o primavera
heerlijke bloemennaam,
betekent ook begin
Over mijzelf
Ik ben Van Overstraeten Nicole, en gebruik soms ook wel de schuilnaam yasmin.
Ik ben een vrouw en woon in Halle 1500 (België) en mijn beroep is gepensioneerde leerkracht Nederlands.
Ik ben geboren op 30/06/1946 en ben nu dus 78 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: poëzie, theater, oosterse cultuur, muziek en koken.
Ik publiceerde 4 dichtbundels (De dagen van de winter, Jagen, Sapkracht en De tuinen van Thevenet). In 2006 acteerde ik in 'De koffers zijn gepakt', een theaterproductie van het Masereelfonds, als eerbetoon aan Bertold Brecht.
een lief okerkleurig scharminkel
literatuur, cultuur, small talk
07-11-2009
het gezelschap van leugenaars
1.
argh! het gaat slecht met mijn slaaptijd. sinds enkele dagen sta ik om 4 uur in de ochtend op, voel me dan fris als een kippetje. na een total breakfast in pyjama ben ik dan klaar om de dag te beginnen.... maar om wat te doen? daarstraks heb ik reeds een hoofdstuk uit een semi-trashie historische roman gelezen: het gezelschap van leugenaars, van karen maitland. een mysterieuze pageturnerthriller over de pest in engeland in 1348. daarna heb ik heb een deur afgewassen, mijn nieuwe kleren van bij cora kemperman nog eens gepast (de zwarte tulen rok kan op 3 hoogten gedragen worden, de sweater op drie manieren gedrapeerd. I adore this.. ). haha, heb het dus erg druk vanaf wolftijd, maar straks, zo rond de middag, zal ik een onwaarschijnlijke drang voelen om terug in bed te kruipen...
2.
ondertussen werk ik verder aan een klein project: wil mijn drie vorige dichtbundels in deze blog opslaan, zo heb ik ze altijd bij de hand. wel een vreemde ervaring, dat overtypen van meer dan 30 jaar oude teksten. soms denk ik: ik rond hiermee mijn 'carriere' van dichteres af, want ik word oud. maar neen: ondertussen heb ik nog twee bundels en een manuscript in de maak, en ook nog minstens drie verhalen in embryonale vorm. maar ik laat ze wijselijk rijpen tot ik het goede moment aankomt om ermee naar buiten te treden. soms twijfel ik of het in deze tijden nog verantwoord is een boekje uit te geven, want is het niet beter, met de uitvinding van e-books, niet alle literatuur op internet uit te geven??? maar ach, van uitgeverij meulenhoff net deze mail gekregen, over een recente literaire (papieren) uitgave, waarbij jonge schrijvers het idee dat boeken verouderd zijn volledig ontkrachten:
print is dead 'De wereld staat op zijn kop. In de vier
windstreken woedt er een zelden geziene crisis. Her en der wordt het
einde der tijden afgekondigd, het einde van de welvaartsstaat, vaarwel
luxe, calme et volupté. Kranten verdwijnen, weekbladen krimpen, de
rokken worden weer langer en ook de literatuur komt er, zo lijkt het,
bekaaid af. Want wordt er nog wel geschreven? En is zon papieren boek
niet hopeloos verouderd? In Print is dead komen 21 jonge schrijvers en schrijfsters aan het woord die de onheilsprofeten de mond snoeren. Het plezier van het schrijven staat voorop. Ja, literatuur heeft nog
wat te zeggen. En nee, het boek is nog niet dood. Om dit alles kracht
bij te zetten wordt het omslag van Print is dead gezeefdrukt en met de hand van stempels voorzien. Elk exemplaar van deze unieke bloemlezing is uniek..
3.
toch ook nog even een paar woorden over een film die ik net heb gezien: de helaasheid der dingen, dé film van felix van groeningen op basis van de roman van dimitri verhulst. reeds meer dan een half miljoen mensen hebben deze film gezien, maar hebben deze meer dan een half miljoen mensen zich wel eens afgevraagd: tja wat is nu het punt???
een soort lompe verheerlijking van mannelijke viriliteit? de vrouwelijke personages in deze film zijn maar sukkels! de schrijver maakt zijn vriendin zwanger en laat ze daarna stikken - niet bepaald een vrouwvriendeljk thema, zou ik zo zeggen. ach wat, zal het boek van dimitri dus zeker niet nalezen....
* Karen Maitland, Het gezelschap van leugenaars, Uitg. De Vliegende Hollander, mei 2009 * Print is dead, verschijningsdatum:
12/11/2009, uitgegeven door: Meulenhoff /Manteau
bezig zijn met taal is een bastion
tegen verveling en een middel om gelukkig te zijn met mezelf, zonder
bijkomende stimuli. louter geestelijk en emotioneel genot, dat dan nog
intenser wordt als ik dan per toeval iemand ontmoet die ook bezorgd is
om bijvoorbeeld.... de puntkomma. ik ga danprompt op zoek naar alle aspecten van dit fenomeen, lees teksten na louter en
alleen, haha, om mij af te vragen waarom de puntkomma daar staat en wat
de gevolgen daarvan zijn betreffende tekstbegrip en -interpretatie...
nog beter: ik ben er elke dag meer van overetuigd een juist
gebruik van leestekens een tekst levendiger maakt en waarachtiger overkomt.
een
komma, een punt, een dubbele punt: iedereen weet waar en wanneeer zo'n
leesteken kan worden gebruikt. een komma gebruik je om
even te pauseren, een punt gebruik je aan het einde van een zin. een
dubbele punt kondigt aan dat je uitleg gaat geven of een opsomming
maakt. maar een puntkomma? is een puntkomma een mengvorm van een punt
en een komma, of is een puntkomma een dubbele punt afgezwakt door een
komma, of nog wat anders????
na een mini-zoektocht op internet
kwam ik tot het besluit, dat het weer allemaal niet zo helder en
duidelijk is en dat een kommapunt soms gewoon door een komma, een punt,
een dubbele punt of een gedachtenstreepje kan vervangen worden...
yeah, daar gaan we weer....
hieronder in vogelvlucht mijn notities, met voorbeelden...
* Een kommapunt is een combi van een (dubbele) punt met een komma. Gebruik
je dus om even adem te halen, want wat daarna komt is een hele rits woorden,
opsommingen, uitleg, bedenkingen..
* Een kommapunt gebruik je tussen samengekoppelde zinnen, ze geeft dan een
langere pauze aan dan de komma. in dit geval kan er meestal evengoed een punt
staan.
Over de tuin hangt een late, vale
klaarte; het licht schijnt uit de dingen zelf te stralen.
*Een kommapunt gebruik je tussen gelijkwaardige bijzinnen:
We vermoeden dat die avond de
botsing komen zou; dat geen macht op aarde de twee broeders nog beletten kon,
elkaar te vernietigen; dat we allen laf zouden zijn.
* Er is veel onzekerheid bij het
gebruik van de kommapunt. dikwijls zijn samengekoppelde zinnen slechts door een
komma gescheiden
Kom mee naar de kermis, het is
daar prettig.
* Gebruik echter een kommapunt,
als er reeds komma's staan in de samengekoppelde zinnen:
Wat hij ook doet, alles slaat hem
tegen; hij is een echte ongeluksvogel.
* Een puntkomma gebruikt worden om zowel enige scheiding aan te geven als de
delen enigszins bij elkaar te betrekken. Het nadeel van veelvuldig gebruik van
de puntkomma is dat een tekst erg drammerig over kan komen en een voordeel is
dat door gematigd gebruik ervan een tekst wat meer gaat leven en eventueel
kilheid verliest.
Iedereen is welkom op mijn
verjaardag; ik hoop echter dat mijn neef Piet wegblijft.
* De
puntkomma wordt ook gebruikt in puntsgewijze opsommingen.
mijn finaal besluit: ik denk dat een kommapunt een uiteindelijkheid, een soort eindpunt bij een opsomming of een uitleg accentueert.
en nu genoeg theorie (heel even waande ik me weer een slimme docente!). ik wil dit bericht eindigen met een voorbeeld uit de wereld van de poëzie; een fragment uit een gedicht van elma van haren, uit haar nieuwe bundel flitsleemte*. de aandachtige lezer zal de puntkomma wel hebben opgemerkt. deze puntkomma geeft overduidelijk een scheiding aan, evenals een link naar... en een uiteindelijkheid...
de dichteres maneuvreert ons handig van een fait-divers (de brand) naar een indiansummerdroombeeld (de late vlinder op de tafelrand). en uiteindelijk, in het laatste vers, flitst zij ons de ruimte in (nog nooit lag het leven zo opgelegd) na een ingenieuze opsomming van (ik heb het nageteld) minstens 10 items.
de puntkomma vervangt hier een zee van woorden en verdicht de tekst tot een spannende scène, mooi...
het zijn okerdonkere dagen met diepblauwe luchten, de was in één middag droog, de verwarming kan uit. het zijn de hoogtijdagen vol hoop en genade, euforisch kloppend in een uitwaaierend najaar. terwijl in een belendend pand de rookwolken uitslaan en de vlammende brand wordt geblust door een uitzinnige brandweer, wordt deze kop op de razende voet gevolgd via moderne communicatie; arcadisch verbeeld door een vlinder hier op de rand van de tafel, waaraan wij koffiedrinken midden op een te warme dag eind november. nog nooit lag het leven zo opengelegd.
* elma van haren, flitsleemte, uitg. de harmonie, 2009
beleef ik vlagen van zinsverbijstering? is het echt waar dat ik mij weer bezighou met onbenulligheden (daarnet stuurde ik naar 12 vrienden en vriendinnen een e-mail: lakshmi for good fortune... lakshimi is een hindu-godin die gelinkt is aan voorspoed, als je haar eert komt het geld naar je toegerold...) wablief, wablief???
en de laatse tijd peins ik me een ongeluk over...(en ik geloof dat iedereen dit nu wel weet, want ik praat er zelfs luidop over tewijl ik dingen doe, koken enzo...) leestekens. wat ze doen in een tekst. ik weet: er bestaat een manier van schrijven, zonder punten of komma's die monologue intérieur,stream of conscousness, of gewoongedachtenstroomtechniek wordt genoemd, waarbij je je gedachten de vrije loop geeft en zomaar zinnen en woorden na mekaar opschrijft zonder aan de syntaxis te denken. heel aanlokkelijk, het effect is grandioos.
maar toch: leestekens doen een tekst ademen, pulseren, bewegen, ordenen, stilworden en openstellen voor wat (daarna) komt..
argh! wat een omweg maak ik weer (leuter, leuter,leuter....) om te komen tot het onderwerp van dit bericht, een zeer bijzonder leesteken: namelijk de puntkomma.
toch ga ik niets schrappen. hier volgt mijn uiteenzetting, verspreid over 2 berichten (dus, geachte dames en heren, deze in omgekeerde volgorde lezen...) zoals ik ze een paar dagen geleden was begonnen en gisteren wou afmaken. maar ik moest plots afhaken ....door het onverwachte bezoek van mijn chinese vrienden, een echtpaar dat en paar jaar geleden een takeawayrestootje had vlak aan de overkant van mijn straat....
de puntkomma, haha
in het gewone leven - en ik bedoel hiermee de interactie tussen gewone mensen, zij die niet zo intens met taal bezig zijn als schrijffanaten (auteurs, journalisten, vertalers, copywriters, leerkrachten enz...) maakt niemand zich zorgen om leestekens en zeker niet om een puntkomma. in de gesproken taal bestaan geen leestekens (stel je voor dat iedereen tijdens het spreken komma's en punten en dubbele punten en haakjes en gedachtenstreepjes en puntkomma's in de lucht tekent...) en deze taal wordt hoe dan ook door het merendeel van de mensen als enige taalvorm gebezigd.
zij die lezen, beroepsmatig of voor hun plezier (kranten, tijdschriften, brochures, verslagen, e-mails..) zijn dan nog dikwijls weinig opmerkzaam omtrent het wel of niet correct gebruiken van leestekens en als deze bleekbeige raven (want de witte, dat zijn zij die literatuur verorberen, haha!) de pen ter hand nemen of op de pc beginnen tokkelen, zijn zij zich niet echt bewust van dit taalmiddel en schrijven of foutief hortende zinnen of onvolledige zinnen of ellenlange zinnen zonder komma's, gedachtenstreepjes of ... puntkomma's.
want belangrijk is wat ze willen meedelen, de vorm is totaal ondergeschikt aan de inhoud.
bovenstaande stelling, die ik hier om 4u44 's nachts (mijn geest denkt dat het het kwart voor zes is, nog geen wintertijd) uit de mouwen van mijn seringenkleurige pyjama schudt, is natuurlijk met een korreltje zout te nemen, want hoogstwaarschijnlijk zijn er meer mensen die zorgvuldig met taal omgaan dan ik vooropstel. maar blijkbaar leef ik, mede door mijn statuut van zestiger, in een omgeving waar bekommernissen om taal niet (meer) aan de orde van de dag zijn, want tja, waar praat je over met leeftijds- en lotsgenoten? over bobokes (ik bedoel daarmee lichamelijke ongemakken en ziektes), over tv-programma's, over witse, over kleinkinderen, over busreizen naar spanje, over eenzaamheid, over stuklopende vriendschapsrelaties... small talk dus.
in het beste geval spreken mijn vrienden en vriendinnen over een goed concert of een tentoonstelling die ze hebben bijgewoond, of over een fantastisch toneelstuk zoals the broken circle breakdown featurig the cover-ups of alabama van compagnie cecilia (zag ik eergisteren in de kvs) of over een nieuwe dans, de apollo swing*, een dansstijl overgenomen uit de jaren twintig en nu weer in de mode.
zelf ben ik, na al die jaren, (gelukkig, of jammer genoeg?) nog elke dag met taal bezig. ik luister altijd heel intens naar wat mensen zeggen, lees wat ze schrijven en observeer daarbij intonatie, stiltes, ritme, toon, stijl, klankzuiverheid... jaja, beroepsmisvorming, zegt u, ok, ok, ok... maar toch heel boeiend, want inherent aan de meest menselijke expressievorm die taal nu eenmaal is en voor mij dus een stimulans om te denken, te voelen, te bewegen, aandacht te schenken....
* Lakshmi (Sanskrit: लक्ष्मीlakṣmī, Hindi pronunciation: [ˈləkʂ.miː]) is the Hindugoddess of wealth, prosperity, light, wisdom, fortune, fertility, generosity and courage; and the embodiment of beauty, grace and charm.
heb daarnet nog enige pagina's herlezen uit goed oud van diana athill, op dit moment zeker mijn lievelingsboek. met haar wijze en waardige uitspraken reikt diana mij ultieme referentiepunten aan die helpen een positieve kijk op de wereld te behouden. vooral nu het herfst wordt (maar eigenljk, eigenlijk... ben ik dol op dit seizoen!) en mensen rondom mij het blijkbaar moeilijk krijgen en slechtgeluimd hun negatieve vibes ventileren...
ok, het wordt kouder, we hokken weer bij mekaar in superverwarmde huiskamers, cafés, cinema's en theaterzalen, we werken door onze tics en chagrijnige ego-avonturen mekaar een beetje op de zenuwen. we worden oud, hebben pijnlijke spierkrampen, rugklachten en snotverkoudheden en we verwensen alles en nog wat... en iedereen gaat weer eens voor de zoveelste keer dood...
maar oud worden en doodgaan behoort tot de levenscyclus, zegt diana athill terecht. zij put daarbij heel veel kracht uit haar omgang met jonge mensen:
het is wellicht niet verrassend dat we makkelijk in een algemeen gevoel van pessimisme glijden, maar het is erg saai en het maakt die akelige laatste jaren nog akeliger. terwijl er mensen zijn die binnen en buiten ons bewustzijn voorbijschieten, die nog aan het begin staan en voor wie de jaren voor hen nog lang en vol zijn van weet ik wat. dat herinnert ons eraan - sterker nog, stelt ons in staat weer te voelen - dat we niet alleen stippels zijn aan het eind van dunne zwarte lijnen die zich richting het niets verplaatsen, maar onderdeel zijn van een brede, veelkleurige rivier die wemelt van ontstaan, ontwikkeling, verval, een nieuw begin - dat we daar nog steeds deel van uitmaken en dat onze dood er deel van uitmaakt, net zoals de jeugd.... ; dus zolang we nog steeds toegerust zijn om dit te zien moeten we onze tijd niet verspillen met mopperen.
omgaan met jonge mensen helpen ons deze notie vast te houden, zegt diana, zij fungeren als een spiegel en verschaffen ons door hun dolle capriolen een nuttig tegenwicht tegen de minder aangename elementen van het ouder worden.
als je oud bent en een lief kind je aankijkt alsof hij of zij denkt (zelfs al is dat ten onrechte) dat je wijs en slim bent: wees gezegend! het is niet zo dat een vluchtige glimp van jezelf je op wat voor blijvende manier dan ook in een wijs en aardig iemand omtovert; het is meer als een goede sessie reflexologie waarbij je je, hoewel het niks geneest, terwijl het gaande is en ook nog de uren daarna een beter mens voelt, en alleen al dat gevoel is absoluut de moeite waard...
haha, zelf heb ik door mijn fantastische job het immense geluk gehad heel veel om te gaan met jongelui. ik denk dat mijn veerkracht zelfs steunt op mijn herinneringen daaraan. het is zelfs zo dat ik, ahum, af en toe nog de gedaante van een puber aanneem... gisteren bijvoorbeeld knipte ik uit het tijdschrift elle een foto van het engelse model agyness deyn, want ik wou naar de kapper en dit keer moest en zou ik een kapsel krijgen à la agyness, zo een beetje naar de hoogte gewaxt.
en waarempel, het lukte nog ook, ben dit keer grenzeloos tevreden en het kapstertje verkocht mij prompt een doosje heerlijk geurende wax, waar ik de volgende dagen gretig gebruik van ga maken...
naschrift: haha! het schrijfbeest loopt als gesmeerd, zou ik zeggen. sta al opnieuw op de zevende plaats in de rangschikkig van de literatuurblogs op seniorennet. mijn volgend bericht zal gaan over.... de puntkomma, want op dit leesteken maakte mij onlangs een schrijfvriendje attent. ik speur nu in alle teksten obsessioneel naar puntkomma's en vraag mij telkens af waarom ze daar worden gebruikt... hierboven staan ook puntkomma's, waar? waar? waar? rara..
zaterdag in leuven een afspraak met een groepje oudleerlingen van een
brusselse school waar ik bijna een jaar lang (van 10-10-69 tot 30-06-70, ik was
toen 23, zalige leeftijd)...heb lesgegeven: het
koninklijk atheneum van sint-pieters-woluwe. de eerste
oudleerlingen die ik in de tiense straat ontmoette waren twee schattige
tweelingzussen, de zusjes van keymeulen.
pittige verzorgde dametjes van midden in de vijftig, alletwee met hetzelfde
kapsel en nog altijd dezelfde leuke manier van lachen en bewegen. terwijl we stonden te wachten op de anderen, kwamen de tongen los en de eerste verhalen
wasemden door de lucht: wie van de school ze nog kenden, waar ze woonden, wat
ze deden, of ze getrouwd waren of werkten of niet werkten en of ze allang dood
waren... oef! zoveel oudleerlingen en collega's waren al echt
dood, ik vond dit wel een beetje schokkend, heel eng. er was zelfs een verhaal
over de moord op jacqueline, hun klasgenote die nota bene door haar eigen echtgenoot om het leven was
gebracht en ook het verhaal over ines,
die clocharde was geworden trof mij recht in het hart!
maar toen we allen (we waren met zevenen!) aan tafel zaten en genoten van ons koninckske werden nog meer namen
genoemd en ach, ook succesverhalen werden uit de mouw geschud. zoals het
verhaal van de schitterende claude
perignon*, die de grote baas was geworden van thomas cook reizen en nu overgestapt was naar tui.
geert was een keurige landmeter geworden en de vriendelijke en warmhartige ludo, was nu docent aan een hogeschool voor
journalistiek in hasselt. hij had trouwens in de krant gestaan omdat hij nog
elke dag naar zijn werk fietste...
en ach, in die tijden waren het nog echte winters, met heel veel sneeuw.
getuige daarven de anekdotes van de guitige huguette
van dormael, die van wal stak met een hilarisch verhaal van toen zij en nog enkele andere sloebers voor de grap een sneeuwman midden in de
klas hadden gemaakt. ook was er het verhaal over de leerkracht, die net met een
pak examens onder de arm van achter de hoek kwam aangedrenteld en die ze per
abuis met sneeuwballen hadden bekogeld en alhoewel er sneeuw achter zijn bril
zat was die niet afgevallen! huguette had trouwens iets met sneeuw, vond ik,
want was haar zoon ivan niet
naar de noordpool getrokken, heel stoer en avontuurlijk en op zijn eentje????
haha, de stemming zat er goed in, mijn oudleerlingen (die eigenlijk maar enkele
jaren jonger waren dan ikzelf, ik gaf toen nederlands in laatste jaar
middelbaar!) haalden herinneringen op en ik had het gevoel dat er iets moois
aan het groeien was daar in dat cafeetje in leuven... ik moest jammer genoeg
reeds om zeven uur weg, de dames en heren bestelden juist een lekkere steak en
alhoewel ik zin had om mee te eten heb ik het maar niet gedaan: had al met n. die
middag frietjes met stoofvlees gegeten. deze winter wil ik het absoluut sober
houden, gedaan met het bourgondische slempen, ik wil ayurvedische thee
drinken en mijn yogaoefeningen doen....!
ik wil hier besluiten en met een leuke opmerking van de zusjes van keymeulen én
met een gedicht dat ik in die jaren geschreven heb*, ik weet niet meer of het
omtrent dIe school in sint- pieters-woluwe ging of omtrent het atheneum van etterbeek, maar ik vind het toepasselijk voor hoe ik me toen voelde..
1. opmerking: naar het schijnt was ik toen te mager, ik droeg mini-rokjes en laarzen en gebreide mutsjes en vlechten, ik was de hippie-juf, waw....
2. gedicht
10 maart
ik heb vandaag
goede lessen gegeven
mijn kamer opgeruimd
afgestoft (de boekenrekken, het tuintafeltje, de plinten ..
gestofzuigerd (de matten)
een groene appel gegeten
gedichten gelezen van Henry Wadswordth Longfellow
(My last Youth: refrein: and the thoughts of youth are long, long thoughts...)
en van Ernest Dowson (1867-1900)
(Non sum qualis eram bonae regno cyranae...)
onbeschrijfelijke zevertitel.
strofe I.
then falls thy shadow, cyrana!
the night is thine: and I am sick and desolate of an old
passion, yea hungry for the lips of my desire:
I have been faithful to thee, cyrana! In my fashion.
wat aan mijn lessen geknoeid
wat in de brief van Jaak gelezen (ik zoek nu reeds
fragmenten voor ons boek)
een gedicht van Jan Emiel Daele ontdekt in Vlaanderen Vandaag.
een gedicht van Raymond Hereman ontdekt in het Declamatorium van de Nederlandse poëzie.
de naam Ebenezer Z. ontdekt in dezelfde dichbundel als hierboven, Oxford University Press.
met mijn zus de rosse buurt ontdekt in Etterbeek.
(we zochten een eethuisje, vonden het niet, probeerden een paar straten, een vrouw met wind in de haren toonde ons de weg, eindelijk vonden we de kazernen, sloegen linksaf, en eensklaps waren daar de rode en paarse lichten van de dancings, de eethuisjes en de kaberdoezen van de kazernebuurt, een klein soho voor eenzame soldaten, landdienaars of hoe je ze ook noemen wil. ook zagen we hoekige, verlegen diensters, anders de vriendelijkse meisjes ter wereld).
* Krantenbericht van 15 JANUARI
2009, Het Nieuwsblad: Claude Pérignon van Thomas Cook naar TUI
BRUSSEL - Claude Pérignon, kwaliteitsdirecteur en
woordvoerder van Thomas Cook België, verlaat de touroperator. Hij maakt de
overstap naar TUI Plc. Pérignon verlaat Thomas Cook Belgium per eind februari. Daarna
start hij als director European Affairs bij TUI Plc, de internationale groep,
zo bevestigt hij berichtgeving hierover van Info travel. Hij zal er instaan
voor gesprekken met de Europese autoriteiten over toerismedossiers.
* nicole van overstraeten, de dagen van de winter, uitgeverij dilbeekse cahiers, 1989, p.37
zo opwindend vond ik het gisteravond, naar boven te klimmen (ik slaap op de eerste verdieping) met waanzinnig leuke boeken in een papieren tas waarop de wolkjes van magritte geschilderd. ik had deze tas gekregen in de artshop van het magritte-museum, nu gehuisvest in de kmsk op de koninklijke plaats in brussel. de tas diende als verpakking voor een minuscuul boekje bertreffende magritte: mots et images*, van een zekere jacito lageira. ik schafte me dit boekje verleden zaterdag aan, omdat ik tijdens het bezoek aan de tentoonstelling besloten had dat de teksto's van margritte me eigenlijk meer interesseerden dan zijn schilderijen zelf: die zegden mij eigenljk niets, haha!
ik heb het boekje op het stapeltje naast mijn bed gelegd. daar ik de gewoonte heb verschillende boeken tegelijk te lezen, zal ik misschien een dezer dagen (of nachten, want de laatste tijd slaap ik weer barslecht!) dit schattige boekje (met uitplooibare prenten) pagina per pagina verorberen.
maar op dit ogenblik lees ik nog altijd (zie vorig bericht) goed oud van diana athill (een heerlijk, troostend, waanzinnig beschaafd boek, dat ik voor altijd koester in mijn hart) en ook moordliederen*, een bundel ijslandse poëzie, verleden week besteld en eindelijk gedropt in mijn postbus. samen met - stel je voor - het honderdste nummer van portulaan*, een brussels cultureel tijdschrift waarin ik af en toe een verhaal of een dagboekfragment publiceer, plus een cadeautje van de uitgever van dit tijdschrift: de hallucinante novelle leprechaun, een verhaal om kippenvel van te krijgen...
toen a. me mijn post bracht, buitelden mijn ingewanden over elkaar: ik kon bijna niet wachten met lezen, maar ach, ik moest wel, want ik moest broccolistoemp maken, de frituurketel schoonmaken, later in de namiddag kleine lisa vertroetelen, want ze had felle koorts en de snottebellen dropen op haar lipje...
maar le moment suprême arriveerde: ik doorbladerde eerst moordliederen en zowaar: ik herkende me helemaal in de poëzie van de ijslandse dichteressen*. hun foto's stonden in ouderwets zwart-wit afgedrukt in het boekje. wat een look heeft vigis grímsdóttir, met haar zwartomlijnde khologen, hoe netjes ziet ingiborg haraldsdottir eruit, wat een gevoelige gelaatstrekken heeft steinunn sigurðardottir... ik dacht eerst aanknopingspunten te vinden bij de poëzie van ingiborg, maar ook (weliswaar maar na een eerste kennismaking) lees en herlees ik de gedichten van steinunn..
toch wil ik hier ter illustratie een gedicht intikken van de pittige sigurbjörg prastardóttir. aan dit gedicht is hoogstwaarschijnlijk de titel van de bundel ontleend. de toon doet me denken aan het videofilmpje van pipilotti rist, ever is over all*, waarin met eenzelfde sluipende gretigheid de illusie van liefelijkheid wordt doorprikt. de jonge vrouw in het filmpje gaat met een reuzenmeeldraad auto's te lijf en slaat in een mum van tijd de ramen aan diggelen. de jonge dichteres in onderstaand gedicht wil iemand doen stikken door hem (of haar?) een berkenblad in de keel te stoppen...
Moordlied
de herfst bedacht zich
kwam terug met kerst
ik zette mijn schoen bij het raam
en kreeg een piano
maar ook dit berkenblad
legde het in een dik boek
dat ik nooit gelezen had
zie nu pas hoe bekend het blad me voorkomt
het heeft dezelfde vorm
als je keel
wat ik zou kunnen doen
is het voorzichtig in je keel stoppen
zodat je kon ophouden met ademen
zonder enige inspanning
een oerijslands loofblad
flnterdun
is de mooiste dood
vind je niet
* JACINTO LAGEIRA, MAGRITTE, MOTS ET IMAGES, HORS SERIE DECOUVERTES GALLIMARD, 2003
Heb ik nu een
writer's block of heb ik het niet? De afgelopen weken al eens 's morgens
opgestaan met in mijn hoofd een aanzet tot een verhaal, een gedicht of gewoon
zin in bloggen. En toch niet in staat tot tokkelen, dit om allerlei redenen. Ik
stel me altijd dezelfde vragen: is dit bloggedoe geen tijdverlies, zit ik wel
goed bij seniorennet, beperk ik mij niet beter tot het echte werk???? Of ga ik
nu eindelijk eens een echte website ontwikkelen, met al mijn publicaties
online?
Feit is dat
ik hier nu, op deze blog, aarzelend weliswaar, ben herbegonnen. Misschien omdat
ik op dit ogenblik een aardig, of liever, subliem boek lees, Goed Oud van Diana Athill*. Deze 92-jarige oud-redactrice van de Londense uitgeverij Andre
Deutch (en in die hoedanigheid nauw samenwerkte met literaire
kanonnen als Philip Roth, Norman Mailer,
John Updike, Simone de Beauvoir, Jean Reys en V.S. Naipul)schrijft op frisse, eerlijke wijze haar mémoires, met de focus op de gevoeligheden van het oud worden.
En alhoewel
ik nog niet eens in de helft ben, moet ik al besluiten: dit boek is tegelijk
een troostend luchtig chocoladeschuimpje en een smeuïge vette dame blanche met
kruidige chocoladesaus. Voor mij en bijna al mijn vriendinnen, die zoals ik een
drukke loopbaan achter de rug hebben, minnaars en echtgenoten hebben gehad,
vrolijk hun interesses en persoonlijkheid hebben ontwikkeld, houden van kunst
en cultuur, van topmuziek (Diana houdt van J.
S. Bach) en van topliteratuur (zie hierboven). Nog beter: ook voor
dames die in hun leven een fantastische relatie hebben durven aangaan met een
man van een andere huidskleur en een andere cultuur (in Diana's geval de
Jamaïcaanse theaterschrijver Barry
Record) is dit boek een aanrader.
Zonder
schroom vertelt Diana Athill, zelf afkomstig uit de hogere Londense
burgerkringen, over haar liefde voor een zwarte man, die niet, zoals men zou
denken, alleen maar een soort assertief exotisme uitstraalde, maar integendeel
overbeschaafd was en verfijnd tot in de toppen van zijn zwarte tenen....
* ATHILL, DIANA, GOED OUD, UITG. NIJGH & VAN DITMAR, juni 2009
het zit me erg hoog: onder het mom van democratisering, cultuur voor en door het volk, blijven een categorie mensen (waartoe ik behoor, ik besef dat nu ten volle!) compleet in de kou staan. mensen die willen genieten van bepaalde vormen van literatuur en theater, waar volgens de inrichtende macht 'toch niemand op afkomt'. william shakespeare in halle: dat moet ik nog eens zien gebeuren!
ook voor het komende seizoen komen wij niet aan onze trekken: maar amper twee echte theatervoorstellingen zijn gepland, foei! wel veel muziek (ook my tribute to the diva, over, van en met leah thys is een muziekoptreden) en comedy. toch laten praktisch alle programmatitels me ijskoud...
moeten we weer eens besluiten dat 'het altijd zo is geweest' en 'altijd zo zal zijn'? zaak is: een paar dagen geleden stuitte ik op enkele dagboekaantekeningen (onder de verzameltitel: 'halse kroniekjes') van twee jaar geleden.in de eerste zeg ik ongeveer hetzelfde als hierboven (verval ik in herhaling?), de tweede is een toemaatje...
Vrijdag 10 augustus 2007
Het nieuwe programmaboekje van het CC t Vondel voor het seizoen 2007-2008 oogt prettig - maar owee wie van theater en/of literatuur houdt: dit keer komen zij beslist niet aan hun trekken!
In het voorwoord worden ons verrassingen, warme en ontroerende momenten, sfeer, gezelligheid en feest beloofd, maar is dat niet een beetje een sullig vooruitzicht? Moet cultuur worden herleid tot ontspanning, tot louter hoempapa-toestanden en billengeklets?
Of zouden beleidsmakers ook moeten proberen het Halse publiek andere waarden bij te brengen, bijvoorbeeld het besef van de schoonheid en de kracht van het woord? De existentiële dimensie van de taal, uitgedrukt in de ontroerende, onthutsende en ontluisterende vormen die theater en literatuur kunnen aanreiken?
Maar 5 theatervoorstellingen zijn geprogrammeerd, tegenover meer dan dertig muziekprojecten!Ook geen spoor van literatuur! Ach, het argument zal weer zijn: wij willen wel goede literaire voorstellingen plannen, maar er komt geen volk op af!En nog gelijk hebben ze ook: de twee schitterende literaire projecten (Tom Lanoye en Antje Krog, en Koningsblauw) verleden jaar kregen maar weinig respons.
Maar geen nood: wij hebben hier thuis reeds een lidkaart gekocht voor het nieuwe seizoen van de KVS en ook plannen we filmvoorstellingen en concerten in Brussel.
En deze winter lezen wij ons te pletter!
Zaterdag 11 augustus 2007
In Brazilie kunnen homokoppels mekaars pensioen erven als een van beiden sterft.
Hier in Belgie, dit benepen, doch welvarende Belgie, kunnen dames meestal het pensioentje van hun overleden echtgenoot erven, maar andersom is niet altijd mogelijk.
Men zegt altijd dat ondanks de emancipatie vrouwen nog altijd achtergesteld zijn, maar het omgekeerde is dikwijls waar!
ach, als het cultuuraanbod pover is, de winter saai en koud, kunnen wij natuurljk gaan schrijven en schilderen. zoals ijslanders doen, weet ik uit goede bron. halle een ijsland...
al weer meer dan een weekje geleden, het
theaterfestival TAZ* in oostende. sinds enige jaren pikken we vlug of toevallig een of andere voorstelling mee, tijdens een
daguitstpje aan zee bijvoorbeeld. maar dit keer hadden we het beter
georganiseerd: met een flair-bon een paar nachtjes gereserveerd in het
ramada-hotel, aan het marie-joséplein, krek in het centrum van
oostende.
het weer was schitterend: donderdag 6 augustus
was de kleur van de zee van uitzonderljk diepblauwe kwaliteit, zelfs
identiek aan de kleur van de lucht. als je op het strand stond kreeg je
de indruk in een azuurblauw lucht- of onderwatervideofilmpje van, laat
ons zeggen, pipilotti rist (haha!) mee te spelen...
blijkbaar heeft pipilotti een enorme indruk op
me gemaakt: ik zie overal sporen van haar, in commercials
bijvoorbeeld... de ranke blonde dame (in een reclamespot voor
coca-cola), die haar gezicht tegen een glazen wand platdrukt en zo een
knotsgekke snuit trekt is een vrolijke versie van een take uit de
onthutsende video be nice to me, de onderwaterzwevende dames van vt4 zijn ontsnapt uit sip my ocean en zelfs de onderwaterfighters van spa barissart rood spuiten zó uit pipilotti's leefwereld... om van de song wicked game maar te zwijgen: op onbewaakte momenten, bij het opstaan, slapen gaan, bij het bereiden gisteren van het tapagerecht salmorejo neuriede ik vrolijk mee met de flarden muziek die door mijn hoofdje speelden.
ondertussen toch ook de herinneringen aan vier
toneelstukken en 1 film (Pubic Enemy), met Johnny Depp, in my mind
opgeslagen. alhoewel wij Jan Decortes 'Wintervögelchen' de beste voorstelling vonden - Jan Decorte is een genie - konden wij toch ook de monoloog van Annelore Crollet NINA ZARETSNAJA, naar De meeuw van Tsjechov en de performance Vieuwmaster (een hedendaagse versie van de 19e eeuwse Pepper's
ghost illusion') van de groep Rebecca September (met een
melancholische cover van Come as you are' van Nirvana als bijna-hoogtepunt) heel erg appreciëren.
n. was voorts in de wolken met de filmvoorstelling Public Enemies, omtrent de gangster John Dillinger, die in de periode 1931-1935 de banken in Chicago overviel, maar die toch heel menselijk in de film wordt geportretteerd. knap acteerwerk van Johnny Depp trouwens, moet ik eerlijk bekennen...
mijn 'vakantiejob' als suppoost bij de tentoonstelling in de oude post in halle is me een supergenoegen. telkens weer, bij iedere shift, dompel ik me onder in de sublieme videopresentatie'Grossmut begatte mich'
[Edelmoedigheid verenigt zich met mij], de droomonderwaterwereld van pipilotti. de song van chris isaak,wicked game, jengelt uren daarna nog door mijn hoofdje. een week lang, 's morgens bij het opstaan, in de badkamer, bij het ontbijt, is het dit liedje waar ik de dag mee begin, haha...
ik heb de uitgever van Apricots Along The Street, een prachitg kunstboek met foto's en beelden van pipilottis werk, een mail gestuurd met de vraag of ik uit dit boek mocht sampelen voor op mijn blog, maar kreeg gewoon geen antwoord. mijn vorig bericht omtrent pipilotti, voor even opnieuw als kladversie opgeslagen, heb ik dan maar weer tevoorschijn gehaald en toegevoegd aan mijn blog, tant pis... in mijn moleskine notaboekje staan tientallen gedichten van pipilotti, ijverig overgepend tijdens mijn shift. want zij is dus ook .... dichteres!
hieronder wil ik een gedicht, dat ik zelf de titel you are heb gegeven, publiceren als citaat... pipilotti charmeert, verleidt, heeft lief op een door en door vrouwelijke wijze. haar videoinstallaties zijn daar een schitterend voorbeeld van, maar vermits ik me ook (en vooral) toespits op tekstmateriaal, poëzie dus, wil ik hier een poëtische structuur duiden, waar pipilloti gretig gebruik van maakt in haar gedichten: namelijk de vergelijking, een syntactisch (= structureel) en semantisch (= inhoudelijk, betekenisdragend) eenvoudig en loepzuiver taalmiddel, met een cascade aan effecten.
in het gedicht hieronder vergelijkt pipiloti haar geliefde vrolijk en een beetje brutaal met originele objecten en
begrippen, zonder eigenlijk van het verbindingswoordje als of zoals
gebruik te maken. het resultaat is een tegelijk kinderlijke en sublieme liefdesboodschap, waarbij zij uiteindelijk (zoals in de goeie ouwe klassieke tijd) droomt van eenwording met haar geliefde...
you are a butterflower you are a mammal (een zoogdier!) you are a molecule you are woman mouse (minnie mouse?) you are a mouse you are different from me you are nothing you are the king you are pollen (stuifmeel, plantensperma???) you are full of pain (auw!) you are the cerebrum cerebellum (grote en kleine hersenen, mmmm) you are with toes at he end (haha...) you are a good friend
I will become like you
zij zegt : jij bent een boterbloem, of: jij bent een molecule, of : jij bent de kleine hersenen....
als iemand dit laatste tegen mij zou zeggen, zou ik me FANTASTISCH voelen: de kleine hersenen, daarmee worden beweging, houdig en evenwicht geassocieerd...
waw! ben dus een danseres!
een boterbloem zijn, zo geel en fragiel en mooi: twee keer waw!
of een molecule, zo schattig klein en helemaal zelfstandig, zo lief...
* 2001 - Apricots Along The Street. Scalo: Zurich/Berlin/New York, ISBN 3-908247-50-0 * http://e-klas.net/ns/nlvade1.htm * Een molecule is de kleinste eenheid van een autonoom geheel dat al zijn chemische eigenschappen behoudt.
van mijn
beste schrijfvriend ward (schuilnaam: chocolat) een prachtige reeks foto's
doorgekregen van ijsland. een droomreis, jaren gepland, eindelijk ten uitvoer
gebracht. gosh! waarom gaat iemand naar ijsland? waarom de zuinig gespaarde
centjes verkwanselen aan een land waar niets te zien is? geen schitterende
steden, chique hotels of resorts met alles erop en eraan en een bar vol mojito's
en singapore slings en cosmpolitans en bloody mary's, maar bescheiden houten
gastverblijven met kamers waarin alleen een paar bedden, bouwels
van golfplaat waarin ijslanders hun mysterieuze donkere winters doorbrengen (om
wat te doen?) een land met niks dan water, wolken, stenen en geisers??
wat zei je, in ijsland niets te zien? wel, wel, op de foto's zie ik toch:
schitterend spuitende warmwaterfonteinen, watervallen, blauwe ijslandschappen,
een haven vol sierlijke boten, schattig grazende pony's... en dit zijn maar
vijf foto's uit de reeks! blijkbaar is er toch beweging in dat naakte land,
activiteit, dynamiek... en zelfs al ligt ijslands economie te zieltogen door
het faillissement van hun belangrijkste bank, toch heb ik ondertussen ontdekt
dat ijsland een land is van ... dichters! nog beter: dichteressen! enkele
namen: Vigdís Grímsdóttir (1953), Ingibjörg Haraldsdóttir
(1942), Gerður Kristný (1970), Steinunn Sigurðardóttir (1950) en Sigurbjörg
Þrastardóttir (1973).van deze vijf dichteressen
die het oude en het nieuwe ijsland vertegenwoordigen, is een verzamelbundel
gemaakt die ik ab-so-luut wil in handen krijgen. de titel luidt:
moordliederen*.
met zo'n titel is, geloof ik, alles gezegd....
als toetje citeer ik hier een uit het ijslands vertaald gedicht van ingibjörg
haraldsdóttir, gevonden op een groningse literaire website*
zij is de oudste. mijn generatie dus.
en wat een mooi gedicht, met een weids einde.
eindeloos wijd en weids.
zoals ijsland zelf,
veronderstel ik.
NOVEMBERZANG
Ging op een
afstandje zitten. Wachtte
ik tot de sneeuwstorm bedaarde.
Meende ik.
Toen klonk in
mijn oren
een zucht
vanuit het Oktoberbos:
Naakt en zwart
stonden de bomen,
ijskoud alle zangvogels
en ijzig kil de stilte
hieronder een tweede reeks huishoudgedichten. een stream of consciousnessà la james joyce. maar dit keer polijste ik mijn gedichten tot richels, zoompjes en plooitjes...
richels
richels
poets je zo
je maakt met je wijsvinger
een
leuk teutje in een poetsdoek
je wrijft
dan zorgvuldig met zachte rukjes
het
vuil weg. heel nauwkeurig aandringen
eens
voelen. dan verrukt kijken naar het resultaat
een
blinkende crèmekleurige richel op zijn mooist
lichtjes
glanzend, mooi afgelijnd en perfect schoon
een
huis met propere richels is de max. het toppunt
vandaag
poets ik dus
voorzichtig
en zonder enige vorm
van
schroom de richels aan de raampjes
van
de sjieke negentiende-eeuwse spiegeldeuren
in
het salon, de richels aan de plinten, de richels
aan
de houten lijstjes rond mijn devedeleer-schilderijen
ook
de bovenrand van de kastjes wil ik nog eens overdoen
want
stof, zegt de sjamaan
brengt
het kwaad in huis en de slechte geesten
als
je de toiletklep per toeval laat openstaan, dringen
kwade
geesten je huis binnen, langs alle gaatjes in de huiskamer
langs afvoeropeningen in de keuken, gaatjes waarlangs broodnodige
warmte
onder de grond verdwijnt enzovoorts enzovoorts
gaatjes, zij zijn voorwaar de
valkuilen van dit bestaan
zoompje
je jeans hangt reeds drie dagen
over de leuning
van de keukenstoel het is een
chocoladebruine honderd procent
zachtkatoenen lee cooper work
master LC10 ZP W 32''L34'' niet zo nieuw
hier en daar wat slijtageplekjes
maar toch nog de moeite waard
bij het wassen zag ik dat het
zoompje aan de rechterbroekspijp loshing
moest ik dus repareren eerst het
zwart lintje prutsend verwijderen
sommige draadjes zaten nog
stevig vast andere niet
het was vingerwerk met behulp
van een klein antiek schaartje
zo vind je er geen meer kon ik
dan toch alle draadjes
wegpulken en het zoompje
openstrijken
foei in het zoomplooitje plakte
nog wat stof zelfs het zeepsop
in de wasmachine was hier
klaarblijkelijk niet tegen opgewassen
stof bevindt zich overal in de
hemel op de aarde en op alle plaatsen
stel je voor wij lopen allemaal
rond met vieze stofrandjes
in de zoompjes van onze dure
calvin kleins armani's
en lacroix's wegen dat zoiets
doet niet te doen
tja toen moest ik het zoompje
opnieuw omplooien en vastmaken
maar owee de rand was schiftig
ik bedoel er hingen overal ongelijke draadjes
zo kon ik niet naaien eerst wat
bijknippen de stof was taai terwijl ik knipte beet ik
tot bloedens toe op mijn
lippen surfileren maar gek woord eigenlijk
je moet met
schuine steekjes in aangepaste kleur van draad zijde
als het kan regelmatig om het randje naaien zodat de draadjes
worden
tegengehouden als de twee surfileertoertjes
zijn afgelopen met een gekruiste steek
het zoompje opnieuw vastmaken
het duurde een uurtje
of zo
oef nu nog strijken
doeken
ben gisteren
met doeken bezig geweest
heb ze geplooid, heb ze gevouwen
de zomen langs de binnenkant gedraaid
voor ik met plooien
begon, voor ik het rechterhoekje
tegen het linkerhoekje
aan de bovenkant van de doek hield
beide hoeken
tussen duim, wijsvinger en middenvinger
een tussendoortje: gesteund door het feminisme van pipilotti rist en haar gebruik van objecten uit de dagelijkse omgeving (huiskamers, winkels, straten..) durf ik hier enkele teksten publiceren, uit een reeks die ik tot voor kort mijn 'huisvrouwgedichten' noemde. ik voel heel veel verwantschap met pipilotti, alhoewel ik alleen maar woorden gebruik, geen beelden. maar mijn woordenstroom roept beelden op, die beelden vloeien wel in elkaar over net als in de video's van pipilotti..
1. dozen
dozen rechthoekige & vierkante: koekjesdozen ijsdozen ronde toffe toffeedozen libanese gebakjesdozen kaasdozen van philadelphia met hardblauw deksel doe ik ook met woorden wat ik met deze dozen doe ze afstoffen schoonmaken sorteren stapelen ze op of naast of in elkaar passen ze hoog op de keukenkasten plaatsen of in het vakje boven de frigo per soort rood blauw of goud de prentjes van beertje petzi met zijn kompanen zeerob pinguin pelikaan schildpad mooi naar voren gedraaid met het chinees tempeltje goed zichtbaar volgende week draai ik de koekjesdozen om dan nogmaals draaien zodat tenslotte ook egypte en de eskimos aan de beurt zijn chocolat chip cookies macintoschs chocolates en toffees viking danish buttercookies patisserie ghazi al hallat & sons fondée en 1881 beyrouth- raouche- rue choura rode lettertjes groene gele blauwe en het omvangrijke glazen botervlootje waarnaar ik jaren heb gezocht toen vond ik er 1 met 1 koe op het doorzichtige deksel
2. tokuyin yoshioda
bestel ik nu de stoomreiniger van happydays om overal te gebruiken voor reiniging & ontsmetting snelle opwarmtijd 5 minuten veel accessoires, stoompijp, maatbekers, trechter, slang, kierenborstel, draaggordel en ramenwisser 900w ? ook wil ik een huispak lichtblauw of crèmekleurig vande wibra maat xltokuyin yoshioda ontwierp gedeukte krukjes van polyethyleen ze komen echt tot hun recht als je erop zit het lijkt dan of ze bezwijken onder je gewicht ze zijn bestand tegen weer en wind en kunnen zowel binnen als buiten geplaatst worden maar o jee stikduur zo wil ik ook met deze woorden overal wil ik ze gebruiken in huis buitenshuis op de grond & aan de muur voor zakelijke of literaire bedoeningen zo wil ik mijn & jouw woorden met helder stomend water van alle goedkope smet ontdoen na een opwarmtijd van een kwartier (ondertussen drink ik een kopje koffie met kardamon eet een lekkere boterham met dikke krokante korstjes wat zeg je ja ontbijt) daarna ga ik reinigen mijn woordenvloed matigen ergens nog woorden proberen tussen te trechteren als een slang met woorden sissen tussen de kieren van jouw vel wil ik woorden stomen zelf draag ik mijn overkokende woede om mijn gordel lap jouw ramen doorzichtig in mijn crèmekleurig sponsen pakje wil ik nu alleen maar zijn: de vrouw die droomde van gedeukte krukjes
3. prei
prei bussels gisteren op de markt gekocht selder wortelen uien walnoten een savoojekool & een krop sla maak ik nu een heerlijke groentesoep of ga ik watergroene keukendeurtjes afwassen met cif oxy-gel forest with active oxygen diep reinigend en langdurig zuustoffris eerst soep dan poetsen goed zo agenda ok als er nog even tijd overblijft commentaren schrijven bij tjennes wolvengedichten ben tot het besluit gekomen dat mannen schrijven over onbelangrijke zaken wat hebben wolven nu te maken met het dagelijks leven? we zitten hier toch niet in canada? belangrijk is goei soep en walnoten eten om de nodige portie linol en alpha-linolzuur dagelijks binnen te krijgen vijf noten uit de dordogne zijn hiervoor genoeg ze leveren ook magnesium ijzer calcium en de vitamines b1 b6 e en a ik snij dus gezwind met het keukenmes alle woorden in stukjes laat ze even aanbakken in bakboter vermengd met een scheutje olijfolie voeg er veel water bij kruiden oeps de lauwerenkrans niet vergeten dan wrijf ik over alle deurtjes die vanaf nu mijn woorden zullen bedekken gelukkig maar ik wrijf tot ze blinken en lekker ruiken naar de wouden van canada achter zon lekker ruikend blinkend deurtje wil ik deze woorden voor altijd verbergen in een diepvriesbox of laat ik ze in het pannetje staan eeuwig tot aan mijn dood blijf ik walnoten knabbelen in mijn keukentje en tel ik de vitamines
ben volkomen in de wolken over de huidige videotentoonstelling
in het cultuurcentrum 't vondel! op dit ogenblik zoek ik naarstig naar
referenties over deze zwitserse dame op internet. hieronder reeds een
aankondiging, die ik van de webpagina van het BAM* heb overgeplukt, enkele videobeelden en last but not least een reeks
sublieme gedichten van haar (gevonden in de referentiewerken aanwezig op de
tentoonstelling). ik laat voorlopig punten en komma's weg, want ik heb ze in de vlugte genoteerd en weet niet meer of ik de interpuctie accuraat heb overgepend...
ik brei ook nog een vervolg aan mijn berichten over pippiloti rist, een schitterende kunstenares,
helemaal mijn ding!
HALLE - CC 'T VONDEL - VISITE - PIPILOTTI RIST Opening vrijdag 3 juli 2009 om 19u00
Gedurende
een aantal maanden verwelkomen een veertigtal cultuurcentra, waaronder
ook CC 't Vondel in Halle, één of meerdere kunstwerken uit de collectie
van het MuHKA. CC 't Vondel ontvangt 'Grossmut begatte mich'
[Edelmoedigheid verenigt zich met mij] een videowerk van de Zwitserse
kunstenares Pipilotti Rist. De beelden in 'Grossmut begatte mich' tonen
een feeërieke onderwaterwereld. Op het door de kunstenares zelf
ingezongen deuntje van Chris Isaaks 'Wicked Game' wisselen
paradijselijke en zeemzoeterige beelden elkaar af. Omringd door
reusachtige videoprojecties verdrinkt de toeschouwer haast mee in de
onderwaterwereld. Pipilotti Rist lijkt ons aan te moedigen om mee te
wiegen op het liefdesliedje.
Dit tijdelijk project wil de aandacht voor hedendaagse beeldende kunst in de cultuurcentra stimuleren. VISITE reveleert samenwerkingsmogelijkheden tussen cultuurcentra en het MuHKA en de grote Vlaamse instellingen.
Info: Van 3 juli tot en met 16 augustus 2009 CC 't Vondel, De Oude Post (achter de basiliek), Cardinaal Kardijnstraat 9, 1500 Halle
. gisterennamiddag met twee toffe dames op stap geweest. we waren met drieën: dorothée, een voluptueuze jonge oude dame in roodfluwelen jasje, toevallig ontmoet in de oude post (waar het eerste optreden van de halse stadsdichter plaatsgreep), de kleine, spitse godelieve (met de verstandige ogen en de mooie elegant klingelende oorbellen van bij isis) en ondergetekende, de dame met de vele namen.
wat de poëtische prestatie van de halse stadsdichter betreft: in drie kwartier tijd hoorden we o.a. een mini-gedicht over madonna, niet de echte maar de halse, waarin het vrome dorpse karakter van het vrome dorpje halle werd geloofd. het zaaltje bleef onheilspellend stil. wij, dorothée, godelieve en nicole maria julia zijn dan maar hard beginnen applaudisseren, ambiance please. dan kwam een gedicht over een vriendin met kanker (vonden wij ok!), dan een vrouwonvriendelijk gedicht waarvan wij alleen hebben onthouden dat het over knopjes indrukken ging en daarna een onhoorbaar gedicht, dat werd verpletterd door het luide muzikale accompagnement. een lichtpuntje: de stadsdichter las een citaat voor van tom lanoye, een referentie om u tegen te zeggen.
haha, de rest was geklets. op het ogenblik dat we te weten kwamen wat het troetelnaampje was van de respectievelijke geliefden van lieve v., de tintelende secretaresse van de dienst vrije tijd en van de burgemeester himself (pieke, patatje, titi en tata en trallala), besloten we op te stappen, want we hadden zin in een frisse pint.
. toch geef ik de stadsdichter het voordeel van de twijfel en zijn ietwat onhandige optreden weze hem gul vergeven... het is toch nog maar het begin van zijn poëtische carrière!. ik moet zeggen: op zijn leeftijd koesterde ik mijn kleine meisje en lachte ik elke dag om de fratsen van mjin knappe superleerlingen, en was ik zeker geen stadsdichteres.
maar: daar ik het gewoon ben overal vrolijk onthaald te worden vroeg ik hem vooraf een zoen (wat hij mij stug en stuntelend toestond, tja, de stadsdichter was een beetje zenuwachtig!) en als hij het was die geen stoelen voorzien had, (jong en oud moesten aan hoge ronde tafels hangen, waarover nonchalant een wit papierachtig doek hing en waarop we met moeite met de ellebogen konden leunen), dan pas heb ik reden tot ergernis en kan ik hem een oen vinden. ach, hoffelijkheid en warmte schijnen niet op het programma te staan van het halse stadsdichterschap....
. beste stadsdichter...als je nu eens de schikgodinnen*, of beter: de drie gratiën* (bijvoorbeeld dorothée, godelieve, nicole maria jula, het mogen natuurlijk ook andere namen zijn!) om wijze raad had gevraagd, dan hadden zij gezorgd voor bloemen op de tafels, romantische gouden (of eventueel roze) strikken rond het tafelkleed, comfortabele zitjes, kaarsen, hapjes, een glaasje wijn... zij zijn niet voor niets geboortefeeën en het is je geraden rekening met hen te houden, zij bepalen namelijk de levensloop van zowel stervelingen als goden...
de oude schikgodin urd had misschien gezegd dat je vooraf best eens behoorlijk had gerepeteerd, zodat de timing ok was en het geluid je voordracht niet kon overstemmen, de godin verdandi had je geleerd je gedichten gevoeliger en rustiger voor te dragen, de stiltes te respecteren en wat afwisseling in het programma te brengen door bijvoorbeeld de genomineerden voor het halse stadsdichterschap of enkele illustere onbekenden uit te nodigen een gedicht recht uit het hart voor te dragen. tenslotte had skuld je dan kunnen voorspellen dat de poëzienamiddag op 11 juli in de oude post te halle een moment zou geweest zijn vol emotie en buikgevoel, een stemmig feest vol schoonheid, dromen...en poëzie!
de trotse nederlandse stad rotterdam werd tijdens de tweede
wereldoorlog platgebombardeerd. de verrijzenis daarna was indrukwekkend. rotterdam werd een van
de weinige nederlandse steden met een hoge skyline
en de talloze wolkenkrabbers geven de stad een hypermodern,
internationaal allure.
elk jaar vindt in rotterdam ook een groots poëziefestival plaats, poetry international. wij waren
uitgenodigd op een boekpresentatie.
ik kopieer en plak eerst de aankondiging:
Schilders en dichters gaan voor Gaza
Onder
leiding van een professionele veilingmeester gaan bekende Rotterdammers
als Straatkrant redacteur Sander de Kramer, oud-CBK directeur Hans
Abelman, deelraadsvoorzitter Carlos Gonçalves, D66 gemeenteraadslid
Salima Belhaj en Adriaan Zeijlans bij de speciale kunst en
cultuurveiling proberen 10.000,- extra binnen te halen voor de
medische campagne van de Stichting Palestina. Dit doen zij door onder
andere een gedicht van Jules Deelder, een bronzen kat van Albert Kramer
en een aquarel van dichter-schilder Rien Vroegindeweij te veilen. De
veiling vindt plaats op zaterdag 13 juni van 13.00 tot 18.00 uur in het
Centrum Beeldende Kunst aan de Nieuwe Binnenweg 75 te Rotterdam.
Tijdens de veiling presenteert uitgeverij De Brouwerij de Nederlandse vertaling van Mahmoud Darwish bundel Waarom heb je het paard alleen gelaten.
Darwish, die vorig jaar overleed, was een graag geziene gast op Poetry
International. In samenwerking met Poetry International zullen
internationale dichters, onder wie Mourid Barghouti (Palestina), Dunya
Mikhail (Irak/VS), Matthew Sweeney (Ierland), Luke Davies (Australië)
en Nederlandse dichters als Jana Beranová, Rien Vroegindeweij en Salah
Hassan werk van Darwish en van henzelf voordragen.
gosh! niet alleen zou ik naar gedichten van mijn geliefde mahmoud darwich
kunnen luisteren (wiens bundel trouwens uitstekend vertaald werd door Kees Nijland en Asad Jaber), ook van de gedichten van jana beranova, stadsdichteres van
rotterdam, matthew sweeney enluke davies(wiens werk ik reeds kende) zou ik
kunnen snoepen.
ik vind een namiddag of avondje poëzievoordracht heerlijk, dus hadden wij (a.
en ik) gezwind treintickets richting rotterdam gekocht. maar owee! deze reis
zal voor altijd in ons geheugen gegrift blijven! we vertrokken thuis om acht
uur en kwamen maar om halftwee in rotterdam centraal aan.....met een halve dag
vertraging.
reden? in antwerpen was een bovenkabel gebroken en de ganse flow reizigers werd geëvacueerd naar
een treintje richting kapellen.
dan 20 kilometer
met bussen naar essen, dan op
een treintje naar roosendaal, dan
weer op de trein naar rotterdam.
tussendoor wachten, wachten, wachten...onder
begeleiding van het rode kruis en de politie.
ik had 's morgens al een vreemd voorgevoel: toen ik poesje pipo van zijn portie poezenkorrels perfect fit für
verspielte energiebündel pour les petites boules d'énergie voor speelse
deugnietenvoorzag, glipte het zakje pardoes uit mijn handen en daar rolde
een zee van korrels over de keukenvloer... daarna morste ik een grote plas
koffie op tafel en ik wist het: vandaag zou een onvergetelijk gekke dag worden,
met stommiteiten en miserie, vandaag zou alles vierkant draaien haha!
argh! toen we in het kunstencentrum arriveerden, was het eerste deel van het
programma reeds afgelopen. toch kon ik nog naar de schitterende barghouti luisteren (die niet van
retoriek houdt, naar hij zelf zegt, opmerkelijk, voor een arabier!) en de
voordracht van luke davies en
matthew sweeney vond ik
helemaal ok.
sweeney, een ierse dichter, was vooral heel erg iers, dat wil zeggen: helemaal
dronken (van poëzie!), hij droeg zijn gedichten met de nodige zwier voor, maar
vooral luke vond ik heel pittig. een laatste vers van zijn gedicht blijft door
mijn hoofdje spoken:
and I loved him for his pretending.
hij had het over zijn vader, dat hij hield van zijn vaders doen alsof, oooooh..
Yes, I' m a great pretender...
het liedje van The Platters startte
onmiddellijk op en ik bleef het de hele tijd binnensmonds zingen, tot laat in
de namiddag zelfs, op een zonnig rotterdams terrasje, bij het verorberen van
een vegetarische koekoe...
ik hou van mensen die kunnen doen alsof. doen alsof ze dromen, doen alsof
ze iemand zijn, doen alsof ze liefhebben, doen alsof ze gelukkig zijn, of
treurig, of plezant. doen alsof houdt ons in leven, we moeten zowel de
droefheid als het geluk op een staander kunnen zetten, er afstand van nemen, er
naar kijken en luisteren, als was het iets buiten onszelf.
ik heb een geliefkoosd pintenplekje in halle: een neventerrasje van het café de
sleutel op het possozplein, onder de platanen. daar spreek ik dikwijls af
met vrienden om een pint te pakken. het bier is er lekker en goedkoop, je zit
wat afgezonderd van het café- en grotemarktgewoel en je kunt er ook een balleke verorberen met een kuipje
mosterd, een lekkernij die heerlijk smaakt bij een frisse orval, mijn favoriet ardens bier dat
naar mijn mening nergens anders in halle op zon puike wijze wordt geserveerd.
verleden zaterdag had ik weer prijs. het was wel een beetje kil buiten maar op
een of andere manier belandden we toch onder de platanen. ik vertelde aan mijn
schrijfmaatje over mijn aardbeienconfituuravontuur. dit keer was het experiment grandioos gelukt: dikke, smeuïge brokken aardbei in een schitterend karmozijnrode
jam met tegelijk stevige en zachte textuur.
(van mijn afghaanse buurman had ik een grote hoeveelheid
rijpe bioaardbeien cadeau gekregen, als dank voor mijn hulp bij het schrijven
van een brief. ik was al om zes uur 's ochtends begonnen met het sorteren van
de vruchten, ik wou de te rijpe exemplaren eruit en hield uiteindelijk
nog een enorme hoeveelheid flink gewassen vruchten over, die ik dan gezwind tot
heerlijke confituur verwerkte).
ik
zeg altijd bij mezelf: ik wil bij literaire gesprekken niet afdwalen, niet
beginnen kletsen en roddelen, maar ondanks mijn goede voornemens lukt dit
nooit. nadat ik een kersvers (ik wou
bijna zeggen: aardbeienvers) verhaal van mijn maatje w. (nee, niet een supersized maatje in een
kledingwinkel voor dames met een grote maat, maar de schitterende initiaal van
mijn schijfvriend, in het engels klinkend als debbeljoe) onder de
loepe had genomen, nadat ik mijn gedicht noet
uit mijn tas had opgediept, mijn vorderingen in het sublieme dans, dans, dans van haruki murakami van commentaren had
voorzien, nadat ik 's nachts komen de
vossen van cees nooteboom
en een sublieme dichtbundel van william cliff
aan mijn maatje had uitgeleend, kwamen de tongen los en begon het
leukste deel van dit literair bedoelde gesprek: een sessietje small talk.
ik vertelde w. (bij het verorberen van het balleke) hoe ik per ongeluk in mijn
tuintje vliegen had ingeslikt en mijn haar had verbrand bij het aansteken van
een flinterdunne havannasigaar (verbrand haar stinkt trouwens verschrikkelijk!). debbeljoe
vertelde me over zijn voornemen om de reuzengrote opgeblazen badeend te gaan
bekijken die in de hasseltse kanaalkom ronddobbert (hilarisch!) en natuurlijk had hij het
ook over de verkiezingen...
2.
ach, de verkiezingen... eigenlijk wil ik niet teveel tijd besteden aan een item
dat ik heb losgelaten (literatuur is al overrompelend genoeg), maar toch las ik
de ochtend van de resultaten dat tim vanhamel, rockmuzikant, er ernstig over dacht naar wallonië te verhuizen en op het vrt-nieuws zeiden ze dat weer 450 banen worden geschrapt bij dhl..
daarom knip en plak ik hieronder mijn recent mailverkeer met mijn maatje, de lezer moet maar zijn conmclusies trekken...
Subject: RE: la belle
From: Ward Mertensmsn.com
Date: 8/06/2009 20:51
To: Nicole Van Overstraeten@telenet.be
Lieve Aardbeiendame,
Ik kan jouw analyse alleen maar bijtreden.
Gisterenavond gelezen in William Cliff. Leest zeer vlot, zit vol spitse humor
en literaire vondsten. Heerlijk!
Groeten,
Ward Mertens @ chocolat
Date: Mon, 8 Jun 2009 06:42:20 +0200
From: nicole.van.overstraeten@telenet.be
To: wardmertens@msn.com
Subject: Re: la belle
vanmorgen zoemde al een blogericht door mijn hoofd
betreffende de verkiezingen, misschien schrijf ik het wel op. wallonië stemt
prachtig links, maar ik heb ook een vaag vermoeden dat de ps en de cd&v
voor beide bevolkingsgroepen eenzelfde emo-waarde hebben. wat hun regeringen er
in de praktijk zullen van terechtbrengen: wel, ik ken het klimaat in halle en
ik ben me er meer en meer van bewust dat ik eigenlijk een grootstedelijke
(brusselse) mentaliteit heb. ik bracht ook bijna 40 jaar van mijn leven door in
grootsteden. maar wat weet ik van la flandre profonde? niets. ben altijd
verbaasd dat vlamingen zo vlaams willen zijn, heb de indruk dat zij steeds
bezig zijn met het construeren en reconstrueren van een ego, een platstrijken
van een gedeukt gevoel van eigenwaarde. terwijl ik vind dat een gevoel van
eigenwaarde niets te maken heeft met pathologie...
wanneer zullen politici zich eens gaan bezig houden met echt grote thema's: het
sociaal en ecologisch klimaat, de natuur, werkgelegenheid, menswaardigheid,
vriendelijkheid???
dit klinkt erg soft, maar ach, ik vind vriendelijkheid en hoffelijkheid
belangrijk...
mvg
nicole
ward mertens wrote:
Hey Nicole,
Het was gezellig onder de platanen (met Orval en balleke) en ik ben benieuwd
naar mijn ontdekkingen in de poëziebundels.
Ik ben vandaag voor het eerst elektronisch gaan stemmen en ben de uitslagen aan
het volgen via de vrtnieuwssite. Ik weet dat ik niet verbaasd zou mogen zijn,
maar dit was niet de uitslag die ik verwachtte. 'k Ben wel blij dat Ecolo
het goed doet, maar verdorie toch, de vlamingen stemmen niet (meer?) op Groen. Qua
zetels lijken ze wel status quo te blijven. Wel goe dat ze in Halle
een procent vooruit gaan. Over Leuven is er nog niets bekend. Tijdens het
stemmen zag ik dat Erwin op de lijst stond. Ik heb hem een stem uit sympathie
gegeven.
Genoeg verkiezingen gezien en erover nagedacht. Ik zwier mijn computer over 5
minuten uit.
Morgen nieuwe week, hopelijk een nieuw hoofd, veel schrijven en graag zien. Daarvoor heb ik Groen! niet nodig
Groeten,
Ward Mertens @ chocolat
3.
Bien, bien, na alle esbattementen en turbulentie, ben ik toch echt van plan om vanaf deze
zomer de mooie steden en dorpjes in wallonië te gaan ontdekken
ben
pompaf van de uitstap naar mons gisteren! we kochten een b-dagtrip
en bezochten de tentoonstelling* van de duizelingwekkende keith
haring, de amerikaanse homoseksuele kunstenaar die in 1990 in new york op 31-jarige leeftijd stierf aan aids. .
voor het eerst in ons land werden authentieke tekeningen, schllderijen, en
beelden van deze kunstenaar uit de pop-art of graffiti-art periode, die
samen met andy warhol, jean-michel basquiat, en christo (de kunstenaar die befaamde gebouwen inpakte) de artistieke icoon was van de laatste decennia van de twintigste eeuw,
getoond.
ach, wij werden bijna
draaierig van deze knettergekke fluo-schilderijen! in gifgroen, feloranje,
knetterblauw en bloedrood, heel indrukwekkend en grappig allemaal, de details
een uitdaging voor het oog en de geest, maar tja, zouden wij zo'n schilderij
wel in ons huis willen???? keith haring was een typische straatkunstenaar. zijn oorspronkelijke bedoeling was kunst naar het volk te brengen en zijn
reusachtge doeken en tekeningen passen wonderwel op gevels van gebouwen en op
muren van scholen, metro's en stations. de t-shirts, het speelgoed, de posters, de
badges en de magneetjes van zijn pop-shop (in soho) waren en zijn nog altijd
begeerde gadgets, vooral bij het jonge publiek.
.
bergen, de hoofdstad van henegouwen, is werkelijk een fabuleuze stad van
bergen: de straten en lanen gaan voortdurend bergop en bergaf en de bestrating
is nog met kinderkoppen, zeer hobbelig, met vele trapsteegjes enz... oef! mijn
benen zijn vandaag dus niet te doen, want we hebben uren rondgewandeld in deze
waalse ville, die overigens heel charmant is, met natuurstenen huizen,
spaanse barokke gevels, insolente winkeltjes en grote lommerbomen in
plantsoenen en op pleinen...
mons is eigenlijk dichtbij (een halfuurtje met de
trein), net zoals edingen, binche, soignies, jurbise, boussu... allemaal
stadjes en dorpen op een boogscheut van mijn woonplaats en het ontdekken
waard....
.
altijd weer word ik in mijn leven geconfronteerd met de clash van natuur en
cultuur. ik vraag mij voortdurend af of het publiek dat tentoonstelligen bezoekt ook het
publiek is dat in natuurreservaten naar vogels tuurt en met rubberen laarzen de
moerassen intrekt. ik hoor nog altijd de smalende opmerking van dirk draulans,
de befaamde vlaamse bioloog die zich inzet voor het populariseren van de
sociobiologie, over citytrips, die 'echt niet aan hem besteed waren'.
maar echte natuurreizen en -uitstappen kosten handenvol geld, alleen al aan
uitrusting en benzinegebruik, want die gebieden zijn niet met het openbaar
vervoer te bereiken. daarom blijf ik bij de gedachte dat een trendy ecologische
levensstijl alleen maar voor de gegoeden is weggelegd. ons uitstapje naar mons
kostte welgeteld ongeveer 60 euro, treintickets en entreegeld voor de
tentoonstelling, terrasjes en lunch inbegrepen.
de laatste tijd heb ik dus de neiging om naar die snoeshanen als dirk draulans
nog nauwelijks te luisteren, ik hoor liever toevallige verhalen over hoe
delicaat de smaak is van een eerste zelfgekweekte aardbei in een volkstuin...
* In
het nieuwe BAM
(Beaux Arts Mons, rue Neuve) et Anciens Abattoirs (Place de la Grande Pêcherie)
MONS.
de menselijke psyche, het menselijk handelen: een ontluisterend enigma. wat
zit er onder de ogenblikkelijke realiteit verborgen? wat drijft een mens, wat
houdt hem in leven? het ongebreideld consumeren van verrukkingen en genot, de
droom van geldstromen en gewin? de actieve en passieve gewelddadigheid waarmee
het lenigen* van materiële honger en affectief verlangen gepaard gaat?
de dunne laagjes huid die onze wemelende emoties, onze gedachten en gevoelens,
onze stock aan herinneringen en ervaringen omvatten, zijn in werkelijkheid heel transparant.
de boomschors die ons lichaam bedekt en beschermt volstaat niet om de positieve
en negatieve impulsen, die ons dagelijks beroeren, in bedwang te houden. bij de
minste beweging kan die beschermlaag barsten en komen de meest
onwaarschijnlijke esbattementen aan de oppervlakte.
wat doen we als wij onze huid voelen barsten? als voorspoed de oorzaak is van
deze beweging, dan kunnen wij luidkeels een vreugdelied zingen. als echter het
scheuren wordt veroorzaakt door tegenspoed, honger en verdriet komen negatieve
gevoelens en impulsen aan de oppervlakte. pijn, agressie, angst en destructief
gedrag. maar ook dan kunnen we zingen. geen vreugdelied dit keer, maar een
blues of een soullied of een intens droevige ballade...
.
vanmorgen geluisterd naar anthony & the johnsons, mijn nieuwe
favoriete groep. proberen te peilen hoe diep anthony's verdriet wel (geweest)
moet zijn om zo'n indringende muziek te maken, om schuddend en bevend als was
zijn lijf aan een eruptie toe, die emoties te verwoorden die mij op een of
andere manier raken. en ach ja, ik wil wel zijn teksten kennen, maar zijn
lichaamstaal en zijn stemgeluid zeggen me eigenlijk genoeg.
dit doet men dus als de huid begint te scheuren - een ballade zingen, de pijn
diep in zichzelf omvormen tot schoonheid. uiteindelijk is dit de enige uitweg.
opgekropte frustraties op medemensen projecteren is ordinair en laaghartig, ze
omvormen tot kunst voortreffelijk. dat kunstenaars een groot ego hebben, is misschien wel te begrijpen: zij zijn tenslotte de onschadelijke goden die hun
medemensen andere waarden dan laaghartig compensatiegedrag presenteren.
maar ach, ik wil hier niet teveel de zogenaamde superioriteit van
kunstenaars benadrukken: zij zijn ook maar mensen. maar wat ze maken kan
anderen vreugde verschaffen, hun geest en hun hart verlichten. het aanschouwen,
beleven en creëren van schoonheid is tenslotte pure verrukking en vormt een
zachtaardig alternatief tegenover de gewelddadig-materiële wereld.
.
in minder dan 1 maand tijd zag ik drie toneelopvoeringen. op 26 april onschuld
van dea loher in de kvs, door het gezelschap kvs en het ro theater,
op 8 mei de rafaëls van filip vanluchene, gespeeld door de
queeste in het wagehuys in leuven en op 16 mei de tuin van
de honger, door de amateurgroep d°effektin de markten in brussel
(zie bijlagen).
het laatste toneelstuk was het meest avant-garde. het decor was origineel en
grappig, de teksten steengoed en het jonge, absurd-vertederend spel van de
acteurs perfect getimed. vooral de bloemige, pulpeuze jongedame op hoge hakken
beheerste zwierig het podium, ondanks de drama's die ostentatief uit de voegen
van dit stuk vol onvervuld verlangen losbarstten.
de rafaëls, een toneelopvoering
gespeeld door drie vrouwen, speelde zich af tijdens de tweede wereldoorlog, in
augustus 1943, de dag voor maria-hemelvaart. een bloedhete zomer lang werden wij,
de toeschouwers, geconfronteerd met oeioei! het hemelse en het aardse, de
leugen en de waarheid. maar omdat dit stuk, ondanks de tragische achtergrond,
met een knipoog werd geënsceneerd en daardoor a sense of humour bevatte,
was onze ervaring ronduit positief. de vondst om elke actrice te wapenen
met een sifonfles (!) waar zij voortdurend gretig gebruik van maakten
(want het was snikheet die zomer, dames en heren), was een voltreffer en zorgde
bij het publiek de hele tijd voor gegniffel en binnenpretjes...
maar indien ik dit seizoen alleen het stuk onschuld van dea loher
in de kvs had mogen bijwonen, was ik ook volkomen tevreden geweest. dit
stuk was ronduit super, het beste wat ik in jaren had meegemaakt. de poëtische teksten, het schitterend decor in geel en blauw en feloranje, de
fantastische acteurs maakten van deze toneelervaring een hoogtepunt. alleen al
de scène waarin de roodharige actrice fania sorel helemaal naakt
een intense blues zingt is de moeite waard....
.
in alle drie de toneelstukken stond uiteindelijk schoonheid centraal.
desondanks. doorheen het wemelen van (wan)hoop en verlangen, de pogingen tot
zingeving en bevestiging, de droom van verlossing, de bevrijdende worsteling
met de leugen, de eenzaamheid en de verveling sijpelde een ongeëvenaarde schoonheid - de schoonheid van het leven zelf.
* lenigen: bevredigen -buigzaam maken -laven
-lessen -vorm van lenig -mitigeren -nederlands werkwoord -soulageren -stelpen
-verhelpen -verlichten -verzachten
vloed. als ik een tekst lees, als ik schrijf, moet het vloeien. teveel worden wij om de oren geslagen met het credo: schrappen, schrappen, schrappen. natuurlijk moeten wij, sublieme schrijffreaks, vervelende passages, een teveel aan bijvoeglijke naamwoorden en nietszeggende bijwoorden (zoals bijvoorbeeld er) durven bannen uit onze epistels, maar als door het veelvuldig schrappen onze tekst op een stoppelveld begint te lijken en de woordenstroom begint te wijken voor onhandig gesputter, dan prefereer ik een vloedgolf van woorden boven een onduidelijk wegebbend gestamel.
het summum van schraplust in de literatuur is natuurlijk de extreem korte japanse haiku. zeventien lettergrepen, alsjeblief en een wereld wordt opgeroepen. maar haiku heeft zo zijn eigen inhoudelijke en formele wetmatigheden. een haiku is een ademtocht, een zucht van verrukking om bijvoorbeeld een schoonheidsbeleving.
niet te vergelijken met proza, moderne (?) westerse (?) poëzie of poëtisch proza - of prozaische poëzie - waarbij de schrijver amechtig een verhaal, een langvolgehouden lijn of beweging, een lang uitgesponnen dans, een lied dat tot in de oneindigheid blijft nazinderen, het voortdurend dreinen van het gemoed dat een leven lang kan blijven duren of een innerlijke of uiterlijke reis verwoordt.
wat ik wil zeggen: een tekst moet gewoon goed zijn, de taal puntgaaf, de inhoud en de vorm in volmaakt evenwicht of eventueel in een schitterende of anders onthutsend (on)evenwichtige balans.
dit zalige weekend las ik mijn lieve schrijfmaatje een paar gedichten voor. hij suggereerde olijk een schrapsessie. misschien had hij gelijk, maar toch vond ik dat mijn hele tekst eraan ging. maar van intocht der orchideeën, mijn laatste onbetamelijk aanmatigend subliem rommelgedicht, zei hij dat ik eindelijk een gedicht had geschreven dat donker begon en licht eindigde en niet omgekeerd. dat het niet stopte bij een akelig woord als perpendiculair of warmtegeleidingsvermogen was een tweede pluspunt. daarom publiceer ik gezwind dit product. eigenlijk stel ik een zekere fragiliteit (gesymboliseerd door de verzuchtingen van de oude dame) tegenover de overrompeling van een zich steeds brutaler manifesterend leven (de sensueel ogende orchideeën).
het eindigt trouwens ook, denk ik, op een verontrustende noot, ondanks de ogenschijnlijke verlokking..
intocht der orchideeën
.
eind februari, nog woelt winterkou
door mijn gebeente, ijsrif, bevroren
skelet.
vrouw van aardalkali ben ik, met krakende,
passerpassend pulserende calciumledematen,
lijf van rammelende ouwevrouwenknoken.
heupen als kurkentrekkers, knobbelvoeten,
eelt.
.
nog dreigt sneeuw, maagdelijke
snertsneeuw,
merde. bij het haardvuur
rommel ik stiekem
met de telramen: ze zijn met honderden,
de orchideeën. wereldvreemd, als van papier,
parmantig op hun stengel. ze staren me aan,
ietwat verwilderd gracieus, in bochten
gewrongen
met open mond en nog opener exotische
kont.
hij, mijn lachende afghaanse kruidenier,
mijn vreselijk bruine buurman met openstaande
kraag, vraagt 15 euro voor een orchidee.
daarbij
krijg ik ook nog een toef tomaatjes
cadeau. waw!
glimlachend glijd ik in de afgrond, mijzelf
bevrijdend van referenties of onterechte
angst.
kocht ik tekens van leven? met twee
potjes
kersenjam erbij, de meest exquise
toevoeging.
.
ach, orchideeën! fel vlees. witgeel, dieproze,
paarsblauw. ongeëvenaard grijs, met schakeringen
van - 25%, (black orchid, bijna zwart) - 40%
(bijna halfzwart, met zweem van choco), -
50%
(halfzwart) of - 80% (misnoeglijk teder,
ietwat vaal).
orchideeën overal, aan ramen, verdomde uitstalramen,
op vensterbanken, salontafels, in soaps.
in wachtkamers, etablissementen. op het
toilet.
(zie je dan niet hoe ze ons elke dag
overdonderen,
hoe we schabouweljk verwonderd, verbouwereerd
verbaasd, hoe we pertinent, perplex en
pardoes
worden gewaarschuwd, hoe we angstig dromen
over de intocht, de intocht bij dag, de
intocht
bij nacht, de intocht der orchideeën?)
in bloemenzaak edelweiss, op sint-rochus,
bij anne k., bij sofie s., op de halleweg
nummer 15.
ik tel ze elke dag, elk uur, elk moment, ze
wenken
Ik ben Van Overstraeten Nicole, en gebruik soms ook wel de schuilnaam yasmin.
Gedurende
een aantal maanden verwelkomen een veertigtal cultuurcentra, waaronder
ook CC 't Vondel in Halle, één of meerdere kunstwerken uit de collectie
van het MuHKA. CC 't Vondel ontvangt 'Grossmut begatte mich'
[Edelmoedigheid verenigt zich met mij] een videowerk van de Zwitserse
kunstenares Pipilotti Rist. De beelden in 'Grossmut begatte mich' tonen
een feeërieke onderwaterwereld. Op het door de kunstenares zelf
ingezongen deuntje van Chris Isaaks 'Wicked Game' wisselen
paradijselijke en zeemzoeterige beelden elkaar af. Omringd door
reusachtige videoprojecties verdrinkt de toeschouwer haast mee in de
onderwaterwereld. Pipilotti Rist lijkt ons aan te moedigen om mee te
wiegen op het liefdesliedje.
