Art . Nr . 57 . b ,

  Wenden  we  ons  nu  eens  tot  de  eigenlijke  roman . 

 Deze  leent  zich  bij  uitstek  voor  illustraties  door  de  grote  afwisseling  van  zijn  onderwerpen  en  omgevingen  en  door  de  taferelen  die  de  schrijver  ten  tonele  voert .  Beurtelings  zijn  we  bij  mensen  thuis , op  straat , in  een  café  enz ..,  kortom  overal  en  hun  personnages  behoren  tot  alle  klassen  van  de  samenleving .  Ook  de 
" stemmingen "  zijn  talrijk  en  verscheiden  van  aard .  Men  zal  dus  een  keuze  moeten  maken  en  wel  een  weloverwogen  keuze .  Natuurlijk  moeten  de  illustraties  een  getrouwe  weerspiegeling  zijn  van  de  personen , die  door  de  schrijver  tot  leven  gewekt  zijn  . 
  Laten  we  nog  eens  tot  de  kern  van  een  bepaald  onderwerp  doordringen . 
  Lucie  DELARUE   MARDRUS  heeft  een  roman  geschreven  met  de  titel 
" De  Krekel " , dat  het  oppervlakkige  en  grillige  leven  van  een  jonge  vrouw  behandelt ;  vandaar  de  titel . 
  We  drukken  hierbij  drie  tafereeltjes  af , die  gemaakt  werden  als  kopbeelden  aan  het  begin  van  een  hoofdstuk . 
  De  eerste  illustratie  ( fig . 22 )  zegt  goed , wat  hij  zeggen  moet , in  een  zeer  eenvoudige  compositie .  Hij  toont  een  nachtelijke  idylle  in  een  buitenwijk  van  Parijs .  Je  zult  wel  zien  dat  de  beide  mensen  geplaatst  zijn  op  de  gulden  snede  in  de  breedte  van  de  omlijsting .  Het  volgende  beeld  ( fig . 23 )  onderstreept  nog  eens  het  realistische  karakter  van  het  werk .  De  jonge  vrouw  en  haar  geliefde  -  die  door  uiterlijk  en  houding  goed  getypeerd  wordt  -  bewonen  een  kamer  in  een  goedkoop  hotelletje  en  de  gebeutenis  zelf  komt  overeen  met  de  beschrijving  van  de  schrijfster .  De  plaatsing  van  de  beide  personen  veroorzaakt  een  tegengesteld  ryhtme  van  lijnen  en  bewegingen ;  het  centrum  van  het  onderwerp  wordt  ingenomen  door  de  lamp  en  het  dakraampje :  het  totaaleffect  is  van  grote  kracht .
  Ook  de  illustratie  van  fig . 24   is  geheel  in  realistische  geest  van  de  roman ;  we  zien  weer  het  goedkope  hotelletje  met  daarvoor  de  " bazin " , die  met  de  ogen  het  vertrek  van  de  jonge  vrouw  volgt .  De  waarde  van  deze  tekening  schuilt  in  de  uitbeelding van  de  voorgevel  van  het  hotel ;  hij  drukt  duidelijk  de  armtierigheid  van  zijn  bouw  uit , alsmede  die  van  de  straat , hoewel  men  slechts  een  deel  van  het  trottoir  en  het  plaveisel  zien  kan .  Ook  hier  is  de  hoofdpersoon  geplaatst  op  de  as  van  de  middelste  en  uiterste  rede .
  De  fig . 25 - 27  tonen  drie  illustraties  die  gemaakt  zijn  voor  een  andere  in  Parijs spelende  roman .  Een  grote  stad  biedt  de  illustrator  toch  wel  veel  mogelijkheden  !   Levendigheid  bewegingen  en  schilderachtigheid :  ziedaar  het  leven  in  zijn  menigvuldige  aspecten , die  allen  de  opmerkingsgave  van  een  kunstenaar  vermogen  op  te  wekken  en  hem  er  toe  aanzetten  een   " opstapeling "  van  schetsen  te  maken , die  een  documentatie  " uit  de  eerste  hand  "  vormt , geschikt  om  er  uit  te  putten  bij  de  illustratie  van  het  boek .
  Op  fig . 25   zien  we  een  van  de    personnages  in  een  café  van  Montparnasse , waar  men  tegen  de  muren  een  aantal  schilderijen  ziet  opgehangen  van  schilders  uit  de  buurt .  De  kunstenaar  slaagde  er  in  om  leven  en  sfeer  aan  dit  tafereeltje  te  verlenen . 
  De  overjas  en  hoed , die  tegen  de  zuil  zijn  opgehangen , bevinden ,  zich  ongeveer  op  de  verticale  middellijn , maar  de  linker  omtreklijn  van  de  zuil  ligt  toch  op  de  linkerhelft  van  de  compositie .  De  plaats  van  deze  zuil  is  zo  gekozen  dat  er  aan  beide  zijden  een  verdeling  van  twee  andere  elementen  mogelijk  was .  Van  de  twee  vlakken  in  kwestie  is  die  aan  de  rechterzijde  de  grootste  als  gevolg  van  de  dikte  van  de  meer  besproken  zuil  en  in  die  ruimte  zien  we  de  belangrijke  figuur , waarover  we  in  het  begin  van  deze  korte  beschouwing  spraken .  Niettemin  is  de  compositie  toch  goed  uitgebalanceerd . 
  Op  het  voorste  plan  heeft  de  tekenaar  een  paar  glazen , een  siphon  spuitwater , een  pakje  tabak  enz.  geplaatst , die  de  plaatselijke  atmosfeer  typeren .  Ook  hier  kunnen  we  nog  eens  constateren , dat , als  de  kunstenaar  " materialen "  gebruikt , die  hijzelf  niet  geschapen  heeft , hij  met  deze  wel  een  goed  doordachte  opstelling  schept , die  zowel  de  ogen  als  de  geest  weet  te  bevredigen .
  Fig . 26 .  stelt  een  parijse  straat  uit  het  XVIIe  arrondissement  voor .  De  kunstenaar  heeft  zijn  standplaats  op  origenele  wijze  gekozen :  de  perspectief  van  de  straat  is  nl.  in  beweging  door  de  huizen  die  niet , zoals  gewoonlijk , op  eentonige  wijze  op  een  rijtje  staan .  Dit  neemt  niet  weg  dat  de  compositie  gesloten  en  in  volkomen  evenwicht  gehouden  wordt  door  twee  vrij  sterke  toonwaarden  rechts  en  links , waartussen  een  witte  muur  oplicht , die  geplaatst  is  op  de  gulden  snede  in  de  breedte .  De  mensen  en  de  bestelwagen  zorgen  voor  een  levendige  noot  in  dit  stadstafereeltje , dat  nog  door  zonlicht  wordt  opgevrolijkt .
  Tenslotte  zien  we  op  fig . 27  een  museumzaal .  Alles  krijgt  hier  een  soort  van  weerspiegeling  doordat  het  licht  van  boven  valt  op  de  personen  wiers  houdingen  goed  geobserveerd  zijn .  Een  geestige  noot  wordt toegevoegd  door  de  beide  zaalwachters  aan  de  linkerkant .  Waarover  praten  zij  wel  ?   Door  de  invoering  van  persoonlijke  elementen  van  deze  aard , op  bescheiden  wijze , kan  de  illustrator  met  de  schrijver  van  het  boek  samenwerken ; zonder  op  enigerlei  wijze  de  tekst  geweld  aan  te  doen , verstekt  en  verrijkt  hij  juist  het  leven  aan  die  tekst ;  door  dergelijke  " extraatjes "   wordt  een  boek  nog  smakelijker  !