Jeanne, een nieuwe stekelbes

 
Aan de Oregon State University te Corvallis in de staat Oregon, VS.

werd de nieuwe, resistente stekelbes Jeanne ontwikkeld.

(De staat Oregon ligt boven Californië, aan de westkust van de Verenigde Staten).

Het is een laatrijpende, donkerrode, dessert stekelbes, zowel voor commerciële teelt als voor de liefhebber.

In Oregon verschijnen de eerste blaadjes op het einde van maart. De volle bloei vindt plaats van midden - of einde april, 7 dagen tot 2 weken later dan bij Malling Invicta of Captivator. (Bij ons populaire rassen).

De middelgrote bessen (5 g) rijpen een week later dan voornoemde. De bessen zijn donkerder dan deze van Captivator.

De productie is hoger dan deze van de meeste stekelbessen, ongeveer 1,5 kg per plant.

De groeiwijze is opgericht.

De smaak is vol en zoet, beter dan Captivator.

Vruchtkwaliteit:  oBrix = 16,6 (suiker) Anthocyaniden= 19,7 mg/100 g bessen

Phenolen= 128,4mg/ 100g bessen

Resistentie:

Bladeren en vruchten hebben een hoge resistentie tegen de meeldauw (Sphaerotheca mors uva Schwein). Op een schaal  van 1 (minst gevoelig) tot 9 (zeer gevoelig) behaalt het ras een 1, zowel op bladeren en vruchten. Vergelijk: Captivator telkens 2; Invicta: bladeren 2, vruchten 3. Al de jaren is dit zo gebleven. (De plant werd gecreëerd in 1981).

Er was praktisch geen aantasting door bladluizen en rupsen van zaagwespen (Pachynematus spp). Vergelijk 1 voor Jeanne, 9 voor Jubelee Careless.

Aantasting door de zwarte vlekken - of bladvalziekte (Drepanopeziza ribis (Kleb) Hohn, werd tijdens de zomer opgemerkt op sommige bladeren, maar leek geen schade te veroorzaken aan de plant.

De vraag is nu hoe lang nog wachten op plantmateriaal bij ons?

Vervolg op de Naakte Kiwi (29/1)

Bij het bezoek aan Howard was ik eerst een kijkje gaan nemen in het Plantcenter van Wisley. Ze hebben er een uitgebreid assortiment, maar wel aan 3 X de prijs van bij ons.

Ik was benieuwd of ze soms al de nieuwe zwarte bes Big Ben aanboden, je kon nooit weten.

Bij de Kiwi’s zag ik enkel rassen van de grote, harige kiwi en geen Siberische.

Toen ik dit aan Howard zei, antwoordde hij dat er vroeger wel proeven waren geweest, maar dat de vroege bloemen in Engeland telkens bevroren en men afzag van verspreiding.

Twintig jaar terug zag ik ook arguta’s in de toenmalige Fruitproeftuin van Wilhelminadorp (Zeeland). Ik weet nog dat de planten niet bevroren (het vroor toen nog ’s winters!), maar van vruchten herinner ik mij niets.

Christian De Kezel te St Amandsberg heeft een beregeningsinstallatie om in geval van late nachtvorst te kunnen ingrijpen.

Marc Geens te Zomergem heeft die niet en heeft intussen al enkele jaren ervaring. In zijn assortiment biedt hij wel verschillende Siberische kiwirassen aan.

Bij een volgende gelegenheid ben ik benieuwd zijn ondervinding te horen. Indien niet interessant zou hij die zeker niet aanbieden.

3 Febr. Een schitterende dag in Londen

We logeren bij Dallas en Dan. Hij is een Nieuw-Zeelandse ingenieur en zij een Chinese doctor in de geneeskunde. Hun dochtertje Vivian is 2,6 jaar.

Dan was de vriendin van dochter Leen, die net na de studentenrevolte (1989) op het Tiamenplein, Engels gaf op de Medische Universiteit van de Chinese Spoorwegen te Nanjin. Dan leerde Leen Chinees en zij Dan Engels. Daarna heeft Dan haar studies verder gezet in Engeland. In 2002 is zij getrouwd en Leen was aanwezig op de bruiloft in Londen.

Na een stevig Engels ontbijt trekken we naar Londen. In het station van Sellhurst ( deelgemeente van het grote Croyden ) kopen we een dagpas voor trein en metro.

£ 5.7 voor een volwassene. Tot 15 j. betaal je slechts £1! Als dat niet kindvriendelijk is.

In Victoria station was het overcrowded. Je moest je door de menigte wringen. We namen de metro - heel eenvoudig: je steekt je kaartje in de gleuf, het floept er iets voor je weer half uit. Je trekt het er helemaal uit en de deurpanden vliegen open. - tot Waterloo station en wandelden tot de Thames. Een schitterende, zonnige, warme lentedag. Een thermometer heb ik niet gezien, maar in de eigen contreien heb ik gehoord dat het 15 °C was. Veel zondagmensen, boekenstalletjes, levende standbeelden en andere exhibitiemensen. Een reuzenque aan het London Eye, het 135 m hoge reuzenrad. Je betaalt vanaf 16 j £ 14.50 (5-15: £7.25) voor een rit van een half uur.

Open vanaf 10am tot 8pm (ante en post meridiem). (in de zomer tot 9.00pm).

We trokken naar het Science Museum en profiteerden ervan om een safarifilm (Zuid Afrika) in 3 D te zien. Je krijgt hiervoor een speciale bril. Precies of de dieren voor uw neus lopen. Ik herbeleefde de beelden uit Etosha (Namibië), de Serengetti (Tanzanië) en Wasa (Kameroen). We gingen telkens op familiebezoek naar de dochters.

Daarna bezochten we Harrods, het befaamde chique grootwarenhuis met zijn feeërieke verlichting. We hadden vooral oog voor de delicatessenafdeling in art-deco stijl.

Terug de metro in om de sfeer van Covent Garden op te snuiven. Op de terugweg een deugddoende Guiness gedronken in een mooie, autentieke, maar zeer rokerige pub. Het zal nog wat duren vooraleer hier een rookverbod zal uitgevaardigd worden!

Howard Stringer en Frémy

(Op de foto Howard en Elisabeth, ik, dochter Mieke, kleinkinderen Jonas en Yamsi. Klik op de foto voor groter beeld)

Vorige vrijdag 1 februari was het een plezier Howard Stringer en zijn vrouw Elisa beth nog eens thuis te gaan opzoeken. Beiden zijn nog heel kranig voor hun 85. Howard is goed hersteld na zijn hartoperatie in oktober vorig jaar. Zij zijn nog steeds actief lid van de Friends of Brogdale en de Fruitgroup of the Royal Horticultural Society. Toen ik destijds van Brian Self, een voormalige medewerker te East Malling, vernam dat de fruitgroep zo’n 200 leden telde, maakte ik mij de bedenking dat fruitliefhebbers maar een zeldzaam ras zijn, als je vergelijkt met de 300.000 leden van de RHS!

Howard woont te Send in het graafschap Surrey. Send ligt maar een goede 5 km verwijderd van Wisley Gardens, hoofdkwartier van de RHS. Howard is een fijnproever. Het ras Otava dat ik hem destijds bezorgde vindt hij een van zijn heerlijkste appels.

Ditmaal gaf hij mij vruchten en enthout van Frémy, een late, Franse dessertappel. Ik had nog nooit van dit ras gehoord.

De vrucht werd circa 1830-40 door boer Frémy van Cherré, Maine et Loire geteeld. Joan Morgan in ‘The Book of Apples’ omschrijft de vrucht als volgt: rijk, veel suiker, fijn van structuur, vast, diep romig vlees. Ik kreeg een paar appels mee om thuis te proeven. Een lekkere appel vond ook Aleide. Evenwel lijkt de textuur toch iets minder fijn dan de beschrijving van Joan.

Plukrijp midden, eind oktober. Eetrijp: januari-april. De pel is geel-groen en iets gebronseerd (russet is de Engelse term). Formaat: gemiddeld of iets groter.

Ook gezien de lange bewaarbaarheid een interessante variëteit voor de liefhebber. En nu maar hopen dat het enten lukt.

Ook in Duitse Groenten en Fruit zitten illegale Pesticiden

Op  30.01.2007  publiceerde Greenpeace Duitsland de verontrustende resultaten van haar onderzoek.

Ze onderzochten 84 stalen en bij 29 % troffen ze niet toegelaten pesticiden aan.

Hierbij waren er 12 % met in Duitsland verboden giften.

Bij de andere 17 % vond men stoffen die voor andere gewassen, bijvoorbeeld graangewassen wel toegelaten zijn, maar niet op groenten of fruit. Bij de oogst van de graangewassen zijn ze verdwenen, niet zo bij groenten en fruit. Daar zijn ze nog gevaarlijk aanwezig bij het oogsten.

Met de verboden pesticiden brengen de boeren de gezondheid van de verbruikers en het milieu in gevaar.

Greenpeace wil de handel en het gebruik van illegale pesticiden strafbaar stellen.

De controle dient te verscherpen en de schuldigen dreigen hun subsidies te verliezen.

In de herfst van 2006 heeft Greenpeace met eigen onderzoek bewezen hoe gemakkelijk men in de handel aan deze illegale producten geraakt

Greenpeace nam ook buitenlandse producten onder de loupe.

Bijzonder ergerlijk: In 1 op de 2 Spaanse paprika’s (12 / 23) werd het hoogstgevaarlijke insectengif Isofenphos-Methyl gevonden, dat in de EU niet toegelaten is. Men vermoedt dat het product vanuit China illegaal in Spanje ingevoerd wordt. Zelfs in China is het gebruik op fruit en groenten verboden! Op 20 december 2006 had het ministerie van de deelstaat Baden-Württemberg al voor de spaanse paprika gewaarschuwd. De handel trok geen conclusies. Op 12. Januari kocht Greenpeace de 23 paprika’s, waarvan de helft ontoelaatbaar giftig waren.

Bron: www.greenpeace.de

Ik vraag mij af hoe het bij ons zit en wat onze eetwareninspectie doet? Naar alle waarschijn lijkheid worden die Spaanse paprika's ook bij ons ingevoerd. Soms is die dienst er als de kippen bij.

Enten snijden

Vandaag de enten gesneden. Na de vorst is dit een goed moment.

Ik sneed de enten van Reinette Hernaut op mijn tweede boom van een goede 15 jaar oud. Ik heb meteen enkele door kanker aangetaste kleine takjes weggeknipt. Meestal zat de aantasting aan het uiteinde van de kleine takjes. Nog niets gezien aan de dikkere takken. De moederboom is op die leeftijd ook kankeraantasting beginnen te ontwikkelen en ook meer perifeer, aan de buitenste en hoogste takken. Ik heb een paar keer grote schoonmaak gehouden en de toestand van de boom is nu al bij al behoorlijk.

Het waren flinke scheuten op de Reinette Hernaut. In het voorjaar was het een van de slachtoffers van de nooit geziene invasie van rupsjes van de kleine wintervlinder, die als valschermspringers neergedaald waren uit de boskant ernaast. Gevolg: eerst geen bladeren meer en meteen ook geen vruchtjes meer.

Op de Ecolette, die vorig jaar geweldig droeg, had ik moeite om iets dikkere, eenjarige scheuten te knippen.

Als je gaat kroonenten heb je liefst iets dikkere enten nodig. Deze hebben meer reserve tegen de indroging, vooraleer de ent aanslaat.

Hoogtijd om de Herfstframbozen te snoeien

Vandaag tabula rasa gemaakt met de herfstframbozen. Vroeger keek ik er niet veel naar om. Dan dragen ze ook vruchtjes in de tijd van de gewone frambozen, doch dan zijn het maar prutsbesjes.

Daar de plant al veel energie gestoken heeft in de eerste vruchtdracht, schiet er maar weinig groeikracht over voor de nieuwe scheuten die in de herfst vruchten moeten geven. Weer is het met de vruchten niet veel zaaks.

Een iets betere methode is het gedeelte dat in de herfst vruchten gaf af te knippen. Op het onderste van de tak zullen zich in de zomer vruchten vormen. Dit lukt tamelijk bij een groeikrachtig ras (bv. Joan Squire). Wel direct na de oogst de tak afknippen.

De beste methode is nu alle takken tegen de grond afknippen. Dan bekomt men de beste nieuwe stengels en dito vruchten. Hoogstens wat stengels uitdunnen.

Herfstframbozen kan je over een heel lange periode oogsten. Een voordeel is ook dat de merels veel minder meesnoepen. Zeker in de maand augustus niet, want dan ruien ze en zoeken dan proteïnerijk voedsel als pieren.

De Naakte Kiwi

Zaterdag was het een gevulde dag. Eerst naar Zomergem, bij Marc Geens om indien mogelijk de stekelbes Weisse Neckerstal (een oude, vroege, gele stekelbes ) aan te schaffen om die volgend weekend in Engeland te bezorgen aan mijn goede fruitkennis Howard Stringer.

Ik kom een jaar te vroeg. De stekken zijn pas geplant en moeten nog een jaar groeien.

 
Marc biedt een uitstekend assortiment Kleinfruit aan.

Zie: http://www.proeftuin.info

Al een jaar geleden had ik een Blauwe Honingbes (Lonicera cerubea Kamschatica) besteld. In het Duits zijn dit de Maibeeren, waarvan ik al twee jaar het ras Maystar heb staan. Het zijn langwerpige, lange bessen, die rijpen eind mei, begin juni. Het zijn de eerst rijpende vruchten. Voor een betere bestuiving plant je best een paar rassen.

Vorig jaar dacht ik dat de vruchten, die beschut, binnen in de struik hingen, zouden ontsnappen aan de blikken van de merels. Ik had die voor de zoveelste keer onderschat!

Tijdig afschermen is de boodschap.

In het assortiment van de proeftuin zitten ook de drie soorten kiwi’s: de bekende grote, bruine met haartjes (Actinidia chinensis) maar vooral rassen van de kleine, onbehaarde, siberische kiwi (Actinidia arguta), de naakte kiwi.

Deze soort kan als plant heel wat meer vorst verdragen dan de grote kiwi.

Maar er zijn nog meerdere soorten, die als plant weinig vorstgevoelig zijn.

Marc heeft ook de meest vorstweerstandige soort Actinidia kolomikta.

Al 2 jaar heb ik de Actinidia arguta Weiki, een in Duitsland ontwikkeld ras staan. In de catalogus van de kwekerij stond dat er geen mannelijke plant nodig was. Weihenstephan, waar het ras werd ontwikkeld raadt dan wel weer een mannelijke plant aan. Ik had me voorgenomen een mannelijk ras aan te schaffen, maar naast de Weiki is er slechts plaats voor één bijkomende plant.

Als oplossing stelde Marc voor het tweeslachtige ras Issai te nemen. Dit kan dan ook als bestuiver voor de Weiki dienen.

Ik heb de kleine, groene vruchten van de Issai leren kennen bij de kiwi specialist Christiaan De Kezel. (blog van 26/10/2005). Ze vielen in de smaak.

Zijderupsen – Stippelmotten – Kleine Wintervlinder

Berichten uit de mailgroep Tuinieren

‘Gedurende een paar jaren zit ik in het begin van het fruitseizoen geplaagd met duizende kleine zijderupsen die de bloesems en jonge blaadjes van de bomen vreten zodat elk jaar de volledige oogst verloren gaat. Enkel de perziken en de noten zijn er niet gevoelig voor. Kan er iemand van de groep me helpen dit probleem op te lossen. Dank bij voorbaat en de groetjes van de nauwe’

‘Er was een lid die sprak last te hebben van zijderupsen; ik denk eerder dat er de rupsen van de stippelmot worden bedoeld (de stippelmot wordt ook wel spinselmot genoemd).
De rupsjes van dit kleine vlindertje maken enorme spinselnesten waar de rupsjes met duizenden in leven. Ze kunnen in korte tijd een hele boom van alle bald ontdoen. De aantasting ziet er bedreigend uit maar is totaal niet kwaardaardig. Wanneer de ene boom (of struik) kaalgevreten is vertrekt de hele kolonne naar een volgende. Vele vogels (vooral mezensoorten) kunnen zich geweldig te goed doen aan deze rupsen. De rupsjes hebben de eigenschap om zich als verdediging bij het bewegen van een tak aan een draadje naar benden te laten zakken om zo te ontsnappen. Is de tak weer rustig dat takelen ze zichzelf weer omhoog het nest in. Mezen kennen dit gedrag en gaan een paar maal op een takje met nesten van de rupsjes op en neer wippen en de rupsjes vallen ze als gebraden kippetjes in de snaveltjes.........
Bestrijden is eigenlijk nuttleoos omdat de aantasting onschuldig is; sterker nog het is een goede manier van natuurlijke voeding voor vele dieren (vogels ihb.). Mocht men het toch hinderlijk vinden dan is een koude stevige waterstraal al genoeg om de rupsjes te verdrijven.’

Mijn antwoorden:

De "zijderupsen" waarover Nauwe het had zijn het zeker niet, maar waarschijnlijk de rusjes van de Kleine Wintervlinder. Zie de beschrijving op http://blog.seniorennet.be/ fruit op 23 mei 2006. Nog vroeger heb ik het er meerdere keren over gehad.

Telkenjare heb ik wel enkele haardjes van stippelmot (Yponomeuta malinellus). Ik heb nog er nog nooit echt schade van ondervonden. Slechts beperkte vraatschade aan enkele blaadjes. Wellicht zijn de meesjes goede helpers.

Heel veel spinselnesten heb ik ooit gezien in een sleedoornstruweel, maar ook daar waren er nog voldoende bladeren. Ik weet niet meer in welke streek dit was.
Dat ik nooit een sterke stippelmotplaag heb gezien, wil nog niet zeggen dat dit ergens anders niet kan.
Hou er wel rekening mee dat de spinselmot een stuk later komt dan de wintervlinder, die al actief is van voor de blaadjes zich ontvouwen. Let eens op een zich ontsluitende bot met een minieme beschadiging. Plooi voorzichtig het knopje open en binnenin ontdek je een paar milimeter groot rupsje. De Wintervlinder komt voor op meerdere struikgewassen.

Glanskopmees, toevallige bezoeker

Gisteren, di.23 januari , de eerste dag van de eerste winterprik, kwam er weer een voorbijganger, of beter een voorbijvlieger, even snoepen aan de mezenbollen. Waarschijnlijk een glanskopmees (Parus palustris).

Maar het onderscheid met een matkopmees (Parus atricapillus) is nauwelijks te zien.

Ik heb het vogeltje maar enkele keren zien aan - en afvliegen.

De glanskopmees behoort tot de kleinere mezen.

Ik heb maar een keer zijn nestje gezien in een weidepaal dicht hier in de buurt, maar dit is al decennia geleden.

De kuifmeesjes van een paar weken geleden heb ik ook maar een korte poos gezien.

Om een onverklaarbare reden is de week met onder andere dit verslag echter uit het archief verdwenen. De eerste maal –voor zover ik weet - dat dit gebeurt op mijn blog. Een gat op het seniorennet.

Meloenperen ( Solanum muricatum )

“Ik heb verleden voorjaar 2 planten melonenbirne (Solanum "Pepino Gold") gekocht, deze hebben rijkelijk vrucht gedragen tot begin november. (Heel smakelijk) Nu staan ze op zolder vorstvrij, onder het dakvenster, maar ik vind ze er niet florisant bijstaan, regelmatig krijgen ze water . De vraag  doe ik iets verkeerd?
Groeten van Sneeuwuil.”    Aldus een vraag in de mailgroep Tuinieren.

Ik zou denken dat ze misschien iets te veel water krijgen.

In de serres van de Provinciale Proeftuin voor Kleinfruit in Pamel-Roosdaal stonden in 2005 45 meloenpeerstruiken. Leraar Raymond Longin en zijn leerlingen van de tuinbouwafdeling van de Elishoutschool begonnen in november 2004 de vermeerdering met welgeteld één plant.

,,Het verhaal begon in november 2004, vertelt Raymond Longin. ,,Een inwoner uit de regio kocht een kleine meloenpeerstruik op de markt in Halle. De meloenpeer is een niet-winterharde struik uit Chili. Hij kwam er mee naar de Proeftuin om te kijken hoe je deze plant in België best laat overleven. We hebben de struik in volle grond in de serre geplant. En het is een dankbare plant. Takjes die de grond raken, beginnen snel te wortelen.''

,,De plant mag tijdens de winter niet in aanraking komen met vriestemperaturen. Je kan hem wel als terrasplant gebruiken. De bloempot moet een minimuminhoud van minstens 25 liter hebben. In een nog (veel) grotere pot hebben de wortels meer ruimte en dat levert grotere vruchten op.''

Een aanrader

Raymond Longin raadt tuinliefhebbers eveneens aan om dit experiment uit te proberen. ,,Het is een plant met zomerstek. De groei wordt met een leidraad ondersteund. Rijpe vruchten hebben een lichtgele tot oranje kleur. De smaak houdt het midden tussen een meloen en een peer, zoals de naam het zegt. Het gebruik? De vrucht fijn schillen, de zaadjes verwijderen en in schijfjes snijden. Een meloenpeer past in fruitsla, bij een koude schotel of men kan er confituur mee maken.''
Uit Het Volk   19/05/2005

S. muricatum heeft vruchten (meloenperen of pepino’s) die eetbaar zijn, net als de tomaat. Deze soort komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika Peru and Chile, Columbiaanse Andes. Hij wordt al in het Middellandse-Zeegebied commercieel gekweekt. De smaak van de vruchten ligt tussen die van meloen en peer in, met een iets bitter zweempje. Heel apart. In ons land rijpen de vruchten vanaf augustus. Vooral het ras ‘Pepino Gold’ wordt zo nu en dan aangeboden. De vruchten daarvan zijn zo groot als tennisballen. De plant is erg fraai als hangplant.

De Plant

Behoort tot de Solanaceae famillie; de nachtschadigen waartoe ook de aardappel behoort. De Solanum muricatum, pepino of meloenpeer is een groenblijvende struik, die niet hoger wordt dan 1 m. De bloemen zijn wit en paars als deze van de aardappel. De bloemen zijn tweeslachtig en worden door insecten bestoven. Zelffertiele planten. De plant vertoont ook parthenocarpie: vruchtzetting zonder bevruchting. Dan worden geen zaden gevormd.

Vrucht

De vruchten zijn rond tot iets langwerpig. Er zijn verschillende rassen ontwikkeld met verschil in smaken (Soms een wat bittere pel). De vrucht bevat 35 mg vitamine C per 100g, 7% carbohydraten en 92% water. Men plukt de vruchten iets voor volle rijpheid. Bewaren verschillende weken op kamertemperatuur

Cultuur

De meloenpeer wordt gemakkelijk vermeerderd door stek van halfrijp hout juli, augustus onder raam. Men kan ook warm voorzaaien. Uitplanten na 15 mei, na vorstgevaar.

De plant kan hoogstens -2 ° C verdragen, vandaar de teelt bij ons in containers. Men zou het in volle grond kunnen proberen en afdekken met een flinke mulch. Vanaf -3C vriezen de takken af, maar de wortels kunnen overleven, tenzij het hard gaat vriezen, wat we al een tiental jaar niet meer meegemaakt hebben. Met jonge stekplantjes kan je zoiets nog niet proberen. Deze moet men eerst in pot telen, zodat deze binnen kunnen overwinteren.

De plant moet in de zon staan. Te veel stikstof heeft als resultaat te veel bladgroei, ten koste van de vruchten, net als bij aardappelen.

Grond

Vraagt een doorlatende, maar vochthoudende, vruchtbare grond, met een neutrale tot lichtzure PH. (minstens 6 PH).

Feest

Gisteren ging ik met dochter Mieke, zijn petekind, naar het familiefeest voor de 70 jaar van schoonbroer Evert.

We hebben volgende limerick gebrouwd.

 
Op verkenning in Antwerpen, Brussel, Maastricht, Amsterdam en Wenen

Sociale complexen hebben voor hem geen geheimen of problemen

Barcelona ligt nog in ’t verschiet

Dat vergeten we echt niet

Van nonkel Evert leren we veel, samen op stap verwarmt hart en benen.

Hij was bij de eerste lichting ruimtelijke ordening en Stedenbouw in Leuven.

Ook voor de streek hier heeft hij zijn verdiensten.

Toen het dossier ter klassering van Zoerselbos, opgemaakt door Leo Cautereels, halverwege de zeventigerjaren ingediend werd bij de Commissie Monumenten en Landschappen ‘verloren’ werd door de voorzitter (een prof van Leuven) , zorgden Walter Cogge en hij dat het duplikaat wel terecht kwam en dat Zoerselbos geklasseerd werd.

Lentezang van de Grote Lijster

Vanmorgen, in de stilte na de storm, hoorde ik voor ‘t eerst weer de zang van de Grote Lijster, die als ‘t ware helder bedelroept naar de lente.

NL - Biologische telers beoordelen resistente                                                                   aardappelen

Phytophthora is een groot knelpunt in de biologische aardappelteelt. Het project De Smaak van morgen demonstreerde in 2006 twee opties om de ziekte te beheersen: rassenkeuze en vervroeging. Biologische telers kregen de eerste resultaten gepresenteerd tijdens de informatiemarkt 'Beheersing ziekten en plagen in de biologische landbouw' op 21 december 2006 bij PPO agv in Lelystad.

Kwekers werken hard aan het beschikbaar krijgen van nieuwe rassen met hoge tolerantie voor Phytophthora. Om een beeld te krijgen van deze rassen onder biologische omstandigheden is in 2006 op PPO Prof. Broekemahoeve een demo aangelegd met de rassen:

* Biogold (Van Rijn)
* Ditta, Novella, Toluca en Donna (Bioselect Agrico)
* Spirit (Meijer)
* Sarpo Mira (Danespo)

Ze bieden mogelijk perspectief vanwege hun hoge tolerantie. Toluca en Sarpo Mira zijn in eerdere proeven volledig vrij gebleven van Phytophthora, zelfs onder zware infectiedruk. In 2006 bleef de ziektedruk extreem laag, waardoor nauwelijks verschillen in aantasting zijn waargenomen.

Of deze rassen echt een alternatief zijn voor de biologische teelt hangt ook af van de teelt-, bewaar- en consumptie-eigenschappen. Als voorproefje konden bezoekers van de informatiemarkt naast de bekende biologische rassen Ditta en Biogold, de nieuwe en goed phythophtoraresistente Toluca en Sarpo Mira proeven.
Komend seizoen gaat PPO opnieuw een demoveld aanleggen met nieuwe aardappelrassen met verhoogde resistentie tegen aardappelziekte. De rassenkeuze wordt in februari/maart bepaald.

Daarnaast wordt de proef met het vervroegen van het gewas door afdekken met acryldoek van aardappelruggen herhaald. Daarmee is de gewasontwikkeling met één tot twee weken te vervroegen. Wanneer Phythophtora vroeg optreedt (zoals in 2005) kan mogelijk toch enige opbrengst veilig gesteld worden. Afgelopen jaar moest echter het dek half juni verwijderd worden, omdat door het extreem warme weer het voor het gewas onder het dek te heet werd. Bovendien kwam de aardappelziekte niet zoals gebruikelijk in juli maar in augustus. Uiteindelijk was er geen effect te zien van afdekking.

Beide proeven zijn te bezichtigen tijdens de tweede Velddag op 18 juli op de prof. Broekemahoeve van PPO in Lelystad.

Bron: biokennis.nl, 16/01/2007

Storm

Do. 18 jan 2007  13° C

Kriekpeer bezweken. De boom op kwee onderstam droeg reeds vruchten toen we hier kwamen in 1962. In 1963 begon hij op eigen wortel te groeien en werd een hoogstam. De peertjes rijpen in augustus, maar in een regenrijke maand augustus gaan ze te gronde aan monilia-rot. Zo hebben we in 2006 met de natte augustus enkel de eerste vruchten kunnen oogsten. Het jaar voordien was de boom al lichtjes schuin gewaaid en in het voorjaar heb ik de kruin flink uitgedund voor minder windvang. Met de storm van vandaag is hij verder omgewaaid, hangt op de pruimen en moet hij voor de bijl, modern uitgedrukt de kettingzaag.

Spectaculairder was het afknappen van een zware populier (Populus serotina Gelrica ), geplant in 1962. Ik had al 4 jaar de toelating tot vellen, maar het was er nog niet van gekomen. Er moest een dommekracht met kabel  aan te pas komen om de 32 m hoge boom in de juiste richting te doen vallen.

De storm heeft hier geholpen. Aan de voet was onlangs al een flinke spie uitgezaagd. De boom is beneden afgeknakt en uitgescheurd. Dat hij gedeeltelijk rot was binnenin was uiterlijk nog niet te zien; zeker niet aan de kant die ik uitzaagde. Daarbij is de boom precies gevallen waar ik het wou.

Het was anders nog een heel werk geweest om de boom, ter dikte van 1,2 m diameter waar ik moest zagen, met mijn kettingzaag te lijf te gaan.

Had ik maar de ernaast staande, nog een heel stuk dikkere boom, eveneens heel flink ingezaagd! Ik was nog maar pas met het zagen begonnen.

Houtig Kleinfruit

Het onderzoekswerk betreffende fruit in Vlaanderen (*) is gebundeld in het Proefcentrum voor Fruitteelt (PCF) dat momenteel 3 locaties telt.

Te Tongeren is de Proeftuin Aardbeien en Houtig Kleinfruit gevestigd (PCF-PAH)

De directeur is ir. Patrick Meesters. Ing. Fanny Pitsioudis is onderzoeker houtig kleinfruit  en ir. Wendy Odeurs onderzoeksassistent.

Men is al toe aan het 28 ste Jaarverslag Houtig Kleinfruit met gegevens en resultaten van het jaar 2005.

De bestudeerde soorten zijn: 1. Frambozen (zomer -  en herfstframbozen) 2. Rode en zwarte bes 3. Bramen  4. Stekelbessen

5. Zwarte bes en 6. Blauwe Bes.

Het onderzoek en de voorlichting zijn gericht op nieuwe teelttechnieken en rassen en inzake nieuwe producten en technologieën voor de vakman-fruiteler.

Een kleinfruitbedrijf is nu een modern bedrijf geworden dat in staat moet zijn praktisch het jaar rond kwaliteitsfruit te leveren.

Er zijn container – en vollegrondsteelten (maar meestal onder beschutting). De eersten zijn belangrijk voor de vervroegde en verlate teelten. Op zware gronden kan men nu ook blauwe bessen kweken in containers.

Vorige week hield men de jaarlijkse studiedag.

Mij interesseert vooral de rasseninformatie.

Zo vernam ik dat er twee nieuwe, Italiaanse herfstframbozen aankomen.

Sugana is er een van. Het voordeel is dat de vruchten helrood van kleur zijn, en dus aantrekkelijker in de verkoop, boven het iets te donkere ras Polka, maar dat dan wel een betere smaak heeft.

 Op de proeftuin had men onmiddellijk de waarde van deze nieuwe rassen gezien en de jonge Wim Van Dessel van Ranst, belangrijke, internationale plantenkweker, heeft  intussen de vermeerderingsrechten verworven.

(*) Er zijn nog wel andere onderzoekscentra: Het onderzoekscentrum van Wannes Keulemans aan de universiteit van Leuven. Het bioteeltonderzoek te Pamel. Het aardbeienonderzoek te Meerle…).

Dorebezen gesnoeid en opgebonden

Van het mooie weer geprofiteerd om in de tuin te werken.

Dorebezen is het Kempisch voor bramen.

Daarvoor heb ik wel een paar stevige handschoenen nodig.

Toen ik er aan begon was het nog een kluwen.

Eigenlijk was het veel eenvoudiger en werkbesparend geweest als ik eind september, begin oktober vorig jaar de zijstengels had afgeknipt op een halve meter. Nu zijn dat soms ranken van 3 m geworden. De top is in de grond gedrongen en heeft al een ferme wortelkluit gevormd. Deze nieuwe planten kan ik uitdelen.

Ik knip de zijranken af op ongeveer 30 cm.

De hoofdrank is nu veel beter te manipuleren bij het opbinden. Ik tracht deze zoveel mogelijk horizontaal op te binden. De hoogste draad is op 1,8 m. Later zullen de bloemstengels en daarna de vruchtentrossen hier mooi bovenuit steken, maar je kan er nog mooi aan. Je loopt geen schrammetje op bij het plukken.

Ik knip de ranken die gedragen hebben af tegen de grond. Soms zie ik dat men het groene gedeelte van een oude rank laat staan. Dan ontwikkelt de plant zich minder fel en bekom je matig ontwikkelde scheuten.  Maar ook de vruchten boeten hierbij in.

En wat ik nog spijtiger vind: er schiet te weinig groeikracht over voor het ontwikkelen van forse nieuwe scheuten. Van de regen in de drop.

Deze braam heeft men twintig jaar terug gevonden te Kingston-upon-Thames in Engeland. 

De vruchten, vanaf de derde week van augustus, zijn uitzonderlijk groot en bezitten de stevige bramensmaak die ik al ken van mijn kinderjaren.

Terecht kreeg dit ras de naam Fantasia.

De Royal Horticultural Society gaf er in 1993 haar The RHS Award of Garden Merit aan.

Bonobo’s en Fruit

 
Momenteel ben ik verdiept in het boek ’ De Mens van Morgen’ (1998 ) van Dirk Draulans, bioloog schrijver journalist over zijn bezoek in het oerwoud in de Evenaarsprovincie van Congo, toen nog Zaire, bij Ellen Van Krunkelsven, bioloog, gespecialiseerd in Bonobo’s, de vierde mensapensoort, voor 99 % erfelijk identiek met de mensensoort.

" Bonobo's zijn voedselspecialisten. Er zijn maar enkele producten van het woud waar ze echt op vallen, en waar ze sterk afhankelijk van zijn. Vele gewone apen zijn klimmende koeien: ze trekken van boom tot boom en grazen onderweg bladeren en kleine vruchten. De scheikundige stoffen in hun maag zijn krachtig genoeg om onrijpe vruchten vlot te verteren, iets wat de mens en de bonobo niet kunnen.

Het menu van de bonobo's in het Lomakowoud is hetzelfde als dat van de verzamelaars in de lokale mensengemeenschappen. De enige groente die ze met grote regelmaat eten, zijn de lookblaadjes van de bofili.
Tijdens hun wandelingen en in tijden van voedselschaarste plukken ze de stengels van de Kuumania: een kamerplantachtig gewas waarvan ze het merg en de jonge bladeren eten.

Ze zijn echter vooral op zoek naar fruit en verkiezen de zoetste vruchten, net als de mensen: inboorlingen én biologen.

De goede vruchtenbomen zijn echte woudreuzen. De Parinariu, bijvoorbeeld: een kanjer die de bompombo levert, een soort kiwi zonder haartjes met een pit van een centimeter doorsnee, die op de grond valt en daar nog twee dagen moet rijpen voor hij de suikerzoete en geparfumeerde smaak krijgt die hem zo lekker maakt. Een bonobo propt zo'n vrucht in zijn mond, kauwt, zuigt het sap op en spuwt de resterende vezelbal op de grond, soms vrij ver van de plaats waar hij de boom vond - zo zorgt hij meteen voor diens verspreiding. Een andere voedsel-bron is de Antiaris uit de vijgenfamilie, die massaal kleine bolletjes linkoko voortbrengt. Ellens favoriet is de bonenge van de Anonidiurn: een langwerpige vrucht met dertig grote pitten op een rij in een mangogele brij. 'Het beste wat ik ooit gegeten heb,' beweerde ze, maar jammer genoeg vonden we er geen toen ik in het woud was."

 Comeback oud inheems Fruit

Het aanplanten van vergeten, streekgebonden fruitrassen zoals Court-Pendu, Jefkespeer, Comtesse de Paris en mispels, wordt aangemoedigd in het kader van het in ere herstellen van het landschap.

Er worden hiervoor zelfs subsidies vrijge­maakt door de NBS (Nationale Boomgaardenstichting). Vroe­ger genoot Vlaanderen namelijk internationale bekendheid met zijn rijk assortiment aan fruitsoorten. De 18de en 19de eeuw kenmerkten zich zelfs door een ware 'perenmanie'. Ie­dere zelfrespecterende teler trachtte de mooiste, grootste en lekkerste peer te kweken. 1.100 nieuwe rassen passeerden toen de revue en waren bovendien onderhoudsvriendelijk en ziektebestendig. Momenteel kennen deze variëteiten een opkomst in de biologische teelt.

Veel fruitboomgaarden van weleer worden nieuw leven in­geblazen. Vooral de NBS schaarde zich achter dit project en maakte een inventaris op van ongeveer 3.500 hoogstammi­ge rassen, die men in een genenbank plaatste. Ook neemt deze stichting het behoud, de aanplant, studie en promotie van deze oude fruitvariëteiten voor zijn rekening. Meer dan 500 van deze rassen kunnen er worden aangekocht. Ook leveren de Regionale Landschappen inspanningen om de identiteit en landschapselementen te herstellen van fruitstreken, zoals de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland. Het herinvoeren van hoogstamboomgaarden en boom­plantacties zoals in de Vlaamse Ardennen dragen daartoe bij. Streekbewoners kunnen tegen interessante prijzen en met begeleiding en subsidies streekeigen (fruit)bomen kopen. Ook zijn er heel wat telers die er een kunst van maken oude streekrassen terug tot leven te wekken. Een oude krieken­-soort  Prunus Cerasus, waarvan het fameuze kriekbier van de abdij van Affligem werd gebrouwen, kent bijvoorbeeld een tweede jeugd. Deze noordkriek bleek overigens immuun regen de schimmel Monilia. Succesvolle grijsaards bij de appels zijn Reinette Descadre, Reinette de Chênée, Jacques Lebel, Court-Pendu en Kattekop. Bij peren zijn Légipont, Comtesse de Paris, Jefkespeer en Dubbel Flip nog best te
pruimen. (Bron: Het Laatste Nieuws)

Subsidie's voor het planten van hoogstamboomgaarden

De vlaamse overheid wil gedurende 5 jaar de aanplant van hoogstambomen subsidieren.

Wil u weten of u in aanmerking komt voor deze subsidie, vraag dan de folder aan op het secetariaat van de Nationale Boomgaardenstichting.

www.nbs-vzw.be

Een nieuwe, hypergezonde Australische Pruim

Wetenschappers in Australië van het Queensland's Department of Primary Industries and Fisheries (DPI&F) hebben een nieuw pruimenras ontwikkeld met een aantrekkelijk uitzicht, een heerlijke smaak en met een voor de gezondheid formidabel gehalte aan waardevolle antioxydanten.

Het ras is ontwikkeld door Dr Bruce Topp, de hoofdonderzoeker voor steenfruit te Applethorpe (Queensland) in 1998 en wordt sindsdien elk jaar geëvalueerd. Het nieuwe ras werd bekomen door wel 20 kruisingen.

100 g van deze pruim bevat 250 milligram antioxydanten.

Dit is meer dan het dubbele van de gewenste, dagelijkse inname bij een westerse voeding.

Uit studies bleek dat antioxydanten leeftijdsgebonden ziekten tegengaan en het verouderingsproces vertragen. Antioxydanten gaan de vrije radicalen tegen die de cellen beschadigen en tot kanker en hartziekten leiden.

De eigenschappen van dit nieuwe pruimenras (o.a. kwaliteit en groei in verschillende streken van Australië, bewaarbaarheid en transport) worden nu verder onderzocht.

Ze worden eveneens uitgetest bij partners van DPI&F in Europa om ook daar de kwaliteiten te screenen. Waar dit is weet ik niet. Misschien iemand van de lezers?

Queensland is een streek met wijnklimaat. In ons land zitten we op de grens, maar of we willen of niet, ook bij ons wordt het warmer.