o primavera
heerlijke bloemennaam,
betekent ook begin
Over mijzelf
Ik ben Van Overstraeten Nicole, en gebruik soms ook wel de schuilnaam yasmin.
Ik ben een vrouw en woon in Halle 1500 (België) en mijn beroep is gepensioneerde leerkracht Nederlands.
Ik ben geboren op 30/06/1946 en ben nu dus 77 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: poëzie, theater, oosterse cultuur, muziek en koken.
Ik publiceerde 4 dichtbundels (De dagen van de winter, Jagen, Sapkracht en De tuinen van Thevenet). In 2006 acteerde ik in 'De koffers zijn gepakt', een theaterproductie van het Masereelfonds, als eerbetoon aan Bertold Brecht.
een lief okerkleurig scharminkel
literatuur, cultuur, small talk
08-11-2010
van oude dames, de dingen die voorbijgaan
.
de titel van dit stukje (niet de foto, zie hiervoor
tweede deel) refereert naar de sublieme roman* van louis
couperus (1863 - 1923), een bijna vergeten schrijver uit vorige
eeuwen, wiens boeken ik indertijd allemaal wou uitlezen, omdat de stijl en de
inhoud van zijn verhalen een onweerstaanbare melancholie en een literaire adel
uitstraalden, eigenschappen die ik toen in de literatuur heel erg waardeerde.
.
oude mensenvmoeten doen wat 'past' bij hun leeftijd: lid worden van een
seniorenclub, kaarten, schrabbelen, petanque spelen, tv kijken,enz....als ze
dingen willen doen die een beetje extravagant zijn, zoals bergen beklimmen,
zingen, dansen, schrijven, dan worden ze wel met scheve oogjes
bekeken...
.
nochtans beklom de de 77-jarige nepalees min bahadur sherchan
nog in 2008 de top van de hoogste berg ter wereld, de 8848 meter hoge mount
everest. de stokoude japanse butoh-danser kazuo ohno (大野一雄ohno kazuo(1927 2010) danste voor antony and the johnsons en
prijkte op de cover van hun schitterende cd the crying light, 2009. ,
.
maar ook de dames laten zich niet onbetuigd: de
zangeres op blote voeten cesaria evora (geboren in 1941) uit de
kaapverdische eilanden brengt nu in november nog een cd uit. en ik wil het hier
eigenlijk niet hebben over bijvoorbeeld grace jones (geboren in 1948), die ook deze
maand optreedt in rotterdam voor the night of the proms, waarbij
zij nummers uit haar nieuw album hurricane zingt. deze krachtige
reuzin staat bijna buiten elke categorie....en ik heb het ook niet over de
dames in benidorm bastards,
wier gedrag wij eens allemaal zouden moeten imiteren, de wereld zou misschien
veel veel grappiger worden...
.
genoeg
spectaculaire voorbeelden, genoeg small talk.
ik keer terug naar de literatuur, naar het fragiel-mooie schrijven. ik wil hier
de naam van een dichteres van bij ons vermelden, die ondanks haar
leeftijd (81) nog genoeg materiaal heeft bijeengesprokkeld om een nieuwe
dichtbundel uit te geven: niemand minder dan lydia
schoonbaert (schuilnaam: jozefa
van houtland). ik heb nog geen van haar nieuwe gedichten
gelezen, maar bezit wel haar vorige bundel, op het terras van de
maan.
ik citeer met graagte
enkele van haar gedichten, parels van helderheid en concentratie:
.
Prehistorie
Je hebt de rots bekapt met je vuistbijl ik werd idool van vruchtbaarheid. Met je vuistbijl heb je gespeeld op mijn huid en de strelingen werden zigzagband. Je gaf mij ogen van zilver tepeltjes en een ring. Ik werd een ding.
Neolithicum
...
Wij hebben als goden gegeten we hebben schuren en huizen gebouwd we hebben om land gevochten. Nu wonen we in een dorp en zijn we oud.
Maar ieder jaar weer als de zomer komt kras ik schreiend een zon in het zand van mijn hut. Ik zou als een rendier willen vluchten.
Pelgrim
Ik word opnieuw mijzelf
een oude reis
op scheefgelopen stenen
het nestjong
in de mist
van onvervulbaarheid
.
opnieuw jezelf worden, als
alles voorbij is (liefdes, huwelijk, werk, huishouden, kinderen...)
dames: ouder
worden, het is niets....
*Van oude menschen,
de dingen die voorbijgaan, 1906
* Lydia
Schoonbaert, (Izegem1930) is een Vlaamse
conservator, docent en schrijfster. Zij studeerde aan de universiteit van Gent, waar zij verder doctoreerde
in de Kunstgeschiedenis op het werk van Albert Servaes. Zij was later ook de hoofdconservator van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen. Zij schreef talrijke monografieën over voornamelijk
kunstenaars uit haar tijd, onder meer James Ensoren
Albert Servaes. Ze publiceerde ook eigen poëzie onder de pseudoniem Jozefa van
Houtland.
De titel van haar nieuwe dichtbundel zou zijn: Mijn
naam op het behang
* op zondag 17 oktober in de kvs een schitterend optreden gezien: dure woorden, een geëngageerd programma over de armoede (in de wereld, in belgië). enkele cijfers: 1 op zeven personen leeft in armoede, 1/4 van de brusselaars idem dito, het maandelijks leefloon voor een alleenstaande ligt 158,68 euro onder de armoedegrens. mensen, we hebben het hier over een beschaafd rijk land, waar dure woorden worden gebruikt zoals alternatieve herverdelingsstrategie en deeltijds begeleide autoresponsabilisering en multifunctionele zefredzaamheidsprojecten, maar waar in de praktijk dikwijls niks van terechtkomt voor de mensen zelf...
erik vlaminck las voor uit zijn hilarische brieven van dikke freddy, vitalski las uit het zomert in barakstad van j.m.h. berckmans,, de dakloze schrijver lee stringer kwam helemaal uit amerika verhaaltjes voorlezen die hij schreef toen hij zelf op straat belandde, en gie van geel van de antwerpse sociaal-artistieke werkplaats tutti fratelli
(waar reinhilde decleir, zus van jan decleir de artistieke scepter
zwaait), las een totaalgedicht van hugo claus voor, de rillingen kropen over ons lijf! het programma dure woorden duurde tot zeven uur (start om vier uur!) en ik huilde toen aan het eind het lied Stand By Me | Playing For Change | Song Around the World* werd getoond én gezongen...
misschien lijkt het allemaal een beetje melige '68 nostalgie, maar de laatste tijd vraag ik me toch af of de armoede en de welig tierende uitsluting een toevallig item is, of het zoveelste logische gevolg van de zeer actuele hebzucht, hebzucht, hebzucht. de sluiting van fabrieken, werkloosheid, vluchtelingenstromen over heel de wereld, toename van illegalen, zichtbare toestroom van daklozen in de straten van onze grootsteden enz... zetten me aan het denken: is er een kilte binnengeslopen in ons hart? kiezen wij wel voor de juiste leiders, die bezorgd zouden moeten zijn over het welzijn van ons allen, of spelen wij de spelletes mee en klagen wij alleen maar over het feit dat onze buurman per toeval frans spreekt?
* 'in een tijd waarin sommigen koortsachtig proberen de macht van fracties te versterken en de stam tot hoogste vorm van sociale organisatie willen verheffen en daarbij de ene nationale groep ophitsen tegen de andere, zijn kosmopolitische dromen niet alleen wenselijk, maar ook een heilige plicht; dromen die de speciale band benadrukken die de vrijheidskrachten samenhouden.'
deze gevleugelde woorden komen van nelson mandela*, de man die, na jarenlange gevangenschap, mentale en fysische foltering, op de dag van zijn vrijlating in kaapstad een weergaloze toesprak hield, waarin hij iedere zuid-afrikaan opriep om nooit nog een andere persoon te discrimineren.
ik moest aan deze woorden denken, toen ik intekende voor een petitie
zeven jaar (?) geleden, toen iemand mij vroeg mee te ijveren voor de splitsing van bhv, voorspelde ik al het jarenlange gerommel dat dit politieke item zou veroorzaken en toen al had ik besloten niet meer te denken of te schrijven over politiek. maar toch wordt het tijd dat mensen eindelijk eens beginnen te reageren tegen de kille cinema die daar in de wetstraat en in de vergaderzalen van de politieke partijen wordt opgevoerd.
kosmopoitisch denken en dromen, dat is opnieuw broodnodig en vooral meer menselijkheid en warmte. let wel: politieke dossiers moeten geregeld worden, daar niet gelaten. dossiers lezen en behandelen en daarover helder, eerlijk en onpartijdig communiceren naar de mensen toe is trouwens de taak van alle regeringen.
maar veranderingen in een maatschappij gebeuren geleidelijk. het is niet omdat er aan een wet gesleuteld wordt dat mensen daar onmiddellijk beter van worden: sommige gevolgen zijn maar na enkele jaren voelbaar en ondertussen is de maatschappelijke constellatie ook al veranderd, zodanig dat weer een nieuwe wijziging nodig is.
de menselijke factor: geen wetten kunnen het menselijk gedrag tot in de puntjes regelen, anders wordt het leven als in een strafkolonie, waarbij mensen als robotten moeten meehuilen met de wolven. een regering is een algemeen kader dat het voortbestaan van een land moet garanderen, zonder de mensen te verplichten alleen maar 1 denkpiste te bewandelen: dat van het stamhoofd.
anders denken, anders voelen, dat noemt men misschien: creativiteit.
en cultuur is, zoals een van de ondertekenaars van de petitie het zo mooi verwoordt, niets anders dan de universele ziel van de mens.
* een onthutsend toneelstuk, dat het leven in een imaginare strafkolonie uitbeeldt is in de strafkolonie, het hol, twee kortverhalen van de sublieme franz kafka. ik knip en plak hier de intro van de website van de kvs:
Na een geslaagde Titus Andronicuspresenteren Toneelhuis en KVS een nieuwe coproductie: In de strafkolonie / Het hol, een regie van Bart Meuleman (Martens, The Bult and the Beautiful,...) naar twee kortverhalen van Franz Kafka. In In de strafkolonie
Krijgt een reiziger van een legerofficier uitleg over een vernuftige
executiemachine. Straks zal dit sinister apparaat een doodvonnis
uitvoeren en de reiziger mag het live meemaken. Waar bevinden wij ons?
In Afrika? Is de reiziger een westerling? En wil de officier met zijn
complexe redeneringen en technische kennis bewijzen hoe modern hij is?
De conversatie over beschaving en geweld verloopt zéér ongemakkelijk.
Deze novelle wordt voorafgegaan door een enscenering van Het hol, een intrigerend kortverhaal en de ultieme parabel over onze obsessie met veiligheid. * en tot slot: gisteren ook nog in theatre national naar het vrijheidsfestival geweest. ontluisterende kortflmpjes gezien over palestina:jeruzalem moments. palestijnse bouwvakkers die rondkruipen in holen, wonen in krotten, 's nachts hun leven riskeren door stiekem over de muur te klimmen om naar hun werk (woningen bouwen voor de kolonisten!) te kunnen....
toch ook leuke beelden gezien over palestijnse rappers die in vluchtelingenkampen een schitterende rapcultuur creëren (tsjonge, zij kunnen het!), maar toch: mensonterende toestanden, mensonterend, mensonterend. ach, israël, of all places....ook dit land kampt met een gigantisch armoedeprobleem: 30 procent van de israëli's leeft onder de armoedegrens!
* http://www.youtube.com/watch?v=Us-TVg40ExM
* In gesprek met mijzelf. Vertaald door Rob de Ridder, Lannoo, 2010 * http://www.youtube.com/watch?v=5P1ACAklfiY&feature=related
verleden week nog tegen sofie spincemaille (net ontdekt dat zij een beetje lijkt op juliette binoche) de verzuchting uitgesproken: waarmee ben ik toch bezig?. ik had het namelijk over mijn levenslange liefde voor literatuur en in het bijzonder voor poëzie. een belangstelling die ik met niet zoveel mensen uit mijn naaste omgeving deel. wat hier in halle door de meesten als poëzie wordt beschouwd overstijgt het niveau van de karamellenverzen niet en zelfs in gesprekken met personages uit de cultuursector kom ik tot de ontstellende ontdekking dat hun appreciatie van literatuur populistisch en simpel is. zodra andere regionen worden aangesproken dan emotietjes omtrent het huisje-gezinnetje-kindjes gefrazel is de interesse zoek en als je, zoals ik, de hele zomer enthousiast gedichten van ramsey nasr of de deense ursula andkjær olsen hebt gelezen, haar gedicht tuingevoeligheden vertaald hebt en op je blog geplaatst en daarover wil vertellen, besef je dat je een vreemde dame bent, een gekkin met rare gedachten.
het zit blijkbaar diep, zei eergisteren nog een tedere vriend van me. ik had net mijn teleurstelling omtrent bovenstaand item verwoord, maar je kunt niet zomaar de situatie veranderen, zei hij, het duurt nog eeuwen voor een kleine stad als halle anders denkt en er een voedingsbodem aanwezig is voor interessante literaire en poëtische evenementen. ach, het minste wat ik kan hopen is dat halle vlug een echte voorstad van brussel wordt. argh!
.
(uit een mail naar rose vandewalle)
daarnet nog even op
de antwerpse annmarie sauers nieuwe blog gesurfd* om wat achtergrondinformatie op te doen
betreffende haar festival*, dat zij organiseerde van 16 tot 18 september 2010 in antwerpen. jaja, eigenlijk moet ik alleen maar schrijven
over zaterdag, wat ik met eigen ogen heb gezien, wat ik heb ervaren. de
sterren van de avond (peter holvoet-hansen, de duitse dichter fred schywek - uiterlijk een kruising tussen rimbaud en zeg maar, friedrich schiller -) , annmarie sauer, roger nupie misschien) heb ik
ter plekke reeds bewierookt en gefeliciteerd. ach, ik stel me aan met mijn
complimentjes...
de volgende dag in de morgen zo geen goede commentaren gelezen omtrent peters optreden
op zuiderzinnen, tja, ik vind zijn 'kabaal' juist heel meeslepend, zoals
ik freds drive ook heel krachtig vond. annmarie een klein zwart
prinsesje, die haar prins op het witte paard bewonderend knuffelt, roger
nupie die me zei dat hij liever presenteert dan gedichten leest... ach, ach,
er is natuurlijk een groot verschil tussen schrijven en performen, een
tekst kan oplichten door de voordracht, maar ook in het niets verdwijnen
als de juiste accenten ontbreken. er zijn teksten die sober moeten
gelezen worden, er zijn teksten die zich uitstekend lenen tot cabaret.
hilde pinnoo vond ik een indrukwekkende zegging hebben, jouw voordracht
ontroerde juist doordat je de indruk gaf ook totaal ontroerd te zijnen
je tekst helemaal te vertegenwoordigen, ik weet niet of ik het goed
uitdruk, heb het altijd gezegd, je hebt een mooie stem, zelfs al vind
jij ze bibbertremolo. mijn bobonne had dat ook, vooral als ze zong....
zeker sinds ik weg heb gezien van josse de pauw vind ik dat
poezie perfect kan geperformed worden, ik vind josse niet alleen een
keigoede acteur, maar ook een echte dichter. ik luisterde ook op
internet naar de voordrachten van poetry international 2010 en zag hoe
krachtig sommige teksten overkwamen, omdat ze heel goed voorgedragen werden...
stage-diven, je reikt me weer een tof woord aan, lieve rose, en wees
maar niet teveel onder de indruk van je vriendinnen, eigenlijk betekent
het allemaal niet zoveel, die zogenaamde ervaring.... wie je bent op dit
ogenblik, je attitude tegenover de wereld en de anderen, dat is wat
telt. zelf heb ik het op dit ogenblik, vind ik, moeilijk, eigenlijk
schuilt er een schaduw in mij, een woede en ontgoocheling en gevoel van
totaal onrechtvaardig behandeld te zijn, een verdriet, ik weet het wel,
uiterlijk neem ik er afstand van, probeer zo positief mogelijk te leven
en samen met a. veel te lachen.
ach, als ik zo een beetje rondom me kijk zijn er veel ergere drama's dan
wat wij hebben meegemaakt en nog meemaken... het enige wat we kunnen
doen is rustig verder leven. en schrijven... ben zo een beetje begonnen
met een lang gedicht als invulling van hannie rouwelers uitnodiging (zes
dichteressen), niet voor niets is mijn werktitel schaduwvrouw, chlorofyl.
maar het komt er vreemd genoeg hortend en stotend uit, terwijl ik tegen iedereen altijd zeg, dat ze moeten zingen...
hehe, deze mail bewaar ik voor mijn blog!
mvg
nicole
. op onderstaande foto enkele momentopnamen van net voor het festival. kijk hoe stijlvol rose in het grijs gekleed was. zij liep wel een beetje zenuwachtig rond...
op deze foto, van links naar rechts: rose vandewalle, roger nupie, nicole van overstraeten, lucienne stassaert en de leuke marleen desmet.
jaja, poëzie-optredens vind ik nog altijd het van het en ja,ik kan er veel over zeggen, positieve en negatieve zaken. ik moet eerlijk bekennen dat ik soms binnenpretjes heb als ik ze zo bezig zie, die dichters en dichteressen. zijn zij echt de crème de la crème van de literatuur of een bende aanstellers?
en tout cas (gisteren kreeg n. bezoek van een haïtiaanse vlaamse vriendin die in brussel woont en die grappige franse stopwoordjes gebruikt, ik moet mezelf ook altijd op dat gebied corrigeren, want tja, veertig jaar werken in brussel en een tweetalige opvoeding laat zijn sporen na), rose is op dat gebied van de roomsoort, een crème van een dichteres.
ik publiceer hier niet het gedicht dat zij voorlas, maar een verrukkelijk knispergedicht dat zij schreef over een ardens stadje, hatrival. zij koos dit onderwerp omdat zij toen al een beetje wrevelig stond tegenover een bepaald soort kleffe dorps-en stadsgedichten, die door even kleffe dorps- en stadsdichters worden geproduceerd en die het alleen maar over het eigen gelijk hebben.
poëtische ontroering kan je immers overvallen om het even waar je je bevindt, in je eigen tuin of elders...
ochtend in Hatrival
deuren zwaaien open
slaan toe
stemmen waaieren uit
rue de Libin
in een wasbak
vloeit
als van oudsher
water vloeit tijd
*
laatnamiddag
kantje boord zomer
op de wip met de
herfst
geen hond die niet
blaft
geen schaap dat niet
mekkert
telkens weer galmt
de kerkklok
door de kuip van het
dorp
*
rust komt pas echt
als het koor van de
krekels
gaat zwijgen
sterrenstil wordt
het
rue de Libin
het woud is nu
voelbaar nabij
vossen houden zich
klaar
oren gespitst
snuit in de aanslag
de straat is geen
straat meer
maar verlengde van
woud
is melkweg
hemel heelal
wijl vuurwater
vult onze glazen
verdampt onze adem
diep in september
rue de Libin
à Hatrival
* Havenklanken en de liefde. Het eerste kleine Festival van de Europese Dichtkunst brengt een twintigtal Europese dichters van 16 tot 18 September 2010 naar Antwerpen. Dit festival is een onafhankelijk satelliet project bij Roergebied 2010, culturele hoofdstad van Europa.
daarnet nog eens mijn blog in zijn geheel bekeken: heb al 112 berichten ingevoerd, waarvan 25 met algemeen-culturele inhoud. 50 berichten gaan specifiek over literatuur en 37 berichten heb ik ingevuld met gezellig babbelen. alhoewel ik mezelf toesta een multiple lady te zijn, met belangstelling voor een heleboel items, ben ik toch van plan mijn leven meer te ordenen. als ik de moed en de tijd heb, start ik een nieuwe blog met alleen maar literatuur, vermits dit onderwerp mijn toch het meest boeit. misschien nog beter: ik start een blog of een website over mezelf, mijn louter literaire teksten en gedichten eindelijk verzameld...
ach, wat bij de meeste mensen een makkie is: praten over zichzelf, lijkt mij een bijna onoverkomelijke moeilijkheid: ik praat liever over anderen (en daar ben ik supergoed in) dan over mezelf. maar ik besef dat dit ook een kwestie van angst is, van de neiging me te verstoppen, van me niet kwestbaar te durven opstellen, van het moeilijk evenwicht tussen literatuur en privé-leven...
maar in dit bericht wil ik het gewoon hebben over boeken. op mijn nachtkastje ligt weer een stapel: norwegian wood van haruki murakami (moet ik lezen voor de leesclub) en een verzameldichtbundel van ramsey nasr: tussen lelie en waterstofbom (het superlange gedicht geen lied vind ik goddelijk). ook ligt hier spoetnikliefde van dezelfde murakami en twee boekjes van de zuid-afrikaanse schrijver j.m. coetzee: in het hart van het land (1985) en wachten op de barbaren (2002)
netjes opgeruimd en in mijn overvolle boekenkast geklasseerd: het sublieme sprakeloos van tom lanoye, 's nachts komen de vossen van cees nooteboom en het verrukkelIjke marcel van erwin mortier.
ach, ik lijd natuurlijk weer aan een imperiale literaire overdaad....
gisteren nog, tijdens een prachtige nazomerkuierdag in brussel mij moeten bedwingen in de boekhandel tropismes een leuk dik boek over rimbaud te kopen en het scheepsjournaal van cees nooteboom (tot mijn groot genoegen lag scheepsjournaal daar te blinken in het nederlands, hoezee!). heel veel werken van nooteboom zijn blijkbaar in het frans vertaald.... maar ook onderstaand boek van gerbrand bakker in franse vertaling opgemerkt, en godenslaap van bovengenoemde sublieme vlaamse schrijver erwin mortier...
het was een prachtige septemberdag, ik kon in de zon zitten zonder mij ongemakkelijk te voelen en de quiche in le roi des belges in de jules van praetstraat smaakte overheerljk. toch verlang ik al vaag naar herfst en winter. de rozige nevels in de ochtend, het heerlijk rillen van de kou en dan lekker vroeg in bed, met mijn boeken, mijn plastic flesje water met een likje muntsiroop en een heerljk smeuïg potje yoghurt voor het slapengaan, op dit ogenblik het ritueel om mij een droomnacht te bezorgen...
verleden zondag geheel onverwachts een geïmproviseerde art nouveau wandeling in elsene meegemaakt.
hier ziet u mij staan in de portiek van het huis Van Tassel, in de Paul Emile Jansonstraat nr 6. dit prachtige art nouveau huis werd door Victor Horta gebouwd in 1893, in opdracht van Emile Tassel, geometrieprofessor aan de Université Libre de Bruxelles en net als Horta lid van de vrijmetselaarsloge Les Amis Philanthropes (ik schrijf hier opzettelijk hoofdletters, kwestie van waardigheid).
haha, het was een zeer aangenwame wandeling daar in de keurige straten van elsene*, de huizen overdonderend mooi, de sfeer op zondag eigenlijk heel sjiek... ik droeg een jurk van cora kemperman, een bloemensjaal van l & l, een gebreid jasje (het was een beetje winderig) van peter hahn, een armband van esprit, een paarse paraplu van esprit, palestijnse oorbelletjes gekocht in het centre du monde arabe in parijs, een italiaanse paarse tas zonder merk maar van uitstekende kwaliteit, een pantalon van 3 suisses en sandalen van scholl en ik lach een schitterende vollemaanslach... (wou schrijven: fullmoonface, maar vollemaanslach klinkt leuker!)
bovenstaande ietwat dwaze striptease, dames en heren, om u even toe te laten in mijn emoties. zoveel prachtige gevels hebben we bewonderd en gefotografeerd (zie hieronder nog enkele mooie gevels), ook het sublieme hortahuis bezocht (daar mochten we niet fotograferen!). ik vroeg me tijdens de wandeling de hele tijd af, hoe die mensen toch leefden toen, in die tintelende versierde huizen met honderden krulletjes en koperen trapleuningen in arbesque-motieven en ijzeren ballustrades en boudoirs met blinkend gepoetste parketvloeren... hoe liepen ze daar rond, in welke jurken, kostuums en schoenen? hoe bewogen ze, hoe gingen ze zitten, hoe praatten ze, hoe ging dat in die tijd: ontbijten, lunchen en dineren ... ach, het echte leven van vroeger zullen we nooit kunnen reconstrueren...
ik ben nu, in het jaar 2010 van de eenentwintigste eeuw, dolblij met mijn vrijheid, mijn
supermakkelijke schollsandalen en mijn paarse paraplu, maar hoe zou mijn
leven er hebben uitgezien eind negentiende eeuw?
hoogstwaarschijnlijk zou ik, zoals mijn allerliefste bobonne (geboren in 1875!) een
eeuwig-zwarte wollen jurk hebben gedragen en een witte katoenen
gesteven schort. ik zou in een meidenkamertje hebben gewoond, authenteke
groentensoep (op basis van een bouillon getrokken van mergpijpjes)
hebben leren klaarmaken in de burgerkeuken van het sous-sol en dagenlang
koperen trapleuningen hebben gepoetst in het sjieke huis van mijn baas (in elsene of in
de louisalaan)...
oeps! plots gemerkt dat ik dit onafgewerkt blogbericht direct had gepost op mijn blog... hieronder dus het vervolg.
de aanstookster van bovengenoemd avontuur was anna, mijn hollandse schoonzus, die hier net haar dure nikon-fototestel manipuleert. ondanks haar keurige kapsel is deze dame een avontuurlijke reizigster: zij trok doorheen het midden-oosten, gewapend met haar rugzak en haar nieuwsgierigheid en zij heeft hele verhalen over hoe fout wij toch denken over de arabische landen. onderweg is zij altijd met de grootste voorkomendheid behandeld en zij is praktisch nooit bang geweest, zelfs al reisde zij alleen. voor haar job moest zij al enige malen in yemen zijn en zij is in de wolken als zij oude prenten (in sepia?) over dit land te pakken kan krijgen.
we hadden enkele leuke gesprekken over literatuur: indertijd las ik graag reisboeken geschreven door vrouwen, van en over isabelle eberhardt bijvoorbeeld en omtrent alexandra david neel. ook de nederlandse carolijn visser kon mij met haar verhalen bekoren en natuurlijk ook onze eigen belgische lieve joris ontbrak niet op het appèl. anna noemde ook de geschriften van de engelse freya stark, die leefde van 1893 tot 1993, de eerste westerse vrouw die door de arabische woestijn trok en het aandurfde helemaal in haar eentje rond te reizen in onherbergzame gebieden, waar nog nooit een westerling - laat staan een vrouw - een voet had gezet. sterke dames, die wereldreizigsters!
verder publiceer ik hier nog een kiekje van mijn ernstig kijkende schoonbroer (ik noem hem beautiful brother, de letterlijke vertaling uit het nederlands en het frans) en daaronder een sfeerbeeld van het feestje ter gelegenheid van de verjaardag van a. (eigenlijk ook beautiful brother's verjaardag. allebei verjaren ze eind augustus met 1 dag verschil). johan (rechts op de foto) is ongelooflijk gevoelig voor stralingen en veroordeelt ferm het gebruik van gsm's, draagbare telefoons en microgolfovens (zij zouden een nefaste invloed uitoefenen op onze gezondheid) en is vooral een subliem gitarist. zijn echtgenote (de dame met het grappige neusje) heeft haar zeven (!) kinderen naarstig opgevoed en zij is dol op kantklossen.
maar zoals bij de reportage van mijn tuinfeestje (zie het vorige bericht personages) wil ik deze sessie beëindigen met een fotootje van pipo, die een nieuwe slaapplek had gevonden (op de modem!) en zich van al dat mensengedoe geen sikkepit aantrok...
heb in het hete julimaand van 2010 vier kanjers van haruki murakami gelezen (op dit ogenblik een van de bekendste japanse auteurs*). ik wil in dit bericht blijven stilstaan bij kafka op het strand*, de roman die ik net heb uitgelezen, na de lichtvoetige verhalenbundel blinde wilg, slapende vrouw en de twee turven: 1q84, deel 1 en deel 2. in kafka op het strand lopen enkele verhaallijnen tegelijk parallel en tegelijk ook door elkaar.
maar ik ga het hier niet hebben over inhoud en vorm, noch over de personages, maar over de delen die zich afspelen in het woud. murakami weet als geen ander de weelde en het woekeren van het woud te beschrijven, de overvloedige plantengroei, de schaduwen, de paadjes... en ook de stilte, die resulteert in een soort sinistere geheimzinnigheid.
bij het lezen van die fragmenten kroop de griezel over mijn huid...
toevallig kreeg ik in diezefde periode knisperend-mooie foto's toegestuurd van een bevriend echtpaar, dat op reis was geweest in de jurastreek, frankrijk. groen, groen, groen! vooral de laatste foto vond ik intrigerend: een afbakening van stenen leidt ogenschijnlijk naar de diepten van het woud.
ik was net op pagina 191 geraakt van mijn roman. lieve deugd, de foto's pasten als bij wonder (toeval bestaat niet!) bij de zinnen die ik net had gelezen. alhoewel het jurawoud toch iets liefelijker lijkt dan het woud bij murakami:
er is een gemakkelijk te volgen pad. het is op een natuurlijke wijze ontstaan, gemaakt door mensen of dieren die zich een weg door de wildernis wilden banen, en het volgt de contouren van het terrein, maar hier en daar is het geplaveid met plattte rotsblokken. op plaatsen waar er gevaar voor verzakking is, wordt
het gestut door dikke palen, en waar het dreigt te verdwijnen tussen
het woekerende onkruid is er zorg voor gedragen dat je het goed kunt onderscheiden. ...
dit pad volg ik, dieper het woud in. aan weerskanten van het pad torenen bomen hoog op. vale stammen; dikke takken, alle kanten uitgegroeid; een dicht bladerdak dat neerhangt tot vlak boven mijn hoofd. de grond is een tapijt van onkruid en varens die zich verdringen om het klein beetje licht dat ze bereikt te absorberen. op plaatsen waar het zonlicht helemaal niet doordringt, kruipt het mos zwijgend over de rotsen. ...
de stammen van de bomen staan elkaar in de weg en belemmeren het zicht op een wijze die niets goeds voorspelt. het is schemerduister en de lucht is dood onder al dat groen. ik hoor niet één vogelstem. ik krijg opeens kippenvel, alsof ik op de tocht zit. er is niks aan de hand, zeg ik tegen mezelf. er is een pad! zolang ik dat niet uit het oog verlies, kan ik de weg naar het licht terugvinden.
enige honderden pagina's verder (p. 567) lezen we, dat diep in het woud de doden een paralelle wereld hebben opgebouwd.
eindelijk ondertitlels. replieken. ze zijn een beetje plat, maar we mogen ook eens lachen..
heb de smaak van de fotoreportages te pakken. plots
herinner ik me dat vroeger in geïllustreerde magazines (damesbladen vooral, in
stationromannetjes en streekkranten, misschien ook in de ciné-revue en zeker in
het rijk der vrouw) fotofeuilletons verschenen, liefdesverhalen meestal.
inhoudelijk kon je ze vergelijken met verhalen uit de bouquet-reeks, des romans
à l'eau de rose, zoals mijn moeder ze noemde.
bedoeling was de lezeressen die niet graag lettertjes lazen en/of geen tijd
hadden lange teksten te verorberen, toch met behulp van foto's met
onderschriften of tekstballonnetjes, een redelijk verhaal op te dissen. ze
moesten de foto's bekijken en een paar lijnen lezen. de fotoromans werden soms
gespreid over ettelijke weken, zodat de dames lezeressen elke week met spanning
uitkeken naar het vervolg van hun fotoroman. ik herinner me dat ik als klein
meisje droomde mee te spelen in zo'n verhaal, maar wij hadden geen fotoapparaat
en dus bleef mijn droom maar een droom.
gisteren was er bij ons een geïmproviseerd feestje en ik wil enkele leuke
foto's bewaren op mijn blog. ik knip en plak hier de personages, waaronder
ikzelf. wij zijn in gesprek, kijken beduusd of ernstig of dromerig of trots of
hebben binnenpretjes... op het eind komt pipo te voorschijn, als een tijgertje
uit de kleine jungle van mijn tuin.
mijn bedoeling is nu de volgende dagen van onderstaande foto's een fotoverhaal
te maken, ik zoek leuke onderschriften of replieken. heb er al enkele in mijn
hoofdje, maar wie wil meedoen stuurt maar een mailtje! de volgorde mag trouwens
gewijzigd worden en heb ook nog andere foto's in voorraad, voor als het een
echt feulleton wordt...
wablief? liepen de mannen in zweden tijdens de
hittegolf in zwembroek op straat?
neen, eigenlijk waren het heel korte shorts, of bermuda's bijna tot aan hun
lies.
oeioei, wat een zedenverwildering...of liever: schitterend toch!
oeioei, krijgen we nog onverwacht bezoek ook...
wa reekekikee? reekekikeekakofkakkekikee? shit, shit, shit!
shit,
shit... why are people always talking shit?
I must be in a certain state of drunkness before I start talking shit.
but not now... now I am
smoking shit, so my thoughts are becoming clouds... see what circles out of my
pipe?
hey, three times a week I go to fitness. so I am a strong man, like rambo or
popeye
en heb ik je al verteld van die dikke madam?? ochier, by allah, en ze doon moe voesj...na eet dane voe ui doesjescheum
me chocolat mei
j' ai un joli cleavage, oui. mais aussi une allergie carabistouillarde, un snotneus, qui durera, selon une copine, 7 ans, memememe
taisez vous tous.....comme disait voltaire: j'ai
décidé d'être heureuse,c'est meilleur pour la santé..
terweel zijle zitte te memmen, pikkik ee en betsje
fraise, haha...
ze zijn weer bezig, die zogenaamde grote mensen...
ja zeg pipo, wadde gezaag...wie altijd met beide voeten op
de grond blijft staan, komt nooit een stap vooruit...
onlangs las ik dat er nieuw soort mensjes is ontstaan: de weps, of de welgestelde positieve senioren. een dwaze bank, i-n-g genoemd, had bepaald dat senioren maar 1000 euro per week mochten afhalen van hun rekening.
luid protest van de weps. we laten ons niet betuttelen, zijn heus groot genoeg om zelf over onze uitgaven te beslissen, ik zeg: we. want ik behoor misschien wel tot dit soort mensjes... welgesteld ben ik nu niet bepaald (leef bij momenten heel zuinig) maar postitief ben ik geloof ik wel en hedoniste op de koop toe.
verleden week in oostende het theaterfestival bijgewoond, ben superenthousiast en nog altijd in de wolken over de voorstellingen die ik heb gezien. de oostendse marollenopera,de pruimelaarstraat, yard sale, het komieke betoog van michiel vandevelde (een afgang en daarom superkomisch), uitgelezen met caroline gennez (die dacht dat ze in een politiek panel zat, terwijl er van haar verwacht werd in alle staten over literatuur te zingen), en als kers op de taart: het sublieme weg, met josse de pauw.
zaterdag motregende het (heerlijk!) en we gingen naar di caprio, de film inception. uren daarna, in mijn bedje, had ik nog last van de special effects, ik dacht dat ik aan het plafond hing....
onderstaande foto's zijn donderdag genomen op het strand van oostende. dans, dans, dans...heb duidelijk geen special effects nodig om te zweven, haha. luisterde wel met mijn ogen dicht (ziet u mijn i-pod?) naar de suprême libanese zangeres fairuz...
ach, ik wou deze foto's nog op mijn blog, wellicht zal ik in volgende berichten weer aandacht besteden aan anderen: de personages die mijn leven bevolken. heb trouwens nog altijd geen ondertitels gevonden voor mijn fotoromannetje. geen nood, heb zeeën van tijd...
om te besluiten nog enige fragmenten uit mijn e-mailverkeer betreffende taz:
09/08/2010
ward mertens wrote:
Vandevelde brengt, o zeldzaamheid onder de theatermakers, zijn
theorie in praktijk en maakt van theater weer kunst van en voor de
gemeenschap.
Ben het eens met deze stelling als je 'Vandevelde' vervangt door Yard
Sale. Had ik hetzelfde gevoel als jij, met hen wil ik meedoen, niet met
Vandevelde. Maar bon, smaken verschillen en iedereen heeft recht op een
eigen mening. Dat cultuur er kan zijn op zoveel verschillende manieren
is het mooie eraan. Ik vond het maar niks. Wat wel klopt in de
commentaar op Yard Sale is dat de samenhang niet helemaal duidelijk
was, maar is dat niet typisch voor 'onze generatie'. Ik beschouw
mijzelf (nog even) als jongere en merk dat ook ik over vanalles wil
proberen, zeer uiteenlopende dingen wil lezen, en ja, de samenhang
daartussen is soms zoek. Ik denk dat onze generatie (lelijke term
trouwens) in dat patchwork van proeven en maken coherent is. De
samenhang is dat er geen samenhang is. En door dat te zeggen ben ik het
weer grondig oneens met de auteur van tazette.
Date: Mon, 9 Aug 2010 07:22:58 +0200 From: nicole.van.overstraeten@telenet.be To: wardmertens@msn.com Subject: Re: Zee
het is kwart voor zeven, jouw mail open ik als eerste... ik zit al enkele minuutjes in mijn roze gestreepte pyjama en met een kopje koffie voor mijn scherm, mijn plan was nu eindelijk replieken te vinden voor mijn personages op zoek naar een auteur en een nieuw bericht te verzinnen, natuurlijk over taz. haha, vrijdag weg gezien met josse de pauw, absolute topklasse...
in het gazetje van taz, tazette, waren de commentaren over onze nomadenavond niet helemaal mijn ding.. de optredens van de vijf flinke meiden en de 2 schattige knullen werden als te licht bevonden, michielke brengt zogezegd het theater naar het publiek....
vind zelf dat yard sale heel wat in mij heeft losgemaakt, wou zo gaan meedoen.. ach, dat gezever van michiel vond ik een soort geweldpleging (al je niet meedeed beleefde je geen magisch moment) en bedrieglijk: wij werden als kleuters behandeld en ik wou absoluut NIET MEEDOEN!
heb wel al enkele tientallen minuutjes zitten nadenken waarom hij zo over het paard wordt getild door de commentator, daar kunnen wij ook eens een avondje over pinten...
waarom ik dit en voorgaand bericht schland noem, zal de lezer misschien wel een raadsel zijn. schland is de afkorting van duitsland en tegelijk de oerkreet van de duitse voetbalfans die hun ploeg brons zagen halen tijdens het wk voetbal in port elizabeth (zuid-afrika)! je moet het woord schland bij zo'n gelegenheden niet zomaar uitspreken, weet ik ondertussen...
op 16 juli jl kreeg ik deze denderende mail:
Hallo!
Tot nu genoten van jouw reportages uit Schland - en de foto's zijn ook
goed geworden. Ik ben benieuwd naar het volgende bericht.
Nog iets
over 'SCHLÁÁÁND: de eerste keer hoorde ik dat woord een maand ofzo
geleden als ik diepgrollend 'Deutschláááánd', op bezoek bij mijn zoon,
intoneerde, als artistieke voorbereiding op het wereldkampioenschap, en
als kleine inside joke tussen ons. Hij vertelde dan, dat het intussen
'schláááánd! is geworden. Met veel alcohol in je hoofd, en moe van het
luide brullen, is 'schláááánd voor de supporters natuurlijk eenvoudiger
uit te spreken (!?!?!). 'Schlááááánd' op de juiste manier
brullen en grollen, is de perfecte germaanse schlachtkreet. Dus: kelig,
rokerig, grof, erbij spugend. Misschien bel ik je op, om je nog eens
live van 'Schláááááááánd te laten genieten.
Schláááááánd, Jaak
hieronder dus een foto van de aanstoker van mijn patti smith avontuur... de strjidkreetbrullendealcoholdrinkendedodelijkvermoeideartistiekejokingbastard.
haha, dames en heren, de persoon die in ik deze
finale reportage over duitsland wil voorstellen is niet de eerste de
beste scorpion: kijk maar naar het intelligente venijn in de oogjes -
of zijn het nog de rokerige naweëen van een nachtje slempen?
haha, deze schlandbrullende duitser kom je liefst niet tegen in een
donker verlaten steegje! wees er maar zeker van dat hij bij gevaar de
eerste stralen van een dodelijke injectie zal pietsen naar zijn
tegenstander, die niets vermoedend de verkeerde prooi heeft
uitgepikt... want voor jaak is het bijvoorbeeld een koud kunstje rond te
dwalen in een van de gevaarlijkste steden ter wereld: het braziliaanse sao
paolo, criminele broeihaard bij uitstek.
je moet daar ongelooflijk op je hoede zijn, zegt hij, acteren dat je een slechterik bent, anders word je zelf het nietsvermoedende slachtoffer van een of andere zakkenroller of crimineel.
the queen en ik waren het er over eens: ondanks zijn
aandoenlijk talent om met dames over koetjes en kalfjes te praten, over
kwikjes en strikjes, om lekker met diezelfde dametjes een terrasje te doen en
alcoholvrij bier te drinken (en wat mij betreft: de sahnetorte en
beerentorte in het colner cafehaus in de minoritenstrasse waren
overheerlijk...) is hij een mannetje.. .
en een suprême chauffeur. honderden kilometer rijden om ergens een evenement bij te wonen is tweemaal niks. keulen - bonn, bonn - keulen, zo geflikt! even naar maastricht om.de finale wk bij te wonen...een spielerei....naar bremen om de zoon te bezoeken, ach wat, een detail!
heb bewondering voor jaak, eigenlijk in oorsprong een nederlander uit rotterdam. hoe hij zich helemaal ingeburgerd heeft in duitsland. hij spreekt de taal als geen ander, schrijft schitterende teksten in een soort zelfuitgevonden literair uberdeutsch, en heeft een supersupersociale baan: hij begeleid psychisch zieke mensen en werkt theaterprojecten uit in gevangenissen, waar hij met (super)zware jongens of zelfs moordenaars fantastische plots en ingenieuze mise-en scenes verwezenlijkt...ahum,ahum,ahum, wat anders dan die egotrippende dichtertjes en zogenaamde kunstenaars die ik her en der in eigen land ontmoet...
en met duitsland voelde ik me vreemd genoeg gedurende heel mijn uitstap (en ook nu nog) sterk verbonden. duitsers zijn schitterende mensen, heel het maatschappelijk gebeuren ademt hoe dan ook beschaving en degelijkheid uit. een paar dagen geleden (op 18/07/10) zag ik nog een reportage over de duitse deelstaat noordrijn-westfalen, waar naar aanleiding van ruhr 2010, het ruhrgebied
als culturele hoofdstad van europa, op een van de drukst bereden
autosnelwegen van voor een lengte van 60 kilometer een reuzepicknic werd greorganiseerd, 3 miljoen duitsers schoven aan aan tafel, heerlijk.... en duitsers hebben naar het schijnt een andere mentaliteit op de autosnelweg: zet je je
knippers aan om een wagen voorbij te steken, dan laten de auto's op het rechter rijvak je door.....
duitsers zouden van hun schuldgevoel betreffende de tweede wereldoorlog moeten afraken. al is dat al zo bij de jongere generatie. de vorige (en daar behoort bijvoorbeeld the queen toe) heeft soms nog moeite om bijvoorbeeld de horror van de concentratiekampen te plaatsen. ah, gisteren nog keek ik naar een engelse serie, spooks, waar werd gezegd dat de engelsen tijdens wo ii gemarteld hebben en ik las ergens dat de geallieerden die ons land zogenaamd kwamen bevrijden zich schaamteloos vergrepen aan jonge vlaamse boerenmeiden.....ach, in oorlogstijd zijn er geen goeden of kwaden....
hieronder nog een fotootje van jaak en the queen tijdens het concert. moet dringend aan jaak vragen of hij de plastic bekers met origineel handvat, waarvan ik er een aantal had verzameld en die ik jammer genoeg vergat mee te nemen, nog bijgehouden heeft. als hij nog eens in halle op bezoek komt moet hij ze dan meebrengen, mooi souvernir van duitsland vind ik...
om het portret van de schland-bruller nog te vervolmaken, verspreid ik voor de geïnteresseerden jaaks eigen stroomlijn-biografie
Zo, hier is de verbeterde versie van mijn stroomlijn-biografie, die je natuurlijk graag kunt gebruiken:
Ik
ben een intussen 57 jarige, voormalig in Nederland en Belgie maar nu al
29 jaar lang met onderbrekingen in Duitsland wonende, intellectuele,
éen-maal-in-vier-jaar-voetbalkijkende, schrijvende, soms voordragende,
orphische, tussen Apollo en Dionysos vliegende, in een met
germania-haatliefdeverhouding staande, humoristische, ironische, maar
ook nuchtere, theaterregisserende, sociaal-werkende, mannelijke,
van-2-kinderen-gevaderde, in een transcontinaal huwelijk zich
bewegende, goede victualien en weinen genietende, om zijn geld
werkende, muziekminnende, wereldreizende, kunstscheppende, godzoekende,
anarchistische, ascetische en hedonistische, alle jaargetijden
lievende, het vrouwelijk geschlacht bewonderende, pure extase
belevende, de sprong over het grote niets makende, soms onuitstaanbare,
onbegrijpelijke halve Lage Lander. Het kan echter ook anders geweest
zijn -
Hm, dat zou toch ook een prachtige contact-advertentie zijn?
jaja, jaak, een prachtadvertentie en het is allemaal waar, niet alleen van dat schrijven en die pure extase, maar ook van dat onuitstaanbare en dat onbegrijpelijke.! haha, grapjeee...maar over je hond staat niks vermeld, daarom deze leuke foto. zegt men niet dat na jaren het hondje op het baasje begint te lijken, of is dat nu omgekeerd?
op onderstaande foto, door jaak genomen in het kolumba-museum, dit schattige blazende cherubijntje. waarom hij dit engeltje een foto waard vond, begreep ik pas later: in zijn woonkamer tetterde jaak naar hartelust, als een overjaarse puber, op zijn vuvuzela (je bent nu eenmaal fan van het wk of niet!) en daarom moest hij een foto hebben van iets dat voor hem onmiddellijk herkenbaar was, argh!
alle gekheid op een stokje: de strjidkreetbrullendealcoholdrinkendedodelijkvermoeideartistiekejokingbastard heeft het talent iedereen aan te steken met zijn enthousiasme en vitaliteit!
hij is niet alleen alles wat hierboven is vermeld, maar ook: een uitstekende performer en theaterregisseur. zijn teksten (jaak is, als het jullie nog niet was opgevallen, een literair natuurtalent) bulken van leven. op dit ogenblik werkt hij aan enkele gedichten waarrond een dansproject zal worden gecreëerd...
en over brazilië, het land waar hij binnen enkele jaren (eventueel) definitief naartoe wil (want daar, zegt hij, ligt nog alles open), schreef hij deze glorieuze gedachtenstroom:
MONOLOGUE EXTÉRIEUR
BRASILIEN (voor Nico)
kijk hier lukt het de
puntjes op de ë op dit toetsenbord in de stad met miljoenen mensen miljoenen
autos ze rijden hier op vier of acht of twee rijbanen of met zn tweetjes
naast elkaar op 1 rijbaan met er tussenin zigzag jawel zigzag geen vierkante
lichtmetalen dozen maar motors en brommers altijd nog veiliger dan de duitse
autobahn een wilde dans in blik volgens een geheime choreografie tussen de
duizenden wolkenkrabbers in de lucht helikopters wolkenkrabbers verbonden door
kleine huisjes in rood geel en blauw de villa van harvey die naast tarot ook
nog met schelpen orakelt voor de mensen hier zwart koffiebruin geel en wit en daartussen
alle kleurovergangen in een achterhuis staat de computer in een tuin met kamerplanten
die bomen zijn geworden en bloesems knalgeel en rood kleine groene papagaaien in
zwermen op de takken het geluid van radios toch is het hier een oase van rust dankzij
de hoge muren en de wachtpostjes tegen het canaille de onzichtbare vijand uit
de straat uit het bos de jungle op elke hoek een klein huisje met de zwarte man
die kijkt of alles in orde is tussen de bomen
vruchten guaves mangos
ananas papayas die hier mamaõs heten ze zijn ook inderdaad te vrouwelijk om
alleen papaya te zijn kokosnoten groen vol sap het beste nog rietsuiker
uitgeperst door de molen gehaald en gedronken hier is alles te krijgen
middeltjes voor en tegen grote markten met fruit en groente alles voor 1 reai per
kilo gisteren en vandaag in een huisje van een tante aan de kust een uurtje
rijden op de viersporige snelweg door de bergen naar beneden daar ver weg is de
atlantische oceaan het is feest en honderdduizenden hebben hetzelfde idee
rijden naar santos en praia grande zodat op de tegenrijbaan een paar banen
worden vrijgemaakt voor het verkeer richting zee de stranden een dertig kilometer
lange loodrechte lijn langs de oceaan met een dertig kilometer lange boulevard zijstraatjes
met vakantiehuizen voor de hondderdduizenden toeristen uit saõ paulo op het
strand is er voor iedereen plaats de filosoof t.c. kronstadt tussen duizend mooie
vrouwen weet niet meer wat hij moet denken het is winter
maar prachtig weer zon dertig graden vandaag s avonds terug in de stad
eenentwintig graden we bevinden ons immers 700 meter hoger maar
straks is het lente primavera goed voor veertig onder de zon zijn we dan ook
nog zo snel vis eten en zwemmen slapen en weer eten in kilorestaurants het eten
gewogen per kilo of restaurants waar je voor vijf of zes reais zoveel kunt eten
als je wilt de puntjes op de ë is dat niet schitterend loopt op het strand
tot het besef gekomen dat het de moeite is om dit bericht te splitsen in schland 1 en schland 2. niet voor niets ben ik een inwoonster van halle, waar men het de laatste jaren over niets anders heeft gehad dan splitsen, haha, van bhv natuurlijk en van belgië, tweemaal haha.... maar ik wil dat dit een speels berichtje wordt, zo van rara, wie heeft hier het fotootje gemaakt... in schland 2 wil ik iemand voorstellen, andere koek!
deze eerste foto van me is genomen door mijn dierbare echtvriend a., op het terrasje van sam's cafe in het brusselse zuidstation, waar we een half uurtje voor het vertrekken van de thalys een koffietje dronken en grapjes maakten over de reuzenzebra aan de ingang (niet te zien op de foto, zal dringend de tijd eens moeten nemen voor een kiekje, wil ook absoluut de tekst lezen die tussen diens strepen is geschreven!).
gelukte foto, vind ik, heb een leuk wijs smoeltje, mijn neusje is niet te groot is en mijn armen lijken poezelig. ben duidelijk zenuwachtig, want ik speel met mijn linkeroorlel.
heb zo een theorie: de fotograaf moet houden van zijn onderwerp, of het tenminste de moeite vinden, dan lukt de foto altijd. foto's van me gemaakt door mensen die eigenlijk niet om me geven, daar sta ik altijd verschrikkelijk stom op. en rara, wie is dus de fotograaf van deze twee volgende foto's? jaak en ik zitten op een terrasje in bonn, waar we een lichte lunch hadden besteld. we zijn al in drukke conversatie, ik ben duidelijk in de wolken van woorden en formuleer op de tweede foto hoogstwaarschijnljk een mooie zin. wat ik ook alleen maar zo netjes doe in puik gezelschap. mijn décolleté valt elegant, mijn bloesje heeft meisjesmouwen en mijn oorbelletjes zijn goed zichtbaar.
aan de tafel links achteraan zit een dame in een prachtige zomerjurk. de lunch was overheerlijk en spotgoedkoop (ik koos een groenteschotel met tagliatelli en currysaus en dronk tweemaal een appelsapje, betaalde maar 13,50 euro!) maar terwijl we genoten van de zon, het pittige praten en het eten zwierf voortdurend een dakloze rond de tafeltjes, bedelde om geld. oeps! daar maakte ik abrupt kennis met de sociale realiteit in het supermachtige duitsland:: uit vele vergelijkende studies blijkt dat 6,5 miljoen duitsers 8 procent van de
bevolking zich in een positie van uitzichtloze armoede bevindt....
ik laat de lezer nog even wachten voor ik de verzamelde identiteit(en) van de fotograf(en) onthul. vorige foto's waren van vóór het concert van patti smith, de volgende zijn de dag daarna genomen... en ja, dit is een duitse sandwich, heerlijk brood, een sneetje worst, komkommer, een sausje en een blaadje sla, zo sierlijk geëtaleerd op het bord, dat je het broodje bijna niet durft op te eten. daarom maakte ik van het geheel een schilderijtje...
ik beken: ik was zelf de begenadigde fotografe, andy warhol achterna...
we verorberden dus heerlijke broodjes, dronken italiaanse wijn en waren verrukt....om deze 'broodjesplek' te bereiken reden we eersts langs duizelingwekkende slingerwegen door het bos. onderweg kwam ik te weten dat zich in de omgeving nog reeën, marters, wasdieren, adders, konijnen en hazen ophielden...jaak maakte me bang door daar ook nog beren en wolven aan toe te voegen (?) ...en hier en daar zag ik sporen van antieke esbattementen, zoals dit supergrappig heuske, oorspronkelijk het plekje om na een zalige maaltijd je behoefte te doen, maar tegenwoordig in onbruik, wegens te primitief, haha...
dit heuske was een aanhangsel van een fijn gerenoveerd boshuis, waar de fotografe van de terrasjeskiekjes woonde. haha, heb dus al een sluier van het raadsel opgelicht: een van de fotografen is dus een duitse dame, een lady, een bosnimf... the queen, zoals jaak haar graag noemt...
the queen maakt mooie schilderijtjes, van bloemen en wolken...
en draagt een schattig deens hesje, met een ceintuur van frida kahlo, of liever: geënspireerd op...
en hoho, hier zijn we dan: de koningin en haar vlaamse vriendin, vrolijk naar de dieptes wuivend, waar jaak zich bevindt. want het terrasje was gesitueerd op de top van een heuvel, vanwaar je een panoramisch uitzicht had op een landschap van steile glooiingen, bossen en wolken.... the queen woont hier heel alleen, midden in het bos, en zij vindt haar sublieme alleenheid overheerlijk!
deze foto is de finale, the queen and me. wat een mooie haren heeft die meid, wat een knappe dame! gevaarlijk toch, met een dame op de foto staan die duidelijk knapper is dan jezelf, argh!... maar ach, ben met mijn eigen face redelijk tevreden. alhoewel de sporen van een slapeloze (want overgoten met heerlijkheden als olijfjes en artsjokkenhartjes en japanse zoute pruimpjes en mini paprika's gevuld met kruidenkaas en een heel bord yoghurt met zwarte bessen en wijn en wijn en wijn)... duidelijk zichtbaar zijn, hehe...
triomf, triomf: ik slaag erin mijn foto's in de gewenste grootte te plaatsen, heb de truuk eindelijk te pakken! mijn commentaren over schland en zijn bewoners zullen nog even uitgesteld worden, eerst wil ik vertellen over de dom en het aartsbisschoppelijk museum kolumba, een ontdekking...
neen, niet de schijnbaar aartsdomme inspecteur columbo heb ik op mijn
duitsland-trip ontmoet (flauw grqpjeee...), maar zoals een echte toeriste ben
ik even de reusachtige dom van keulen binnengewandeld en heb een fotootje
gemaakt van dit schitterend nieuw glas-in-loodraam van gerhard richter, een van
de belangrijkste moderne kunstenaars van duitsland. hij maakte het van 11263
handgemaakte, vierkante stukjes glas.
hij heeft de eeuwenoude dom, het populairste
monument
van duitsland, met zijn kunstwerk eigenhandig de 21ste eeuw in
geparachuteerd. het knappe is dat zijn venster de indruk wekt
alsof het
er altijd al is geweest, want het oude glas-in-loodraam in de dwarsbeuk, haast negentien meter hoog
en
ruim negen meter breed, werd in de tweede wereldoorlog vernietigd en dit is dus het nieuwe, dat wonderwel past.
vanuit het aartsbisschoppelijk museum kolumba maakte ik dwars door de ramen deze snapshot, en ook de weerspiegeling van mijn bloesje waarop vreemd genoeg de naam van het tibetaans juwelenwinkeltje vlak naast het museum, vond ik een fotootje waard, wat zeggen jullie ervan?
woesj! een tafel die 75 graden voorover helt, in kolumba? in de achtergrond groeit een stoel in de muur... en wat doet dat mini-boodschappenkarretje met penaten-zalf (zinkzalf, middel tegen eczeem) hier plotseling? is dit historische avant-garde of zo? het museum is gebouwd op de resten van een laat-gothische kerk en sinds 1973 zijn ongeveer op dezelfde plek de grondvesten van een romeins huis blootgelegd. wat doen die absurde meubeltjes hier dan, temidden van deze schitterende middeleeuwse muren?
haha: tot 30 augustus is een tentoonstelling gaande, genoemd bequest, gewijd aan wat achtergelaten werd, met de dingen die we maken en gebruiken, die ons onderdak geven en kleden (ik vertaal uit de kleine brochure). zeker in deze historische locatie en temidden van de archeolgische artefacten is het ingenieus van de organisatoren sporen van menselijk leven te traceren en bij elkaar te brengen, dagelijkse antieke en moderne objecten. tegelijk wil deze tentoonstelling onze verantwoordelijkheid tegenover het historisch erfgoed stimuleren.
een artiest uit munich (kurt benning) toont zelfs een video waarbij alle objecten van een appartement (!) worden opgenoemd, net voor het verlaten wordt door zijn bewoners. het opsommen van de voorwerpen doen associaties en herinneringen in ons ontstaan en het is met dit uitgangspunt dat de selectie van werken in deze tentoonstelling is gemaakt...
stefan wewerka, table 75˚, 2003, holz, lackiert
stefan wewerka, zwei stuhlskulpturen (eingang lesezimmer und gegenüber
lastenaufzug) 1969, buche, lasiert
thomas rentmeister, ohne titel, 2003
maar ook echte antieke en relgieuze kunst was hier te zien. merovingische grafstenen, stenen wapenschilden, oude tunieken, gebedenboeken, kruisbeelden, relieken (met o.a. de tong van sint nepomuk, achttiende eeuw. ...wat een naam, een eskimo waardig...), reliëfs, madonna's, bustes van koningen, manuscripten, merveilleuze triptieken enz... onderstaand polychroom mariabeeldje (dat ik jammer genoeg niet kan situeren) vond ik superschattig, zou ik zo mee naar huis willen nemen...
en deze houten buste van een ernstige salzburgse koning uit de tweede helft van de veertiende eeuw kijkt dwars doorheen de tijd. door het spel van weerspiegeling is het net of hij onze wereld aanschouwt in gedachten. opvallend vond ik de symmetrie in dit beeld. zelfs de krullen zijn in spiegelbeeld aangebracht, de kroon, de wenkbrauwen, de ogen. alleen de neus staat ietwat krom.
zo, dit was de tweede shift. op naar het derde bericht!
heel trots ben ik op onderstaande foto's! want net vierenzestig geworden en voor het eerst in mijn leven een rockconcert bijgewoond, van een legendarische leeftijdsgenote nog wel: de sublieme patti smith. had een hele reeks foto's, maar ze waren te groot en ondanks mijn verwoede pogingen ze allemaal te compresseren en te verkleinen, kreeg ik vanochtend , o wonder, alleen maar deze foto's op mijn blog. ik pruts maar en pruts maar en plotseling lukt me iets - maar ik vergeet dan wat ik precies heb gedaan, daarom speel ik voorzichtig: wat ik nu heb is ok, dus ik verander niks meer, want ik zou, stom als ik ben, wel eens alles kunnen kwijtraken. op deze blog natuurlijk. maar hehe, is dat niet een levensles? blij zijn met wat je hebt, het onmogelijke en ingewikkelde loslaten, haha, hoe melig toch...
het groots spektakel greep plaats op 4 juli 2010, om 19 uhr in de kunst-und ausstellungshalle in de friedrich-ebert-allee 4 in bonn. vriend jaak had me uitgenodigd om even naar duitsland te sporen, want hij had tickets en ja, dat zou dus een heel speciaal verjaardagscadeau worden... en zo geschiedde!
ik herinner me de massa. we stonden urenlang recht tussen enthousiaste fans, jonge, oude, dikke, dunne, langharige, hippe, dreadgelockte, kale, behaarde en bekrulde rockfanaten, die luidkeels patti's songs meezongen. het was tropisch warm. ik voelde als het ware de zweterige huid van de mensen kleven tegen de mijne, al vraag ik me af of dit geen inbeelding was, want ach, ja, beschaafd ging het er wel aan toe.. en tegelijk gingen ontelbare witte en sproeterige armen de lucht in, zingen was niet genoeg, er moest ook nog gezwaaid worden, haha..
rock is nooit echt mijn ding geweest, maar toch kreeg ik het uiteindelijk te pakken: ik neuriede mee, wiebelde op maat, verplaatste mijn voeten zo goed en zo kwaad als het kon in een kriebelig danspasje... en had twee uren lang kramp in mijn linkerbeen. maar ik hield vol als de oersterke madam die ik uiteindelijk ben (zeggen ze toch)...
dit concert is wellicht een kantelpunt, een van de vele die ik tegenwoordig ervaar. had me stilletjesaan beginnen voorbereiden om rustig oud te worden, maar beleef de laatste tijd zonderlinge dagen en momenten. ontmoet steeds maar meer en meer mensen die op hun zestigste nog enthousiast aan een nieuw leven beginnen, ze hebben de meest fantastische plannen. vroeger had ik soms het gevoel: dit en dat doe ik nu voor de laatste keer, want mijn leeftijd...maar ben tot het glunderend besef gekomen dat ik wellicht niet het type ben om een pateekesmadammeke te worden, die met een aantal dikke vriendinnen afspreekt om een pateeke te gaan eten in een pateekeswinkel en de hele tijd zit te zeveren over bobokes en kleinkinderen... ach, daar kan ik niet aan meedoen!
zo wil ik dus niet zijn. ik wil houden van: mijn supertoffe vrienden, van patti smith en antony and the johnsons en van mythische arabische en zuidamerikaanse en steppenmuziek, van haruki murakami en ursula andkjær olsen, van reisverhalen over scandinavië en verfijnde theedegustaties, van mijn nieuwe zonnebril en van heerlijke smoothies, van een bruine leffe of een orvalleke 's avonds voor het slapen gaan en van de wolken en de hete wind boven het terras van t.& w. daar in de kempen...
dames en heren, bekijk onderstaande foto nog een keer, want ga nu mijn bericht afsluiten,.volgende maal heb ik het over mijn vriend jaak en schland, zoals hij duitsland noemt.
---) ---) ---) altijd een natuurtalent geweest, in de breedste betekenissen...
There is no land but the land
(up there is just a sea of possibilities)
There is no sea but the sea
(up there is a wall of possibilities)
There is no keeper but the key
(up there there are several walls of possibilities)
Except for one who seizes possibilities, one who seizes possibilities.
(up there)
I seize the first possibility, is the sea around me
I was standing there with my legs spread like a sailor
(in a sea of possibilities)
I felt his hand on my knee
als dan in de maand juni de groene weelde openbarst,
is het feest.
ook in mijn tuintje!
ik zie de reuzenvlier bloeien, winde heeft
zich reeds kunstig om de rode ballustrade van het stenen trapje geslingerd en wederik
en lavendel beloven binnenkort een feest in geel en mauve. eind
juli zullen purperen en zachtroze hibiscusbloemen hun frêle gezichtjes
wenden naar de zon.
volgend weekend laat poetry international in
rotterdam (ik wil er graag naartoe, maar we moeten gaan stemmen,
jammerjammerjammer...) dichters voordragen in 'verborgen tuinen'.
een van de
dichteressen is de deense ursula andkjær olsen, die in al haar
gedichten geinspireerd is door green, green made up of tiny parts, green
that belongs to no one, green that collapses and rots, green that from a
distance looks lavender and blue and hazy
in onderstaand gedicht, tuingevoeligheden, dat
ik uit het engels heb vertaald, verwoordt zij die groene weelde, alhoewel er
toch ook wat anders aan de hand is.
het gaat hier over het benoemen van dingen, het geven
van namen...
in deze context: de knoppen, franjes, bloemschermen,
bladeren, bloembollen, peulen en bessen....
het onstaan van de taal.... is de beschaving, de
menselijke communicatie niet opgestart toen mensen de dingen begonnen te
benoemen?
wat een naam heeft, maakt gelukkig, ruist en ritselt,
brengt rust.
maar owee.... dit gedicht begint met een groot
enigma: wat als alles al een naam heeft? in een tuin waar alles een
naam heeft is niets mogelijk.... bedoelt zij: als de dingen af zijn, is
leven onmogelijk????
TUINGEVOELIGHEDEN
de namen zijn
geschreven op tekens/ de groei is hoog en weelderig in
de tuin vindt
alles zijn naam/ vol ingehouden adem
en ruisend
wat zal ik
zeggen in een tuin waar alles een naam heeft
niets?
*
en ook een
andere vraag: wat kan ik zeggen?
rechtvaardigheid
vraagt verbeelding/ vraagt
versiering/
overvloed/ poëzie/ geen
blootstelling/
zodat waarheid overvloed wordt/ het bevestigt vooral wat is
nog eens en
niets anders
*
in een tuin
waar alles een naam heeft is niets mogelijk/ maar
heeft alles een
naam? bestaat die tuin?
in een tuin
waar sommige dingen een naam hebben en andere niet is alles
mogelijk/ alles
wat menselijk mogelijk is
in zon tuin
niets niets
menselijks is er vreemd aan hier is juist
naamverdrinking/
naamloos
*
binnen de
omheining/ wat kan ik zeggen
naamverstrengeld
*
ik geef
knoppen, franjes, bloemschermen, bladeren, bloembollen en peulen hun namen om
van hen meer te
genieten en ze te horen ruisen als
zij zijn/ en laat hen mijn neerslachtigheid verbannen
*
een tuin waar ik alles bij zijn eigen naam heb genoemd
waar ik de dingen kan benoemen/ alleen s nachts s
nachts is
genoeg/ het is een plotselinge zaligheid
hier zal ik mijn naamdorst lessen
*
hier zal ik rusten, de armen verstrengeld
*
waar ik alles bij zijn eigen naam heb genoemd/ alles
dat benoemd
moest worden
en laat de rest maar zijn
een wachtende ritselende plaats/ waarop wacht het ?
waarop wacht het?
over dingen spreken die geen naam hebben
die nochtans zo klein zijn/ of denken aan dingen die
zo slecht zijn dat zij niet langer
een naam hebben/ met ingehouden adem/ niet
toegelaten zijn nog een naam te hebben
zou niets menselijks
vreemd voor me zijn? ik hoop het of anders
hoop ik het niet
*
de overvloed is er altijd/ zelfs al is het een
overvloed
die niemand nodig schijnt te hebben
alles heeft een naam maar
ik zou kunnen aankomen met een heleboel nieuwe namen als ik wou
ik ben alleen wakker zodat
groene waaiers rode kralen sluieren en ontsluieren/
gezonde en ongezonde nacht met torenhoge bliksems
zelfs universele wetten voelen vrij/ nu
klein schildpadschild/ huist in mijn klein schildpad
schild
nu
*
tuinen lijken
menselijker dan
mensen/ met al hun kostuums
de speciale rangorde
*
noch te veel
vrijheid noch te weinig
spreken is zo
menselijk het is als de
sfinxsenlaan/
sprakeloze gezichten/ steenzware meningen niet een
woord over de lippen/ terwijl alle vormen/ de bomen de huizen bloemen en ramen
en de gordijnen
van de buren en de woonkamers daarachter misschien zijn het stille
stille
woonkamers
niemand is onschuldig maar sommigen zijn puur en velen
velen hebben
vleugels
*
maar de
kostuums
zijn deel van de droom dat een deel is van
de werkelijkheid/ daarom is de onversierde als een sfinxs/ als een ding zonder
naam
*
de tuin groeit
dichter en dichter
meer en meer hangend/ vol/ droog
naamverstrengeld is dat allemaal versiering? het is
overvloed/
overdaad/ versiering als versiering onvermijdelijk is/ wat kan ik zeggen?
goedenachtschaduwen
goedenachtschaduwen
de tuin is stil voor het vruchtdragen/ vannacht gaan de namen uit
amsterdam is de meest vrije stad ter
wereld. amsterdam is numero uno op het gebied van levenskwaliteit, het
minumuminkomen is er het hoogst, de democratie is prima geregeld,
persvrijheid het hoogste goed en 27 procent van de amsterdammers voelt
zich vrij om atheïst te zijn.
we hadden op moederdag tickets voor
een reisje amsterdam. vermits ik besloten heb mij naar de toekomst toe minder als een grijze muis te gedragen en mij duchtig te profileren (cogito ergo sum!), publiceer ik op dit bericht toffe foto's van mezelf.
op deze schitterende take, dames en heren, ziet u mij plechtig zitten in de
intercitytrein naar amsterdam: mijn rechterhand is, vind ik, heel mooi en elegant, met die antieke ring en ik doe eerlijk gezegd een beetje giechelig over mijn andere hand, waarvan de vingers grappig boven het leuntafeltje komen piepen...
op deze foto, net voor het uitstappen in amsterdam centraal, werk ik nog even mijn oogschaduw bij, want dat heb ik ook besloten: ik wil voor de rest van mijn leven een superchique dame zijn. niet zo eenvoudig, want door onze levenswijze (wij hebben geen wagen) stappen wij heel veel in weer en wind en dan kan een streepje bleu chatoyant metalisé van bourgeois vlug vervagen...
eigenlijk waren we getipt over de feestelijke uitreiking van de el hizjra-literatuurprijs in het bibliotheektheater 't woord aan de
oosterkade aan de haven van amsterdam. de el hizjra-literatuurprijs is de belangrijkste prijs in nederland
voor literair talent van arabische afkomst. auteurs als mustafa stitou,
abdelkader benali en khalid boudou kwamen in het literaire circuit
terecht via deze prijs.
omdat ik door mijn job in een brusselse
school dagelijks geconfronteerd werd met tieners van buitenlandse
afkomst, die thuis een andere taal spraken dan op school, wou ik het
gehalte aan interculturaliteit van een bepaald deel van de amsterdamse jeugd toetsen aan mijn
eigen ervaringen betreffende het proces van taalverwerving en
integratie. en ik moet zeggen: in amsterdam is multiculturaliteit een
werkelijkheid, incontournable in de samenleving, alle geruchten van mislukking
en het met vreemdelingen te volle nederland ten spijt...
de
stedelijke bib van amsterdam is een reusachtig gebouw van zeven
verdiepingen, met een schitterend moderne architectuur en op het dak een
weids houten terras vanwaar je een panoramisch zicht hebt op de haven. op
dezelfde verdieping bevindt zich ook een restaurant, la place
genoemd.
hier ziet u ondergetekende, duchtig smsjes versturend,
in de prachtige hall van de bibliotheek
het was een interessante en bijwijlen hilarische voorstelling, die uitreiking van de el hizjra-literatuurprijs. op het gevarieerd programma stonden namen als lodewijk asscher (waarnemend burgemeester van amsterdam, die een welkomstwoord sprak), karim eharruyen met zijn band zharbia bedouin, die berbermuziek brachten, een wilde dansdame genaamd laila wiersma die tijdens haar optreden verwoed met appels gooide, marokkaanse bergmuziek door ghaita, enz.. natuurlijk was het voorlezen van teksten en het bekendmaken van de prijzen de hoofdbrok en ik moet zeggen: wat een verrukking!
met plezier zag ik die nederlands-arabische jonge en oude mensen (er waren trouwens winnaars van alle leeftijden!) het podium opdribbelen, met ontroering hun gedichten en verhalen voorlezen en hun prijzen in ontvangst nemen. ik moet hier trouwens een eresaluut brengen aan de olijke presentator mimoun ouleed radi, nederlands acteur bekend van de film shouf shouf habibi, die op een soepele en vrolijke manier de touwtjes van het feestgebeuren in handen hield. maar mijn grootste bewondering gaat naar schrijver khalid boudou, die het beruchte en bejubelde schnitzelparadijs schreef, en die op dit ogenblik meewerkt aan de verfilming van zijn jeugdroman pizzamaffia... khalid boudou was voorzitter van de jury en las op guitige maar erudiete wijze een puik juryverslag voor. boudou is een echte!
hieronder toon ik de bundel het leed van hedda, de verzamelbundel met de geselecteerde teksten, uitgegeven door van gennep*. de titel is ook de titel van het winnende verhaal van souad aabad, in de categorie van 16 tot 25 jaar. er waren trouwens heel veel categorieën: poëzie van 15 tot 18 jaar, van 18 tot 25 jaar en van 25 +. voor proza hetzelfde, dan nog eens alles overgedaan voor teksten in het arabisch en aanmoedigingsprijzen. sommige categorieën hadden dan nog gedeelde (dubbele) prijzen, zodat van de 121 deelnemers er minstens 32 deelnemers een prijsje behaalden... iedereen dus content!
een opvallend feit: ook echte nederlanders (alsof er onechte zouden zijn!), ik bedoel: nederlanders die geen arabische of andere buitenlandse roots hadden, konden meedingen voor een prijs (het publiek was trouwens zelf heel gevarieerd in leeftijd en kleur)... en waarlijk, twee hollandse snotapen sleepten een prijsje in de wacht, dok kunneman met gedichten over de liefde, zijn moeder en de dood, en pieter olde rikkert met een gedicht over de stad. ook een dame met de oerhollandse naam annemieke bergman schreef een verhaal, de kinderbijslagmeisjes en danielle dürst britt zegde: schilder mij...
een literatuurwedstrijd voor auteurs met een arabische achtergrond als opstapje voor beginnend nederlands talent? zou bij ons ook moeten kunnen. want sinds onze vlaamse minister van cultuur joke schauvliege
literaire subsidies aan kleine literaire groepen en tijdschriften heeft afgeschaft, zijn er weer enige opstapjes minder voor schoorvoetende debutanten. tja, haar argument is dat alleen 'professionelen' de moeite waard zijn in deze tijden van crisis. maar hoe kun je nu onmiddellijk professioneel bezig zijn als je eerst geen inlooptijd krijgt??? lees-en schrijfgroepen en andere kleinschalige literaire projecten zijn een kweekvijver voor talent. zo ook bovenstaande literatuurprijs. in vlaanderen zal het nog jaren duren voor een gezond intercultureel project als de el hizjra-litratuurprijs van start gaat*...
in een wereld waarin de interculturaliteit evenwichtig en menswaardig is uitgebalanceerd (en ook hier zal binnen tien jaar 30 procent van de bevolking van vreemde afkomst zijn) zou eigenlijk geen el hizjra-prijs moeten bestaan, gewoon: literaire prijzen. want is niet iedereen die in nederland woont eerst en vooral nederlander, zoals mijn lieve schoonbroer (schitterend vertaler, in tweespan met kees nijland, van arabische poëzie met wie ik op onderstaande foto vrolijk klink) met klem beweert, en dan maar pas afkomstig uit....
tot besluit citeer ik hier een strofe van een gedicht van bilal elkourafiti, dat hij in het arabisch schreef in de beste arabische traditie (met wijdlopende verzen) en waarmee hij een glorieuze tweede prijs behaalde:
laten we elkaar ontmoeten als twee zielen luchtig in waarvan wij houden en wat ons beweegt we lopen op het trottoir om onze wandeling van gisteren af te maken ik vind het heel prettig als zij haar hoofd omdraait om te denken en mij vergeet als ik afwezig ben een vlinder lacht om wat komt
* HET LEED VAN HEDDA, DE WINNAARS VAN DE EL HIZJRA LITERATUURPRIJS 2O1O, UITGEVERIJ VAN GENNEP, AMSTERDAM, 2O1O * lees ook het schitterend artikel van
Tom Van Imschoot op http://www.urbanmag.be/artikel/1467/naar-een-vlaamse-minderheidsliteratuur
in het beginhof van diest werd tegelijk met literatuur op zondag (zie bericht van 5 april 2010) een kleine antiquariaat-boekenbeurs ingericht. ik zag daar dat oude wenskaarten van het interbellum aan 2 euro het stuk werden verkocht en ook schafte ik mij voor 50 cent een licht vergroende (want de kaft was oorspronkeliijk bloesemgroen) dichtbundel van pablo neruda aan, de vijftiende zang uit zijn canto general, ik ben ( yo soy)*.
pablo neruda schreef dit meesterwerk begin vorige eeuw. vannacht las ik het eerste gedicht en ik was weer eens voldaan. weg met mijn schuldvraag van: wat lees ik weer voorbijgestreefde poëzie en ben ik dan zelf zo'n kwakkel geworden dat ik hier in mijn warme bedje lig te genieten van de poëzie van dode dichters, in het trendy literaire wereldje hoogstwaarschijnlijk niet meer modieus???
maar pablo neruda is grandioos. daarom pen ik, net als james ensor, teksten die ik knap vind over in mijn schriftje, mijn eigen leuke blog, mijn literair dagboek après la lettre... wie weet reproduceer ik binnenkort een gelijksoortige radieuze tekst over wat ik het eerst zag, want ook mijn jeugd speelde zich af van station tot station...
De grens (1904)
Het eerste wat ik zag waren
bomen, ravijnen
met wilde bloemen getooid, wilde schoonheid,
vochtig gebied, bossen die ontvlamden,
en de winter achter de wereld, onmetelijk.
Mijn kindertijd: natte schoenen, geknakte stammen
geveld in het woud, door kevers verslonden,
overwoekerd doorlianen,
zoete dagen boven de haver
en de goudblonde baard
van mijn vader die vertrekt
naar de majesteit van
de spoorwegmaatschappij.
Voor
mijn huis groef het zuidpoolwater
diepe paden, poelen van duister leem
s zomers veranderd in gele atmosfeer
waardoor de karren huilden en kraakten,
zwanger van negen maanden koren.
Vluchtige zon van het Zuiden:
stoppels, rookwolken
boven wegen van scharlaken aarde, oevers
van rivieren met uitgeholde bedding,
hoenderhoven
en paardeweien
waar de middaghoning schitterde.
De stoffige wereld kwam trede voor
trede
de schuren binnen, tussen tonnen en touwen.
naar graanzolders vol met de rode
oogst
van de hazelaar, al de oogleden van het
bos.
Het leek alsof zij in haar
hete
zomerdracht opsteeg
met de dorsmachines,
langs hellingen, op de
met struiken geverniste aarde,
rechtop tussen de
eiken, onuitwisbaar,
klevend aan de wielen
als vermorzeld vlees.
Mijn jeugd reisde van station tot
station: tussen
de rails,kastelen van nieuw hout,
mijn huis zonder stad, nauwelijks
beschut
door vee en appelbomen met onbeschrijfelijke
geur,
liep ik, tengere jongen; mijn bleke
gestalte
werd doordrongen van verlaten
bossen en pakhuizen
vol graan.
* Pablo Neruda, Canto General, IK BEN, VIJFTIENDE ZANG, Masereelfonds Poëzie,1981, Gent
2010 is het ensorjaar in oostende. wij
hadden gratis kaarten voor de tentoonstelling bij ensor op bezoek
in mu.zee. gisteren dus om halfelf de trein op, het was zonnig en fris,
ideaal wandelweer. maar aan zee waaide het heftig en in de schaduw was
het barkoud. toch waren de bloesems reeds van de partij. hieronder een take van me (ik poseer werkelijk) in het leopoldpark.
gelukkig bood het mu.zee beschutting, de tentoonstelling in de romestraat was een aangename en (ver)warm(d)e intro voor
ons maandeljks oostends uitstapje. want wij zijn gek op oostende, onze
liefste badstad...
heb mij altijd afgevraagd of ik nu wel hield
van james ensor, van zijn maskers, zijn skeletten (hierbij een grappige aankleding van een doodshoofd)
Ooit waren wij iemand anders.
Vin Diesel in The
Chronicles of Riddick(2004)
zijn stillevens met
schelpen, zijn intrede van christus in brussel en zijn burleske
spelletjes en parades betreffende leven en dood... feit is dat mu.zee wel een mooie tentoonstelling heeft
opgebouwd rond deze gevierde en beruchte kunstenaar, zo met afwisselend moderne crèmekleurige zetels en oude tapijten en meubeltjes en
installaties met oude witzwarte en sepia foto's en snuisterijen en
brocante uit de belle-époque, verspreid over de zalen van de eerste étage
van het gebouw... op de achtergrond oude muziek en het geruis van het
afspelen van authentieke filmpjes over oostende in de belle-époque, die
je in mysterieuze salonnetjes terzijde kon bekijken.
in het blauwe
salon (dat zo genoemd werd naar het authentieke blauwe salon in het
ensorhuis) hangt een reuzengroot wandtapijt. een imitatie van de
oorspronkelijke intrede van christus in brussel, een doek (2,5 m. op
4.3m) geschilderd in 1889 en dat nu in het getty museum in los angeles
hangt. dit meesterwerk licht schitterend op in het mu.zee, een
feest voor het oog. maar ik vertoefde met graagte in het literaire
salon, waar ik las dat ensor fragmenten van zijn geliefkoosde auteurs in
schirftjes overpende... in vitrines heel oude fragiele exemplaren van
boeken uit ensors bibliotheek, ik lees zelfs de datum 1903 op de
voorpagina van een van de boekjes...
maar in een betreffende uitgave van knack* lees ik net een artikel, geselecteerd uit ensors biografie*, waarin zijn raadselachtige relaties met enige dames wat nader worden belicht. tja, ensor keek, fantaseerde en schreef over vrouwen, maar ze konden hem niet echt over de streep halen. de auteur van dit artikel vergat echter te vermelden dat ensor toch ook schitterende vrouwenportretten schilderde. wij fotografeerden stefanie in het wit, een dame aan het ochtendtoilet en de oestereetster.
en helemaal onderaan ziet u een surrealistische foto van een dame die uit het oorspronkelijke raam van ensors atelier naar buiten kijkt. mooi, toch?
* KNACK EXTRA, 2de jaargang 2, 5 februari 2010,
België -ISBN 0772-3210
* Eric Min, James Ensor. Een biografie, Meulenhof/Manteau, 2008
joseph haydn werd geboren in 1732 en stierf in 1809. dimitri verhulst werd
geboren in 1972 en is nog niet dood. toch hebben die twee blijkbaar iets met
elkaar, want het literaire wondersnotjong reist sinds november vorig jaar door
het vlaamse land met een heerlijk literair-muzikaal programma: zeven sonates
van haydn gebracht door het ensor strijkkwartet* met als sublieme
tussendoortjes (of is het net andersom?) zeven verhalen over leven en dood, geschreven
en voorgelezen door dimitri himself*.
hij trad op in meise, lier, koksijde,
evergem, bierbeek, borgerhout, kraainem, willebroek, bree, evere, rekem,
mechelen, waasmunster, heusden-zolder, leuven, wilrijk, bonheiden en
wij woonden de laatste performance bij in het begijnhof van diest, toepasselijk op paasdag 2010, 4
april 2010. eergisteren dus.
twee dingen vond ik wonderlijk: verhulst die zich een bijbelse thematiek (de
zeven laatste woorden van christus) eigen maakt en de optredens in duidelijk kleinere
culturele centra. niet in de vooruit in gent, niet in bozar in brussel, niet in
de antwerpse bourla. goed zo, optreden voor grote zalen lijkt misschien
spectaculair, maar een viertallig strijkkwartet en een literaire wonderboy
smaak je toch beter in de intiemere sfeer van kleine zalen...
ondertussen las ik in een interview dat het kerkelijke verhaal, ondanks zijn evolutie naar een breder humanisme, hem
(dimitri) niet zo vreemd is: zoals wij allemaal ging hij als kindnaar de mis en op zijn kostschool werden zelfs nog
latijnse missen gelezen.ik moet zeggen
dat die bevreemdende latijnse titels boven dimitri's verhalen me wel iets doen:
pater, dimitte illis, non enim sciunt, quid faciunt(vader, vergeef het hun want zij weten niet wat zij doen) amen dico tibi: hodie mecum eris in paradiso, (voorwaar ik zeg u, heden nog zult gij bij mij zijn in het paradijs)mulier, ecce filius tuus, et tu, ecce mater tua (vrouw, ziedaar uw zoon, zoon, ziedaar uw moeder) eli, eli, lama asabthani? (mijn god, waarom hebt gij mij verlaten?) sitio(ik heb dorst)consumatum est
(het is volbracht)pater! in manus tuas commendo spiritum meum.
(vader, in uw handen beveel ik mijn geest)
.
van de zeven schitterende verhalen wil ik vooral
het tweede verhaal onthouden (over een illegaal die als verstekeling op een
boot naar engeland wil geraken), omdat er heerljk poëtischepassages over de
zee in voorkomen, het vierde verhaal (over de vrouw die haar gewelddadige man
verlaat), heerlijke story, en het verhaal over de levensloop van een man die,
op het ogenblik dat hij aan de barbecue worsten bakt, plots tot de ontdekking
komt dat het leven meer is dan dat... ik herinner me niet meer of dit het
laatste of voorlaatste of voorvoorlaatste verhaal is, maar de inhoud herinner
ik me des te meer, dimitri was zowaar grappig en las zijn teksten voor op
meesterlijke wijze, met omfloerste, laag gehouden stem...)
.
ach, het is toch wat met die plechtige latijnse taal, het
is toch wat met dimitri, het is toch wat met de godsdiensten maarde schrijver dimitri
verhulst heeft me volledig over de streep getrokken: mijn mening dat hij niet
vriendelijk is voor vrouwen doet er niet meer toe, hij is een fantastisch
verhalenschrijver en als figuur vind ik hem ook leuk: dat boleroke, dat
donkerroze hemd, die vettig-leuke warrige kop met brutaal jongensachtig bakkes,
haha...
.
op paasmaandag gingen n. en ik trouwens nog naar een
religieus
geïnspireerde film in cinéma arenberg, brussel.
titel van de film: hadewijch.
hieronder een prachtige foto + wat uitleg:
Hadewijch
Bruno Dumont
2009 . FRANKRIJK . MET JULIE SOKOLOWSKI, KARL SARAFIDIS,
YASSINE SALIME - 1U45 - FRANS OV NL OND.
Geschokt
door het extatische en blinde geloof van de novice Hadewijch, zet
moeder overste haar aan de deur. Hadewijch wordt weer Céline, een jonge
Parisienne en dochter van een diplomaat. Door haar hartstochtelijke
liefde voor God, haar woede en haar ontmoeting met Yassine en Nassir
balanceert Céline tussen genade en waanzin en bewandelt ze gevaarlijke
wegen.
(Toronto International Film Festival -
Prijs van de internationale kritiek FIPRESCI)
.
ach, wat een verrassing: wij dachten een supererotische film te zien (jaja,
een nonnetje dat buitengegooid wordt in het klooster en bevriend raakt met
arabieren ). maar wat kregen we echt te zien? een film over de waan van de godsdienstige
extase, die kan leiden naar extreme handelingen (hadewijch wordt vaag betrokken
in een aanslag). wij kwamen tot het besef dat godsdiensten allemaal eenzelfde gezicht hebben. in het beste
geval biedt godsdienst troost, orde en ascese, in het slechtste geval is
godsdienst een open riool naar domheid en extremisme..
wij waren vooral in de wolken over de respectvolle manier waarop vriendje yassine
zijn parijse petite amie bejegent, eens iets anders dan de raaskallende
verhalen over 'de onderdrukking van de
vrouw in de islam' zoals dat tegenwoordig in elk schandaalbericht over de islam wordt benadrukt....
.
besluit: ons paasweekend was weer eens heel tof. vooral het etentje in het café-restaurant van het begijnhof van diest (terwijl het buiten pijpenstelen regende, heel stemmig) zal me bijblijven.
op de muren van dit druk bezochte resto heel grappige gezegden over begijntjes, zoals:
Alle baten helpen zei de begijn, en zij
roerde heure pap met een naalde..
de ontbijttafel dekken wij zoveel mogelijk van de avond tevoren en ook de koffie is op de timer gezet, zodat ik 's ochtends direct aan tafel kan gaan om te smullen van boterkhammekes met bosbessenjam en choco en een sneeuwwitte petit suisse met vloeibare acaciahoning. als de koffie nog niet helemaal doorgelopen is pers ik nog een bloedsinaasappel, feest compleet!
meestal ontbijt ik alleen (zalig!) want ben een uitgesproken ochtendmens, mijn huisgenoten doen net andersom: zij slapen 's morgens uit. zodoende zit ik hier op deze zaterdagochtend weer te tokkelen dat het een lust is, wil veel zeggen en vooral van alles tegelijk.
al een tijdje geleden hoor, dat ik nog mijn blog heb gebruikt. ik zeg wel degelijk: gebruikt. mijn blog is een soort dagboek dat ik vooral voor mezelf bijhou, om dingen die mij raken neer te schrijven, maar ook als oefening om een behoorlijk schrijfélan te bewaren.
want schrijven is bewegen, als je niet beweegt word je stram en oud en dat geldt dus ook voor het schrijven. heb al gemerkt dat mijn stijl langdradig en landerig wordt als ik een tijdje stil lig. daarna moet ik schrappen en nog eens schrappen om behoorlijke zinnen op papier te krijgen.
.
tja, wat een wintereinde is dit geweest. in de maand februari heel veel gedroomd, heel veel op dromensites gedurfd. verleden woensdag in de yoga van de vriendelijke godelieve nog enkele adressen van dromensites gekregen, gevonden in het wetenschappelijk tijdschrift EOS (april 2010, nr 4). ik noteer ze hier onmiddellijk, zodat ik ze niet kwijtraak...
www.dreambank.net
www.dreamresearch.net
www.allesoverdromen.nl (goede nederlandstalige informatie over slaap en dromen van de universiteit van utrecht)
ik noteer mijn dromen en wil enkele dromenverhalen schrijven, daarom.
.
in het fraaie magazine victoire, horend bij de krant le soir, een artikel gelezen over de franse kunstenares orlan. was onmiddellijk verkocht, wou haar tentoonstelling orlan remix in ter kameren zien, gisteren was het de laatste dag. maar owee: een verstuikte wijsteen en een afgerukt douchegordijn gooiden roet in het eten. gisterennamiddag dus, na een sessie voltarenmassage, voorzichtig naar de gamma om dat steeds neervallend douchegordijn te vervangen door een glazen badwand.
toch publiceer ik hier de nota's die ik over orlan heb opgetekend, want zij is een bijzondere dame...
V als orlan
orlan remix is een kortfilm die een sequentie uit clair de femme van costa-gavras remixt, waarin yves montand, aan een toog hangend, aan japanners vraagt: est-ce que vous êtes belge? een racistisch mopje, dat uiteindelijk resulteert in een anti-racistisch manifest.
orlan heeft deze beelden gemengd met beelden van huidcellen, haar eigen huidcellen en ook cellen van anonieme lichamen. tegen het dagdagelijks racisme antwoordt ze: hybridons-nous.
de metafoor die dit gezegde omsluit, is de mantel van harlekiijn. de mozaïek van de diamantvormige lapjes, naast de beelden van cellen van verschillende kleuren en origines, die meestal verkocht worden als openlijke raciale identificaties.
dezelfde mozaïek versiert de opblaasbare limousine (van een bruidspaar?) in gigantische afmetingen, op het einde van het filmpje en ook als installatie in ter kameren zichtbaar. de wagen heeft superafmetingen, zoals ook onze dromen over luxe, uiterlijk en sociale erkenning,
racisme wordt in onze maatschappij dagelijks gevoed door dromen van uitsluiting en het bewaren van de gefantaseerde raciale puurheid.
maar ik geloof niet in het versterken van nationalismen, zegt orlan, maar in de vermenging...
tussendoor hebben wij het al een paar dagen over het incident met benno barnard in de universiteit van antwerpen.
de jongelui die luidop hun ongenoegen over de lezing van benno barnard leve god, weg met allah hebben geuit hebben hoogstwaarschijnlijk net het omgkeerde bereikt van wat ze eigenlijk wilden: protesteren tegen de negatieve kritiek van benno, omtrent de islam. benno staat nu in het zonnetje, hij werd zelfs al uitgenodigd bij de zuinig sprekende phara.
waarom hebben de veiligheidsdiensten de oproerkraaiers niet gewoon uit de zaal verwijderd, zodat de lezing toch kon doorgaan? ook vind ik het onethisch dat een universiteit (toch een intellectueel hoogstaand instituut) ook niet (en waarom niet in debat) een tegenpartij uitgenodigt: iemand die gespecialiseerd is in islamkunde en die bedaard en op academisch niveau de wellicht onjuiste of onvolledige stellingen van schrijver benno barnard op wetenschappelijke en intrinsieke wijze kan weerleggen.
want een schrijver die zich aan niet onderlegde en tendensieuze kritiek waagt, om het even of het nu over godsdienstige, wetenschappelijke of politieke kwesties gaat, zit goed fout. schrijvers produceren literatuur en misschien is het best dat zij zich aan de literaire canon houden, de rest wordt uiteindeljk een lachertje, of is misschien zelfs gevaarlijk.
.
hoe dan ook: de geboorte van de lente is dit jaar niet zonder schokken en stoten gebeurd. ik vergeet nog het afschuwelijke treinongeluk in buizingen te vermelden: een event dat mij ook weken heeft verlamd. verontwaardigd was ik, dat ons veiligheidssysteem op de spoorwegen niet werkte. de echte verantwoordeklijken voor zoveel ellende verdienen de strop! ik correspondeerde over dit treinongluk met rose en schreef een gedicht:
lieve rose
je laatste mailtje heeft mijn man weer, ijverig als hij is, in een of
andere map weggemoffeld, maar ik herinner me duidelijk wat je schreef,
over mensenleed dat op dit ogenblik belangrijker was dan
dierengedichten en waarover ik zou (kunnen, moeten?) schrijven...
gisteren zijn we overrompeld: telefoontjes, smsjes, mails.. familie van
ahid, vriendinnen van natasja, kennissen, ze wilden allemaal weten of
we er niet bij waren... zo'n treinramp is natuurlijk
sensatoneel....
zelf was ik onder de indruk van die kille witheid, het beeld van mensen
die aan de kant zaten in dekens gewikkeld... en van de man die een
vrouw, een kind (het lichaampje in zijn armen, in een deken gewikkeld,
had lange, zwierig-donkere haren...) schommelend over de gladde sporen
droeg. ook was ik een beetje verontwaardigd: de eerste uitspraak van de
burgemeester .... een politieke positionering: dit was provinciale
materie...
en inge vervotte die bitsig respect opeiste voor het parket, dat zijn
werk moest doen.... die rommel, allemaal, in plaats van medeleven te
tonen voor de slachtoffers, die bloedend rondstrompelden... ook heb ik
even gelachen: mibnister vn binnenlandse rampen turtelboom versprak zich
bijna, zij vond het nodig eerst
de natio(correctie: identiteit) van de slachtoffers te achterhalen..
en daarachter, onzichtbaar bijna, het individuele leed van zij die
gekwetst zijn, zij die een dierbare verloren in dat vreselijke
ongeluk...
ik ben geen ramptoerist, maar misschien zit hier wel een historisch gedicht
of verhaal in...
mvg
nicole
ontbijt met sneeuw
opgedragen aan de hoogzwangere suzan demirci ((27)
uit quaregnon,
slachtoffer van de treinramp in buizingen, 15 februari
2010
.
op de trein ontbijt zij met sneeuw.
witte chocolade, acaciathee. hoelang nog
voor zij verandert in melk, in honing?
de sneeuwkoningin. zij smaakt naar bleke bechamel,
bearnaise, ijsgratin in de ochtend. yoghurtbol
uit kazakstan met gesmolten suiker.
de
karamelserail.
.
hoe konden deze wrede splinters
van staal
haar plots op deze
wijze omarmen?
hoe kon dit koele
vensterglas, dit ijzeren
gaatjesrooster, dit
armplankje van zilver
haar blijven zoenen
tot in de oneindigheid?
de
gsmshandtassensjaaltjesbrillen
wintermutsenportemonneesboterhammendozen
zij pletten haar
poriën tot zichtbaar bloed.
.
zij zochten haar, de
ijskoningin.
lag zij tussen de rode
lichamen op de bermen?
lag zij op de sporen,
tussen de kiezels?
zij sliep vloeibaar
tussen puin.
het gruis bedekte haar
openingen, haar schreeuwmond.
tijd voor een nieuw bericht. het is nog putteke
winter. vandaag voorspellen de weerorakels sneeuwbuien en andere
nattigheid. sinds ik nieuwe zevenmijlslaarzen heb gekocht bij new joseph (in de solden), durf ik onvervaard stappen over modderhoopjes sneeuw en gladde ijsplekken. in de ochtend hoor ik vaag vogels zingen. het is nog
te vroeg natuurlijk, maar toch: voor even een splintertje lente... voorts
vind ik dit een toffe tijd: ik lees elke avond prachtige pagina's. het
stapeltje boeken naast mijn bed groeit zienderogen.... een paar dagen
geleden stuurde mark meekers* me (gratis!) zijn nieuwe dichtbundel land van stand.
mooi, fragiel klein boekje met krachtige, weelderige verzen. hou ik van!
zondag
naar oostende gereisd, het was prettig wandelweer, de zee in mooie
diepgrijze schakeringen met witte schuimpjes. de lucht tintte waarempel
blauw. het was lekker koud, beetje winderig zelfs. we waren gekleed in onze dikste winterjassen...
heel blij was ik, dat we nog op de valreep charlotte mutsaers' tentoonstelling in de venetiaanse galerijen(aangespoeld met pen en penseel) hebben
kunnen zien, het was de laatste dag. leuke madame, die charlotte. a.
had onmiddellijk een reeks schilderijtjes uitgepikt waarop je telkens
een dame kon zien met een konijnenhoofdje. ze stond mysterieus in de
deuropening van een kamer - of kwam ze juist de living binnen?
in de standaard boekhandel vond ik de nieuwe dichtbundel hier van wislawa szymborska* (als altijd is deze dame even spits en geestig!) en ook kocht a. mij een mooi rood boekje met als titel: ontbijt op bed, liefdesgedichten van een zekere marc pairon*.
wat een ontdekking! zo'n vlot leesbare, prettige en ingenieuze verzen
had ik al lang niet meer gelezen. ook had die marc pairon een volkomen
eigen stijl, zo met korte, heftige zinnentjes met veel punten en
witruimtes. vreemd, van die marc had ik nog nooit gehoord....natuurlijk
zocht ik algauw info over deze dichter op internet. en oeps! naar het
schijnt is marc pairon de best verkopende vlaamse dichter van dit
ogenblik....
hoho, vaag begon mijn enthousiasme te temperen als
ik lucht kreeg van de promotiemachine achter marc pairon. ook zjn
levensbeschrijving deed me even de wenkbrauwen fronsen... een jonge
kerel die op vijftienjarige leeftijd aan een jarenlang zwerversbestaan
begint en die nu een curriculum presenteert als designer, uitgever van
luxueuze kunstboeken en andere spectaculaire ouvrages? een dichter met
een literiar agent (adres genoteerd!), die zijn boekjes laat uitgeven
door de charles catteau-stichting (klinkt prestigieus!) en een dikke
vriend is van nic van bruggen, een ouwe rakker die mede met enkele
andere kornuiten in 1972 de dichtersgroep de pink poets* oprichtte??
ach,
ondertussen weten we wel dat in de literatuur veel kan en mag, gelukkig
maar. desondanks kijk ik, na alle weetjes en anekdotes over een
schrijver/dichter, daarna opnieuw en met ongestoord frisse blik naar de
regels op het papier. marc pairon bevalt me. zijn prozagedichten
bijvoorbeeld graven diep, alhoewel... het geheel laat toch een heel lichte, dus makkeljk leesbare indruk na.
onmiddellijk bedenk ik, of
ik zelf zo'n luchtige, pittige gedichten zou kunnen schrijven.
liefdesgedichten betreffende jonge minnaars bijvoorbeeld. want marc
pairon, geboren in 1959 (hij is dus 51!) schrijft duidelijk niet over
prachtige, volrijpe vrouwen. zijn liefdesobjecten zijn, heb ik zo de
indruk, jong en fragiel. getuige daarvan zijn erotisch woordgebruik!
zijn verzen wemelen van (verklein)woorden als malse billetjes, bips, lijfjes, onschuld, glimlachjes, mondjes, tepeltjes.... desondanks toch heel vertederende verzen....
marc pairon overdrijft echter met zijn stoppunten (bijvoorbeeld in verzen als: Vaardig zal ik zijn. Met het verwennen. Als een ontbijt op bed. Bekwaam. Met het tot stand brengen. Van onze scheppIng.) en zijn taal doet me daardoor af en toe aan sos-taal of aan rappers denken. spelenderwijs heb ik een gedicht van marc pairon (zie p.
83), gewoon door het weglaten van (4!) verkleinvormen en (9!)
hoofdletters, omgewerkt tot een 'rijpere', meer 'gewone' of 'vloeiende'
tekst:
ik verzamel/ het langzaam/ van je lijf/ hoe je op
wolken loopt/ ik verzamel/ het brak van je tranen/ in conserveblikken/
ik verzamel de windstilte van je hart/ bij mijn weersvoorspellingen/ ik
verzamel jou/ in het plakboek/ van trots.
zo wordt dit misschien ook een (grappig?) gedicht voor oudere dames, cougars included....
* Mark Meekers, Land van Stand, een op vraag van de Provincie geschreven gedichten over Vlaams-Brabant, ter gelegenheid van Gedichtendag 2010. * Wislawa Szymborska: Hier. Vertaald door Karol Lesman, De Geus, 2009. * Marc Pairon: http://www.marcpairon.com/nl/indepers.htm * Charles Catteau (1880-1966), de meest veelzijdige
keramisch kunstenaar van zijn generatie, schiep als ontwerper, leraar,
chemicus en artistiek directeur een uitzonderlijk oeuvre. *De Pink Poets, een dichtersgenootschap dat in 1972 was opgericht door Patrick Conrad en Nic van Bruggen, en zich met taalgerichte, neoromantische en experimentele poëzie afzette tegen het nieuw-realisme.
ondanks mijn voornemen alleen mijn felle en levendige dromen van de laatste dagen (weken) te noteren*, wil ik in dit bericht eerst mijn indrukken kwijt omtrent de voorstelling 'het kind van de smid' van en door josse de pauw in de kvs verleden zondag.
kon mij absoluut niet voorstellen waarover dit stuk zou gaan, had opzettelijk geen info opgezocht omtrent inhoud en vorm. groot was mijn verbazing op de scène een grote tafel te zien, met daarachter vier acteurs met hun boekskes: frank vercruyssen, willy thomas, josé verheire en josse de pauw zelf. oeps! het zou dus geen echt theaterspel worden met spannende interactie, ingenieuze enscenering en decoreffecten, maar gewoon een lezing! op een groot scherm zagen wij een tekst geprojecteerd in het frans, tegelijk met de krachtige wit-zwart tekeningen van beeldend kunstenaar koenraad tinel.
ach! na amper een paar minuten luisteren werden we ingepakt: het verhaal kende zijn gelijke niet. een schitterend avontuurlijk epos over een ierse migrant, die een paar eeuwen geleden naar amerika trok, met een indiaanse huwde en twee zonen opvoedde. de eerste zoon van de indiaanse vrouw sacajaweja had eigenljk een canadese vader, werd door 'de smid' (want dat was het beroep van de ier) geadopteerd en groeide op samen met zijn halfbroer.
de jongste zoon trekt naar ierland en komt door een samenloop van omstandigheden in een strafkolonie in australië terecht, waar hij een hele tijd noodgedwongen verblijft. hij slaagt er echter in te ontsnappen. terug in amerika zwerft hij van reservaat naar reservaat, op zoek naar zijn ondertussen blind geworden halfbroer.. . via het leven van deze twee personages schetst de auteur (josse de pauw zelf) de geschiedenis van de exploratie van de
noordwestelijke amerikaanse gebieden en het contact met de indiaanse
stammen, de hongersnood in ierland en de (straf)kolonisering van australië.
2.
verhalen... nu, het verhaal zelf van om het even welk theaterstuk, om het even welk gedicht, om het even welke roman of literaire thriller, is altijd het eerste wat wordt verteld en misschien het enige wat bijblijft. alles is verhaal. maar nog intrigerender vind ik bij een voorstelling de connotaties daaromtrent. had josse de pauw de tekst zelf geschreven of niet? blijkbaar wel, hij inspireerde zich op een roman van robert hughes * over de geschiedenis van australie. waar kunnen we die tekst terugvinden? wie waren de acteurs, wie maakte de tekeningen?
en ach, hoe was de sfeer in de zaal, in brussel, die bewuste zondag 10 januari 2010?
daarom schrijf ik dit bericht. ik wil me de sneeuw herinneren, de pittige kou en mijn voorzichtig schuifelen door de lakense straat, de fantastische muziek in café congo, de heerlijke koffie met een jeneverke en de plattekaastaart met speculoos, (te) vlug verorberd bij het wachten vooraf. en dan zag ik, onopvallend bijna, josse de pauw door het café drentelen. ach, hoe gewoon zien acteurs er uit als ze niet spelen of in functie zijn, ik heb zelfs de indruk dat ze dan een grijze muis willen zijn. het publiek de vijand. ook vond ik josse oud.
maar wat een acteur. wat een stem! en hoe prachtig beschrijft hij de natuur, passages die de gruwel even doen vergeten, zodat wij, het publiek, kunnen ademhalen bij een verhaal dat ons ademloos maakt. bravo...
* sinds 1994, schrijf ik, soms sporadisch, op andere momenten heel trouw en systematisch, mijn dromen op...
* HUGHES, ROBERT De fatale kust, Amsterdam, Uitgeverij Balans, 1989
Ik ben Van Overstraeten Nicole, en gebruik soms ook wel de schuilnaam yasmin.
