Art . Nr . 41 . a ,

                          Uniformen

  In  een  hoodstuk , dat  kleding  behandelt , zou  het  uniform  niet  gemist  kunnen  worden .  Of  het  nu  een  burgerlijk  of  militair  uniform  betreft , is  het  nodig  om  degene , die  het  draagt , het  vereiste  karakter  te  geven ;  vooreerst  door  de  algemene  snit , die  hem  of  haar  zijn  aparte  silhouet  geeft , maar  vervolgens  ook  in  die  kledingonderdelen , die  het  tenue  nader  aanduiden , dus  zijn  rang , zowel  die van  de  strijdkrachten , als  die  van  bepaalde burgerfuncties .
  Waar  de  leek  zich  vaak  tevreden  stelt  met  een  " ongeveer " , wordt  de  man  van  het  vak  vaak  geérgerd  door  de  onjuistheden  of  fantasietjes  van  de  tekenaar , die  bovengenoemde  kenmerken  niet  goed  heeft  weten  waar  te  nemen .  Wij  kennen  de  kap  van  een  non , om  een  voorbeeld  te  geven , maar als  men  die  uit  het  hoofd  zou  moeten  tekenen , zouden  er  maar  weinigen  zijn , die  dat op  de  juiste  wijze  zouden  doen .  Een  politieagent  en  een  hotelportier  dragen  uniformen  van  een  zeer  bepaalde  snit , die  men  niet  altijd  goed  genoeg  bekeken  heeft  om  hem  op  een  gegeven  moment  te  kunnen  tekenen , zonder  een  model  voor  ogen  te  hebben .  
   Nu  zijn , gedurende  de  laatste  wereldoorlog, de  verschillen  tussen  de  veldtenus  van  de  verschillende wapenen  geringer  geworden . 
Toch  is , vooral  in " service  dress " ,  een  infanterist  niet  zo  gekleed  als  een  vlieger , een  vlieger  niet  als  een  parachutist , en  deze  weer  niet  als  een  artillerist .  En  ieder  van  hen  is  eerder  trots  op  zijn  ondescheidingstekenen  en  uitmonstering .  Men  zou  er  zich  derhalve  niet  genoeg  op  kunnen  toeleggen  om  snelle  schetsen  te  maken , zo  nodig  met   vermelding  van  de  kleuren , waardoor  men  zich  een  goede  documentatie  kan  vormen , waaruit  geput  kan  worden , indien  de  behoefte  bestaat , zonder  zijn  toevlucht  te  nemen  tot  speciale  boekwerken , die  men  maar zelden  in  handen  krijgt .  De  uitmonstering  en  andere  onderdeelstjes  van  het   uniform  moeten  nauwkeurig  geobserveerd  worden ; zij  versterken  de  waarheidsgetrouwheid  en  de  gezien  werkelijkheid . 
  Bij  militairen  moeten  ook  de  wapens  op  de  juiste  wijze  worden  weergegeven .  Een  geweer  is  geen  karabijn , een  sabel  lijkt  niet  op  een  degen ;  zij  hebben  natuurlijk  beiden  een  gevest , een  schede  en  een  lemmet , maar geen  van  deze  onderdelen  vertoont  dezelfde  vormen  en  verhoudingen .
  De  sabel  van  een  officier  aan  zijn  rechterzijde  tekenen  of  de  nestels  van  een  adjudant  aan  dezelfde  kant , zijn  fouten , waaraan  de  beroepsman  zich  in  hoge  mate  ergert .  Door  een  goede , zelf  schematisch  gehouden , schets  kunt  je  deze  klip  omzeilen .
  De  raadgevingen , die  wij  in  het  voorgaande  gaven , zijn  van  waarde  voor  alle  tekenaars , maar  zij  zijn  van  bijzonder  belang voor  de  illustrator  ;  deze  zou , zonder  in  zijn  taak  te  kort  te  schieten , niet mogen  nalaten  om  van  dit  onderwerp  een  nauwkeurige documentatie  aan  te  leggen , die  doordringt  tot  in  de  kleinste  onderdeeltjes .

                          Stijlfiguren

  "  Stijl  "  hebben  kan  betekenen  goed  gekleed  gaan , maar  het  is  niet  in  deze  betekenis  dat  wij  dit  woord  hier  gebruiken .  De  stijl  in  de  kleding , zo  goed  als  in  de  meubels , bijvoorbeeld , komt  overeen  met  een  wijze  van  doen , een  mode , die  eigen  is  aan  een  bepaald  land , een  provincie  of  een  tijdperk . 


 

Fig . 61 .

Tekening  in  twee kleuren  krijt
van  Watteau .

Fig . 58 .

Bretons  type

(pensselschets  van  Ray - Lambert ).

Art . Nr . 41 . b ,

                      Landelijke  typen

  Het  kan  uiterst  belangwekkend  zijn  om  het  karakteristieke  van  een  of  ander  landelijk  type  weer  te  geven , niet  alleen  in  zijn  lichamelijke  kenmerken , maar  ook  en  mischien  vooral , in  zijn  kleding .
  Het  is  de  instandhouding  door  de  eeuwen  heen  van  een  of  andere  kledingwijze , of  deze  zich  nu  in  de  onvervalste  staat  bewaard  heeft , of  dat  hij  eenvoudig  zijn  algemene  beeld  heeft  overgeleverd , waarbij  slechts  een  of  ander  onderdeeltje  intact  gebleven  is , die  de  stijl  uitmaakt .
  Weet  altijd  en  overal  te  zien , te  begrijpen  en  die  bijzonderheden  van  hun  kleding  vast  te  leggen , samen  met  alle  andere  originele  details , die  een  bepaald  type  kenmerken .  Van  deze  bijzonderheden  zijn  er  ongetwijfeld  van  oude  oorsprong , die  blijven  voortleven  en  een  onuitwisbaar stempel  drukken  -  een  stijl  -   op  bepaalde  gebieden , zoals  Zeeland  bijv .  of  de  Achterhoek  of  Friesland .  De  Texelse  visser  en  de  Limburgse  mijnwerker  vormen  duidelijk  omschreven  typen .  Een  tekenaar  zal  dan  ook  in  de  ontmoeting  van  landelijke  typen  een  uitstekende  gelegenheid  vinden  om  zich  veelvuldig  te  oefenen  in  de  typering  van  zeer  uiteenlopende  soorten  van  mensen .  Hij  doet  er  goed  aan  om  zich  een  nauwkeurige  documentatie  op  te  bouwen , met  behulp  van  talrijke  schetsen  en  tekeningen , waarbij  hij  ook  rekening  zal  moeten  houden  met  de  raskenmerken  van  zijn  personen  en  de  algemene  houding  die  hij  hen  geven  zal . 
  Mensen  uit  het  verleden .   
  Hierbij  kan  er  natuurlijk  geen  sprake  zijn  van  naar  de  natuur  te  tekenen .  In  het  verleden  bezaten  sommige  kunstenaars  verzamelingen  kostuums  van  vroeger , waarmee  zij  naar  believen  poppen , of , beter  nog , mannelijke  en  vrouwenlijke  modellen  konden  aankleden .  Maar  die  tijden  zijn  voorbij !... 
  Het  is  dus  nodig  voor  de  illustrator  en  de  ontwerper  van  toneelkostuums , waarbij  men  vaak  te  doen  krijgt  met  personen  van  verschillende  tijdperken , om  de  zo  boeiende  geschiedenis  van  het  kostuum  zeer  goed  te  kennen  en  bekend  te  zijn  met  alle  verschillende  stijlen .  Het  zal  daarbij  ook  noodzakelijk  zijn  om  te  rade  te  gaan  bij  de  werken  van  tekenaars  en  schilders  uit  het  verleden , wiers  werk  overeenkomt  met  het  tijdperk  van  zijn  keuze , ook  om  goed  de  fysieke  kenmerken  van  de  mensen  uit  een  bepaalde  tijd  te  leren  kennen .  Wij  weten  immers , dat  men , om  levensecht  te  zijn , deze  fysieke  bijzonderheden  moet  verenigen  met  van  hun  kleding .
  De  vele  schetsen  naar  de  natuur , die  een  tekenaar , die  deze  naam  verdient , maken  moet , zullen  de  kunstenaars  behulpzaam  zijn  bij  het  " op  poten  zetten "  van  allerlei  standen  en  houdingen  en  zodoende  zijn  personen  te  doen  leven .  Hij  zal  er  allereerst  op  uit  zijn  om  de  algemene  houding  van  het  silhouet  van  de  figuur  in  kwestie  vast  te  leggen  om  vervolgens  van  lieverlede  de  typische  onderdelen  van  een  kostuum  aan  te  brengen .