eitjes rond de wortel. De maden die hieruit komen, beginnen hun vreetgangen onderaan de wortel en laten een memel achter die de wortel erg onsmakelijk maakt.
In de pioniertijd van het biologisch telen werd vanalles aangeraden. Rijen uien of prei of look of afrikaantjes zouden een beschuttende werking hebben. Men mocht vooral niet uitdunnen, want dan kwamen de vliegen op de geur af en de invalsweg was al aangelegd.
Dan verschenen de nylon gordijnen. Men maakte boogconstructies met plastieken buizen (voor het aanleggen van elektrische leidingen). Hierover spande men de gordijnstof.
Maar deze gordijnstof werd vlug aangetast door de U.V. stralen. Meestal lukte men nog een tweede jaar, maar dan mocht er geen kat opspringen. Daarna werd alles te bros en was de scheurgevoeligheid zeer hoog.
Daarna kwamen de polyethyleen netten. Die gaan veel langer mee: 10 teelten.
Ik gebruik het insectengaas van 3,66 m. breedte. Hieronder komen acht rijen op een voet van elkaar.
Hoe ga ik tewerk bij het zaaien? De plantkoord wordt uitgezet. Eerst wordt de rij vastgetreden. Dan trek ik een oppervlakkig voortje. Hierin stuif ik bentoniet om het vochthoudend vermogen te verhogen. Vervolgens worden wat radijszaadjes in de rij gelegd en tenslotte de wortelzaadjes. Aan de vlug kiemende radijsjes zie ik beter waar de rij is en kan ik al schoffelen om de ontkiemende onkruiden in de kiem te smoren.
Dit doe ik met een rolschoffel. Dit gaat een stuk vlugger dan hakken. Maar dit werktuig wordt precies niet meer gemaakt? Al een paar tientallen jaar heb ik het niet meer in de handel gezien. Ik begrijp totaal niet waarom?
Ik zaai Nantes en winterrassen. De vroege Amsterdamse bak heb ik destijds verlaten. Misschien moet ik het toch nog eens proberen?
Mijn wortelbed bestaat uit 8 rijen. Op de twee binnenste rijen zaai ik pastinaak. Dit jaar was dit Tender and true, biologisch zaad van de Nederlandse firma De Bolster in het ene bed en Turga, een biologisch zaad uit de Organic Catalogue van de firma Chase Organics en de Henry Doubleday Research Association (de Engelse Velt) in het tweede bed.. In Engeland is parsnip veel populairder dan bij ons.
Op de buitenkanten staan er telkens 3 rijen wortelen.
Dit jaar heb ik ook een rij witte wortels gezaaid: White Kuttinger, biologisch zaad uit de Organic Catalogue. Men zegt dat deze elegante witte wortel een Zwitserse delicatesse is en dat deze wortels een algemeen zicht waren op de markten van de jaren 1700. Ze hebben wel groene schouders, zijn 15-20 cm lang, hebben een milde smaak en bezitten een lang bewaarpotentieel. Ik ben benieuwd. Alleen vraag ik mij af waarom dit ras enkel nog in Zwitserland geteeld wordt. Met enkele maanden weten we meer.
De bogen laat ik reeds lang achterwege. Rondom het wortelbed maak ik gleuven . Hierin komen de randen van het gaasdoek. Naarmate de wortelen groeien wordt het gaas zonder problemen omhoog geduwd. Uitdunnen en wieden gebeuren in volle dag. De wortelvlieg zou pas in de latere namiddag vliegen, beweert men.
Ik heb het nest van de witte kwik - wuppesteertje in 't West-Vlaams, omdat de lange staart voortdurend op en neer wipt- gevonden in de kippen-geitenstal. De geiten zijn er niet meer , wel de zolder.
Vorig jaar werd de acasia die op de hoek stond omver geblazen. Daarbij beschadigde hij een nokpan. Dit werd de toegangskier voor de kwik, die zijn nest bouwde op de nokbalk. Binnen enkele dagen vliegen de jongen uit.
Als kleine jongen kende ik de witte kwikstaart onder deze naam. Wel, ik heb de kwikstaart terug als broedvogel. Vandaag zag ik hem/haar een drietal keren met voedsel in de bek. Het is heel wat jaren geleden dat de kwikstaart nog bij ons broedde.
Naast de huismus, wiens jongen intussen uitgevlogen zijn, is dit een tweede broedvogel die terugkomt.
Deze voormiddag werden mijn tuinwerkzaamheden (o.a. struikboontjes zaaien) opgevrolijkt door de merelachtige zang van de tuinfluiter. Dat riep herinneringen op met Torhout en Karel De Busschere. Hij gaf ons Nederlands in de 5 de latijnse (de 2 de van nu.) Ik zie hem nog binnenkomen met De klas moet gespuid worden! Ramen open.
Hij was priesterleraar verbonden aan de normaalschool en uitstekende Gezellekenner. Vandaar misschien zijn liefde voor vogels. Toen had het St Jozefsinstituut nog een grote tuin, met o.a. wielewaal en nachtegaal. Hij nam ons mee naar de tuin. Die keer heb ik de zang van de tuinfluiter leren kennen. Het is een weinig opvallende bruingrijsgele vogel.'s Namiddags hoorde ik de zang van de zwartkopgrasmus. Beide zangen hebben veel weg van elkaar. De zwartkop zingt nog helderder, maar in kortere strofen.
Het loont de moeite om uw stekelbessen en rode bessen te controleren.
Zopas de rupsjes vernietigd die volop bezig waren op twee verschillende struiken . Het probleem is dat ze beginnen aan een benedentak.
(Zie archief week 22 april)
De bladeren van een pas geplant appelboompje hangen slap, ondanks een ruim plantgat, water geven en slechts weinig bemesting.
Een plant al in blad verplanten is altijd een probleem. Er zijn sommige planten waarbij dit helemaal niet lukt. Andere kunnen dan weer tegen een stootje.
Een appelboom neemt vocht op via zeer fijne worteluiteindjes, de haarwortels. In volle activiteit verplanten betekent een erge verstoring met veelal afsterven als gevolg. Is de bladvorming nog maar begonnen, dan kan het nog lukken, maar het boompje staat er een jaar maar treurig bij.
Zelfs wanneer de plant in rust is, ziet men soms bomen een langere tijd met naakte wortel boven de grond liggen. Die uitdroging kan te ver gaan en menigeen heeft al ondervonden dat de aangeplante boom niet tot leven komt.
Het beste planttijdstip voor bomen is tijdens de winterrust en liefst nog tijdens het najaar.
Die rust is eigenlijk niet absloluut. Bomen geplant begin november beginnen nog haarworteltjes te vormen en kunnen met voorsprong van start gaan in de lente.
In de tuincentra kan men het ganse jaar door boompjes in container kopen. Deze wat omzichtig uitplanten blijft mogelijk.
Als je nu naar de perzikbomen kijkt krullen vele blaadjes of schijnen blazen te krijgen.
De krulziekte is een van de schimmelaantastingen. Beestjes komen hierbij niet te pas.
Soms kan men aan de onderkant de witte uitslag van de sporenvorming zien. Verdere uitbreiding kan men een beetje tegen gaan door de aangetaste bladeren af te plukken en te verbranden.
Ik heb de vraag voorgelegd aan Fik Denissen, die reeds lang met perziken bezig is en terzake heel wat kennis verzameld heeft.
Hij spuit niet, maar hij verzamelt de aangetaste bladeren, terwijl hij de vruchten dunt. Iets wat bij een liefhebber uiterst zelden gebeurt. Slechts om de 20 cm laat hij een goede vrucht staan, zodat deze vrucht alle voedingsstoffen krijgt en tot een kwaliteitsvrucht kan uitgroeien. Dat maakt ook dat onderlinge besmetting van de vruchten met voornamelijk moniliaschimmel veel minder gebeurt. Op vele perziken blijven die verdroogde vruchtjes hangen. Natuurlijk een bron voor verhoogde infectie. Deze mummies in het najaar afplukken en verbranden.
Het ene ras is al gevoeliger voor krulziekte dan het andere. Reine de Vergers is een van de betere rassen.
Via Gembloux is het ras Fertile de Septembre gepropageerd.
De krulziekte is gelukkig maar een tijdelijk verschijnsel. In juni vormt de boom nieuwe bladeren en staat er weer goed bij. Als hij dan niet overladen staat met vruchten is er weinig verzwakking.
Weet ook dat een perzikboom maar een kort leven beschoren is.
Via de mailgroep Tuinieren kreeg ik enkele reacties en vragen.
Iemand heeft een tiental appelen op halfstam. De oogstappel is bekend. De andere staan op een terug te vinden papier. Goudrenet en Boskoop zijn er bij. Dit zijn eigenlijk twee benamingen voor dezelfde appel.
Edmond Van Cauwenberghe, de eminente tuinbouwleraar fruit van Vilvoorde, pleitte in het prachtige boekwerk Fruit in 1954 uitgegeven door het Ministerie van Landbouw, om de populaire benaming goudrenet te laten vallen en enkel nog van Boskoop te spreken om verwarring met enkele andere rassen o.a. Reinette dorée te vermijden.
Er is nogal wat variatie in de Boskopen. Ik heb 2 verschillende types Groene Boskoop. Bij de Rode Boskopen zijn er meerdere, waarvan de meest bekende : Schmidt-Hubsch (bonkiger) en Bielaer, mooier uitzicht.
Om de namen van de overige te achterhalen kan men in het najaar terecht op een van de fruittentoonstellingen. van bv de Nationale Boomgaardenstichting of van het Regionaal Landschap De Vlaamse Ardennen in De Ghellinck te Wortegem-Petegem.
De boomspiegel onkruidvrij houden betekent geen concurentie voor de wortels. De eerste jaren bij een nieuwe aanplant is dat wel aangewezen en blijvend bij een de zwak groeiende onderstam M 9. Men kan bv Phacelia zaaien, een groenbemester met blauwe bloempjes en een uitstekende bijen- en vlinderbloem. Onderzaai van Oost-insdische is nog populairder. Bloemen (en blaadjes) worden benut in de slaschotels, mooi als versiering, lekker en gezond. Kweker Marc Renders te Lier heeft een uitgebreide kwerij van bloemen die benut worden in de Horeca.
Enkele van mijn bomen krijgen een bedekking met het afgemaaide gras: geen onkruid, geen uitdroging en onderaan compostvoeding. Tegen de winter is alles verteerd en helpt de zwarte grond in het voorjaar een tikje, door opwarming en uitwaseming , tegen late lente nachtvorst. En ik kan mijn gras ter plaatse kwijt. Geen sleuren. Trouwens de Groene GFT container werd enkel benut voor de wegwerpluiers en is al lang terug ingeleverd.
Iemand heeft al veertig jaar herfstframbozen. Het voordeel is dat de vogels ze gerust laten. Dat is inderdaad ook mijn ervaring, alhoewel mijn merels eind sept., begin oktober weer beginnen mee te snoepen.
Hij vraagt nog wat tips. Frambozen kunnen inderdaad lang op eenzelfde plaats blijven staan. Evenwel na een goede tien jaar verhuizen naar en andere locatie is aan te raden.
De voornaamste behandeling bij herfstframbozen is deze in de winter tegen de grond af te knippen. Eventueel in de zomer wat uitdunnen, dan bekomt men nog mooiere vruchten.
De meest geteelde rassen zijn Autumn Bliss, die al begin augustus of nog vroeger begint te dragen met, naarmate ze rijper worden, donkerrode bessen.
In september beginnen de zoete, gele bessen van Fall Gold te rijpen. Oudere rassen zijn Heritage en Zefa Herbsternte.
Ik heb ook nog Dinkum, de eerste herfstframboos van Derek Jennings, niet beter dan Autumn Bliss. Ik heb het meer voor Joan Squire, eveneens door Derek Jennings gekweekt en benoemd naar zijn echtgenote.
Daarna zijn er nog een paar Joan rassen gekomen. Bv. Joan J, maar die zijn in handen van professionele telers in Engeland. Er is ook het Franse ras Galante, met grote, weke bessen.
De eerst genoemden blijven relatief klein van gewas en behoeven weinig steun. Joan Spquire en Galante dienen wel gesteund.
Nog een andere lezer vond het leuk eens iets te lezen over frambozen ,bessen en bramen.
Hij heeft een kruising tussen braam en framboos. In het Nederlands hebben we er het prachtige woord braamboos voor: half braam, half framboos.
De plant staat tegen een stal. De bessen zijn langwerpig en zuur-zoet. Blijkbaar is deze plant in zijn streek nog weinig bekend. Hij heeft deze nog nergens gezien. De vele bloemknoppen beloven een goede oogst.
Heel waarschijnlijk gaat het om de Taybes.
Tracht de ranken horizontaal te leiden, 5 m ver als het kan en je hebt een weelde aan vruchten.
Wie het niet ziet zitten met stekels, kan kiezen voor de stekelloze mutatie: de Buckingham Taybes.
De ijsheiligen zijn nog niet voorbij.
Buiten voelt het wel fris aan. Momenteel (21.15u)geeft de thermometer nog een 8 tal ° graden aan. Vorige nacht zegt ons weerstation was het nog 4,6 °C. Maar dat is onder thermometerhut; maar wanneer vriest het dan aan de grond? Ik zag iets van low dewpoint 0.5 °. Men voorspelt nu vorst aan de grond.
De aardbeien zijn terug toegedekt en ook de vroege aardappelen kregen beschutting. In volle veld zijn er al enkelen die beginnen boven te piepen. We zien wel hoe zij het er van afbrengen.
Iemand vroeg mij naar website van dochter Mieke.
Op de kleine blog Website dochter Mieke zie je achteraan : website Mieke
Hierop met de cursor gaan staan, de verbinding wordt geactiveerd en klikken.
Met Vincent op zat. 7/5 naar de opendeurnamiddag van het Proef Centrum voor Fruitteelt (PCF) te Tongeren geweest. s Voormiddags kwam de ene vlaag na de andere: 8,8 mm regen en vrij fris 11,8 ° C. Te Tongeren een paar lichtere vlagen, maar geen nood, veel staat onder regenkappen of in serres. De telers hadden zich echter niet laten afschrikken en waren massaal aanwezig; meerdere Nederlanders. Ik hoorde zelfs Duits. Tussen de aanwezigen was o.a. Annie De Meyere van het Ministerie. Zij heeft een warm hart voor de fruitteelt.
De kleine helft was geïnteresseerd in de aardbeien. De anderen volgden de heer Meurrens en Fanny Pitsioudis naar de Kleinfruitproeven.
Ik sta altijd te kijken welk een prachtig gewas men kan bekomen met deskundige verzorging en de nodige hulpmiddelen (vloeidarmen). Maar ook daar zie je en verneem je problemen.Bv wanneer men geen goed plantmateriaal bekomen heeft of wanneer men fouten gemaakt heeft Bv de Blauwbessen in rustfase te veel water geven in de pot. Er wordt al heel veel in pot geplant en nog weinig in volle grond. Binnen kan men alles meer zelf sturen. Sommige teelten worden vervroegd, warm opgekweekt; weer andere verlaat.
Ik ben steeds benieuwd naar de nieuwe rassen met een zekere resistentie tegen ziektes en met een goede smaak. Ook bij de commerciële rassen houdt men hier meer rekening mee dan vroeger toen alles alleen draaide om uitstalleven en houdbaarheid.
De meest geteelde zomerframbozen zijn het Canadese ras Tulameen en het Schotse ras Glen Ample.
Men doet verder proeven met 2 rassen uit de V S en 2 uit Canada. De vier hebben een code en nog geen naam. Verder lijkt het zeer laat Engels ras Octavia interessant.
Herfstframbozen zijn frambozen die in hetzelfde jaar groeien en vruchten geven.
Hier is het belangrijkste ras Polka uit Polen. Himbo Top, een Zwitsers ras, is 3 weken later, nog productiever , blijft bleker rood, maar is wat minder van smaak. Mijn eerste vruchten vorig jaar vielen mij wel in de smaak (omdat het de eersten waren?).
Een Amerkaans ras onder codenaam, iets minder productief, maar met zeer grote, goed smakende, doch voor de handel te donkere bessen wordt verder beproefd.
Bij de rode bessen zie ik geen nieuwigheden. De planten stonden onder regenkappen, maar werden zodanig door dopluis aangetast dat geen betrouwbare resultaten konden bekomen worden.
De nieuwe bramen , allemaal nog codenamen, bleven ver achter bij het standaardras van tegenwoordig Loch Ness.
We zagen een nieuwe, gestekelde braam Karaka Black, uit Nieuw Zeeland. De zeer lange vruchten begonnen al te rijpen in de enkel vorstvrij gehouden serre. De bessen en struik deden me aan Kotata denken. Heel waarschijnlijk heeft het ras de lekkere smaakeigenschappen van de West Amerikaanse bramen. Ik kijk er al naar uit om dit ras zelf te kunnen telen.
Bij de stekelbessen zijn de interessantste rassen : Xenia (Zwitsers), een vroeg ras en resistent. Niet te rijp smaken de bessen het best, rijp maar flets. Dit is nogal dikwijks het geval met stekelbessen heb ik de indruk.
Verder Pax (Engels), waarbij de resistentie niet meer is wat ze geweest is en tenslotte het late ras Martlett (Engels), resistent, zeer grote bessen,met een wisselende smaak goed en flets. Straks proef ik mijn eerste vruchten.
Zwarte bessen. In west-Vlaanderen zijn dit paters. Ik heb ze altijd graag gegeten.
Cascanska Crna (Servisch), gezond gewas, rechtop groeiend, is een zeer productief ras met lange trossen met middelgrote bessen. Plukt dus gemakkelijk. De smaak wordt als lekker beoordeeld voor de verse consumptie.
Een ander interessant ras is de vroegrijpende Ben Gairn uit Schotland. Dit ras is resistent tegen de rondknopmijt. Als je nu naar je zwarte bessen gaat kijken en gezwollen , wel gebarsten, maar niet in blad gekomen knoppen ziet, weet dat hieruit vele honderden, met het blote oog onzichtbare mijten gekomen zijn, die lelijk aan de bladeren zitten te zuigen.
Ben Gairn heeft eveneens een goede troskwaliteit en goede smaak.
Een Pools ras smaakte uitzonderlijk goed maar was dan weer extreem gevoelig voor luizen en spint.
Het besluit bij de blauwe bessen heeft mij gefrappeerd. Na minstens 5 proefjaren blijkt dat met een teelt op substraat veel hogere producties kunnen gerealiseerd worden dan in grondteelt. Bovendien komen de planten ook veel sneller in productie.
Maar men heeft ook ondervonden dat men de planten kan verzuipen.
Bij een voorjaarsuitstap kwam ik bij een blauwbessenteler die veel schade ondervond door de vraatschade van de maden van de taxuskever in de substraatpotten.
Ik en vooral mijn kleinkinderen zijn best tevreden met de hopen lekkere vruchten aan mijn struiken in volle grond!
Deze namiddag waren hier twee fruitvrienden: Rita en Willy. Ik heb hen de bloeistadia leren kennen en we hebben naar de insectenschade gekeken. Willy vond dat de bloesemsnuitkever dit jaar wel schadelijk was, daar er duidelijk minder bloemen zijn na de geweldige dracht van vorig jaar.
Na verschillende kleine wintervlinders vonden we een donkerder rups. Met het boek Schadelijke en Nuttige Insekten (vroegere spelling!) en Mijten in Fruitgewassen van A. Van Frankenhuyzen was het zeer duidelijk: de grote wintervlinder.
Vanmorgen was ik de uitgewassen fruitbakjes aan het binnenzetten in de schuur als ik het felle Fink - Fink van de vink hoorde. Het hield niet op. In de Jonathan ( een oud Amerikaans appelras, 1826 ) ontdekte ik al vlug het kunstig nestje in een vergaffeling op een liggende tak. Zullen ze dit maal meer succes kennen?
De Jonathan is de vader van de Jonagold, gekweekt in het proefstation te Geneva in de staat New York en geïntroduceerd in 1968. Het is de grote verdienste van Jef De Coster, die onmiddellijk de mogelijkheden van de Jonagold voor de Belgische fruitteelt ontdekte. Dit is echter geen ras voor de liefhebber, daarvoor is het veel te schurftgevoelig. Bij de bioteelt wordt dit ras nu vervangen omdat het erg veel met zwavel dient behandeld te worden tegen schurft.
Deze boom tussen de schuur en het woonhuis was een van mijn eerste aanplantingen. Het is een warmere standplaats aan de zuidkant en deze boom gaf steeds de mooiste vruchten.
De andere bomen hebben het steeds minder gedaan. Zo had de grote boom in de kippenren gewoonlijk erg te lijden van de witziekte, een andere schimmelaantasting. Jonathan is een ras dat vrij gevoelig is aan witziekte, maar als je tijdig de aangetaste uiteinden verwijdert, belet dit de grote aantasting. Warm weer bevordert de ontwikkeling. Halverwege de zeventiger jaren kwamen we tweemaal bij Fernand Geyselings, waar hij nu het Vredehof, een bloembollenparadijs heeft. Toen had hij er nog een Jonathan aanplanting. Het eerste jaar stond alles er prachtig bij, met het begin van de roodverkleuring. Het tweede jaar was alles grauwgrijs en verneukeld, een triestige aanblik.
Terug naar mijn Jonathan. Die had een grote afhangende tak, telkenjare goed geladen met zijn bekoorlijke, rode appeltjes, de lievelingsvruchten van dochter Leen. Ik kon makkelijk bij de toppen met witziekteinfectie om deze te verwijderen. Er zijn twee opgaande gesteltakken. Op de ene zette ik destijds Jonagold (van de tuinbouwafdeling van het Christus Koning instituut te St. Job) en en op de andere later Jonagored. Jonagored heeft slechts een paar jaar goede vruchten gegeven. De enkele jaren oudere Jonagoldtak is wel vruchtbaar, maar gaf nooit mooie vruchten.
Bij een van de snoeidemonstraties voor VELT - waar altijd veel volk op af kwam - werd de Jonathantak weggezaagd om een evenwichtiger boom te bekomen. Maar sindsdien is het gedaan met Jonathans plukken. Is er een verband met de Jonagored, die daarna precies virusziek lijkt te zijn geworden? Telkenjare verschijnen er waterscheuten met getorste en klein blijvende blaadjes en zeldzaam is er nog een vrucht die een beetje uitgroeit.
Gelukkig dat de boom er nog staat, want anders was het nu geen vinkenhome.
Gisteren verjaarde Peter, de oudste van de vijf kinderen. Hij is nu op zijn vijfenveertigste, zoals ze in West-Vlaanderen zeggen. Twee van zijn zussen hebben het ver gebracht. Leen in Kameroen (Douala) en Veerle in Canada (Vancouver). Mieke woont met Jonas en Yamsi in Borgerhout . Toen Tinneke geboren was stond Peter er bij te Blèten, das West-Vlaams, omdat het weer geen broertje was.
Bij hem zag ik de laat verplante struiken. Ze staan er mooi groen bij. (Zie : Blauwe Bessen.) Iets verder staat de serre al een beetje af te takelen. Vorig jaar was er nog een vergeefse poging met tomatenplanten van Karel, de schoonvader van Marie.
Ook dit jaar had Karel nog plantjes over. Ik ben ze net gaan halen in Pulderbos. Schoon plantgoed.
Zien of ze bij mij hun plan zullen kunnen trekken . (Zie blog: Ze moeten wel.)
Vandaag kwam mijn knap kleinkind Yamsy op bezoek. Ze is bijna Tien en kan al een beetje Frans van haar vader Nana, een Kameroener.
Men zegt dat de smaak als men ouder wordt 'verzoet'.
Ik liet haar de Wintercitroen proeven en Edward VII, maar ook zij gaf zeer duidelijk de voorkeur aan de laatste. Maar de eerste appel (Wintercitroenen) was ook wel lekker.
Daarnet heb ik de laatste pot appelmoes gemixst.
Van het regenweer heb ik gebruik gemaakt om de appelen in de schuur na te kijken. Baujade, een frans, resistent ras komt er nog weinig gehavend uit. Het is een kruising met Granny Smith, draagt elk jaar goed. De appelen zijn eerder klein en zeker vorig jaar, met de te overvloedige oogst De smaak kan er zeker nog door. Ze zitten wel behoorlijk onder het zwart van de regenvlekkenziekte. ( Zie een van de vorige blogs).
Wegens zijn grasgroene kleur ziet het er nooit een erg aantrekkelijke vrucht uit.
Marie Joseph dOtthée, de ijzerappel, oogt een stuk beter, ook minder regenvlekkenziektegevoelig. Er is wel een kleine helft uitval, ondanks zijn franse naam:pomme de deux ans.
Edward VII , kruising tussen Blenheim Orange (een appel aanbevolen door Gembloux) en Golden Noble is wat men in het Engels een dual purposenoemt, eerst keukenappel, later eetappel. De appel is nog niet gerimpeld, voldoende vast en smaakt nog relatief lekker (zoet).
Er is nog niet veel uitval.
Ik leerde de appel kennen uit een boek van een of andere Engelse lord, dat ik op de eerste reis naar York met de Vriendenkring van de PMS (nu CLB) in een antiquariaat kocht. De man had een grote tuin buiten Londen. Hij beschreef ook zijn fruit. De aantekeningen liepen tot 1936. Ik las er in dat 1935, mijn geboortejaar, een archislecht fruitjaar was in Engeland, wegens de zeer late, zware nachtvorst. Hij had enkel nog wat vruchten aan de pruim Czar en aan Edward VII. Het was dan ook het eerste ras dat ik bij Keepers Nursery kocht. Keepers, toen gevestigd te East Malling, was in Engeland de pionier voor de oude rassen, die hij vermeerderde uit de fameuze collectie van Brogdale, te Faversham.
Ik heb nog goede herinneringen aan de jaarlijkse reizen die ik daarheen met Veltleden en fruitgeïnteresseerden inrichttte. Ik deed dit in combinatie met een bezoek aan de zeer instructieve tuin van de Henri Doubleday Research Association ( De Engelse VELT) te Yalding (Maidstone).
En tenslotte de laatste. Wellicht komt de appel die wij van de nichtjes Lagrou uit Kortemark hebben, waarschijnlijk de Wintercitroen, er het beste uit. Na het in warm water wegwassen van het zwart van de regenvlekkenziekte, ziet de groengele appel er practisch weer nieuw uit.
